10-10-2011
Schaarste van grondstoffen Energie en grondstoffen
Bas Eickhout Europarlementarier
• Energieschaarste beheerst de politieke agenda • Maar de agenda is breder: water en vruchtbaar land • Hoe dit breed aan te pakken?
Politieke doelen
Klimaatverandering
Millennium Development Goals (MDGs)
1 2 3 4 5 6 7 8
Eradicate extreme poverty and hunger Achieve universal primary education Promote gender equality and empower women Reduce child mortality Improve maternal health Combat HIV/AIDS, malaria and other diseases Ensure environmental sustainability Develop trade and Global Partnerships
“...stabilization of greenhouse gas concentrations in the atmosphere at a level that would prevent dangerous anthropogenic interference with the climate system.’ EU has translated this to a target of 2 C.
3
4
1
10-10-2011
Biodiversiteit
Vleesconsumptie
5
6
8
Food and sustainable development – Bas Eickhout
Source: MNP, 2008
Sojaproductie in Brazilië
Source: MNP, 2008
Sojaconsumptie China
7
Source: MNP, 2008
’To achieve by 2010 a significant reduction of the current rate of biodiversity loss at the global, regional and national level as a contribution to poverty alleviation and to the benefit of all life on Earth.’
2
10-10-2011
Maar:
Hogere opbrengsten nodig
N in mg m-2yr-1
Source: MNP, 2008
5000 2000 1000 750 500 250 100 50 25 5
9
1860
10 Galloway et al., 2003b
Vruchtbaar land: een nieuwe schaarste Arable land Pastureland Ice and tundra Desert Boreal forests Tropical forests Other forests (temperate and sub-tropical regions) Other areas (primarily savanne and natural grassland) Total
11
Area (in million km2) 15 35 10 15 15 15
Proportion suitable for intensified agriculture 100 % 70 % 0% 0% 20 % 80 %
10
50 %
15 130
20 % 45 %
1993 N depostie
Huidig landbouwgebied
12
Food and sustainable development – Bas Eickhout
3
10-10-2011
13
Food and sustainable development – Bas Eickhout
In het Noorden bosbouwgebied
14
Daar bovenop klimaatbeleid: Biobrandstoffen
Food and sustainable development – Bas Eickhout
Klimaatdoel voor 2040
• Idee: laat auto´s op planten rijden in plaats van op olie of diesel • Waarom? - Goed voor het klimaat, bespaart CO2. Planten nemen tijdens groei CO2 op, die bij verbranding vrijkomt. 16
Bron: MNP, 2007
Overig vruchtbaar land vooral in de Tropen
4
10-10-2011
Biobrandstoffen en voedselprijzen – Bas Eickhout
Bron: MNP, 2007
17
18
Biobrandstoffen en voedselprijzen – Bas Eickhout
EU beleid omtrent biobrandstoffen
Problemen
• In 2008 besluit EU:10% van de transportbrandstoffen ´duurzaam´ in 2020 • Bijvoorbeeld: elektrisch vervoer of biobrandstoffen • Min. 35% CO2-besparing t.o.v. fossiele brandstoffen
• Geen rekening gehouden met ´Indirect landgebruik´ (ILUC) • http://www.youtube.com/watch?v=igUtLwr uUjA&feature=share
Bron: MNP, 2007
Inzet van alle opties nodig
Hoe te behalen?
5
10-10-2011
Wat is ILUC precies? • Extra vraag biobrandstoffen leidt tot extra vraag gewassen (soja, suikerbiet, ..) • Deze extra vraag leidt tot verhoging prijzen van landbouwgewassen • Hogere prijzen leiden tot extra productie • Deze extra productie van gewassen leidt tot extra landgebruik -> ILUC
ILUC in kaart gebracht • Indirect landgebruik is niet direct te zien of meten… • Dus: met modellen effecten in kaart brengen -> lastig • http://prezi.com/tpzlexpdxjhj/icct-iluc-map/
Problemen (2) Mogelijke gevolgen indirect landgebruik: • biobrandstoffen leveren helemaal geen (of minder) klimaatvoordeel op • Biodiversiteitsverlies (ontbossing) • Hogere voedselprijzen -> kan leiden tot significante toename armoede
What´s next? • In juli komt Europese Commissie met Impact Assessment hoe ILUC aangepakt kan worden. • Heeft alleen betrekking op klimaateffecten. • Biobrandstoffen moeten 35% CO2 besparen i.v.m. fossiele brandstoffen (50% in 2017). • Groenen: ILUC factors (boetes), afhankelijk van de plantsoort. Suikerriet is OK (lage ILUCboete), soja niet (hoge ILUC-boete).
6
10-10-2011
Do biofuels save GHG-emissions if we include ILUC?
Meer schaarste Fosfor (P)
50% Threshold
Slide courtesy of Bart Dehue, Ecofys
What is P?
25
P voorraad is eindig
Figure 1: Peak phosphorus ‘Hubbert’ curve, indicating that production will eventually reach a maximum, after which it will decline (source: Cordell, Drangert and White, 2009) i
7
10-10-2011
P-voorraad vooral in 5 landen
We gebruiken slechts 20%
Dus beleid nodig op veel fronten
Aanpak (1/3) • Ja; verbetering productiviteit nodig om boskap tegen te gaan • Maar blinde inzet van kunstmest niet houdbaar (nitraatvervuiling, P tekort) • Efficient gebruik van nutriënten (N, P, K) cruciaal
8
10-10-2011
Aanpak (2/3) • Maar ketenaanpak is net zo cruciaal • Afvalverwerking; link met energiegebruik, hergebruik nutriënten • Gebieden met overschotten en tekorten linken • Veel meer lokaal gesloten circuits (uiteindelijk versleep je anders vooral veel water)
Dus beleid nodig op veel fronten
Aanpak (3/3) • Extra landgebruik vooral koppelen aan strikte duurzaamheidscriteria, inclusief indirect landgebruik • Gebruik ook eigen afvalstromen (urban mining) • Maar dan nog discussie over eigen consumptiepatronen niet te vermijden
Het hete hangijzer • In EU 2/3 van totaal landbouwgebied voor veeproductie. • 75% van het (proteine) veevoer wordt geimporteerd, vooral uit Brazilie en Argentinie • Per EU burger wordt er elke dag 3 kg veevoer geconsumeerd door koeien, varkens etc. Dit wordt vervolgens omgezet in 0,1 kg vlees en 0,8 kg melk. • 10% van de EU klimaatemissies veroorzaakt door veestapel. • 30% van wereldwijde verlies aan biodiversiteit als gevolg van veeproductie
9
10-10-2011
Is politieke inmenging geoorloofd? • EU consumptie van dierlijke proteine is 2x het wereldwijde gemiddelde en 70% hoger dan aanbevolen • Aanpassing consumptiepatroon goed voor menselijke gezondheid én milieu • Hoe? Vleestax, voorlichting, stimulering plantaardige eiwitproducten • De flexitariër....
10
