SCHOON
JAAR MAGAZINE april 2015
inspiratie uit afval, grondstoffen en energie
Nieuw papier is oud papier
Op weg naar
circulaire economie
Wind op zee
grensverleggende projecten
Afval scheiden
samen halen we eruit wat erin zit
Lokale gemeenschappen steeds duurzamer HVC helpt haar aandeelhouders – 46 gemeenten en 6 waterschappen – op hun pad naar een duurzame, zelfvoorzienende samenleving. Dat doen we door huishoudelijk afval in te zamelen en hieruit zoveel mogelijk grondstoffen en energie terug te winnen. In dit jaarmagazine geven we een inkijkje in de wereld van HVC. We nemen u mee naar de meest uiteenlopende facetten van ons bedrijf en laten zien wat onze missie betekent voor uw lokale gemeenschap, onze wereld... Een uitvoerige verantwoording van onze inzet, prestaties, resultaten en plannen vindt u in ons jaarverslag over 2014. Deze is online verkrijgbaar via www.hvcgroep.nl.
82% van het in Nederland gefabriceerde papier is gemaakt van oud papier. Papier en karton kunnen namelijk wel tot zes keer toe worden gerecycled. Zo levert 15 kilo oud papier genoeg grondstof voor maar liefst 250 nieuwe Donald Ducks. Meer informatie hierover leest u op pagina 10.
Dit magazine is een uitgave van NV HVC, Postbus 9199, 1800 GD Alkmaar, 072 5411311, www.hvcgroep.nl,
[email protected]
Energie Coöperatie Dordrecht Comfort en besparing door energiescan
28
12
Inwoners verleiden beter afval te scheiden leidt tot betere verwerking Afgedankt elektronisch afval Sorteren levert arbeidsplaatsen op
24
inhoud Voorwoord
4
Kort
6
De inzet van HVC Meer waarde uit afval
8
Papier 6x waardevol
10
Energie Coöperatie Dordrecht Comfort en besparing door energiescan
12
Energie uit wind op zee Grensverleggende projecten
14
Kort
16
Warmtenetten Uitbreidingen voor Dordrecht en Alkmaar
18
Oud RvC-voorzitter Verberk: “De aandeelhouders mogen trots zijn”
20
Kort
22
Afgedankt elektronisch afval Sorteren levert arbeidsplaatsen op
24
Biomonitoring Meetprogramma ruim twintig jaar actief
26
Inwoners verleiden beter afval te scheiden leidt tot betere verwerking
28
HVC in cijfers: het jaar 2014
30
Wegwijs op het afvalbrengstation
32
“Samen halen we eruit wat erin zit”
4
HVC heeft een jaar achter de rug waarin we een aantal belangrijke mijlpalen behaalden op het gebied van hergebruik van grondstoffen en de productie van duurzame energie. Ook hebben we ons gefocust op efficiency en kostenreductie om de toekomstbestendigheid van HVC te verbeteren. Ik ben dan ook verheugd dat we - een jaar eerder dan gepland - zwarte cijfers schrijven over 2014, ondanks de nog steeds voortdurende economische tegenwind. In dit magazine kunt u lezen welke vorderingen wij hebben gemaakt in het streven naar het verwezenlijken van ons ideaal; de circulaire economie. Zoveel mogelijk grondstoffen uit het afval willen we terugwinnen, hergebruiken of recyclen. Wij zien de inwoners als de belangrijkste schakel in de afvalketen; de bron van grondstoffen ontstaat in de huishoudens. Daarom is het onze taak hen zoveel mogelijk te helpen hun afval goed te scheiden. Ons motto Samen halen we eruit wat erin zit, refereert hieraan. Bij het uitvoeren van onze taak om gemeenten te helpen met het opwekken van duurzame energie kiezen we primair voor lokale oplossingen. In onze visie is de kern van duurzame energie dat deze decentraal wordt opgewekt. Waarbij er tevens sprake is van lokaal eigenaarschap, zowel van de gemeente als van de burger. Lokale betrokkenheid is de sleutel tot het succes dat meer mensen zich bewust worden van het energievraagstuk. Om lokaal succesvol te kunnen zijn zullen we mensen meer moeten gaan betrekken. Participatie in wind, zon en wellicht lokale warmteprojecten en levering van energie uit eigen opwekking zijn hierbij belangrijk om verder uit te werken.
Naast de ontwikkeling van diverse lokale oplossingen heeft het afgelopen jaar ook in het teken gestaan van de start van de bouw van het windmolenpark Gemini. Het grootste Europese windmolenpark op zee dat aan 785.000 huishoudens groene stroom kan leveren. Als onderneming met de focus op hergebruik van grondstoffen en de productie van duurzame energie staan wij aan de basis van een duurzame samenleving. Het is onze ambitie met onze kennis van systemen, grondstoffen, recycling en opwekking van duurzame energie een steeds grotere bijdrage te leveren aan de circulaire economie. Ik wens u veel leesplezier. Wim van Lieshout, algemeen directeur
5
buiten gebruik
dakleer
buiten grond 18 soorten afval op nieuw afvalbrengstation gebruik
buiten pa pier gebruik en karton
grond
metalen
grond gasfles
papier en karton
bouw resten
gasfle
asb
gasfles papier karton en piephout schuim p rassen at m harde kunststof
In Beverwijk is een nieuw afvalbrengstation geopend voor alle inwoners van de plastic gemeenten Beverwijk, Heemskerk en Velsen-Noord. Wethouder Frowijn van de gemeente Heemskerk en wethouder Dorenbos van de gemeente Beverwijk hebben asbest bouw metalen dakleer de eerste bezoekers met een bloemetje welkom geheten. dakleer metalen bouw resten asbest restafval frituurvet resten b s la g k a vl Inwoners kunnen maar liefst achttien verschillende soorten afval inleveren bij het gasbeton gips afvalbrengstation. Van metaal, hout, afgedankte huisraad en tuinmeubelen tot snoeiafval en kapotte elektrische apparaten. Hier worden weer grondstoffen voor puin matrassen nieuwe producten van gemaakt. Kringloopwinkel Noppes op het afvalbrengharde plastic plastizamelt c harde matrassen of kunstst pu in kunststof vervuild station spullen in die geschikt zijn voor hergebruik. spaar tlpuin lampen
gips
gasbeton
gips vlakglas
glas gasbeton vlakglas glas kadavers isolatie te materiaal
Onder de indruk van HVC
Fotostudio Wierd
6
Om zich beter te laten informeren over de werkzaamheden van HVC bracht wethouder Elly van Wageningen van de gemeente Lelystad een bezoek aan HVC. Zij was onder de indruk van de processen die zich bij HVC afspelen: “Er zijn ontzettend veel manieren om duurzaam om te gaan met afval. Zo kun je huishoudelijk afval, gft, plastic, glas, textiel en papier gescheiden aanbieden. Daarmee draag je bij aan hergebruik van grondstoffen en aan minder verbranding van restafval in de ovens. Dat zorgt weer voor minder CO₂-uitstoot, wat uiteindelijk goed is voor de planeet en voor de mens én het levert ook nog eens een financieel voordeel op. Ik roep alle Lelystedelingen op om hieraan hun steentje bij te dragen.”
Nieuw fonds voor regionale duurzame energie De gemeenten Alkmaar, Bergen, Castricum en Heerhugowaard gaan samen met HVC de samenwerking op het gebied van duurzame energieproductie vergroten. Daarvoor is de Duurzame Energie Coöperatie Regio Alkmaar (DECRA) opgericht. DECRA zal zich richten op het aanjagen van duurzame energieprojecten in de regio en de behaalde winsten investeren in nieuwe duurzame projecten. Het eerste project van DECRA is de overname van een aandeel in een windturbine op industrieterrein de Boekelermeer in Alkmaar. Het investeringsfonds van DECRA wil burgers en bedrijven de gelegenheid geven te participeren in de projecten waarin het investeert. Lokale energiecoöperaties worden uitgenodigd hierin een rol te spelen.
7
De inzet van HVC
2015: samen nog meer waarde uit afval halen
Per activiteit: grondstoffen, energie en de slibwaterketen, geven we in dit artikel een korte terugblik op de resultaten die het afgelopen jaar zijn behaald, welke doelen en speerpunten we hebben en welke activiteiten het komende jaar op de agenda staan.
8
Met elkaar duurzamer
Op en top nuts
Samenwerken met gemeenten, waterschappen, bedrijven en burgers om meer waarde uit afval te halen en duurzame (lokale) energie te produceren staat voorop. Wij willen meer naast de aandeelhoudende gemeenten en waterschappen staan en nog beter luisteren naar wat zij van ons vragen en nodig hebben. In 2015 willen wij ook inwoners van gemeenten meer betrekken bij onze activiteiten. Want de inzet van inwoners is cruciaal om succes te boeken bij meer materiaalhergebruik en bij deelname in duurzame energieprojecten.
We willen ons nutskarakter versterken. We passen onze houding richting aandeelhouders aan aan wat er wordt gevraagd. We gaan meer luisteren en een meer concrete en praktische aanpak kiezen die past bij de inhoudelijke en financiële agenda van gemeenten, of liever bij een specifieke gemeente, want elke gemeente is anders. Het zijn van een nutsbedrijf past ook goed
Naar 65% hergebruik
bij de activiteiten voor de aandeelhoudende waterschappen. De slibeindverwerking is onlosmakelijk verbonden met de rioolwaterzuivering, waar de waterschappen een regierol vervullen en meestal ook het beheer hebben.
Op het gebied van grondstoffen hebben wij een belangrijke missie te vervullen. Deze ligt in het verlengde van de ambities van onze aandeelhouders, namelijk van 50% naar 65% materiaalhergebruik. De basis voor inzameling moet op orde komen. Bronscheiding thuis is cruciaal; pas op het moment dat deze vorm van inzameling niet voldoende meer is, gaan we over op nascheiding. Preventie is belangrijk omdat daar de meeste milieuwinst te behalen valt en om het belang van afvalscheiding tastbaar en geloofwaardig(er) te maken voor de inwoners.
Wij zijn trots op onze groene energie
Duurzame energie
opbrengsten te genereren en minder kosten te maken, is van belang en heeft onze aandacht. Op het gebied van lokale duurzame energie blijven we een bijdrage leveren aan de klimaatambities van onze aandeelhouders.
Fosfaat uit slib Voor aandeelhouders/waterschappen verwerken we slib afkomstig uit zuiveringsinstallaties. De helft van het zuiveringsslib wordt in Nederland verbrand in twee monoslibverbrandingsinstallaties. Daar wordt fosfaat uit het slib voor 99,9% in de as geconcentreerd. Fosfaat is een schaarse grondstof voor kunstmest, noodzakelijk voor de wereldwijde voedselvoorziening. Wij hebben samen met SNB (Slibverbranding Noord Brabant) eind 2014 overeenstemming bereikt met Ecophos om vanaf 2017 alle vliegas aan hen te leveren. Ecophos ontwikkelde een procedé dat geschikt is voor de terugwinning van fosfaat uit laagwaardig fosfaaterts en uit vliegas afkomstig van slibverbranding.
We zijn trots op de manier waarop wij groene energie maken uit afval, met zo min mogelijk milieuimpact op onze omgeving en waarbij het streven is uit de reststoffen zoveel mogelijk grondstoffen terug te winnen. Het optimaliseren van onze bedrijfsvoering door meer
9
Papier
waardevol
10
Waarom zamelen we papier in? In Nederland wordt jaarlijks ruim 2,8 miljoen ton nieuw papier en karton gebruikt. Houtvezels vormen de belangrijkste grondstof voor papier. De houtvezel wordt verkregen uit bepaalde soorten hout en oud papier. Het ingezamelde oud papier wordt opgelost in water, waardoor de papiervezels los van elkaar komen en een vezelbrij ontstaat. Die brij vormt de basis voor nieuw papier en karton. Oud papier is dus geen afval. Het is mogelijk oud papier maar liefst zes keer in te zetten voor de productie van nieuw papier. Recycling bespaart grondstoffen. Hierdoor kan een boom die CO2 opneemt blijven staan.
Wat is oud papier? Alle soorten papier zonder plastic laagje. Dus kranten, tijdschriften, kopieerpapier, brochures, folders, papieren draagtassen, zakken, telefoongidsen, cadeaupapier, enveloppen, boeken, verpakkingspapieren, etc. Als het maar droog en schoon is. Alleen oud papier dat gescheiden van het restafval wordt ingezameld, kan hoogwaardig worden hergebruikt.
11
Energiebesparing
“De energiescan heeft ons aan het denken gezet”
12
De Energie Coöperatie Dordrecht, een samenwerking van de gemeente en HVC, biedt alle inwoners van Dordrecht een energiescan van hun woning aan tegen het lage tarief van 25 euro. Normaal kost die 95 euro. Op deze wijze helpt de gemeente Dordrecht haar inwoners met het besparen van energie. De familie Griffioen is eigenaar van een jaren vijftig rijtjeswoning en heeft de energiescan laten uitvoeren.
Mevrouw Griffioen: “We wonen hier met een groot gezin en gebruiken dus alle hoeken van het huis. De woningen in dit wijkje zijn allemaal in dezelfde periode gebouwd, destijds als huurwoningen. We hebben regelmatig last van vocht in de kruipruimte en koude voeten. Twee jaar geleden hebben we de dakopbouw laten isoleren en dat scheelt enorm in het gasverbruik. Nu willen we weten welke andere mogelijke maatregelen er zijn en wat het kost. Uit de energiescan volgde een goed advies. Het heeft ons echt aan het denken gezet. We willen heel graag spouwmuurisolatie en vloerisolatie laten uitvoeren, zowel voor het comfort als voor de besparing.”
Energie Coöperatie Dordrecht HVC richtte met de gemeente Dordrecht in 2012 de Energie Coöperatie Dordrecht (ECD) op. De ECD biedt woningeigenaren middels een energiescan inzicht in energiekansen in hun woning. Ook plaatste de ECD zonnepanelen op gymzalen, scholen en een parkeergarage in Dordrecht. En in samenwerking met burgerinitiatief Drechtse Wind wil de ECD windenergie realiseren in Dordrecht waarin inwoners kunnen participeren.
13
Investering in duurzame energie
Grensverleggende windparken
in de Noordzee
Zonder energie uit wind op zee is de overheidsdoelstelling van 14% duurzame energie in 2020 niet haalbaar. Daarom hebben onze aandeelhouders enkele jaren geleden besloten om via HVC te investeren in twee windparken op zee: Gemini en Borkum West II.
14
Gemini Naast de ontwikkeling van diverse lokale duurzame energie-oplossingen heeft het afgelopen jaar in het teken gestaan van de start van de bouw van het windmolenpark Gemini. Het project Gemini bestaat uit twee windparken van ieder 75 molens. Dit grootste Europese windmolenpark op zee wordt gebouwd in het Nederlandse deel van de Noordzee, 85 kilometer boven de kust van Groningen. Nadat de financiering definitief rond kwam, is in mei 2014 gestart met de bouw. Het wordt een van de meest productieve windparken ter wereld en onzichtbaar vanaf land. Het windpark produceert vanaf 2017 groene energie voor 785.000 huishoudens en reduceert hiermee 1,25 miljoen ton CO₂-uitstoot per jaar. Van de stroomopbrengst wordt 15% geleverd aan HVC, dat voor 10% eigenaar is.
Borkum West II Daarnaast ontvangt HVC groene stroom uit het inmiddels operationele windpark Borkum West II. Tweeëndertig elektriciteitsbedrijven en regionale nutsbedrijven uit Duitsland, Nederland, Oostenrijk en Zwitserland zijn naast HVC
en Trianel deelnemer in dit windpark. Borkum West II bestaat uit 40 windmolens en ligt op 45 kilometer voor de kust van het Duitse Waddeneiland Borkum. De energieproductie bedraagt op jaarbasis 800.000 MWh. HVC heeft een belang van ruim 6% in het park wat overeenkomt met een opgesteld vermogen van 13 MW. Hiermee kan HVC op jaarbasis ruim 15.000 huishoudens van groene stroom voorzien. Het park ligt hemelsbreed circa 20 kilometer verwijderd van het Gemini windpark, aan de Duitse kant van de grens.
Prijzen voor Gemini Gemini is onlangs meerdere malen in de prijzen gevallen. Het project won de Europe Power Deal of the Year van Project Finance International, de Wind Deal of the Year van Euromoney en bij de Global Europe & Africa Awards. In 2014 won Gemini de award voor European Wind en de Europe & Africa Overall-award.
15
Bio-energiecentrale levert weer groene stroom Sinds de brand in de zomer van 2013 is hard gewerkt aan het herstel van de bio-energiecentrale in Alkmaar. De centrale is nu weer volledig in bedrijf. Met de bio-energiecentrale wordt per jaar ruim 200.000 MWh aan elektriciteit opgewekt, dat is bijna drie procent van de door biomassa opgewekte elektriciteit in Nederland. Dit is genoeg om 150.000 mensen van groene stroom te voorzien. De bio-energiecentrale levert daarmee ongeveer een derde van alle duurzame elektriciteit van HVC. Om deze groene stroom te produceren, verbranden we per jaar 170.000 ton (niet recyclebaar) afvalhout en een beetje slib en papierfluff. Een deel van het afvalhout zamelen we in via het grof huishoudelijk afval in onze aandeelhoudende gemeenten.
Betere recycling van kunststof In samenwerking met coöperatieve vereniging Midwaste is de sortering van circa 40 kiloton kunststof verpakkingsafval (kff) aanbesteed. Het kff is opgehaald bij alle in HVC deelnemende gemeenten. De apart ingezamelde kunststoffen worden in vijf stromen gescheiden die elk als ‘nieuwe’ grondstof worden gerecycled. Het proces is verbeterd waardoor vanaf 1 januari 2015 aanzienlijk betere recycleresultaten worden gerealiseerd. 90% van het kunststofverpakkingsafval wordt gesorteerd in herbruikbare kunststoffen. Slechts 10%, dat niet hergebruikt kan worden als nieuwe kunststof, zal dienen als brandstof voor een afvalenergiecentrale.
16
Stoom voor DuPont scheelt 30% CO2 Via de stoomleiding tussen chemiebedrijf DuPont en de afvalenergiecentrale in Dordrecht wordt warmte uit de stoom van HVC omgezet in stoom voor de productieprocessen van DuPont. Door de samenwerking neemt de CO2-uitstoot van de Dordtse locatie van DuPont met zo’n dertig procent af. Bij de aanleg van de één kilometer lange leiding tussen HVC en DuPont, is rekening gehouden met aansluiting op het warmtenet in Dordrecht. DuPont kan in de toekomst als back-up fungeren voor het leveren van warmte voor het warmtenet in Dordrecht.
Mijlpaal: vijf miljoen kuub groen gas De vergistingsinstallatie in Middenmeer verwerkt jaarlijks 140.000 ton groente-, fruit- en tuinafval (gft) afkomstig van inwoners van aandeelhoudende gemeenten uit Zuid-Holland, Noord-Holland en Flevoland. Van het gft maken we compost voor akkerbouwers en bollentelers en ook groen gas voor huishoudelijk gebruik. Een volle groene bak levert, naast vijftien tot twintig kilo compost, genoeg groen gas op om drie weken van te koken en bijna een dag een huis van te verwarmen. Sinds de ingebruikname van de vergistingsinstallatie hebben we al meer dan vijf miljoen kuub groen gas op het net gezet.
17
Warmtenetten
Wethouder Van der Linden:
“Warmtenet maakt
Dordrecht duurzamer ”
In Dordrecht wordt flink gewerkt aan uitbreiding van het ondergrondse warmtenet dat op termijn zo’n 10.000 woningen duurzaam kan verwarmen. Het aansluiten van al die woningen levert een forse daling van de CO2-uitstoot op; 15 kiloton per jaar. Dat komt overeen met 220.000 m2 aan zonnepanelen.
18
HVC werkt samen met de gemeente en woningbouwcorpo-raties om Dordrecht verder te verduurzamen. Rik van der Linden, wethouder in Dordrecht vindt deze samenwerking erg belangrijk voor de gemeente: “Wij hebben ambitieuze doelstellingen op het gebied van energie. Dordrecht wil in 2015 11% energie besparen ten opzichte van het ijkjaar 2009.” Het warmtenet gebruikt energie die vrijkomt bij de verbranding van afval. Van der Linden: “Door hier huizen en gebouwen mee te verwarmen,
Ook warmtenet Alkmaar groeit Naast het warmtenet in Dordrecht werkt HVC ook hard aan uitbreiding van het warmtenet in Alkmaar. Hiermee wordt onder meer het grasveld in het AZ-stadion verwarmd. Dit jaar worden meerdere woningbouwcomplexen en zakelijke klanten op het warmtenet aangesloten. Zo wordt de ongebruikte energie van de afvalenergiecentrale steeds beter benut. Het primaire net wordt hiervoor uitgebreid door een boring onder het Noord-Hollandskanaal. Op termijn kan het warmtenet zo’n 10.000 woningen en bedrijven in Alkmaar, Heiloo, Heerhugowaard en Langedijk van duurzame warmte voorzien.
besparen we in Dordrecht veel energie. Bovendien voorkomt het uitstoot van CO2, wat weer ten goede komt aan onze luchtkwaliteit. Wij sluiten waar mogelijk gemeentelijke gebouwen aan op het warmtenet, zoals het Energiehuis en Schouwburg Kunstmin.”
Met de hele stad “Dat ook woningcorporaties hun wooncomplexen aansluiten op het warmtenet is heel belangrijk”, benadrukt Van der Linden. “Hiermee kan het warmtenet stevig groeien. De gemeente
draagt haar steentje bij aan een duurzamer Dordrecht, maar we maken pas echt stappen als de hele stad meedoet. Bewoners, ondernemers en onze partners zoals HVC en de woningcorporaties.”
Toekomst zonder afval Maar ook op het gebied van afval, afvalscheiding en hergebruik speelt HVC een grote rol. Van der Linden: “We willen steeds meer naar een samenleving toe waar afval eigenlijk niet meer bestaat, maar weer als grondstof gebruikt wordt. Een circulaire economie is de toekomst. En als er geen afval meer verbrand hoeft te worden, kan het warmtenet overschakelen naar andere warmtebronnen, zoals geothermie.”
19
Raad van Commissarissen
RvC-voorzitter Arie Verberk neemt afscheid
“De aandeel houders mogen trots zijn” Maar liefst dertien jaar was hij voorzitter van de raad van commissarissen (RvC) bij HVC. Een bestuurder in hart en nieren die al die jaren met veel plezier een bijdrage heeft geleverd aan de ontwikkeling van HVC. Onlangs nam Arie Verberk afscheid. Een afscheid dat hem wel aan het hart gaat, zo bekent hij.
20
“HVC is uitgegroeid tot een duurzaam grondstoffen- en energiebedrijf” “Ik vervul veel bestuursfuncties, maar met HVC heb ik een speciale band”, aldus Verberk. “Het was voor mij een bewuste keuze om een nutsbedrijf te willen besturen omdat ik graag iets terug wilde doen voor de maatschappij.”
Transitie Verberk vindt HVC zeker geen gewone onderneming. “Het is gestart als bedrijf met de taakstelling om zo effectief, milieuvriendelijk en goedkoop mogelijk afval te verbranden. Het was een bewuste keuze van de aandeelhouders om te kiezen voor garantstellingen en niet voor eigen vermogen. In de afgelopen jaren heeft HVC een belangrijke transitie doorgemaakt en is het uitgegroeid tot een duurzaam grondstoffen- en energiebedrijf. De helft van het afval halen we op en verbranden we. Die energie leveren we rechtstreeks terug aan de aandeelhouders. De andere helft wordt hergebruikt. Het belangrijkste doel is nu dit percentage te verhogen naar 65% en in 2020 zelfs naar 75%.”
Zwarte cijfers “Het rekenkameronderzoek en alle negatieve en onjuiste publiciteit daarover was hét onderwerp van het afgelopen jaar”, vervolgt Ver-
berk. “Er is door HVC geweldig werk verzet door veel uit te leggen en te communiceren met gemeenteraden. Nu is het tijd om het tij te keren. HVC moet weer groeien en bloeien. Dit jaar zijn er weer zwarte cijfers geschreven. Ik heb met een gerust hart het voorzitterschap kunnen overdragen aan Philip Houben. Aandeelhouders moeten zich realiseren dat het belangrijk is om openbare nutstaken zelf te blijven uitvoeren en bij HVC te blijven. Dat willen ze ook. Het is goed om naar de randen te blijven zoeken van de ontwikkelingen op het gebied van materiaalhergebruik en duurzame energie. Projecten als Gemini dragen fors bij aan de duurzaamheidsdoelstellingen van de gemeenten en waterschappen. Daar mogen de aandeelhouders ook trots op zijn.”
Missen
moeten voldoen aan een bepaald profiel. De sfeer en samenwerking binnen de RvC was bijzonder goed en besluiten zijn bijna altijd met een grote meerderheid genomen.”
drs. Philip Houben
nieuwe voorzitter RvC In Houben heeft de RvC een goede voorzitter gevonden; hij beschikt over de juiste ervaring en competenties voor de functie.
Vooral de aandeelhoudersvergaderingen gaat Verberk missen. “Ik vond het heel speciaal dat je te maken had met vijftig aandeelhouders die je allemaal kende. Ik heb het werk als voorzitter met veel plezier gedaan. De samenstelling van de RvC is natuurlijk bijzonder, met vijf commissarissen die worden benoemd door aandeelhouders en vier die worden gekozen en
21
Buitenlandse deelnemingen
Nieuwe wascontainer maakt superschoon Het reinigen van onze 4.100 ondergrondse en 800 bovengrondse containers brengt veel kosten met zich mee. Daarom hebben we vorig jaar zelf een wascontainer aangeschaft en zo de reiniging in eigen hand genomen. Niet alleen op het gebied van milieu wordt er nu bespaard, maar ook financieel levert het een voordeel op. De wascontainer is gemonteerd op een zogenaamde haakarmauto, die eerst de container leegt en vervolgens de container door middel van hoge druk van binnen reinigt.
Meer online gemak met website en app We hebben een nieuwe, meer toegankelijke website gelanceerd en een afval-app ontwikkeld. Op de website maken we het bezoekers zo makkelijk mogelijk om informatie over afval en energie te vinden. Bezoekers kunnen bijvoorbeeld online hun vragen stellen. Veel klanten raadplegen de online afvalkalender en daarom staat deze op een prominente plek. Ook nieuw is onze afval-app. Inwoners van gemeenten waar we inzamelen, kunnen de app downloaden en krijgen dan direct het overzicht wanneer de verschillende typen afval in hun straat worden opgehaald. Het adres van het dichtstbijzijnde afvalbrengstation is via de app gemakkelijk te vinden.
22
Leerlingen leren de waarde van afval scheiden Samen met woningcorporatie Pré Wonen organiseerden we een afvalopruimactie voor scholieren van het Kennemer College in Beverwijk. De leerlingen hebben afval en goederen, die bewoners uit hun eigen bergingen hadden verzameld, per afvalsoort gescheiden. Zo leren ze dat het van belang is om afval goed te scheiden en dat er in afval waardevolle materialen zitten die kunnen dienen als grondstof voor nieuwe producten.
Aardwarmte voor duurzame glastuinbouw Het Westland wil onafhankelijker worden van fossiele brandstoffen. Er wordt gezocht naar nieuwe manieren om kassen en woningen van energie te voorzien, een essentiële stap voor de toekomst van het glastuinbouwcluster in het Westland. Eén daarvan is gebruikmaken van de warmte die diep in de aarde zit: aardwarmte. Aardwarmte is warmte uit aardlagen dieper dan 500 meter. Door het boren van twee putten, één om warm water omhoog te pompen en één om het afgekoelde water weer terug in de grond te pompen, kan warm water uit de diepe ondergrond worden gebruikt voor het verwarmen van bijvoorbeeld kassen en huizen. We participeren in een proefboring, waaruit moet blijken of het mogelijk is onder aantrekkelijke voorwaarden warmte te winnen. Als aangetoond is dat de Trias-aardlaag op vier kilometer diepte geschikt is voor de productie van geothermische warmte, kan op deze manier 80% van de warmtebehoefte in het gebied worden ingevuld.
23
Ondertussen
Sortering elektronisch afval helpt mensen aan zinvol werk In sorteercentra in Dordrecht en in Alkmaar worden alle ingezamelde afgedankte elektrische apparaten gesorteerd, uit elkaar gehaald en geschikt gemaakt voor verdere opwerking. Dit doen we in samenwerking met een sociale werkvoorziening en mensen die een afstand tot de arbeidsmarkt hebben.
24
“Het komt regelmatig voor dat er nog kleding in een wasmachine zit” Op het regionaal sorteercentrum in Dordrecht wordt het elektronisch afval in twintig hoofdsoorten gescheiden. Dit gebeurt door zeven medewerkers van Drechtwerk, een organisatie die werkplekken verzorgt voor mensen die zich niet op eigen kracht op de arbeidsmarkt kunnen redden. Daarnaast werken er twee mensen op arbeidstherapeutische basis op het sorteercentrum. Het afval is afkomstig van afvalbrengstations uit de regio. Recyclingbedrijven verwerken het afval weer tot waardevolle grondstoffen.
voor dat er nog kleding in de wasmachine zit of dat er in de koelkasten nog eten zit. Snap je dat nou? Ook frituurvet laten ze vaak in de pan zitten. Het zou fijn zijn als mensen daar beter op letten.”
We zien hier van alles Fons Delicaat (48 jaar) vertelt enthousiast over zijn werk. “Ik werk hier vanaf maart via Drechtwerk. Ik doe van alles. Containers leeg maken, draden afknippen, tv’s, computers en koelkasten scheiden en ik rijd als enige de vorkheftruck. Ik vind het hartstikke leuk werk om te doen. Het is afwisselend en ze laten je vrij, hè! Dat is super. We hebben een fijne ploeg, lachen veel met elkaar. Het meeste dat we binnen krijgen zijn tv’s. Die zijn niet aan te slepen. Niet alleen van die ouderwetse grote tv’s, maar ook met platte schermen. Daarnaast krijgen we veel klein elektrisch spul binnen zoals tandenborstels, strijkijzers, tosti-ijzers en zelfs kerstverlichting. Ja, we zien hier echt van alles. Het komt regelmatig
Werkgelegenheidsprojecten met maatschappelijke organisaties HVC heeft afspraken gemaakt met diverse organisaties die helpen met het creëren van werkgelegenheid voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dankzij deze afspraken en de daaruit voortvloeiende samenwerking zijn o.a. ook arbeidsplaatsen gecreëerd bij: • BST (Buurt Service Team): hier worden gemiddeld zes mensen per dag ingezet met name als beladers; • Kringloopbedrijven (waaronder Noppes) waardoor ook product en materiaalhergebruik gestimuleerd wordt.
25
Biomonitoring
20 jaar biomonitoringsonderzoek
Installatie heeft
geen invloed
op de omgeving
26
Om te achterhalen of schadelijke stoffen uit de afvalenergieinstallatie in Alkmaar terechtkomen in landbouwproducten in de nabije omgeving, wordt vanaf de start van HVC een meetprogramma (biomonitoring) uitgevoerd. Het op initiatief van HVC ontwikkelde onderzoek wordt inmiddels ook uitgevoerd bij andere afvalverwerkers in Nederland. Landbouwproducten zoals groenten, bloemen en melk worden regelmatig gecontroleerd op de aanwezigheid van schadelijke stoffen. De uitstoot van de installatie heeft geen invloed op de kwaliteit van de landbouwproducten in de omgeving. Dat laten de resultaten van het onderzoek over de afgelopen twintig jaar tot ieders tevredenheid zien. “Het biomonitoringsonderzoek geeft invulling aan de waarde die wij hechten aan het open en transparant omgaan met onze omgeving”, zegt algemeen directeur Wim van Lieshout. Het biomonitoringsonderzoek wordt uitgevoerd door Plant Research International (PRI), een onderdeel van de Landbouw Universiteit van Wageningen. Het onderzoek is begin jaren negentig in samenspraak met agrariërs en Land- en Tuinbouw Organisatie Nederland (LTO) tot stand gekomen. Het wordt sindsdien ieder jaar herhaald.
“Bloemen, groenten en melk worden regelmatig gecontroleerd”
Geografische ligging van de meetpunten rond HVC. Ook zijn de twee melkveehouderijen aangegeven waar melkmonsters worden genomen.
27
Afval scheiden
“We gaan inwoners verleiden hun afval beter te scheiden” Gemeenten Bergen en Purmerend van start met nieuwe aanpak
Op het gebied van afvalscheiding is nog een wereld te winnen. HVC heeft daarom een communicatiepakket ontwikkeld om mensen nog bewuster te maken van het belang ervan. Het pakket is ontwikkeld op basis van onderzoek naar factoren die van invloed zijn op het afvalscheidingsgedrag van mensen. De gemeente Bergen en de gemeente Purmerend behoren tot de eerste gemeenten die gebruikmaken van het pakket.
28
Wethouder Mario Hegger van de gemeente Purmerend: “Wij hebben ons ten doel gesteld om in 2018 60% van het afval gescheiden in te zamelen. Op dit moment scheiden inwoners van Purmerend 40% van hun afval. Dat percentage moet dus flink omhoog. Immers: hoe beter onze afvalstoffen worden gescheiden, hoe beter ze weer tot grondstof of nieuwe producten verwerkt kunnen worden.”
Draagvlak Het behalen van betere scheidingsresultaten is alleen mogelijk wanneer er draagvlak is onder de inwoners, benadrukt Hegger. “Uit onderzoek is gebleken dat ruim driekwart van de ondervraagden bereid is om kunststof verpakkingen te scheiden. Met andere woorden: mensen kunnen zich erin vinden dat we ons afval beter moeten scheiden. Toch zien we in de praktijk dat nog niet eens de helft van het afval in Purmerend gescheiden wordt.”
Maatregelenpakket Hegger geeft aan dat het tijd is voor een gedragsverandering. “Die gedragsverandering willen we bevorderen door inwoners bewust te maken van de noodzaak van betere afvalscheiding. Wij werken momenteel aan een maatregelenpakket waarmee we de gewenste manier stimuleren om
afval zoveel mogelijk gescheiden aan te bieden. Dit maatregelenpakket presenteren we dit voorjaar aan de gemeenteraad. Het maatregelenpakket wordt ondersteund door extra communicatie en voorlichting om inwoners te informeren over de manier waarop ze hieraan kunnen bijdragen.”
Betrek bewoners “Het is belangrijk om inwoners te betrekken bij de maatregelen op het gebied van afvalscheiding”, aldus Hegger. Voordat de campagne van start gaat, wordt er dan ook een onderzoek onder inwoners van Purmerend gehouden. Hegger: “Wij vinden het belangrijk om specifiek te weten hoe men in Purmerend denkt over afvalscheiding. De uitkomsten uit het onderzoek kunnen we dan meenemen in de campagne.”
De wijk in Middels de campagne worden bewoners gestimuleerd meer gft, plastic en papier te scheiden. Om dat te bereiken worden diverse middelen ingezet, zoals containerhangers, posters, flyers en advertenties. Ook worden er gesprekken gevoerd met bewoners. Hegger: “We gaan de wijk in om met bewoners te praten en hen als het ware te verleiden om hun afval gescheiden in te leveren.”
“Hoe beter afvalstoffen worden gescheiden, hoe beter ze weer verwerkt kunnen worden”
29
HVC in cijfers het jaar 2014
30
HVC in top duurzame energieleveranciers Uit een onderzoek van de Consumentenbond, Greenpeace, Hivos en Natuur & Milieu komt naar voren dat HVC bij de koplopers hoort van de duurzame energieleveranciers. Tweeëndertig stroomleveranciers werden eind 2014 beoordeeld op investeringen in stroomopwekking, productie, levering en inkoop van stroom. HVC krijgt in het onderzoek een mooi cijfer: 7,7.
Branchewinnaar ‘Duurzame Energie’ Het Nationale Business Succes Award Instituut heeft HVC uitgeroepen tot branchewinnaar Duurzame Energie. De Nationale Business Succes Award is de jaarlijkse ondernemersprijs van Nederland, een initiatief van RTL, Financieel Dagblad en Media Partners. De jury zegt in haar nominatierapport: ‘HVC is wellicht de belangrijkste producent en leverancier van echt duurzame energie in Nederland. Het is in ieder geval de enige producent die voor 100% toegewijd is aan haar duurzame doelstellingen op dit gebied. Terecht kan worden gesteld dat HVC een zeer belangrijke speler is in de bevordering van een duurzame Nederlandse energiehuishouding.’
materiaalhergebruik
51%
geproduceerde duurzame energie
544 mln kWh vermeden CO2-emissie
9 kton
omzet
304 € mln resultaat
5,1 € mln vrije kasstroom
43 € mln ebitda
110 € mln
31
Wegwijs op het afvalbrengstation Gemeenten en HVC vinden het belangrijk om afval goed te scheiden. In afval zitten waardevolle materialen die kunnen dienen als grondstof voor nieuwe producten. Door afval goed te scheiden, worden deze materialen behouden. Thuis kunt u o.a. papier, glas, plastic en gft-afval scheiden. Ook willen wij inwoners motiveren om hun grof huishoudelijk afval zoals afgedankte huisraad, tuinmeubelen, snoeiafval en kapotte elektrische apparaten apart te houden en in te leveren bij het afvalbrengstation. Om u zo goed mogelijk te helpen bij het scheiden, zijn de afvalbrengstations voorzien van nieuwe borden met de afvalstroom in kleur, tekst en afbeelding. Op deze manier kunt u snel zien waar u uw afval naartoe kunt brengen. Dit bevordert de doorstroming op het afvalbrengstation en dat maakt het voor u prettig bewegen van hout naar metaal. Bij vragen of onduidelijkheden kunt u natuurlijk altijd terecht bij één van onze medewerkers. Door afval goed te scheiden draagt u bij aan het behouden van (soms) schaarse grondstoffen. Zo worden er van een houten vloer weer keukenkastjes gemaakt, van een oude fiets een schommel en van kunststof stopcontacten kan tuinmeubilair gemaakt worden. We zien u graag op het afvalbrengstation. Er is er altijd één bij u in de buurt.
Afval scheiden. Samen halen we eruit wat erin zit.
