Geld besparen en geld verdienen op energie

Geld besparen en geld verdienen op energie

met het dak als uitgangspunt.

Advies en uitvoering in één hand van deskundigen.

1

In gesprek met het Duurzaam Collectief!

Het Duurzaam Collectief! adviseert vastgoedeigenaren en beleidsmakers bij gemeenten, provincies, projectontwikkelaars, woningcorporaties en institutionele beleggers en allen die geïnteresseerd zijn in technologische en economische mogelijkheden van verduurzamen en energie efficiency.

Dakbehoud Nederland www.dakbehoud.nl donQi Independent Energy www.donqi.eu Duurstroom www.duurstroom.nl Isobouw www.isobouw.nl Kingspan Insulation www.kingspaninsulation.nl NDA Duurzaam Dak Concept www.ndaduurzaamdak.nl Nebiprofa www.nebiprofa.nl Optigroen Dak- en Gevelbegroeiing www.optigroen.nl profine Nederland www.profine-group.nl Roval Aluminium www.roval.nl Troelstra & de Vries www.troelstra-devries.nl Randstad 20-02 Postbus 1224 1300 BE Almere T 036 530 44 90 F 036 530 45 05 E [email protected] www.ndaduurzaamdak.nl

NDA is initiatiefnemer van NDA Duurzaam Dak Concept, een beproefde formule.

Realisatie ThemaBoek: BO did it! Bridging Ideas That Matter uit Rotterdam Coördinator Duurzaam Collectief!: Jan Oeij (06 5339 3996) en Patricia van Boven (projectsecretariaat 06 1132 0808)

2

3

Lokaal en landelijk opererend:

Duurzaam Collectief! Nauw samenwerkende ondernemingen presenteren zich gezamenlijk onder de naam Duurzaam Collectief! als het gaat om kennisontwikkeling, kennisoverdracht, adviezen en uitvoeren van direct toepasbare duurzame ontwikkeling.

In het Duurzaam Collectief! werkt NDA samen met haar leveranciers en kennisinstellingen om allerlei vormen van productinnovatie en inzichten omtrent energie efficiency en duurzame aspecten gerelateerd aan het dak met elkaar te verbinden. Leveranciers en verwerkers werken zodoende niet meer langs elkaar, maar mét elkaar! Deze synergie­ voordelen leveren goed doordachte concepten op die zich voor de gebouweigenaar laten vertalen in allerlei interessante op energie efficiency gerichte opbrengsten. Daarbij is het NDA Duurzaam Dak Concept als basis gebruikt, een methodiek die in alle fasen van het bouw- en beheerproces duurzaamheid daadwerkelijk in de praktijk brengt. De participerende bedrijven hebben ieder indivi­ dueel in de afgelopen jaren expertise en een goede

In termen van duurzaamheid ontwikkelt het dak zich tot het belangrijkste onderdeel van het gebouw.

reputatie opgebouwd op het gebied van advies en/of ontwikkeling van producten en diensten in relatie tot duurzaamheid en energie efficiency. Het Duurzaam Collectief! is een van de weinige samenwerkingsvormen die duurzaamheid op het dak integraal - lokaal en landelijk opererend kan faciliteren en daarmee beleidsmakers en opdrachtgevers daadwerkelijk ondersteunt op het gebied van kennis- en praktijkexpertise als het om het dak en duurzame ontwikkeling gaat. Meer en meer worden de NDA-bedrijven of NDA Duurzaam Dak-adviseurs met participanten van het Duurzaam Collectief! in een vroeg stadium bij het ontwerp en bij de financiële aspecten betrokken. In termen van duurzaamheid ontwikkelt het dak zich in de nabije toekomst namelijk tot het belangrijkste onderdeel van het gebouw.

4

5

Voor een constructief gesprek: Bel 036 530 44 90

NDA Duurzaam Dak Concept:

alle stadia van het bouwproces

De Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA) ontwikkelde vanuit de praktijk het NDA Duurzaam Dak Concept, dat integraal inspeelt op het beleid van opdrachtgevers die duurzaamheid als eis stellen.

Er valt onmiskenbaar interessante winst te behalen door toepassing van dit concept, die zich onder andere vertaalt in geld, terugverdientijden, GJ/m2 of credits voor de duurzaamheidsmethodiek BREEAM. Het NDA Duurzaam Dak Concept omvat het aandragen van kennis, ontwerpen, uitvoeren en in stand houden van alle mogelijkheden die een dak biedt op het terrein van duurzaamheid, in alle levensfases van een dak: voorfase, ontwerp-/besteksfase, uitvoering, gebruiksfase, demontage en renovatie en revitalisatiefase.

6

7

Met het NDA Duurzaam Dak Concept wordt een bijdrage geleverd aan een schoon bouwproces, aan energie efficiency en aan een duurzame wereld. Het Duurzaam Dak Concept zorgt ervoor, dat het milieu niet meer onnodig wordt belast bij bouw, renovatie of ontmanteling van daken. Binnen het NDA Duurzaam Dak Concept worden direct toepasbare producten en systemen aangeboden aan de opdrachtgever. Het NDA Duurzaam Dak Concept richt zich op alle stadia van een bouwopdracht. Het resultaat van een bijzondere en op resultaat gerichte ontwikkeling is daarbij de realisatie van het NDA Energiedak®. Het levert in de praktijk bovenmatige energie- en kosten­ besparingen op.

Met het NDA Duurzaam Dak Concept wordt op platte daken geld verdiend door vastgoed­eigenaren en woningcorporaties. Een aantal voorbeeldprojecten toont aan dat verduurzaming en economische opbrengsten hand in hand gaan. van Zanten Bouw BV, Vlaardingen Dhondt Stedenbouw en Architectuur, Breda

Zonnestraling dient als warmtebron

Koning Willem I scholengemeenschap in Den Bosch maakt een besparing op de energie­rekening van 188.000 euro per jaar waar. De mbo-scholengemeenschap Koning Willem I in Den Bosch, gevestigd op het terrein van de vroegere Willem I-kazerne realiseert een besparing op de energie­ rekening van 188.000 euro per jaar. Vijftien gebouwen van meer dan zestig jaar oud zijn ‘duurzaam’ gerenoveerd, onder meer door aanleg van 1.200 m2 NDA Energiedak©. De terugverdientijd van de investering (800.000 euro) bedraagtzes tot zeven jaar.

Zon verwarmt water tot boven de buitentemperatuur

Warmte uit de buitenlucht tot 5oC

Luchtwarmtepomp

Warmtepomp

In Vlaardingen zijn de platte daken van een gymzaal, twee scholen, een kinderdagverblijf en een wijkcentrum verduurzaamd met een witte dakbaan (vanwege de passieve koeling door licht­ reflectie) en een dakbaan met amorfe flexibele zonnecellen.

Het dak van het Christiaan Huygens College in Eindhoven realiseert een opbrengst van maar liefst 130.000 euro per jaar.

Warmte het gebouw in Warmte

Watertanks 110.000 liter per tank

Woningcorporatie Woonvisie Ridderkerk bespaart ruim 38.000 KwH per jaar.

van Zanten Bouw BV, Vlaardingen Dhondt Stedenbouw en Architectuur, Breda

Gemeente Vlaardingen: besparing energie­rekening van 40.000 euro per jaar.

Door het aanbrengen van PE dampremmer, PIR isolatie met een minimale Rc van 5, tweelaags dakbedekking­ systeem met reflecterende dakbedekking, Solar Amorfe silicium Thin film panelen creëert Woonvisie een opbrengst van ruim 38.000 KwH per jaar aan energie-lasten bij het project Margrietstraat te Ridderkerk.

1 oC

Warmte uit computerruimte en luchtbehandelingsinstallatie

Het Christiaan Huygens College in Eindhoven is eind dit jaar opgeleverd als de eerste Nederlandse nieuwbouwschool, die CO2-neutraal is. De school wekt zelf thermische energie en elektriciteit op, zelfs meer dan nodig is. Het resultaat: een jaarlijkse opbrengst van 130.000 euro, mede gerealiseerd door de combinatie van het NDA Energiedak© en amorfe flexibele zonnecellen.

Warmtewisselaars

Randstad 20-02 Postbus 1224 1300 BE Almere T 036 530 44 90 F 036 530 45 05 E [email protected] www.ndaduurzaamdak.nl

Architect: Thomas Rau NDA is initiatiefnemer van NDA Duurzaam Dak Concept, een beproefde formule.

8

9

NDA. Een landelijk dekkend professioneel netwerk. Sinds 1981.

NDA beschikt over een vooraanstaand advies- en kennis­ ontwikkelingscentrum, het Dak/Informatie- en Advies­centrum, waar alle kennis en producten over het dak zijn samengebracht. Het stelselmatig en doelgericht delen van kennis en ervaring met betrokkenen in de bouwwereld is steeds het uitgangspunt. In het hoofdkantoor van de NDA in Almere is een groot, permanent kennis- en expositiecentrum ingericht: Het Trefpunt van Daktechniek. Daar zijn alle producten en alle kennis van de leveranciers en kennispartners van NDA samengebracht. Het centrum wordt jaarlijks bezocht door honderden professionele bezoekers met uiteenlopende vragen en informatiebehoeften. Het Dak/Informatie- en Adviescentrum is uniek in Europa.

De Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA) bestaat uit zelf­ standige dakdekkersbedrijven, die gezamenlijk 20 vestigingen hebben in Nederland. Vanwege die forse schaalgrootte is de NDA in staat te investeren in de ontwikkeling van nieuwe technieken en nieuwe kennis. De voortrekkersfunctie van de Neder­landse Dakdekkers Associatie (NDA) heeft in de afgelopen jaren tot een aantal vernieuwende activiteiten in de markt geresulteerd: het Dak/Informatie- en Adviescentrum, Dakbehoud Nederland, het Trefpunt van Daktechniek, het NDA Duurzaam Dak Concept, NDA Energiedak® en het Duurzaam Collectief!

Randstad 20-02 Postbus 1224 1300 BE Almere T 036 530 44 90 F 036 530 45 05 E [email protected] www.ndaduurzaamdak.nl

10

11

Kingspan Insulation: klaar voor de toekomst EcoTherm is onlangs overgenomen door Kingspan Group Plc. Deze beursgenoteerde multinational is één van de snelst groeiende bouwmaterialenconcerns van de wereld. Kingspan Insulation, zoals EcoTherm voortaan heet, heeft een sterke positie op het gebied van hardschuim isolatieplaten met een belangrijke focus op duurzaamheid en energiebesparing.

Nieuwe productnamen, bestaande kwaliteit. Het samengaan van de bedrijven heeft tot gevolg, dat de EcoTherm productnamen binnen afzienbare tijd worden vervangen. Hoewel de producten een nieuwe naam krijgen, blijft de kwaliteit zoals men gewend is, met de bijbehorende certificering.

Bloemenveiling in Aalsmeer

is toegepast, zijn onder meer de Bloemenveiling Aalsmeer, verschillende vestigingen van Heineken en het nieuwe Centraal Station van Rotterdam. Duurzaam Collectief! De reden dat Kingspan Insulation zich heeft aangesloten bij het NDA Duurzaam Dak Concept en het Duurzaam Collectief! is door Business Manager Nederland, Ronald Schippers, gemakkelijk te duiden: “Hoogwaardige isolatie is een essentieel onderdeel van duurzaam bouwen”. We laten graag zien wat ons volledige productengamma is en hoe we daarmee kunnen bijdragen aan een totaaloplossing voor duurzaamheidvraagstukken.

Productassortiment Kingspan Insulation produceert isolatieplaten op basis van resol en PIR hardschuim, voor de woning- en utiliteitsmarkt. De platen worden onder andere toegepast in platte en hellende daken, spouwmuren of vloeren, maar ook in de hallen- en stallenbouw, zowel bij nieuwbouw als renovatie. Heineken in Oss

Distributie Kingspan Insulation levert vooral aan de gevestigde vakgroothandel, maar ook aan de grotere dakdekkers inkoopverenigingen, zoals de Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA). Een apart verkoopkanaal is de rechtstreekse levering aan grote projecten. Illustere projecten waar de PIR isolatie van Kingspan Insulation

Rotterdam Centraal Station

12

13

www.kingspaninsulation.nl

Kies een groen dak vanuit een goede argumentatie “Optigroen is een franchiseorganisatie. Dat werkt naar twee kanten toe voortreffelijk. De franchise­ nemers hoeven het wiel niet zelf uit te vinden. Dat doen wij voor ze. En verder ondersteunen we hen in een groot aantal andere zaken, zoals dat hoort in een franchiseformule. Maar omgekeerd werkt het ook. Wij kunnen nóg zulke mooie producten maken, als we van de franchisenemers geen feedback krijgen, komen we niet vooruit. Kennis en kunde moet je met elkaar delen. Daarom wordt een fout doorgaans maar één keer gemaakt”. Zo praat Henk Vlijm over Optigroen Benelux (Amersfoort), ook aangesloten bij het Duurzaam Collectief! Hij is commercieel directeur Benelux van deze van oorsprong Duitse organisatie.

Optigroen interessant om faalkansen te voorkomen: “In dat platform ontmoet je partijen waarmee je samen kunt werken en samen kunt uitleveren. Daardoor kun je van materialen, systemen en producten al een paar technische faalkansen wegnemen”.

www.optigroen.nl

Deze totaalleverancier van dak- en gevelbegroeningssystemen levert wereldwijd jaarlijks 2,5 miljoen vierkante meter groendak en daktuin af aan 130 franchisenemers in 11 landen. In de Benelux zijn het er 9. Die franchisenemers worden door Optigroen zeer streng geselecteerd. Wie niet een toonaangevend hoveniersbedrijf is met minstens tien tot twintig jaar ervaring, komt niet in aanmerking. Henk Vlijm vindt het wel eens jammer, dat sommige opdrachtgevers wel eens een groendak afnemen met het argument ‘We moeten nog wat aan duurzaamheid doen. Dan nemen we wel een groendak’. Volgens hem is dat een verkeerd uitgangspunt. “Een groendak neem je, om de levensduur van je dakbedekking te verlengen, of voor warmte-kouderegulatie, of voor waterbuffering. En een daktuin kies je uit een oogpunt van multifunctioneel ruimtegebruik. Het Duurzaam Collectief! is voor

14

15

Energie besparen, produceren en de lucht zuiveren op het dak Op het terrein van duurzaamheid en milieuverbetering zijn dakdekkers in toenemende mate serieuze gesprekspartner en adviseur voor hun opdrachtgevers. Dat maakt het voor een producent nodig om een goede samenspraak en samenwerking met hen op te bouwen. Dat is exact de reden dat Nebiprofa (Klundert/ Moerdijk) lid is van het platform Duurzaam Collectief! van de Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA).

“We hebben eigenlijk dezelfde uitgangspunten als de dakdekkers. Zij willen totaalspecialisten zijn en wij bieden totaalsystemen aan voor het platte dak”, aldus Klaas Oosterhof, sales manager bij Nebiprofa. Bij die totaaloplossingen hoort ook een ‘totaalvisie’ op duurzaamheid. Bij dak­ bedekkingsproducent Nebiprofa komt die erop neer, dat het dak ingezet moet worden om energie te besparen en te produceren en dat in alle gevallen het milieu ontzien en gezuiverd moet worden. Als duurzaam concept voor energie­ besparende dakbedekking heeft Nebiprofa zowel bitumen (IKO reflect) als kunststof dakbedekkingen (Spectraplan TPE) in het assortiment. Ook wat isolatie betreft is er genoeg keuze met producten als IKO enertherm PIR, Rockwool (minerale wol) en Unidek EPS. “We produceren en leveren ze”, zegt Oosterhof.

Voor de opwekking van energie óp het dak integreert Nebiprofa onder de naam IKO solar amorfe pv-panelen in zijn dakbedekking. Compleet nieuw in het assortiment is een all-in-one duurzame dakbaan die luistert naar de naam Profatec Eco. Daarin zitten luchtzuiverende componenten verwerkt, die in een reactie met UV-licht NOx en SOx omzetten in een onschadelijk fractie, namelijk een zoutbinding. Omdat door de witte afwerking op de dakbaan het onderliggend gebouw minder gekoeld hoeft worden, draagt de dakbaan ook bij aan de reductie van CO2-uitstoot. Bovendien is Profatec ECO voor een kwart van gerecyclede grondstoffen gemaakt en kan de dakbaan zelf ook volledig worden gerecycled. “Er zijn al projecten mee uitgevoerd. We denken dat we het breed in de markt kunnen gaan zetten. De verwachtingen zijn

16

ambitieus, namelijk dat we met deze dakbaan daadwerkelijk het milieu kunnen verbeteren”. Nebiprofa is onderdeel van de internationale IKO groep. Het van oorsprong Canadese bedrijf telt wereldwijd 3500 medewerkers. In de Benelux zijn dat er ongeveer 700.

www.nebiprofa.nl

17

Levensduur van daken verlengen

Langere levensduur en lagere kosten van daken: onderhoudsdienst met landelijke dekking.

Een lekkage klacht die vóór 10 uur ’s morgens wordt gemeld, wordt in principe dezelfde dag nog hersteld! Dakbehoud Nederland houdt zich als initiatief van NDA doelgericht bezig met het hoogwaardig beheer en onderhoud van platte daken en dakveiligheidsvoorzieningen. Doelstelling is de levensduur van daken te verlengen. Het onderhoud wordt volgens strikte procedures stelselmatig uitgevoerd door speciale onderhoudsploegen.

De Essentie van Doordacht Onderhoud. Zekerheid in daken!

Zo wordt het planmatig onderhoud overal volgens dezelfde, hoge standaard uitgevoerd. Dagelijks zijn minimaal 40 ploegen van twee personen in ons land actief voor het verlengen van de levensduur van die daken. Ze werken allemaal volgens een uniforme standaard. De onderhoudsploegen bestaan uit medewerkers van de afzonderlijke NDA-bedrijven. Door het landelijke karakter van deze onderhouds­organisatie worden voor de opdrachtgever kosten bespaard en wordt onder andere invulling gegeven aan de overheidsambitie duurzaam in te kopen.

www.dakbehoud.nl 18

19

Maar Profine zégt niet alleen dat zijn licht­ gekleurde dakbanen energiebesparingen opleveren, het bewijst het ook. Sinds dit jaar biedt Profine (onder voorwaarden) aan opdrachtgevers een projectgerichte berekening aan met een softwareprogramma dat BDA Dakadvies te Gorinchem speciaal voor Profine gemaakt heeft. In dat programma kunnen gegevens over een gebouw (locatie, afmetingen, gevels), de installaties, de dakopbouw en de dakisolatie worden ingevoerd. Ook de reflectiewaarden van de gewenste dakbaan worden ingevoerd. Het programma rekent dan moeiteloos uit wat de besparing in energieverbruik is, in vergelijking met een grijze pvc-baan en/of een zwarte bitumendakbedekking. “Zo maken wij waar, wat we beweren”, aldus Judith Versloot over het softwareprogramma, dat door het leven gaat onder de naam BDA Energiekeuzetabel.

Besparingen in aanlegkosten en energieverbruik zichtbaar maken “Profine zag de noodzaak van duurzaamheid al van verre aankomen. Daarom hebben we tijdig nieuwe importeurschappen gezocht. We hebben nu bijvoorbeeld de Proofs Progress FPO-dakbaan (flexibele polyolefine) met een groene receptuur, dus zonder halogenen en zonder weekmakers. Het is een zeer milieuverantwoorde keuze. Bovendien kan de baan gecombineerd worden met flexibele zonnecellen op basis van amorf silicium, die in de fabriek op de dakbaan worden bevestigd: ook duurzaam”. Dat vertelt Judith Versloot van Profine Nederland (in de markt ook bekend als Proofsdaken), waar ze werkzaam is in de marketing, communicatie en acquisitie, samen met haar collega Marc van de Craats.

Profine/Proofsdaken houdt zich ook al bezig met de verdere ontwikkeling van zonneenergie op daken, namelijk met het alvast ‘solarproof’ maken van daken. “Het rendement van zonnecellen is nu nog te laag, en de terugverdientijd te lang. Over enige tijd is dat wellicht beter. Dan kan men nu maar beter alvast voorbereid zijn op de toekomst”. Deelname aan het Duurzaam Collectief! gerelateerd aan het NDA Duurzaam Dak Concept is voor Profine een logische zaak: “Het is heel goed, als leveranciers en dakdekkers de handen ineenslaan. Daarin zien wij veel voordelen. We maken één front in de richting van de markt. Zo’n collectieve inspanning is een uitstekende zaak. Met z’n allen doen we een betrekkelijk kleine investering, maar het levert een grote slagkracht op. Vanuit zo’n collectief krijgt een bezoeker zo in één keer een goed overzicht van alle mogelijkheden van dat moment”.

www.proofsdaken.nl

20

21

Dak duurzaam en maximaal benutten “Aluminium is een veelzijdig, duurzaam product: het is licht, gemakkelijk schoon te maken, gemakkelijk verwerkbaar en gemakkelijk recyclebaar. Wat wil je nog meer aan duurzaamheid?” Zo praat Edwin van Kemenade over ‘zijn’ product aluminium. Hij is eindverantwoordelijke voor marketing en sales bij Roval Aluminium bv in Helmond, ook deelnemer in Duurzaam Collectief!

“Daar komt nog bij, dat aluminium erg veelzijdig is in kleur en vorm. Het past perfect bij deze tijd, omdat de klant graag keus heeft”. Maar aluminium wordt tegenwoordig ook op een héél andere manier ingezet voor duurzaamheid. Het lichtmetaal is immers erg geschikt om er solarsystemen in te integreren. Zo zijn er in ons land al veel aluminium/ solar-combinaties in gebruik als zonnewering, maar (op daken) ook als randbeveiliging.

verkoop haar Ramen en Deuren over de gehele wereld. Een goede moeder dus die ons ondersteunt in onze Europese ambitie. We lopen elkaar dus niet voor de voeten, integendeel, we versterken elkaar”, aldus Van Kemenade.

Roval Aluminium is ruim 50 jaar geleden opgericht en op haar vakgebied marktleider. In 2000 is het bedrijf overgenomen door Reynaers Aluminium: “Roval maakt vooral bouwproducten voor de gevel en het dak. Ook Reynaers kent de bouw en

Over het platform Duurzaam Collectief! zegt Edwin: “Het zijn serieuze partijen die innovatief bezig zijn. We zijn blij dat we daarin mogen meedraaien. Bovendien zijn we al erg ver met onze inspanningen om het dak duurzaam en maximaal te benutten. We zijn trots, dat de NDA ons hierin vertrouwt als duurzaam bedrijf”.

Overigens probeert Roval niet alleen duurzaam te produceren, maar in bredere zin ook duurzaam te ondernemen. “We zijn al een heel eind op pad met MVO (maatschappelijk verantwoord ondernemen) en met CSR (corporate social responsibility). We pogen dat allemaal door het hele bedrijf heen te trekken”. Bij Roval in Helmond werken ruim 50 mensen.

www.roval.nl 22

23

Duurzaamheidsinspanningen met Soprema-concern Troelstra & de Vries (te IJlst, Friesland) is een van de oudste fabrikanten van bitumendakbanen in ons land. Het was ook een van de eerste met een APP-modificering van die dakbanen. Sinds de overname van Troelstra & de Vries door het Franse concern Soprema is het Friese bedrijf zichzelf gebleven. “Zeg wat je doet en doe wat je zegt. Dat snapt iedereen. Transparant. Recht op de man af. Nuchter. Gewoon Fries dus”, omschrijft commercieel directeur Leo Hoekstra. Tot zover geen nieuws onder de zon. Toch is er één ding wél veranderd, verbeterd. “Het samengaan met Soprema heeft ons mogelijkheden gegeven tot productontwikkeling en pakketuitbreiding. We pakken er nu méér bij: kunststof dakbanen, zoals pvc- en tpo-banen, en ook vloeibare producten”. Een voorbeeld van een innovatief product is de recente onderdakfolie (Flaxline) voor schuine daken, de eerste ter wereld op basis van vlaslinnen. Ondanks het polyethyleen raster spreekt Troelstra & de Vries van een ‘hernieuwbaar en recyclebaar product’. Een ander voorbeeld uit de R&D-ruif van Soprema is de bemoeienis met producten zonder oplosmiddelen. Zo kwam Troelstra & de Vries/Soprema ook met de eerste watergedragen bitumenprimer ter wereld. Van recente datum zijn ook de duurzaamheidinspanningen ten aanzien van zonne-energie en reflectiebanen. Soprema bracht daarvoor Soprasolar op de markt, een 1- of 2-laags dakbedekkingsysteem (SBS-gemodificeerd), waarop men zelf zelfklevende stroken met flexibele zonnecellen

24

kan aanbrengen. Ook heeft het concern sinds kort een tweetal verschillende systemen voor kristallijne zonnepanelen, een voor het platte dak en een voor het schuine dak. Soprema, gevestigd in Straatsburg, heeft in Europa 15 productievestigingen (waaronder dus Troelstra & de Vries in IJlst) en buiten Europa nog eens 5. “In die twintig fabrieken worden álle Soprema­producten gemaakt”, aldus Leo Hoekstra.

www.troelstra-devries.nl

25

De productie van de donQi-windmolens (vaak worden ze ook ‘stadsmolens’ genoemd) is per maand 60 tot 70 molens. De belangstelling groeit, ook in het buitenland. Volgens Robert Snijder staat DonQi dan ook aan de vooravond van een ‘aardige internationale uitrol’, waarbij de doelstelling is om elke drie maanden een nieuwe markt aan te boren: na Nederland staan er reeds windmolens in Duitsland, Frankrijk, Spanje, Portugal, Ierland, Mexico. Op termijn staan ook Turkije en de USA op de agenda. Maar donQi zoekt ook in technisch opzicht nieuwe toekomsten. “We zijn bezig met het maken van een koppeling met systeemoplossingen, zoals zonnepanelen en/of een batterij voor micro-warmte-koudeopslag. Dat maakt de windmolen geschikt voor gebruik in autarkische omgevingen”. Een sterk punt van de donQi-molens (doorsnee: 2 meter) is, behalve dat hij stil en veilig is, de hoge opbrengst per vierkante meter rotoroppervlak, veroorzaakt door de cirkelvormige ommanteling, die de wind versnelt. Niettemin is de opbrengst sterk afhankelijk van de plaatsingslocatie van de windmolen. In Twente (gem. windsnelheid 3,5 m/sec) is de opbrengst circa 350 kW per jaar. Aan de kust (gem. windsnelheid 7 m/sec) is de opbrengst van diezelfde molen 3500 kW per jaar. “Uit dit voorbeeld blijkt, dat een factor twee verschil in windsterkte een factor tien in opbrengst kan bewerkstelligen”, aldus Robert.

DonQi-windmolens aan vooravond van internationale uitrol

Wij voelen ons bijzonder thuis bij het Duurzaam Collectief!, omdat ons dit een mooie kans biedt om de donQi Urban Windmill in combinatie met ander partners van het NDA Duurzaam Dak Concept aan te bieden. Het dak vormt letterlijk een platform om duurzame producten op aan te bieden en de donQi is daarbij het visitekaartje.

www.donqi.eu

“We zijn populair bij alles wat bedrijfsmatig met energie te maken heeft”. Dat zegt Robert Snijder, oprichter/directeur van donQi Windmolens BV te Rotterdam over zijn product. Zijn bedrijf produceert en installeert kleine windmolens die onder andere geplaatst kunnen worden op daken. “De belangstelling dijt behoorlijk uit. Aanvankelijk verkochten we vooral aan installateurs en projectontwikkelaars, maar tegenwoordig zijn we ook in the picture bij overheid, het bedrijfsleven, scholen en energie-bedrijven. De afnemers willen er mede een duurzaamheidsstatement mee maken. Zo van: wij zijn óók bezig met energie-efficiency”.

26

27

BioFoam® brengt energie­ besparing terug naar de natuur “IsoBouw zet graag innovatieve producten in de markt. Daar blinken we in uit”. Innovatie is nadrukkelijk de basis van het bedrijf uit Someren (NBr), hier verwoord door communicatiemanager Geoffrey van Gerven. IsoBouw heeft in het verleden al veel opzienbarende productvernieuwingen doorgevoerd, maar geen daarvan veroorzaakte zo veel publiciteit als het duurzame Cradle to CradleCM BioFoam® dat in 2010 werd geïntroduceerd. Het bedrijf kreeg er een wereldwijd patent op. Het won op de Bouwbeurs 2011 ook de Nederlandse Bouwprijs. “IsoBouw is altijd al bezig met energiebesparing. Dat is niet vreemd natuurlijk, want voor een isolatie­ fabrikant is dat het bestaansrecht. Het zit in ons DNA. Energievraagstukken zijn een uitvloeisel van duur­ zaamheid in bredere zin. Daarom zijn we op zoek gegaan naar een alternatief voor EPS. We kwamen uit bij BioFoam®. Het verschil is, dat EPS wordt geproduceerd van polymeren uit fossiele brandstof­ fen. Dat is dus een eindige grondstof. BioFoam® wordt gemaakt van plantaardige grondstoffen. Dat is een oneindig materiaal. BioFoam® is net zoals EPS recyclebaar, maar daarnaast ook onder industriële omstandigheden composteerbaar. En op compost groeit weer nieuw groen. Kort gezegd: we lenen van de natuur, we maken er grondstoffen en producten van, en we brengen het weer terug naar de natuur. Dan is de cirkel rond. Niet voor niets is het product BioFoam® daarom vorig jaar Cradle to CradleCM gecertificeerd” aldus Van Gerven.

Een andere energiebesparende innovatie is Thermo­ Top CTG een grijze EPSHR isolatieplaat met een extreem hoog isolerend vermogen. Deze plat dak isolatie is bij uitstek geschikt voor PVC-daken en voor renovatie­doeleinden. “ThermoTop CTG valt bijvoorbeeld zeer goed in de smaak bij woning­ corporaties met renovatieplichten. Datzelfde geldt trouwens ook voor SlimFix® Deco. We timmeren dus serieus aan de weg op het gebied van duurzaam­ heid en dat doen we al jaren. Daarom doen we ook graag mee aan NDA Duurzaam Dak Concept en aan Duurzaam Collectief!”, licht Van Gerven tenslotte toe.

www.isobouw.nl

Een doorontwikkeling van BioFoam® is een variant van de zolderisolatieplaat SlimFix® Deco, die nu ook in een BioFoam®-uitvoering beschikbaar komt.

28

29

Zonnepanelen worden steeds rendabeler “Energie-eindgebruikers zijn zich dit jaar weer een stuk bewuster geworden van het energievraagstuk”. Dat is de overtuiging van directeur Jeroen Leijdens van de Duurstroom, leverancier en installateur van zonnepanelen te Zundert (NBr).

“Energiegebruikers hebben zich op grote schaal afgevraagd, of het ethisch correct is om, uitsluitend ter wille van de olie, relaties te moeten onderhouden met dictatoriale regimes. En de tsunami-ramp met de kerncentrales in Fukushima-Japan heeft velen aan het twijfelen gebracht over kernenergie. In een tijd dat de zonnepanelen steeds beter en ook steeds goedkoper worden, kan al die twijfel gunstig uitwerken voor de duurzame energiebronnen.

echter dat veel vastgoedeigenaren alsnog aan zonne­ panelen zullen beginnen. De panelen worden immers steeds rendabeler. Rendementen van 7,5 tot 10% zijn al normaal. Dat betekent dat de installatie binnen 10 tot 15 jaar terug te verdienen is, terwijl de levensduur minstens 25 jaar is”, aldus Leijdens. Over het NDA Duurzaam dak Concept en Duurzaam Collectief! licht hij toe: “Platte en lichthellende daken vervullen in Nederland een essentiële rol bij het opwekken van ‘eigen stroom’ en ‘eigen warmte’ voor gebouwen. Daken spelen een cruciale rol in het energiebeheer van gebouwen. Daarom is het van groot belang, dat de professionele maker van deze daken ook grondige kennis heeft van zonne-energie. De Nederlandse Dakdekkers Associatie (NDA) realiseert in onze samenwerkingsvorm het complete dak inclusief de energie­ genererende onderdelen. Duurstroom ontwerpt en installeert de elektrische installatie.

Duurstroom levert zonnepanelen in de sectoren b-to-b, utiliteit en woningcorporaties. Ook de vraag van particuliere zijde neemt toe. “Dat loopt uiteen van 3 paneeltjes tot wel 30. Ik beschouw de markt van zonne-energie en zonnepanelen nog altijd als een beginnende markt, die op dit moment aantrekt. De zonne-energiemarkt is in het verleden het slachtoffer geworden van een instabiel subsidiebeleid van (vooral) de rijksoverheid. Dat heeft tot gevolg gehad, dat de gewenste grote doorbraak voor de zonne­ panelen uitbleef. De mensen die om milieuredenen of ideologische redenen zonnepanelen wilden aanschaffen, deden dat toch wel. Mijn verwachting is

30

www.duurstroom.nl

31

Architect: Thomas Rau

NDA is initiatiefnemer van NDA Duurzaam Dak Concept, een beproefde formule.

Het dak van het Christiaan Huygens College in Eindhoven realiseert een opbrengst van maar liefst 130.000 euro per jaar.

Het Christiaan Huygens College in Eindhoven is dit jaar opgeleverd als de eerste Nederlandse nieuwbouwschool, die CO2-neutraal is. De school wekt zelf thermische energie en elektriciteit op, zelfs meer dan nodig is. Het resultaat: een jaarlijkse opbrengst van 130.000 euro, mede gerealiseerd door de combinatie van het NDA Energiedak© en amorfe flexibele zonnecellen.

www.ndaduurzaamdak.nl