ONDERZOEKSVAARDIGHEDEN Havo congres DET VAN GILS
[email protected]
Naam Datum
5 februari 2015
Verschillen havo/vwo (bron: SLO) Havo
Vwo
Kennis moet relevant zijn Kennis is middel Ondernemen Organiseren Brainstormen Produceren Afweging school- vrije tijd
Kennis is relevant Kennis is doel Beschouwen Reflecteren Ordenen Onderzoeken School gaat voor
Fysiek Samenwerken Begeleid werken
Mentaal Individueel werken Zelfstandig werken
AANDAC
Verschillen havo/vwo (bron: SLO) Kennis moet relevant zijn
Kennis is relevant
Kennis is middel
Kennis is doel
Ondernemen
Beschouwen
Organiseren
Reflecteren
Brainstormen
Ordenen
Produceren
Onderzoeken
Afweging school- vrije tijd
School gaat voor
Fysiek
Mentaal
Samenwerken
Individueel werken
Begeleid werken
Zelfstandig werken
AANDACHTSPUNTEN voor de HAVO: Begeleiden bij het aanleren van Reflecteren, ordenen, onderzoeken en zelfstandig werken.
Onderzoek doen is gericht op het beantwoorden van een vraag Ik vroeg: “weet je hoe laat het is”. Zegt ze: “ja”. Snap je dat nou, zo’n antwoord? De vraag is toch helder.
Je hebt altijd mensen die slecht luisteren.
Mogelijk doel: Opzetten van een leerlijn “onderzoek” van leerjaar 1 naar leerjaar 6. Wat moet een leerling op het eind van ieder jaar kunnen (afstemming tussen de verschillende vakken). Een overzicht van welk vak of combinatie van vakken welk project gaat aanbieden. En wat daar de doelen van zijn.
Beoordelingsreflectie vanuit de leerlingen mogelijk maken.
Onderdelen leerlijn gesloten open. eenvoudig complex. alleen groepsverband. docentleerling georganiseerd Methoden en Technieken Vaardigheden Contexten Type onderzoek
Methoden en Technieken informatie uit bronnen selecteren beschrijven observeren modelleren analyseren voorspellen extrapoleren ontwerpen en creëren
Vaardigheden oriënteren onderzoeksvraag opstellen onderzoeksplan maken uitvoeren van het onderzoek verwerken van resultaten conclusies trekken evalueren communiceren
Contexten leefwereldcontext beroepscontext wetenschappelijke context culturele context
Type onderzoek (kwalitatief of kwantitatief) (Beschrijvend onderzoek)
Welke … komt voor in …? Hoe ziet de … eruit van …? Vergelijkend onderzoek Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen …? Verklarend onderzoek Hoe kan het dat …? Beslissingsgericht onderzoek Wat zou ik moeten doen als …? Probleemoplossend onderzoek Wat zou ik moeten doen om …? Variabelenonderzoek Welke factoren zorgen ervoor dat …? Effectonderzoek Wat is het effect van …op …? Wat is de invloed van … op…? Relatieonderzoek Wat is het verband tussen … en …? Hypothese toetsend onderzoek Is het zo dat…? Meningsvormend onderzoek Welk beargumenteerd standpunt neem ik in bij…..? Ontwerpen Ik wil …ontwerpen, wat ….kan en dat voldoet aan de volgende criteria/eisen: Definiërend onderzoek Wanneer noemen we iets ………..?
1
2
3
4
5
6 Ontwerpen
Effect
Probleemoplossend
Besluitvormend
Relatie verklarend
Relatie
Verklarend
Stelling bewijzend
Hypothese toetsend
Context
Beslissingsgericht
Meningsvormend
Definitie
Variabelen
Vergelijkend
Beschrijvend
cultuur context
wetenschappelijke context
Vaardigheden
beroepscontext
leefwereldcontext
communiceren
evalueren
conclusies trekken
verwerken van resultaten
verzamelen van gegevens
onderzoeksplan maken
ei d
Methoden en technieken
onderzoeksvraag opstellen
oriënteren
ontwerpen en creëren
extrapoleren
voorspellen
analyseren
modelleren
observeren
beschrijven
m
en h
pe xit ei t Sa m en w er kin g Or ga ni sa tie
Co
Op
Algemeen
informatie uit bronnen selecteren
leerling georganiseerd
docent georganiseerd
groepsverband
alleen
complex
eenvoudig
gesloten
open
leerjaar
Leerlijn onderzoekvaardigheden Onderzoekstype
Onderzoekvaardigheden Onderzoeksvraag opstellen
Deelvragen opstellen
Je bent beginner Je weet niet wat in je onderzoeksvraag vermeld moet worden.
Je bent op weg Je vermeldt in je onderzoeksvraag wat je gaat onderzoeken.
Je bent beginner
Je bent op weg
Je bent er bijna Je vermeldt in je onderzoeksvraag wat je gaat onderzoeken en geeft in grote lijnen aan hoe je het onderzoek wilt afbakenen.
Je bent er bijna
Je bent expert Je vermeldt in je onderzoeksvraag wat je gaat onderzoeken en hoe je het onderzoek precies wilt afbakenen.
Je bent expert Je deelvragen sluiten aan bij de onderzoeksvraag. De structuur van je onderzoek is duidelijk door de keuze van de deelvragen.
HOOFD- EN DEELVRAGEN Lesdoelen: Je leert het verschil tussen een hoofdvraag en een deelvraag Je leert hoe je hoofd- en deelvragen moet maken Je leert kenmerken van goede hoofd- en deelvragen
Een goede onderzoeksvraag: Is gebaseerd op je nieuwsgierigheid, je wilt het antwoord heel graag weten. Is helder, scherp geformuleerd. Is neutraal geformuleerd, niet sturend. Is onderzoekbaar (geen normatieve vragen, keuzevragen, praktische vragen, maar ‘weet’-vragen.
Neem je onderzoeksvraag onder de loep:
Geef je heel nauwkeurig aan wat je wilt weten? Kun je door middel van een onderzoek antwoord krijgen op je vraag? Hoe moet dat onderzoek opgezet worden om echt tot een antwoord te leiden?
Hoofdvraag Open vraag Niet te breed Niet te smal Helder Meetbaar Geen waardeoordeel Informatief Praktisch uitvoerbaar
Geef commentaar op de volgende onderzoeksvraag.
Hoe hebben de Verenigde Staten van Amerika zich ontwikkeld tussen 1950 en 2000?
HOOFDVRAAG EN DEELVRAGEN De deelvragen volgen uit de hoofdvraag (= de onderzoeksvraag). Je komt tot de deelvragen door de vraag: Wat moet ik eerst achterhalen voordat ik mijn onderzoeksvraag kan gaan onderzoeken? Een goede deelvraag is een puzzelstuk Alle deelvragen samen vormen het antwoord op de hoofdvraag
ONDERZOEKEND LEREN HAVO CONGRES 5 FEBRUARI 2015 DET VAN GILS
[email protected]
Cognitief conflict
Leren Wanneer leer je? Wat is de zone van naaste ontwikkeling? In welke zone ervaar je een cognitief conflict
Als je écht iets leert, voel je je niet comfortabel
Comfortzone kennissysteem voldoet (mag niet te lang duren)
Zone van naaste ontwikkeling(ssprong) a. óf kennissysteem staat licht onder druk b. óf beheersbare discomfort; neiging tot vluchten en vechten hoort hierbij om ontwikkelingssprong te kunnen maken vechten (fight)
Zone van (voortdurende) discomfort kennissysteem schiet tekort
vluchten (flight) verlammen (fright) (backshifting)
ONDERZOEKEND LEREN DENKEN: • Meerdere oplossingen mogelijk, en dus mogelijkheid tot discussie en inzicht in andermans gedachten. Kans op diepgang. • Meer mogelijkheid tot het geven van (activerende) feedback • Aandachtspunten: • Echt samenwerkend leren / samen denken • Docent mag (lange tijd) geen oplossingen geven, alleen vragen stellen
ONDERZOEKEND LEREN DENKEN: DEREK CABRERA: De LEGO instructie. • Vragen die kritisch onderzoekend denken stimuleren: • Wat is het? Wat is het niet? (waarin is het hetzelfde als…., waarin onderscheidt het zich van ….?) • Kun je ….. opdelen in? Is ….. zelf een onderdeel van een geheel? • Waar is ….. aan verbonden, aan gerelateerd? • Geeft …. een bepaald gezichtspunt weer? Kun je …… bekijken vanuit het perspectief van …..?
‘RUBRICEREN’ / ‘ORDENEN IN DE METHODEN ? • Vaak gewoon kennis testen in plaats van ‘rubriceren’ of ‘ordenen’. • Hoe leer je leerlingen echt rubriceren (dat is een denkpatroon)?
RUBRICEREN (WAARIN IS … HETZELFDE ALS …..? WAARIN ONDERSCHEIDT …. ZICH VAN ….?
• Werk in groepen van 4 personen • De opdracht is om deze dieren in te delen in 5 groepjes van precies 3 dieren. • De indeling is op een gemeenschappelijk ‘iets’ . • Geef elke groep een naam die iets zegt over de gemeenschappelijkheid.
Rubriceer