Onderzoeksprojecten ( van 11514)

www.researchportal.be - 2 Feb 2016 17:18:02

Onderzoeksprojecten (2500 - 3000 van 11514) Zoekfilter: Classificaties: BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN (B)

Exploring genetic diversity in green seaweeds using next-gen sequencing and comparative genomics Universiteit Gent Abstract: Met behulp van transcriptoom analyses gebaseerd op Next Generation Sequencing technologieën en vergelijkende transcriptoomanalyse wordt getracht de cytologische diversiteit van mariene groenwieren (bv. zeesla, darmwier, Caulerpa) te verklaren. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Olivier De Clerck

Evaluatie van de platworm Macrostomum lignano als een in vivo epigenetisch modelsysteem Universiteit Gent Abstract: De globale DNA-methylatiestatus van de platworm Macrostomum lignano, het (transgenerationele) effect van inhibitoren van DNA methyltransferases en histon deacetylases op stamceldynamica en fenotypische eindpunten zullen onderzocht worden. RNAi zal aantonen wat de specifieke effecten van epigenetische wijzigingen op stamcellen zijn. verschillende chemische stoffen zullen worden gescreend op hun epigenetische effecten. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie

Onderzoekers: • Jean Remon • Colin Janssen • Maxime Willems • Michiel Vandegehuchte

Kop dimorfisme bij Europese paling (Anguilla anguilla): start, functionele morfologie en implicaties voor natuurlijke recrutering Universiteit Gent Abstract: Met dit project beogen we één specifiek aspect van de complexe levenscyclus van de Europese paling te ontrafelen: het dimorfisme met breed- en smalkoppen. We onderzoeken wanneer dit dimorfisme optreedt, wat de implicaties zijn voor voedselopname, en wat de gevolgen zijn voor opstapeling van polluenten (speelt een rol in het succes om zich voort te planten in de Sargasso zee). Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Dominique Adriaens

Mictiereëducatie bij kinderen met cerebrale parese (CP). Universiteit Gent Abstract: De incontinentieproblematiek en de factoren die hierop een invloed hebben bij kinderen met CP zullen in kaart gebracht worden. Vervolgens zal de incontinentieproblematiek bij kinderen met en zonder CP vergeleken worden met het doel therapeutische mogelijkheden te identificeren. Ten slotte zal de invloed van een plas/drankschema en toilethouding op de incontinentie bij kinderen met CP onderzocht worden. Organisaties: • Vakgroep Uro-gynaecologie

Onderzoekers: • Piet Hoebeke • Christine Van den Broeck

Voorbij de perceptie: de rol van individuele verschillen in multisensorische verwerkingscapaciteit en selectie voor aandacht Universiteit Gent Abstract: Tot op heden werd altijd aangenomen dat multisensorische verwerking een passief proces is wat niet beinvloedbaar was door cognitie. Recent onderzoek heeft aangetoont dat dit mogelijk wel het geval is. bovendien zijn er grote individuele verschillen in multisensorische verwerkingscapaciteit vastgesteld. Het voorgestelde project onderzoekt of deze individuele verschillen van eveneens terug te vinden zijn in de cognitieve verwerking. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie

Onderzoekers: • Durk Talsma

Zelf-ander distinctie en de rol hiervan in het mentaliseren bij volwassenen met een autismespectrumstoornis Universiteit Gent Abstract: Het betreft een studie naar de spatiotemporele elementen van theory of mind bij kinderen en volwassenen met een autismespectrumstoornis, waarbij gebruik wordt gemaakt van fMRI en EEG technieken. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Jan Wiersema

Van gen tot aortadissectie - Gedetailleerde studie van de etiopathogenese en cardiovasculaire kenmerken van erfelijk bepaalde thoracale aorta aneurysmata en dissecties Universiteit Gent Abstract: Aorta aneurysmata gaan gepaard met een belangrijke mortaliteit en morbiditeit. Studie van erfelijke vormen van aorta aneurysmata laat ons toe een beter inzicht te verkrijgen in de onderliggende pathogenese van deze aandoening en van daaruit eventueel de behandeling te optimaliseren. Met dit project wensen wij te zoeken naar nieuwe genen en een beter inzicht te verwerven in de moleculaire pathways van aneurysmavorming.

Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Julie De Backer

Exploratie van het Nlrp6 interactoom en haar rol in immuunsignalisatie Universiteit Gent Abstract: To characterize the activation mechanisms, interactomes and molecular functions of Nlrp6, I will use targeted approaches designed to map the activation mechanisms of hte Nlrp6 inflammasome, and to characterize the molecular role of Nlrp6 and its interaction partners in immune signalling pathways. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Mohamed Lamkanfi

Molecular fylogenetische biodiversiteitsinschatting van ecttomycorrhiza fungi in tropisch Afrika, met een focus op Russulaceae Universiteit Gent Abstract: Met dit project willen we de fylogenie van het genus Lactifluus ophelderen en een schatting maken van de tijdstippen van origine en diversificatie van het genus. Verder willen we de historische biogeografie en de verborgen ondergrondse diversiteit van de familie Russulaceae bestuderen aan de hand van worteltipjes en pyrosequencing. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Annemieke Verbeken

identificatie en functionele karakterisatie van geconserveerde regulatoren van triterpeen saponine biosynthese in legumineuze planten Universiteit Gent Abstract: We willen nieuwe, geconserveerde, regulatorische proteinen identificeren, betrokken bij de jasmonaatsignaaltransductiecascades die synthese van triterpeen saponines in legumineuze plantenspecies plantenspecies hebben we 12 kandidaat regulators aangeduid met geconserveerde sequenties en expressiepatronen. Deze kandidaten zullen functioneel gekarakteriseerd worden in medicago truncatula als modelsysteem. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Alain Goossens

De rol van biomechanische belasting in het ontstaan van osteochondrose bij de hond Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoeksproject is een combinatie van in vivo evaluatie van de densiteit van hte subchondraal bot door middel van computer tomografsche osteoabsorptiometrie en de evaluatie van de spanningen in het gewricht door middel van biomechanische modelleringstechnieken (ras-specifieke muscoloskeletale modellen en eindige elementen modellering). De densiteit- en spanningsdistributies worden daarna gecorreleerd aan de localisatie van osteochondrose letsels bij de hond. Organisaties: • Vakgroep Medische Beeldvorming van de Huisdieren en Orthopedie van de Kleine Huisdieren

Onderzoekers: • Henri van Bree

Ontwikkeling van een bio-actieve tussue-engineered hartklepmatrix Universiteit Gent Abstract: Het doel van deze studie is het opladen van acellulaire aortaklempatrices met groeifactoren bekomen door het activeeren van bloedplaatjes. De met groeifactoren opgeladen matrices zullen bezaaid worden metmyofibroblasten en endotheecellen. repopularisatie van de matrices zal gestimuleerd worden aan de hand van pulsatie flow (bioreactor). vervolgens zullen de gerecellulariseerde bio-actieve matrices geïmplanteerd worden in de pulmonaire positie in het schaapmodel. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Maria Cornelissen

Hormonale regulatie van het endoreduplicatieproces in arabidopdis thalina wortels Universiteit Gent Abstract: Endoreduplicerende cellen dupliceren hun genoom zonder mitose ondanks zijn wijd verspreidt karakter en veronderstelde belang is er wienig gekend omtrent de fysiologiesche regulatie van de endocyclus. Door te focusseren op de wortel, wensen we na te gaan hoe verschillende hormonen de endoreduplicatiecyclus beïnvloeden op een weefselafhankelijke mannier. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Lieven De Veylder

Erfelijke predispostie voor borstkanker in het tijdperk van next generation sequencing: evaluatie van de rol van genen betrokken bij homologe recombinatie en G2/M cel cyclus checkpoint en ontwikkeling van een functionele test.. Universiteit Gent Abstract: In minder dan 20% van de familial borstkankers wordt een germinale mutatie in één van de twee majeure borskankergenen BRCA1/2 geïdentificeerd. In dit project willen we via next gereation sequencing mutaties identificeren in andere bostkankergenen betrokken in dezelfde pathway. Bovendien zullen we een functionele test ontwikkelen om de rol van varianten met onduidelijke klinsche betekenis te onderzoeken. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Anne Vral

Synthetische optimalisatie van fosmidomycine (analogen) ter selectie van een preclinsche kandidaat die gunstige farmacodynamische eigenschappen combineert met een goede biogeschikbaarheid. Universiteit Gent Abstract: Een mevalonaat-onafhankelijke weg voor de biosynthese van isoprenoïden, de zogenaamde MEP-weg, werd onlangs ontdekt en gevalideerd als nieuw doelwitvoor de ontwikkeling van geneesmiddelen tegen malaria fosmidomycine, een fosfonaat dat interfereert met deze biosyntheweg door inhibtie van het DOXP reducto isomerase, iis een veelbelovend antmalariamiddel. Dit project beoogtverdere optimalisatie van deze interssante lead via/ 1) de synthese van een reeks ss-gesubstitueerde fosmidomycine -analogen. 2) de synthese van een bibloitheek van fosforamidaat prodrugs van fosmidomycine en analogen. uitgebreide screening vande gesynthetiseerde verbindingen zal gebrueren in samenwerking met toonaangevende nationale en international groepen. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Serge Van Calenbergh

effect van de fysische structuur van clees en diverse bereidingswijzen op inactivatie van salmonella spp, cammpylobacter spp, verotoxineproducerende E. coli en Listeria monocytogenes. Universiteit Gent Abstract: De Studie zal systematisch informatie verzaamen omtrent de inactivatiekinetiek voor verschillende stammen van de "grote vier" pathogene kiemen. Dit zal gebeuren voor diverse vleestypes en een variatie aan verhittingstechnieken. Deze gegevens zullen dienen als input in risicobeoordelingsstudies waarvan de uitkomst zal gecommuniceerd worden naar vleesverwerkende bedrijven. horeca en bevoegde overheden. Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Mieke Uyttendaele

De Rol van de IL-17 cytokine familie in de inductie van een beschermende immuniteit tegen F4+ enterotoxigene Eschericha coli (ETEC) infectie. Universiteit Gent Abstract: F4+ETEC is belangrijke oorzaak van neonale en speendiarree. Dit project beoogt om de oorsprong van ETEC-geïnduceerde IL-17 na vroege infectie te identificeren en om de rol van IL-17 secreterende cellen in de inductie van een beschermende immuniteit tegen f4+ETEC te bepalen om nieuwe strategieën te ontwikkelen die een vroege infectie kunnen verhinderen of de effectiviteit van ETEC-gerichte vaccins verhogen. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Eric Cox

Goud nanopartikels als vaccin drager Universiteit Gent Abstract: Dendrtitische cellen (DC) vormen de cruciale link tussen het aangeboren een het adaptief immuunsysteem. Het ontwikkelen van nanoscopische dragers die deze cellen kunnen targeten, activeren en voorzien van antigen zal essentieel zijn in de ontwikkeling van de nieuwste generatie vaccins tegen intracellulaire pathogenen en voor kanker vaccinatie. Het doel van dit project is 'nanovaccins' te ontwikkelen gebaseerd op goud nanopartikels met een diameter tussen 10-100 nm en die gefuncioneerd zijn met antigen, DC-targeting en dc-activerende liganden. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Jean Remon

Studie van de expressieen biologiesche activiteit van chimere koolhydraatbindende eiwitten met een amaranthine of ricinedome in in komkommer (cucumis sativus) Universiteit Gent Abstract: analyse van de beschikbare sequenties voor o.a. komkommer hebben aangetoond dat ribosoominactivered eiwitten tot expressie komen, vooral. onder stress-condities. Dit project beoogt een geddeaileerde studie van deze eiwitten waarbij zal nagegaan worden of deze eiweitten werkelijk risbosoom-inactiverende activiteit bezitten. en welke kun gysiologiesche rol is. Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Els Van Damme

Moleculaire mechanismen van de levensduurverdubbeling door axenische cultuur bij de nematode Caenorhabditis elagans. Universiteit Gent Abstract: Steriel gekweekte C. elegans leeft dubbel zo lang in vergelijking met bacterieel gekweekte contoles. Een lijst van genen zal getest worden op hun rol in dze levensduurverlenging. Daarnaast zullen we een transcriptoommstudie uitvoeren dat ze een rol spele in deze levensduurverlenging zullen worden gekarakteriseerd aan de hand van expressiestudies en RNAI. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Bart Braeckman

Benchmarken van dissimilatorische nitraatreductie: focus op nitraatverdeling en productie en distikstofoxide in Firmicutes. Universiteit Gent Abstract: Twee stammen uit voorgaand onderzoek zijnin staat om te denitrificeren als dissimilatorisch nitraat te reduceren tot ammonium (DNRA). Dit project zal deze u nieke stammen gebruiken om (i) de fysico-chemische sleutelparameters voor nitraatverdeling over beide processen te

identificeren (ii) uit te klaren welke pathways gebruiken worden om distikstofoxide te produceren en (iii) enkele valable hypotheses rond de ecologie van deze processen te formuleren en te testen. Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Paul De Vos • Kim Heylen

Symptoomcontrole bij de oudere met ongeneeslijke kanker Universiteit Gent Abstract: Een multi- center cross-sectionele studie naar het voorkomen/controle van symptomen bij ouderen met ongeneeslijke kanker werd opgezet. Patienten (minimumgrootte van 400 patiënten) verblijvend op (niet-) geriatrische diensten in Vlaamse ziekenhuizen komen in aanmerking. De resultaten zullen leiden tot inzichten voor het ontwikkelen en implementeren van interventies met als doel optimaliseren van de symptoomcontrole en palliatieve zorg voor deze kwetsbare patiënten. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Sofie Verhaeghe

An geïntegreerd informatica-platform ter ondersteuning van gerichte massaspectrometrie Universiteit Gent Abstract: Gerichte massaspectrometrie vervult een steeds belangrijkere rol in de eerste validatie fase van klinische biomerkers, en van het optimaliseren van de productie van biologische componenten. Een gevolg hiervan is de toegenomen nood aan ondersteuning van deze methode door computationele oplossingen om a priori optimale doelen te voorspellen. In dit project zullen we deze nieuwe algoritmen ontwerpen, ontwikkelen en implementeren. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Lennart Martens

Werkingsmechanisme van Sclerotinia sclerotiorum agglutinine (SSA) als een nieuwe en milieuvriendelijke strategie in de bestrijding van zuigende plaaginsecten Universiteit Gent Abstract: Werkingsmechanisme van Sclerotinia sclerotiorum agglutinine (SSA) als een nieuwe en milieuvriendelijke strategie in de bestrijding van zuigende plaaginsecten Organisaties: • Vakgroep Gewasbescherming

Onderzoekers: • Guy Smagghe

Invasive seaweeds in rising temperatures: impacts and risk assessments (INVASIVES) Universiteit Gent Abstract: The aim of the project is to assess present and future impacts of invasive alien seaweeds on the North-Atlantic coastal biodiversity. The project aims specifically at predicting the effects of alien seaweeds under climate variability and rising sea surface temperatures [1] in the NorthAtlantic. This will be done by addressing temperature effects on expansion rate and range shifts, abundance and ecological functioning of invasive or potentially invasive alien seaweeds. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Olivier De Clerck

Uitwerken van analysemethoden voor bepaalde emulgatoren in voedingsmiddelen Universiteit Gent Abstract: In dit project zullen routine analysemethoden ontwikkeld, gevalideerd en ter beschikking worden gesteld die de karakterisering toelaten van: sucrose-esters (E473 en E474), polyglycerolesters van vetzuren (E475), stearolyl-2-lactylaat zouten (E481, E482) en de sorbitan-esters (E491-E 495). De ontwikkelde methoden zullen ingezet worden om het gehalte aan de respectievelijke emulgatoren te kwantificeren in levensmiddelen waar het gebruik toegelaten is. Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Bruno De Meulenaer

CORE Organic II ERA-net project Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Toegepaste biowetenschappen

Onderzoekers: • Geert Haesaert

Versnelde gedeeltelijke bestraling van de borst met behulp van topoghraphical dosis painting in buikligging . Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Wilfried De Neve

Unravelling environmental exposures in the core axis of ageing Universiteit Hasselt Abstract: Veroudering is een complex fenotype verantwoordelijk voor een overvloed aan milieu-inputs (ENVIRONAGE). Leeftijdsgerelateerde levensomstandigheden bij volwassenen vinden vaak hun oorsprong bij risicofactoren werkzaam in het vroege leven. De moleculaire mechanismen achter deze fenomenen blijven grotendeels onbekend. Mitochondriën zijn betrokken bij een grote variëteit aan noodzakelijke celfuncties, inclusief oxidatieve energieproductie en geprogrammeerde celdood. Recentelijk heb ik in een studie met 175 pasgeborenen vastgesteld dat er een sterke associatie bestaat tussen mitochondriale DNA inhoud en in utero blootstelling aan luchtverontreinigingspartikels. De lengte van de telomeren is sterk overerfbaar en erosie leid tot een steeds toenemende verzwakking van de structurele integriteit van de chromosomen. Het wordt beschouwd als een merker van algemene biologische leeftijd vergeleken met de chronologische leeftijd. In dit verband heb ik de erfelijkheid van telomeerlengte en de invloed van roken op telomeer erosie aangetoond. Deze resultaten ondersteunen de ENVIRONAGE hypothese, d.w.z. milieu-inputs beïnvloeden de biomoleculaire merkers van veroudering inclusief de mitochondriale functie, telomeerlengte samen met zowel DNA herstel en epigenetica en de 'kern as van veroudering'. Het doel is om prospectief epidemiologisch bewijs voor moleculaire mechanismen of vroege biomerkers onderliggend aan de oorsprong of die het risico aan leeftijdsgerelateerde ziektes vast te leggen en om haar associatie met andere processen en de invloed op milieu factoren. Hiertoe zal ik een geboortecohort en een cohort van middelbare leeftijd en ouderen vast stellen. Ik meet milieuverontreinigende stoffen, in interactie met de parameters die ik beschouw als een belangrijke rol hebbende in het verouderingsproces (mitochondriale functie, de lengte van telomeren, epigenetica en DNA-herstel capaciteit). ENVIRONAGE integreert milieu-invloeden en moleculaire verouderingsmechanismen. De gemeenschappelijke moleculaire epidemiologische strategieën bij pasgeborenen, middelbare leeftijd en ouderen om de milieu invloed te ontrafelen inzake de vergrijzing zijn baanbrekend. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Tim NAWROT

Dienstenovereenkomst 'Stabilization of the phenotypic properties of cryopreserved HepaRG (HPR116 cells)' Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Biopredic International' hebben voor het project ' Services agreement Stabilization of the phenotypic properties of cryopreserved HepaRG (HPR116 cells)' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • VERA ROGIERS

Land- en wateronderzoek voor een duurzaam levensonderhoud in de Zuid-Ethiopische Rift Valley. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht toegekend door de Universiteit Antwerpen. De promotor levert de Universiteit Antwerpen de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd door de universiteit. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Herwig Leirs

Komen kleine diersoorten inderdaad overal voor?: een casestudy Universiteit Hasselt Abstract: In tegenstelling tot de beperkte verspreiding van grote diersoorten, wordt van kleine diersoorten meestal aangenomen dat zij een wijde, zelfs wereldwijde verspreiding kennen. Deze hypothese wordt vaak in vraag gesteld, en blijkt in vele gevallen het gevolg te zijn van moeilijkheden bij het aflijnen van de soorten. Dit is ook het geval voor kleine, vrijlevende platwormen, die in grote aantallen in alle vochtige milieus voorkomen. In dit project wordt als test voor deze "Everything small is everywhere"-hypothese het platwormgenus Gieysztoria bestudeerd. Van vele soorten binnen dit genus wordt verondersteld dat zij een wijde verspreiding hebben. Eerst zal nagegaan worden hoe soorten binnen dit genus kunnen afgelijnd worden met behulp van nucleaire en mitochondriale merkers. Daarna zal een fylogeografische analyse van het genus gebruikt worden om specifieke biogeografische patronen te ontrafelen. Daarnaast zal een grondige morfologische studie van de geslachtsorganen volgen, in het bijzonder van het stilet, vermits dit de basis vormde waarop in traditionele taxonomie de soorten worden afgebakend. Een gecombineerd moleculair-morfologische fylogenetische analyse (ancestral state reconstruction) zal meer inzicht verschaffen in de evolutionaire rol van de voortplantingstructuren. Tenslotte kunnen divergentietijden ingeschat worden binnen het genus door soorten van vulkanische eilanden en oude meren, waarvan de geologische ouderdom bekend is, als calibratiepunten te gebruiken. Organisaties: • Dierkunde: Biodiversiteit en Toxicologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Tom ARTOIS

Onderzoek van het fasegedrag van amorfe geneesmiddel-polymeer coatings KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Farmacotechnologie en Biofarmacie

Onderzoekers: • Guy Van den Mooter • Johan Martens • Aswin Dereymaker

The impact of urbanization on microbial community structure, pollinatorbehavior and mating system in the late-flowering plant Linaria vulgaris

KU Leuven Abstract: The main objective of this research proposal is to investigate the impact of increased urbanization on microbial community structure, mating system and population fitness of Linaria vulgaris. Microorganisms have been commonly observed in the nectar of flowering plants, but there are no studies that have looked how anthropogenic disturbance affects communitystructure of microbes in nectar, and how this is reflected in pollinator behavior, mating and population fitness. This project combines intensive periods of field work with lab work and greenhouse experiments. Techniques to be applied include genotyping using neutral genetic markers (SNPs or SSRs), mating system analyses, HPLC of nectar samples and DNA-sequencing based identification of nectar microbiota. Organisaties: • Afd. Ecologie, Evolutie en Biodiv.behoud

Onderzoekers: • Olivier Honnay • Hans Jacquemyn • Jacek Bartlewicz

De monitoring van 3 gevaarlijke stoffen in biota in de oppervlaktewateren van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Brussels Hoofdstedelijk Gewest. UA levert aan Brussels Hoofdstedelijk Gewest de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Lieven Bervoets

Thalamocorticale Visual Processing tijdens navigatie behaviour KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afd. Dierenfysiologie en Neurobiologie

Onderzoekers: • Vincent Bonin • Cagatay Aydin

EEG als monitor voor begeleiding van de behandeling en prognose in vroeggeboren baby's KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Orgaansystemen

Onderzoekers: • Gunnar Naulaers • Anneleen Dereymaeker

Protocollering van de vraagverheldering door de meldpunten crisisjeugdhulp. Universiteit Antwerpen Abstract: In crisisjeugdhulp dient er snel en doelmatig gereageerd te worden op een cliëntsysteem dat uit balans geraakt is. Snel en doelmatig werken vraagt om een gemeenschappelijke taal die samenwerking over de verschillende sectoren heen kan bevorderen en een eenduidigheid die toeleiding kan faciliteren. Om te komen tot een helder en bruikbaar instrument stelt het onderzoeksteam een stappenplan voor dat uit vier duidelijk onderscheiden stappen bestaat: de inventarisatiefase, de toetsingsfase, de consolidatiefase en de rapporteringsfase. Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)

Onderzoekers: • Bernard Sabbe

PROTEINSECT. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Afdeling Bos, Natuur en Landschap

Onderzoekers: • Bart Muys

Cognitief autonome katheter werkend in een dynamische omgeving. KU Leuven Abstract: Recente ontwikkelingen op het gebied van robotica en automatisering hebben de ontwikkeling van een grote verscheidenheid aan biogeïnspireerde slangachtige continuümrobots bevorderd. Deze robots vereisen fundamenteel andere controlemechanismes en regelaars dan traditionele rigide robots. In de onderzoekswereld werd tot dusver slechts beperkte aandacht geschonken aan de controle van dergelijke continuümrobots. Robotische katheters vormen een uitdagende specialisatie binnen de continuümrobotica. Dezekatheters dienen doorheen een erg complex, delicaat, vervormbaar en zeer dynamisch vaatstelsel gestuurd te worden. De moeilijkheidsgraad wordt nog verhoogd door het beperkte zicht dat men heeft tijdens het uitvoerenvan de procedure. Het CASCADE project zal een innovatief controleschemavoor continuümrobots ontwikkelen dat in complexe en vervormbare omgevingen kan functioneren en meer specifiek in het cardiovasculaire systeem. Het project werkt een algemene mathematische beschrijving van de con Organisaties: • Afdeling Biomechanica

Onderzoekers: • Dominiek Reynaerts • Jozef Vander Sloten • Emmanuel Vander Poorten

Resiliëntie van ecosysteemkenmerken bij omgevingsstress: een studie naar het relatieve belang van ecologische en evolutionaire aanpassing.

KU Leuven Abstract: panose-1:2 4 5 3 5 4 6 3 2 4;mso-font-charset:0;mso-generic-font-family:auto;mso-font-pitch:variable;mso-font-signature:3 0 0 0 1 0;} /* Style Def Organisaties: • Skeletale Biologie en Engineering

Onderzoekers: • Rik Lories • Frederic Cailotto

Codering van ruimtelijke aandacht door dynamische hersennetwerken en robuustheid tegen focale schade. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgr_Exp_Neurologie

Onderzoekers: • Rik Vandenberghe • Patrick Dupont

Axonale afleidingen van de laterale lemniscus: structuur en functie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Trefpunt Zelfhulp

Onderzoekers: • Carine Van Wanseele

Magnetisatie transfer ratio (MTR) als surrogaatmerker voor ziekteheterogeniteit in multiple sclerose. (MS) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Neuro-immunologie

Onderzoekers: • Bénédicte Dubois • Patrick Dupont • An Goris

Mechanismen van neurodegeneratie veroorzaakt door peroxisomale beta-oxidatie deficiëntie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Cellulair Metabolisme

Onderzoekers: • Myriam Baes • Paul Van Veldhoven

De verwerking van drie-dimensionele vorm in de hersenen van primaten. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties:

• Onderzoeksgroep Neurofysiologie

Onderzoekers: • Peter Janssen

Klinische en moleculaire karakterisering van een nieuwe congenitale ziekte; de rol van PREPL in gereguleerde secretie en neuromusculaire transmissie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Johannes Creemers

De mGluR2 en de mGluR5 glutamaat receptoren bij verslaving: een in vivomultimodale, translationele studie van hun rol in verstoorde corticostriatale controle en modulatie van dopaminerge neurotransmissie. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Nucleaire Geneesk. & Molec. Beeldvorming

Onderzoekers: • Hendrik Peuskens • Guy Bormans • Koenraad Van Laere • Cindy Casteels

Wnt - FRZB interacties in kraakbeen. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Skeletale Biologie en Engineering

Onderzoekers: • Rik Lories • Frederic Cailotto

Mitochondriale beeldvorming in neuronen van patiënten met de ziekte vanParkinson. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • TARGID

Onderzoekers: • Pieter Vanden Berghe • Wim Vandenberghe

Functionele vergelijking van menselijke en niet menselijke primaten-hersenen.nbsp; KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgroep Neurofysiologie

Onderzoekers: • Wim Vanduffel • Dante Mantini

Ontstaanmechanismen van TRPV4-gerelateerde erfelijke ziekten. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Ionenkanaalonderzoek

Onderzoekers: • Thomas Voets • Dirk De Ridder • Rudi Vennekens

Functie van NIPP1 in keratinocyt biologie en cutane wondheling. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo Biosignalering & Therapeutica

Onderzoekers: • Maria Garmyn • Monique Beullens • Mathieu Bollen • Aleyde Van Eynde

Identificatie van de cruciale in vivo processen die succesvol bot regeneratie initiëren en orkestreren. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische & Experimentele Endocrinologie

Onderzoekers:

• Gertrudis Carmeliet • Hans Van Oosterwyck

De rol van de vitamine D pathway op aangeboren immunitiet van de luchtwegen in chronisch obstructief longlijden. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Pneumologie

Onderzoekers: • Marc Decramer • Wim Janssens • Johanna Korf

Rol van CA2+ signaaltransductie voor cystevorming in autosomaal dominante polycystische nierziekte. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Orgaansystemen

Onderzoekers: • Humbert De Smedt • Elena Levtchenko

Pathofysiologische karakteristatie van megakaryopoïese en bloedplaatjesproduktie: omics voor Trombocytopenie en functionele studies. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Moleculaire en Vasculaire Biologie

Onderzoekers: • Kathleen Freson • Christel Van Geet

Geriatrische screening en assessment bij oudere kankerpatiënten KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium Experimentele Oncologie

Onderzoekers: • Koen Milisen • N. N. • Johan Flamaing • Hans Wildiers

MIRAD Een geïntegreerde Methodologie die Intelligente Assistieve Robottechnologie dichter naar de gebruiker brengt. KU Leuven Abstract: Er bestaat een groeiende vraag naar mechatronische toestellen die dynamisch interageren met mensen, zoals orthesen, prothesen, revalidatie- of trainingstoestellen, en toestellen voor tele-operatie of assistentie in de industrie. De tevredenheid van de gebruikers is vandaag beperkt, omwille van de veelheid aan betrokken kennisdomeinen: mechatronica, biomechanica, revalidatiewetenschappen en klinische psychologie. Het MIRAD-project brengt daarom een uniek consortium van experts in deze verschillende domeinen samen, met het doel om een universele, geïntegreerde methodologie te ontwikkelen om intelligente assisterende robottoestellen naar de gebruikers te brengen. Om deze methodologie te testen, focusseert het project bijkomend op een uitdagende toepassing in de gezondheidssector: eenbilateraal, intelligent, actief exoskelet voor de onderbenen om personen met functionele zwakte te assisteren. Het project beoogt geen product dat klaar is voor gebruik in de klinische praktijk aan het eind va Organisaties: • Afdeling PMA

Onderzoekers: • Joris De Schutter • Katleen Desloovere • Ilse Jonkers

Conceptuele voltooiing en ontwikkeling van een prototype van een geoptimaliseerde fietsvalhelm voor verbeterde hoofdprotectie bij jonge en volwassen fietsers. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Experimentele Neurochirurgie & -anatomie

Onderzoekers: • Jozef Vander Sloten • Jan Ivens • Bart Depreitere

IAPP-SARM. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Orgaansystemen

Onderzoekers: • Thomas D'Hooghe

PhenotYpe Research for ALS Modlfyer Discovery. (Pyramid) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Neurobiologie (VRC)

Onderzoekers: • Philip Van Damme

Validation of Aprataxin as a biomarker of response to Topoisomerase I inhibitors in cancer patients. (VALPRAXIN) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Moleculaire Digestieve Oncologie

Onderzoekers: • Sabine Tejpar

Preparation of amyloid-beta aggregate species from synthetic and patient-derived material to define desease-causing mechanisms.( ABETA) KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Bart De Strooper

Het ontrafelen van de moleculaire mechanismen die de precieze aanleg van synaptische verbindingen in neuronale circuits organiseren. KU Leuven Abstract: De nauwkeurige aanleg van synaptische verbindingen is essentieel voor de functie van neuronale circuits. Dit project focust op het ontrafelen van de moleculaire mechanismen die de precieze aanleg van synaptische verbindingen tijdens de ontwikkeling bepalen, en heeft als doel te begrijpen hoe verstoringen in dit proces kunnen leiden tot cognitieve afwijkingen. Het is belangrijk te begrijpen hoe synaptische connectiviteit tot stand komt, omdat het steeds duidelijker wordt dat verstoringen hierin ten grondslag liggen aan cognitieve stoornissen als autisme, schizofrenie en Alzheimer. In dit project bestuderen wij hoe synaptische adhesie moleculen de ontwikkeling van synapsen reguleren, zowel in hippocampale neuronen in vitro, als in neuronale circuits in vivo. Met deze studies verkrijgen wij fundamentele nieuwe inzichten in de moleculaire encellulaire mechanismen die de precieze aanleg van functionele neuronalecircuits organiseren. Uiteindelijk zullen deze inzichten leiden tot eenbeter beg Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Joris de Wit

RADOX. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Cardiologie

Onderzoekers: • Stefan Janssens

Cope. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium Abdominale Transplantatie

Onderzoekers: • Jacques Pirenne

Optimale beeldvorming van myometriale pathologie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Screening, D

Onderzoekers: • Dirk Timmerman • Thierry Van den Bosch

Optimale beeldvorming van myometriale pathologie KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Orgaansystemen

Onderzoekers: • Dirk Timmerman • N. N. • Thierry Van den Bosch

A novel epigenetic modification in pluripotent stem cells. KU Leuven

Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Stamcelbiologie en Embryologie

Onderzoekers: • Kian Peng Koh

Monitoring implanted islets non-invasively by MRI after labeling with new iron based contrast agents - Magnetoliposomes KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Biomedische MRI

Onderzoekers: • Uwe Himmelreich • Rita Sofia Garcia Ribeiro

Analysis of the legal framework relevant for R&D activities/investmentsby (bio)pharmaceutical companies in Belgium/Flanders KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische Farmacologie & Farmacotherapie

Onderzoekers: • Isabelle Huys • Steven Simoens • An Meheus

Ontwikkeling van beslissingsondersteunende systemen voor de aanpak van geneesmiddel geïnduceerde QT-verlenging in de klinische praktijk. KU Leuven Abstract: Verschillende cardiale en niet-cardiale geneesmiddelen kunnen het QT-interval (een belangrijke fase in het elektrocardiogram) verlengen. Patiënten die deze geneesmiddelen gebruiken, hebben een verhoogd risico op hartritmestoornissen (Torsade de Pointes) die de oorzaak kunnen zijn van plotse cardiale dood. In de psychiatrie is het gebruik van (combinaties van) QT-verlengende geneesmiddelen dagdagelijkse praktijk. Er zijn nauwelijks gegevens beschikbaar over QT-verlenging in de klinische praktijk. Daardoor blijven artsen zitten met vragen over de relevantie van QTverlenging en hoe ze hiermee moeten omgaan.Dit project bestaat uit verschillende substudies. Farmaco-epidemiologische studies in verschillende patiëntenpopulaties zullen data opleveren over de prevalentie van het gebruik van (combinaties van) QT-verlengende geneesmiddelen. Onderzoek naar het medicatie management zal inzicht geven in de manier waarop zorgverleners op dit moment omgaan met geneesmiddeleninteracties en QT-verlengi Organisaties: • C_Farma_zorg

Onderzoekers: • Veerle Foulon • Joris Vandenberghe • Rik Willems • Isabel Spriet • Eline Vandael

Tumor cell metabolism contributes to the formation of micrometastases in bone. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Klinische & Experimentele Endocrinologie

Onderzoekers: • Gertrudis Carmeliet

Glutamine metabolisme in endotheelcellen: target voor anti-tumorangiogenese therapie? KU Leuven Abstract: Groeiende tumoren hangen in grote mate af van de vorming van bloedvaten(angiogenese) voor de aanvoer van voedingstoffen en zuurstof. Een beproefde strategie om tumorgroei tegen te gaan, bestaat in het verhinderen van bloedvatvorming naar de tumor toe (anti-angiogene therapie). Ondanks initiële successen kampt deze behandelingsmethode met resistentie- en toxiciteitsproblemen. Gedreven door de nood aan nieuwe, alternatieve therapieën willen wij onze aandacht richten op de motor van angiogenese metname het cellulaire metabolisme van de endotheelcellen, de bouwstenen van bloedvaten. Meer specifiek zullen we het gebruik van het aminozuur glutamine als bron van energie of als grondstof voor de aanmaak van macromoleculen in de endotheelcellen bestuderen, aangezien we recent konden aantonen dat het wegnemen van glutamine verhindert dat de endotheelcellen actief beginnen te prolifereren. Finaal zal deze studie het potentieel van inhibitie van het glutaminemetabolisme als anti-angiogene strat Organisaties: • Angiogenese en Neurovasculaire Link

Onderzoekers: • Maria Dewerchin

Role of ribosome defects in cancer. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Groep Biomedische Wetenschappen • Departement Oncologie

Onderzoekers: • Kim De Keersmaecker

Identificatie van kankermutaties in het niet-coderende genoom.

KU Leuven Abstract: In dit project gaan wij op zoek naar fouten in het DNA die aanleiding kunnen geven tot kanker. Meerbepaald zoeken wij naar mutaties in het niet-coderend deel van het genoom, hetgeen 98% uitmaakt van ons DNA. Dit deel van het genoom staat onder meer in voor de regulatie van genexpressie.Fouten in regulatorische elementen kunnen aldus aanleiding geven tot aberrante genexpressie. We zullen gebruik maken van nieuwe technologiën om DNA te sequencen en we zullen verschillende methoden testen om specifiek de regulatorische elementen te onderzoeken (o.a., ChIP-Seq). In een eerste fase zullen we gebruik maken van publiek beschikbaregenoomsequenties van verschillende kankertypes (TCGA, ENCODE), en in een tweede fase zullen we onze methoden toepassen op Acute Myeloide Leukemie (AML) om beter inzicht te krijgen in het oncogenetisch programma van AML. Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Stein Aerts

The role of PFKFB3 in endothelial metabolism: can PFKFB3 become a novelanti-cancer strategy? KU Leuven Abstract: <SPAN style="FONT-FAMILY: 'Arial Narrow'; mso-ansi-language: NL" lang=NL> mso-ansi-language: NL" lang=NL>Wereldwijd is kanker één van de voornaamsteziekte- en doodsoorzaken waarvan de impact en het voorkomen zal stijgen omwillevan de verouderende populatie. Momenteel wordt kanker bestreden doorcombinaties van operatie, chemotherapie en medicijnen die angiogene factoren,geproduceerd door tumorof stromacellen, als doelwit hebben. De sectorwordtechter geconfronteerd met beperkingen zoals slechte respons, weerstand entoxiciteit. Deze factoren doen de nood aan conceptueel andere en innovatievestrategieën groeien. In dit project onderzoeken we een nieuwe antiangiogeneaanpak door enthotheelcellen, het belangrijkste celtype in bloedvaten, uit tehongeren door hun metabole energievoorziening te blokkeren. Een aantrekkelijkeiwit voor dit onderzoek is PFKFB3, een belangrijk enzym dat de glycolyse(proces waarbij energie wordt gevormd) regelt en sterk opgereguleerd is intumorcellen.PFKFB3 is e Organisaties: • Angiogenese en Neurovasculaire Link

Onderzoekers: • Peter Carmeliet

Microglia als missing link in de embryologische ontwikkeling van neuropsychiatrische aandoeningen. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Neuronale Differentiatie

Onderzoekers: • Carlos Dotti • Annette Gärtner

Activatie van eiwitfosfatase-1 als een nieuwe kankertherapie. KU Leuven Abstract: Moleculaire kankertherapieën zijn gericht op interferentie met eiwittendie essentieel zijn voor de overleving van kankercellen. Tot de meest succesvolle nieuwe geneesmiddelen van deze groep behoren remmers van zogenaamde eiwitkinasen, die talrijke belangrijke processen in kankercellen coördineren via fosforylering (binding van fosfaat) van sleuteleiwitten.De tegenhangers van eiwitkinasen zijn eiwitfosfatasen. Op basis van recent verworven inzichten zullen wij activatoren van specifieke eiwitfosfatasen ontwikkelen. Van dergelijke activatoren wordt verwacht dat ze kankercellen doden, al dan niet in combinatie met remmers van eiwitkinasen. Dit zal initieel worden onderzocht op humane kankercellen en in beschikbare kankermodellen bij de muis. Organisaties: • Labo Biosignalering & Therapeutica

Onderzoekers: • Monique Beullens • Mathieu Bollen • Aleyde Van Eynde

Het verkrijgen van meer inzicht in de genetische interacties tussen het ATOH1 anti-kankergen en de zogenaamde Wnt signaaltransductie genen bij colorectale kanker. KU Leuven Abstract: Colorectale kanker is wereldwijd één van de meest fatale kankers. Men denkt dat enkele cellen, genaamd kankerstamcellen, genetische mutaties dragen die hen in staat stellen om constant nieuwe kankercellen aan te maken. Vele van deze mutaties werden geïdentificeerd, maar het isniet voldoende gekend op welke manier ze aanleiding geven tot het ontstaan van nieuwe kankercellen. In dit project willen we onderzoeken op welke manier een belangrijk anti-kanker gen, genoemd ATOH1, samenwerkt met gemuteerde pro-kankergenen, de zogenaamde Wnt signaaltransductie genen, om colorectale kankerstamcellen te genereren. Door het verkrijgen van meer inzicht in deze genetische interacties zullen wetenschappers en laterook artsen effectievere behandelingen kunnen ontwikkelen. Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Bassem Hassan

Mutatie profielen en doelgerichte therapieën voor replicatie deficiëntetumoren. KU Leuven Abstract: Defecten in DNA replicatie mechanismen dragen in een aanzienlijk aantalhumane kankers bij tot de tumorontwikkeling. Tot 20%van de darm- en baarmoeder tumoren worden gekenmerkt door defecten in de DNA mismatch herstel (MMR) pathway (MLH1, MSH2 en MSH6). Met dit project zullen we Wholegenome sequencing toepassen op tumoren die gekenmerkt worden door MMR-deficiëntie en hun overeenkomstige normale DNA stalen. Vervolgens zullen we onderzoeken of er specifieke patronen van somatische mutaties aanwezig zijn, in het bijzonder enkelbaaspaar substituties, indels en structurele variaties. Aan de hand va bijkomstige exome-sequencingexperimenten, zullen we nagaan of er een specifieke subgroep van genen bestaat die recurrent is aangetast in het merendeel van de MMR-deficiënte tumoren. Dankzij deze analyses zal, voor het eerst, een uniek en totaal beeld geschetst worden van alle genetische fouten die voorkomen in de afwezigheid van bepaalde componenten van de MMR mechanisme. Dankzij deze patron Organisaties: • Laboratorium vr Translationele Genetica

Onderzoekers:

• Diether Lambrechts

Geometrische en biomechanische karakterisatie van bekkenbodem weefsels met behulp van medische beelden voor verzakking en aanverwante operaties KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Orgaansystemen

Onderzoekers: • Jan D'hooge • Jan Deprest • Nikhil XXX

Improving non-invasive treatment selection and operability assessment in patients with ovarian cancer: value of whole body diffusion-weighted MRI. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Radiologie

Onderzoekers: • Vincent Vandecaveye

2012-181. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo voor Vasculaire Patroonontwikkeling

Onderzoekers: • Holger Gerhardt

Een geïntegreerde methodologie om ondersteunende robotische orthesen naar de gebruiker te brengen. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Biomechanica van de Menselijke Beweging

Onderzoekers: • Ilse Jonkers • Maarten Afschrift

Identificatie van intrinsieke en verworven resistentie mechanismen in de behandeling met angiogenese inhibitoren bij patiënten met een gemetastaseerde colorectale kanker. KU Leuven Abstract: Colorectale tumoren zijn wereldwijd de derde meest frequente tumoren zowel bij mannen als vrouwen. Ze staan op de tweede plaats van kankergerelateerde sterfte in het westen. Dankzij betere screening en behandelingsmogelijkheden, is de mortaliteit de laatste 20 jaar belangrijk gedaald. Op vandaag is de gemiddelde overleving van een gemetastaseerde colorectale tumor ongeveer 2 jaar, dankzij de ontwikkeling van nieuwe chemotherapeutica en doelgerichte behandelingen. Resistentie tegen deze behandelingen blijft echternbsp;een grootnbsp;probleem.nbsp;Hiervoornbsp;zijn verschillende mechanismes verantwoordelijk, zoals bijvoorbeeld de aanwezigheid van een KRAS mutatie bij patienten behandeld met een EGFR-inhibitor. Voor de behandeling met een angiogenese remmer, zijn er tot op heden nog niet veel resistentie mechanismen gekend.nbsp;Om deze mechanismes te bestuderen is het noodzakelijk dat er een prospectieve collectie gebeurd van bloed en tumor weefsel. We zullen dan ook een aantal hypotheses Organisaties: • Klinische Digestieve Oncologie

Onderzoekers: • Eric Van Cutsem • Chris Verslype • Sabine Tejpar • Hans Prenen • Massimiliano Mazzone

INFRAFRONTIER-L3. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Stamcelbiologie en Embryologie

Onderzoekers: • Danny Huylebroeck

. KU Leuven Abstract: Fortunately, the production, use and reuse of asbestos have been gradually forbidden and disappearing since the 90s in many Western countries. However, the use of carbon nanotubes (CNTs) and carbon nanofibers (CNFs) has become widespread and is increasing rapidly. Scientific concern is growing about the carcinogenicity of CNTs and CNFs since the inductionof mesothelioma in sensitive rodents. Asbestos is known to induce directly and indirectly malignant mesothelioma. Besides genotoxic effects, asbestos, CNFs and CNTs could induce epigenetic effects, which are known to play a major role during carcinogenesis. In this project, we will identify critical biological effects (biomarker) and those physico-chemical characteristics of asbestos, CNT, CNF associated with (epi)genetic effects. This knowledge is important for early diagnosis and the development of safe materials. Organisaties: • Omgeving en Gezondheid

Onderzoekers:

• Lode Godderis • Peter Hoet

Towards improved genetic diagnosis for heredity breast and ovarian cancer: evolution and challenges. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Departement Menselijke Erfelijkheid

Onderzoekers: • Gert Matthijs

De epidemiologie van malignant mesothelioma in Belgie. KU Leuven Abstract: We intend to provide comprehensive data and state-of-the-art statistical analyses, based on existing national and regional sources of information about the temporal trend in the past incidence of a malignant mesothioma (MM) in order ot make reliable projections regarding the futuredisease burden; the spatial distribution of MM cases in Belgium in order to detect/confirm the existence of hot spots; the exposure profile of patients with MM in order to determine the specific contributions of occupational , paraoccuppational and environmental exposures to asbestos, with a particular attention devoted to the risk associated with (administrative) work in buildings containing asbestos. Organisaties: • Pneumologie

Onderzoekers: • Kristiaan Nackaerts

2012-223 KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Pneumologie

Onderzoekers: • Kristiaan Nackaerts

User-centered design van een Brain-Computer Interface headset gebruikmakend van moderne antropometrische methoden KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Onderzoeksgroep Neurofysiologie

Onderzoekers: • Marc Van Hulle • Daniël Lacko

Biomarker based adaptive development in Alzheimer disease - BioAdaptAD. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Laboratorium voor Cognitieve Neurologie

Onderzoekers: • Rik Vandenberghe • Jos Tournoy

Dose-Painting in radiation oncology treatments: the paradigm of head and nexk squamous cells and prostate adenocarcinomas. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Labo Experimentele Radiotherapie

Onderzoekers: • Karin Haustermans

ZedAM. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Groep Biomedische Wetenschappen

Onderzoekers: • N. N.

mTOR inhibitie als een veelbelovende strategie voor de regressie van atherosclerotische plaques in muizen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Hidde Bult • Wim Martinet • Dorien Schrijvers

De rol van afferente neuronen en hun modulatie in de pathogenese van postinflammatoire gastro-intestinale motiliteitsen sensitiviteitsstoornissen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Paul Pelckmans

Ontrafelen van de moleculaire architectuur van autosomaal recessieve Charcot-Marie-Tooth neuropathieën. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • VIB DMG - Moleculaire Neurogenomica

Onderzoekers: • Albena Jordanova

Overwinnen van resistentie tegen mTOR inhibitie in pancreatische neuroendocriene tumoren: een analyse van de PI3KAkt-mTOR signaaltransductieweg voorbij rapalogen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Ken Op de Beeck • Marc Peeters • Patrick Pauwels

PET en SPECT beeldvorming van protease activiteit door middel van activiteitsgebaseerde probes. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Pieter Paula Frans Van Der Veken • Koen Augustyns • Sigrid Stroobants • Leonie Wyffels

Onderzoek naar de interactie tussen testosteron en schildklierhormonen en hun impact op de seizoenale plasticiteit van zangvogelhersenen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Bio-imaging

Onderzoekers: • Anne Marie Van Der Linden

Resolutieverbetering van diffusie MRI beelden via modelgebaseerde en numeriek-symbolische reconstructie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Visielab

Onderzoekers: • Jan Sijbers • Annie Cuyt

Siliciumfertilisatie, gewasopbrengst en koolstofopslag: een nieuwe toepassing voor duurzaam beheer van agrosystemen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Ivan Janssens • Patrick Meire • Eric Struyf

Evoluerende netwerk patronen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel.

Organisaties: • Ontwikkeling database systemen (ADReM)

Onderzoekers: • Kris Laukens • Bart Goethals

Interacties tussen natuurlijke stress en blootstelling aan polluenten in roofvogel nestjongen: het gebruik van veren als een geïntegreerde maat voor vervuiling, voedingsecologie en stress. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Ethologie

Onderzoekers: • Marcel Eens • Adrian Covaci • Veerle Jaspers

Quantitatieve proteoomprofilering van cellulaire doelwitten van Withaferine A betrokken bij kanker therapie chemosensitisatie in B-CLL. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES)

Onderzoekers: • Xaveer Van Ostade • Wim Vanden Berghe

Celcyclus controle in proximaal epitheliale cellen tijdens progressie van acuut naar chronisch nierfalen in vivo. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Patrick D'Haese • Anja Verhulst • Benjamin Vervaet

Hormonale regulatie van orgaangroei in Arabidopsis thaliana. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Plantengroei en -ontwikkeling

Onderzoekers: • Kris Vissenberg

Identificatie, optimalisatie en validatie van necroptosis inhibitoren. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Koen Augustyns

Effecten van versnippering van Afrotropisch regenwoud op life-history strategieën in een coöperatief broedende vogelsoort. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Erik Matthysen

Het effect van klimaat op de verspreiding in het milieu en de trofische transfer van POPs en Hg. Een vergelijking in accumulatie tussen organismen van eenzelfde trofisch niveau in een gematigde, subtropische en tropische regio. Universiteit Antwerpen Abstract: De belangrijkste doelstellingen van deze studie zijn (1) het effect nagaan van klimaat op de biobeschikbaarheid van POP's en Hg in aquatische ecosystemen (2) de voedselketentransfer van deze polluentenin aquatische systemen karakteriseren en vergelijken tussen een gematigde, subtropische en tropische regio en (3) accumulatieniveaus vergelijken tussen de drie regio's in organismen van hetzelfde trofische niveau Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)

Onderzoekers: • Lieven Bervoets

Functioneel genomisch onderzoek naar het CLU gen als risico factor voor de ziekte van Alzheimer. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Karolien Bettens

Biochemische markers voor een verbeterd diagnostisch onderscheid tussen de ziekte van Alzheimer en dementie met Lewy lichaampjes. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel: Neurodegeneratieve dementies worden gekenmerkt door veranderingen in de hersenen die bestaan uit aggregatie en afzetting van eiwitten. Biochemische markers (biomarkers) in het cerebrospinale vocht (CSV) kunnen deze neuropathologische veranderingen detecteren en hebben een potentiële diagnostische waarde. Van bepaalde biomarkers is reeds bewezen dat ze bijdragen aan de diagnostische accuraatheid en in staat zijn om de ziekte van Alzheimer (AD) te onderscheiden van gezonde controles en patiënten met een depressie of andere psychiatrische stoornissen. Echter, gezien de overlap in klinische symptomen, pathologie en pathofysiologie, blijft de discriminatie tussen AD en dementie met Lewy bodies (DLB) een klinisch relevante, maar niet opgeloste vraag. Dit onderzoek zal zich richten op biomarkers in CSV die de neuropathologie van AD en van DLB weerspiegelen. De combinatie van verschillende biomarkers in goed gekarakteriseerde patiëntengroepen maakt dit onderzoek waardevol en klinisch relevant. Waarschijnlijk zal alleen een combinatie van markers toelaten om DLB te onderscheiden van AD. Dit onderzoek zal ook nieuwe inzichten bieden in de pathofysiologie van dementie. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Sebastiaan Engelborghs

Complexe patronen van gastheer-pathogen interactie: de rol van gedrag in de verspreiding van infecties doorheen een gestructureerde gastheerpopulatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Nelika Hughes

Onderzoek naar de rol van uremische toxines in de ontwikkeling van vasculaire calcificatie bij chronische nierinsufficiëntie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Pathofysiologie

Onderzoekers: • Ellen Neven

Identificatie en karakterisatie van sleutelspelers betrokken in calcium signalering aan de ribbon synaps van de binnenste haarcellen van het gehoor. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica

Onderzoekers: • Isabelle Schrauwen

Het belang van founder effecten en genetische diversiteit van geintroduceerde populaties als verklaring voor het invasiesucces van niet-inheemse soorten. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Diederik Strubbe

Zijn epimutaties verantwoordelijk voor de ontwikkeling van Dravet syndroom? Een geïntegreerde analyse van het methyloom en transcriptoom. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • VIB DMG - Neurogenetica

Onderzoekers: • Arvid Suls

Ontwikkelen van Analyse Methoden voor de Simultane Opname van Twee PET Tracers met in vivo Validatie en Toepassingen voor Oncologie en Neurologie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Jeroen Verhaeghe

Longitudinale veranderingen in de stofwisseling van de hersenen van neonatale transgene 'Huntington's Disease' ratten, bestudeerd met MR-spectroscopie, in rust en stimulatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Bio-imaging

Onderzoekers: • Marleen Verhoye

Studie van de eventuele migratierisico's van materialen die in contact komen met levensmiddelen voor kinderen jonger dan 3 jaar (ALTPOLYCARB). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds de federale overheid. UA levert aan de federale overheid de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Toxicologie

Onderzoekers: • Adrian Covaci

Realtime lokalisatie systeem voor populatie-onderzoek van kleine vogels. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt een nieuw real-time plaatsbepalingssysteem ontwikkeld voor het grootschalig monitoren van bewegingen van kleine vrijlevende vogels. De uiteindelijke doelstelling is om goedkope geminiaturiseerde tags te ontwikkelen (max 1g gewicht) die spatiale informatie via ontvangsmodules op het terrein doorzenden naar een centraal ontvangstsysteem. De hoofddoelstelling van dit project is om de limieten en mogelijkheden van dit systeem duidelijk te kunnen bepalen. Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)

Onderzoekers: • Erik Matthysen • Maarten Weyn

Indijking van besmettelijke ziekten via combinatietherapie: socio-microbiologische processen tegengaan om antimicrobiële weerstand te vermijden. Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel van dit project is een nieuw therapeutisch concept te lanceren door nieuwe actoren betrokken bij de weerstandigheid tegen antimicrobiële producten te identificeren. De inhibitie van deze nieuwe doelwitten door "antimicrobial potentiators" zal aanleiding geven tot een verhoogde gevoeligheid van de micro-organismen voor klassieke antimicrobiële producten. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Paul F R C M Cos

ECOPLAN: planning voor ecosysteemdiensten. Universiteit Antwerpen Abstract: Het ECOPLAN PROJECT wil geïntegreerde methodes ontwikkelen voor de preciezere en beleidsrelevante waardering van ecosysteemdiensten die de impact van ecosysteemdiensten op het maatschappelijk welzijn kunnen inschatten. De maatschappij is immers afhankelijk van een brede waaier aan goederen en diensten die geleverd worden door natuurlijke ecosystemen. De belangrijkste uitdaging van het huidige milieu-, landgebruiken duurzaamheidbeleid is de verdere degradatie van ecosystemen te voorkomen en tegelijk te voldoen aan de toenemende vraag naar stedelijke groei en industrialisatie. Ecosysteemonderzoek is tot nu toe vooral gericht op één specifieke sector of één specifieke ecosysteemdienst of ecosysteem. Daardoor zijn de voordelen van het ecosysteemdienst-concept als een geïntegreerd planningsconcept onderbelicht. Er is nood aan wetenschappelijk onderbouwde methodes die accurater zijn op een ruimtelijk detailniveau en aan een integratie-inspanning van een multidisciplinair onderzoeksteam. Verder wil men ook stakeholders betrekken bij het inventariseren, karteren, monitoren, kwantificeren en bepalen van vraag en aanbod aan ecosysteemdiensten. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Patrick Meire

Genetische studie naar de rol van vijf geselecteerde kandidaatgenen in het ontstaansmechanisme van obesitas. Universiteit Antwerpen Abstract: Obesitas is een chronische aandoening die gekenmerkt wordt door een excessieve accumulatie van vetweefsel met schadelijke gevolgen voor de gezondheid. Het aandeel van genetische factoren in de ontwikkeling van obesitas wordt op 50-80% geschat terwijl slechts 1,5% daarvan momenteel verklaard kan worden. Met deze studie willen we de de bijdrage van vijf genen die op basis van hun relatie met een beschreven CNV geselecteerd zijn in de pathogenese van obesitas nagaan en de rol van CNVs hierin beter begrijpen.

Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)

Onderzoekers: • Wim Van Hul • Luc Van Gaal • Evi Aerts

Identificatie en karakterisering van nieuwe causale genen voor autosomale recessieve Charcot-Marie-Tooth neuropathieën. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van mijn project is de moleculaire basis van autosomale recessieve Charcot-Marie-Tooth (ARCMT) neuropathieën beter te begrijpen door de identificatie van nieuwe causale genen. Dit wordt verwezenlijkt door het combineren van exome sequencing en bioinformatica met intra- en inter-familiale homozygosity mapping, haplotype sharing en koppelingsanalyse. Ik bestudeer een grote collectie van ARCMT families met gedocumenteerde verwantschap en/of geografische of etnische clustering, wat het vinden van genen vergemakkelijkt. De gevonden genen kunnen nieuwe pathomechanismen van neurodegeneratie aantonen of kunnen het belang van de reeds gekende nog versterken. Daarnaast biedt deze studie de gelegenheid tot een verbeterde moleculaire diagnose, prognose en ziektepreventie en kunnen potentiële doelwitten voor geneesmiddelen worden gevonden om de ziekte te behandelen. Organisaties: • VIB DMG - Moleculaire Neurogenomica

Onderzoekers: • Albena Jordanova • Derek Atkinson

Kunnen AO de vruchtbaarheid bij hoogproductief melkvee verbeteren? Een doelgericht onderzoek naar de werkelijke effecten op de eicel- en embryokwaliteit. Universiteit Antwerpen Abstract: Het project heeft als strategisch doel om via een bottom-up benadering de doeltreffendheid van antioxidanten te onderzoeken met betrekking tot het reduceren of herstellen van het cytotoxische effect van hoge NEFA concentraties op de granulosacel-, eicel- en embryokwaliteit. Organisaties: • Veterinaire fysiologie en biochemie

Onderzoekers: • Nina Hermans • Jo Leroy • Jessie De Bie

Multimodaal onderzoek van een neuroinflammatoir model bij schizofrenie. Universiteit Antwerpen Abstract: Doel van dit project is de rol van deze processen in de pathogenese van schizofrenie op te helderen, door middel van een exploratieve studie bij een groep jonge en acuut psychotische schizofrene patiënten, bij wie op verschillende momenten in het verloop van de ziekte metingen zullen gebeuren van biologische parameters die allen gelinkt zijn aan de neuro-inflammatoire hypothese: (i) microglia-activiteit in het centraal zenuwstelsel zal rechtstreeks worden bepaald via een nucleaire merker bij PET-scan, (ii) cytokinewaarden wijzend op inflammatie zullen worden gemeten in perifeer bloed met flowcytometrie en (iii) aanwezigheid van relevante metabolieten uit de tryptofaan-pathway zullen worden vastgesteld in bloedstalen. Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)

Onderzoekers: • Bernard Sabbe • Livia De Picker

Analyse van het intracellulaire werkingsmechanisme van Withaferine A, een plantensteroïde met antitumorale eigenschappen. Universiteit Antwerpen Abstract: De snelle ontwikkeling van multidrug resistentie (MDR) is een universeel probleem bij de behandeling van kanker. Er bestaan echter toenemende bewijzen dat epigenetische veranderingen mee aan de basis van MDR zouden liggen. Dit gegeven doet de interesse stijgen voor de onwikkeling van multifunctionele chemotherapeutica welke verschillende aangrijpingspunten hebben binnen deze epigenetische pathways en daardoor de MDR omkeren.. Withaferine A (WA), afkomstig van de plant Withania Somnifera is een dergelijke veelbelovende molecule die antitumorale, anti- angiogenese en antimetastase eigenschappen bezit. Echter, in vivo vertoont WA een systemische toxiciteit die momenteel de ontwikkeling tot een efficiënte anti – kanker drug tegenhoudt. Bekomen data die het intracellulaire effect van WA op het proteoom van MDR cellen in kaart brengen kunnen gebruikt worden om gerichtere antitumorale componenten te ontwikkelen. Daarom zullen verschillende aspecten van het proteoom na behandeling van de cellen met Withaferine A onderzocht worden: 1. Veranderende eiwit SUMOylatie, 2. Veranderende eiwit expressiepatronen en 3. Identificatie van eiwitten welke associëren met WA. Organisaties: • Proteïnechemie, proteoomanalyse en epigenetische signalisatie (PPES)

Onderzoekers: • Xaveer Van Ostade • Martin Dom

Inhibitie van apoptose, autofagie en necrose in atherosclerose als potentiële therapie voor plaquestabilisatie. Universiteit Antwerpen Abstract: Atherosclerose is een inflammatoire aandoening die gekenmerkt wordt door de vorming van plaques in de arteriële vaatwand. Het destabiliseren van deze plaques leidt tot plaqueruptuur met ernstige complicaties zoals een hartinfarct en beroerte als gevolg. Atherosclerotische plaques worden onstabiel door het veelvuldig optreden van celdood van macrofagen, gladde spiercellen en endotheelcellen in de plaque. Daarom zullen we in dit project de 3 belangrijkste vormen van celdood, nl apoptose, autofagie en necrose inhiberen in muizen op een genetische en indien mogelijk ook op een farmacologische wijze. Via deze strategie wensen we de atherosclerotische plaque te stabiliseren en daarbij een aanzet te geven tot de ontwikkeling van nieuwe plaquestabiliserende therapieën. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)

Onderzoekers: • Wim Martinet • Dorien Schrijvers

• Mandy Grootaert

Rol van receptor signalisatie op functionaliteit van macrofagen tijdens infectie en regulatie van immuunfuncties. Universiteit Antwerpen Abstract: De doelstelling van dit project is om nieuwe mechanismen te identificeren voor modulatie van macrofagen tijdens activatie van het immuunsysteem en tijdens infectie met pathogenen. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Paul F R C M Cos • Peter Delputte • Marjorie De Schryver

Karakterisering van somaclonale variatie in Petunia sp. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds IWT. UA levert aan IWT de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Plantengroei en -ontwikkeling

Onderzoekers: • Els Prinsen • Ashka Jhaveri

De genetische architectuur van hereditaire sensorische en autonome neuropathieën: een exoom-wijde benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: Hereditaire Sensorische en Autonome Neuropathieën (HSAN) zijn een klinisch en genetisch heterogene groep van aandoeningen die progressieve lengte-afhankelijke axonale degeneratie veroorzaken in het perifere zenuwstelsel (PZS). Het doel is om nieuwe inzichten te verwerven in de genetische factoren die bijdragen tot axonale degeneratie in het PZS door het identificeren van nieuwe causale HSAN genen. Daarom passen we Whole Exome Sequencing toe bij minstens 100 individuen uit een grote cohorte bestaande uit geïsoleerde HSAN patiënten en kleine families. Organisaties: • VIB DMG - Neurogenetica

Onderzoekers: • Peter De Jonghe • Inès Mademan

Inductie van miltefosine (MIL)–resistentie op Leishmania amastigoten: studie van het effect van resistentie op de MILinternalisatie en verwerking en op de parasitaire fitheid. Universiteit Antwerpen Abstract: Viscerale leishmaniasis (VL) wordt veroorzaakt door Leishmania donovani en Leishmania infantum. De huidige therapieën worden geassocieerd met resistentie, hoge kostprijs, parenterale toediening of ernstige nevenwerkingen. Miltefosine (MIL) is hierbij het eerste orale geneesmiddel tegen VL met een goed therapeutisch effect en gebruiksgemak en een aanvaardbaar veiligheidsprofiel. Het werd recent gepositioneerd als eerstelijnstherapie in India, Nepal en Bangladesh. Miltefosine heeft heel wat karakteristieken die resistentie-ontwikkeling bevorderen. De selectie van MIL-resistente stammen moet voorkomen en opgevolgd worden, voornamelijk omdat er geen alternatieve geneesmiddelen in klinische ontwikkeling zijn. Om de ontwikkeling van MIL-resistentie proactief aan te pakken, is laboratoriumonderzoek naar de resistentiemechanismen en hun celbiologische en klinische gevolgen erg belangrijk. Dit onderzoeksproject heeft als doel een gestandaardiseerd, klinisch relevant laboratoriummodel voor MIL-resistentie-inductie te ontwikkelen. De MIL-resistente stammen zullen gebruikt worden om het effect van resistentie op MIL-opname en parasiet-cel interactie te bestuderen in Leishmania-geïnfecteerde macrofagen. Waarbij ook de parasitaire fitheid van de resistente stammen wordt onderzocht. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)

Onderzoekers: • Louis Maes • Paul F R C M Cos • Annelies Mondelaers

Beenmergdisfunctie en reversibiliteit in patiënten met ischemische cardiomyopathie Universiteit Antwerpen Abstract: Het project zal het eerste zijn dat de mechanismen en uitgebreidheid van beenmergdisfunctie systematisch onderzoekt bij patiënten met verschillende graden van CHF, en dit in een uniek translationeel design. CHF is een systeemaandoening waarbij verschillende perifere organen worden aangetast door een geactiveerd neurohormonaal systeem alsook door de vrijstelling van inflammatoire cytokines. De vraag stelt zich of ook het beenmerg hierdoor nadelig wordt beïnvloed. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Viviane Conraads • Christiaan Vrints • Emeline Van Craenenbroeck • Evelien Nollet

Functionele secretoomanalyse in pancreascarcinoom aan de hand van proteomics en dynamische viabiliteit- en motiliteitassays. Universiteit Antwerpen Abstract: Pancreaskanker wordt gekenmerkt door een slechte prognose en vertoont een haast onvermijdelijke mortaliteit. Het is gebleken dat het tumormicromilieu, voornamelijk het stroma rond de tumor welke tot 80% van de tumormassa kan uitmaken, de snelle voortgang van pancreaskanker zou stimuleren . Desondanks is de precieze rol van dit stroma alsook zijn bijdrage aan tumorprogressie en therapeutische weerstand nog steeds slecht begrepen bij pancreaskanker en andere solide tumoren. Dit in vitro onderzoek is erop gericht om de aanwezigheid en functionele impact van kritische componenten van het stroma, die het gedrag van pancreastumorcellen kunnen beïnvloeden, te bestuderen. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Filip Lardon • Vanessa Deschoolmeester • Marc Peeters • Patrick Pauwels • Céline Quix

Adiponectine: Potentieel therapeutisch target voor de behandeling van spieratrofie in chronisch hartfalen. Universiteit Antwerpen Abstract: De impact van skeletspier myopathie op de symptomatologie en levenskwaliteit van patiënten met chronisch hartfalen (CHF) is algemeen aanvaard. Behalve een belangrijk verlies aan spiermassa (spieratrofie) treden er ook ultrastructurele en functionele wijzigingen van de skeletspier op en werden verstoringen in het skeletspier energiemetabolisme beschreven. De etiologie van deze skeletspierafwijkingen blijft tot op heden onopgehelderd. Recent werd de aandacht gericht op adiponectine vanwege zijn fundamentele rol in het skeletspier energiemetabolisme. In de skeletspier van CHF patiënten heeft men onlangs een resistentie voor adiponectine aangetoond. Ondanks intensief onderzoek zijn de onderliggende mechanismen van deze resistentie nog steeds niet opgehelderd. Binnen dit project zullen de relevantie en de mogelijke oorzaken van deze adiponectine resistentie verder onderzocht worden door gebruik te maken van spiercelkweken gestart vanuit biopten afkomstig van CHF patiënten en gezonde controle personen. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Viviane Conraads • Christiaan Vrints • Tahnee Sente

Structuur-activiteitsrelatie onderzoek van cyclopeptide alkaloiden als potentiële nieuwe geneesmiddelen. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit project wordt een LC-NMR en LC-MS platform aangewend voor de 'metabolic profiling' van verschillende medicinale planten, meer bepaald Hymenocardia acida, Canthium venosum en vier Ziziphus soorten, waarin cyclopeptide alkaloiden aanwezig zijn, gevolgd door gerichte isolatie van deze producten. De cyclopeptide alkaloiden zullen geanalyseerd worden in verschillende farmacologische testen, waarbij hun antimicrobiële werking (o.a. antiplasmodiale werking) en effectiviteit bij diabetes en zijn complicaties (alpha-glucosidase remming, inhibitie van Advanced Glycation Endproducts (AGEs) vorming) wordt nagegaan. De gecreëerde bibliotheek zal vervolgens aangewend worden om structuuractiviteitsrelaties vast te leggen, om zo te komen tot 'lead compounds' die kunnen dienen als uitgangspunt voor de ontwikkeling van een nieuw geneesmiddel. Organisaties: • Farmacognosie, Functionele voeding en Farmaceutische Analyse (NatuRA)

Onderzoekers: • Luc Pieters • Nina Hermans • Emmy Tuenter

Polo-like kinase 1 als doelwit voor kankerbehandelingen: focus op combinatietherapieën en de rol van het hypoxische tumormicromilieu Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van deze studie bestaat erin een grondig inzicht te verkrijgen in het werkingsmechanisme en de achterliggende pathways bij inhibitie van het polo-like kinase 1 (Plk1) eiwit, een belangrijke regulator van de mitose. In het voorgestelde project zal specifiek aandacht besteed worden aan twee zeer relevante tumortypes met een hoge mortaliteit, zijnde het niet-kleincellig longcarcinoom (NSCLC, non-small cell lung cancer) en het pancreascarcinoom. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Filip Lardon • An Wouters • Marc Peeters • Jolien Van den Bossche

Prognostische en predictieve waarde van MET-signalisatie en preklinisch onderzoek naar HGF- en MET-inhibitie als mono- en combinatietherapie in de behandeling van longkanker. Universiteit Antwerpen Abstract: Het hoofddoel van dit onderzoek is de potentiële rol van de MET-signalisatie als biomerker en therapeutisch target voor longkanker te evalueren, en dit met het oog op het bekomen van betere behandelingsstrategieën en meer behandelingsmogelijkheden bij zowel SCLC als NSCLC. Hierbij wordt gefocust enerzijds op het ligand hepatocyte growth factor (HGF), anderzijds op de MET-signalisatie zelf. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Paul Germonpre • Patrick Pauwels

Ruimtelijke patroonvorming van macrofyten: een geïntegreerd model voor het beheer van laagland rivieren. Universiteit Antwerpen Abstract: Hydro en morfodynamische modellen zijn een onmisbaar instrument voor rivierbeheerders. Bestaande modellen simuleren enkel de interacties tussen waterstroming, sedimenttransport en geomorfologische veranderingen van de rivierbodem. Waterplanten hebben in laagland rivieren echter een significante impact of deze processen. Ze beïnvloeden de waterkwaliteit en stroomsnelheid, kunnen overstromingsrisico's verhogen (door verhoogde weerstand tegen waterstroming) en veranderen de rivierbodem. Daarom is het noodzakelijk waterplanten toe te voegen aan een riviermodel. In dit onderzoek zal het bestaande hydrodynamische model STRIVE (STReam and River Ecosystem) worden uitgebreid om een instrument te hebben voor het beheer en herstel van rivieren met waterplanten. Eerst wordt een vegetatie module toegevoegd, deze beschrijft de ruimtelijke en temporele groei van waterplanten. Daarna wordt een transportmodule geïmplementeerd, deze simuleert sedimentatie in vegetatiepatches en erosie er naast. Data verzameld in het Nete bekken zullen worden gebruikt om beide modules te callibreren; ze bevatten informatie over vegetatiegroei, hydrodynamica en riviermorfologie. Dit uitgebreide model zal gebruikt worden om het huidige maaibeheer van de Zwarte Nete te optimalizeren, waarbij het overstromingsrisico wordt verkleind en een maximale bedekking van planten wordt behouden. Dit zal resulteren in advies over het maaitijdstip en maaipatroon. Vervolgens

wordt de impact van klimaatverandering onderzocht, door veranderende debieten. Modelsenarios zullen de gevolgen van veranderende debieten inschatten op overstromingen. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Stijn Temmerman • Veerle Verschoren

Identificatie van genetische modulatoren van de aanvangsleeftijd in frontaalkwabdementie: een geïntegreerde aanpak. Universiteit Antwerpen Abstract: Het doel van dit doctoraatsonderzoek is de identificatie van genetische factoren die de sterk variabele aanvangsleeftijd van frontaalkwabdementie beïnvloeden. In een uitgebreide familie (DR8 familie) waarin een causale mutatie in het granuline gen segregeert, identificeerden we een quantitative trait locus (QTL) voor de aanvangsleeftijd. Om de functionele variatie die aan de basis van deze QTL ligt te identificeren, maken we gebruik van genoomsequentiebepaling, gecombineerd met transcriptoom- en proteoomanalyse van leden van de DR8 familie. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Marc Cruts • Christine Van Broeckhoven • Eline Wauters

NEURON II - Proteolische hermodellering van de extracellulaire matrix bij atypische synaptische plasticiteit onderliggend aan door een traumatisch hersenletsel geïnduceerde epilepsie (TBI epilepsie) . Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft fundamenteel kennisgrensverleggend onderzoek gefinancierd door het Fonds voor Wetenschappelijk OnderzoekVlaanderen. Het project werd betoelaagd na selectie door het bevoegde FWO-expertpanel. Organisaties: • Translationele Neurowetenschappen (TNW)

Onderzoekers: • Stefanie Dedeurwaerdere

Het Europese consortium voor vroege dementie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit financieringsprogramma ondersteunt de coördinatie van het Europese Consortium voor Jongdementie of "European Early-Onset Dementia (EU EOD) consortium". Het EU EOD Consortium werd door de P.I. in 2011 opgericht om het translationeel genetisch en klinisch onderzoek naar EOD te stimuleren op het Europese niveau. De doelstellingen van het consortium zijn het kapitaliseren op de sterke genetische component aanwezig bij EOD patiënten en gebruikmakende van nieuwe –omics technologieën die vandaag beschikbaar zijn. Het consortium telt 29 partners van 14 EU landen. Deze centra hebben expertise in dementieonderzoek en vertegenwoordigen verschillende disciplines zoals neurologie, neuropathologie, klinisch onderzoek (biomerkers, hersenbeeldvorming) en klinische trials, medische genetica en moleculaire genetica. De participerende centra beschikken samen over biomaterialen en informatie van meer dan 5000 EOD patiënten, met een verwachte aangroei van jaarlijkse van +500 patiënten. Het budget financiert de coördinatie door en de activiteiten van het consortium zoals de organisatie van bijeenkomsten met de partners gedurende internationale congressen alsook van jaarlijkse EU EOD consortium vergaderingen. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Julie van der Zee

Geavanceerde hulpmiddelen voor evaluatie van blootstelling en biomonitoring (A-TEAM). Universiteit Antwerpen Abstract: The main research goal of the project is to further understanding of how and to what extent consumer chemicals enter humans, and of how we can best monitor the presence of such chemicals in our indoor environment, diet and bodies. Our vision is that such enhanced understanding of the underpinning science will lead to more effective approaches to monitoring human exposure to chemicals within Europe, thereby improving assessment of risk associated both with recent and current-use consumer chemicals, as well as those under development, and leading ultimately to more sustainable approaches to the use of chemicals. Organisaties: • Toxicologie

Onderzoekers: • Adrian Covaci

Reciproke cross-talk tussen menselijke NK-cellen en interleukin-15-gecultiveerde dendritrische cellen in functie van een verbeterde anti-leukemische cytotoxische activiteit Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds STK. UA levert aan STK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Vigor F I Van Tendeloo • Evelien Smits

4D Proteïne Structuur. Universiteit Antwerpen Abstract: De twee recente, complementaire biofysische methoden natieve IM-MS (ionenmobiliteit/ massaspectrometrie) en VOA (Vibrationele Optische Activiteit) worden geïntroduceerd bij de studie van de structuur en dynamica van eiwitten met een sterk biomedische interesse. Specifiek zullen deze technieken worden getoetst met goed bestudeerde eiwitten en toegepast op conformatieveranderingen en assemblage van globines and oligopeptidasen. Organisaties:

• Biomolecular & Analytical Mass Spectrometry (BAMS)

Onderzoekers: • Wouter Herrebout • Sylvia Dewilde • Anne-Marie Lambeir • Frank Sobott

Activiteitsgebaseerde probes voor PET beeldvorming van protease activiteit. Universiteit Antwerpen Abstract: Proteasen zijn belangrijke doelwitten voor geneesmiddelen en worden ook gebruikt als biomerkers. Niet-invasieve beeldvorming van hun activiteit in vivo heeft dan ook fantastisch potentieel. We zullen activiteitsgebaseerde beeldvormingsprobes ontwikkelen die proteasen als doelwit hebben relevant in oncologie en inflammatie. Deze probes zullen gebruikt worden in een twee-stapsproces waarbij na reactie met het doelwit een bioorthogonale koppeling volgt met een PET label. Organisaties: • Medicinale chemie (UAMC)

Onderzoekers: • Pieter Paula Frans Van Der Veken • Koen Augustyns • Sigrid Stroobants • Steven Staelens

Rol van dendritische cellen in Th1/Th17-immuungemedieerde aandoeningen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dendritische cellen (DCs) bewaren de balans tussen immuunreacties tegen lichaamsvreemde en tolerantie voor lichaamseigen eiwitten. Verstoring van deze balans kan tot pathologie leiden. De rol van DCs in T-helper (Th)1/Th17-gemedieerde aandoeningen (inflammatoire darmziekten, multipele sclerose, cardiovasculaire aandoeningen en reumatoïde artritis) wordt bestudeerd, met als doel nieuwe DC-gerichte therapeutische strategieën te ontwikkelen. Organisaties: • Translationeel pathofysiologisch onderzoek (TPR)

Onderzoekers: • Benedicte De Winter • Christiaan Vrints • Didier Ebo • Zwi Berneman • Dorien Schrijvers

Eerstelijnschemo-immunotherapie gebruik makend van Wilms' tumor proteïne 1 (WT1)-gerichte dendritische celvaccinaties voor resectabele kwaadaardige pleurale mesotholiomen. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds STK. UA levert aan STK de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Paul Germonpre • Zwi Berneman

Bestrijding van bacteriële resistentie in Europa (COMBACTE). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Herman Goossens

Tolerogenische dendritische cellen: een uitschakelingsstrategie om auto-immuniteit te onderdrukken Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Charcot Stichting. UA levert aan Charcot Stichting de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Nathalie Cools

Europees medisch informatie raamwerk (EMIF). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Sebastiaan Engelborghs

VIB-Identificatie van nieuwe frontotemporale kwabdegeneratie genen met massale parallel sequenering. Universiteit Antwerpen Abstract: Frontotemporale kwabdegeneratie (FTLD) is een klinisch heterogene groep van aandoeningen die worden veroorzaakt door degeneratie van de frontale en temporale hersenkwabben. De klinische kenmerken waaronder veranderingen in persoonlijkheid en gedrag en taalstoornissen verschijnen op volwassen leeftijd, gemiddeld rond 60 jaar. In de gevorderde stadia van FTLD kan dementie deel uitmaken van het ziektebeeld. FTLD treft ongeveer 10 op de 100.000 mensen over de hele wereld, maar in de leeftijdsgroep < 65 jaar is het de tweede meest voorkomende

oorzaak van dementie, na de ziekte van Alzheimer (AD). Er is weinig bekend over de ziektemechanismen. Het identificeren van ziektegenen is een efficiënte eerste stap in de richting van het karakteriseren van betrokken moleculaire pathways en het begrijpen van de biologie van de ziekte. We hopen dat een beter begrip van de ziektemechanismen indicaties zal bijdragen tot de ontwikkeling van op dit moment ontbrekende effectieve therapieën . Tot 50% van de patiënten met FTLD hebben een erfelijke afwijking en in de meeste FTLD families is het overervingspatroon in overeenstemming met een autosomaal dominant gendefect. in ongeveer de helft van FTLD families is dit genetisch defect gekend, maar nog andere, ongekende genen met sterk penetrante mutaties moeten bestaan. Identificatie van zeldzame mutaties in kleine, nucleaire families of zelfs onverwante patiënten is in de afgelopen jaren nieuw leven ingeblazen dankzij de technologische vooruitgang van de moleculaire genetica en genomica. Vooral exoom- en genoomsequencing hebben de mogelijkheid gecreëerd om Mendeliaanse mutaties te identificeren in nucleaire families of onverwante patiënten. In dit project zullen we nieuwe FTLD-genen identificeren met behulp van genoomsequencing. De ontdekking van nieuwe FTLD genen zal leiden tot een betere diagnostiek van en potentiële biomarkers voor FTLD en zal door opvolging in celbiologische studies ziektemechanismen blootleggen die de gerichte ontwikkeling van efficiënte therapieën zal vergemakkelijken. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Marc Cruts

VIB-High-profile translationeel genetisch onderzoek van dementie met vroege aanvangsleeftijd. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds SAO. UA levert aan SAO de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Dit onderzoeksproject stelt een geïntegreerde aanpak voor tot hoogstaand translationeel genetisch onderzoek naar jongdementie. Het steunt hierbij op twee onderzoeksstrategieën: genetische onderzoek naar jongedementie, en translationele biobanking. Met ons jongedementie onderzoek trachten we de nog ongekende genetische oorzaken van dementie in kaart te brengen door te focussen op patiënten met een extreme fenotype in termen van jonge aanvangsleeftijd of zware familiale belasting. Onderzoek van deze genetisch zwaar belaste patiënten gecombineerd met de nieuwste technologieën voor massieve parallelle sequentiebepaling (next-generation sequencing, NGS)) zal leiden tot de ontdekking van nieuwe genetische oorzaken van dementie. Met translationele biobanking, bouwen we op onze bestaande humane weefselbank (biobank) van de VIB-Neurodegeneratieve Hersenziekten Groep. We zullen verder investeren in het systematische verzamelen van biosamples van uitgebreid gekarakteriseerde jongdementie patiënten via nationale en internationale samenwerkingen. Dit zal toelaten om genetische ontdekkingen verder te onderzoeken in biomaterialen afkomstig van patiënten. Dit is een essentiële stap om te zorgen voor een snellere vertaling van doorbraken in het genetisch basis onderzoek naar een verbeterde diagnose, en behandeling van de patiënten, zowel voor jongedementie als voor ouderdomsdementie. Specifiek zullen we met het budget van deze Pilot Grant een diep-genetische screening uitvoeren van 250 jongdementie patiënten aan de hand van de NBD MASTR assay. We hebben hiervoor een nieuwe diagnostische screening tool ontwikkeld voor de snelle en kost-effectieve genetische screening van alle genen geassocieerd met neurodegeneratieve hersenziekten (neurodegenerative brain diseases, NBD) in één enkele assay. Deze NGS-gebaseerde resequencing assay, de NBD MASTR assay genaamd, zal gebruikt worden voor de diep-genetische screening van jongdementie patiënten die worden opgenomen in onze translationele biobank. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Julie van der Zee

VIB-Systeembiologie van signaalpaden betreffende de veroudering van hersenen (AgedBrainSYSBIO). Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds EU. UA levert aan EU de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Kristel Sleegers

VIB-Europees medisch informatie raamwerk (EMIF). Universiteit Antwerpen Abstract: Voortuitgang in medisch onderzoek vraagt om een toenemende kwantiteit en kwaliteit aan gezondheidsgegevens om de steeds complexere en gedetailleerde onderzoeksvragen te kunnen beantwoorden. In feite worden deze data al op grote schaal gegenereerd en bijgehouden, maar veelal gefragmenteerd en met verschillende systemen, waardoor de data geïsoleerd worden gebruikt. We kunnen dus stellen dat het potentieel van de data nog onvoldoende benut wordt. Het door IMI gefinancierde Europese Medische Informatie Framework (EMIF) project beoogt een omgeving te creëren die efficient hergebruik van bestaande data mogelijk maakt, waarbij privacy, wettelijke en ethische overwegingen op de juiste wijze in acht worden genomen. Het project bevat twee ziekte georienteerde thema's waarvan Alzheimer dementie (AD) er een is (EMIF-AD). EMIF-AD heeft als doel een informatie framework te construeren voor het ontdekken en valideren van biomerkers voor predictie en progressie van AD, om ontwikkeling van medicijnen en opzet van klinische trials in prodromale AD te faciliteren. In dit project gaan wij amplicon-gebaseerde massieve parallel sequentiebepalingen uitvoeren van causale en risicogenen voor AD op een groep van 1000 zorgvuldig geselecteerde Europese individuen in de prodromale stadia van AD (asymptomatisch met biomerker tekenen van AD, subjectieve cognitieve achteruitgang en milde cognitieve achteruitgang). We gaan de data gebruiken voor geavanceerde genetische risicoprofilering en genotype-fenotype correlatie studies. Aan de hand hiervan gaan we bepalen wat het potentieel is van genetische risicoprofilering voor de identificatie van individuen met een verhoogd risico gedurende een stadium van het ziekteproces waarin therapeutisch ingrijpen het meest efficient is. Daarnaast zal de genetische data worden gealigneerd met andere –omics data verkregen in dezelfde groep, evenals klinische, neuropsychologische, biochemische en hersenbeeldvormingsmerkers, in een geïntegreerde data analyse. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Kristel Sleegers

Capaciteitsopbouw om state of the art surveillance systemen te implementeren m.b.t. antibioticaconsumptie en resistentie in Kosovo (KOSOVO). Universiteit Antwerpen Abstract: Verhoging van onderzoekscapaciteit in de gezondheidszorg in Kosovo om de prevalentie te bepalen van antibiotica-resistente bacteriën en de kwaliteit van het voorschrijven van antibiotica te verbeteren in Kosovo, met als algemeen doel om de gezondheid en het welzijn van patiënten

en hun gezinnen, besmet met antimicrobieel resistente organismen, te verbeteren in Kosovo. Organisaties: • Medische microbiologie • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)

Onderzoekers: • Herman Goossens

Mechanistische analyse van bicuspide aortaklep -gerelateerde aortapathie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds Fondation LEDUCQ. UA levert aan Fondation LEDUCQ de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Medische Genetica (MEDGEN)

Onderzoekers: • Lutgart Van Laer • Bart Loeys

De rol van biogeen silicium in waterplanten op de weerstand tegen hydrodynamisch stress. Universiteit Antwerpen Abstract: Waterplanten ervaren hydrodynamische stress wanneer ze in stromende habitats groeien. Een deel van deze stress wordt ontweken door met de stroming mee te buigen, maar toch ervaren ze nog in grote mate trek- en buigkrachten op hun weefsels. Om tegelijkertijd sterk en toch flexibel te zijn, is een uitgebalanseerde verhouding tussen celulose en lignine nodig, twee klassieke sterktemoleculen in de celwanden. Deze componenten zijn echter energetisch duur en er wordt gehypothetiseerd dat silicium een goedkoop alternatief zou kunnen zijn voor cellulose en lignine. Silicium onderzoek in waterplanten is een relatief nieuw veld, maar de eerste onderzoeken tonen nu reeds dat de opname van Si door de planten verstrekkende gevolgen kan hebben voor zowel de plant als het aquatische ecosysteem en de siliciumcyclus. In dit onderzoek willen we de knowhow van beide teams bundelen om het gebruik van silicium als sterktecomponent in waterplanten op experimentele wijze aan te tonen. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Patrick Meire

Implementatie zorgpad palliatieve zorg. Universiteit Antwerpen Abstract: Het gaat hier om een pilootproject omtrent de implementatie in België van het Zorgpas Palliatieve Zorg (ZPPZ) in samenwerking met de multidisciplinaire begeleidingsequipes (MBE) en onder coördinatie van de huisarts. Het project wordt gerealiseerd in samenwerking met alle betrokken zorgverleners en alle organisaties die actief zijn in de sector van de zorgverlening in het algemeen. Organisaties: • Eerstelijns - en interdisciplinaire zorg Antwerpen (ELIZA)

Onderzoekers: • Bartholomeus Van Den Eynden • Johan Wens

VIB-Identificatie van ziekte mechanismen en therapeutische doelstellingen voor CMT neuropathie in Drosophila. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds AFM. UA levert aan AFM de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • VIB DMG - Moleculaire Neurogenomica

Onderzoekers: • Albena Jordanova

CSF biomerkers bij AD diagnose: standaardisatie van klinische protocols. Universiteit Antwerpen Abstract: Tot nu toe werd een diagnose van ziekte van Alzheimer gesteld door andere ziekten uit te sluiten. Deze diagnostische criteria leiden in amper 70% van de patiënten tot een correcte dementiediagnose en laten slechts een diagnose toe als een patiënt het dementiestadium heeft bereikt. Op dat moment heeft de patiënt al enkele jaren van progressieve cognitieve aftakeling achter de rug. De hersenveranderingen die bij de ziekte van Alzheimer optreden, ontwikkelen zich immers vele jaren voor het ontstaan van de eerste symptomen. De laatste jaren werd veel onderzoek verricht naar biochemische veranderingen in hersenvocht bij de ziekte van Alzheimer. Dit onderzoek heeft een aantal betrouwbare biomarkers opgeleverd die de eiwitneerslagen in de hersenen bij de ziekte van Alzheimer weerspiegelen. Deze biomarkers kunnen al opgespoord worden bij de eerste ziektesymptomen. Recent werden er dan ook nieuwe diagnostische criteria gepubliceerd waarin biomarkers een centrale plaats krijgen. Om deze biomarkers in de klinische praktijk te kunnen gebruiken, worden er wereldwijde initiatieven genomen om het analyseren van deze biomarkers op een gestandaardiseerde wijze te laten verlopen. Dit onderzoek zal een bijdrage leveren aan de standaardisatie van de interpretatie van biomarkerresultaten. Hoe kunnen deze biomarkerresultaten geïnterpreteerd worden? Welke betekenis kan men hechten aan afwijkende biomarkerresultaten? Hoe worden deze biomarkerresultaten vervolgens gerapporteerd? Dit project zal dus de vertaalslag maken van een laboratoriumbevinding naar een resultaat dat behulpzaam zal zijn voor het stellen van een diagnose van ziekte van Alzheimer, ook in een vroeg stadium van de ziekte wanneer de patiënt enkel milde vergeetachtigheid opmerkt. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Sebastiaan Engelborghs

Aanleveren van een rapport historische evolutie aanslibbing op intertidale gebieden. Universiteit Antwerpen Abstract: Het areaal waar slib zich natuurlijk kan afzetten, is sterk gewijzigd in de tijd door natuurlijke sedimentatie maar vooral ook door menselijke ingrepen als inpolderingen, rechttrekkingen, bedijkingen, ontpolderingen, aanleg van dokken, dumping van aanleg- en baggerspecie, aanplanten van slijkgras in Saeftinge,…. Nieuwe metingen kunnen mogelijk noodzakelijk blijken om inzicht te krijgen in de evolutie van aanslibbingssnelheid op

slikken, schorren en platen. Op deze manier wordt getracht om de historische evolutie van de "sinks" in de slibbalans in beeld te brengen. Het WL wenst een rapport te ontvangen rond de historische evolutie van de totale aanslibbing (ton/jr over het volledige Schelde-estuarium) op intertidale gebieden, om te integreren in de massabalans van slib in het Schelde estuarium. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Stijn Temmerman

ARGX-110 adaptieve fase 1 klinische fase en begeleidende diagnostische kit ontwikkeling . Universiteit Antwerpen Abstract: Het project heeft als doel om de rol van CD70 in tumorfysiologie verder uit te klaren en om predictive moleculiaire efficaciteitsbiomerkers te identificeren die gebruikt kunnen worden in toekomstige klinische studies om patiënten te selecteren die het meeste kans hebben om voordeel te halen uit een behandeling met ARGX-110, een antilichaam gericht tegen CD70. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)

Onderzoekers: • Patrick Pauwels

Innovatief slaapmonitoring platform (NXT-SLEEP). Universiteit Antwerpen Abstract: Tegenwoordig worden slaapstoornissen vastgesteld via polysomnografie (PSG), een slaaptest die verscheidene fysiologische signalen zoals hartritme, ademhaling, EEG, spiertonus en oogbewegingen observeert. Dergelijke test moet worden uitgevoerd in een slaaplabo, onder toezicht van een specialist die verscheidene elektroden aanbrengt op de patiënt. Hoewel PSG een belangrijk diagnostisch instrument is in de slaapgeneeskunde, is het een onaangename en dure procedure, vooral wanneer meerdere observatienachten nodig zijn. NXT_SLEEP zal zich toeleggen op de ontwikkeling van de volgende generatie slaapmonitoring systemen die minder belemmerend en dus comfortabeler zijn dan de traditionele polysomnografie, die opmetingen van meer dan één nacht in een thuisomgeving toelaten, en die nieuwe sensoren gebruiken die volledige en waardevolle informatie bevatten over fysiologische parameters die relevant zijn bij slaap-gerelateerde ademhalingsstoornissen. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)

Onderzoekers: • Wilfried De Backer

VIB-Op biomarker gebaseerd adaptief ontwikkelingsprogramma in de vroegste stadia van de ziekte van Alzheimer (BioAdaptAD). Universiteit Antwerpen Abstract: Het project focust op de klinische ontwikkeling van een beta-secretase (BASE)-inhibitor voor ziektemodificatie bij de ziekte van Alzheimer (AD) en het verkennen van de ontwikkeling van een vroege prodromale AD populatie, waar nog geen specifieke therapieën of diagnoses voor bestaan. Er worden tevens nieuwe methodes en instrumenten ontwikkeld voor klinische proeven. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten

Onderzoekers: • Christine Van Broeckhoven • Kristel Sleegers

Op biomarker gebaseerd adaptief ontwikkelingsprogramma in de vroegste stadia van de ziekte van Alzheimer (BioAdaptAD). Universiteit Antwerpen Abstract: Het project focust op de klinische ontwikkeling van een beta-secretase (BASE)-inhibitor voor ziektemodificatie bij de ziekte van Alzheimer (AD) en het verkennen van de ontwikkeling van een vroege prodromale AD populatie, waar nog geen specifieke therapieën of diagnoses voor bestaan. Er worden tevens nieuwe methodes en instrumenten ontwikkeld voor klinische proeven. Organisaties: • Neurochemie en gedrag

Onderzoekers: • Sebastiaan Engelborghs • Sigrid Stroobants

Het ontrafelen van de hormonenresponds van rijst tegen abiotische en biotische stress: een belangrijke stap naar breedspectrum resistentie Universiteit Gent Abstract: Het is de bedoeling van dit project nieuwe inzichten te bekomen in de relatie tussen plantenhormoon netwerken, abiotische stress en rijstpathogeen interacties om zo te voorspellen welke sleutelfactoren resistentie of gevoeligheid tegen pathogen en nematoden in rijst bepalen. Deze kennis zal ons toelaten sleutelindicatoren te ontwikkelen die kunnen gebruikt worden in geïntegreerde bestrijdingsprogramma's voor rijstpathogenen. Organisaties: • Vakgroep Gewasbescherming

Onderzoekers: • Monica Höfte

Het ontrafelen van de hormonenrespons van rijst tegen abiotische en biotische stress: een belangrijke stap naar breedspectrum resistentie Universiteit Gent Abstract: Het is de bedoeling van dit project nieuwe inzichten te bekomen in de relatie tussen plantenhormoon netwerken, abiotische stress en rijstpathogeen interacties om zo te voorspellen welke sleutelfactoren resistentie of gevoeligheid tegen pathogen en nematoden in rijst bepalen. Deze kennis zal ons toelaten sleutelindicatoren te ontwikkelen die kunnen gebruikt worden in geïntegreerde bestrijdingsprogramma's voor rijstpathogenen. Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Godelieve Gheysen

Analyse van een uniek 150.000-jaar archief van de klimaat- en ecoligische geschiedenis van equatorial Afrika: de UGent bijdrage aan het ICDP DeepCHALLA project Universiteit Gent Abstract: Deze GOA beoogt beter inzicht te verkrijgen in de verspreiding doorheen de tijd en oorzaken van klimaatvariatie in equatoriaal Oost-Afrika op korte en langere tijdschalen, en in de impact ervan p natuurlijke ecosystemen en de menselijke omgeving. Daartoe passen we diverse methodes van omgevingsreconstructie toe op het uniek lange en kwaliteitsvolle archief van de geschiedenis opgeslagen in de bodemsedimenten van het Challa meer nabij Mt. Kilimanjaro Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Dirk Verschuren

Ananlyse van een uniek 150000-jaar archief van de klimaat- en ecologische geschiedenis van equatorial Afrika: de UGent bijdrage aan het ICDP DeepCHALLA project Universiteit Gent Abstract: Deze GOA beoogt beter inzicht te verkrijgen in de verspreiding doorheen de tijd en oorzaken van klimaatvariatie in equatoriaal Oost-Afrika op korte en langere tijdschalen, en in de impact ervan op natuurlijke ecosystemen en de menselijke omgeving. Daartoe passen we diverse methodes van omgevingsreconsturctie toe op het uniek lange en kwaliteitsvolle archief van die geschiedenis opgeslagen in de bodemsedimenten van het Challa meer nabij Mt. Kilimanjaro Organisaties: • Vakgroep Toegepaste analytische en fysische chemie

Onderzoekers: • Pascal Boeckx

Analyse van een uniek 150000-jaar archief van de klimaat- en ecologische geschiedenis van equatorial Afrika: de UGent bijdrage aan het ICDP DeepCHALLA project Universiteit Gent Abstract: Deze GOA beoogt beter inzicht te verkrijgen in de verspreiding doorheen de tijd en oorzaken van klimaatvariatie in equatoriaal Oost-Afrika op korte en langere tijdschalen, en in de impact ervan op natuurlijke ecosystemen en de menselijke omgeving. Daartoe passen we diverse methodes van omgevingsreconsturctie toe op het uniek lange en kwaliteitsvolle archief van die geschiedenis opgeslagen in de bodemsedimenten van het Challa meer nabij Mt. Kilimanjaro Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde

Onderzoekers: • Marc De Batist

Synthetische antilichamen als innovatieve receptoren in staalvoorbereiding en diagnostica toegepast op nieuw opduikende toxische cyclische depsipeptides in de voedselketen Universiteit Gent Abstract: Via het ontwerp, de synthese, evaluatie en optimalisatie van rigiede synthetische antilichamen (SynAbs) zal een methodologie ontwikkeld worden voor specifieke detectie en analyse van zowel beauvericine/enniatines (mycotoxines) en cereulide (een bacterieel toxine) in levensmiddelen. De ontwikkelde SynAbs zullen geëvalueerd worden als potentiële receptoren in monstervoorbereiding en diagnostische kits voor detectie van deze cyclische depsipeptide toxines in de voeding Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)

Onderzoekers: • Annemieke Madder

Synthetische antilichamen als innovatieve receptoren in staalvoorbereiding en diagnostica toegepast op nieuw opduikende toxische cyclische depsipeptides in de voedselketen Universiteit Gent Abstract: Via het ontwerp, de synthese, evaluatie en optimalisatie van rigiede synthetische antilichamen (SynAbs) zal een methodologie ontwikkeld worden voor specifieke detectie en analyse van zowel beauvericine/enniatines (mycotoxines) en cereulide (een bacterieel toxine) in levensmiddelen. De ontwikkelde SynAbs zullen geëvalueerd worden als potentiële receptoren in monstervoorbereiding en diagnostische kits voor detectie van deze cyclische depsipeptide toxines in de voeding Organisaties: • Vakgroep Bioanalyse

Onderzoekers: • Sarah De Saeger

Synthetische antilichamen als innovatieve receptoren in staalvoorbereiding en diagnostica toegepast op nieuw opduikende toxische cyclische depsipeptides in de voedselketen Universiteit Gent Abstract: Via het ontwerp, de synthese, evaluatie en optimalisatie van rigiede synthetische antilichamen (SynAbs) zal een methodologie ontwikkeld worden voor specifieke detectie en analyse van zowel beauvericine/enniatines (mycotoxines) en cereulide (een bacterieel toxine) in levensmiddelen. De ontwikkelde SynAbs zullen geëvalueerd worden als potentiële receptoren in monstervoorbereiding en diagnostische kits voor detectie van deze cyclische depsipeptide toxines in de voeding Organisaties: • Vakgroep Voedselveiligheid en Voedselkwaliteit

Onderzoekers: • Mieke Uyttendaele

De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor uitzaaiing van kanker. Universiteit Gent

Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin. Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg, longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Marc Bracke

De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor uitzaaiing van kanker. Universiteit Gent Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin. Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg, longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert Berx

De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor uitzaaiing van kanker. Universiteit Gent Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin. Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg, longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Jan Gettemans

De metastische niche: voorbereiding, functie en translationeel bewijs van een permissieve micro-omgeving voor uitzaaiing van kanker. Universiteit Gent Abstract: De vorming van kankeruitzaaiingen gebeurt pas ?succesvol? wanner premestatische niches in bepaalde organen gevormd ziin. Exosomen afkomstig van de kankercellen, worden vermoed bij dit proces betrokken te zijn. In dit project wordt de biognese van exosomen bestudeerd, en worden transgene proefdiermoddelen aangewend. Ten slotte zullen exosoom merkers in de organen (lymfeklieren, beenmerg, longen?) van kankerpatiënten opgespoord worden, als predictieve factoren. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Olivier De Wever

Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit Universiteit Gent Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert

Nieuwe anti-inflammatoire mechanismen van glucocorticoiden op weg naar een hogere veiligheid en efficaciteit Universiteit Gent Abstract: Ondanks het groot succes van glucocorticoiden in de behandeling van inflammatoire aandoening vormen de nevenwerkingen en het optreden van glucocorticoid resistentie een belangrijke problemen. Dit project heeft tot doel om de moleculaire mechanismen die aan de basis liggen van het anti-inflammatoir effect van glucocorticoiden en de ontwikkeling van glucocorticoid resistentie te identificeren en karakteriseren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Claude Libert

Ontwikkeling van de dynamisch scanning particle image velocimetry platform: toepassing op de bloedstroom in de linker hartkamer Universiteit Gent Abstract: ?Dynamisch scanning particle image velovimetry? is een PIV gebaseerde techniek waarmee men alle componenten van de snelheidsvector kan opmeten in een volume. De technologie word in dit project toegepast de complexe driedimensionale stroming te verstaan in een experimenteel model van voor validatie van numerieke simulaties. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Pascal Verdonck

Motorische stoornissen bij kinderen met 'Developmental Coordination Disorder' en autisme: is hersenconnectiviteit het overkoepelend probleem?

Universiteit Gent Abstract: De motorische stoornissen zijn het belangrijkste kenmerk van kinderen met 'Developmental coordination disorder'. Echter ook een aanzienlijk aantal kinderen met autisme vertoont zeer gelijkende motorische problemen. In beide aandoengingen wordt een verstoorde connectiviteit tussen motorische stoornissen en verminderde" integriteit van de hersenbanen en geassocieerde wijzigingen in activeringspatronen van het brein Organisaties: • Vakgroep Revalidatiewetenschappen en kinesitherapie

Onderzoekers: • Guy Vanderstraeten

Insecten als duurzame grondstof voor diervoeders Universiteit Gent Abstract: Insecten kunnen laagwaardige biomassa omzetten in hoogwaardig eiwit dat mogelijk een alternatief is voor de dure en weinig duurzame traditionele eiwitbronnen in de veevoeding. Het doel van dit onderzoek is de nutritionele samenstelling tijdens verschillende stadia van de opkweek van de zwarte soldatenvlieg en de meelworm te bestuderen, alsook verschillende verwerkingsprocessen en de invloed op de verteerbaarheid bij varkens na te gaan een durzaamheidsanalyse zal ook uitgevoerd worden. Organisaties: • Vakgroep Dierlijke productie

Onderzoekers: • Stefaan De Smet

affecten van dagelijkse temperatuurschommelingen en van episodische temperatuurextremen op mariene nematoden: een geslaagde benadering Universiteit Gent Abstract: dit projectvoorstel spitst zich toe op de rol van temperatuurschommeling (zowel korte piektemperaturen als kortetermijnfluctuaties) op mariene benthische gemeenschappen en hun functioneren. de focus ligt op de respons van nematoden. die zal worden onderzocht op het niveau van individuen. van populaties en van gemeenschappen met bijzondere aandacht voor soorinteracties binnen eenzelfde trofisch niveau en tussen trofische niveaus Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Tom Moens

stabilitiet van biochar in de bodem en de ontwikkeling van instrumentele methodes ter karakterisering biochar Universiteit Gent Abstract: biochar is het koolstofrijke vast residu na pyloryse van biomassa en wordt aangewend als koostof-negatieve grondverbeteraar. Deze studie handelt over het meten van de biocharstabilitiet in de bodem en effect op co2 productie door vehoogde of verlaagde respiratie van Crijk substraat door bodem-microörganismen. Tevens wordt in deze studie gezocht welke fysicochemische karakterisering kan aangewend worden om de stabiliteit van een gegevn biochar in te shatten. Organisaties: • Vakgroep Biosysteemtechniek

Onderzoekers: • Frederik Ronsse

karakerisering van auxine-gereguleerde genen gedurdende de ontwikkeling van wortels bij gerst Universiteit Gent Abstract: de manier waarop planten nieuwe wortels aanleggen zal bepalen hoe het volwassen wortelstelsel opgebouwd is. Het plantenhormoon auxine is hierbij een belangrijke endogene factor maar het werkingsmechanisme is nog onvoldoende gekend. wij hebben HvLAX3, coderend voor transporteiwit, geïdentificeerd als factor betrokken bij de vroege processen van zijwortelvorming. De functie van dit gen zal verder in detail bestudeerd worden. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Tom Beeckman

lle, niet-emotionele trekken in de adolescentie: Assessment en biologische markers Universiteit Gent Abstract: In DSM-5 worden kille, niet-emotionele (CU) trekken voorgesteld als specifier van de gedragsstoornis, terwijl deze trekken ook vervat zijn in het As-II treksysteem. Huidig project onderzoekt hoe CU trekken geassocieerd zijn met As-II trekken in een eerste onderzoekslijn, terwijl een tweede onderzoekslijn naar de biologische basis bekijkt of CU en brede DSM-5 trekken gelijkaardige hormonale reactiviteit vertonen op stressors. Organisaties: • Vakgroep Ontwikkelings-, persoonlijkheids- en sociale psychologie

Onderzoekers: • Barbara De Clercq

Het selectief richten naar epitheliale receptoren om de dialoog tussen enterocyten en antigeenpresenterende cellen te veranderen van tolerogeen naar immunogeen. Universiteit Gent Abstract: Het intestinaal immuunsysteem reageert op oplosbare antigenen met tolerantie, alhoewel sommige antigenen een beschermende immuniteit kunnen induceren. Essentieel voor de orale immunogeniciteit van deze antigenen is receptor-gemedieerde transcytose. In dit onderzoek zal de functie van dit transcytose proces in de inductie van intestinale immuniteit en hoe dit proces gemoduleerd kan worden om mucosale vaccines, gericht naar transcytotische receptoren, ontrafeld worden. Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Eric Cox

Functionele en evolutionaire karakterisatie van single-copy genfamilies in de angiospermen

Universiteit Gent Abstract: We zullen genen bestuderen waarvan een toename in kopijen een negatief effect heeft op de ?fitness?, de zogenaamde ?singlecopy?genen. Hiervoor zullen we de angiospermen als modelsysteem gebruiken. Deze vormen een excellent modelsysteem door een uitzonderlijk hoge duplicatiefrequentie in deze genomen ten gevolge van de aanwezigheid van meerdere volledige genoomduplicaties. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Yves Van de Peer

Rol van caspase-12 in immuun signalisatie en bacteriële infectie Universiteit Gent Abstract: De rol van het cysteine protease caspase-12 in de regulatie van inflammasoom acivering en andere immuun responses zal nagegaan worden aan de hand van een nieuwe lijn caspase-12-deficiente muizen. De rol van dit caspase tijdens LPS-geinduceerde endotoxemia en salmonella infectie zal bestudeerd worden in vivo. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Mohamed Lamkanfi

Metabolisatie en transfer van mariene toxines van algen naar weekdieren bedoeld voor consumptie. Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project bestaat erin om deze processen die de levenscyclus van mariene toxines in de Noordzee beïnvloeden na te aan. Hiertoe zullen de ecologische factoren die de productie van mariene toxines in dinophysis acuminata beïnvloeden, onderzocht worden,m.b.v. geavanceerde massaspectrometrische technieken. vervolgens wordt een karakterisatie van alle relevante mariene toxines en zijn metabolieten bij weekdieren voorzien. Organisaties: • Vakgroep Veterinaire volksgezondheid en voedselveiligheid

Onderzoekers: • Lynn Vanhaecke

Ultramicroscopische en moeculaire karakterisering van de initiëe fasen van intussusceptieve angiogenese: rol van de angiopoëtines en hun receptoren. Universiteit Gent Abstract: Ultramicroscopisch driedimensioneel onderzoek naar de initiële stappen van intussesceptieve angiogenese tijdens de glomerulogenese in de embryonale varkensnier. Deze morfolgoei wordt gecorreleerd met de detectie (via immunohistochemie) en de cellulaire lokalisatie (via immunogoudlabeling en transmissie elektronenmicroscopie) van de angiopoëtines ANGPT1 & ANGPT2 alsok TIE2 (hun receptor) en TIE1 om hun functionele rol in de verschillende stappen van intussesceptieve angiogenese te doorgronden. Organisaties: • Vakgroep Morfologie

Onderzoekers: • Pieter Cornillie

Billijkheid in de eerstelinsgezondheidszorg in Europa Universiteit Gent Abstract: Het doel van deze studie is 1) het ontwikkelen van een theoretisch framework dat het concept "equity" in de setting van eerstelijnsgezondheidszorg in Europa weergeeft 2) het opstellen van indicatoren om equity te meten 3) het in kaart brengen van de equity dimensie in eerstelijnsgezondheidszorgsystemen in Europa 4) het bestuderen van de relatie tussen equity en de andere dimensies van kwaliteit van zorg (kosteneffectiviteit, ...) Organisaties: • Vakgroep Huisartsgeneeskunde en eerstelijnsgezondheidszorg

Onderzoekers: • Sara Willems

Totale Knieprothese: verbetering van de resultaten en patiëntentevredenheid door evidence-based patiëntenselectie Universiteit Gent Abstract: De determinanten van patiënten tevredenheid na totale knieprothese (TKP) worden onderzocht om patiënten die meest baat hebben bij een TKP te identificeren, optimale indicaties en tijdstip vast te leggen, en informatie gericht op realistische verwachtingen te verstrekken. De resultaten zullen worden aangewend om een score voor TKP indicatie te ontwikkelen om de resultaten en patiëntentevredenheid te verbeteren en de socio-economische impact van vroegtijdige revisie te verminderen. Organisaties: • Vakgroep Fysiotherapie en orthopedie

Onderzoekers: • Jan Victor

De conceptuele integratie van de evolutionaire ontwikkelingsbiologie (evo-devo) in de neo-Darwinistische evolutietheorie: de uitwerking van een gen-selectionistische (selfish gene) benadering Universiteit Gent Abstract: Inhoud (max. 60 woorden): De 20ste eeuwse neo-Darwinistische evolutietheorie negeerde de complexe ontwikkelingsprocessen die van genotype tot fenotype leiden. Evo-devo, i.e. de evolutionaire studie van ontwikkelingsprocessen zelf, kwam op in de jaren 1980 en opende de ?zwarte doos? tussen genotype en fenotype. De belangrijkste doelstelling van de 21ste eeuwse evolutiebiologie en bio-filosofie is de constructie van een ?Uitgebreide Evolutionaire Synthese? die evo-devo?s onderzoeksresultaten incorporeert. Wij onderzoeken het verklaringspotentieel van de gen-selectionistische (selfish gene) evolutietheorie om bij te dragen tot deze synthese, en werken een gen-selectionistische conceptualisatie uit van evo-devo. Organisaties: • Vakgroep Wijsbegeerte en Moraalwetenschap

Onderzoekers: • Johan Braeckman

Integratie van dynamische functionele beeldvorming en numerieke simulatie van het massatransport voor de studie van intraperitoneale chemotherapie bij carcinomatose Universiteit Gent Abstract: Binnen dit project zullen we, met behulp van numerieke simulaties, het massatransport van medicatie in tumoren na intraperitoneale chemotherapie bestuderen. Mathematische modellering zal worden gecombineerd met modellen van een peritoneale tumor en met dynamische MRI beeldvorming van proefdieren met tumoren. Dit moet toelaten om de determinanten van de penetratie van medicatie te bepalen, wat tot een meer efficiente chemotherapie moet leiden. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Patrick Segers

De DOXP pathway als nieuw doelwit voor antibacteriële chemotherapie Universiteit Gent Abstract: The goal of the present project is to evaluate whether the DOXP pathway has potential as a novel target for antibacterial chemotherapy (especially against biofilm-associated bacteria), which mechanisms are responsible for resistance towards DOXP pathway inhibitors, and how these resistance mechanisms can be overcome. This knowledge will subsequently be used for the rational design of novel inhibitors of the DOXP pathway. Organisaties: • Vakgroep Farmaceutische analyse

Onderzoekers: • Tom Coenye

Cross-talk tussen MALT1 en caspase-8-signaalcomplexen in immuun activering: N-terminomics versus ubiquitomics Universiteit Gent Abstract: Caspase-8 en MALT1 zijn twee proteases die in parallel geactiveerd worden door immuun receptoren. In dit project zullen we in detail de ?cross-talk? tussen beide proteasen en hun respectievelijke signaalplatformen bestuderen. De focus ligt op proteolytische verknipping van specifieke substraten en het effect hiervan op de ubiquitinatie van essentiële mediatoren van NF-kB activering. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert

Waterdamp nanobubbels als nieuw concept voor de aflevering van nanopartikels in het cytoplasma van doelcellen en voor de inactivatie van biofilms Universiteit Gent Abstract: Rond goud nanopartikels belicht met een nanoseconde laserpuls kunnen waterdampbubbels ontstaan wanneer deze ingebed zijn in weefsels. Na expansie zullen de bubbels imploderen waarbij mechanische schade toegebracht wordt aan naburige structuren. Dit effect zal gebruikt worden om op gecontroleerde wijze celmembranen te beschadigen ten einde cytosolische toelevering van nanomaterialen en macromoleculen mogelijk te maken, alsook de eradicatie van bacteriële biofilms. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Kevin Braeckmans

Seriële positie in het werkgeheugen als determinant van spatiaal-numerieke interacties Universiteit Gent Abstract: De cognitieve verwerking van getallen en van ruimtelijke informatie zijn sterk aan mekaar gelinkt. Traditionele verklaringen schrijven de link toe aan de langetermijn geheugen representatie van getalgrootte die de vorm aanneemt van een mentale getallenlijn. Echter, recent onderzoek van onze groep suggereert dat de link meer te maken heeft met de manier waarop informatie als een opeenvolgende reeks wordt opgeslagen in het werkgeheugen. Dit zal onderzocht worden in dementerende en neglect patiënten.Dit heeft ook implicaties voor begrijpen en behandeling van ontwikkelingsdyscalculie en rekenproblemen. Organisaties: • Vakgroep Experimentele psychologie

Onderzoekers: • Wim Fias

Antecedenten en gevolgen van het helpgedrag van partners in de context van pijn: Een motivationele benadering Universiteit Gent Abstract: Momenteel wordt erkend dat pijn niet alleen een private ervaring is, maar plaatsvindt in een sociale context. In het bijzonder hebben partners een belangrijke rol. Dit project onderzoekt de effecten van helpende gedragingen/motieven bij partners op uitkomsten bij partner/patiënt. Voorts gaan we na welke processen deze effecten verklaren. Tenslotte worden antecedenten van motieven tot helpen bij partners onderzocht. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie

Onderzoekers: • Liesbet Goubert

Rol en regulatie van het anti-inflammatoir eiwit A20 in selectieve autofagie Universiteit Gent Abstract: Selectieve autofagie speelt een belangrijke rol in aangeboren immuniteit en inflammatie. Gebruik makend van meerdere cellulaire modelsystemen zullen we nagaan of en hoe het anti-inflammatoir eiwit A20 autofagie reguleert. Daarnaast zullen we ook de mogelijke rol van autofagie in de anti-inflammatoire werking van A20 bestuderen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Rudi Beyaert

Onderzoek naar een nieuwe rol voor de Wnt/beta-catenine signaalweg in primordiale kiemcellen tijdens de ontwikkeling van Xenopus Universiteit Gent Abstract: Tijdens de embryonale ontwikkeling zullen de primordiale kiemcellen (voorlopers van de geslachtscellen) actief migreren naar de gonaden. Gedurende hun vorming en migratie worden deze cellen geëxposeerd aan verscheidene omgevingsfactoren aanwezig in het embryo. In dit project willen we nagaan hoe één van deze signalen, met name Wnt, de vorming en gedrag van de primordiale kiemcellen beïnvloedt in een Xenopus model. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Kris Vleminckx

Effecten van versnippering van Afrotropisch regenwoud op life-history strategieën in een coöperatief broedende vogelsoort. Universiteit Gent Abstract: We bestuderen hoe territoriumkwaliteit, habitatversnippering en habitat isolatie de voortplanting-, dispersie-, vestiging- en territoriale strategieën van een tropische, coöperatieve broedvogel beïnvloeden. Hypothesen worden getest ahv niet-invasieve metingen en staalnames, veldexperimenten, gedragsobservaties en een generiek populatiemodel. Deze benadering laat toe te onderzoeken hoe omgevingskwaliteit en coöperatief broedgedrag de gekoppelde evolutie van sex-specifieke disperie (afstanden en timing) aanstuurt. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Luc Lens

De rol van connexine-gemedieerde intercellulaire signalisatie in de spreiding van gevaar- en celdoodsignalen tussen hersenendotheelcellen Universiteit Gent Abstract: Het doel van het onderzoek is na te gaan hoe intercellulaire calcium communicatie via connexine kanalen kan bijdragen tot de vrijstelling van damage-associated molecular patterns (DAMPs)en de verspreiding van celdoodsignalen tussen tumor hersenendotheelcellen (ECn). De werkhypothese is dat een communicatie van DAMPs en celdoodsigalen tussen ECn de hersentumor op een meer efficiënte manier kan doen involueren in respons op stralingsbehandeling. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Luc Leybaert

Dynamiek en functie van de darmmicrobiotica van de Europese hommel (Bombus terrestris) in de natuurlijke omgeving Universiteit Gent Abstract: In dit project willen we (i) de darmmicrobiota van de Europese hommel karakteriseren, (ii) bepalen hoe deze tot stand komt in een ontwikkelende kolonie, en (iii) nagaan hoe de omgeving een invloed heeft op dit process. Tegelijkertijd willen we de rol van de darmmicrobiota met betrekking tot de vertering van stuifmeel en bescherming tegen hommelparasieten bestuderen Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Peter Vandamme

De interactie tussen Pythium en wortelknobbelaaltjes in rijstwortels Universiteit Gent Abstract: De belangrijkste pathogenen die opbrengstverlies bij aerobe rijst veroorzaken zijn de oömyceet Pythium en het wortelknobbelaaltje Meloidogyne graminicola. Onder bepaalde condities worden de ziektesymptomen verminderd als de twee pathogenen samen voorkomen. In dit project willen we de interactie tussen rijst en beide wortelpathogenen onderzoeken om te begrijpen door middel van welke mechanismen de pathogenen elkaar tegenwerken. Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Godelieve Gheysen

Fijnregelen van synthetische pathways door middel van geconditioneerde expressie voor de productie van biochemicaliën Universiteit Gent Abstract: Overbrengen van complexe, weinig gekende pathways naar een productiehost resulteert meestal in onevenwichten in de cel met lage productie tot gevolg. Fijnregeling van deze pathways onder specifieke condities is noodzakelijk voor succesvolle productie. In dit project zullen nieuwe metabolic engineering tools ontwikkeld worden die fijnregulatie van complexe moleculen toelaat onder specifieke condities. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Marjan De Mey

Het verband tussen hypoxie en progenitor cellen bij carcinogenese in de lever Universiteit Gent Abstract: De evolutie van een primaire levertumor naar een hepatocellulair carcinoma of een cholangiocarcinoma lijkt te gebeuren over een progenitor lever cel. Deze progenitor cel zal afhankelijk van de aanwezige pathways (waar o.a. Notch pathway) en in de aan- of afwezigheid van hypoxie deze progenitor cel zich dedifferentieren naar een cel met meer hepatocytaire of galwegkenmerken. Deze pathways en evoluties zullen in dit project geëvalueerd worden. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Hans Van Vlierberghe

In vivo studie naar de rol van optineurine in inflammatie en autofagie Universiteit Gent Abstract: Met dit onderzoek willen we de rol en regulatie nagaan van optineurine in de homeostase van de darm en in inflammatie in vivo. Hoewel optineurine reeds werd gekarakteriseerd als zijnde een negatieve regulator van NF-kB afhankelijke inflammatie en werd gesuggereerd als een sleuteleiwit in pathogen-geinduceerde autofagie, is er nog weinig bekend wat betreft zijn fysiologische belang. Ons onderzoek betreft de ontwikkeling en fenotypische karakterisatie van cel-specifieke optineurine deficiente muizen, en hun studie in muismodellen van IBD pathologie. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert van Loo

Bioactiviteit van histidine-bevattende dipeptiden: van voedingsbehoeften naar functioneel vlees Universiteit Gent Abstract: Verscheidene bioactieve componenten in voeding van plantaardige en dierlijke oorsprong hebben fysiologische en gezondheidsbevorderende functies. The focus van het huidige project is gerelateerd aan histidine-bevattende dipeptiden (HCD), waaronder carnosine en de gemethyleerde analogen ervan. Het concept van het project houdt in dat de inname van HCD de oxidatieve en glycatiestress kan onderdrukken en in rekening moet worden gebracht bij voedingsrichtlijnen. Organisaties: • Vakgroep Bewegings- en sportwetenschappen

Onderzoekers: • Wim Derave

De functie en het interactoom van eiwitaggregaten Universiteit Gent Abstract: Cellen investeren energie om hun eiwitcollecties op peil te houden, en dit process faalt als we verouderen en veel humane aandoeningen zijn geassocieerd met eiwitaggregaten die in patiëntenweefsels teruggevonden worden. We zullen technieken ontwikkelen om die eiwitten te identificeren die verloren gaan door co-aggregatie met p53 of alfa-synucleïne die we in cellen zullen induceren. Organisaties: • Vakgroep biochemie

Onderzoekers: • Kris Gevaert

Integratie van long noncoding RNAs in miRNA/mRNA regulatorische netwerken in T-cel acute lymfoblastaire leukemie Universiteit Gent Abstract: In dit project zal de rol van microRNA en long noncoding RNA in de pathogenese van T-cel acute lymfoblastaire leukemie (T-ALL) bestudeerd worden. Dit zal meer inzicht opleveren in de ontwikkeling en biologie van deze kanker en kan leiden tot de identificatie van nieuwe targets voor verbeterde anti-leukemische therapie. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Franki Speleman • Pieter Rondou

Preconceptiezorg in Vlaanderen: Praktijk, kennis, attitude en noden Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek zal nagaan wat de praktijkvoering, noden, kennis en attitude is van patiënten en eerstelijnshulpverleners ten opzichte van preconceptiezorg. Ten tweede wordt onderzoek gevoerd naar de incidentie, determinanten en zwangerschapsuitkomst van ongeplande zwangerschappen in Vlaanderen. Een interventie wordt systematisch ontwikkeld, getaillored en geïmplementeerd binnen de eerstelijnszorg om de praktijkvoering, attitude en kennis van zowel patiënten en hulpverleners te verhogen. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Dirk De Bacquer • Annie De Sutter • Sofie Verhaeghe • Ann Van Hecke • Ilse Delbaere

Damage-associated molecular patterns: biona fide immunogene signalen of assisterende/verhogen ze enkel de antigeniciteit van stervende kankercellen? Universiteit Gent Abstract: Een beperkt aantal behandelingen tegen kanker (zoals sommige chemotherapeutica, gammastraling en fotodynamische therapie) induceert immunogene celdood (ICD) met vrijstelling van Damage-Associated Molecular Patterns' (DAMPS). In dit project willen we de rol van calreticulin en ATP in ICD bestuderen, (nieuwe) immunomodulatoren geassocieerd met deze celdood identificeren en de receptoren bestuderen die op deze immunologische effectoren reageren. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Peter Vandenabeele

Evaluatie van mRNA beladen microbubbels voor ultrasound geleide kankervaccinatie Universiteit Gent Abstract: Dendritische cellen zijn de meest belangrijke antigen presterende cllen van ons immuunsysteem en kunnen specifieke tumor antigenen aan T--lymfocten presenteren en hierdoor een cytotoxische T-cel respons induceren. Daarom worden deze cellen onderzocht als potentieel antikanker vaccin. In dit onderzoek willen we nagaan of we in staat zijn om dendritische cellen te laden met mRNA door gebruik te maken van mRNA lipoplex beladen microbubbels en ultrasound. Dit zowel ex vivo als in vivo (intranodaal). Indien deze methode op punt gesteld kan worden zou dit de huidige ex vivo aanpak kunnen vermijden en zo de rompslomp en hoge kostprijs van de huidige dendritische kankervaccinatie strategie kunnen omzeilen.

Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer

Onderzoekers: • Stefaan De Smedt • Sabine Lentacker

Identificatie, optimalisatie en validatie van necroptosis inhibitoren Universiteit Gent Abstract: Recente bevindingen suggereren dat necroptotische celdood betrokken is in meerdere ontstekingsziekten. Het blokkeren van de cellulaire processen die tot necrose leiden zou dus een geschikt doelwit kunnen vormen voor therapeutische interventie in deze ziekten, als alternatief voor de huidige anti-TNF therapieën, die ernstige nadelen vertonen. Daarom zal dit project zich richten op de identificatie en validatie van necroptose remmers. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Wim Declercq • Peter Vandenabeele

Nutriënt gemedieerde modulatie van de orale microbiologie Universiteit Gent Abstract: Dit project zal de nutritionele bronnen identificeren die door specifieke bacteriën kunnen gebruikt worden. Na de identficatie zal deze kennis gebruikt worden om gezondheidsbevorderende bacteriën te stimuleren in een multi-species omgeving. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Nico Boon

De moleculaire en structurele basis van immunomodulatorische sequestratie van IL-2 en GM-CSF door het virale GIF. Universiteit Gent Abstract: Dit project heeft als doel het ontrafelen van de structuur-functie landschap van de interactie tussen viraal GIF en GM-CSF and IL-2. Dit zal leiden tot de moleculaire basis van het ondermijnen van het immuunsysteem door virale eiwitten. Het project zal uitgevoerd worden aan de hand van structurele studies (Xstralen kristallografie, SAXS, elektronenmicroscopie) en interactie/cellulaire studies. Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Bjorn Vergauwen • Savvas Savvides

MicroRNAs en oncogene netwerken in T-cel acute lymfatische leukemie Universiteit Gent Abstract: In dit project beogen we nieuwe inzichten te krijgen in de rol van miRNAs in normale en maligne T-cel ontwikkeling. MiRNAs zullen geintegreerd worden in het network van oncogenen en tumor supressor genen in de pathogenese van T-cel leukemie om zodoende nieuwe doelwitten te vinden voor de ontwikkeling van gerichte therapieen in dit ziektbeeld. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Franki Speleman • Pieter Van Vlierberghe

De interactie tussen Pythium en wortelknobbelaaltjes in rijstwortels Universiteit Gent Abstract: De belangrijkste pathogenen die opbrengstverlies bij aerobe rijst veroorzaken zijn de oömyceet Pythium en het wortelknobbelaaltje Meloidogyne graminicola. Onder bepaalde condities worden de ziektesymptomen verminderd als de twee pathogenen samen voorkomen. In dit project willen we de interactie tussen rijst en beide wortelpathogenen onderzoeken om te begrijpen door middel van welke mechanismen de pathogenen elkaar tegenwerken. Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Godelieve Gheysen

Opheldering van de signalisatie menchanismen betrokken bij de licht-afhankelijke celcyclusregulatie bij diatomeeën Universiteit Gent Abstract: Celdeling bij diatomeeën is licht afhankelijk. Recent werd voor de diatomee P. tricornutum een specifiek cycline gen geïdentificeerd dat celdeling coördineert met licht. A.d.h.v. een combinatie van fysiologische en moleculaire experimenten wensen we de signalisatiemechanismen te ontravelen die expressie van dit cycline sturen in reactie tot een wijziging in het lichtspectrum, en na te gaan hoe deze informatie wordt gebruikt om celdeling te induceren. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Wim Vyverman • Lieven De Veylder

Stikstofkringloop en stikstofsequestratie in randen van gematigde bossen Universiteit Gent Abstract: Algemeen doel van dit project is het bosrandeffect op de N-cyclus en sequestratie in gematigde bosecosysteg men te onderzoeken. Specifieke doelstellingen zijn om te onderzoeken (1) in welke mate gasvormige N emissie en N pools en sequestratie in de strooisellaag en minerale bodem beïnvloed worden door afstand tot de bosrand, (2) welke processen en factoren in de bodem en strooisellaag verantwoordelijk zijn voor de gewijzigde N cyclus, en (3) hoe de gewijzigde N cyclus samenhangt met C sequestratie Organisaties:

• Vakgroep Bos- en Waterbeheer

Onderzoekers: • Pascal Boeckx • Kris Verheyen

De rol van connexine hemikalnalen in cardiale arrhythmogenese Universiteit Gent Abstract: Het doel van het project is de bijdrage en regulatie van Cx43 hemikanalen in cardiale arrhythmogenese te bestuderen. De studie is gebaseerd op het meten van unitaire hemikanaalstromen in cardiomyocyten, en de geleidingssnelheid in multicellulaire preparaten en intacte harten. Het project zal bijdragen tot een beter inzicht in de rol van hemikanalen als mogelijk doelwitten voor de behandeling van hartbeschadiging. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers: • Luc Leybaert

De rol van niet-coderend RNA in juveniele myeolomonocytaire leukemie Universiteit Gent Abstract: Juveniele myelomonocytaire leukemie is een zeldzame kwaadaardige aandoening van het beenmerg die voorkomt op kinderleeftijd. De enige behandelingsoptie waarmee volledige genezing bekomen wordt is een stamceltransplantatie. In dit project zullen we evalueren of nietcoderende RNA molecules in de diagnostiek van JMML, als prognostische merker en als aangrijpingspunt voor nieuwe behandelingen kunnen gebruikt worden. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Barbara De Moerloose • Tim Lammens

De epidemiologie van suïcidepogingen in Vlaanderen (2013-2014) Universiteit Gent Abstract: Aan de hand van het IPEO en KIPEO instrument worden de epidemiologische gegevens over de incidentie van suïcidepogingen en de kenmerken van de suïcidepogers in de spoegevallendiensten van deelnemende Algemene ziekenhuizen in Vlaanderen verzameld. Op basis van deze registraties wordt er beleidsrelevante informatie over de preventie van zelfdoding in het algemeen en de opvang van suïcidepogers in het bijzonder aangeleverd. Organisaties: • Vakgroep Psychiatrie en medische psychologie

Onderzoekers: • Cornelis Van Heeringen • Gwendolyn Portzky

MINSPEC-PRO Universiteit Gent Abstract: Het project heeft tot doel om de bacterie gastheercel interactie van Chlamydia psittaci te bestuderen Organisaties: • Vakgroep Moleculaire biotechnologie

Onderzoekers: • Daisy Vanrompay

Moleculaire detectie van multidrugresistentie in Mycobacterium tuberculosis door middel van draagglaasjes en papierfilters in landen met een laag tot gemiddeld inkomen Universiteit Gent Abstract: Problemen bij de detectie van antibioticumresistentie worden dikwijls veroorzaakt door beperkte transportmogelijkheden van stalen. Het voornaamste doel van dit project is om te onderzoeken of DNA afkomstig van draagglaasjes en papierfilters kan gebruikt worden voor de moleculaire detectie van rifampicine en isoniazid resistentie door middel van de GenoType MTBDRplus kit. Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Peter Vandamme

TolC and MDR pump deletiemutanten Universiteit Gent Abstract: Eieren besmet met Salmonella Enteritidis vormen een belangrijke bron van humane salmonellose. Voorgaand onderzoek leidde reeds tot de identificatie van genen belangrijk in deze ei-infecties. Tijdens dit onderzoek wordt nagegaan of deletiemutanten in deze genen gebruikt kunnen worden als vaccinatiestam bij legkippen om zo de prevalentie van Salmonella besmette eieren te beperken. Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Richard Ducatelle • Filip Van Immerseel

AMPOULDETECT ? Detectie van het gebruik van antimicrobiële middelen bij pluimvee Universiteit Gent Abstract: Het Koninklijk Besluit houdende de bestrijding van Salmonella bij pluimvee (C ? 2007/22784) maakt profylactische behandeling met antimicrobiële middelen verboden; overmatig gebruik vergroot het risico op de ontwikkeling van resistente stammen. Het doel van dit project is de ontwikkeling en validatie van een UPLC-MS/MS methode voor kwantitatieve en betrouwbare bepaling van antibiotica-residuen in niet-invasieve stalen (kippenmest). Organisaties: • Vakgroep Farmacologie, Toxicologie en Biochemie

Onderzoekers: • Patrick De Backer • Siska Croubels

Integratie van simultaan aangeboden akoestische en elektrisch prikkels op niveau van het centraal auditieve zenuwstelsel bij dove patiënten met een cochleair implantaat: een elektrofysiologische benadering. Universiteit Gent Abstract: Cochleaire implantatie (CI) is actueel de standaardzorg voor zwaar slechtorende patiënten. Omwille van technologische verbeteringen is er een toenemend aantal CI-gebruikers met restgehoor in het niet-geïmplanteerde oor (bimdaal horen). Binnen deze groep van patiënten is er een onverklaarde inter-subject variabiliteit qua outcome. De hoofddoelstelling van dit project is dan ook inzicht te verkrijgen in de centrale verwerking van bimodale stimulatie. Organisaties: • Vakgroep Neus-, Keel-, Oorheelkunde en Logopedische-audiologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Ingeborg Dhooge

Optimalisatie van reiniging en ontsmetting in de veehouderij Universiteit Gent Abstract: Het Hoofddoel van het CLEANDESOPT-project is het opstellen en uittesten van geoptimaliseerde en alternatieve reinigings- en ontsmettingsprotocollen voor pluimvee-, varkens- en melkveestallen. Dat wordt gekoppeld aan het ontwerpen en gebruiken geoptimaliseerde analysemethoden (=meetsystemen) om de effectiviteit van de toegepaste reiniging en ontsmettings (R&O) protocollen te evalueren. Organisaties: • Vakgroep Verloskunde, voortplanting en bedrijfsdiergeneeskunde

Onderzoekers: • Jeroen Dewulf

De uitbouw van de publieke cultuurverzamelingen van diatomeeën, polaire cyanobacteriën en hun verdere integratie in het BCCM consortium 2013 Universiteit Gent Abstract: De Belgische gecoordineerde verzamelingen van micro-organismen (BCCM) bevat publiek beschikbare verzamelingen van verschillende groepen micro-organismen. Recent werden verzamelingen van diatomeeën (UGent), polaire cyanobacteriën en mycobacteriën toegevoegd. In het huidige project worden deze collecties verder uitgeboouwd als publieke dienstverlenende Biological Resource Centers, wordt hun integratie in het BCCM consortium vervolledigd en wordt nieuw biologisch materiaal aan de collecties toegevoegd. Organisaties: • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Wim Vyverman

Nervus vagus stimulatie voor de behandeling van epilepsie en depressie Universiteit Gent Abstract: Nervus vagus stimulatie (NVS) is een neuromodulatoire behandeling voor refractaire epilepsie en depressie. Hoewel NVS reeds gebruikt wordt voor de behandeling van patiënten, is het werkingsmechanisme nog steeds niet gekend. We willen dit werkingsmechanisme verder onderzoeken in diermodellen voor depressie en epilepsie. De focus wordt hierbij gelegd op het noradrenerg systeem. Organisaties: • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Kristl Vonck

Het tumor-ecosysteem: een bron van therapeutische doelwitten en voorspellende biomerkers Universiteit Gent Abstract: Kankercellen kunnen vermenigvuldigen, invaderen en metastaseren, maar of deze activiteiten gerealiseerd worden, hangt af van de weerstand en de collaboratie van de tumor omgeving. We vragen ons af of mechanismen van cellulaire secretie, essentieel voor communicatie tussen kankercellen en omgeving, potentiële biomerkers zijn met een prognostische waarde. Strategieën die secretie gebaseerde mesenchymaleepitheliale interactie onderdrukken zijn mogelijks van therapeutisch belang. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Olivier De Wever

Kill Spill Universiteit Gent Abstract: Het doel van het Kill Spill project om een duurzame biotechnologie te ontwikkelen om olierampen in mariene omgevingen te bestrijden. De UGent activiteiten zijn vooral gericht op het sturen van het microbieel metabolisme onder hoge druk (simulatie van diepzee verontreinigingen) en om via elektrochemie de bioremediatie te faciliteren. Organisaties: • Vakgroep Biochemische en microbiele technologie

Onderzoekers: • Nico Boon

Ontwikeling van biomerkers voor stralingsgevoeligheid en onderzoek naar onderliggende mechanismen bij vrouwen die in aanmerking komen voor het starten van mammografiescreening op jonge leeftijd. Universiteit Gent Abstract: straling kan DNA schade veroorzaken en dit leidt tot een verhoogd kankerrisico. Bij vrouwen met een familiale belasting worden mammografieonderzoeken gestart op jonge leeftijd. Een significant aantal patiënten uit deze groep heeft een defect in de borstkankergenen BRCA1 of BRCA2 die een rol spelen bij het herstellen van DNA schade. Mogelijks hebben deze vrouwen dus een hoger risico op het ontwikkelen van een stralingsgeïnduceerde borsttumor. Momenteel zijn er geen gegevens beschikbaar omtrent de veiligheid en efficiëntie van het starten van mammografiescreening op jonge leeftijd bij deze risicogroep. Het doel van deze studie is dan ook de ontwikkeling van een biomerker om stalingsgevoeligheid te voorspellen en inzicht te verkrijgen in de genen betrokken bij borstkanker en stralingsgevoeligheid. Organisaties: • Vakgroep Medische Basiswetenschappen

Onderzoekers:

• Anne Vral

Netwerk-gebaseerde identificatie van het moleculaire werkingsmechanisme van anti-bacterial agentia Universiteit Gent Abstract: Drug repurposing en het uitekenen van strategien gebaseerd op polyfarmacologie and drug-cocktailing door de combinatie van in-house fenotypische en moleculair data met geavanceerde bioinformatica methoden. Dit houdt in 1) het opstellen van drug-target netwerken, 2) het infereren van interactive netwerken a.h.v. publiek beschikbare data, 3) het bepalen van het moleculaire werkingsmechanisme van de drugs door de interactie netwerken te ondervragen met in house gegenereerde data 4) het testen van fenotypische en moleculaire effecten van antibiofilm agents. Organisaties: • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Jan Fostier • Kathleen Marchal

Epoxyharsen Universiteit Gent Abstract: Het project is een studie van biocorrosie, conventioneel toegeschreven aan H2S, afgezet als FeS en consumptie van ('kathodische') H2. Recente studies tonen evenwel directe elektronenconsumptie uit staal als het cruciaal mechanisme. Versnelde corrosie wordt waargenomen wanneer ijzer wordt blootgesteld aan intermitterende aerobe / anaerobe omstandigheden in een biocoenose op het substraat. Deze complexe biofilm differentieert in anodische en kathodische locaties. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Materiaalwetenschappen • Vakgroep Biologie

Onderzoekers: • Johan Mertens • Kim Verbeken • Luc Lens

Functionele analyse van ZEB2 in the initaitie en progressie van T cell lymfoblastische leukemia (T-ALL) Universiteit Gent Abstract: Hoge levels an ZEB2 werden gedetecteerd in ETP-ALL en onze preliminaire data suggereren een belangrijke rol van deze transcriptiefactor in T-ALL. Door gebruik te maken van nieuwe conditionele Zeb2 overexpressie muizen onderzoeken we hoe Zeb2 de formatie/functie van kanker stamcellen moduleert in deze aggressieve subgroep van T-ALL patienten Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Steven Goossens • Jody Haigh

Proof-of-mechanisme bij psoriasis : naar een nieuwe behandeling met medicijnen en hulpmiddelen voor de klinische evaluatie Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Dermatologie

Onderzoekers: • Jo Lambert

Fase I/II klinisch onderzoek over autologe kanker-testis antigeen gerichte dendritische cel immunotherapie (TriMixDC) voor patiënten met inoperabele voorbehandelde colorectale kanker Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Toegepaste Wiskunde, Biometrie en Procesregeling

Onderzoekers: • Wim Van Criekinge

SAFE-ICE Onderzoek, Innovatie en Business Support voor een koolstofarme economie Universiteit Gent Abstract: SAFE-ICE (Sisco, Ace, Fusion, Ecomind ? Inspirers of Carbon Efficiency) bundelt de kennis vergaard in tien INTERREG 2 Zeeën projecten. Alle tien projecten bestudeerden aspecten van de transitie naar een koolstofarme economie. De bevindingen van deze projecten worden in vier werkgroepen besproken. Het transitieproces vereist een benadering op niveau van bedrijven/gebouwen (werkgroep Business/Building), B2B (werkgroep Business-to-Business) & bedrijventerreinen (werkgroep Business Parks) en omvat zowel de vraag- (maatregelen voor efficiënt gebruik van hulpbronnen) als aanbodzijde (producten & diensten met een lage milieu-impact). Een vierde werkgroep (Market & Policy Conditions) onderzoekt hoe het beleid via aangepaste wetgeving de markt kan stimuleren en ondersteunen. Door op deze vier niveaus opportuniteiten, belemmeringen en hiaten te identificeren wordt de betekenis van de koolstofarme economie voor het 2 Zeeën gebied in kaart gebracht. De best practices op het vlak van onderzoek, innovatie en bedrijfsondersteuning worden samengebracht in SAFEICE. Organisaties: • Vakgroep Elektrische energie, systemen en automatisering • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Greta Van Eetvelde • Lieven Vandevelde

Proof-of-mechanism bij psoriasis : naar een nieuwe behandeling met medicijnen en hulpmiddelen voor de klinische evaluatie

Universiteit Gent Abstract: Het project is gericht op het verwerven van meer inzicht in de JAK/STAT signaalweg in psoriasis en andere immuun-gerelateerde inflammatoire huidaandoeningen, identificatie van therapeutische targets na de behandeling van psoriasispatiënten met biologicals. en de ontwikkeling van een in vitro en in vivo translationeel psoriasis model. Na validatie dienen de modellen om verschillende klassen therapeutische moleculen (siRNA of small molecules) te testen voor de behandeling van psoriasis, ofwel systemisch of topisch toegediend (waarbij de liposomale formulering m.b.v. ultradeformable liposomen wordt geoptimaliseerd). Organisaties: • Vakgroep Dermatologie

Onderzoekers: • Jo Lambert

Naar een beredeneerde en kennisgestuurde aanpak van Alternaria spp. in aardappelen Universiteit Gent Abstract: Dit Project beoogt deze kennis te vezamelen ten dienste van een beslissingsondersteunend adviessysteem. De kennis slaat op de relevante karakteristieken van de pathogeen, zijn interactie met de aardappelplant en het voorkomen in het veld in verschillende regio's in Vlaanderen; ze moet toelaten om een voldoende betrouwbaar ziektemodel te bouwen, dat de kern vormt van een interactief en beslissingsondersteundend adviessysteem. Dit adviessysteem wordt toegevoegd aan het bestaande voor de aardappelziekte, waarmee het meerdere gemeenschappelijke modules deelt (bv. percelen, cultivars, gewasgroei, fungiciden,...). Op die manier kan het geïntegreerd aangeboden en onmiddelijk toegepast worden, in de eerste plaats door de ca. 1000 aardappeltelers die gebruik maken van de adviezen van de waarschuwingsdienst. Het onderbouwd advies zal hen meer houvast bieden en leiden tot een betere controle van de ziekte, waarbij de inzet van fungiciden beperkt wordt tot het noodzakelijk minimum. Daarnaast zal het als kennissysteem ook ten dienste staan van teeladviseurs, producenten en handelaars van gewasbeschermingsmiddelen, en de aardappelsector in het algemeen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste biowetenschappen • Vakgroep Toegepaste Wiskunde, Biometrie en Procesregeling

Onderzoekers: • Bernard De Baets • Geert Haesaert

Nieuwe antibacteriële geneesmiddelen actief tegen DNAPol III Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)

Onderzoekers: • Johan Van der Eycken

Verbeterde uitkomst voorspelling van kinderen met neuroblastoom met behulp van een geïntegreerde m/miRNA en DNAmethylatie handtekening Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Franki Speleman • Jo Vandesompele

Naar een betere genetische diagnose voor erfelijke borst- en eierstokkanker : evolutie en uitdagingen Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Kathleen Claes

Geïntegreerde - biologie gedreven diagnostische en therapeutische behandeling van neuroblastoom Universiteit Gent Abstract: Dit project beoogt het verfijnen van de prognose en het verhogen van de doeltreffendheid van de behandeling van neuroblastoom, een zeer agressieve kanker bij kinderen. Het eerste deel van het project is gericht op de ontwikkeling en validatie van een prognostische tumorsignatuur (microRNA) op basis van een eenvoudige bloedproef bij patiëntjes. Deze niet-invasieve methode moet toelaten om patiënten te identificeren die geen baat hebben bij de huidige therapeutische aanpak. Zo moeten deze kinderen niet nutteloos zware behandelingen ondergaan. Bovendien kunnen ze aldus in aanmerking komen voor klinische proeven met nieuwe moleculaire therapieën. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Jo Vandesompele

De bodem als leidraad tot betere aardappelen Universiteit Gent Abstract: De bodem van de Vlaamse Ardennen is zeer heterogeen van samenstelling, met varierende dikte van loess op een klei of zandrijk substraat, ook binnenin percelen. Met GPS-gelinkte mobiele bodemsensoren kunnen deze variabiliteit nauwkeurig in kaart gebracht en geëvalueerd worden. Aanvullende informatie komt van gewasscans. In dit project zullen verschillende percelen ingescand worden. Op basis van de uitgevoerde metingen zullen binnenin deze percelen zones afgebakend worden die best op een gedifferentieerde manier beheerd worden. Aan de telers zal een advies verstrekt worden hoe ze op de opgemeten variatie kunnen inspelen, waarbij het doel is om zowel de gewasproductie te optimaliseren als de milieubelasting the minimaliseren. Deze vorm van precisielandbouw is een volgende stap naar een betere manier om om te gaan met onze lokale productiemogelijkheden. Organisaties:

• Vakgroep Bodembeheer

Onderzoekers: • Marc Van Meirvenne

Patientspecifieke eindige-elementen vermoeiingstesten van cardiovasculaire implantaten Universiteit Gent Abstract: Het algemeen doel van dit Project is het verbeteren van de huidige vermoeiingstestprocedures van cardiovasculaire implantaten door het in rekening brengen van meer realistische, patiëntgebaseerde belastingscondities. Dit zal fabrikanten toelaten om betere en veiligere implantaten te ontwikkelen, wat een verbetering betekent voor de patiënt. Organisaties: • Vakgroep Civiele techniek

Onderzoekers: • Benedict Verhegghe

Ingekapselde microdeeltjes tumor-omgeving interacties om de verspreide mesothelioom cellen vast te leggen Universiteit Gent Abstract: Kankercellen van de pleura hebben door verschillende mutaties de mogelijkheid verworven om zich te vermenigvuldigen, de omliggende weefsels binnen te dringen en zich op afstand uit te zaaien. Of deze activiteiten daadwerkelijk gerealiseerd worden, hangt mede af van de weerstand en de collaboratie van de omringende fibroblasten en omliggende cellen van het bindweefsel. Deze tumorgeassocieerde fibroblasten zenden en ontvangen signalen. We willen deze communicatie gebruiken om vrij circulerende kankercellen te vangen. Vervolgens kunnen de gevangen cellen verwijderd of vernietigd worden. We maken hierbij gebruik van bolvormige microgels, met een oppervlak dat bestaat uit een adhesieve matrix van fibroblasten. We zullen in gecontroleerde experimenten onderzoeken in welke mate fibroblastbevattende microgels de vrij circulerende mesothelioomcellen (kanker van de pleura) kunnen vangen. Organisaties: • Vakgroep Radiotherapie en Experimenteel Kankeronderzoek

Onderzoekers: • Olivier De Wever

Menselijk monoklonaal antilichaam therapie ter preventie van Hepatitis C herinfectie in levertransplantaties : oprukkende lood monoklonale antilichamen in de klinische proef Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Klinische biologie, microbiologie en immunologie

Onderzoekers: • Philip Meuleman

PhytoSense : het begrijpen van plantaardige metingen Universiteit Gent Abstract: Het doel van dit project is om een generiek platform (PhytoSense) te ontwikkelen waarbij, met behulp van draadloze plantsensoren en wiskundige modellen, de gezondheidstoestand van planten eenvoudig en in real-time opgevolgd kan worden. Ontwikkeling van het PhytoSense draadloze sensornetwerk. Bestaande sensoren koppelen aan een communicatienode. Metingen doorsturen naar een centraal basisstation. Stroomvoorziening via zonnepanelen en herlaadbare batterijen. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie

Onderzoekers: • Kathy Steppe

onderaanneming ihkv 'voedselconsumptiepeiling' met FOD Volksgezondheid Universiteit Gent Abstract: Wetenschappelijke en methodologische samenwerking voor de voedselconsumptiepeiling bij, kinderen, jongeren en volwassenen. taakpakket: Voorbereiding van een nieuwe Epic-soft versie voor kinderen en volwassenen, op basis van de VCP versie 2009 - 1 versie die later wordt uitgesplitst in een interviewsessie en een data entry versie: - toevoegen/aanpassen van een aantal descriptors - toevoegen van zuigelingenvoeding, ... Einddatum en werkbelasting zijn enkel haalbaar indien er geen extra grote aanpassingen, met de daarbij horende impact op verschillende Epic-soft files, binnen de Epic-softversie 2009 nodig zijn. Het gebruik/keuze van een nieuw fotoboek alsook de eventuele verplichting van rangschikking van voedingsmiddelen binnen nieuwe/andere voedingsmiddelengroepen in Epic-soft kunnen grote aanpassingen impliceren waardoor de werkbelasting verhoogt. Bespreking en eventuele herziening van de werkbelasting ten laatste eind april 2013 Geven van aanbevelingen/Opstellen van documenten betreffende de eetdagboekjes- kinderen voor de data entry versie. Oefenen EMP platform. Opstellen van een Epic-soft hand leiding, Epic-soft trainingsinformatie voor de diëtisten. Geven van Epic-soft trainingen, in samenwerking met dietiste van het WIV, ook voor de Franstaligen. Ondersteuning, gedurende een 2-tal maanden, van de dietiste WIV bij de start van het veldwerk: - ondersteuning bij de controle en verwerking van F1-schermen - ondersteuning bij de eventuele bijsturing van de dietisten Adviserende functie, bijwonen van vergaderingen van het wetenschappelijk comité en ondersteuning van de diëtiste van het WIV, a rato van 3 dagen per maand. Uitschrijven van het eindrapport.

Eindrapport (wetenschappelijk) overmaken aan het WIV Finaal rapport (wetenschappelijk en financieel) overmaken aan het WIV. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Stefaan De Henauw

Naar een betere genetische diagnose voor erfelijke borst- en eierstokkanker : evolutie en uitdagingen Universiteit Gent Abstract: Borstkanker treft ongeveer 1 vrouw op 10. Maar in sommige families met een erfelijke voorbeschiktheid ligt dit risico veel hoger. Patiënten met een familiale voorgeschiedenis en/of ongebruikelijk jonge leeftijd bij diagnose krijgen daarom genetisch onderzoek voor de belangrijkste genen die betrokken zijn bij erfelijke borstkankers (BRCA1 en BRCA2). Identificatie van een ziekteveroorzakende mutatie is namelijk belangrijk voor het opsporen van een erfelijk risico bij familieleden. Men vindt echter bij minder dan 20% van de onderzochte families een mutatie, en in een klein aantal patiënten worden genetische varianten aangetroffen waarvan de klinische betekenis niet duidelijk is. Dat leidt tot onzekerheid. In dit project werken de Universitaire Ziekenhuizen van Gent, Leuven en Brussel samen om via nieuwe technieken andere ziekteveroorzakende mutaties te identificeren bij patiënten met een duidelijke familiale belasting voor borstkanker, waarin een BRCA1 of BRCA2 mutatie werd uitgesloten. De universitaire centra willen daarnaast functionele testen ontwikkelen voor genetische varianten met onduidelijke betekenis. Dit project zorgt ervoor dat in méér families de genetische basis van borstkanker ontrafeld wordt. Dit leidt tot betere behandeling en preventie. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Geert Berx

Planning voor ecosysteemdiensten Universiteit Gent Abstract: Het ECOPLAN Project wil geïntegreerde methodes ontwikkelen voor de preciezere en beleidsrelevante waardering van ecosysteemdiensten die de impact van ecosysteemdiensten op het maatschappelijk welzijn kunnen inschatten. De maatschappij is immers afhankelijk van een brede waaier aan goederen en diensten die geleverd worden door natuurlijke ecosystemen. De belangrijkste uitdaging van het huidige milieu-, landgebruik- en duurzaamheidsbeleid is de verdere degradatie van ecosystemen te voorkomen en tegelijk te voldoen aan de toenemende vraag naar stedelijke groei en industrialisatie. Organisaties: • Vakgroep Toegepaste ecologie en milieubiologie

Onderzoekers: • Peter Goethals

Rollen van Nanos familieleden in de progressie van kanker Universiteit Gent Abstract: Nanos-eiwitten binden op boodschapper-RNA's, die normaliter verantwoordelijk zijn voor de synthese van eiwitten die essentieel zijn voor de correcte embryonale ontwikkeling van vooral de geslachtsorganen. Op die manier reguleren Nanos-eiwitten de stabiliteit van deze belangrijke RNA's. Wij ontdekten dat deze Nanos-eiwitten in bepaalde tumoren (bv. in de prostaat of long) op abnormaal hoge wijze aangemaakt worden. Bovendien bleek zulke activering de kwaadaardige karakteristieken van de tumorcellen te verhogen. Ons project beoogt deze fenomenen grondig te bestuderen, zodat deze kennis hopelijk kan leiden tot een verbeterde diagnose of mogelijk zelfs betere therapie van dergelijke tumoren. Onze studies omvatten meerdere hoog-technologische invalswegen zodat de kansen dat nieuwe en bruikbare inzichten worden verworven zo groot mogelijk zijn. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Frans Van Roy

in vivo visualisatie van NKT cel-gemedieerde antitumoractiviteit Universiteit Gent Abstract: Natural Killer T cellen, ook wel kortweg NKT cellen genoemd, zijn witte bloedcellen met bijzondere eigenschappen wat betreft het vernietigen van kankercellen. Ze herkennen immers lipideachtige molecules op het oppervlak van kankercellen. De NKT hechten zich aan de kankercel en gaan daar een immuunreactie veroorzaken tegen de kankercel. Daarnaast kunnen ze kankercellen ook direct doden. Stimulatie van NKT cellen wordt dan ook gezien als een potentieel aantrekkelijke aanpak bij de behandeling van bepaalde kankers. We weten bijvoorbeeld dat gezwellen waar veel NKT in voorkomen, een betere prognose hebben. In dit onderzoeksproject beogen we de NKT cellen in kankergezwellen direct in beeld te brengen en hun gedrag in deze kankers in detail te onderzoeken. Op die manier zullen we beter inzicht verwerven hoe NKT cellen naar kankercellen aangetrokken worden en hoe zij deze kunnen vernietigen. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer • Vakgroep Inwendige ziekten

Onderzoekers: • Serge Van Calenbergh • Dirk Elewaut

Exploiteren necroptose targeting in kankertherapie : Hoog gehalte screening en validatie Universiteit Gent Abstract: De juiste balans tussen celdood en celgroei bepaalt leven of dood. Kanker ontstaat wanneer deze balans is verstoord. Kankercellen vertonen op verschillende niveau?s weerstanden in het celdoodprogramma, waardoor de kankercellen blijven overleven en de tumor kan uitbreiden. Vaak verwerven kankercellen ook resistentie tegen de therapeutische behandeling. Recent, werd naast apoptosis (spontane celdood), een nieuwe vorm van geprogrammeerde celdood geïdentificeerd, nl. necroptosis. Het uitlokken van necroptosis kan een alternatief zijn om resistentie te omzeilen. In dit project willen wij een gedetailleerde kennis verwerven in de moleculaire mechanismen van necroptosis. Vervolgens zullen we het therapeutisch potentieel van bepaalde positieve resultaten testen op kankermodellen bij muizen. Organisaties: • Vakgroep Biomedische Moleculaire Biologie

Onderzoekers:

• Peter Vandenabeele

Het gebruik van butyraat glyceriden om intestinale stoornissen in vleeskuikens te controleren. Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Pathologie, bacteriologie en pluimveeziekten

Onderzoekers: • Filip Van Immerseel

Netwerk-gebaseerde benaderingen voor de identificatie en mode-of-action bepaling van antibacteriële middelen Universiteit Gent Abstract: Men wil een platform opzetten voor het versnellen van: de herbestemming ("repurposing") van geneesmiddelen, de bepaling van het moleculair werkingsmechanisme (MMOA) van geneesmiddelen en het ontwerp van polypharmacologische en op drug-cocktailinggebaseerde strategieën. Organisaties: • Vakgroep Informatietechnologie • Vakgroep Plantenbiotechnologie en Genetica

Onderzoekers: • Jan Fostier • Kathleen Marchal

Antimicrobiële resistentie - impact van kruisbesmetting van diervoeders met antimicrobiële middelen op de resistentieontwikkeling. Universiteit Gent Abstract: Kruiscontaminatie van voeders met antibiotica vormen mogelijk een niet gewilde slectiedruk voor antibioticum resistentie. Er is evenwel weinig tot geen literatuur beschikbaar in verband met het effect van lage dosissen antibiotica op resistentie selectie. De hoofdvraag is of deze lage dosissen een effect hebben op de selectie van resistente kiemen in de darm en de overdracht van resistentie tussen kiemen verhogen. De antwoorden op de volgende onderzoeksvragen zullen hiertoe bijdragen: 1. De resistentieselectie wordt voornamelijk ter hoogte van de darm verwacht. Vandaar dat men in de eerste plaats moet bepalen wat de concentratie van het betreffende antibioticum bij een versleping van 3% in de darm is. 2. Een tweede grote vraag is of voor alle kiemen de resistentie selectie even groot is alsook voor de verschillende resistentie genen de overdracht van resistentie genen tussen kiemen verhoogd. 3. Tenslotte wordt aan de hand van een risico analyse model en gebasseerd op de bekomen data in de verschillende studies nagegaan wat de impact is van de versleping op de resistenieontwikkeling op dierpopulatieniveau. Organisaties: • Vakgroep Farmacologie, Toxicologie en Biochemie • Vakgroep Verloskunde, voortplanting en bedrijfsdiergeneeskunde

Onderzoekers: • Siska Croubels • Jeroen Dewulf

De ontwikkeling en het gebruik van een internet-gebaseerde software pakket om veterinaire gezondheidzorg toe te passen op de veestapel van melkveebedrijven op internationaal niveau Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Verloskunde, voortplanting en bedrijfsdiergeneeskunde

Onderzoekers: • Geert Opsomer

Karkasclassificatie Universiteit Gent Abstract: rkasclassificatie, logistieke, technische en wetenschappelijke ondersteuning van het Departement Landbouw en Visserij in materies betreffende de indeling van geslachte varkens en runderen Organisaties: • Vakgroep Dierlijke productie

Onderzoekers: • Stefaan De Smet

BCCM ERP/LIMS project: enterprise resource planning / laboratorium informatie management systeem - budgetjaar 2013 Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Biochemie en Microbiologie

Onderzoekers: • Paul De Vos

Het upgraden van de economische opbrengst van inheemse Venda kippen in Zuid-Afrika Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Directie Onderzoeksaangelegendheden

Onderzoekers: • Dirk De Craemer

Het bestrijden van infectieziekten met combinatietherapie : gerichte sociomicrobiologische processen om antimicrobiële resistentie te omzeilen

Universiteit Gent Abstract: Het veelvuldig voorkomen van resistentie tegen frequent-gebruikte antimicrobiële producten, gecombineerd met de inductie van biofilmspecifieke tolerantiemechanismen, maakt de bestrijding van infectie veroorzaakt door deze micro-organismen, bijzonder moeilijk. Het hoofddoel van dit project is een nieuw therapeutisch concept te lanceren door nieuwe actoren betrokken bij de weerstandigheid tegen antimicrobiële producten te indenificeren. De inhibitie van deze nieuwe doelwitten door "Antimicrobiële producten. Deze strategie, gericht op de "verzwakking" van de betrokken micro-organismen, zal zich vertalen in een combinatietherapie, waarbij een conventioneel antimicrobieel middel gecombineerd wordt met een specifieke "antimicrobial potentiator", waardoor het effect van het antimicrobieel middel verhoogd wordt. Organisaties: • Vakgroep Geneesmiddelenleer • Vakgroep Farmaceutische analyse

Onderzoekers: • Serge Van Calenbergh • Chris Vervaet • Dominic De Groote • Tom Coenye

autologe stamceltransplantatie-verrijkte steigers voor zachte weefselregeneratie Universiteit Gent Abstract: In het kader van voorliggend EuroTransBio-project willen de aanvragers een chirugische kit, geschikt voor de behandeling van 'soft tissue' defecten ontwikellen. Luxilon Industries NV is voor de ontwikkeling van vezelgecoate en nanovezel gebaseerde scaffolds verantwoordelijk. De Duitse partners staan in voor het aanleveren van stamcellen, die in de scaffold ingebed zullen worden. Organisaties: • Vakgroep Organische chemie (WE)

Onderzoekers: • Peter Dubruel

Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residu-arm telen van groenten Universiteit Gent Abstract: Het Project heeft als doel om een predictief adviesmodel te ontwikkelen dat via een webapplicatie beschikbaar komt voor de Vlaamse telers van groenten. Hiervoor is er kennis nodig i.v.m. afbraak van pesticiden onder verschillende klimatologische omstandigheden, rekening houdende met perceel- of kaseigenschappen als variabele input-parameter. Dit predictief adviesmodel is een extra hulpmiddel voor de teler. Het systeem zal de teler adviseren, eens een keuze gemaakt is voor een specifiek gewasbeschermingsmiddel volgens de principes van Integrated Pest Management(IPM). Organisaties: • Vakgroep Gewasbescherming

Onderzoekers: • Pieter Spanoghe

postpartum ontworming : een nieuwe manier om borstvoeding te verbeteren en groei zuigeling te optimaliseren Universiteit Gent Abstract: niet beschikbaar Organisaties: • Vakgroep Virologie, parasitologie en immunologie

Onderzoekers: • Jozef Vercruysse

Development of a risk stratification algorithm for drug-induced JC Virus reactivation, resulting in PML (Progressive Multifocal Leuco-Encephalopathy)-JCV-RSA Universiteit Hasselt Abstract: Progressieve multifocale leuko-encefalopathie (PML) is een opportunistische infectie die de witte stof van de hersenen aantast veroorzaakt door het JC virus (JCV). De ziekte veroorzaakt ernstige morbiditeit waaronder falen van motor- en cognitieve functies en heeft een hoge mortaliteit van 20%. PML komt voor bij patiënten die een onderdrukt immuunsysteem zoals HIV patiënten, mensen met leukemie en autoimmuunziektes waarvoor therapie die het immuunsysteem onderdrukt wordt gebruikt. JCV is vermoedelijk latent aanwezig in het beenmerg. Alleen de actieve vorm van het virus kan herseninfectie veroorzaken. Er is echter nog onvoldoende kennis over factoren van gastheer en virus die patiënten met risico voor PML zouden kunnen identificeren. Dit project heeft dan ook als doel om deze factoren te onderzoeken bij patiënten die langdurig immuuntherapie nemen. De verschillende subtypes T cellen zullen worden bestudeerd in het bloed. Daarnaast wordt ook de immuunfunctie van T cellen en hun respons op JCV specifieke eiwitten onderzocht worden. Hiervoor zullen we gebruik maken van bloedstalen van zowel gezonde vrijwilligers als MS patiënten die risico lopen op het ontwikkelen van PML. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Niels HELLINGS

Verkenning van het Suillus luteus genoom: functionele ecologie van een ectomycorrhizaschimmel aangepast aan zware metalen stress Universiteit Hasselt Abstract: Suillus luteus is een ectomycorrhiza symbiotische schimmel die de fijne absorptie wortels van dennenbomen koloniseert. Vanuit de mycorrhiza wortel tips, strekt zich een uitgebreid netwerk van schimmeldraden uit tot in de omringende grond, voor het wegvangen van nutriënten. Een belangrijk deel van deze voedingsstoffen worden verschaft aan de gastheerplant in ruil voor koolhydraten. Deze bepaalde schimmelsoorten hebben metaal-tolerante populaties geëvolueerd op zwaar metaal-verontreinigde sites. Deze adaptieve metalentolerantie, gebaseerd op metaal uitsluiting is van groot belang voor de gastheerboom. De schimmel ontwijkt niet alleen een overmatige overdracht van de giftige metaal/metalen naar de plant, maar in dezelfde tijd verbetert het de overdracht van essentiële voedingsstoffen, die vaak zeer schaars in deze metaal-verontreinigde bodems voorkomen. Hoe deze adaptieve ecotypen metaaltolerantie en ondertussen onderhoud van een evenwichtige opname van voedingsstoffen realiseerden onder deze barre omstandigheden blijft onbekend. Het doel van dit project is om deze mechanismen te ontcijferen gebruikmakend van de komende genoom sequentie van een zink-tolerante S. luteus. Genrepertoires betrokken bij zware metaal homeostase en verdraagzaamheid en in micro-en macronutriënten mobilisatie zullen worden geïdentificeerd en vergeleken met andere mycorrhiza-schimmels die momenteel worden gesequenced. Genen die van belang zijn zullen functioneel gekarakteriseerd worden door complementatie studies in gist en expressie van deze sleutelgenen bij verschillende S. luteus ecootypen zal worden onderzocht.

Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Francois RINEAU • Jan COLPAERT • Mark SMITS

Exploratie van warmtegeleidingseffekten voor toepassingen in bio- en chemosensoren Universiteit Hasselt Abstract: Dit project richt zich op het 'warmte-overdracht effect' dat onlangs werd ontdekt door de sollicitanten in het kader van DNA-denaturatie studies. Moleculaire borstels of dubbel-strengs DNA, geënt op een temperatuurgeregelde meetelektrode, geven geen meetbare belemmering van de elektrode naar de elektroliet oplossing boven de DNA laag. In tegenstelling hiermee werkt enkelstrengs DNA als een efficiënte warmte-isolator en de thermische weerstand bij de vaste-naar-vloeistof grensvlak vertoont een aanzienlijke stijging. Deze bevinding is niet alleen verrassend, maar het kan ook worden gebruikt om DNA-smelttemperaturen op eenvoudige wijze bepalen. Deze smelttemperaturen verschaffen op hun beurt informatie over de aanwezigheid van single-nucleotide polymorfismen (kleine mutaties), die gerelateerd zijn aan verschillende honderden erfelijke stoornissen. Voorlopige studies hebben aangetoond dat de warmte-overdrachtseffecten ook optreden bij andere biologische of chemische processen die plaatsvinden op het grensvlak tussen een vaste drager en een elektrolyt: i) chemische denaturatie van DNA, ii) absorptie / desorptie van eiwitten lagen, en iii) tijdens de binding van kleine moleculen (bijvoorbeeld neurotransmitters) tot moleculair gestempelde polymeren. Daarom stellen we dat de warmte-overgangsweerstand kan worden beschouwd als een nieuwe, waarneembare parameter in bio-en chemosensors. Het project voorziet als eerste stap de optimalisering van de sensorinrichting op vlak van maximalisering van het signaal-ruis niveau door modificaties van het sensor ontwerp en de meetmethodologie. Vervolgens zal een gedetailleerde studie worden uitgevoerd op verschillende interfacegerelateerde-biologische of chemische processen om de geldigheid van het concept te verifiëren en de omvang van de bijbehorende warmte-overgangsweerstand veranderingen op kwantitatieve wijze te identificeren. Ten slotte zullen er routes worden verkend om de warmte-overdracht aanpak te vertalen in een array formaat met geparallelliseerde metingen, deze zijn essentieel voor vele diagnostische-en genomische doeleinden. Organisaties: • Materiaalfysica • Instituut voor Materiaalonderzoek

Onderzoekers: • Ward DE CEUNINCK • Patrick WAGNER

Mastcel proteasen als modulators van het littekenweefsel ter bevordering van neuroregeneratie na schade. Universiteit Hasselt Abstract: Axon regeneratie na trauma in het centrale zenuwstelsel (CNS)van een volwassen zoogdier is beperkt door verschillende factoren, zoals het ontbreken van groeibevorderende factoren, de lage intrinsieke capaciteit van neuronen om beschadigingen te overleven en, belangrijker, de aanwezigheid van groei -remmende factoren. De meest krachtige remmende bestanddelen in de beschadigde CZS zijn moleculen van de extracellulaire matrix (ECM), zoals chondroïtinesulfaat proteoglycanen (CSPG's). Deze proteoglycanen worden opgereguleerd na verwonding door cellen betrokken bij het proces van gliale littekenvorming en zij beïnvloeden negatief de neuriet uitgroei in vitro en axon regeneratie in vivo. In feite, bleek uitsplitsing van deze CSPG's de functionele uitkomst na CZS trauma te verbeteren. Tot nu toe zijn geen afdoende factoren beschikbaar die efficiënt de remmende ECM kunnen wijzigen tot regeneratie en herstel bevordering na CNS letsel. Door te focussen op moleculen die het pad voor axongroei kunnen ontruimen, zullen we meer inzicht krijgen in de regulerende mechanismen die ten grondslag liggen aan gliale littekenvorming, axon reparatie en functioneel herstel na een blessure. Zowel de voorlopige en gepubliceerde gegevens van onze onderzoeksgroep geven aan dat mestcel proteasen (MCP's) belangrijke enzymen zijn bij neuroregeneratieve processen na CZS trauma. MCP's hebben de mogelijkheid om ECM componenten verteren en spelen een belangrijke rol in de wondgenezing en remodeling. Het is echter nog niet geopenbaard of deze proteasen 'gliale littekens', axon regeneratie en functioneel herstel na CNS schade beïnvloeden en hoe ze dat doen. Daarom willen we de rol van MCP's in de regulatie van neuroregeneratieve processen na SCI ontrafelen. Deze resultaten zullen verdere de basismechanismen van gliale inhibitie belichten en zal het potentieel van MCP's bloot leggen om de klinische uitkomst na SCI te verbeteren. Organisaties: • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Sven HENDRIX

TNF-alpha converting enzyme (TACE) is belangrijk voor celoverleving na CZS trauma Universiteit Hasselt Abstract: Een toenemende hoeveelheid aan bewijs suggereert dat de ontsteking niet alleen schade, maar ook bijdraagt aan de regeneratie na een centrale zenuwstelsel (CZS) trauma. We hebben eerder aangetoond dat niet alleen anti-inflammatoire cytokines, zoals interleukine-4 (IL-4), regeneratie en functioneel herstel na ruggenmergletsel (SCI) bevorderen, maar dat pro inflammatoire cytokines (bijvoorbeeld IL-1 beta en tumor necrosis factor -alfa (TNF-alfa)) ook neuriet groei in vitro stimuleert. Tegenstrijdige gegevens suggereren dat beïnvloedende TNF-alfa signalering zowel schadelijk en voordelig kan zijn voor herstel na SCI, die mede afhankelijk van de timing van de behandeling. We hebben TNF-alfa signalering geblokkeerd in de chronische fase na de SCI met behulp van etanercept, maar ondervonden dat het niet effectief bleek in het bevorderen van het herstel. In tegenstelling, voorafgaande gegevens van onze groep toonden aan dat TNF-alfa-converting enzyme (TACE) beschermend is na SCI, omdat het blokkeren van de vrijzetting van oplosbaar TNF-alfa door remming van TACE de functionele uitkomst na SCI verergert; en bovendien, met behulp van cellijnen, lijkt de overleving van oligodendrocyten en microglia aangetast te worden door TACE inhibitie. Gebaseerd op deze bevindingen veronderstellen wij dat TACE een belangrijke neuroprotectieve en pro-regeneratieve factor is die het herstel van CZS trauma bevordert. opheldering van de mechanismen (downstream moleculen) waarop die TACE deze effecten uitoefent zal leiden tot nieuwe inzichten in TACE signalering in SCI, daarmee kunnen mogelijk nieuwe diagnostische en therapeutische toepassingen voor CZS trauma geproduceerd worden. Organisaties: • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Sven HENDRIX

Tandstamcellen en angiogenese: nieuwe strategieën voor tandpulpa regeneratie Universiteit Hasselt Abstract: Ondanks de huidige technologische vooruitgang en de professionele gezondheidszorg, blijft tandverlies een belangrijk probleem voor de volksgezondheid in de Westerse wereld. Aangezien de momenteel gebruikte protheses gevoelig zijn voor biologische en mechanische faling en anorganische pulpa vervangingsmaterialen vaak leiden tot pulpa necrose, is er een dringende behoefte aan betere alternatieven. Binnen de

menselijke tand, kunnen verschillende mesenchymale-achtige stamcelpopulaties worden onderscheiden, zoals tandheelkundige pulpa stamcellen, cellen van het apicale papil en tandheelkundige follikel stamcellen, die een effectieve strategie kunnen voorzien voor pulpa regeneratie. Aangezien vascularisatie een belangrijk onderwerp is in tissue engineering, zal dit project de angiogene eigenschappen van deze dentale stamcellen bestuderen, dwz de paracriene eigenschappen door middel van verschillende in vitro en in vivo modellen van angiogenese. Een functionele tand prosthese niet alleen een bloedvatennetwerk, maar ook een schavot. Daar 3D-geprinte schavotten met succes zijn toegepast in de regeneratieve craniofaciale chirurgie, zullen we ook gebruik maken van een op maat gemaakte 3D-hydroxy-apathite tand geladen met stamcellen en zijn functionaliteit in een in vivo muis pulparegeneratie model evalueren. Ons onderzoek uiteindelijk zou kunnen leiden tot de ontwikkeling van betere tandvervanging strategieën. Organisaties: • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Annelies BRONCKAERS • Ivo LAMBRICHTS

Microglia als 'missing link' in de embryologische ontwikkeling van neuropsychiatrische aandoeningen. Universiteit Hasselt Abstract: Het is bekend dat maternale infecties het risico op autisme en schizofrenie bij de nakomelingen verhogen, wat suggereert dat prenatale immuunactivatie schadelijk kan worden voor de ontwikkeling van de hersenen en dus betrokken wordt bij de etiologie van de aandoeningen. Microglia zijn de residente immuuncellen van het centrale zenuwstelsel (CNS) en hun activering tijdens de prenatale ontwikkeling resulteert mogelijk in de defecte inrichting van neuronale circuits. Het antwoord op deze vraag zal een impact hebben op de behandeling van zwangere vrouwen met een infectie en zal het centrale doel van ons werk vormen. We zullen de rol van microglia in de ontwikkeling van het embryonale CNS studeren onder drie voorwaarden: normale ontwikkeling (gezonde niet-geïnfecteerde moeders), onder omstandigheden van maternale inflammatie (prenatale activering van microglia, zoals een winst van functie-model), en in een muismodel waarin alle microglia worden weggenomen (verlies van functie). We willen de moleculen betrokken bij de kolonisatie van de embryonale CZS door microglia en in het patroon van microgliale migratie in de cortex moleculen bestuderen. We zullen onderzoeken waar en wanneer tijdens de ontwikkeling microglia communiceren met neuronale precursors, neuronen en bloedvaten in het embryonale cortex. Ons uiteindelijke doel is om de rol van microglia in de ontwikkeling van radiaal migrerende exciteerbare neuronen, tangentiaal migrerende interneuronen te begrijpen en in het opzetten van goed uitgebalanceerde inhiberendeexciteerbare neuronale circuits in gezondheid en ziekte. Organisaties: • Fysiologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Jean-Michel RIGO • Bert BRONE

Preeclampsie: fysiologische en klinische relevantie van de bepaling van verschillende subtypes Universiteit Hasselt Abstract: Pre-eclampsie (PE), gedefinieerd als de zwangerschap-geïnduceerde hypertensie met urinair eiwit-verlies, en foetale groeivertraging (FGR) behoren tot de meest bedreigende ziektes van de zwangerschap voor zowel moeder als kind. Huidige therapieën voor deze ziekten zijn aspecifiek, symptomatisch en zijn al tientallen jaren niet gewijzigd. In dit project, worden protocollen voor de toepassing van nieuwe technologieën zoals ''maternal venous Doppler sonography" en "impedance cardiography" -beiden gevalideerd binnen de onderzoeksgroep - gebruikt om vrouwen met PE en/of FGR te classificeren in subtypes, afhankelijk van hoge of lage cardiac output en/of vasculaire tonus. Groep-specifieke therapie, gericht op de vermindering van de vasculaire tonus +/-cardiale output of om de cardiac output te verhogen, zullen worden toegevoegd aan de conventionele therapie. In de verkennende fase van het project, worden haalbaarheid en veiligheid van deze groep-specifieke therapieën geëvalueerd. Hierna wordt een gerandomiseerde prospectieve observatie gestart voor vergelijking van de conventionele therapieën met groepspecifieke therapieën. Primaire uitkomstmetingen zijn vertraging van de levering, maternale en neonatale uitkomst. Dit project kan perspectieven openen naar gerationaliseerd aanpassing en verbetering van de therapie voor PE en/of FGR. Continue cardiovasculaire monitoring van vrouwen die behandeld zijn voor PE en/of FGR zal ook voor een verbetering zorgen van ons begrip van de achtergrond mechanismen achter deze ziekten. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Wilfried GYSELAERS

Hemodynamische en structurele veranderingen in mitraliskleplijden: nadruk op klepherstel in functionele mitralisklepinsufficiëntie Universiteit Hasselt Abstract: Functionele mitrale regurgitatie (MR) door abnormale functie van structureel normale mitralis klepbladen in de context van verminderde linkerventrikelfunctie blijft een complexe en slecht begrepen pathologie, de aanwezigheid en ernst van MR die onafhankelijk geassocieerd worden met een verhoogde morbiditeit en mortaliteit. De pathofysiologie van functionele MR heeft voornamelijk betrekking op ventriculaire dysfunctie dan op structurele valvulaire afwijkingen, en is gebaseerd op (1) ringvormige uitbreiding secundair aan linker atriale of ventriculaire dilatatie, en (2) verplaatsing van papillaire spieren door linker ventriculaire remodeling wat resulteert in vasthechting van klepbladen. Tot dusver zijn chirurgische behandelingsstrategieën bij patiënten met ernstige functionele MR voornamelijk gericht op het corrigeren en zelfs "downsizing" van de ringvormige dimensies (bv. beperkende annuloplastie). Uit de verslagen van postoperatieve herhaling van MR, alsmede over de functionele mitralis stenose veroorzaakt door operatie benadrukken de noodzaak van aangepaste behandelingsstrategieën, waardoor de subvalvulaire inrichting en linker ventrikel remodeling ook ge-target worden. Daarom is een beter begrip van (sub-)valvulair gedrag bij patiënten met functionele MR kritisch nodig. Ons project richt zich op (1) het toepassen van de huidige ontwikkelingen in de beeldvorming, d.w.z. driedimensionale (3D) echocardiografie en MRI, om nieuwe inzichten in de structurele en hemodynamische veranderingen te bieden na mitralisklep herstel. Verder richten we ons op (2) het ontwikkelen van een patiënt-specifiek 3D numeriek model van de mitralisklep (inclusief subvalvulaire toestellen en linker ventrikel myocard), om simulatie van klep mechanica en kwantificering van hemodynamische veranderingen na de operatie toe te laten. Uiteindelijk (3) zullen deze nieuwe inzichten en toepassing van een numeriek model gebruikt worden voor het identificeren van targets voor de huidige behandelingsstrategieën. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Wilfried MULLENS

De rol van endofyten en koolstof nanodeeltjes in het succes of falen van DDE fytoremediatie met behulp van Cucurbita pepo Universiteit Hasselt

Abstract: 2,2-bis(p-chlorofenyl)-1,1,1-trichloro-ethaan (DDT) is een pesticide dat werd gebruikt in landbouw en tuinieren sinds 1943. Sinds 1974 mag DDT niet langer gebruikt worden in België omwille van zijn toxische effecten op ecosystemen en zijn hormoonverstorende eigenschappen. In bodems degradeert DDT tot 2,2-bis(p-chlorofenyl)1,1-dichloroethyleen (DDE). Zowel DDT als DDE zijn geclassificeerd als persistente organische polluenten (POPs). Aangezien DDT de voorbije dertig jaar, sinds het verbod op DDT-gebruik, werd omgezet naar DDE, zal de focus van dit project liggen op DDE-fytoremediatie. Bodemvervuiling door DDE is een wereldwijd probleem. Er zijn verschillende conventionele technieken voor bodemremediatie, maar zij zijn enerzijds kostelijk en anderzijds verstorend voor de omgeving en de ecosystemen. Fytoremediatie is een techniek die gebaseerd is op het in situ gebruik van de vegetatie om contaminanten in de bodem te stabiliseren of uit de bodem te verwijderen. Deze techniek maakt gebruik van de natuurlijke capaciteit van de planten en hun geassocieerde micro-organismen om nutriënten uit de bodem te verwijderen. Een direct gevolg van dit proces is dat de planten ook een breed spectrum aan natuurlijke en menselijke contaminanten opnemen. Verscheidene planten, waaronder mosterd, koolzaad, pinda en courgette, hebben bewezen DDE te accumuleren. Voor dit project was Cucurbita pepo (courgette) geselecteerd omwille van zijn hoge DDE extractiecapaciteit enerzijds en de opmerkelijke verschillen in DDE-opname tussen Cucurbita pepo ssp ovifera (Kalebas) en Cucurbita pepo ssp pepo (Courgette) anderzijds. Courgette accumuleert DDE, terwijl Kalebas deze capaciteit mist. De reden voor dit verschil in DDE-opname is nog niet gekend. Onderzoek heeft bewezen dat de remediatie van organisch contaminanten verhoogd kan worden door bacteriën die een degraderende capaciteit voor het organisch contaminant bezitten toe te voegen aan de plant. Daarenboven vertonen bacteriën vaak plant-groeipromoverende capaciteiten die mogelijke fytotoxische effecten van de contaminanten tegenwerken. Ik hypothetizeer dat het verschil in DDE-accumulatie veroorzaakt wordt door verschillen in de bacteriële populaties die geassocieerd zijn met de plant. Een andere factor die de DDE-opname kan beïnvloeden is het gebruik van nanopartikels. Deze nanopartikels zijn kleiner dan 100 nm en vertonen unieke elektronische toestanden, magnetische eigenschappen en katalytische reacties in vergelijking tot overeenkomstige bulkmaterialen. Tegenwoordig worden nanopartikels gebruikt in pesticiden en herbiciden. Aangezien veel moderne herbiciden analoge structuren vertonen als bepaalde organische contaminanten, zouden nanopartikels ook gebruikt kunnen worden om de opname van persistente organische polluenten te verhogen. Eerder onderzoek meldt een verhoging in DDE-opname door Cucurbita pepo wanneer nanopartikels werden toegevoegd. Deze eigenschap van nanopartikels wordt gebruikt om de bacterie-geassisteerde fytoremediatie van DDE verder te optimaliseren. Er is echter weinig geweten over de toxiciteit van nanopartikels ten opzichte van plant-geassocieerde bacteriën. Daarom zullen de effecten van nanopartikels op de bacteriële populaties onderzocht worden alvorens de nanopartikels toe te passen in DDE-fytoremediatie experimenten. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Jaak VANGRONSVELD • Nele WEYENS

Onderzoek naar de activatie van endogene herstelmechanismen van het hart en de onderdrukking van fibrose voor myocardiaal herstel na een infarct. Universiteit Hasselt Abstract: Bij een hartinfarct wordt het afgestorven hartspierweefsel vervangen door niet-contractiel littekenweefsel waardoor de hartfunctie afneemt. Binnen dit onderzoek wordt er nagegaan hoe de processen van cardiale regeneratie en fibrose in situ gestimuleerd kunnen worden om een betere myocardiale regeneratie te bekomen. Organisaties: • Immunologie - Biochemie

Onderzoekers: • Jean-Luc RUMMENS • Karen HENSEN • Leen WILLEMS

Mitochondriale DNA inhoud in cardiovasculaire veroudering en ziekten: een bevolkingsonderzoek Universiteit Hasselt Abstract: Een grote last van de moderne samenleving is de geleidelijke verhoging van de leeftijd-geassocieerde ziekten, zoals hartfalen (HF). De genetische en omgevingsaandrijvers van de linker ventrikel (LV) dysfunctie progressie moeten nog worden opgehelderd. LV dysfunctie is geassocieerd met veranderingen in het cardiale energiemetabolisme. Mitochondria spelen een centrale rol in een verscheidenheid van cardiale celfuncties. De mitochondriale DNA (mtDNA) inhoud correleert met de grootte en het aantal mitochondria, die veranderen onder pathologische omstandigheden, zoals HF. Vandaar dat biomarkers van mitochondriën belangrijk kunnen zijn bij de ziektevoorspelling en tot op heden is haar associatie met de progressie van LV dysfunctie niet onderzocht. Inzicht in de rol van de mitochondriale functie in de overgang van LV dysfunctie tot HF vereist een multidisciplinaire aanpak met het overschrijden van de grenzen tussen klinische en laboratorium geneeskunde. We richten ons op de doelstellingen met toevoeging van een prospectieve dimensie aan de unieke epidemiologische middelen op LV structuur en functie beschikbaar op het Studie Coordinatie centrum, KU Leuven. Dit project steunt ook op cutting-edge technologieën voor het meten van mtDNA inhoud, telomeren, oxidatieve genexpressie en blootstellingsbeoordeling van fijn stofdeeltjes beschikbaar binnen het Centrum voor Milieukunde, Universiteit Hasselt. De doelstellingen van deze studie zijn: (1) Om mtDNA inhoud en de dynamiek in een longitudinale bevolkingsonderzoek te meten; (2) Om de impact te onderzoeken op het mtDNA van telomereer biologie en oxidatieve genen, (3) Om de invloed van mtDNA inhoud en dynamische op LV structuur en functie te bepalen; (4) Om de rol van milieu blootstelling aan fijne stofdeeltjes op de eerder genoemde verenigingen te bestuderen. Organisaties: • Milieubiologie • Centrum voor Milieukunde

Onderzoekers: • Tim NAWROT

Gebruik van een stereolithografisch model in tandautotransplantatie en parodontale ligament stamcellen voor pulp revascularisatie en reïnnervatie ter verhoging van de slaagkans voor een tandvervanging bij kinderen Universiteit Hasselt Abstract: Verlies van definitieve tanden is een bijzondere uitdaging bij kinderen gezien het feit dat alveolaire botgroei nog niet compleet is en behandelingsbenaderingen zich moeten aanpassen aan zowel de groei- en ontwikkelingswijzigingen in de orale regio om het potentieel voor overleving op lange termijn te verzekeren. Dit zou gerealiseerd kunnen worden via autotransplantatie, wat een biologische benadering is voor tandvervanging bij jonge kinderen. Sleutelfactor voor haar succes is het behoud van het periodontium van de geënte tand. Echter, de verlaging in bloedtoevoer van de tandpulpa leiden tot necrose en in sommige gevallen kan het leiden tot een verlies van de autogetransplanteerde tand. Zo is het doel van dit project om het resultaat van een nieuwe benadering gebruikmakend van een CBCT-gebaseerde chirurgische planning en overdracht techniek, waaronder een stereolithografische chirurgische gids en tand replica te vergelijken met de uitkomst van een traditionele autotransplantatie protocol en ook om de angiogene en neurogene eigenschappen PDLSCs te verkennen om een nieuwe therapeutische strategie te ontwikkelen waarbij topicale toepassing van specifieke angiogene en neurogene factoren op de donor tand, alsmede de chirurgische planning en stereolithografisch model het resultaat van deautotransplantatie techniek zal verbeteren.

Organisaties: • Morfologie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Ivo LAMBRICHTS

Een multischaal, integratieve benadering voor de studie van cel-matrix mechanica en mechanotransductie tijdens celadhesie Universiteit Hasselt Abstract: Cel-matrix mechanica is van cruciaal belang voor vele fysiologische en pathofysiologische processen. Het beïnvloedt celadhesie, migratie, proliferatie en differentiatie en is essentieel voor het begrijpen van bijv. bloedvatvorming, kanker metastase en weefselregeneratie en engineering. Cellen sonde de mechanische eigenschappen van de extracellulaire matrix (ECM) door toepassing aandrijfkracht krachten. De pericellulaire mechanische omgeving die op deze manier wordt gemaakt hangt af van de ECM mechanische eigenschappen en op de cel actieve (contractiele) en passieve mechanische eigenschappen.Celadhesie gaat gepaard met complexe terugkoppelingsmechanismen tussen mechanische en chemische signalen die optreden bij extracellulaire, cellulaire en subcellulaire lengteschalen. Om deze mechanismen beter te begrijpen, is een integratieve benadering op meerdere niveaus nodig die een combinatie van kwantitatieve computermodellen en geavanceerde microscopische methoden, met betrekking van kwantitatieve gegevens op de verschillende lengteschalen handhaaft. Dit project zal een dergelijke aanpak inrichten. Het zal een interdisciplinair platform voor de studie van cel-adhesie in 3D vezelachtige ECM's (hydrogels) creëren, gaand over de grenzen van biomechanica, meerschalenmodellering en bio-imaging disciplines. Het zal resulteren in duidelijke methodologische vooruitgang voorbij de state of the art: een nieuwe methode voor de berekening van aandrijfkrachten en een nieuw computationeel model op meerdere niveaus van cel mechanica en mechanotransductie voor een cel, ingebed in een vezelachtige hydrogel zal worden opgericht, door te vertrouwen op gegevens verkregen door state of the art optische microscopie. Deze unieke benadering zal nieuw inzicht geven in de algemene mechanismen die celadhesie beheren, wat zeer relevant is voor vele toepassingen die celkweek in een 3D-omgeving, zoals tissue engineering betrekken. Organisaties: • Biofysica • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Marcel AMELOOT

Lipoproteïnen, een nieuwe target in multiple sclerose? Universiteit Hasselt Abstract: In dit project worden complete lipoproteiïnen profielen van MS-patiënten en dieren met EAE opgesteld. Ook wordt de oxidatiestatus van lipoproteïnen in verschillende fasen van de ziekte bepaald en worden de effecten van de afzonderlijke lipoproteïnen en hun geoxideerde vormen op het fenotype en de functie van monocyten en microglia bepaald. De hiermee geassocieerde effecten op het verloop van de ziekte zullen worden onderzocht. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Jerome HENDRIKS

Onderzoek naar psychosociale aspecten in de zorg voor patiënten met kanker. Universiteit Hasselt Abstract: Dit doctoraatsonderzoek kadert in een ruimer geheel waarbij LSM het Oncologisch Studiecentrum Erika Thijs de opdracht gaf een transmuraal psychosociaal zorgpad te ontwikkelen voor patiënten met kanker. Dit academisch onderzoeksproject heeft tot doel een beter zicht te krijgen op de psychosociale aspecten van de zorg vanuit perspectief van de patiënt of zorggebruiker, om vervolgens wetenschappelijk onderbouwde inzichten en evidence based practices aan te reiken die de inbedding van psychosociale aspecten in de transmurale zorg voor kankerpatiënten zouden kunnen optimaliseren. Organisaties: • Health Care

Onderzoekers: • Johan HELLINGS

Behandelingsstudie ' Expand' Universiteit Hasselt Abstract: Deze klinische studie kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds het onderzoeksinstituut Biomed(UHasselt) en anderzijds Novartis Pharma. Het onderzoeksinstituut Biomed levert aan Novartis Pharma de onderzoeksresultaten naar " Behandelingsstudie 'Expand' " onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Immunologie - Biochemie • Biomedisch Onderzoeks Instituut

Onderzoekers: • Bart VAN WIJMEERSCH

Seksualiteit in de laatste levensfase: ervaringen en behoeften bij terminaal zieke patiënten en hun partners, en de rol van hulpverlening Vrije Universiteit Brussel Abstract: De laatste jaren is er toenemende belangstelling en onderzoek rond het verlenen van psychosociale steun voor terminaal zieken, dit zowel in België als in andere landen. Hoewel goede palliatieve zorg gericht is op zowel fysieke als psychosociale en existentiële behoeften van patiënten en familie valt het op dat seksualiteit afwezig is als een wezenlijke component van de behoeften-evaluatie en zorg-bepaling. Uit recentelijke literatuur blijkt echter dat veel patiënten seksualiteit als waardevol achten binnen de gevorderde stadia van hun ziekte, en dat het belangrijk is om hierover met hun zorgverleners te kunnen communiceren. Toch hebben de meeste zorgverleners moeite om seksualiteit bespreekbaar te maken in de palliatieve setting, en is er weinig bekend over de reden waarom ze worstelen met dit niveau van communicatie in de klinische praktijk. De voorgestelde studie beoogt het longitudinaal onderzoeken van de seksuele ervaringen, problemen en behoeften van terminaal zieke patiënten en hun partners, alsook de rol van de zorgaanbieders met betrekking tot dit onderwerp. De gegevens worden verzameld via kwalitatief onderzoek, met inbegrip van face-to-face interviews met patiënten en hun partners, focusgroep interviews met zorgverleners in de oncologie en palliatieve zorg, en paneldiscussies met experts. Organisaties: • Maatschappelijke Gezondheidszorg

Onderzoekers: • Charlotte BENOOT • JOHAN BILSEN

Fijnregelen van synthethische pathways door middel van geconditioneerde expressie voor de productie van biochemicalien Vrije Universiteit Brussel Abstract: De doelstelling van dit project is het dichten van de technologische en kennis kloof door middelen en onderdelen aan te bieden voor de metabolische engineering gemeenschap, welke generisch zijn van aard en breed toepasbaar zijn. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • DANIEL CHARLIER

Evaluatie van mRNA beladen microbubbels voor ultrasound geleide kankervaccinatie Vrije Universiteit Brussel Abstract: DCs, de professionele antigenpresenterende cellen van ons immuun systeem, induceren CTL responsen tegen tumor antigenen. Bijgevolg is er interesse in hun gebruik als cellular anticancer vaccin. Het GRGN is betoken in onderzoek omtrent het gebruik van ultrasound en microbubbles voor drug aflevering. Het LMCT heeft expertise in het gebruik van mRNA voor modificatie van DCs. In deze studie, zal de expertise van het GRGN en LMCT gebundeld worden om mRNA beladen microbubbles aan te maken en na te gaan of deze kunnen aangewend worden om mbv sonoporatie DCs in de lymfeknoop te modificeren. Organisaties: • Fysiologie • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • Sophie HERNOT • Karine BRECKPOT

Studie van de invloed van poreuze macrogestructureerde dragers en hun zeoliet coating op massa transport: een synergische aanpak van modelering, gecontroleerde aanmaak, karakterisatie en sorptie Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project bestuderen we de invloed van poreuze macrogestructureerde dragers en hun zeoliet coating op massa transport. We doen dit door gebruik te maken van een synergische aanpak van modellering, gecontroleerde aanmaak, karakterisatie en sorptie. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • GERT DESMET

Onderzoek rond het evolutionaire samenspel tussen de voorkeur voor anderen en de vorming van groepen in strategische omgevingen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Veel strategische situaties worden gekenmerkt door spelersvoorkeuren die het welzijn van anderen in rekening nemen. Deze voorkeuren begeleiden mensen in hun beslissingen met wie te participeren in economische of sociale activiteiten . Weinig aandacht gaat uit naar hoe groepsvorming de voorkeuren van spelers beïnvloed en vice versa. Hier onderzoeken we hoe deze voorkeuren met betrekking tot het welzijn van anderen het samenbrengen van de spelers beïnvloedt, zowel in paarsgewijze en N - spelers scenario's , en vice versa hoe groepsdynamica de overtuigingen ( dwz de vorming en aanpassing van de overtuigingen ) van de individuele agenten in de context van twee concrete strategische problemen beïnvloeden. De focus zal hier liggen op het dictator spel en de uitbreiding, het vertrouwen spel . Om dit probleem op te lossen combineren we het huidige computationele onderzoek betreffende het modelleren van overtuigingen en stabiel matchen met de populatie dynamische modellen die klassiek gebruikt worden in evolutionaire speltheorie ( EGT ). Ons uiteindelijke doel is om inzicht te verkrijgen in hoe collectieve systemen worden gevormd door overtuigingen en voorkeuren, waardoor de abstracte resultaten kenmerkend voor EGT dichter bij de wereld van echte strategische situaties worden gebracht. Om de geldigheid van dit onderzoek te waarborgen , zal een externe partner experimenteel onderzoek naar de vragen die gelijkwaardig zijn aan diegene die in dit voorstel werden geformuleerd testen op basis van een aantal gedragseconomie experimenten . Deze experimenten zullen niet alleen zorgen voor de geldigheid van de resultaten, maar ze zullen ook de richting van het onderzoek mee bepalen . Organisaties: • Informatica en Toegepaste Informatica • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • TOM LENAERTS • Luis Alberto MARTINEZ VAQUERO

Nanobody-gebaseerde Proximity Ligation Assay voor Humane Toxocariasis Vrije Universiteit Brussel Abstract: Één enkele Toxocara larve kan al zorgen voor een zware besmetting. De diagnose gaat vaak moeizaam. Serologische testen blijven de minst invasieve en meest sensitieve aanpak om het parasiet antigen (Ags) op te sporen, maar deze test is echter niet zeer specifiek. Er is nood aan een onwikkeling van nieuwe testen. Onze strategie maakt gebruik van de voordelen van twee sterke technieken: Nanobodies en Proximity Ligation Assay. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • SERGE MUYLDERMANS

Structurele en functionale biologie van bacteriële S-layers Vrije Universiteit Brussel Abstract: Archaea en een breed veld van Bacteria produceren een continue proteïne laag op hun buitenste oppervlakte, genaamd de S-layer.

Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Han Karel REMAUT • HENRI DE GREVE

Nanobody-geassisteerde structurele studie van ELIC, een prokaryoot GABA-geactiveerde ionenkanaal Vrije Universiteit Brussel Abstract: De recente ontdekking van ELIC, een bacterieel GABA-geactiveerd ion kanaal, opent nieuwe mogelijkheden om structureel inzicht te krijgen in het functioneren van een ion kanaal. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • JAN STEYAERT

Grondige karakterisatie van verschillende humane lever progenitorcel populaties Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project gebruiken we diverse isolatietechnieken die gekend zijn voor hun mogelijkheid om lever progenitorcellen te isoleren uit muizen. Daarna vergelijken we de cell populaties die we verkregen hebben uit menselijke levers en pediatrische donor levers. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • Leonardus VAN GRUNSVEN

Het verband tussen hypoxie en progenitor cellen bij carcinogenese in de lever Vrije Universiteit Brussel Abstract: Elk jaar worden bijna een half miljoen mensen gediagnosticeerd met een primaire lever tumor. In dit onderzoek zouden we de invloed van hypoxie (lage zuurstof niveau's) en verminderde zuurstof niveau detectie op lever stamcellen willen beoordelen, evenals hoe dit deze zaken een invloed kunnen hebben op de ontwikkeling van levertumoren. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • Leonardus VAN GRUNSVEN

Hart- en spier-specifieke "targetting" voor gentherapie van neuro-musculaire aandoeningen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Gentherapie is het inbrengen van genetisch materiaal in (menselijke) cellen in het kader van een geneeskundige behandeling. Bij dit onderzoek passen we hart- en spier-specifieke "targetting" toe voor de gentherapie van neuro-musculaire aandoeningen. Organisaties: • Celbiologie en Histologie

Onderzoekers: • Thierry VANDENDRIESSCHE • Marinee CHUAH

Hepatocytachtige cellen, afgeleid van adulte humane huid progenitorcellen, als potentieel in vitro model voor het screenen van geneesmiddelen op mogelijke levertoxiciteit Vrije Universiteit Brussel Abstract: We onderzoeken of adulte humane huid progenitorcellen, die afgeleid zijn van hepatocytachtige cellen, gebruikt kunnen worden voor het screenen van geneesmiddelen op mogelijke levertoxiciteit. Organisaties: • Toxicologie, Dermato-cosmetologie en Farmacognosie

Onderzoekers: • Tamara VANHAECKE • Mathieu VINKEN

Skywalker, een nieuw proteine betrokken in synaptische veroudering en epilepsie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Epilepsie is een neurologische aandoeding die regelmatig voorkomt. Er zijn reeds vele medicijnen ontwikkeld, maar deze zijn meestal niet specifiel en 30% van de patiënten reageert er niet op. We hebben recentelijk een synaptische vesikel cyclus proteine geïdentificeerd in Drosophila, genaamd Skywalker en mutaties in het menselijk homoloog, TBC1D24, die epilepsie zou veroorzaken. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Wim VERSEES

EU-bonuskrediet type B2c voor EU project: INTEGRATE Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het INTEGRATE project beoogt het ontwikkelen van innovatieve infrastructuren om data en kennis te delen en om grootschalige samenwerking op biomedisch onderzoek te stimuleren. Organisaties: • Huisartsen en zorg rond het levenseinde

Onderzoekers: • DIRK DEVROEY

Targeting kanker stamcellen door het verhogen van cytotoxische T-cel responsen tegen het eiwit SOX2 Vrije Universiteit Brussel Abstract: We willen de rol van kankerstamcellen in immune bevoegde syngenetische muizen bestuderen. Organisaties:

• Fysiologie

Onderzoekers: • KRISTIAAN THIELEMANS

De rol van de darmmicrobiota in obesitas geassocieerde inflammatie: ontwikkeling van een metagenoomanalysekader voor de studie van het microbieel inflammatiepotentieel Vrije Universiteit Brussel Abstract: Lange tijd werd aangenomen dat elk obees individu eenzelfde verhoogde risico liep op inflammatiegerelateerde aandoeningen. Recent onderzoek van Le Chatelier et al. wees echter uit dat dit vermoedelijk niet het geval is. Metagenoomanalyses van fecale stalen lieten toe een obese populatie in twee groepen te verdelen op basis van het aantal in hun colon aanwezige microbiële soorten en de daaraan gelinkte genetische variatie, waarbij enkel de groep met een lage microbiële rijkdom gekarakteriseerd bleek te zijn door verhoogde concentraties aan inflammatiemerkers11 In een eerste fase van het project zal een moduleset van inflammatiegerelateerde bacteriële moleculen opgesteld worden op basis van literatuur mining en database exploratie (TP1). Deze moduleset zal vervolgens uitgebreid worden met via metagenoomanalyses van bestaande of in opbouw zijnde datasets (MetaHIT, MetaCardis, Vlaamse Darmfloraproject) geïdentificeerde genen coderend voor bacteriële celcomponenten die gelinkt kunnen worden aan een al dan niet inflammatiegerelateerde microbiota. In samenwerking met het labo INRA-Micalis (Dr. Hervé Blottière, Jouy-enJosas, Frankrijk) zullen deze genen in een passende vector tot overexpressie gebracht worden om hun pro- of anti-inflammatoire karakter al dan niet te bevestigen (TP2). De verkregen moduleset zal de core vormen van een metagenoomanalysekader gericht op het identificeren van het inflammatiepotentieel van de darmmicrobiota. Via de analyse van fecale metagenoomdatabases (met gekoppelde metadata betreffende inflammatie) zal de bijdrage van dit potentieel tot Obesity Associated Inflammation in kaart gebracht worden. Tevens zal een publiekelijk te consulteren, webgebaseerde, grafische gebruikersinterface ontworpen worden gebaseerd op bovenstaand model (TP3). Vervolgens zal het ontwikkelde metagenoomanalysekader geïmplementeerd worden in een dieetinterventiestudie gericht op het effect van de consumptie van pre- of probiotica op het inflammatiepotentieel van de darmmicrobtiota en de hiermee mogelijkerwijs geassocieerde wijzigingen in de inflammatiestatus van de obese gastheer (TP4). . Dit wijst erop dat het lichaam van obese individuen met een minder diverse microbiota zich in een meer uitgesproken toestand van chronische inflammatie bevindt. Uit compositionele/functionele analyse van de metagenomen bleek verder dat naast een verschil in microbiële rijkdom, de darmmicrobiota van de twee groepen ook functioneel fundamenteel verschillend was. Dit doet de vraag rijzen of deze verschillen in microbiota de oorzaak of eerder het gevolg zijn van de geobserveerde shift naar een geïnflammeerde toestand. Op dit moment is het echter onmogelijk de bijdrage van de darmmicrobiota tot Obesity Associated Inflammation in kaart te brengen, daar de noodzakelijke tools om het inflammatiepotentieel van de microbiële darmgemeenschap op te volgen niet voorhanden zijn. Het is uiteraard, met de bij obese mensen vaak voorkomende inflammatiegerelateerde ziektes in het achterhoofd, van primordiaal belang dit potentieel op te kunnen volgen, gezien de implicaties wat betreft diagnose en behandeling van obesitasgeassocieerde ziektes. Dit project heeft dan ook als doelstelling een metagenoomanalysekader op te stellen dat toelaat het inflammatiepotentieel van de darmmicrobiota te evalueren zodat de rol van de microbiële darmgemeenschap bij de ontwikkeling van obesitasgeassocieerde inflammatie nauwkeuriger onder de loep genomen kan worden. Deze tool zal vervolgens aangewend worden in een dieetinterventiestudie om het inflammatiereducerend potentieel van een pre- of probiotisch levensmiddeleningrediënt op de darmmicrobiota van obese vrijwilligers na te gaan. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Jeroen RAES

ASPIRE: adjuvant-gemediëerde stimulatie van kanker specifieke immuun responsen Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project, stellen we voor om mRNA dat codeert voor immuunmodulerende eiwitten, waaronder FIST, Fb2 en IL-12 thv de tumor of tumor drainerende lymfeknoop af te leveren ten einde CD11c+ cellen in situ te modificeren. De doelstelling is om deze cellen te activeren en te gebruiken om eiwitten aan te maken die de bestaande immuunsuppressie kunnen omgooien en tumorspecifieke T cellen kunnen activeren. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Karine BRECKPOT

Bidirectionele link tussen tumor angiogenesis en immuniteit in melanoom hersens metastase: potentiële synergie tussen anti-angiogenesis en immunotherapie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond de potentiële synergie tussen anti-angiogenesis en immunotherapie Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Joeri AERTS

Onderzoek naar de cystine/glutamaat antiporter of systeem xc- als innovatief neurofarmacologisch aangrijpingspunt voor majeure depressie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Majeure depressie is een frequent voorkomende stemmingsstoornis, die vaak leidt tot verminderde levenskwaliteit. De laatste halve eeuw wordt de antidepressieve therapie gedomineerd door de monoamine hypothese. Vermits slechts 50-60% van de depressieve patiënten reageert op een eerste antidepressieve behandeling, is er ruimte voor verbetering en noodzaak aan ontwikkeling van nieuwe medicatie. De recente glutamaathypothese toont aan dat glutamaat een primaire mediator is van majeure depressie en zodoende een potentieel interessant doelwit is voor antidepressieve therapie. Zeer recent nam ook de interesse voor gliale glutamaattransporters toe in de pathofysiologie van depressie, aangezien zij een belangrijke rol spelen in de abnormale extrasynaptische glutmaatconcentratie. Onderzoekshypothese: In dit project zullen we aantonen of systeem xc-, een antiporter die intracellair glutamaat uitwisselt voor extracellulair cystine en belangrijk is in verschillende hersenregio's, betrokken is in de mechanismen van depressie. Om deze hypothese te toetsen worden 3 werkpakketten opgesteld. Organisaties: • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Ann MASSIE • Ilse Julia SMOLDERS

Analytische en klinische validatie van biomarkers van beta celschade in type 1 diabetes

Vrije Universiteit Brussel Abstract: Studie rond biomarkers - Type 1 diabetes Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie

Onderzoekers: • Geert MARTENS

Tri-ART 2.0: Optimization of TriMix and Antigen RNA-based anti-cancer Therapy. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Messenger RNA, a genetic vaccine and safe pharmaceutical, can be exploited to reprogram dendritic cells (DCs) in situ. Recently, we showed that intranodal delivery of tumor antigen and TriMix mRNA induces therapeutic anti-tumor immunity. In this project, we will build on these findings and evaluate cationic carriers to enhance the delivery of the mRNA to lymph node-resident DCs, focusing on antigen expression and activation of the DCs in the presence or absence of TriMix. In addition, we will evaluate the use of mRNA to modify tumor-resident DCs, trying to (i) activate them by TriMix and (ii) exploit them as factories for the local production of immune modulators. In sum, we will further optimize the mRNA/DC-platform for anti-tumor immunotherapy. Organisaties: • Fysiologie

Onderzoekers: • Karine BRECKPOT

Interacties tussen oestrogenen en de insulin-achtige growthfactor IGF-1 in neuroprotectie in focale cerebrale ischemie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Ischemische beroerte is de meest voorkomende oorzaak van invaliditeit bij volwassenen en de 3e doodsoorzaak. Het wordt veroorzaakt door een verstopte bloedvat in de hersenen leidend tot neuronale celdood. Inductie van repersfusie via oplossing van het bloedstolsel door behandeling met weefsel-type plasminogeen activator is de enige effectieve behandeling to nu toe. De meeste patiënten worden echter niet op deze manier behandeld. Bij deze patiënten duurt herstel van de bloedtoevoer veel langer en nieuwe behandelingen zijn nodig om neuronen te beschermen vóór het herstel van de circulatie. Hersenischemie leidt tot een cascade van pathologische gebeurtenissen (bijvoorbeeld membraandepolarisatie, oxidatieve stress, ontstekingen, celdood) en het huidige concept is dat verschillende van deze cascades moeten worden getarget om tot een effectieve behandeling te komen. We al hebben gevonden dat de insuline-achtige groeifactor IGF-I en estradiol beide neuroprotectief zijn indien afzonderlijk toegediend na inductie van een ischemische beroerte. Bovendien zijn deze factoren nog effectiever wanneer ze samen toegediend. De huidige studie probeert te achterhalen doe deze twee hormonen werken samen, opdat we de behandeling kunnen te optimaliseren. We gebruiken een relevant preklinisch ratmodel en proberen ook de werkingsmechanismes van IGF-I, met speciale aandacht voor modulatie van neuroinflammatie en cytokine-expressie, te achterhalen. Organisaties: • Farmacologie

Onderzoekers: • RON KOOIJMAN

Moleculaire en cellulaire karakterisering van de mechanismen betrokken bij intestinale B cel uitputting na Trypanosoma brucei infectie en het effect ervan op host overleving Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de impact van een trypanosome brucei infectie op de maaggerelateerde immuunsysteem, microbiale homeostasis en metabolische functie. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Stefan MAGEZ • Carl DE TREZ

De immunologie van implantatie: de rol van uteriene dendritische cellen Vrije Universiteit Brussel Abstract: In dit project trachten we de rol van uteriene dendritische cellen bij zowel normale als mislukte implantatie te decoderen. Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica

Onderzoekers: • Hilde VAN DE VELDE

Identificatie en karakterisatie van een macrofaag migratie inhiberende factor (MIF) homoloog in trypanosomen Vrije Universiteit Brussel Abstract: Het doel is het identificeren en karakteriseren van een macrofaag migratie inhiberende factor homoloog in trypanosomen. Studie rond Afrikaanse trypanosomiasis. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • BENOIT STIJLEMANS • PATRICK DE BAETSELIER

Kwaliteit van palliatieve zorg in de eerste lijn Vrije Universiteit Brussel Abstract: As part of my pre and postdoctoral FWO fellowship I coordinated the Belgian SENTI-MELC study and international EUROSENTI-MELC study (2005-2010) describing the circumstances of dying in Belgium, the Netherlands, Spain and Italy, using representative GP networks. In 20132014, the EUROSENTI-MELC study will be continued focusing on the development and testing of quality indicators to measure palliative care in primary care, nationally and internationally. Based on previous work of the End-of-Life Care Research Group concerning the development of a generic test set of quality indicators for palliative care, we will develop, test and improve quality indicators for primary palliative care and use them to evaluate and compare the quality of primary care of different countries in Europe. This grant application searches the necessary additional funding for the continuation of the EURO sentimelc study in 2013. While the content of the new registrations will be worked out as part of my postdoctoral fellowship, additional costs are needed to ensure that all partners will continue to participate. Organisaties:

• Huisartsen en zorg rond het levenseinde • Medische Sociologie

Onderzoekers: • LUC DELIENS • Lieve VAN DEN BLOCK

Onderzoek naar resistentie mechanismen in multipel myeloom Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel myeloom (MM) is een ongeneeslijke kwaadaardige plasmacel ziekte gelokalizeerd in het beenmerg (BM, tumoromgeving). De omgeving is crucial voor de ondersteuning van MM celoverleving, proliferatie, groei en ontwikkeling van geneesmiddelen resistentie. Nieuwe geneesmiddelen zijn geïdentificeerd die zowel MM cellen als cellen van de BM omgeving aanvallen. Behandeling van MM bestaat uit oude geneesmiddelen zoals chemotherapie (melphalan) en corticosteroïden (dexamethasone) en nieuwe geneesmiddelen zoals proteasoom inhibitoren (bortezomib) en immuunmodulaire drugs (lenalidomide). Ondanks de verbetering in behandeling, deze geneesmiddelen genezen de patiënten niet, en MM hervalt herhaaldelijk tot de patiënt bezwijkt aan de ziekte. Mechanismen van drug resistentie zijn de expressie van drug efflux transporters, inductie van genmutaties en expressie, aanpassing van apoptose mechanismen en tumor micro-omgeving geïnduceerd resistentie. Het doel van dit project is om resistentie mechanismen in MM cellen geïnduceerd door klinisch gebruikte stoffen en door de BM micro-omgeving te onderzoeken. Het onderzoeksproject is onderverdeeld in 3 werkpakketten waaronder: - WP1: De rol en regulatie van ABCG2 expressien in MM; - WP2: Ontrafelen van bortezomib resistentie mechanismen in multipel myeloom cellen en de beenmerg micro-omgeving; - WP3: De rol van cereblon in lenalidomide gevoeligheid in MM. Dit onderzoek zal leiden tot een beter begrijpen van de ziekte MM en geneesmiddelen resitentie wat kan leiden tot een verbeterde behandeling van MM patiënten. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • ELS VAN VALCKENBORGH

Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUBUniversity of Valencia, Lluch Girbes Enrique Vrije Universiteit Brussel Abstract: studie rond het effect van neurologische studies bij patienten met chronische kniepijn gerelateerd aan osteoarthritis Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • JO NIJS

Online registratie van exposure, lichte en zware fietsongevallen bij adolescenten. Een retrospectieve en prospectieve studie Vrije Universiteit Brussel Abstract: Fietsen bevordert de gezondheid, vermindert de kans op obesitas, zorgt voor minder lawaaihinder, luchtvervuiling en broeikasgassen die geassocieerd worden met reizen/verplaatsing. Vooraleer fietsen gepromoot wordt, zou het veiliger moeten worden. Vooraleer we veiligheidsmaatregelen kunnen toepassen, is het essentieel om een overzicht te hebben van alle ernstige en minder ernstige ongevallen met fietsers. Organisaties: • Menselijke Fysiologie

Onderzoekers: • Sebastiaan DE GEUS • ROMAIN MEEUSEN

Interpretatie - in vitro en in vivo - van het gebruik van nieuwe combinaties van geneesmiddelen in multiple myeloma Vrije Universiteit Brussel Abstract: Multipel myeloom (MM) is een B-cel maligniteit die gelokaliseerd isin het beenmerg (BM). Hier ontvangen de MM-cellen signalen om te overleven, groeien en ontsnappen aan drug-geïnduceerde celdood. De implementatie van medicijnen die deze interacties targeten hebben de alghele overleving van MM patienten reeds aanzienlijk verbeterd. Desalnietemin hervallen de meeste patiënten nog steeds en is er dus nood aan nieuwe thearpeutische doelwitten en therapeutische benaderingen. In het huidige project zullen we twee nieuwe combinaties van geneesmiddelen uittesten. Deze combinaties worden geselecteerd op basis van een hoge waarschijnlijkheid van synergie tussen de geneesmiddelen en we zullen hiervoor gebruik maken van zowel humane MM cellen en het 5T33MM muismodel. In een tweede stap, zullen we dan proberen om de onderliggende mechanismen van de potentiële synergetische anti-MM-activiteit te ontrafelen en dit zowel in vitro als in vivo, waar de MM cellen beschermd worden door het BM micromilieu. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • Elke DE BRUYNE

Financiering IOF-programma - GEAR I: NANOBODIES : Nanobody-gebaseerde beeldvorming van myeloide cellen tijdens inflammatie en kanker. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Financiering IOF-programma - GEAR I: NANOBODIES : Nanobody-gebaseerde beeldvorming van myeloide cellen tijdens inflammatie en kanker. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen • Medische Beeldvorming en Fysische Wetenschappen

Onderzoekers: • Tony LAHOUTTE • PATRICK DE BAETSELIER

De Neurogenine 3 cel als gids voor celtherapie in diabetes

Vrije Universiteit Brussel Abstract: De mogelijkheid tot het vergroten van beta-cell massa op een gecontroleerde en efficiënte manier zou een grote stap vooruit zijn in het genezen van diabetes. Ons project wil bijdragen tot dit doel door het onderzoeken van de rol van een specifieke soort cell, genaamd Neurogenin 3. Organisaties: • Medische Biochemie

Onderzoekers: • Henry HEIMBERG • MARK VAN DE CASTEELE

Generatie en activatie van myeloïde-afgeleide suppressor cellen door multiple myeloom cellen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een mogelijk mechanisme van immuunsuppressie door myeloom cellen is de generatie en activatie van myeloïde-afgeleide suppressor cellen (MASC). Deze zijn een heterogene myeloïde populatie die T-celproliferatie onderdrukken in pathologische omstandigheden. Het aantal MASC is verhoogd in het perifeer bloed van myeloom patiënten. Bovendien werden er in het 5TMM muismodel verscheidene MASC subsets geïdentificeerd in het beenmerg met de capaciteit om T-celproliferatie te onderdrukken. Het doel van deze studie is de generatie, expansie en activatie van MASC door myeloomcellen te onderzoeken, en de mechanismen te ontrafelen om multipel myeloom progressie beter te begrijpen en zo behandeling te verbeteren. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie

Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN • ELS VAN VALCKENBORGH

Logement Public - cahier des charges spécial des charges n° CGKR/CNTR/2012/07 Vrije Universiteit Brussel Abstract: Onderzoek naar de publieke huisvestingsector in het kader van het opstellen van een discriminatiebarometer Wonen voor het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding. Organisaties: • Geografie

Onderzoekers: • Bas VAN HEUR • Michael RYCKEWAERT

Bilaterale samenwerking in het kader van gezamenlijke doctoraatsprojecten_Bench fee i.h.k. van Joint PhD VUB-KUL, Greet De Baets Vrije Universiteit Brussel Abstract: Een analyse van structurele en evolutionaire mechanismen tegen aggregatie van eiwitten Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Nico VAN NULAND

VUB-PRIJS :IGNACE VANDERSCHUEREN 2012 (Biomedische Wetenschappen/oproep 2012) Vrije Universiteit Brussel Abstract: Toelichting doctoraatsonderzoek Dit doctoraatsonderzoek werd geleid om een beter begrip te verkrijgen van de cellulaire plasticiteit in de pancreas. De pancreas is onderhevig aan 2 belangrijke ziektes: diabetes en pancreas kanker. In beide gevallen is het essentieel om een betere karakterisatie van pancreas progenitor/voorloper cellen te bekomen. Dit kan namelijk leiden tot de ontwikkeling van verbeterde methoden om transplanteerbare beta cellen te maken. Transplantatie van donor-afgeleide of nieuw-gegenereerde beta cellen biedt grote hoop als potentiële genezing voor diabetes patiënten. In het verleden werd er voornamelijk indirect bewijs geleverd voor plasticiteit van pancreascellen. Bovendien bestaan er belangrijke tegenstellingen tussen de verschillende studies. Bijgevolg is er nog steeds geen consensus over het bestaan noch over de exacte locatie van endocriene progenitor- of voorloper cellen in de volwassen pancreas, ondanks het grote aantal studies. Ons doel was om direct en eenduidig bewijs te leveren voor het bestaan van plasticiteit in de pancreas door het ontwikkelen en toepassen van methoden voor cell lineage tracing of celafstammingstracering. Lineage tracering is een essentiële methode geworden om ondubbelzinnig de origine van cellen aan te tonen. In het eerst deel van dit werk hebben we lineage tracering uitgevoerd van duct cellen in transgene Hnf1b-CreERT2 R26R reporter muizen in samenwerking met Prof. Ferrer J uit Barcelona, Spanje. In deze studie weerleggen we het reeds lang voor waar aangenomen concept dat beta cellen afkomstig zouden zijn van duct cellen in postnatale pancreas. We tonen aan dat Hnf1b een merker is van primitieve and mature pancreas duct cellen. We tonen ook dat Hnf1b+ cellen van de vroege embryonale ducten precursoren zijn van acinaire, duct en endocriene cellen. Later in de embryonale ontwikkeling ontstaan uit de Hnf1b+ cellen enkel duct en endocriene cellen. Daarentegen, tijdens postnatale ontwikkeling of tijdens experimenteel geïnduceerde beta-cel groei of regeneratie, geeft het ductale epitheel geen significante bijdrage aan acinaire of endocriene cellen meer. Deze bevindingen werden recent bevestigd door 3 andere onafhankelijke lineage traceringsstudies. In het tweede deel hebben we traceermethodes ontwikkeld om het lot van humane acinaire cellen in cultuur te bestuderen, met of zonder virale vectoren. Proefdierstudies toonden aan dat pancreas exocriene acinaire cellen fenotypische plasticiteit bezitten; ze kunnen omgevormd worden tot duct-achtige voorlopercellen die kunnen aangezet worden tot het vormen van pancreas ductale cellen, levercellen en insuline-producerende beta cellen, en na mutatie tot ductale kankercellen. Acinaire cellen vormen de grootste component van de pancreas en vormen dus een aantrekkelijk doel voor cel-herprogrammering om nieuwe beta cellen te maken. Er was echter heel weinig geweten over de plasticiteit van menselijke acinaire cellen. In deze traceerstudie tonen we het eerste directe bewijs van humane pancreas acinaire cel plasticiteit. We tonen dat acinaire cellen zich in cultuur spontaan omvormen naar duct cellen. Binnen de tijdsspanne van 1 week vormen (bijna) alle overlevende acinaire cellen zich om in duct cellen. Daarnaast hebben we ook verschillende methodes geëvalueerd voor gentransfer in acinaire cellen in vivo en in vitro. VSV-G gepseudotypeerde lentivirale vectoren (afgeleid van HIV) bleken het meest optimaal voor in vitro gentransfer. Voor in vivo transductie van de pancreas gaf adenovirale transductie hoge efficiënties. Deze bevindingen dragen bij aan een beter begrip van pancreas cel plasticiteit en richten de aandacht op het belang van acinaire cellen voor het ontwikkelen van nieuwe therapeutische strategiën voor diabetes en pancreas kanker. Verder, een ander belangrijk punt dat naar voren komt uit dit werk is het vitale belang van lineage tracering voor toekomstige studies die cellulaire conversies willen aantonen. De tracerings- en transductie methodes dat we ontwikkeld hebben in dit werk, zullen nuttig blijken te zijn in toekomstige studies van (humane) acinaire cel herprogrammering. Organisaties: • Pathologische Anatomie

Onderzoekers:

• Isabelle HOUBRACKEN

ESRF and DUBBLE: Synchrotron X-rays for revealing the structure and function of molecules and materials Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project behelst de steun aan het gebruik van de faciliteiten aan ESRF, en DUBBLE in het bijzonder. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen

Onderzoekers: • Han Karel REMAUT • REMY LORIS

Behoefte aan een dagcentrum voor pubers en adolescenten met een complexe problematiek van zowel een psychologische of psychiatrische aard in Brussel en Brusselse westrand Vrije Universiteit Brussel Abstract: De instelling 'VUB' en het ' Centrum voor Geestelijke Gezondheidszorg - Brussel' hebben voor het project ' Behoefte aan een dagcentrum voor pubers en adolescenten met een complexe problematiek van zowel een psychologische of psychiatrische aard in Brussel en Brusselse westrand' een overeenkomst afgesloten die kadert in de dienstverleningsopdracht van de instelling. Hierbij kunnen de onderzoeksresultaten worden overgedragen aan het bedrijf, kan een billijke vergoeding worden afgesproken mbt de valorisatie van het onderzoek of kunnen andere afspraken gemaakt worden aangaande intellectuele eigendom, zoals bepaald in de afgesloten overeenkomst. Organisaties: • Organisatie, beleid en sociale ongelijkheden in gezondheidszorg

Onderzoekers: • MARCUS LEYS

Validatie van de rol van de cystine/ glutamaat antiporter of systeem Xc- in aandoeningen van het visueel systeem Vrije Universiteit Brussel Abstract: Met dit project gaan we de betrokkenheid van systeem xc- na in aandoeningen van het visueel systeem zoals bv. glaucoom. Bovendien wordt onderzocht of systeem xc- betrokken is in de plasticiteit van de hersenen na monoculaire enucleatie (het verwijderen van één oog). Organisaties: • Farmaceutische Biotechnologie en Moleculaire Biologie

Onderzoekers: • Ann MASSIE

Toekenning van UVV: Waardig Levenseinde Vrije Universiteit Brussel Abstract: De Vrije Universiteit Brussel met het UZ Brussel is een grote voortrekker in het streven naar een waardig levenseinde, zowel als vernieuwer van (palliatieve) zorgmodellen als door haar onbevooroordeelde aandacht voor àlle beslissingen bij het levenseinde. Zo nam ze o.a. medio 1980 het eerste initiatief in de palliatieve zorg in België en Brussel door de oprichting van de thuisequipe OMEGA en stichtte ze later het eerste supportief dagcentrum TOPAZ. Zij zette zich mee in voor een euthanasiewet, lag samen met de vzw Recht op Waardig Sterven aan de basis van het LevensEinde InformatieForum (LEIF) en ontwikkelde de sociologische onderzoeksgroep Zorg rond het Levenseinde (ZrL). DeMens.nu installeert daarom de Leerstoel "Waardig Levenseinde" aan de Vrije Universiteit Brussel. Hierdoor kunnen de initiatieven en hun resulterende netwerking geoptimaliseerd en aangevuld worden. Organisaties: • Zorg rond het levenseinde

Onderzoekers: • WILLEM DISTELMANS

Kans op toestroming van vervuild grond- en oppervlaktewater vanuit het deelgebied "Steertse Heide" naar het kwetsbare natuurgebied "Grote Meer". Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in een onderzoeksopdracht tussen enerzijds UA en anderzijds INBO. UA levert aan INBO de onderzoeksresultaten genoemd in de titel van het project onder de voorwaarden zoals vastgelegd in voorliggend contract. Organisaties: • Ecosysteembeheer

Onderzoekers: • Rudy van Diggelen

Technologische hulpmiddelen binnen de zorg: overheidstussenkomst en de invloed op ondernemerschap. Universiteit Gent Abstract: Dit onderzoek tracht -de instanties weer te geven die instaan voor overheidstussenkomst in het gebruik van verschillende gezondheidstechnologieën, -de processen en criteria bij beslissingen rond overheidstussenkomst na te gaan + de impact van dergelijke beslissingen op het marktpotentieel van die technologieën -kenmerken van ondernemers (en technologieën) te analyseren die erin geslaagd zijn financiële overheidstussenkomst en/of succesvolle marktintrede voor hun technologieën te bekomen. Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde

Onderzoekers: • Lieven Annemans

Statistische ondersteuning voor de beoordeling van GMO veldproeven Universiteit Hasselt Abstract: Om op de Europese markt te kunnen worden gebracht zijn GGO's onderworpen aan wettelijke voorschriften die een wetenschappelijke beoordeling eisen van de mogelijke risico's voor de gezondheid van mens of dier. Het is deels de verantwoordelijkheid van de EFSA om onafhankelijk, objectief en transparant wetenschappelijk advies te verstrekken met betrekking tot de veiligheid van GGO's. Het EFSA GGO-panel beschouwd zowel gegevens gegenereerd door de aanvragers tijdens de productontwikkeling, alsmede eventuele andere relevante wetenschappelijke informatie gepubliceerd in de wetenschappelijke literatuur. Om aanvragers bij de opstelling en presentatie van genetisch gemodificeerde (GG) installatie marktvergunningen te leiden en assisteren heeft het GGO-panel van EFSA een leidraad ontwikkeld voor

de risicobeoordeling van GG installaties en daarvan afgeleide levensmiddelen en diervoeders (FF GD). Deze leidraad beschrijft principes, concepten, gegevenseisen en problemen die moeten worden overwogen bij het uitvoeren van de risicobeoordeling van genetisch gemodificeerde installaties en daarvan afgeleide levensmiddelen en diervoeders. In het bijzonder, heeft het EFSA GGO-panel intensief gewerkt om expliciete objectieve, transparante en geharmoniseerde richtsnoeren voor experimenteel ontwerp en analyse te ontwikkelen. Deze omvatten de vaststelling van minimumeisen, en het verstrekken van specifieke statistische methodologieën voor veldproeven zowel voor de vergelijkende veiligheidsbeoordeling van genetisch gemodificeerde installaties en daarvan afgeleide levensmiddelen en diervoeders nodig voor de risicobeoordeling van voedsel-en voederveiligheid (FF). Binnen dit project zal CenStat een goede feedback geven aan het EFSA panel over GGO's met betrekking tot de aanvraagdossiers. In totaal zullen tijdens de eerste helft van 2013 6 bestanden worden voorgelegd aan de EFSA en de benodigde beoordeling wordt ondersteund door CenStat. Organisaties: • Centrum voor Statistiek • Centrum voor Statistiek

Onderzoekers: • Marc AERTS • Geert MOLENBERGHS • Christel FAES • Cristina SOTTO • Herbert THIJS

Identification of risk factors associated with the progression of knee-osteoarthritis: a 4 year prospective longitudinal study. KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Musculoskeletale Revalidatie

Onderzoekers: • Sabine Verschueren

Biomimetic remineralization of caries-affected dentin and dentin-bridge repair of exposed pulp tissueprof KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Biomaterialen - BIOMAT

Onderzoekers: • Bartholomeus Van Meerbeek • N. N.

Een stAPP naar een betere gezondheid. KU Leuven Abstract: Doel: Meten en bewust maken van sedentair gedrag en gedragsverandering stimuleren via het gebruik van een innovatieve en leuke app op een smartphone. Doelgroep We richten ons in dit project naar 19- tot 59-jarigen waarbij we trachten om in hun thuisomgeving en vrije tijd hetsedentair gedrag te verminderen. Verloop:ect bundelt de expertise van bewegingsdeskundigen, Logo-medewerkers, motivatiepsychologen en ingenieurs en bestaat uit volgende stappen:Fase 1: De eerste fase van het project bestaat uit de ontwikkeling, de validatie en een interventiestudie van de app. Door middel van permanente opvolging en onderlingefeedback tussen gebruikers, onderzoekers, ontwikkelaars en terreinwerkers, worden de app en de verschillende toepassingsmogelijkheden ontwikkeld, geoptimaliseerd en verfijnd. Vervolgens zal het gebruik van de app gevalideerd worden bij een representatieve groep van gebruikers. Aansluitend wordt door middel van een gecontroleerde interventiestudie nagegaan in hoeverre het gebrui Organisaties: • Fysieke Activiteit, Sport & Gezondheid

Onderzoekers: • Christophe Delecluse

Beleid voor lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs: trajecten totlevenslang leren KU Leuven Abstract: Geen Nederlandstalig Abstract Organisaties: • Sport- & Bewegingsbeleid

Onderzoekers: • Jan Seghers • Pascal Delheye • Evelien De Buck

De rol van niet-coderend RNA in juveniele myeolomonocytaire leukemie Universiteit Gent Abstract: Juveniele myelomonocytaire leukemie is een zeldzame kwaadaardige aandoening van het beenmerg die voorkomt op kinderleeftijd. De enige behandelingsoptie waarmee volledige genezing bekomen wordt is een stamceltransplantatie. In dit project zullen we evalueren of nietcoderende RNA molecules in de diagnostiek van JMML, als prognostische merker en als aangrijpingspunt voor nieuwe behandelingen kunnen gebruikt worden. Organisaties: • Vakgroep Pediatrie en genetica

Onderzoekers: • Barbara De Moerloose • Tim Lammens