www.researchportal.be - 5 Jul 2016 15:01:10
Onderzoeksprojecten (1650 - 1700 van 11514) Zoekfilter: Classificaties: BIOMEDISCHE WETENSCHAPPEN (B)
Optimalisatie van dendritische cel vaccinatie door interferentie met modulerende signalisatie. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Inleiding Dendritische cellen (DC) zijn de belangrijkste antigen presenterende cellen en essentieel voor de activatie van naïeve T cellen. Tijdens het maturatieproces worden immature DC, die gespecialiseerd zijn in antigen opname en verwerking, omgevormd tot potente T cel stimulerende mature DC. Fenotypisch wordt de maturatie gekenmerkt door een toename van HLA-klasse I en II moleculen op het celoppervlak en een verhoogde expressie van adhesiemoleculen, costimulatoire en activerende moleculen, zoals bijvoorbeeld CD83 (Banchereau 2000, Mellman 2001). CD83 wordt beschouwd als één van de belangrijkste maturatiemerkers van DC, maar wordt ook uitgedrukt door B en T cellen gedurende hun activatie. Dit suggereert dat CD83 een belangrijke rol speelt in de regulatie van de immuunrespons, maar de precieze functie op DC en T cellen blijft onduidelijk (Zhou 1995, Lechmann 2002, Scholler 2002). Anderzijds zijn DC ook betrokken bij de perifere tolerantie en dus verantwoordelijk voor de normale T cel homeostase. Verscheidene moleculaire interacties die een rol spelen in de negatieve signalisatie werden recent beschreven, namelijk B7-1, B7-2/CTLA-4; B7-H1, B7-DC/PD-1 en B7x/BTLA. Hun precieze rol in de T cel regulering is nog niet volledig achterhaald en vormt het onderwerp van intensief onderzoek (Coyle 2003, Chen 2004, Rietz 2004, Wang 2004, Zha 2004, Greenwald 2005). In dit onderzoeksproject zullen de interacties tussen DC en T cellen bestudeerd worden op moleculair niveau. Hierdoor verkregen inzichten in de regulatie van de immuunrespons kunnen bijdragen tot de optimalisatie van DC-gebaseerde immuuntherapie. We hebben ons enerzijds toegespitst op CD83 en anderzijds op de B7-moleculen, voornamelijk B7-H1 en PD-1. Organisaties: • Fysiologie
Onderzoekers: • KRISTIAAN THIELEMANS • Cindy AERTS
Onderzoek naar de centrale neurobiochemische wijzigingen geïnduceerd door modulatie van het AT4/IRAP systeem. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Dit project is een deelproject van het onderzoek beschreven onder PRIBI43. Dit doctoraatsproject onderzoekt de betrokkenheid en de werkingsmechanismen van het IRAP enzyme/AT4 receptor systeem in leer- en geheugenprocessen door kwantificeren van het gedrag in gevalideerde gedragstesten na i.c.v. of intrahippocampale/intracorticale applicatie van IRAP/AT4 liganden. Deze experimenten zullen uitgevoerd worden in normale laboratoriumratten en muizen en in een verder stadium van het project ook in modellen voor de ziekte van Alzheimer. Verder zal in dit project ook onderzoek geleverd worden naar de in vivo fysiologische relevantie van activatie en modulatie van het centraal IRAP enzyme/AT4 receptor systeem door het meten van de neurotransmitter- en neuropeptidevrijgave in ratten en muizen, alsook in IRAP¨KO muizen. Dit deel van het werk zal in collaboratie gebeuren met de groep van Prof Albiston (Australië). Organisaties: • Farmacologie • Farmaceutische Chemie, Analyse van Geneesmiddelen en Geneesmiddelenkennis
Onderzoekers: • YVETTE MICHOTTE • Dimitri DE BUNDEL
Differentiatie van adulte humane ductcellen van de pancreas tot functionele betacellen door gecontroleerde ectopische expressie van neurogenine-3 en zijn doelwitgenen. Vrije Universiteit Brussel Abstract: Cel therapie voor diabetes is beperkt toepasbaar, voornamelijk door de limiterende beschikbaarheid van donor materiaal. De ontwikkeling van de novo beta cellen uit humane embryonale stamcellen of adulte cellen kan deze beperking opheffen, en voor beide benaderingen werden in 2006 resultaten gepubliceerd die aantonen dat zij potentieel hebben voor beta cel ontwikkeling (Hao et al., 2006; D'amour et al., 2006). Ook in de MBIO onderzoeksgroep werd in muis modellen de aanwezigheid van pancreas precursoren in de ducten van adulte muis pancreas aangetoond. Ons doel is de conversie van adulte humane duct cellen naar beta cellen door middel van diverse benaderingen.(1) In eerste instantie willen we proteïne transductie uitvoeren op dergelijke cellen met Tat-neurogenine-3 (Ngn3). Hiermee willen we een gelimiteerde en controleerbare expressie van exogeen Ngn3 in deze cellen introduceren conform het expressiepatroon in embryonale endocriene pancreas. (2) Manipulatie van Delta Notch signalisatie in deze cellen door Hes1 RNA interferentie, en introductie van de pro-endocriene factoren HES6, DLL1, DLL4. (3) Aanpassing van de celcultuur condities om endocriene differentiatie verder te stimuleren. (4) Cellen met een minimale endocriene differentiatie zullen in ex vivo cocultuur met embryonale pancreas verder gedifferentieerd worden. Organisaties: • Pathologische Biochemie en Fysiologie
Onderzoekers: • Stefan BONNE
Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en middelenmisbruik in relatie tot de plaatsingsgrond van jongeren in een gemeenschapsinstelling Universiteit Gent Abstract: Het onderzoek wil de plaatsing in een gemeenschapsinstelling bekijken vanuit een diagnostisch uitgangspunt en nagaan welke plaatsingen beantwoorden aan de vooropgestelde bedoeling van deze voorzieningen. Als wordt beweerd dat deze gemeenschapsinstellingen in principe bestemd zijn voor jongeren die (ernstige)gedragsproblemen stellen, dan zijn alle jongeren die geen gedragsproblemen stellen, minstens één psychiatrische stoornis hebben en/of midellen misbruiken er niet op hun plaats. Organisaties: • Vakgroep Orthopedagogiek
Onderzoekers: • Eric Broekaert
Gedragsproblemen, psychiatrische stoornissen en/of middelenmisbruik in relatie tot de plaatsingsgrond van jongeren in een gemeenschapsinstelling Universiteit Gent
Abstract: Het onderzoek wil de prevalentie van psychiatrische stoornissen en psychologische problemen nagaan in de mannelijke populatie van de Gemeenschapsinstellingen voor bijzondere Jeugdbijstand. Tevens wordt onderzocht wat de consistentie is tussen diagnostische informatie gegeven door ouders en jongeren die afzonderlijk hebben deelgenomen aan een diagnostisch interview. Tenslotte wordt nagegaan of bepaalde variabelen een voorspellende waarde hebben met betrekking tot het recidiveren. Organisaties: • Vakgroep Orthopedagogiek
Onderzoekers: • Eric Broekaert
Nieuwe systemen voor de in vitro regeneratie van somatische stamcellen en adventiefscheuten bij planten Hogeschool Gent Abstract: De laatste jaren kwamen een aantal veelbelovende nieuwe middelen beschikbaar om somatische stamcellen te induceren: nieuwe cytokininen, cytokinine 'enhancers', van Rhodococcus fascians afgeleide signaalmoleculen enz. Somatische stamcellen vinden niet hun oorsprong in het jonge embryo, maar ontstaan uit gedifferentieerde cellen. Ze geven aanleiding tot scheutmeristemen die uitgroeien tot adventiefscheuten. Voor elke plantensoort moeten echter de optimale combinaties en concentraties experimenteel bepaald worden. Dit wordt bij veel gewassen bemoeilijkt door de relatief lange tijd (2-6 maanden) die nodig is vooraleer gevormde adventiefscheuten visueel onderscheiden kunnen worden van calluscellen. Het centrale innovatieve idee van dit project is om transgene planten waarvan de stamcellen GFP (Green Fluorescent Proteïne) tot expressie brengen, te gebruiken als modelplant voor een snelle evaluatie van de effectiviteit van stamcelinducerende technieken. De behandelde in vitro explantaten, met name bladeren, wortels en dunne schijfjes kunnen hierbij na een tweetal weken visueel geëvalueerd worden op de aanwezigheid van stamcellen, die zich verraden als groepjes groen fluorescerende cellen. Dit experimenteel model laat de design toe van relatief omvangrijke multifactoriële proeven die relatief gemakkelijk op korte termijn te evalueren zijn. Een reeks opeenvolgende experimenten zou dan een snelle optimalisatie van de experimentele factoren toelaten. Deze kennis kan enerzijds gebruikt worden om protocols voor genetische transformatie te verbeteren of te ontwikkelen. Bij veel plantensoorten is het feit dat de somatische cellen incompetent zijn om stamcellen te vormen immers de grote bottleneck voor transformatie. Bij de zogenaamde recalcitrante planten is transformatie niet het enige doel. Scheutstamcellen en de hieruit ontstane adventiefscheuten vinden ook hun toepassingen in initiatie van nieuwe in vitro culturen, in vitro vermeerdering en mutagenese. Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie
Onderzoekers: • Stefaan Werbrouck • Joris De Wilde
Onderzoek naar het cognitief functioneren van patiënten met een middelengebonden stoornis. Universiteit Antwerpen Abstract: Prominente onderzoekers onderkennen het verband tussen impulsiviteit en middelengebonden stoornissen. Daar deze persoonlijkheidstrek verschillende gedragingen waaronder 'novelty seeking', een gebrekkige gedragscontrole en disinhibitie omvat, is het essentieel uit te zoeken of elke gedragscomponenten even belangrijk is. Het onderhavige onderzoeksteam onderzoekt de functie van de disinhibitiecomponent bij abstinente alcoholici. Het team maakt hierbij gebruik van vragenlijsten, go no go paradigma's en goktaken. Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)
Onderzoekers: • Bernard Sabbe
Onderzoek naar de effectiviteit van behandelingsprogramma's, specifiek voor patiënten met een dubbele diagnose. Universiteit Antwerpen Abstract: Het onderzoek kadert binnen de beleidsnota voor geestelijke gezondheidszorg (Aelvoet & Vandenbroucke, 2001) en de beleidsnota van de federale regering in verband met de drugsproblematiek (2001). In de eerste nota wordt gesteld dat er nood is aan specifieke aandacht voor de crisisopvang en behandeling van dubbele diagnose patiënten. In de tweede nota wordt gesteld dat de experimenten rond dubbele diagnose patiënten ondersteund en geëvalueerd dienen te worden. Het onderzoek spitst zich zowel toe op patiënten met een dubbele diagnose als op het personeel dat met deze patiënten werkt. Het eerste deel betreft de patiënten met een dubbele diagnose. In dit onderzoek zijn dubbele diagnose patiënten, patiënten die tezelfdertijd lijden aan een ernstige persisterende stoornis van psychotische aard en aan een middelengebonden stoornis. Er wordt getracht een antwoord te formuleren op volgende vragen: 1.Worden dubbele diagnose patiënten effectief behandeld indien zij een residentieel geïntegreerde behandeling volgen? 2.Is er een verschil in effectiviteit tussen residentieel geïntegreerde behandelingen en residentiële standaardbehandelingen? Organisaties: • Kind-, Jeugd- en Volwassenpsychiatrie (CAPRI)
Onderzoekers: • Bernard Sabbe
Nieuwe ziekten in een veranderende Europese omgeving (EDEN). Universiteit Antwerpen Abstract: Nieuwe ziekten in een veranderende Europese omgeving (EDEN). Organisaties: • Evolutionaire ecologie (EVECO)
Onderzoekers: • Herwig Leirs
Nieuwe methoden voor geïntegreerde risicobeoordeling van cumulatieve stressoren in Europa (NOMIRACLE). Universiteit Antwerpen Abstract: Nieuwe methoden voor geïntegreerde risicobeoordeling van cumulatieve stressoren in Europa (NOMIRACLE). Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Ronny Blust • Wim De Coen
Fluctuerende asymmetrie bij vleeskippen als indicator van welzijn (verlenging) Universiteit Gent
Abstract: De sector van de dierlijke productie staat onder druk om het welzijn van landbouwdieren te bevorderen. Een belangrijk struikerlblok hierbij is de moeilijkheid om dierenwelzijn objectief te meten in praktijkomstandigheden. Dit project onderzoekt in hoeverre compensatorische groei optreedt tijdens de ontogenetische ontwikkeling van braadkippen, en hoe deze moet geïntrepreteerd worden bij de studie van fluctuerende asymmetrie als welzijnsindicator. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Luc Lens
Screening naar Autismespectrumestoornissen bij kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking in voorzieningen in Vlaanderen Universiteit Gent Abstract: Met deze studie willen we de prevalentie van autismespectrumstoornissen (ASS) bij kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking bepalen. Aan de hand van de preventiestudie willen we eventuele problemen op vlak van diagnostiek naar ASS in de zorgsector voor kinderen en volwassenen met een verstandelijke beperking in kaart brengen. Organisaties: • Vakgroep Experimenteel-klinische en gezondheidspsychologie
Onderzoekers: • Herbert Roeyers
Doctoraatsbegeleiding Eric GUTKNECHT : Study of the Corticotropin releasing factor receptors signaling in a neuronal and in a peripheral cellular bachgroud. Vrije Universiteit Brussel Abstract: De humane corticotropin-releasing factor receptoren CRF1 and CRF2? zijn in staat om tot het Gs proteine te koppelen. Gepostuleerd werd dat CRF receptoren ook in staat zijn om signaaloverdracht te medieren via stimulatie van het fosfolipase C enzyme. Binding en signaaleigenschappen van beide receptor subtypes werden recent onderzocht in humane embryonische nier 293 cellen en in humane SK-N-MC neuroblastoma cellen. Deze studies toonden aan dat de fosfolipase C-gemedieerde signaaloverdracht van CRF receptoren afhankelijk is van de cellulaire background. Verschillende experimentele benaderingen zullen aangewend worden om de onderliggende moleculaire mechanismen te ontrafelen; deze omvatten grondig onderzoek van: receptor-G protein interacties, de potentiele rol van accessory proteins zoals RAMPs, G protein receptor kinase-gemedieerde receptor fosforylatie en hierop volgende receptor internalisatie. Organisaties: • Toegepaste Biologische Wetenschappen
Onderzoekers: • ERIC GUTKNECHT • GEORGES VAUQUELIN
Studiebeurs voor wetenschappelijk onderzoek van Els VAN VALCKENBORGH (BAP-aanstelling !) Vrije Universiteit Brussel Abstract: De beurzen Emmanuel van der Schueren zijn bedoeld voor jonge kankeronderzoekers die niet kunnen terugvallen op overheidssteun. Zowel startende doctoraatsonderzoekers als onderzoekers die hun doctoraatsonderzoek afwerken, komen in aanmerking voor een beurs. Voor starters bedraagt de beurs maximaal 37.500 euro, voor afwerkers maximaal 65.000 euro. Organisaties: • Immunologie en Microbiologie
Onderzoekers: • Karin VANDERKERKEN
Uitgebreid onderzoek naar het radiosensitiserend mechanisme van nucleoside analogen, met het oog op een verbeterde toepassing van chemo- en radiotherapie voor de behandeling van kanker. Universiteit Antwerpen Abstract: Momenteel is er veel belangstelling voor onderzoek naar de interactie tussen chemo- en radiotherapie om de klinische toepassing ervan te optimaliseren. Gemcitabine is een nucleoside analoog met radiosensitiserende eigenschappen. In dit project zullen de moleculaire mechanismen van dit radioversterkend effect bestudeerd worden. Het radiosensitiserend effect is gecorreleerd met het celcycluseffect van gemcitabine. Daarom zal de rol van het checkpoint mechanisme bij dit radiosensitiserend effect bestudeerd worden. In een tweede fase zal worden nagegaan of de toegnomen apoptose na gemcitabine en/of radiotherapie tot stand komt via de mitochondriale of de receptor-gemedieerde weg. In het derde deel van de studie zal de invloed van gemcitabine op het herstel van stralingsgeïnduceerde DNA schade als mogelijk mechanisme van radiosensitisatie bestudeerd worden. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers: • Filip Lardon • Jan Vermorken • Bea Pauwels
Modellering van de interacties tussen macrofieten en rivierprocessen en hun effect op rivierkwaliteit. Universiteit Antwerpen Abstract: NELE DESMET Promotor: Prof. Dr. P. Meire (UA, Biologie) Co-promotor: Dr. Ir. P. Seuntjens (Vito, IMS) "Modellering van Waterkwaliteit: Effecten van Macrofyten" Rivieren zijn als laaggelegen linten in het landschap verzamelplaatsen voor verontreinigingen. Daardoor kunnen verhoogde concentraties aan micropolluenten, metalen en nutriënten in het watersysteem voorkomen, die tal van problemen veroorzaken voor mens en milieu. Eens aanwezig in de waterloop zijn polluenten en nutriënten onderhevig aan tal van fysische, chemische en biologische processen, die bepalend zijn voor de verspreiding in tijd en ruimte. Het modelleren van de waterkwaliteit vereist dan ook een dynamische benadering waarbij rekening gehouden moet worden met zowel transport- als transformatieprocessen. Bestaande waterkwaliteitsmodellen leveren reeds goede predicties in open (weinig vegetatie) waterlopen, maar vertonen nog belangrijke tekorten bij het in rekening brengen van de invloed die uitgaat van aanwezige waterplanten. De riviervegetatie, die integraal deel uitmaakt van de waterloop, zal immers interageren met de diverse processen en zo mee de kwaliteit van het water bepalen. Er zijn de rechtstreekse effecten van opname en transformatie, maar ook onrechtstreekse invloeden door wijziging van de hydrodynamische en fysico-chemische omstandigheden rond en tussen de waterplanten.
De hoofddoelstelling van dit doctoraatsonderzoek is de interacties tussen waterplanten en de aquatische omgeving (water en sediment) te beschrijven, de effecten van deze wisselwerking op het lot van verontreinigingen in de waterloop te kwantificeren en dit alles te integreren in een waterkwaliteitsmodel. Hierbij zullen de diverse effecten van macrofyten op de verspreiding en beschikbaarheid van verontreinigingen in het rivierwater in beschouwing genomen worden. De resultaten van dit onderzoek zullen ondermeer hun toepassing vinden in het water- en milieubeleid. De integratie van aquatische vegetatie in het modellering is immers noodzakelijk om ook in (dicht) begroeide waterlopen goede predicties van de waterkwaliteit mogelijk te maken en om beheerswerken, zoals het maaien van macrofyten, te evalueren in termen van waterkwaliteit. Organisaties: • Ecosysteembeheer
Onderzoekers: • Patrick Meire • Nele Desmet
Snelle detectie en identificatie van contaminanten in voedingsproducten met behulp van biosensoren. Universiteit Antwerpen Abstract: Snelle detectie en identificatie van contaminanten in voedingsproducten met behulp van biosensoren. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Ronny Blust • Wim De Coen
Studie van de vaccinatiegraad van jonge kinderen en adolescenten in Vlaanderen in 2004. (perceel 1 en perceel 2) Universiteit Antwerpen Abstract: Effectieve controle vereist surveillance van infectieziekten op verschillende vlakken, onder andere van vaccinatiegegevens. Vermits de registratiegegevens over vaccins van georganiseerde preventieve diensten niet volledig zijn, werd in 1999 voor de eerste maal een representatieve steekproef van de vaccinatiestatus van jonge kinderen tussen 18 en 24 maanden onderzocht. Deze meting wordt in 2005 herhaald en uitgebreid naar adolescenten en 7-jarigen om de actuele toestand te kennen en eventuele evoluties vast te stellen. In totaal zullen 3700 kinderen worden bevraagd over hun vaccinatietoestand. Bovendien zullen gemeenschappelijke kenmerken van niet- of onvolledig gevaccineerde kinderen worden nagegaan, met voorstellen voor beleidsondersteunende maatregelen als gevolg. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Pierre Van Damme
Rol van diverse vormen van celdood bij de destabilisatie van atherosclerotische plaques. Universiteit Antwerpen Abstract: Rol van diverse vormen van celdood bij de destabilisatie van atherosclerotische plaques. Organisaties: • Fysiofarmacologie (FAR)
Onderzoekers: • Wim Martinet
Preklinische studie naar de combinatie van nieuwe chemotherapeutica en radiotherapie, in het kader van de optimalisatie van kankerbehandelingsmethoden. Universiteit Antwerpen Abstract: Bij de behandeling van tumoren wordt de combinatie van chemo- en radiotherapie steeds vaker succesvol toegepast. Naast het voordeel van de combinatie van zowel een lokale als een systemische behandeling, is er bij sommige combinaties sprake van een interactie tussen de verschillende therapieen met als gevolg radiosensitisatie. In dit onderzoek wordt met name gekeken naar de mogelijke interacties tussen nieuwe cytostatica, waaronder ET-743, vinflunine en vinorelbine, en radiotherapie in tumorale cellijnen en normale cellen. De interactie wordt verder in beeld gebracht aan de hand van o.a. celcyclusanalyse en apoptosemetingen. Met deze studie gaan we nagaan of er al dan niet een verband bestaat tussen het waargenomen radiosensitiserend effect en de celcyclus effecten van vinflunine. We zullen hierbij korte incubatietijden en intervallen tussen de vinflunine behandeling en de bestraling bekijken. Deze resultaten gaan we vergelijken met de 24-uurs behandeling met vinflunine vlak voor de bestraling om te zien of het radiosensitiserend effect door de verschillende behandelingsschema's beïnvloed wordt en we hiervoor een verklaring kunnen vinden in de waargenomen celcyclus effecten van vinflunine. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers: • Cindy Simoens
Prijs Gelijke Kansenbeleid van de UA. Universiteit Antwerpen Abstract: Prijs Gelijke Kansenbeleid van de UA. Organisaties: • Laboratorium Experimentele geneeskunde en Pediatrie (LEMP)
Onderzoekers: • An Bervoets
Geneesmiddelen onderzoeksplatform voor tropische parasitaire ziekten binnen een publieke-private partner alliantie. Universiteit Antwerpen Abstract: De Universiteit Antwerpen (UA), het Instituut voor Tropische Geneeskunde Antwerpen (ITMA) en een farmaceutische industrie partner Tibotec hebben tot een samenwerking besloten voor het identificeren van nieuwe `lead' verbindingen tegen tropische en verwaarloosde ziekten, zoals malaria, leishmaniasis, slaapziekte en Chagas ziekte. Hierbij zal een in vitro test batterij voor middelgrote doorvoer worden op punt gesteld vanuit de gezamelijke technische know-how en die aan de huidige screeningsnoden van WHO-TDR tegemoet komt. Teststoffen (chemische en natuurlijke) zullen verkregen worden vanuit de bestaande netwerken waarbij tevens een aangepaste logistiek zal worden geimplementeerd. Een secundair objectief is de evaluatie van 'geneesmiddel ontwikkelbaarheid' door een vroege farmacologische en pre-klinische profilering van
geselecteerde `hits'. Het project beperkt zich specifiek tot deze tropische ziekten die binnen de prioriteit van WHO-TDR liggen en levert realistische mogelijkheden om nieuwe 'drug leads' te identificeren. Organisaties: • Laboratorium voor Microbiologie, Parasitologie en Hygiëne (LMPH)
Onderzoekers: • Louis Maes • Paul F R C M Cos
Vooruitgang in de wetenschap van het gehoor: van functionele genomica naar therapieën (EUROHEAR). Universiteit Antwerpen Abstract: Eurohear heeft twee onderling verbonden doelstellingen. Enerzijds beoogt het om fundamen-tele kennis te verwerven over de ontwikkeling en werking van het binnenoor en dit door de studie van de haarbundel, de synaps van de haarcel, motiliteit van de buitenste haarcel en kalium homeostase. Anderzijds beoogt het de identificatie van genen die erfelijk gehoorverlies veroorzaken in mens (monogeen gehoorverlies en presbyacusis) en muis. Daarenboven focust Eurohear ook op standaardisatie, implementaie en ontwikkeling van technologieën en op de ontwikkeling van nieuwe preventieve en therapeutische instrumenten voor gehoorverlies. Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica
Onderzoekers: • Guido Van Camp
VIB-Moleculaire genetica van tau-negatieve dementie gekoppeld met chromosoom 17. Universiteit Antwerpen Abstract: Gelieve aan te vullen a.u.b. Organisaties: • VIB DMG - Neurodegeneratieve Hersenziekten
Onderzoekers: • Marc Cruts • Rosa Rademakers
Valorisatie-acties in het kader van het LAQUAN project (Laat-Kwartaire klimaathistoriek van Antarctische kustmilieus: een multi-proxy benadering) Universiteit Gent Abstract: LAQUAN heeft tot doel een bijdrage te leveren tot de studie van de Laat-Kwartaire klimaatgeschiedenis van Antarctische ijsvrije oases, gebaseerd op een multi-proxy, multi-site onderzoek van sedimenten in kustmeren. Hiertoe werden moleculaire merkers en biomoleculen getest en inferrentiemodellen op basis van diatomeeën ontwikkeld. Met dit valorisatieproject zullen de bekomen resultaten worden gepubliceerd en openbaar gemaakt op workshops, congressen en symposia. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Wim Vyverman
Registers van acute coronaire aanvallen in de stad Gent en in de regio Brugge Universiteit Gent Abstract: Doelstellingen: De tijdstrend van incidentie, lethaliteit en sterfte tgv acute coronaire aanvallen te volgen Bij te dragen tot kwaliteitsverbetering van sterftestatistieken De effectiviteit van behandelingswijze in de gezondheidszorg te beoordelen Organisaties: • Vakgroep Maatschappelijke gezondheidkunde
Onderzoekers: • Gui De Backer
Milieuvriendelijke hulpstoffen voor een duurzame gewasbescherming Universiteit Gent Abstract: Hulpstoffen zijn een noodzaak voor een adequate toediening van gewasbeschermingsmiddelen. Ze laten toe om met de laagst mogelijke dosis aan werkzame stof een voldoende bestrijdingseffect te realiseren. De oudere generatie van hulpstoffen (alkylfenolen, petroleumderivaten) staat ter discussie omwille van hun slecht toxicologisch profiel. Dit project beoogt om milieuvriendelijke alternatieven te vinden voor een duurzame gewasbescherming. Organisaties: • Vakgroep Gewasbescherming
Onderzoekers: • Walter Steurbaut
Stamcellen bij Macrostomum lignano (Macrostomida, Platyhelminthes): embryonale oorsprong en rol tijdens regeneratie Universiteit Gent Abstract: Alle multicellulaire organismen zijn afhankelijk van stamcellen voor hun overleving en handhaving. Een organisme met het potentieel om ons te informeren over somatische stamcelbiologie en de huidige experimentele beperkingen te overwinnen is de marien vrijlevende platworm Macrostomum lignano (Platyhelminthes, Macrostomida). Het doel van het hier voorgestelde onderzoek is de gedetailleerde karakterisatie van het stamcelsysteem van de platworm M. lignano. Dit houdt in: 1) het achterhalen van de embryonale oorsprong van de neoblasten door het opstellen van de volledige embryonale en postembryonale celgenealogie (?lineage?) en 2) de analyse van de rol van de neoblasten tijdens het regeneratieproces. Dit zal ons inzicht verschaffen op gebied van ontwikkeling, morfogenese, cellulaire differentiatie, regeneratie en fylogenie van deze basale platworm. Organisaties: • Vakgroep Biologie
Onderzoekers: • Gaetan Borgonie
Changes in gene expression in different human cell types after irradiation. (Doctoraatsafwerking (6 mnd) van Marcella MORI) Vrije Universiteit Brussel
Abstract: Met behulp van cDNA microarrays zullen we de door straling geactiveerde moleculaire pathways onderzoeken die een rol spelen in getransformeerde en niet-getransformeerde humane cellen. Dit onderzoek kan een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van methodes om cellen gevoeliger te maken voor straling (van belang voor radiotherapie) of juist te beschermen tegen de gevolgen van straling. We zullen de effecten van straling op genexpressieprofielen in getransformeerde (Jurkat, HL60) en niet-getransformeerde humane hematopoietische cellen bepalen. Organisaties: • Farmacologie
Onderzoekers: • RON KOOIJMAN • ELISABETH PETERS
Tweede expert opinie met betrekking tot biobeschikbaarheid van Cadmium i sedimenten. Universiteit Antwerpen Abstract: Deze studie geeft een kritische evaluatie van twee documenten opgesteld door de industrie waarin het gebruik van het AVS/SEM model voor de voorspelling van biobeschikbaarheid van cadmium vanuit sedimenten wordt voorgesteld. Uit de kritische evaluatie blijkt dat momenteel er nog teveel onzekerheden bestaan over het AVS/SEM model om het nu al in een ricio evaluatie te implementeren. Bijkomend onderzoek is vereist om de methode te valideren. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Lieven Bervoets
Intergovernmental Panel on Climate Change Universiteit Antwerpen Abstract: Intergovernmental Panel on Climate Change Organisaties: • Engineering Management
Onderzoekers: • Aviel Verbruggen
Cluster beheer van mariene incidenten (MIMAC) Universiteit Gent Abstract: De cluster brengt 2 projecten samen: DIMAS (Development of an Integrated Database for the Management of Acciddental Spills) en RAMA (Risk Analysis of Marine Activities in the Belgian Part of the North Sea). Beide projecten focussen op een verschillend aspect van marine ongelukken. Het DIMAS project mikt op de ontwikkeling van een database van relavante en prioritaire stoffen in geval van een ongeluk en samenhangende lozing op zee. Op deze manier is er betrouwbare en makkelijk te interpreteren mariene specifieke informatie beschikbaar. De belangrijkste elementen zijn de directe en indirecte effecten van deze stoffen op de mariene biota en het inschatten van de beschikbare data kwaliteit. Het RAMA project behandelt de analyse van de risico?s en gevaren verbonden met de scheepvaart op de Noordzee, de mogelijke milieu impact van accidentele lozingen en ontwikkelt aanbevelingen voor het verbeteren van de bestaande nood- en interventieplanning. Organisaties: • Vakgroep Internationaal publiekrecht
Onderzoekers: • Caroline Janssen • Frank Maes
Clusterproject : Valorisatie van transportmodellen voor een duurzaam transport Vrije Universiteit Brussel Abstract: Transport en duurzame ontwikkeling zijn onmiskenbaar met elkaar verbonden. Het feit dat de auto nog steeds het meest gebruikt wordt voor het maken van verplaatsingen heeft duidelijk aangetoonde negatieve effecten op de omgeving. De vooruitzichten voor het autogebruik beloven niet meteen een verandering in deze evolutie. Het vervoer van personen (waartoe we ons in dit project beperken) en de verwachte toekomstige ontwikkelingen leggen dan ook een zware hypotheek op de duurzame ontwikkeling van onze samenleving. Door belangrijke projecten en toonaangevende wetenschappelijke partners in het domein van duurzame mobiliteit samen te brengen kunnen we de wetenschappelijke kennis die aanwezig is in de organisaties van verschillende clusterpartners delen, verspreiden en valideren. Meer specifiek kan deze expertise gestructureerd worden in de volgende onderwerpen, die direct gelinkt zijn aan duurzame mobiliteit: - emissiemodellen - activiteiten-gebaseerde modellering - data consolidatiemodellen - demografie Het doelpubliek van onze acties zijn leden van de verschillende Belgische beleidsniveaus, administratie, onderzoeksinstellingen en studiebureaus. Concreet organiseren we een aantal workshops: een deel intern tussen de verschillende clusterpartners, een ander deel specifiek gericht naar het doelpubliek. Het doel van de workshops is een interactieve benadering van het thema, waarbij de input zowel van de clusterpartners als van het publiek komt. Organisaties: • Sociologie
Onderzoekers: • IGNACE GLORIEUX • SUZANA KOELET
Identification of molecular signatures associated with haematogenous and lymphogenous micrometastases in patients with early breast cancer. Universiteit Antwerpen Abstract: Identification of molecular signatures associated with haematogenous and lymphogenous micrometastases in patients with early breast cancer. Organisaties: • Moleculaire beeldvorming, Pathologie, Radiotherapie & Oncologie (MIPRO)
Onderzoekers: • Eric Van Marck
Prijs Hilde BRUERS 2004 Vrije Universiteit Brussel
Abstract: -Prijs Hilde BRUERS 2004 Organisaties: • Embryologie en Menselijke Genetica
Onderzoekers: • INGEBORG LIEBAERS
Bodemmeetnet in de bossen van het Vlaamse Gewest Universiteit Gent Abstract: Deze onderzoeksopdracht kadert in het project tot operationalisering van het bodemmeetnet in de bossen van het Vlaamse gewets, overeenkomstig de richtlijnen gegeven door "Internationaal Cooperative Programme on Assessment and Monitoring of Air Pollution Effects on Forests in the ECE-Region" (UNEP-UN/ECE). Analyse van water uit lysi-meters, doorvalwater, stamafvloeiwater en vrije veldwater. Organisaties: • Vakgroep Geologie en bodemkunde
Onderzoekers: • Eric Van Ranst
Wilms tumor gen (WT1) mRNA-getransfecteerde autologe dendritische celvaccinatie voor patiënten met acute myeloïde leukemie in remissie: een piloot dosis-escalatiestudie. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project betreft een piloot dosis-escalatie fase Ib klinische studie waarbij autologe dendritische cellen gegenereerd uit perifeer bloed monocyten van patiïenten met acute myeloïde leukemie in remissie in vitro worden opgeladen met het Wilms tumor WT1 mRNA en nadien terug toediend via intradermale en intraveneuze route voor de inductie van WT1-specifieke cellulaire immunologische responsen. Er worden drie dosisniveaus gepland waarbij 3 patienten per dosisniveau zullen worden geïncludeerd. Primaire doelstelling van deze studie is de toxiciteit en haalbaarheid nagaan van DC vaccinaties bij leukemiepatiënten in remissie. De secundaire objectieven is immunologische monitoring van de WT1specifieke immuunresponsen en moleculaire remissie nagaan op basis van WT1 expressie in beenmerg en perifeer bloed. Tevens zullen we de overall and ziektevrije overleving bij de gevaccineerde patiënten opvolgen. Organisaties: • Instituut voor Vaccin-en Infectieziekten (VAXINFECTIO)
Onderzoekers: • Zwi Berneman
Production de semences pour remédier la production alimentaire au Katanga Hogeschool Gent Abstract: Abstract nog niet beschikbaar Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie
Onderzoekers: • Geert Haesaert • Geert Baert
Milieuvriendelijke hulpstoffen voor een duurzame gewasbescherming Hogeschool Gent Abstract: Chemische gewasbeschermingsmiddelen spelen nog steeds een hoofdrol in de bestrijding van ziekten en plagen niettemin de laatste jaren aanzienlijke inspanningen geleverd zijn om de productiesystemen in land- en tuinbouw minder afhankelijk te maken van chemische gewasbescherming (o.a. door integratie van biologische en mechanische bestrijdingstechnieken, aandacht voor tolerante rassen, meer vruchtwisseling, …). Tevens werd het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen gerichter (o.a. door het invoeren van meer waarschuwingssystemen), performanter (o.a. door nieuwe spuittechnologie) en milieuvriendelijker (o.a. door het schrappen van milieuonvriendelijke middelen). Dit uitte zich in een significante daling van het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen t.a.v. het ijkjaar 1990.Bij het toepassen van chemische en biologische gewasbeschermingsmiddelen wordt gebruik gemaakt van hulpstoffen of adjuvants. Dit zijn een heterogene groep van chemische verbindingen die de werking van de werkza(a)m(e) stof(fen) van gewasbeschermingsmiddelen verbeteren, de formulering stabiliseren, de risico's voor de gebruiker verkleinen en de kans op milieucontaminatie verminderen o.a. door driftreductie en beperking van de verdamping. De impact van hulpstoffen op de biologische activiteit van gewasbeschermingsmiddelen is groot omwille van het feit dat ze op een directe wijze de opname en herverdeling van werkzame stoffen in de plant, de grootte en persistentie van het depot van de gewasbeschermingsmiddelen op de plant, de grootte van het contactoppervlakte van de spuitoplossing met het targetorganisme, e.a. beïnvloeden. Een gerichte en efficiënte toediening van gewasbeschermingsmiddelen is derhalve onmogelijk zonder de inzet van hulpstoffen. Tevens past de inzet van adequaat werkende hulpstoffen in een milieuvriendelijke toediening van chemische gewasbeschermingsmiddelen: door een verbeterde biologische activiteit moet minder werkzame stof worden gedoseerd, een betere regenvastheid leidt tot minder bespuitingen en een beperking van drift en verdamping geeft minder milieucontaminatie.Het project wil op zoek gaan naar milieu en toxicologisch vriendelijke hulpstoffen. Het project wil in deze context zowel synthetische, semi-synthetische (afgeleid van natuurlijke verbindingen) als biologische verbindingen evalueren. Het project wil zich beperken tot deze hulpmiddelen die zorgen voor een verbeterde werkingsefficiëntie bij bladtoedieningen van gewasbeschermingsmiddelen. Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie
Onderzoekers: • Geert Haesaert
Additieven in de plantenbescherming: inventarisatie, eigenschappen, gebruik, neveneffecten en ontwikkeling van experimentarium. Hogeschool Gent Abstract: In een eerste luik wordt gepoogd een overzicht te geven van de gebruikte hulpstoffen (additieven + adjuvantia) in de plantenbescherming. Een tweede luik van het onderzoek behelst de ontwikkeling van experimentele methodieken die van belang zijn bij de beleidskundige evaluatie van de werking en de noodzaak of het nut van hulpstoffen. De activiteit van een werkzame stof en de beïnvloeding ervan door hulpstoffen wordt in sterke mate mede bepaald door omgevingsparameters voor, tijdens en na toediening. Experimenten in een gestandaardiseerde omgeving zullen de biologische activiteit, de synergetische werking en de fytotoxiciteit van een selectie representatieve hulpstoffen in combinatie met verschillende gewasbeschermingsmiddelen vastleggen. Veldproeven dienen als toetsingskader voor de resultaten van de laboratoriumtesten. In een derde luik zal daarbij veel aandacht besteed worden aan het residuverloop van hulpstoffen. Vanwege hun zeer specifieke scheikundige structuur en eigenschappen stellen ze heel wat problemen waardoor ze niet altijd kunnen bepaald worden via de gangbare residubepalingsmethodes van bijvoorbeeld pesticiden. Een methodologie die eenvoudig een selectie representatieve hulpstoffen analytisch bepaalt, laat toe om meer inzicht te verwerven over de omvang en de impact in de voedselketen en het milieu. Veldproeven stellen de afbraakdynamiek op voor residu’s van
hulpstoffen in diverse gewassen en bodem in praktijkomstandigheden. Naast de residuproblematiek zullen bio-assays worden uitgewerkt. Het gebruik van een biosensor-benadering geeft heel wat mogelijkheden i.v.m. de impact-evaluatie. Recent onderzoek heeft aangetoond dat dergelijke assays zich o.a. uitermate lenen tot het ontrafelen van toxische werkingsmechanismen van chemicaliën (Belkin et al. 1997, De Coen et al. 2002). Bovendien werd ermee duidelijk dat biosensoren mengseltoxiciteit op een zeer gedetailleerde manier in kaart kunnen brengen.In een vierde luik wordt tot slot een evaluatiesysteem betreffende het gebruik van hulpstoffen uitgewerkt. De neveneffecten van adjuvantia en additieven kunnen in dit luik geëvalueerd worden aan de hand van een risico-analysesysteem in analogie met een PIAS-benadering (Pesticide Impact Assessment System) zoals de POCER indicator van de UGent (Vercruysse & Steurbaut, 2001). Organisaties: • Departement Biowetenschappen en Landschapsarchitectuur • Vakgroep Plantaardige Productie
Onderzoekers: • Geert Haesaert
Additieven in de plantenbescherming. Universiteit Antwerpen Abstract: Additieven in de plantenbescherming. Organisaties: • Systemisch Fysiologisch en Ecotoxicologisch Onderzoek (SPHERE)
Onderzoekers: • Wim De Coen
Rol van de osteoblast in de ontwikkeling van renale osteodystrofie. Een proteomics benadering. Universiteit Antwerpen Abstract: Doelstellingen : *Karakterisatie van de temporele evolutie van het osteoblastproteoom. *Proteoomanalyse van de invloed van een uremisch milieu op de osteoblastdifferentiatie. *Rol van de osteoblastdifferentiatie in de ontwikkeling van 3 vormen van renale osteodystrofie. Organisaties: • Pathofysiologie
Onderzoekers: • Patrick D'Haese
Integratie van proteoomdata van tabak BY-2 celsuspensieculturen in een gecentraliseerd bioinformatica platform. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project kadert in de proteoom-analytische studie naar de regulatie van de plantaardige celcyclus, gebruikmakende van de tabak BY-2 celsuspensiecultuur. Dit onderzoek levert grote en complexe gegevens-sets, waarvan de verwerking, integratie en analyse een grote uitdaging vormen. Door alle databanken en tools bijeen te brengen op een centraal bioinformatica-platform, beoogt dit project een efficiënte data-verwerking. Het voorziene platform bestaat uit een computer-cluster met voldoende rekenkracht en opslagcapaciteit, waarop een reeks bioinformatica-paketten geïnstalleerd zullen worden. Het platform maakt een reeks nieuwe toepassingen mogelijk: constructie van relationele proteoom-databanken die een veel uitgebreidere analyse van de proteoomgegevens mogelijk maken, in silico proteolytische klieving van complete databanken die van nut zijn in de interpretatie van experimentele gegevens, clustering van eiwitgroepen op basis van parameters zoals fluctuaties in geobserveerde expressielevels, etcetera. Hoewel het project in eerste instantie de verwerking van tabak BY-2 proteoomgegevens beoogt, kan het in een verdere fase ook voor andere projecten ingezet worden. Organisaties: • Plantengroei en -ontwikkeling
Onderzoekers: • Kris Laukens
Biomechanische analyse van de ontwikkeling van stappen bij peuters met vertraagde motorische ontwikkeling. Universiteit Antwerpen Abstract: Het voorgestelde onderzoeksproject wil inzicht geven in de ontwikkeling van stappen door het stappatroon van kinderen die de normale ontwikkelingslijn volgen, te vergelijken met stappatroon van kinderen die enkel op motorisch gebied een vertraging kennen. Inzicht in motoriek wordt verworven door het bestuderen van voetfunctie, kinematische en kinetische profielen. Deze technieken zijn zeer arbeidsintensief en een correcte analyse en interpretatie van de resultaten vraagt een gedegen voorkennis. Organisaties: • Functionele morfologie
Onderzoekers: • Peter Aerts
3D artrokinematische evaluatie van radiuskopprotheses: in vitro onderzoek pilootstudie naar de ontwikkeling van een 'floating' radiuskopprothese. Universiteit Antwerpen Abstract: In vitro onderzoek naar de impact van een radiuskopprothese op het 3D artrokinematisch gedrag van de elleboog door middel van elektromagnetische trackers en anatomische digitizing. Evaluatie van de variabelen lengte van de prothese en diameter van de radiuskop. Inbreng van de 'minimal constraint' resultaten met de eindige schroevingsparameters tot redesign van een 'floating' radiuskopprothese. Organisaties: • Antwerps chirurgisch training, anatomie en onderzoekscentrum (ASTARC)
Onderzoekers: • Hilde Bortier
Locale atmosferische luchtdrukvariaties en hun effect op mensen. Universiteit Antwerpen Abstract: We meten de microvariaties in luchtdruk op verschillende plaatsen, en corelleren deze aan medische aandoeningen. We meten in testpersonen de veranderingen in hartritme, bloeddruk en aandacht wanneer er luchtdrukfluctuaties aanwezig zijn. De rol van het oor als drukdetector in deze fenomenen wordt bestudeerd. Organisaties: • Biofysica en Biomedische Fysica
Onderzoekers:
• Joris Dirckx
Opstellen van instandhoudingsdoelstellingen voor de Zeeschelde en de tijgebonden zijriveren (Nete's, Dijle, Zenne en Durme). Universiteit Antwerpen Abstract: Opstellen van instandhoudingsdoelstellingen voor de Zeeschelde en de tijgebonden zijriveren (Nete's, Dijle, Zenne en Durme). Organisaties: • Ecosysteembeheer
Onderzoekers: • Patrick Meire
Invullen natuurontwikkeling langs de Zeeschelde en haar tijgebonden zijrivieren. Universiteit Antwerpen Abstract: Invullen natuurontwikkeling langs de Zeeschelde en haar tijgebonden zijrivieren. Organisaties: • Ecosysteembeheer
Onderzoekers: • Patrick Meire
Studie van KCNQ4, een gen voor gehoorverlies. Universiteit Antwerpen Abstract: Dit project omvat de functionele studie van KCNQ4, een gen voor een progressieve vorm van gehoorverlies. De voornaamste doelstellingen van deze studie zijn: de identificatie van de promoter elementen en de constructie en karakterisatie van een knock-out muis. Tevens zal worden nagegaan of KCNQ4 een rol speelt bij complexe vormen van gehoorverlies. Organisaties: • Menselijke moleculaire genetica
Onderzoekers: • Lutgart Van Laer • Guido Van Camp • Els Van Eyken
Genetische associatiestudies voor de ziekte van Paget. Universiteit Antwerpen Abstract: In dit onderzoeksproject worden natuurlijke varianten die voorkomen in kandidaatgenen voor de ziekte van Paget geevalueerd op een grote collectie van geïsoleerde patiënten. Op die manier wordt getracht inzicht te verwerven in de pathogenese van dit ziektebeeld dat gekenmerkt wordt door een versnelde botafbraak en aanmaak. Organisaties: • Medische genetica van obesitas en skeletaandoeningen (MGENOS)
Onderzoekers: • Wim Van Hul
