Onderzoek naar Grote Projecten. Opdrachtgever Rekenkamercommissie Gemeente Hoogeveen

Van Rapport

Postbus 60055, 6800 JB Arnhem Velperplein 8, 6811 AG Arnhem Telefoon (026) 355 13 55 Fax (026) 355 13 99 [email protected] www.kplusv.nl

Onderzoek naar Grote Projecten Opdrachtgever Rekenkamercommissie

Referentie

Gemeente Hoogeveen

Arnhem, 24 november 2008 Ons kenmerk 1010322-022/mmu/ppa

24 november 2008 Ons kenmerk 1010322-022/mmu/ppa

Inhoud 0

Samenvatting

2

1

Inleiding

1

1.1

Achtergrond

1

1.2

Onderzoeksverantwoording en afbakening

1

1.3 2

Leeswijzer De onderzoeksopzet

2 3

2.1

Probleem- en doelstelling

3

2.2

Onderzoeksvragen

3

2.3

Normenkader

4

3

Beschrijving projecten

6

3.1

Brede School Zuid

6

3.2 4

Centrumplan Krakeel Bevindingen en Analyse: Brede School Zuid

7 8

4.1

Procesafspraken

4.2

Besluitvorming

11

4.3 5

Informatievoorziening Bevindingen en Analyse: Centrumplan Krakeel

12 14

5.1

Procesafspraken

15

5.2

Besluitvorming

17

5.3

Informatievoorziening

20

Bijlagen 1

Bevindingenrapport Brede School Zuid

2

Bevindingenrapport Centrumplan Krakeel

3

Overzicht belangrijkste documenten

4

Geïnterviewde personen

5

Projectomschrijving: Reconstructie Van Limburg Stirumstraat en Erflanden

8


0

Samenvatting De Rekenkamercommissie van de gemeente Hoogeveen heeft onderzocht in hoeverre de bestuurlijke informatievoorziening en de besluitvorming over de uitvoering van grote projecten op een zodanige wijze vorm en inhoud is gegeven, dat de gemeenteraad zijn kaderstellende en controlerende kan vervullen. Daartoe zijn na een kort vooronderzoek twee recente projecten nader onderzocht: de Brede School Zuid en Centrumplan Krakeel. Om antwoord te vinden op de onderzoeksvraag is door de rekenkamercommissie een normenkader vastgesteld, dat dient ter beoordeling van de prestaties van de gemeente in het licht van de vraagstelling. Dit normenkader gaat verder dan de kaders die de raad het college stelt; het is een normatief kader voor zowel college als raad voor een adequate beheersing van grote projecten. Het normenkader bestaat uit drie delen: Procesafspraken, Besluitvorming en Informatievoorziening. Dit rapport bevat de bevindingen van het onderzoek naar beide projecten. Brede School Zuid De Brede School Zuid is een project dat gelopen heeft van 2002 tot en met 2006. Het project kon rekenen op een breed draagvlak in de gemeenteraad. Concrete aanleiding vormde noodzakelijke nieuwbouw voor scholen in Zuid. De gemeenteraad heeft zich uitgebreid georiënteerd en heeft gesproken over de visie op de brede school. De raad heeft de kaders voor de oprichting van de Brede School gesteld. In de gemeenteraad is in beperkte mate gediscussieerd over het concept Brede School, mede omdat raadsbreed dit concept werd gesteund. Er is een plan van aanpak opgesteld, waarin procesafspraken waren opgenomen. De periode volgend op het groene licht voor de Brede School Zuid is het accent van de aandacht van de raad komen te liggen op de bouw van de school en de inrichting van de buitenruimte. De activiteiten die zijn ondernomen om ook de betrokken medewerkers van de scholen en andere instellingen betrokken bij de Brede School Zuid, voor te bereiden op de komst van de brede school hebben geen politiek-bestuurlijke aandacht gehad, zo blijkt uit de documenten die in dit onderzoek zijn geraadpleegd. Behoudens de vaststelling van de verordening en de besluitvorming over de huisvesting heeft geen nadere besluitvorming meer plaatsgehad. Na de kaderstelling is met name het college aan zet geweest. De informatievoorziening naar de raad is ook primair gericht geweest op de bouw van de brede school en de kosten die daarmee gemoeid zijn. Er is conform de afspraken met de raad gehandeld, maar het aantal formele informatiemomenten is beperkt geweest. Wel is de raad een aantal malen informeel geïnformeerd over de voortgang. De vertraging in de bouw is beperkt gebleven en heeft ook geen invloed gehad op de start van de brede school in het schooljaar 2006-2007. De raad is daarover niet geïnformeerd. Een evaluatie die voor 2006 gepland stond, is naar achteren geschoven en is in 2008 uitgevoerd. Over de verschuiving is niet gecommuniceerd. De gemeenteraad heeft zelf ook niet gevraagd om nadere informatie over de verschillende aspecten van de voorbereiding van de Brede School Zuid. In de periode van de feitelijke bouw is er geen aandacht aan besteed in de raad. Raadsleden zijn bij de opening van de gebouwen aanwezig geweest.


Twee jaar na de start van de brede school is een evaluatie uitgevoerd. Daarin wordt een aantal aandachtspunten genoemd, die er op neer komen dat de huisvesting is gerealiseerd, maar dat de inhoudelijke delen van het concept van de brede school (nog) niet zijn gerealiseerd. De raad heeft zijn formele kaderstellende taak aan het begin van het project vervuld, maar heeft vrij kort na het begin het totaalconcept van de brede school zich beperkt tot het creëren van randvoorwaarden voor de huisvesting van de scholen en andere instellingen in de Brede School Zuid. Ook de informatievoorziening is op die beperkte scope gericht geweest. In zijn controlerende rol heeft de raad het zicht op het totaalconcept laten varen. Daardoor had de raad ook geen zicht op de voorbereiding van andere aspecten dan de bouw ter voorbereiding van de brede school en kon hij niet bijsturen. Mogelijk dat de evaluatie die recent is uitgevoerd weer leidt tot het betrekken van het totaalconcept in de politiek-bestuurlijke discussie. In het licht van de overwegend beperkte scope van de raad (de huisvesting) is het project Brede School Zuid zonder noemenswaardige problemen verlopen en zijn er geen politieke vraagstukken ontstaan. In het licht van de totaalvisie op Brede School zijn bij het project, blijkens de evaluatie, wel verbeterpunten te noemen. Centrumplan Krakeel Het Centrumplan Krakeel maakt onderdeel uit van de grootschalige herstructurering van Krakeel. Dit vraagstuk speelt sinds eind vorige eeuw en is na een moeizame start in 1999 sinds 2001 van de grond gekomen. Op het moment van dit rekenkameronderzoek zijn de bouwactiviteiten rond het centrumplan nog gaande. De planvorming is afgerond, maar het project loopt nog. De gemeente is één van de spelers die deelneemt aan de herstructurering. Andere belangrijke partijen zijn de woningbouwcorporatie, zorginstanties, welzijnsorganisaties, scholen en uiteraard de bewoners van de wijk Krakeel. De woningbouwcorporatie is een belangrijke investeerder in het gebied. Het gemeentelijk financieel budget dat met het centrumplan is gemoeid, is relatief beperkt. Het is gelukt om binnen gemeentelijke financiële kaders te blijven. Aanvankelijk heeft de gemeenteraad zijn kaderstellende rol vervuld door ondermeer in 2001 het Wijkontwikkelingsplan Krakeel vast te stellen en vervolgens de stedenbouwkundige visie. In het plan van aanpak voor het Centrumplan Krakeel uit 2003 heeft het college een planmatige projectaanpak vastgesteld, bestaande uit vier fasen met beslisdocumenten. In het plan van aanpak is afgesproken met de raad dat besluitvorming over iedere fase (beslisdocument) bij het college ligt en de stuurgroep WOP Krakeel (waar het college één van de partners is). Dit plan van aanpak is in de raadscommissies besproken en de raad heeft niet aangedrongen op vaststelling door de raad. In 2004 en 2005 zijn het eerste en tweede beslisdocument de Raad gepasseerd. Nadien is er geen beslisdocument meer door de Raad besproken. Het derde document is om redenen van bescherming van bedrijfsinformatie van de woningbouwcorporatie niet formeel aan de gemeenteraad gepresenteerd. Het college heeft de raad informeel bijgepraat. Omdat het project tot nu toe binnen de financiële kaders gebleven, ontstond geen dringend gevoelde noodzaak tot rapportage aan de raad.


Er is sprake van een grote tijdspanne van het project. In combinatie met niet formele informatie aan de raad, is bij raadsleden die in dit rekenkameronderzoek zijn betrokken, het gevoel ontstaan dat zij onvoldoende zicht en grip op het project hebben. Dat gevoel is verder gevoed door het feit dat de informatievoorziening en betrokkenheid van de raad zijn gekoppeld aan de bijeenkomsten die in het kader van burgerparticipatie in Hoogeveen en specifiek in Krakeel zijn georganiseerd. Daarmee is de gemeenteraadsvergadering niet meer het gremium waarin over het centrumplanproject is gesproken. Daarnaast is informatie over de ontwikkeling van het budget voor het centrumplan via de jaarlijkse begrotingen gelopen. De informatie die daarbij over Krakeel is verstrekt, is summier. Er zijn geen aparte beschouwingen, beraadslaging en besluitvorming in de Raad meer geweest over de voortgang van Krakeel, terwijl het project nu inmiddels vier jaar loopt. De Raad heeft tot nu toe wel een kaderstellende rol gespeeld, maar geen controlerende rol. Ondanks dat in elk geval bij een deel van de raadsleden het gevoel bestaat geen zicht en grip meer op het project te hebben, zijn er geen initiatieven in de raad geweest om het college te vragen om met de raad van gedachten te wisselen over de voortgang van en ontwikkelingen rond het centrumplanproject. De gemeenteraad van Hoogeveen en grote projecten De beide projecten hebben in het kader van de vraagstelling en het normenkader de volgende kenmerken gemeen: •

de gemeenteraad is nauw betrokken bij de voorbereiding van projecten en stelt de relevante kaders vast;

•

college en raad maken procesafspraken over de inhoud en de projectaanpak van de projecten en de wijze waarop de raad wordt geïnformeerd;

•

de formele informatievoorziening is weliswaar strikt genomen volgens deze afspraken, toch geeft dit de raad niet altijd voldoende overzicht over het grote project;

•

dit wordt gecompenseerd doordat er de nodige informele en mondelinge informatievoorziening is naar de raad toe en doordat gemeenteraadsleden directe toegang hebben tot de ambtelijke organisatie van de gemeente en daar laagdrempelig met vragen terecht kunnen. Raadsleden nemen daar over het algemeen genoegen mee;

•

er is sprake van passieve informatievoorziening naar de Raad in plaats van actieve informatievoorziening. De informatie die toegankelijk is voor de raadsleden is niet toegesneden en gecomprimeerd ten behoeve van controle en bijsturing;

•

de controlerende functie voor projecten krijgt wel een plek in het kader van de algemene planning en controlcyclus;

•

de raad vraagt niet actief om informatie over de voortgang en tussenresultaten van de projecten aan het college;

•

de raad richt zich in deze projecten primair tot politieke discussie in het kader van de voorbereiding van de projecten. De politieke aandacht tijdens de voorbereiding van de uitvoering en de uitvoering zelf, is beperkt. De raad richt zich op de formele besluitvorming aan het begin van de projecten;

•

met name in het complexe en langdurige project Centrumplan Krakeel heeft dit er toe geleid dat in de loop van het project de raad het zicht is verloren op de voortgang van het project en de vraagstukken die daarin aan de orde kunnen zijn.


1

Inleiding 1.1 Achtergrond De gemeente Hoogeveen is een ambitieuze organisatie. Deze ambitie krijgt voor inwoners van de gemeente onder andere concreet vorm en inhoud in de uitvoering van grote projecten. De rekenkamercommissie definieert grote projecten als projecten: •

met een groot maatschappelijk en politiek belang;

•

met een substantiële financiële consequentie;

•

met een aanmerkelijk risico wat betreft doelbereiking en uitvoering;

•

waarbij sprake is van samenwerking met meerdere partijen;

•

waarbij het besluitvormingsproces complex is;

•

en waarbij de gemeente regievoerder is.

De aard van grote projecten is veelzijdig, variërend van projecten ter bevordering van de leefbaarheid in de gemeente Hoogeveen met daar veelal bij behorende (her)ontwikkelingstrajecten in de ruimtelijke ordening, visieontwikkelingstrajecten en projecten in de sfeer van sociale voorzieningen en sociaal beleid. De plannen voor deze projecten worden in overleg met inwoners en relevante organisaties ontwikkeld via interactieve beleidsvoering en inspraaktrajecten. Ten aanzien van de uitvoering van de grote projecten heeft de gemeenteraad van Hoogeveen een kaderstellende en controlerende rol. Deze rol kan de gemeenteraad alleen adequaat invullen wanneer het over volledige informatie beschikt. Vanuit de gemeenteraad is de behoefte kenbaar gemaakt inzicht te krijgen in de mate waarin zij over de uitvoering van deze grote projecten worden geïnformeerd. Is de informatievoorziening tijdig en voldoende voor de raad om zijn kaderstellende en controlerende taak te kunnen vervullen? Zodoende staat in dit onderzoek de informatievoorziening, beraadslaging en de besluitvorming over grote projecten door de gemeenteraad centraal.

1.2 Onderzoeksverantwoording en afbakening Het onderzoek richt zich op de wijze waarop in Hoogeveen de informatievoorziening en besluitvorming over grote projecten plaatsvindt en in hoeverre in de uitvoering van grote projecten de gemeenteraad zijn kaderstellende en controlerende rol kan invullen. Het onderzoek kende twee fasen: een quick scan over vier grote projecten en een 'uitvoerig' onderzoek naar twee van de vier projecten. Voor de selectie van de vier projecten heeft de rekenkamercommissie de volgende selectiecriteria gehanteerd: •

het betreft projecten uit de harde sector;

•

de projecten dienen vergelijkbaar te zijn;

•

de projecten moeten afgerond zijn, of een afgebakend deel dient afgerond te zijn;

•

de projecten dienen een zekere omvang te hebben;

•

het moeten voor het publiek bekende projecten zijn;

•

de projecten moeten politiek en maatschappelijk van belang zijn;

Pagina 1


•

de projecten moeten een financiële impact hebben;

•

de gemeenteraad heeft vragen gesteld over het project of is het zicht kwijt geraakt op het project;

•

er moeten meerdere stakeholders bij betrokken zijn. 1

De rekenkamercommissie heeft daarop de volgende projecten geselecteerd : 1. reconstructie van de Limburg van Stirumstraat in relatie tot de ringenstructuur; 2. nieuwbouwwijk Erflanden; 3. ontwikkeling van de Brede School Zuid; 4. wijkontwikkelingsproject Krakeel. In de volgende stap is bij deze projecten een quick scan uitgevoerd. De quick scan is uitgevoerd 2

door middel van documentenstudie en interviews met betrokken raadsleden. 3

De uitkomsten van de quick scan zijn in een presentatie verwerkt en aan de leden van de Rekenkamer gepresenteerd. Op basis van de uitkomsten van de quick scan is een tweetal projecten voor nader onderzoek geselecteerd. Voor deze twee projecten zijn additionele documenten bestudeerd en zijn additionele interviews gehouden met betrokken bestuurders, 4

ambtenaren en raadsleden . De projecten zijn: •

de ontwikkeling van de Brede School Zuid;

•

wijkontwikkelingsproject Krakeel: het centrumgebied .

5

Deze projecten komen in dit onderzoek in detail aan bod.

1.3 Leeswijzer Hoofdstuk 2 gaat in op de probleem- en doelstelling en de vraagstelling van het onderzoek. In hoofdstuk 3 zijn de twee projecten beknopt beschreven om de achtergrond weer te geven. Daaropvolgend zijn in hoofdstuk 4 en hoofdstuk 5 de onderzoeksuitkomsten van de projecten Brede School Zuid, respectievelijk Centrumplan Krakeel beschreven. In de bijlage zijn de uitgebreide bevindingenrapportages opgenomen.

1

Een korte uitleg van de projecten 1 en 2 zijn te vinden in bijlage 3.

2

De documenten en de lijst met te interviewen personen zijn door de gemeente Hoogeveen aangeleverd.

3

De uitkomsten van de quick scan zijn weergegeven in bijlage 4.

4

De documenten en de lijst met te interviewen personen is door de gemeente Hoogeveen aangeleverd.

5

WOP Krakeel is een veelomvattend en langlopend project (het traject startte in 1999 en in 2008 is begonnen met de bouw). Een overzichtelijk, meer recent en strak omlijnd gedeelte van het project is uitgelicht, te weten Centrumplan Krakeel.

Pagina 2


2

De onderzoeksopzet 2.1 Probleem- en doelstelling De informatievoorziening en besluitvorming over grote projecten door de gemeenteraad van Hoogeveen staat centraal in het onderzoek. De probleem- en doelstelling van het onderzoek luiden daarom als volgt. Probleemstelling In hoeverre is de bestuurlijke informatievoorziening en de besluitvorming over de uitvoering van grote projecten voor de gemeenteraad toereikend om zijn kaderstellende en controlerende rol te vervullen? Doelstelling Inzicht verkrijgen in de manier waarop in Hoogeveen de informatievoorziening en de besluitvorming over grote projecten plaatsvindt en in hoeverre de gemeenteraad binnen deze context zijn kaderstellende en controlerende rol in de uitvoering van de grote projecten kan vervullen.

2.2 Onderzoeksvragen Om tot beantwoording van de probleemstelling van het onderzoek te komen is feitenonderzoek verricht op een drietal onderdelen, te weten: a. de procesafspraken tussen de Gemeenteraad en het College/ambtelijke organisatie over grote projecten; b. de besluitvorming door de gemeenteraad; c. de informatievoorziening aan de gemeenteraad. De volgende vragen worden in het onderzoek beantwoord: a) Procesafspraken tussen de Gemeenteraad en het College/ambtelijke organisatie over grote projecten 1. welk instrumentarium heeft de Raad, het College en de ambtelijke organisatie ter beschikking, waardoor de Raad haar kaderstellende en controlerende taak bij de uitvoering van grote projecten kan uitvoeren? 2. biedt het instrumentarium raadsleden voldoende houvast om de kaderstellende en controlerende taak bij de uitvoering van grote projecten uit te voeren? 3. wat zijn de wensen van de gemeenteraad met betrekking tot de kaderstelling bij en controle op grote projecten en hoe heeft de Raad haar wensen naar de ambtelijke organisatie en het college gecommuniceerd? b) Besluitvorming door de gemeenteraad 1. wordt het instrumentarium consequent door de gemeenteraad toegepast? 2. wordt de Raad in zijn kaderstellende rol op duidelijke wijze goedkeuring gevraagd voor de start van een nieuwe fase in- en de afronding van een project?

Pagina 3


c) Informatievoorziening aan de gemeenteraad 1. in hoeverre geven het College en de ambtelijke organisatie invulling aan de informatiebehoeften van de Raad? 2. biedt de huidige informatieverstrekking en besluitvorming over de uitvoering van grote projecten raadsleden voldoende houvast om de kaderstellende en controlerende taak bij de uitvoering van grote projecten uit te voeren?

2.3 Normenkader Als fundament van het onderzoek is een normenkader door KplusV opgesteld en door de rekenkamercommissie vastgesteld. Zoals in de onderzoeksvragen voor het feitenonderzoek reeds naar voren kwam, staat hierbij een drietal onderdelen centraal, te weten de procesafspraken tussen gemeenteraad en college/ ambtelijke organisatie, de besluitvorming door de gemeenteraad en de informatievoorziening aan de gemeenteraad. Procesafspraken • t .a.v. betrokkenheid • t.a.v. inform atievoorziening • t.a.v. kwaliteit informatie

Informatievoorziening

Besluitvorming

• aanwezigheid

• initiatieffase

• begrijpelijkheid

• uitwerkingfase

• vergelijkbaarheid

• uitvoeringsfase

• tijdigheid

Op basis van het normenkader kan de huidige situatie ten aanzien van de bestuurlijke informatievoorziening en de mate waarin de Raad op basis hiervan haar kaderstellende en controlerende rol kan vervullen, worden getoetst aan een wenselijke situatie. Dit normenkader gaat hiermee verder dan de kaders die de raad het college stelt of de (impliciete) afspraken die zijn gemaakt. Het is het normatieve kader van de rekenkamercommissie voor zowel college als raad gericht op een adequate beheersing van grote projecten. Procesafspraken •

op basis van de actieve informatieplicht is het college van B&W verplicht om uit eigen beweging de Raad te informeren;

•

op basis van Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient informatie en documenten (begrotingen, ramingen, rekeningen en verslagen) de raad te ondersteunen. Deze documenten dienen te zijn afgestemd op de rol en positie van de Raad;

•

aan de hand van instrumentarium oefent de Raad invloed uit om gewenste informatie te ontvangen;

•

het informatieverkeer dient in overeenstemming met vastgelegde afspraken tussen Raad en College tot stand te komen;

•

er wordt indien nodig door betrokkenen situationeel gehandeld.

Pagina 4


Besluitvorming •

er zijn beslismomenten in de verschillende fasen van het Project gedefinieerd;

•

er worden stukken ter besluitvorming voorgelegd;

•

de gemeenteraad neemt een besluit in de initiatieffase van het Project;

•

de gemeenteraad stelt in de uitwerkingsfase de kaders vast en geeft toestemming voor de uitvoering van een Project;

•

de gemeenteraad stelt het eindresultaat vast.

Informatievoorziening •

de informatie zodanig ingericht dat de raad zijn kaderstellende en controlerende taak kan vervullen: bondig, overzichtelijk en in begrijpelijke en duidelijke termen gepresenteerd;

•

er is aangegeven bij welke mate van afwijkingen in de voortgang en kosten er aan de Raad moet worden gerapporteerd;

•

er worden periodiek voortgangsrapportages uitgebracht aan de Raad en de voortgangsrapportages hebben dezelfde structuur en bevatten dezelfde informatie, zodat deze in de tijd vergelijkbaar zijn. De rapportages maken inzichtelijk hoe de voortgang verloopt in vergelijking met het projectplan;

•

de informatie is tijdig beschikbaar, zodat deze kan worden gebruikt voor (bij)sturing van het project.

De normen vormen de leidraad in hoofdstuk 4 (Brede School Zuid) en hoofdstuk 5 (Wijkontwikkelingsplan Krakeel) en de uitgebreide bevindingenrapporten in de bijlage.

Pagina 5


3

Beschrijving projecten 3.1 Brede School Zuid In de wijk Hoogeveen Zuid is een brede school gerealiseerd. Onder de naam 'Zuiderbreedte' zijn de volgende organisaties onder één dak gehuisvest: Het Spectrum (Stichting openbaar basisonderwijs Hoogeveen), De Sprong (Vereniging Protestants Christelijk Onderwijs), Peuterspeelzaal, Kinderopvang, Bibliotheek, Welzijnswerk, Icare Stichting (zorgorganisatie), Muziekschool, het Alfacollege en de voor- en naschoolse opvang. De realisatie van Brede School Zuid is in lijn met de doelstelling van de gemeente Hoogeveen om meer kansen te bieden voor kinderen van 0 - 12 jaar en hun ouders of begeleiders, verwoord in het plan Brede School Ontwikkeling (2001). Daarnaast zijn in het projectplan van de Brede School Zuid de volgende doelen gesteld: •

effectieve bestrijding van de problematiek in de aandachtsgebieden;

•

ouders ondersteunen bij de opvoeding;

•

het schoolgerelateerde voorzieningenniveau en daarmee de uitstraling in de wijk verbeteren.

Voor de realisatie van de Brede School Zuid zijn een stuurgroep (waar de wethouder onderdeel van uitmaakte), een stichtingsbestuur, een projectgroep en drie werkgroepen in het leven geroepen. De gemeente is verantwoordelijk voor het beleidskader, het scheppen van voorwaarden voor, de eventuele bouw van Brede Scholen. De stichting heeft op haar beurt globaal drie taakvelden: zorgen voor een effectieve inhoud van de Brede Scholen in Hoogeveen, een goed beheer van de Brede Scholen gebouwen en een gezonde exploitatie van de accommodaties. In 2003 is ervan uitgegaan dat de bouw zou starten in maart 2004. De werkelijke start was 1 juli 2005. De vertraging van de voorbereiding is volgens de ambtelijke organisatie veroorzaakt door: •

het gekozen ontwerp (plattegrond in bloemvorm) en het niet geheel kunnen voldoen aan het programma van eisen met deze plattegrond. Uiteindelijk is het definitief ontwerp gewijzigd in een rechthoekige plattegrond;

•

een negatief welstandsadvies waardoor de voorbereiding vertraagd is met ca. 4 ½ maanden

•

noodzakelijk overleg met het grote aantal van negen gebruikers in de Brede School om zoveel mogelijk tegemoet te kunnen komen aan het Programma van Eisen.

Het project brede school is onlangs geëvalueerd (13 juni 2008). Een oordeel over het huidige functioneren valt buiten de scope van het rekenkameronderzoek. Niettemin willen we voor de volledigheid toch de belangrijkste bevindingen van de evaluatie noemen: •

het gebouw de Zuiderbreedte wordt als aantrekkelijk, toegankelijk en veilig ervaren. Ook is met de bouw van de Zuiderbreedte meerwaarde bereikt wat betreft zorg voor leerlingen en ten aanzien van opvangmogelijkheden voor kinderen;

•

de samenwerking verdient aandacht: de doorgaande lijn voor kinderen van 0 tot 12 kan worden verbeterd en ook kunnen instellingen meer gebruik maken van elkaars kwaliteiten en deskundigheden. Het 'wij-gevoel' ontbreekt op de Zuiderbreedte;

•

buurtbewoners worden nog te weinig betrokken bij de brede school, die vooral gericht is op de leerlingen en hun ouders. Maatwerk in de wijk wordt nog niet geleverd en communicatie, zowel binnen de Zuiderbreedte als daarbuiten, is een punt van aandacht.

Pagina 6


Niet alle doelstellingen uit de visie op de Brede School zijn (nog) bereikt.

3.2 Centrumplan Krakeel Krakeel is een grootschalige herstructurering van de bestaande woningvoorraad, bestaande uit circa 2.300 woningen, in Hoogeveen. De herstructurering vond plaats verspreid over 10 jaar en is formeel gestart in 1999. Het wijkontwikkelingsplan Krakeel gaat uit van de integratie van functies: wonen, ruimtelijke ordening, werken, zorgen, etc. Dit rekenkameronderzoek concentreert zich op een belangrijk onderdeel van het wijkontwikkelingsplan Krakeel: de herstructurering van het centrumgebied. Onder het centrumgebied wordt verstaan alle functies en voorzieningen welke noodzakelijk en wenselijk zijn voor een wijk, zoals een winkelcentrum, het wijkcentrum de Magneet, de gymzaal, de bibliotheek, scholen, etc. Begin 2001 is door de WOP partijen besloten om de nieuwe ontwikkelingen binnen de gemeente Hoogeveen op het gebied van de Brede School en de Woonzorgzone toe te voegen aan het reeds bestaande wijkontwikkelingsplan Krakeel. Het centrale streven in de wijkontwikkeling is verhoging van de kwaliteit van de wijk door samenwerking met verschillende partijen. Er participeren ruim 50 partijen in de ontwikkelingen van het centrumgebied Krakeel. Naast de gemeente Hoogeveen zijn dat de woningbouwcorporatie, de zorginstanties, de winkels, de scholen, de welzijnsorganisaties en de bewoners van de wijk. Voor de realisatie van Centrumplan Krakeel, onderdeel van de projectstructuur van WOP Krakeel, is er een stuurgroep (waar de wethouder en de gemeentesecretaris onderdeel van uitmaken), een coördinatieteam (waar de projectleider van de gemeente Hoogeveen onderdeel van uitmaakt) en een projectgroep (waar betrokken afdelingen van de gemeente in zijn vertegenwoordigd). De besluitvorming voor het centrumgebied is afgerond en de realisatie is nu in volle gang. De verwachting is dat het gehele project medio 2012 is afgerond.

Pagina 7


4

Bevindingen en Analyse: Brede School Zuid In dit hoofdstuk zijn de bevindingen en analyse van Brede School Zuid beknopt weergegeven. De thema´s uit het normenkader vormen de leidraad. Achtereenvolgens wordt ingegaan op de procesafspraken, besluitvorming en informatieverstrekking. Iedere paragraaf sluit daarbij af met een beknopt resumé. In bijlage 1 is het uitgebreide bevindingenrapport opgenomen. De onder6

staande tijdbalk geeft de belangrijkste besluitvormingsmomenten weer . Deze komen in de navolgende paragrafen aan bod. Vaststellen educatieplan 2003

Budget ter Voorstel tot wijziging beschikking voor verordening het bouwen van voorzieningen Brede School huisvesting onderwijs Zuid gemeente Hoogeveen

Voorbereidende besluitvorming Brede Scholen in Hoogeveen

j f m a m j j

a s o n d

j f m a m j j

2001

a s o n d

j

f m a m j j

2002

Vaststellen Integraal Huisvestingsplan 2004 primair onderwijs

a s o n d

j

Besluitvorming verordening bestuurscommissie primair onderwijs

f m a m j j

2003

Besluitvorming plan onderwijskansen-beleid 2002 - 2006

Hoe gaat het met de Brede Scholen (verder)?

a s o n d

j f m a m j j

2004

a s o n d

2008

De raad benoemt 7 leden bestuurscommissie

Evaluatie Brede School

Besluitvorming onderwijshuisvestingsbeleid

Figuur 1. Tijdbalk Brede School Zuid

4.1 Procesafspraken Beleidsplan Brede School Ontwikkeling De belangstelling voor de bouw van een Brede School Zuid in de gemeente Hoogeveen kreeg concreet vorm toen het college van B&W in 2001 opdracht gaf aan de Stichting Oberon om een 7

haalbaarheidsstudie te doen naar de mogelijkheden van brede scholen in Hoogeveen . In de studie is gekozen voor een uitwerking van een pilot in de wijk Zuid. Aanleiding vormde de noodzaak tot nieuwbouw van een aantal bestaande scholen. Raadsleden zijn actief geïnformeerd en hebben zich georiënteerd op brede scholen elders in het land. In de planontwikkeling in 2001 is ingegaan op de visie, de ambities, de uitgangspunten, het profiel en de projectorganisatie van de brede scholen in Hoogeveen uiteengezet.

6 7

De besluitvorming vanuit de reguliere P&C-cyclus is niet weergegeven. Oberon, Werkgroep Brede School Hoogeveen Zuid, Brede Scholen in Hoogeveen: locatieplan Hoogeveen Zuid, Mei 2001 en Oberon, Regiegroep Brede School, Brede Scholen in Hoogeveen: plan van aanpak, juni 2001.

Pagina 8


De uitgangspunten voor de brede scholen in Hoogeveen zijn: samenwerking, samenhangend aanbod, een doorgaande lijn (inclusief vroegtijdige signalering en preventie van kinderen met moeilijkheden), onder één dak en maatwerk in de wijk (toegesneden op de situatie en behoeften in de wijk). De raad heeft ingestemd met de filosofie van de brede school en heeft groen licht gegeven voor de bouw en het budget daarvoor vastgesteld. Projectopdracht en plan van aanpak Brede School Zuid De Projectopdracht en het plan van aanpak Brede School Zuid zijn op 4 februari 2003 vastgesteld door het college van B&W. De gemeenteraad is formeel door het college over de projectopdracht en het plan van aanpak geïnformeerd op 13 mei 2003, toen de stukken ter kennisname in de raadscommissievergadering van de commissie Samenleving zijn ingebracht. De ambities en uitgangspunten uit bovengenoemde beleidsplannen zijn in het plan van aanpak Brede School Zuid nogmaals benoemd. De brede school heeft het volgende profiel: "De brede school is een kloppend hart van de wijk. Qua huisvesting ligt het accent op ontmoeting, toegankelijkheid en bereikbaarheid. De brede school is een veilige en vertrouwde omgeving voor kinderen en hun ouders. De buitenruimte is aantrekkelijk ingericht en de verkeersveiligheid is gewaarborgd".

8

In het plan van aanpak is de rol van de raad beschreven. Per fase van het project wordt de raad volgens het plan van aanpak geïnformeerd. Daarnaast is de raad verantwoordelijk voor het aanpassen van het beleid onderwijshuisvesting (fase 3 van het plan van aanpak). Op 19 december 2002 heeft de raad de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs van 28 november 1996 aangepast. Het profiel van de brede school in combinatie met de genoemde verantwoordelijkheid van de raad betekent dat de aandacht wordt toegespitst op de fysieke aspecten van de brede school: gebouwen en buitenruimten. Beoordeling procesverloop Uit de interviews komt naar voren dat de raad na aanvankelijke aandacht voor de brede school in de loop van het proces weinig aandacht heeft geschonken aan de realisatie van de Brede School Zuid. Er was geen aanleiding om over de bouw extra informatie te verstrekken, omdat er volgens de betrokkenen geen sprake was van budgetoverschrijdingen of andere bijzonderheden. De realisatie van de Brede School Zuid paste binnen de begrotingssystematiek van de gemeente Hoogeveen en verschillen in kosten werden uitsluitend veroorzaakt door de 9

verwachtte prijsstijging tot het moment van realisatie .

8

Brede School Zuid: meer ontwikkelingskansen voor kinderen in Hoogeveen Zuid, projectopdracht en plan van aanpak voor de ontwikkeling van een brede school, 2003.

9

Voortgangsrapportage Brede School Zuid (2003).

Pagina 9


De voortgangsrapportage Brede School Zuid werd ter inzage gelegd in het gemeentehuis. De raadsleden konden het document desgewenst inzien. In de voortgangsrapportage wordt gesproken over vertragingen in het procesverloop en is een aangepast tijdpad en stand van zaken opgenomen. 10

In het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen van Oberon en in raadsdocumenten

wordt gesproken over een evaluatie van de Brede School Zuid. De evaluatie moet de meerwaarde van de brede school ten opzichte van het huidig aanbod van schoolgerelateerde voorzieningen in de GOA aandachtsgebieden in kaart brengen. Er is uiteindelijk gekozen voor een evaluatie van de uitkomsten, nadat de brede school gerealiseerd was. Dit is gebeurd in 2008. Oorspronkelijk was de evaluatie eerder gepland. In de evaluatie die in 2008 is uigevoerd hebben de verbeterpunten vooral betrekking op de wijze van werken in de filosofie van de brede school. In de periode na de besluitvorming over het opzetten van de Brede School Zuid is er in de gemeenteraad weinig aandacht geweest voor de bouw en de voorbereiding. De raad heeft de voorwaarden voor invoering niet gevolgd. De aandacht die zij er aan heeft geschonken had volgens geïnterviewde raadsleden vooral betrekking op de fysieke voorzieningen in de buitenruimte van de twee scholen die onderdak zouden krijgen in de Brede School Zuid. Zij geven aan dat de raad geen behoefte had om verder invloed uit te oefenen op de voorbereiding van de brede school.

Resumé procesafspraken Het project had brede steun in de raad. Aan de kaderstellende rol kon de raad vorm en inhoud geven door het beoordelen van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (Oberon, 2001) en het plan van aanpak Brede School Zuid (2003). De controlerende taak kon de raad vervullen door het beoordelen van de voorjaarsnota, de programma- en budgetbegrotingen. De benodigde investeringen in Brede School Zuid zijn in de stukken terug te vinden. Er zijn geen forse financiële overschrijdingen in het project opgetreden en geïnterviewden geven aan dat de raad daardoor niet tussentijds over de financiële stand van zaken is geïnformeerd. Over de vertraging in de bouw is de raad geïnformeerd, door ter inzage legging van documenten. De Brede School Zuid opende voor het nieuwe schooljaar en daarmee vormde de vertraging voor de raadsleden geen knelpunt in het project. Het project Brede School Zuid is een breed gedragen project waarin informatie en informatiemomenten waren vastgelegd in het plan van aanpak.

10

Zoals verslag Raadsavond 15 juni 2006

Pagina 10


4.2 Besluitvorming Besluitvorming volgens het plan van aanpak In het plan van aanpak zijn vijf fasen met de belangrijkste beslispunten gedefinieerd. In fase 1 kwamen de partijen tot inhoudelijke afspraken. Conform de afspraak in het plan van aanpak tekende op 28 oktober 2003 een negental partijen de intentieverklaring Brede School Zuid. De gemeente Hoogeveen, vertegenwoordigd in de persoon van S. de Haan (toenmalig loco burgemeester), was één van de partijen die met een handtekening groen licht gaf voor de bouw van een brede school in Hoogeveen Zuid. Daaropvolgend stelde het bureau Minos & Twisk het rapport "ontwikkeling beheervorm Brede Scholen Gemeente Hoogeveen" (2003) op. In lijn met fase 2 van het projectplan, ondersteunde het bureau de gemeente in haar inventarisatie betreffende de inrichting van de beheerstructuur van de brede school. Het college heeft op advies van de stuurgroep gekozen voor een stichtingsbestuur. Met de benoeming van een stichtingsbestuur voor de brede scholen in Hoogeveen is de Brede School Zuid op afstand gezet van de gemeente. Zowel het college als de raadsleden hadden daardoor minder mogelijkheden om zich direct met de inhoudelijke vormgeving van de school te bemoeien. Een meerderheid van de raadsleden vindt ook dat de rol van de raad in deze terughoudend moet worden ingevuld, aldus de geïnterviewde raadsleden. Naast de inventarisatie van het beheer en beheerorganisatie, dienden de wensen met betrekking tot de bouw in kaart te worden gebracht. De stuurgroep van het project toetste het programma van eisen van de Brede School Zuid op haalbaarheid. In het plan van aanpak is opgenomen dat de raadsleden in fase 1 en 2 van het project via informatiebijeenkomsten worden geïnformeerd. Uit de documenten kan dit niet worden bevestigd. Wel geven raadsleden in gesprekken aan tussentijds over het procesverloop te zijn ingelicht. In fase 3 van het project speelde de raad een prominente rol, zij het op een beperkt aantal aspecten van de brede school. Deze fase betrof het aanpassen van de verordening onderwijshuisvesting. Op basis van het advies van het IHP

11

12

en OOGO

is de raad gevraagd om in te

stemmen met de wijziging van het onderwijshuisvestingsbeleid ten behoeven van de realisatie van de Brede School Zuid. De gemeenteraad had eerder tot aanpassing van de verordening besloten om de bouw van de Brede School Zuid mogelijk te maken (19 december 2002). Daarnaast stelde de raad het IHP en het Programma Onderwijshuisvesting vast (2 december 2003). In fase 4 van het project, de ontwerpfase is het college van B&W geïnformeerd middels een voortgangsrapportage (2003). Op basis van deze rapportage stemde het college in met het verlenen van de definitieve ontwerpopdracht aan de architect. De voortgangsrapportage heeft alleen ter inzage gelegen in het gemeentehuis, maar is niet ter kennisneming in de raadsvergadering ingebracht. Hiermee is de raad niet op formele wijze geïnformeerd over vertragingen in de bouw van de school.

11

IHP = Integraal Huisvestings Plan

12

OOGO = Op overeenstemming gericht overleg

Pagina 11


De laatste fase van het project, fase 5, is de realisatie van de bouw. Binnen het afgesproken budget, maar met overschrijding in de tijd, is de Brede School Zuid in september 2006 geopend. De oorspronkelijke opening stond gepland op 1 februari 2006 (Lindhorst, maart 2003). Uit de gesprekken met de ambtelijke organisatie, bestuursleden en raadsleden komt naar voren dat de vertragingen zijn opgetreden in de voorbereidingsfase van het project. De complexiteit van het project (het project "stijgt boven het onderwijs uit" en "er zijn veel verschillende partijen bij 13

betrokken") wordt als oorzaak van de vertraging genoemd . Uit de raadsdocumenten is niet op te maken dat de vertraging in de bouw van Brede School Zuid een punt van debat was ten tijde van de bouw van de brede school. Een formele vaststelling van het eindresultaat heeft, zoals blijkt uit de documenten en interviews, niet plaatsgevonden. In het plan van aanpak van de Brede School is een formele vaststelling door de gemeenteraad ook niet als onderdeel van de projectaanpak opgenomen.

Resumé Besluitvorming Uit de stukken is op te maken dat de raadscommissie Samenleving actief is geïnformeerd over het plan van aanpak en dat de raad heeft ingestemd met de visie en ambities van de brede school, geformuleerd in het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (Oberon, 2001). Op basis van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen en voorlichting via informatiebijeenkomsten besloot de gemeenteraad op 14 november 2002 budget vrij te maken voor de ontwikkeling van de Brede School Zuid. De raad heeft een kaderstellende rol vervuld in met name de eerste en derde fase van het project. De controlerende rol is beperkt geweest.

4.3 Informatievoorziening De raad heeft zich over de ontwikkeling van brede scholen in de gemeente Hoogeveen laten informeren aan de hand van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (Oberon, 2001) en het Locatieplan Hoogeveen Zuid (Oberon, 2001). Het plan van aanpak Brede School Zuid bevat een weergave van de realisatie van de Brede School Zuid, verdeeld over vijf verschillende fasen. De visie, ambities en uitgangspunten uit de eerder genoemde stukken zijn in het plan van aanpak overgenomen. Daarnaast is de rol van de raad per fase van het project in het plan van aanpak geformuleerd. De gemeenteraad wordt aan de hand van de planning en controlcyclus geïnformeerd over de (financiële) voortgang van een project. Zolang er geen financiële overschrijdingen of forse overschrijdingen in de planning zijn wordt de raad niet op andere wijze over de financiële voortgang van het project geïnformeerd. Geïnterviewden geven aan volgens deze wijze te werken. Niet is vastgelegd bij welke mate van afwijkingen in planning en kosten informatieverstrekking aan de raad verplicht is. De in 2003 uitgebrachte voortgangsrapportage is door het college vastgesteld en heeft vervolgens ter inzage gelegen, maar is niet als agendastuk naar de raadsleden gestuurd. De vertraging in de bouw van de Brede School Zuid is niet op formele wijze aan de raad gecommuniceerd. 13

Raadsavond 8 november 2007

Pagina 12


De voortgangsrapportage over de bouw van de school heeft slechts ter inzage gelegen Uit de voortgangsrapportage bleek, afgezien van een vertraging in tijd, geen afwijkingen ten opzichte van het plan van aanpak. De informatievoorziening aan de raad is na de start van de bouw van de bede school summier geweest. De afweging om te komen tot informatievoorziening is gekoppeld aan het budget en de realisatie van de bouw en buitenruimten. Daarbij zijn niet andere aspecten van het brede school-concept betrokken, zoals voorbereiding van de samenwerking tussen de instellingen en dergelijke. De raad heeft daar ook niet om gevraagd. Er bestond voor de raad kennelijk geen aanleiding en aandacht om te komen tot vragen over de voortgang van de voorbereiding. De informatievoorziening voor de kaderstelling voldeed. De informatievoorziening voor de controlerende functie was beperkt tot bouw en budget. Met de evaluatie in 2008 van het totaal is weer een accent komen te liggen op informatie over het totale concept van de brede school.

Resumé informatievoorziening In het plan van aanpak Brede School Zuid is een communicatiestrategie opgenomen waarin ook de rol van de raad een plek heeft gekregen. Na aanvankelijke nauwe betrokkenheid van de raad is de informatievoorziening in het project beperkt gebleven tot informatie in het kader van de planning- en controlcyclus. Dit is niet geheel in lijn met de uitspraak die geïnterviewde raadsleden doen wat betreft de wens om actief geïnformeerd te worden bij overschrijdingen in budgetten en in termijnen van het project. De informatievoorziening voor de kaderstelling voldeed echter voor de raadsleden.

Pagina 13


5

Bevindingen en Analyse: Centrumplan Krakeel In dit hoofdstuk zijn beknopt de bevindingen en analyse van Centrumplan Krakeel weergegeven. De thema´s uit het normenkader vormen de leidraad. Achtereenvolgens wordt ingegaan op de procesafspraken, besluitvorming en informatieverstrekking. Iedere paragraaf sluit daarbij af met een beknopt resumé. In bijlage 2 is het uitgebreide bevindingenrapport opgenomen. De 14

onderstaande tijdbalk geeft de belangrijkste besluitvormingsmomenten weer . Deze komen in de navolgende paragrafen aan bod.

Ondertekening samenwerkingsovereenkomst

Wijkontwikkelings plan Krakeel

o n d

j

Besluitvorming stedenbouw kundige visie

f m a m j j

1999

Besluitvorming WOP Krakeel 1999

a s o n d

j

Beslisdocument 3 Centrumgebied Krakeel Sociaal Masterplan Centrumgebied Krakeel

Projectopdracht en plan van aanpak centrum Krakeel behandeld in de raadscommissies Ómgeving´ en ´Samenleving´ Herziening bestemmingsplan t.b.v. nieuwbouw De Kroon Investeringsplan 20002 - 2005

f m a m j j

2001

Projectopdracht en plan van aanpak Centrumgebied Krakeel

a s o n d

Plan van aanpak en projectovereenkomst ter inzage naar de raad

Aanvraag bijdrage Fonds Flexibel Beleid voor centrumgebied Krakeel

j f m a m j j a s o n d

2003

2004

Besluitvorming financiële randvoorwaarden brede school Krakeel en het centrumgebied Krakeel

m

Begrotingswijziging t.b.v. aanleg fietsbrug en rotonde Weg om de Oost

a

2005

College stemt in met beslisdocument fase 1, document gaat ter kennisname naar de raad

a 2006

mei 2008

Beslisdocument fase 2 en plan van aanpak fase 3 centrumgebied Krakeel

College stemt in met beslisdocument 3, de raad wordt informeel ingelicht

College stemt in met projectopdracht en plan van aanpak centrum Krakeel

Figuur 2. Tijdbalk Centrumplan Krakeel

14

College stemt in met beslisdocument 2, document gaat ter kennisname naar de raad


2002

Plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering WOP Krakeel

Beslisdocument fase 1 en plan van aanpak fase 2 centrumgebied Krakeel

De besluitvorming vanuit de reguliere P&C-cyclus is niet weergegeven.

Pagina 14


5.1 Procesafspraken Het Wijkontwikkelingsplan Krakeel Het wijkontwikkelingsplan Krakeel (WOP Krakeel) kent een lange geschiedenis. De ontwikkelplannen voor de herstructurering van de wijk Krakeel zijn op papier gezet in oktober 1999. Het document en een globale kostenindicatie zijn op 25 november 1999 vastgesteld door de 15

gemeenteraad van Hoogeveen . In dit raadsbesluit is opgenomen dat de raad, na het opzetten van de projectstructuur en het aanbrengen van de prioritering van projecten in 2000, een nader 16

voorstel over de kosten en financiering in tijd ontvangt . In hetzelfde document is ook toe17

gezegd dat per project finale besluitvorming door de raad zal plaatsvinden . Het begrip 'project' is in het document niet nader gedefinieerd. Na het uitbrengen van het WOP in 1999 volgde een ‘radiostilte’ van twee jaar. Door verschillende standpunten over de financiering tussen de gemeente en de partners van de Woningbouwcorporaties, kwamen de plannen niet tot uitvoering. Twee jaar later kwam de planuitvoering, met het aantreden van een nieuwe projectleider bij de gemeente Hoogeveen, weer op gang. In reactie stelde de gemeenteraad in 2001 het stedenbouwkundig plan van WOP Krakeel vast als ruimtelijke onderbouwing van de te volgen RO procedures en beleid van de gemeente Hoogeveen. In hetzelfde jaar kwamen de partijen gemeente Hoogeveen, woningcorporatie Woonconcept, Stichting Welzijnswerk en het Wijkplatform tot financiële en inhoudelijke afspraken en ondertekenden de partijen een samenwerkingsovereenkomst. Het plan van aanpak en de projectopdracht van WOP Krakeel, waarin ook de samenwerkingsovereenkomst 18

is opgenomen, zijn ter kennisgeving voorgelegd aan de commissie Volkshuisvesting . De herstructurering van centrumgebied Krakeel Een volgende stap in het planproces was de herstructurering van het centrumgebied Krakeel. De herstructurering van het centrumgebied is opgeknipt in vier fasen, te weten: •

fase 1: Inventarisatie vertaald in programma van eisen en getoetst op haalbaarheid;

•

fase 2: Ontwerp voor het centrumgebied dat is getoetst op haalbaarheid en gericht op het vinden van een samenwerkingsvorm voor de verschillende partijen, alsmede het verkrijgen van subsidie voor de stadsvernieuwing;

•

fase 3: Voorbereiding met een detaillering van het stedenbouwkundig plan met schetsontwerpen van de onderscheiden gebouwen en de openbare ruimte op basis waarvan een bestemmingsplan kan worden vastgesteld. Bestemmingsplanwijzigingen worden voorgelegd aan de raad;

•

fase 4: Realisatie waarbij de bestektekeningen worden uitgevoerd en de organisaties de samenwerkingsstructuur operationaliseren.

15

Gemeenteraad 25 november 1999, Commissie Volkshuisvesting, nummer 99/132A: kostenraming 6,3 miljoen euro.

16

Dit is plan van aanpak en projectopdracht WOP Krakeel Hoogeveen van november 2001.

17

Gemeenteraad 25 november 1999: "na uitwerking van verschillende deelprojecten zal per project finale besluitvorming door u kunnen plaatsvinden".

18

Bolkesteijn, G., Otten, R., Plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering wijkontwikkelingsplan Krakeel Hoogeveen tussen gemeente Hoogeveen, Stichting Woonconcept, en Stichting Welzijnswerk, november 2001.

Pagina 15


In de projectopdracht en plan van aanpak van het centrumgebied is opgenomen dat per fase een plan van aanpak en beslisdocument wordt opgesteld. De beslisdocumenten worden vastgesteld door het college van B&W en vervolgens door de stuurgroep WOP Krakeel waarin ook de andere partners zitting hebben. In de projectopdracht en het plan van aanpak is alleen het formele punt opgenomen dat de raad instemming moet verlenen voor wijzigingen in het bestemmingsplan. Verder zijn er geen procesafspraken over de informatievoorziening van en besluitvorming door de gemeenteraad in de documenten opgenomen. Het project kenmerkt zich er door dat het een langjarig project is (langer dan een raadsperiode) en dat er verschillende partijen betrokken zijn. De gemeente is één van de spelers. De gemeente en daarmee de gemeenteraad is niet de alleen sturende partij. Zij zijn afhankelijk van de inzet, besluiten en activiteiten van andere partijen. Invulling van de kaderstellende en controlerende rol door de raad De raad heeft de kaderstellende rol vervuld in een tweetal beslismomenten, namelijk met het vaststellen van het WOP in 1999 en met het vaststellen van de stedenbouwkundige visie in 2001. Het plan van aanpak van het Centrumplan Krakeel was in 2003 opgesteld, maar is niet formeel door de raad vastgesteld. Het is wel behandeld in de raadscommissies Ómgeving´ en ´Samenleving´. De controlerende rol vulde de raad in aan de hand van de beoordeling van de documentatie die het voorgelegd kreeg via de formele (beslisdocumenten, de planning- en controlcyclus) en de informele weg (informatiebijeenkomsten en nieuwsbrieven). Afspraken over de informatievoorziening en de besluitvorming van de raad, na het vaststellen van WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie, zijn niet expliciet in documenten vastgelegd. Raadsleden geven aan anno 2008 onvoldoende overzicht te hebben op het project en de voortgang. Dit komt volgens hen omdat er lange periodes tussen het uitbrengen van de beslisdocumenten zit. Ook de jaarbegrotingen, jaarrekeningen en jaarrapportages bieden voor hen onvoldoende zicht op het financiële verloop van het project. Binnen de raad zijn geen initiatieven genomen om afspraken met het college bij te stellen om zo meer inzicht in het project te krijgen en invloed er op uit te oefenen. Projectmanagement Uit het onderzoek blijkt dat er waardering is voor de wijze waarop het project ambtelijk wordt gemanaged. In een gesprek met partners van de gemeente wordt dit beeld bevestigd. Indien nodig wordt er situatieafhankelijk gehandeld. In de gesprekken geven raadsleden aan dat de ambtelijke organisatie vragen van raadsleden bereid zijn te beantwoorden en dat zij voor vragen bij de ambtenaren binnen kunnen lopen.

Resumé Procesafspraken De raad vervult zijn kaderstellende rol door het vaststellen van het WOP Krakeel en het vaststellen van de stedenbouwkundige visie in 2001. Voorts wordt het project planmatig opgesteld met concreet aangegeven beslismomenten (vier in totaal). Daarmee is een kader gegeven met procesafspraken.

Pagina 16


Er is echter sprake van een langjarig project. Daarmee is de tijdspanne tussen de verschillende procesmomenten groot geworden. De controlerende taak komt daarmee onder druk te staan. Aanvullend wordt de controlerende rol vervuld met de beoordeling van diverse plannen via de reguliere Planning en Control Cyclus. In dat kader wordt niet specifiek over het project gesproken. Vanwege de omvang en duur van het project hebben raadsleden naar eigen zeggen onvoldoende overzicht op het verloop van het project. Stukken ter informatie zijn veelal omvangrijk en tussen het verschijnen van de verschillende documenten zit een lange tijdsduur. Tenslotte is geconcludeerd dat het project gestructureerd is gemanaged met aandacht voor de specifieke situatie.

5.2 Besluitvorming Projectopdracht en plan van aanpak Centrumplan Krakeel In 2003 is de projectopdracht en het plan van aanpak voor het centrum van Krakeel opgesteld. In de projectopdracht en het plan van aanpak van het centrum Krakeel (januari 2003) staat beschreven dat de raad op 14 november 2002 heeft ingestemd met een investering van 3 miljoen euro voor de renovatie van het centrumgebied van Krakeel en van 5 miljoen euro voor de ontwikkeling van de brede school in het centrumgebied van Krakeel: “dit besluit is de financiële vertaling van de intentie die de gemeenteraad heeft uitgesproken met de vaststelling 19

van het WOP Krakeel in 1999” . De projectopdracht en plan van aanpak zijn ter informatie aangeboden aan de leden van de raadscommissie Samenleving en commissie Omgeving. De raadscommissie Samenleving uitte zich in 2003 tevreden met het plan van aanpak. Als speerpunten benoemden commissieleden 20

de brede school Krakeel en de Woonzorgzone . In de raadscommissievergadering van de commissie Omgeving (2003) zijn kritische vragen gesteld over de begroting van de herstructurering van het centrumgebied Krakeel. In reactie hierop wijst de wethouder de commissieleden erop dat afwijkingen in de begroting, zoals vastgesteld door de gemeenteraad, te allen 21

tijde naar de raad worden gecommuniceerd . Samengevat waren de formele beslismomenten voor de raad achtereenvolgend: •

het WOP Krakeel (1999), hierin werd een globale kostenraming van € 6,3 miljoen voor het hele plan aangeduid;

•

het vaststellen van de stedenbouwkundige visie (2001) en het bestemmingsplan;

•

het vaststellen van het investeringsplan 2002-2005 in de raadsvergadering van 14 november 2001, zij het dat het centrumplan grotendeels nog als p.m.-post was opgenomen;

•

in de raadsvergadering van 14 november 2002 heeft de raad, met het vaststellen van de begroting, ingestemd met een investering van € 3 miljoen (incl. btw) voor de renovatie van het centrumgebied van Krakeel en van € 5 miljoen (incl. btw) voor de ontwikkeling van de brede school in het centrumgebied van Krakeel. Dit wordt nogmaals aangehaald in de inleiding van de projectopdracht en het plan van aanpak (januari 2003);

19

Projectopdracht en plan van aanpak centrum Krakeel, januari 2003

20

Notulen raadscommissie Omgeving, 5 maart 2003

21

Notulen raadscommissie Samenleving, 10 maart 2003

Pagina 17


•

Vervolgens is het plan in de planning- en controlcyclus aan de orde gekomen. In het Programmaplan 2004 en meerjarig perspectief 2005-2007 en de daarop volgende programmaplannen staat het centrumgebied voor de jaren 2006 en 2007 voor in totaal € 2,6 miljoen (excl. btw) in het investeringsplan. In de daarop volgende programmaplannen komt dit bedrag steeds terug.

Het plan van aanpak met de samenwerkingsovereenkomst en de financiële vertaling uit november 2001 is ter kennisname in de raadsvergadering ingebracht. Dit plan van aanpak is niet door de raad vastgesteld en was daarmee niet een expliciet formeel beslismoment. In 2001 was het duale stelsel nog niet ingevoerd. Begroting Het onderzoek roept een tweetal vragen op over de begroting: •

is het grote project WOP Krakeel daadwerkelijk binnen de begroting gebleven?

•

kan de raad sturen op de begroting?

Ambtelijk is in dit rekenkameronderzoek zowel mondeling als schriftelijk bevestigd dat bij de ontwikkeling van het plan het college c.q. de stuurgroep binnen de gestelde financiële kaders is 22

gebleven . Deze financiële kaders zijn door de raad vastgesteld, met dien verstande dat ze zijn 23

vastgesteld bij de begroting

en niet door middel van bijvoorbeeld vaststelling van het plan van

aanpak. De jaarlijkse algemene begroting is voor dit project het sturingsinstrument voor de raad. Hoewel de raad dit instrument kan gebruiken, is het wel de vraag of de raad, met beperkte voorinformatie, op het moment van de begrotingsbespreking voldoende aandacht kan hebben voor controle van een specifiek project van deze omvang. Beslisdocumenten In de projectopdracht van centrum Krakeel is omschreven dat per fase in het project een plan van aanpak en een beslisdocument wordt opgesteld. Tot op heden zijn er drie beslisdocumenten opgesteld (fase 1, 2 en 3). Deze drie beslisdocumenten zijn conform het plan van aanpak vastgesteld door het college van B&W. In het eerste beslisdocument (januari, 2004) zijn het proces en de resultaten van fase 1 van het project beschreven. Daarnaast is de inhoudelijke en fysieke samenwerking uiteengezet en de 24

financiële haalbaarheid in kaart gebracht . In navolging van beslisdocument fase 1, volgde in mei 2005 beslisdocument fase 2. Belangrijk onderdeel van dit document was de stedenbouwkundige visie, welke op 23 september 2004 door de Stuurgroep WOP Krakeel is vastgesteld.

22

Dit onderzoek geeft geen redden om aan die uitspraak te twijfelen. Wel is duidelijk dat de jaarstukken de raad onvoldoende houvast bieden om de projectbegroting snel en doeltreffend te controleren.

23 24

Programmaplan 2004 en meerjarig perspectief 2005-2007. Belangrijk onderdeel hierin was het verkrijgen van de subsidie in het kader van het fonds flexibel beleid van de provincie Drenthe voor de uitvoering van fase 1 centrumgebied Krakeel “het kloppend hart van de wijk” in 2004.

Pagina 18


Beslisdocument 3 is op 12 september 2006 door het college van B&W vastgesteld. In tegenstelling tot voorgaande beslisdocumenten is dit document niet in de raadsvergadering ter informatie aan de raadsleden verstrekt. Beslisdocument 3 bevat een aantal belangrijke beslispunten gericht op de voorbereiding van de realisatie, zoals de voorlopige ontwerpen van de openbare ruimte, de brede school en Multifunctioneel Centrum Krakeel inclusief de daarbij voorgestelde bezuinigingen en beslissingen omtrent de investeringsexploitatie voor het Centrumgebied Krakeel. De reden om het document niet in de raadsvergadering aan de raadsleden te verstrekken is de 25

bedrijfsgevoelige informatie die in het document opgenomen was , alsmede het detailniveau van het document, waardoor het college ervoor koos om de raad middels een presentatie te informeren. Door deze weg te kiezen zijn er geen beslispunten aan de raad voorgelegd. Het beslisdocument heeft niet aan zijn functie voldaan. Er is niet voor gekozen het beslisdocument zo in te richten dat recht wordt gedaan aan bescherming van bedrijfsgevoelige informatie enerzijds en de formele informatievoorziening voor de raad anderzijds. De financiële consequenties van de beslissingen uit beslisplan 3 zijn wel inzichtelijk gemaakt in de productbegroting van 2008 - 2011. Echter, zonder toelichting is het overzicht in de begrotingen onvoldoende duidelijk en geeft het onvoldoende beeld en overzicht van de beslissingen en de financiële consequenties van deze beslissingen. Op basis van deze informatie is het voor de raadsleden moeilijk te herleiden welke beslissingen door het college zijn genomen. Raadsleden geven in dit onderzoek aan geen informatie over het project aan de begroting te hebben ontleend. In de loop van het project centrum Krakeel debatteerde de raad wel over verschillende onderwerpen die direct betrekking hebben op het centrumplan. Zo debatteerde de raad over het wijkgebonden leefbaarheidbudget, de fietsbrug Krakeel, de vertraging in de bouw van brede school Krakeel en het beoogde kwaliteitsniveau van het centrumgebied Krakeel. Verder stelde de raad in mei 2008 een begrotingswijziging vast en stelde daarbij een aanvullend krediet van € 234.000 beschikbaar uit de algemene reserves voor het aanleggen van een fietsbrug Krakeel en de rotonde ‘weg om de oost’. Bewonersparticipatie In de besluitvorming rondom de ontwikkeling van centrumgebied Krakeel speelt bewonersparticipatie een belangrijke rol. Het plantraject is een ‘open planproces’ hetgeen inhoudt dat vanaf de start van het project alle belanghebbenden, inclusief de bewoners, met elkaar om tafel zitten en adviseren bij de besluitvorming. Dit is een factor van betekenis en daarmee in zekere zin een inperking van de rol van de raad. Uit raadsverslagen is op te maken dat raadsleden positief zijn over de innovatieve werkwijze. Zo wordt het succes van WOP Krakeel in de raadsnotulen van 27 november 2003 toegeschreven aan het feit dat bewoners direct betrokken 26

zijn, met als opvallend voorbeeld JOP Krakeel . Op 16 maart 2006 spreekt de voorzitter van de raad zich uit over het succes van het project: “de ambtelijke organisatie begint de vruchten te plukken - en de raad de resultaten te laten zien - van strategisch handelen, interactief besturen, terughoudendheid van de gemeenteraad en zaken overlaten aan de bevolking.

25

In een gesprek met stichting Woonconcept is bevestigd dat vertrouwelijkheid van de projectbegroting in een vroege fase van het project van belang is in verband met de aanbesteding.

26

Jongeren Ontmoetings Plekken.

Pagina 19


Wanneer zulke processen goed verlopen, is de rol van de gemeenteraad een buitengewoon 27

aangename” . In de interviews wordt het enthousiasme ten aanzien van de innovatieve aanpak herkend. Echter, het interactieve proces heeft ook een keerzijde. Het gevaar is dat slechts een kleine groep actieve bewoners meepraat en bewoners veelal voor de eigen parochie praten. Daarnaast geven raadsleden aan dat er een spanning bestaat tussen hetgeen via de interactieve planvorming voorgesteld wordt en wat de raad nog besluiten kan. Een ‘nee’ van de bevolking kan niet zonder kritiek omgezet worden in een ‘ja’ van de raad, terwijl de vraagstelling aan de bewoners soms dusdanig is geformuleerd dat een negatieve of positieve respons van bewoners onvermijdelijk, maar niet doordacht, is.

Resumé Besluitvorming In het besluitvormingstraject van het Centrumplan Krakeel zijn bij aanvang (in het WOP Krakeel 1999) besluitvormingsmomenten geformuleerd. De initiatieffase van het project bestond uit het vaststellen van het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie door de gemeenteraad in 1999 respectievelijk 2001. Hiermee is aan de kaderstellende rol van de gemeenteraad wat betreft het brede WOP Krakeel invulling gegeven. Met uitzondering van het vaststellen van wijzigingen in het bestemmingsplan en de begroting heeft er geen echte besluitvorming door de raad inzake verschillende deelprojecten van het wijkontwikkelingsplan plaatsgevonden. In de besluitvorming rondom de ontwikkeling van centrumgebied Krakeel speelde bewonersparticipatie een belangrijke rol. Dit werd algemeen gewaardeerd, maar raadsleden bevestigen ook dat het de rol van de raad inperkt. De raad is door middel van twee beslisdocumenten en de reguliere planning en controlcyclus geïnformeerd over de voortgang van het project. De beslisdocumenten zijn echter al weer enkele jaren geleden voorgelegd. Er wordt verwezen naar de planning en controlcyclus, maar daarin bestaat er weinig ruimte voor expliciete besluitvorming over een apart en omvangrijk onderwerp zoals het Centrumplan Krakeel door de raad. Raadsleden geven aan de financiële informatievoorziening over Krakeel summier te vinden. Binnen de raad is er geen aanleiding gevonden om het college hierover te bevragen.

5.3 Informatievoorziening Informatiemomenten Er is voor het Centrumplan Krakeel een communicatiestrategie opgenomen, waarin is aangeven op welke wijze de gemeente communiceert met bewoners en andere partners in het project. De communicatie naar de raad krijgt hierin geen duidelijke plek. In de ontwikkeling van Centrumplan Krakeel waren de belangrijkste informatiebronnen voor de raadsleden: •

WOP Krakeel, oktober 1999;

•

de stedenbouwkundige visie Krakeel;

•

plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering Wijkontwikkelingsplan Krakeel Hoogeveen tussen gemeente Hoogeveen, Stichting Woonconcept en Stichting Welzijnswerk;

•

27

de projectopdracht en het plan van aanpak Centrumplan Krakeel;

Raadsnotulen, 14 maart 2006.

Pagina 20


•

beslisdocument 1 en plan van aanpak fase 2;

•

beslisdocument 2 en plan van aanpak fase 3;

•

nieuwsbrieven (circa 6 keer per jaar);

•

bijeenkomsten met burgers in de wijk;

•

separate bijeenkomsten voor de raad op uitnodiging van het college, zoals de presentatie gegeven op 17 mei 2005.

De projectopdracht, de plannen van aanpak en beslisdocumenten geven een helder overzicht van de stand van zaken van het project en de te nemen stappen. Per fase in de planuitvoering, inventarisatie, ontwerp en voorbereiding, is weergegeven welke resultaten zijn geboekt. Daarnaast komen belangrijke thema’s in de planuitvoering zoals samenwerking en participatie aan bod. Wat ontbreekt in de plannen van aanpak, en de beslisdocumenten 1 en 2, is een duidelijk overzicht van de te maken kosten en opbrengsten. De planning van het project centrum Krakeel is opgenomen in de projectopdracht centrum Krakeel (januari 2003). Uit documenten zoals nieuwsbrieven kan worden geconcludeerd dat de oorspronkelijke planning niet wordt gehaald. De vertraging lijkt daarmee op impliciete wijze naar de raad gecommuniceerd, want een nieuw planningsoverzicht ontbreekt. Naast een omschrijving van het plan van aanpak en de beslismomenten voor de volgende fase zijn ter informatie bijlagen in de documenten opgenomen. Actief informatie verstrekken Er zijn meerdere bijeenkomsten met burgers in de wijk georganiseerd. Deze vormden voor de ambtelijke organisatie een platform om alle betrokkenen, dus ook de raad, te informeren. Raadsleden werden uitgenodigd voor deze bijeenkomsten. De formele bestuurlijke informatievoorziening vermengde zich hierdoor met de informatieverstrekking aan burgers. Indien plannen zouden afwijken van hetgeen door de gemeenteraad is vastgelegd in het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie, dan diende de gemeenteraad hierover geïnformeerd te worden, aldus de geïnterviewde collegeleden, ambtenaren en raadsleden. Het was niet vastgelegd bij welke mate van afwijking in de financiering of planning informatieverstrekking naar de raad verplicht is. De raad kon via de beslisdocumenten (1 en 2) en de reguliere planning en control cyclus controleren of beslissingen en budgetten afwijken van oorspronkelijke plannen. In de gesprekken geven raadsleden aan dat zij voor de controle graag een overzicht van politieke beslismomenten ontvangen, zodat er een gecomprimeerd overzicht bestaat van de elementen die voor hen van belang zijn (planning van het project plus een overzicht waaruit 28

blijkt dat begrote kosten niet worden overschreden) . Daarnaast is geconstateerd dat de raadsleden geen inzage hebben gekregen in beslisdocument 3 maar op informele wijze over de inhoud van dit document zijn geïnformeerd. Doordat een overzicht ontbreekt en de raad op een aantal momenten op een informele en niet op een formele gerichte wijze wordt geïnformeerd kon de raad moeilijker het overzicht behouden op het inhoudelijke en financiële verloop van het gehele project.

28

Deze behoefte aan een overzicht wordt nu gevoeld, maar is door de raad bij het Plan van Aanpak en de periode daarna niet expliciet naar voren gebracht.

Pagina 21


Daarnaast gaven raadsleden in gesprekken aan dat zij het gevoel hebben dat veel punten de raad passeren terwijl de raad hier geen invloed meer op kan uitoefenen. Zo zijn de beslisdocumenten al door het college vastgesteld, alvorens de raad deze kan inzien. Hierdoor kregen raadsleden het gevoel niet tijdig bij te kunnen sturen wanneer dit nodig mocht zijn. Financiële informatie Informatie over het project, zonder toelichting in de begroting, was voor de raadsleden lastig te achterhalen, zo geven zij aan. Zij melden onvoldoende zicht te hebben op de kosten die tot op heden zijn gemaakt en de kosten die nog gemaakt moeten worden. Onduidelijk was voor hen of het project binnen de begroting kan worden afgerond. Bijsturing op basis van verkregen informatie was volgens raadsleden moeilijk.

Resumé informatievoorziening Er is sprake van een communicatiestrategie waarin is opgenomen hoe en op welke momenten de gemeente communiceert met bewoners en met partners in het project. Een duidelijke plek voor de communicatie met de raadsleden is niet opgenomen. Naast de informatieverstrekking via de beslisdocumenten en de reguliere planning en controlcyclus, is de raad op informele wijze geïnformeerd. Dit gebeurt via nieuwsbrieven die ook naar bewoners gaan, informatiebijeenkomsten gericht aan bewoners en informatiebijeenkomsten gericht aan de raadsleden. Daarnaast geven geïnterviewde raadsleden aan dat er sprake is van open communicatie met de portefeuillehouder deels met een informeel karakter. Ook is de ambtelijke organisatie voor raadsleden van zowel coalitie als oppositiepartijen goed toegankelijk en krijgt men informatie als men er om vraagt. Raadsleden geven in dit rekenkameronderzoek aan dat zij voor een omvangrijk project als Krakeel behoefte hebben aan informatie die gecomprimeerd en op controle gericht wordt 29

aangeboden en waarin wordt aangegeven wat de politiek-bestuurlijke beslispunten zijn . De raad heeft het zicht op het planproces en het project verloren door: •

wisseling van de samenstelling van de raad bij verkiezing, waardoor historische kennis verloren is gegaan;

•

samengaan van informatievoorziening aan raadsleden met informatievoorziening aan burgers tijdens algemene informatiebijeenkomsten in het kader van bevordering burgerparticipatie;

•

summiere en niet gerichte informatievoorziening over financiën van het project in de algemene begroting.

29

Ambtelijk wordt bevestigd dat deze afspraak gemaakt zou kunnen worden. Bijvoorbeeld analoog aan de afspraak die gemaakt is bij het vaststellen van het Plan van aanpak van het project “Uitvoering visie stadscentrum” waar per kwartaal een voortgangsrapportage aan de raad wordt aangeboden.

Pagina 22


Bijlage

1

Bevindingenrapport Brede School Zuid Tijdbalk Vaststellen educatieplan 2003

Voorbereidende besluitvorming Brede Scholen in Hoogeveen

j f m a m j j

a s o n d

Budget ter Voorstel tot wijziging beschikking voor verordening het bouwen van voorzieningen Brede School huisvesting onderwijs Zuid gemeente Hoogeveen

j

2001

f m a m j j

a s o n d

2002

j f m a m j j

Vaststellen Integraal Huisvestingsplan 2004 primair onderwijs

a s o n d

2003

Besluitvorming plan onderwijskansen-beleid 2002 - 2006

Besluitvorming verordening bestuurscommissie primair onderwijs

j f m a m j j

Hoe gaat het met de Brede Scholen (verder)?

a s o n d

2004

De raad benoemt 7 leden bestuurscommissie

j f m a m j j

Evaluatie Brede School

Besluitvorming onderwijshuisvestingsbeleid

Procesafspraken Procesafspraken 1. Op basis van de actieve informatieplicht is het college van B&W verplicht om uit eigen beweging de Raad te informeren.

De raad is geïnformeerd door het college aan de hand van beleidsplannen voor de brede schoolontwikkeling en het plan van aanpak Brede School Zuid. De voortgangsrapportage van de Brede School Zuid heeft ter inzage gelegen maar is niet actief naar de raad gecommuniceerd.

2. Op basis van Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient informatie en documenten (begrotingen, ramingen, rekeningen en verslagen) de raad te ondersteunen. Deze documenten dienen te zijn afgestemd op de rol en positie van de Raad.

De raad heeft budget vrijgemaakt voor de bouw van de Brede School. De budgetten zijn terug te vinden in de planning en control cyclus.

3. Aan de hand van instrumentarium (denk bijvoorbeeld aan Rekenkameronderzoek) oefent de Raad invloed uit om gewenste informatie te ontvangen.

Dit is in het onderzoek zeer beperkt aangetroffen.

4. Het informatieverkeer dient in overeenstemming met vastgelegde afspraken tussen Raad en College tot stand te komen.

In het plan van aanpak Brede School Zuid is de rol van de raad per fase aangeduid. Uit interviews komt naar voren dat de raad op een juiste wijze over het project is geïnformeerd.

Pagina 1

a s o n d

2008


5. Er wordt indien nodig door betrokkenen situationeel gehandeld.

In het onderzoek is geconstateerd dat er situationeel gehandeld is. Zo is er bijvoorbeeld besloten om tijdens de vakantie door te bouwen om de school op tijd te kunnen openen.

Beleidsplan Brede School Ontwikkeling De belangstelling voor de bouw van een Brede School Zuid in de gemeente Hoogeveen kreeg concreet vorm toen het college van B&W in 2001 opdracht gaf aan de Stichting Oberon om een 30

haalbaarheidsstudie te doen naar de mogelijkheden van brede scholen in Hoogeveen . In de studie is gekozen voor een uitwerking van een pilot in de wijk Zuid. De raadscommissieleden van de commissie Onderwijs en Welzijn zijn in een informatiebijeenkomst op 3 juli 2001 in de raadszaal van het Raadshuis actief over de planontwikkeling van brede scholen geïnformeerd. In de plannen zijn de visie, de ambities, de uitgangspunten, het profiel en de projectorganisatie van de brede scholen in Hoogeveen uiteengezet. Ook is in de plannen de evaluatie van de brede school ontwikkeling genoemd. De evaluatie moet de meerwaarde ten opzichte van het huidige aanbod van schoolgerelateerde voorzieningen in de GOA

31

aandachtsgebieden in kaart brengen. De kern van de visie van de brede school ontwikkeling in Hoogeveen is: •

kinderen van 0 - 12 jaar optimale ontwikkelingskansen bieden;

•

de problematiek in de GOA-aandachtsgebieden effectief bestrijden;

•

ouders ondersteunen bij de opvoeding;

•

het schoolgerelateerde voorzieningenniveau en daarmee de uitstraling van de wijken en dorpskernen verbeteren.

De uitgangspunten voor de brede scholen in Hoogeveen zijn: samenwerking, samenhangend aanbod, een doorgaande lijn (inclusief vroegtijdige signalering en preventie van kinderen met moeilijkheden), onder één dak en maatwerk in de wijk (toegesneden op de situatie en behoeften in de wijk). De plannen zijn positief door het college en de raadsleden ontvangen. De raadsleden onderschreven de visie en ambities ten aanzien van de brede school ontwikkeling in de gemeente Hoogeveen. Met het vaststellen van het investeringsplan 2002-2005 op 14 november 2001, ging de raad al akkoord met een stelpost voor de realisatie van de Brede School Zuid. Dit is de eerste formele vaststelling van een budget specifiek voor de Brede School Zuid in een meerjarenraming.

30

Oberon, Werkgroep Brede School Hoogeveen Zuid, Brede Scholen in Hoogeveen: locatieplan Hoogeveen Zuid, Mei 2001 en Oberon, Regiegroep Brede School, Brede Scholen in Hoogeveen: plan van aanpak, juni 2001.

31

GOA is het gemeentelijk beleid dat tot doel heeft de onderwijsresultaten en schoolloopbanen van kinderen en jongeren in achterstandssituaties te verbeteren. De precieze doelgroep van het GOA-beleid: kinderen en jongeren die door hun sociale, culturele en economische situatie dreigen achterop te raken op school.

Pagina 2


Op 14 november 2002 stemde de gemeenteraad, door middel van het vaststellen van de begroting 2003 en de meerjarenraming 2003-2006, in met de planning van een investering van 32

€ 5.925.000 voor het bouwen van de Brede School Zuid inclusief de gymzaal in 2004 . Kort daarna, op 19 december 2002, ging de gemeenteraad akkoord met het aanpassen van de verordening onderwijshuisvesting om de realisatie van de Brede School Zuid mogelijk te maken. Projectopdracht en plan van aanpak Brede School Zuid De Projectopdracht en het plan van aanpak Brede School Zuid zijn op 4 februari 2003 vastgesteld door het college van B&W. De gemeenteraad is formeel door de raad over de projectopdracht en het plan van aanpak geïnformeerd op 13 mei 2003, toen de stukken ter kennisname in de raadscommissievergadering van de commissie Samenleving zijn ingebracht. De ambities en uitgangspunten uit bovengenoemde beleidsplannen zijn in het plan van aanpak Brede School Zuid nogmaals benoemd. De brede school heeft het volgende profiel: "De brede school is een kloppend hart van de wijk. Qua huisvesting ligt het accent op ontmoeting, toegankelijkheid en bereikbaarheid. De brede school is een veilige en vertrouwde omgeving voor kinderen en hun ouders. De buitenruimte is aantrekkelijk ingericht en de verkeersveiligheid is gewaarborgd".

33

In het plan van aanpak is de rol van de raad beschreven. Per fase van het project wordt de raad volgens het plan van aanpak geïnformeerd. Daarnaast is de raad verantwoordelijk voor het aanpassen van het beleid onderwijshuisvesting (fase 3 van het plan van aanpak). Op 34

19 december 2002

heeft de raad de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs van

28 november 1996 aangepast. Informatieverstrekking Het thema brede scholen stond hoog op de agenda in de gemeente Hoogeveen. Zowel in het voortraject van de bouw van de Brede School als daarna heeft de raad over het onderwerp gesproken en is de raad actief over het onderwerp geïnformeerd. Op 24 december 2004 ging het college van B&W akkoord met de notitie "Brede Scholen Hoogeveen: stand van zaken en toekomst" en het document "hoe gaat het met onze brede scholen (verder)?". De raadcommissie Samenleving is actief door het college over de inhoud van het document geïnformeerd, doordat het document ter kennisname is ingebracht in de raadsvergadering.

32

33

34

Brede School Zuid: meer ontwikkelingskansen voor kinderen in Hoogeveen Zuid, projectopdracht en plan van aanpak voor de ontwikkeling van een brede school, 2003. Brede School Zuid: meer ontwikkelingskansen voor kinderen in Hoogeveen Zuid, projectopdracht en plan van aanpak voor de ontwikkeling van een brede school, 2003. "De raad van de gemeente Hoogeveen; gelezen het voorstel van het college van 9 december 2002; gelet op artikel 102 van de Wet op het primair onderwijs, artikel 100 van de Wet op de expertisecentra en artikel 76m van de Wet op het voortgezet onderwijs;gezien het op overeenstemming gericht overleg dat is gevoerd met vertegenwoordigers van de bevoegde gezagsorganen van de scholen in de gemeente; overwegende dat als gevolg van de derde tranche van de Algemene wet bestuursrecht, de Wet dualisering gemeentebestuur en praktijkervaringen met betrekking tot de onderwijshuisvesting het noodzakelijk maken de voor het laatst op 20 december 2001 gewijzigde verordening voorzieningen huisvesting onderwijs van 28 november 1996 aan te passen;"

Pagina 3


Overige informatie die de gemeenteraad over het onderwerp heeft ontvangen bestaat uit; aan 35

het onderwerp gerelateerde plannen zoals het Integraal Huisvestingsplan

en het Educatieplan.

Daarnaast vormen documenten als de voorjaarsnota, jaarrekeningen en programmabegrotingen informatiebronnen voor de raadsleden. In de begrotingen is de investering voor de Brede School Zuid terug te vinden. Naast informatievoorziening via documenten, liet de gemeenteraad van Hoogeveen zich over het onderwerp brede school informeren door bij brede scholen in andere gemeenten, zoals de gemeente Groningen, op werkbezoek te gaan. Ook geven de raadsleden in de gesprekken aan, tussentijds te zijn geïnformeerd via bijeenkomsten, waar ook het bestuur van de school aanwezig was voor tekst en uitleg. Beoordeling procesverloop Uit de interviews komt naar voren dat de raadsleden voldoende informatie over de ontwikkeling van de Brede School Zuid van het college hebben ontvangen om de kaderstellende en controlerende rol te kunnen vervullen. Zowel de portefeuillehouders, ambtenaren als de raadsleden geven in gesprekken aan dat de benodigde informatie voor handen was en dat extra actieve informatieverstrekking over de voortgang van het project alleen noodzakelijk wordt geacht op die momenten dat sprake is van forse overschrijdingen in een project. Uit de documenten van de Brede School Zuid blijkt dat die zich niet hebben voorgedaan. Tevredenheid wordt geuit door de geraadpleegde raadsleden en het college over het procesverloop. De realisatie van de Brede School Zuid paste binnen de begrotingssystematiek van de gemeente Hoogeveen en verschillen in kosten werden uitsluitend veroorzaakt door de verwachte prijsstijging tot het 36

moment van realisatie . Er zijn in dit project twee aandachtspunten te noemen. Ten eerste is de voortgangsrapportage Brede School Zuid niet actief naar de raad gestuurd. Het document heeft wel ter inzage in het gemeentehuis gelegen. De raadsleden konden het document desgewenst inzien. In de voortgangsrapportage wordt gesproken over vertragingen in het procesverloop en is een aangepast tijdpad en stand van zaken opgenomen. Door de raad niet actief over de voortgangsrapportage te informeren, is de raad niet formeel over de vertragingen in de bouw van de brede school geïnformeerd. Een tweede punt van aandacht is de evaluatie van de Brede School Zuid. In het plan van 37

aanpak Brede Scholen in Hoogeveen van Oberon en in raadsdocumenten

wordt gesproken

over een evaluatie van de Brede School Zuid. De evaluatie moet de meerwaarde van de brede school ten opzichte van het huidig aanbod van schoolgerelateerde voorzieningen in de GOA aandachtsgebieden in kaart brengen. Later dan gepland is de evaluatie opgeleverd. De gemeenteraad is in oktober 2008 actief over de uitkomsten van de evaluatie geïnformeerd. In tegenstelling tot hetgeen in de raadsdocumenten is gezegd (de evaluatie zou plaatsvinden voordat de brede school ontwikkeling verder gestalte zou krijgen) is de evaluatie uitgevoerd, nadat de bouw van de brede school Krakeel en de brede school Nieuwlande in gang is gezet. De reden dat de evaluatie niet eerder is uitgebracht is niet in de documenten teruggevonden. In interviews wordt de vertraging van de evaluatie verklaard door een snelle opeenstapeling van ontwikkelingen rondom de brede scholen in Hoogeveen (inzake jeugd- en onderwijsbeleid) waardoor de evaluatie naar de achtergrond is verschoven. 35

36 37

Zie bijvoorbeeld de op 14 november 2001 door de raad vastgestelde Meerjarenraming 2002-2005 met investeringsbedragen van respectievelijk € 1,6 mln, € 1,6 mln., € 1,6 en €1,3 mln. voor het IHP in de jaren 2002 t/m 2005. Voortgangsrapportage Brede School Zuid (2003). Zoals verslag Raadsavond 15 juni 2006.

Pagina 4


Ook geven geïnterviewden aan dat de evaluatie, nu de Brede School Zuid enkele jaren in gebruik is, een duidelijker beeld kan geven van de verbeterpunten inzake het brede scholen beleid. De verbeterpunten die in de evaluatie genoemd zijn liggen in een betere samenwerking tussen de verschillende partijen die in de school gehuisvest zijn en de het leveren van maatwerk in de wijk. De Brede School Zuid lijkt hiermee (nog) niet te voldoen aan vooraf geformuleerd ambities. Raadsleden zullen hierover, wanneer de evaluatie van de brede school op de agenda staat, met elkaar in discussie gaan. De inhoudelijke vormgeving van de brede school is een belangrijk aandachtspunt (naast een school die fysiek aansluit bij het gedachtegoed van de brede schoolontwikkeling, dient de Brede School Zuid ook te zorgen voor meer samenwerking en samenhang tussen de verschillende onderdelen die in het pand gehuisvest zijn). Over het procesverloop van de bouw van de brede school, en de betrokkenheid van de raad daarin, is door geïnterviewden tevredenheid geuit. Vragen vanuit de raad zijn volgens geïnterviewden op een juiste wijze behandeld en beantwoord door het college van B&W. De raadsleden geven aan geen gebruik te hebben gemaakt van instrumentarium om invloed uit te kunnen oefenen op de informatieverstrekking. In de gesprekken met raadsleden, collegeleden en ambtenaren is de houding van de raad genoemd als aandachtspunt. Uit de gesprekken komt naar voren dat de raad een reactieve houding heeft en onvoldoende kritisch naar ontwikkelingen kijkt en het college over informatie bevraagt. In het volgende hoofdstuk wordt hier nader bij stilgestaan.

Resumé procesafspraken De raadsleden geven in gesprekken aan voldoende informatie over het project Brede School Zuid te hebben ontvangen om hun kaderstellende en controlerende rol te kunnen uitvoeren. Het project had brede steun in de raad. Aan de kaderstellende rol kon de raad vorm en inhoud geven door het beoordelen van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (Oberon, 2001) en het plan van aanpak Brede School Zuid (2003). Uit de documenten is op te maken dat de raad beide documenten heeft gezien, maar kan niet worden geconcludeerd dat de raad beide documenten formeel heeft vastgesteld. In november 2004 is budget voor de bouw van de school door de gemeenteraad vrijgemaakt. Eerder (2002) paste de gemeenteraad de verordening onderwijshuisvesting aan om de bouw van de Brede School Zuid mogelijk te maken. De controlerende taak kon de raad vervullen door het beoordelen van de voorjaarsnota, de programma- en budgetbegrotingen. De benodigde investeringen in Brede School Zuid zijn in de stukken terug te vinden. Er zijn geen forse financiële overschrijdingen in het project opgetreden en geïnterviewden geven aan dat de raad daardoor niet tussentijds over de financiële stand van zaken is geïnformeerd. Wel zijn er vertragingen in de tijd opgetreden. In de voortgangsrapportage (2003) is een nieuwe planning gepresenteerd. Deze rapportage is niet actief aan de raadsleden gepresenteerd, maar heeft wel ter inzage gelegen in het gemeentehuis. Daarmee is de raad niet op actieve maar op passieve wijze over de vertraging geïnformeerd. De Brede School Zuid opende voor het nieuwe schooljaar en daarmee vormde de vertraging voor de raadsleden geen knelpunt in het project. Het project Brede School Zuid is een overzichtelijk en breed gedragen project en de gegeven informatie en informatiemomenten, welke waren vastgelegd in het plan van aanpak, boden voldoende houvast aan de gemeenteraadsleden. Een belangrijk aandachtspunt is de vertraging van de evaluatie van de Brede School Zuid. De evaluatie is niet, zoals vooraf was afgesproken, uitgevoerd voordat de brede school ontwikkeling in Hoogeveen verder gestalte zou krijgen.

Pagina 5


Nu komt uit de evaluatie naar voren dat de ambities van de brede school (nog) niet zijn behaald. Er is onvoldoende samenwerking en samenhang tussen de verschillende onderdelen die in het pand gehuisvest zijn. De evaluatie is in de zomer van 2008 uitgekomen en staat in oktober 2008 op de agenda van de raadsvergadering.

Besluitvorming Besluitvorming 6. Er zijn beslismomenten (in de verschillende fasen van het Project) voorafgaand aan het Project gedefinieerd

In het plan van aanpak Brede School Zuid zijn beslismomenten voor de verschillende fasen van het project opgenomen.

7. Er worden stukken ter besluitvorming voorgelegd

De raad is actief over de plannen van aanpak (brede school ontwikkeling in 2001 en Brede School Zuid in 2003) geïnformeerd. De raad heeft ingestemd met de visie en ambities van de brede school. Daarnaast heeft de raad de verordening onderwijshuisvesting aangepast in 2002 en plannen zoals het integraal onderwijshuisvestingsplan vastgesteld.

8. De gemeenteraad neemt een besluit in de initiatieffase van het Project

De raad heeft ingestemd met de visie en de ambities van de brede school ontwikkeling in Hoogeveen en geld voor de bouw van de Brede School Zuid ter beschikking gesteld. Brede school ontwikkeling wordt als een belangrijk onderwerp gezien in de gemeente Hoogeveen.

9. De gemeenteraad stelt in de uitwerkingsfase de kaders vast en geeft toestemming voor de uitvoering van een Project

De gemeenteraad heeft het plan van aanpak Brede School Zuid niet formeel vastgesteld. Wel is dit actief aan de raadsleden voorgelegd door het college en sprak de gemeenteraad zich uit voor meer ontwikkelingskansen voor kinderen tussen de 0 en 12 jaar middels de bouw van de brede school.

10. De gemeenteraad stelt het eindresultaat vast

In de stukken en uit de interviews blijkt niet de raad het eindresultaat formeel heeft vastgesteld.

Met het vrijgeven van het budget op 14 november 2002 voor de bouw van de Brede School Zuid gaf de gemeenteraad het startsein voor het opstellen van de projectopdracht en het plan van aanpak: "meer ontwikkelingskansen voor kinderen in Hoogeveen Zuid" (2003). Kort daarna, op 19 december 2002, ging de gemeenteraad akkoord met het aanpassen van de verordening onderwijshuisvesting om de realisatie van de Brede School Zuid mogelijk te maken. Het plan van aanpak Brede School Zuid diende als leidraad voor de realisatie van de school. Het plan is vastgesteld door B&W en later als ingekomen stuk behandeld in de commissie Samenleving (13 mei 2003). Uit de documenten kan niet worden opgemaakt of de gemeenteraad het plan van aanpak heeft vastgesteld.

Pagina 6


Besluitvorming volgens het plan van aanpak In het plan van aanpak zijn vijf fasen met de belangrijkste beslispunten gedefinieerd. In fase 1 kwamen de partijen tot inhoudelijke afspraken. Conform de afspraak in het plan van aanpak tekenden op 28 oktober 2003 een negental partijen de intentieverklaring Brede School Zuid. De gemeente Hoogeveen, vertegenwoordigd in de persoon van S. de Haan (toenmalig loco burgemeester), was één van de partijen die met een handtekening groen licht gaf voor de bouw van een brede school in Hoogeveen Zuid. Daaropvolgend stelden het bureau Minos & Twisk, raadgevers in accommodatie, het rapport "ontwikkeling beheervorm Brede Scholen Gemeente Hoogeveen" (2003) op. In lijn met fase 2 van het projectplan, ondersteunde het bureau de gemeente in haar inventarisatie betreffende de inrichting van de beheerstructuur van de brede school. Het college heeft op advies van de stuurgroep gekozen voor een stichtingsbestuur. Met de benoeming van een stichtingsbestuur voor de brede scholen in Hoogeveen is de Brede School Zuid op afstand gezet van de gemeente. Zowel het college als de raadsleden hadden daardoor minder mogelijkheden om zich direct met de inhoudelijke vormgeving van de school te bemoeien. Een meerderheid van de raadsleden vindt ook dat de rol van de raad in deze terughoudend moet worden ingevuld, aldus de geïnterviewde raadsleden. Naast de inventarisatie van het beheer en beheerorganisatie, dienden de wensen met betrekking tot de bouw in kaart te worden gebracht. De stuurgroep van het project toetste het programma van eisen van de Brede School Zuid op haalbaarheid. In het plan van aanpak is opgenomen dat de raadsleden in fase 1 en 2 van het project via informatiebijeenkomsten worden geïnformeerd. Uit de documenten kan dit niet worden bevestigd. Wel geven raadsleden in gesprekken aan tussentijds over het procesverloop te zijn ingelicht. In fase 3 van het project speelden de gemeenteraadsleden een prominente rol, zij het op een beperkt aantal aspecten van de brede school. Deze fase betrof het aanpassen van de 38

verordening onderwijshuisvesting. Op basis van het advies van het IHP en OOGO

is de raad

gevraagd om in te stemmen met de wijziging van het onderwijshuisvestingsbeleid ten behoeven van de realisatie van de Brede School Zuid. De gemeenteraad had eerder tot aanpassing van de verordening besloten om de bouw van de Brede School Zuid mogelijk te maken (19 december 2002). Daarnaast stelde de raad het Integraal Huisvestingsplan en het Programma Onderwijshuisvesting vast (2 december 2003). In fase 4 van het project, de ontwerpfase is het college van B&W geïnformeerd middels een voortgangsrapportage (2003). Op basis van deze rapportage stemde het college in met het verlenen van de definitieve ontwerpopdracht aan de architect. De voortgangsrapportage heeft alleen ter inzage gelegen in het gemeentehuis, maar is niet ter kennisgeving in de raadsvergadering ingebracht. Hiermee is de raad niet op formele wijze op vertragingen in de bouw van de school geïnformeerd.

38

Op overeenstemming gericht overleg.

Pagina 7


De laatste fase van het project, fase 5 is de realisatie van de bouw. Binnen het afgesproken budget, maar met overschrijding in de tijd is de Brede School Zuid in september 2006 geopend. De oorspronkelijke opening stond gepland op 1 februari 2006 (Lindhorst, maart 2003). Uit de gesprekken met de ambtelijke organisatie, bestuursleden en raadsleden komt naar voren dat de vertragingen zijn opgetreden in de voorbereidingsfase van het project. De complexiteit van het project (het project "stijgt boven het onderwijs uit" en "er zijn veel verschillende partijen bij 39

betrokken") wordt als oorzaak van de vertraging genoemd . Uit de raadsdocumenten is niet op te maken dat de vertraging in de bouw van Brede School Zuid een punt van debat was ten tijde van de bouw van de brede school. Met een wisseling van de raad, door de gemeenteraadsverkiezingen in 2006, viel de opening van de Brede School Zuid niet meer in de raadsperiode van enkele raadsleden die vanaf de start bij het project betrokken waren geweest. Uit de gesprekken met raadsleden blijkt dat raadsleden een rondleiding hebben gehad door het gebouw. Een formele vaststelling van het eindresultaat heeft, blijkens de documenten en interviews, niet plaatsgevonden. In het plan van aanpak van de Brede School is een formele vaststelling door de gemeenteraad ook niet als onderdeel van de projectaanpak opgenomen.

Resumé Besluitvorming De gemeenteraad heeft de plannen van aanpak Brede Scholen Hoogeveen en Brede School Zuid ter kennisname aangenomen. Op basis van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen en voorlichting via informatiebijeenkomsten besloot de gemeenteraad in november 2002 budget vrij te maken voor de ontwikkeling van de Brede School Zuid. Kort daarna is de verordening onderwijshuisvesting aangepast om de realisatie van de brede school mogelijk te maken. Een formeel beslismoment over de kaders (vaststellen van het plan van aanpak Brede School Zuid met een financiële vertaling) van de Brede School Zuid ontbreekt in de documenten. Wel is op te maken dat de raadscommissie Samenleving actief is geïnformeerd over het plan van aanpak en dat de raad heeft ingestemd met de visie en ambities van de brede school, geformuleerd in het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (Oberon, 2001). In het plan van aanpak Brede School Zuid is de rol van de raad per fase in het project geformuleerd. Aangegeven is dat de raad in fase 1 en 2 geïnformeerd wordt via bijeenkomsten. De geïnterviewde raadsleden bevestigen dat zij op meerdere momenten in het project geïnformeerd zijn. Fase 3 in het project heeft de raad conform afspraak formeel afgesloten, middels het aanpassen van de verordening onderwijshuisvesting en het vaststellen van het Integraal Huisvestingsplan. De laatste fasen in het project lijken wederom op een meer informele wijze te zijn afgerond. De geïnterviewden raadsleden geven aan een rondleiding te hebben gehad door het gebouw, maar hebben het eindresultaat niet formeel vastgesteld.

39

Raadsavond 8 november 2007.

Pagina 8


Informatievoorziening Informatievoorziening 11. Er is een communicatiestrategie

In het plan van aanpak is een communicatiestrategie aangetroffen.

12. De informatie is bondig, overzichtelijk en in begrijpelijke en duidelijke termen gepresenteerd

De informatie weergegeven in het plan van aanpak van Oberon en het plan van aanpak Brede School Zuid is bondig en in duidelijke termen opgeschreven.

13. Er is aangegeven bij welke mate van afwijkingen in de voortgang en kosten er aan de Raad moet worden gerapporteerd

In de documenten is niet aangetroffen dat er afspraken zijn gemaakt over de mate van afwijkingen in de voortgang en kosten en de rapportageverplichting richting de raad.

14. Er worden periodiek voortgangsrapportages uitgebracht aan de Raad en de voortgangsrapportages hebben dezelfde structuur en bevatten dezelfde informatie, zodat deze in de tijd vergelijkbaar zijn. De rapportages maken inzichtelijk hoe de voortgang verloopt in vergelijking met het projectplan

Er is één voortgangsrapportage opgesteld, welke niet actief aan de raadsleden is verspreid. Het document heeft ter inzage gelegen.

15. De informatie is tijdig beschikbaar, zodat deze kan worden gebruikt voor (bij)sturing van het Project

Controle vindt achteraf plaats via de reguliere planning en control cyclus.

Informeren van de raad De raad heeft zich over de ontwikkeling van brede scholen in de gemeente Hoogeveen laten informeren aan de hand van het plan van aanpak Brede Scholen in Hoogeveen (2001) en het Locatieplan Hoogeveen Zuid (2001) geschreven door de stichting Oberon in opdracht van het college van B&W. De documenten geven helder weer wat de visie, ambities, uitgangspunten en het profiel van de brede school zijn (zie ook paragraaf 4.2). De visie is verder uitgewerkt in een praktisch voorbeeld: de Brede School Zuid. Aan de hand van de stukken krijgt de raad een goed beeld wat de opdracht van de brede school behelst en hoe deze in de praktijk vorm en inhoud moet krijgen. Tevens is een de documenten een financiële vertaalslag gemaakt, welke een eerste globale indicatie weergeeft die niet gebaseerd is op een gedetailleerd programma van eisen. Ook het plan van aanpak Brede School Zuid geeft een duidelijke weergave van de realisatie van de Brede School Zuid, verdeeld over vijf verschillende fasen. De visie, ambities en uitgangspunten uit de eerder genoemde stukken zijn in het plan van aanpak Brede School Zuid overgenomen. Daarnaast is de rol van de raad per fase van het project in het plan van aanpak geformuleerd. Aangegeven staat dat de raad in fase 1 en 2 van het project geïnformeerd moet worden middels bijeenkomsten. Het is niet omschreven bij welke mate van afwijking in termen van tijd of geld de raad actief moet worden geïnformeerd door het college van B&W. De gemeenteraad wordt aan de hand van de planning en controlcyclus geïnformeerd over de (financiële) voortgang van een project. Zolang er geen financiële overschrijdingen of forse overschrijdingen in de planning zijn wordt de raad niet op andere wijze over de financiële voortgang van het project geïnformeerd. Geïnterviewden geven aan volgens deze wijze te werken.

Pagina 9


Een aandachtspunt hierbij is, zoals in de vorige alinea aangegeven, dat het niet is vastgelegd bij welke mate van afwijkingen in planning en kosten informatieverstrekking aan de raad verplicht is. Opvallend is het dan ook dat de raad niet actief over de voortgang van het project is geïnformeerd, middels de in 2003 uitgebrachte voortgangsrapportage. In de voortgangsrapportage is opgenomen dat de bouw van de school in de tijd vertraagd is. De voortgangsrapportage is door het college vastgesteld. De rapportage heeft vervolgens ter inzage gelegen, maar is niet als agendastuk naar de raadsleden gestuurd. Uit de voortgangsrapportage bleek, afgezien van een vertraging in tijd, geen afwijking ten opzichte van het plan van aanpak. De gemeenteraadsleden geven in de raadsvergaderingen aan de brede school ontwikkeling een belangrijke ontwikkeling binnen de gemeente te vinden. De Brede School Zuid moest dan ook volgens de raadsleden geëvalueerd worden, alvorens de brede school ontwikkeling in de gemeente Hoogeveen werd voortgezet. Zoals in paragraaf 4.2 besproken, is de evaluatie van de Brede School Zuid vertraagd en is de bouw van de brede school Krakeel en Nieuwlande al voor het uitkomen van de evaluatie in gang gezet. De evaluatie is in de zomer van 2008 opgeleverd. De uitkomsten van de brede school laat zien dat de brede school als accommodatie voldoende mogelijkheden biedt. De accommodatie is dan ook in lijn met het oorspronkelijke gedachtegoed van de gemeenteraad. De invulling die de verschillende onderdelen gehuisvest in de accommodatie aan de brede school geven is niet in lijn met de visie en de ambities waar de gemeenteraad zich eerder voor het uitgesproken.

Resumé informatievoorziening In het plan van aanpak Brede School Zuid is een communicatiestrategie opgenomen waarin ook de rol van de raad een plek heeft gekregen. Daarnaast komt uit de gesprekken naar voren dat de projectplannen Brede Scholen in Hoogeveen en Brede School Zuid de gemeenteraadsleden voldoende houvast gaven om hun kaderstellende en controlerende rol naar tevredenheid uit te voeren. De geïnterviewde raadsleden beoordelen het procesverloop, de besluitvorming en de informatievoorziening van het project Brede School Zuid als goed. De vertraging in de bouw van de Brede School Zuid is niet op formele wijze aan de raad gecommuniceerd. De voortgangsrapportage over de bouw van de school heeft slechts ter inzage gelegen. Dit is niet geheel in lijn met de uitspraak die geïnterviewde raadsleden doen wat betreft de wens om actief geïnformeerd te worden bij overschrijdingen in budgetten en in termijnen van het project. Ook de evaluatie van de Brede School Zuid is later opgeleverd dan is afgesproken. Dit heeft niet tot discussies in de raad geleid.

Pagina 10


Bijlage

2

Bevindingenrapport Centrumplan Krakeel Tijdbalk

Ondertekening samen werkingso vereenkomst

Wijkontwikkelings plan Krakeel

o n d

j

Besluitvorming stedenbouw kund ige visie

f m a m j j

1999

a s o n d

j

Herziening bestemmin gsplan t.b.v. nieuwbouw De Kro on Investeringsplan 20002 - 2005

f m a m j j

2001

Projectopdracht en plan van aanp ak Centrumgebied Krakeel

a s o n d

Plan van aanp ak en projecto vereenkomst ter inzage naar d e raad

Beslisdocument fase 1 en p lan van aanp ak fase 2 cen trumgebied Krakeel

Aanvraag bijdrage Fo nds Flexibel Beleid vo or centrumgebied Krakeel

College stemt in met beslisd ocument 2, document gaat ter ken nisname naar d e raad



2003

2004

2002

Plan van aanp ak en projectovereenkomst uitvoering WOP Krakeel

Besluitvorming WOP Krakeel 1999

Beslisdocument 3 Centrumgebied Krakeel So ciaal Masterplan Centrumgebied Krakeel

Pro jectopdracht en plan van aanpak centrum Krakeel behan deld in de raadscommissies Ómgeving´ en ´Samenleving´

Besluitvorming financiële randvoorwaarden brede sch ool Krakeel en het centrumgebied Krakeel

Co llege stemt in met beslisdo cument fase 1, d ocument g aat ter kenn isname n aar de raad

m

Begrotingswijziging t.b.v. aanleg fietsbrug en ro tonde Weg o m d e Oo st

a

2005

a 2006

mei 2008

Beslisdocument fase 2 en plan van aanp ak fase 3 cen trumg ebied Krakeel

Co llege stemt in met beslisdocument 3, de raad wordt informeel ingelicht

Co llege stemt in met p ro jecto pdracht en p lan van aanp ak centrum Krakeel

Procesafspraken Procesafspraken 1.

Op basis van de actieve informatieplicht is het college van B&W verplicht om uit eigen beweging de Raad te informeren

Het college heeft de raad op formele (beslisdocument 1 en 2) en op informele wijze (bijeenkomsten, presentaties, nieuwsbrieven) geïnformeerd.

2.

Op basis van Besluit begroting en verantwoording provincies en gemeenten dient informatie en documenten (begrotingen, ramingen, rekeningen en verslagen) de raad te ondersteunen. Deze documenten dienen te zijn afgestemd op de rol en positie van de Raad

In de begrotingen en jaarrekeningen is het project Centrumplan Krakeel opgenomen. Tekst en uitleg bij de financiële cijfers ontbreekt in veel gevallen.

3.

Aan de hand van instrumentarium (denk bijvoorbeeld aan Rekenkameronderzoek) oefent de Raad invloed uit om gewenste informatie te ontvangen

Dit is in het onderzoek zeer beperkt aangetroffen.

4.

Het informatieverkeer dient in overeenstemming met vastgelegde afspraken tussen Raad en College tot stand te komen

Expliciete afspraken tussen het college en de raad over informatieverkeer ontbreken. Wel is opgenomen dat de raad wijzigingen in het bestemmingsplan vaststelt.

5.

Er wordt indien nodig door betrokkenen situationeel gehandeld

In het projectmanagement wordt situationeel gehandeld indien nodig (voorbeeld hiervan is beslisdocument 3).

Pagina 1


Het Wijkontwikkelingsplan Krakeel Het wijkontwikkelingsplan Krakeel (WOP Krakeel) kent een lange geschiedenis. De ontwikkelplannen voor de herstructurering van de wijk Krakeel zijn op papier gezet in oktober 1999. Het document en een globale kostenindicatie zijn op 25 november 1999 vastgesteld door de 40

gemeenteraad van Hoogeveen . In dit raadsbesluit is opgenomen dat de raad, na het opzetten van de projectstructuur en het aanbrengen van de prioritering van projecten in 2000, een nader 41

voorstel over de kosten en financiering in tijd ontvangt . In hetzelfde document is ook toe42

gezegd dat per project finale besluitvorming door de raad zal plaatsvinden . Het begrip 'project' is in het document niet nader gedefinieerd. Na het uitbrengen van het WOP in 1999 volgde een ‘radiostilte’ van twee jaar. Door verschillende standpunten over de financiering tussen de gemeente en de partners van de Woningbouwcorporaties, kwamen de plannen niet tot uitvoering. Twee jaar later kwam de planuitvoering, met het aantreden van een nieuwe projectleider bij de gemeente Hoogeveen, weer op gang. In reactie stelde de gemeenteraad in 2001 het stedenbouwkundig plan van WOP Krakeel vast als ruimtelijke onderbouwing van de te volgen RO procedures en beleid van de gemeente Hoogeveen. In hetzelfde jaar kwamen de partijen gemeente Hoogeveen, Woonconcept, Stichting Welzijnswerk en het Wijkplatform tot financiële en inhoudelijke afspraken en ondertekenden de partijen een samenwerkingsovereenkomst. Het plan van aanpak en de projectopdracht van WOP Krakeel, waarin ook de samenwerkingsovereenkomst is opgenomen, 43

zijn ter kennisneming voorgelegd aan de commissie Volkshuisvesting . De herstructurering van centrumgebied Krakeel Een volgende stap in het planproces was de herstructurering van het centrumgebied Krakeel. De herstructurering van het centrumgebied is opgeknipt in vier fasen, te weten: •

fase 1: Inventarisatie vertaald in programma van eisen en getoetst op haalbaarheid;

•

fase 2: Ontwerp voor het centrumgebied dat is getoetst op haalbaarheid en gericht op het vinden van een samenwerkingsvorm voor de verschillende partijen, alsmede het verkrijgen van subsidie voor de stadsvernieuwing;

•

fase 3: Voorbereiding met een detaillering van het stedenbouwkundig plan met schetsontwerpen van de onderscheiden gebouwen en de openbare ruimte op basis waarvan een bestemmingsplan kan worden vastgesteld. Bestemmingsplanwijzigingen worden voorgelegd aan de raad;

•

fase 4: Realisatie waarbij de bestektekeningen worden uitgevoerd en de organisaties de samenwerkingsstructuur operationaliseren.

In de projectopdracht en plan van aanpak van het centrumgebied is opgenomen dat per fase een plan van aanpak en beslisdocument wordt opgesteld. De beslisdocumenten worden vastgesteld door het college van B&W en vervolgens door de stuurgroep WOP Krakeel waarin ook de andere partners zitting hebben.

40

Gemeenteraad 25 november 1999, Commissie Volkshuisvesting, nummer 99/132A: kostenraming 6,3 miljoen euro.

41

Dit is plan van aanpak en projectopdracht WOP Krakeel Hoogeveen van november 2001.

42

Gemeenteraad 25 november 1999: "na uitwerking van verschillende deelprojecten zal per project finale besluitvorming door u kunnen plaatsvinden".

43

Bolkesteijn, G., Otten, R., Plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering wijkontwikkelingsplan Krakeel Hoogeveen tussen gemeente Hoogeveen, Stichting Woonconcept, en Stichting Welzijnswerk, november 2001.

Pagina 2


In de projectopdracht en het plan van aanpak is alleen het formele punt opgenomen dat de raad instemming moet verlenen voor wijzigingen in het bestemmingsplan. Verder zijn er geen procesafspraken over de informatievoorziening van en besluitvorming door de gemeenteraad in de documenten opgenomen. Invulling van de kaderstellende en controlerende rol door de raad De raad heeft de kaderstellende rol vervuld in een tweetal beslismomenten, namelijk met het vaststellen van het WOP in 1999 en met het vaststellen van de stedenbouwkundige visie in 2001. Het plan van aanpak van het Centrumplan Krakeel was in 2003 opgesteld, maar is niet formeel door de raad vastgesteld. Het is wel behandeld in de raadscommissies Ómgeving` en `Samenleving`. De controlerende rol vulde de raad in aan de hand van de beoordeling van de documentatie die het voorgelegd kreeg via de formele (beslisdocumenten, de planning en control cyclus) en de informele weg (informatiebijeenkomsten en nieuwsbrieven). Afspraken over de informatievoorziening en de besluitvorming van de raad, na het vaststellen van WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie, zijn niet expliciet in documenten vastgelegd. In gesprekken met de ambtelijke organisatie, het college en raadsleden wordt door de geïnterviewden aangegeven dat de raad geïnformeerd dient te worden op die momenten dat nieuwe deelplannen of de financiering van het project afwijken van de oorspronkelijke plannen en begroting welke door de raad zijn vastgesteld. Doch, Centrumplan Krakeel is een omvangrijk project. Het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie zijn in 1999, respectievelijk 2001 vastgesteld. Raadsleden geven aan anno 2008 onvoldoende overzicht te hebben op het project en de voortgang. Dit komt volgens hen omdat er lange periodes tussen het uitbrengen van de beslisdocumenten zit. Ook de jaarbegrotingen, jaarrekeningen en jaarrapportages bieden onvoldoende zicht op het financiële verloop van het project (zie paragraaf 5.3). De raadsleden hebben tot op heden geen instrumenten toegepast om invloed uit te oefenen op het college en zodoende informatie te ontvangen. Daarnaast stellen bestuursleden, de geïnterviewden uit de ambtelijke organisatie en de geïnterviewde raadsleden dat de raad het college weinig kritisch volgt; er vindt in de raad weinig debat plaats. Uitzonderingen voor individuele raadsleden daargelaten, blijkt uit dit dossier dat de raad het project niet kritisch volgt. Geïnter44

viewde raadsleden bevestigen dit beeld en benoemen de huidige vergaderstructuur

als één

van de verklaringen voor een passievere houding van de raadsleden. Projectmanagement Tenslotte blijkt uit het onderzoek dat er waardering is voor de wijze waarop het project ambtelijk wordt gemanaged. In een gesprek met partners van de gemeente wordt dit beeld bevestigd. Indien nodig wordt er situatieafhankelijk gehandeld. In de gesprekken geven raadsleden aan dat de ambtelijke organisatie vragen van raadsleden bereid is te beantwoorden en dat zij voor vragen bij de ambtenaren binnen kunnen lopen.

44

Raadsvergaderingen worden opgedeeld in drie blokken, te weten: informatievoorziening, meningvorming en besluitvorming.

Pagina 3


Resumé Procesafspraken De raad vervult haar kaderstellende rol door het vaststellen van het WOP Krakeel en het vaststellen van de stedenbouwkundige visie in 2001. De controlerende rol wordt vervuld bij de beoordeling van diverse plannen via de reguliere Planning en Control Cyclus. Naast deze momenten van informatieverstrekking hebben de raadsleden de mogelijkheid om zich via informatiebijeenkomsten en nieuwsbrieven aan bewoners te informeren. Al deze informatiemomenten kan de gemeenteraad gebruiken om haar rol van kaderstellend en controlerend orgaan te vervullen. Het project is echter omvangrijk en gespreid over een lang tijdspad. De raadsleden hebben hierdoor onvoldoende overzicht op het verloop van het project. Stukken ter informatie zijn veelal omvangrijk en tussen het verschijnen van de verschillende documenten zit een lang tijdspad. Raadsleden geven in gesprekken aan graag gecomprimeerde informatie te ontvangen, waar de politieke keuzemogelijkheden scherper geformuleerd staan. Daarnaast is geconstateerd dat de raadsleden zelf niet actief instrumentarium inzetten om deze informatie te vergaren. De raad wordt gekenschetst als matig kritisch en gericht op consensus. Tenslotte is geconcludeerd dat het project gestructureerd is gemanaged met aandacht voor de specifieke situatie.

Besluitvorming Besluitvorming 6.

Er zijn beslismomenten (in de verschillende fasen van het Project) voorafgaand aan het Project gedefinieerd

Er zijn beslismomenten in de verschillende fasen van het project benoemd. De raad krijgt in de benoemde beslismomenten van het Centrumplan Krakeel geen rol.

7.

Er worden stukken ter besluitvorming voorgelegd

Het WOP Krakeel 1999 en de stedenbouwkundige visie (2001), alsmede een begrotingswijziging en wijziging in het bestemmingsplan zijn ter besluitvorming aan de raad voorgelegd.

8.

De gemeenteraad neemt een besluit in de initiatieffase van het Project

Ja, de raad heeft het WOP Krakeel in 1999 vastgesteld.

9.

De gemeenteraad stelt in de uitwerkingsfase de kaders vast en geeft toestemming voor de uitvoering van een Project

Ja, de raad heeft na het WOP Krakeel de stedenbouwkundige visie vastgesteld en met de begrotingen van het project ingestemd.

10. De gemeenteraad stelt het eindresultaat vast

Het eindresultaat kan nog niet worden vastgesteld. Fase 4 van het project is nog niet gerealiseerd.

Projectopdracht en plan van aanpak Centrumplan Krakeel In 2003 is de projectopdracht en het plan van aanpak voor het centrum van Krakeel opgesteld. In de projectopdracht en het plan van aanpak van het centrum Krakeel (januari 2003) staat beschreven dat de raad op 14 november 2002 heeft ingestemd met een investering van 3 miljoen euro voor de renovatie van het centrumgebied van Krakeel en van 5 miljoen euro voor de ontwikkeling van de brede school in het centrumgebied van Krakeel: “dit besluit is de financiële vertaling van de intentie die de gemeenteraad heeft uitgesproken met de vaststelling van 45

het WOP Krakeel in 1999” . 45

Projectopdracht en plan van aanpak centrum Krakeel, januari 2003.

Pagina 4


De projectopdracht en plan van aanpak zijn ter informatie aan de leden van de raadscommissie Samenleving en commissie Omgeving. De raadscommissie Samenleving uitte zich in 2003 tevreden met het plan van aanpak. Als speerpunten benoemden commissieleden de brede 46

school Krakeel en de Woonzorgzone . In de raadscommissievergadering van de commissie Omgeving (2003) zijn kritische vragen gesteld over de begroting van de herstructurering van het centrumgebied Krakeel. In reactie hierop wijst de wethouder de commissieleden erop dat afwijkingen in de begroting, zoals 47

vastgesteld door de gemeenteraad, te allen tijde naar de raad worden gecommuniceerd . Samengevat waren de formele beslismomenten voor de raad achtereenvolgens: •

het WOP Krakeel (1999), hierin werd een globale kostenraming van € 6,3 miljoen voor het hele plan aangeduid;

•

het vaststellen van de stedenbouwkundige visie (2001) en het bestemmingsplan;

•

het vaststellen van het investeringsplan 2002-2005 in de raadsvergadering van 14 november 2001, zij het dat het centrumplan grotendeels nog als p.m.-post was opgenomen;

•

in de raadsvergadering van 14 november 2002 is ingestemd met een investering van € 3 miljoen (incl. btw) voor de renovatie van het centrumgebied van Krakeel en van € 5 miljoen (incl. btw) voor de ontwikkeling van de brede school in het centrumgebied van Krakeel. Dit wordt nogmaals aangehaald in de inleiding van de projectopdracht en het plan van aanpak (januari 2003);

•

vervolgens is het plan in de planning- en controlcyclus aan de orde gekomen. In het Programmaplan 2004 en meerjarig perspectief 2005-2007 en de daarop volgende programmaplannen staat het centrumgebied voor de jaren 2006 en 2007 voor in totaal € 2,6 miljoen (excl. btw) in het investeringsplan. In de daarop volgende programmaplannen komt dit bedrag steeds terug.

Het plan van aanpak met de samenwerkingsovereenkomst en de financiële vertaling uit november 2001 is ter kennisname in de raadsvergadering ingebracht. Dit plan van aanpak is niet door de raad vastgesteld en was daarmee niet een expliciet formeel beslismoment. In 2001 was het duale stelsel nog niet ingevoerd. Begroting Het onderzoek roept een tweetal vragen op over de begroting: •

is het grote project WOP Krakeel daadwerkelijk binnen de begroting gebleven?

•

kan de raad sturen op de begroting?

Ambtelijk is in dit rekenkamer onderzoek zowel mondeling als schriftelijk bevestigd dat bij de ontwikkeling van het plan het college c.q. de stuurgroep binnen de gestelde financiële kaders is 48

gebleven . Deze financiële kaders zijn door de raad vastgesteld, met dien verstande dat ze zijn

46

Notulen raadscommissie Omgeving, 5 maart 2003.

47

Notulen raadscommissie Samenleving, 10 maart 2003.

48

Dit onderzoek geeft geen reden om aan die uitspraak te twijfelen. Wel is duidelijk dat de jaarstukken de raad onvoldoende houvast bieden om de projectbegroting snel en doeltreffend te controleren.

Pagina 5


49

vastgesteld bij de begroting , niet door middel van vaststelling van het plan van aanpak. De financiële informatievoorziening rond de voortgang van het project is summier.

49

Programmaplan 2004 en meerjarig perspectief 2005-2007.

Pagina 6


De financiële projectinformatie wordt niet gebundeld, met zicht op de jaarlijkse voortgang, aangeboden. Dit legt grote nadruk op de begroting als sturingsinstrument. Hoewel de raad dit instrument kan gebruiken, is het wel de vraag of de raad, met beperkte voorinformatie, op het moment van de begrotingsbespreking voldoende aandacht kan hebben voor controle van een specifiek project van deze omvang. Beslisdocumenten In de projectopdracht van centrum Krakeel is omschreven dat per fase in het project een plan van aanpak en een beslisdocument wordt opgesteld. Tot op heden zijn er drie beslisdocumenten opgesteld (fase 1, 2 en 3). Deze drie beslisdocumenten zijn conform het plan van aanpak vastgesteld door het college van B&W. In het eerste beslisdocument (januari, 2004) zijn het proces en de resultaten van fase 1 van het project beschreven. Daarnaast is de inhoudelijke en fysieke samenwerking uiteengezet en de 50

financiële haalbaarheid in kaart gebracht . In navolging van beslisdocument fase 1, volgde in mei 2005 beslisdocument fase 2. Belangrijk onderdeel van dit document was de stedenbouwkundige visie, welke op 23 september 2004 door de Stuurgroep WOP Krakeel is vastgesteld. Beslisdocument 3 is op 12 september 2006 door het college van B&W vastgesteld. In tegenstelling tot voorgaande beslisdocumenten is dit document niet in de raadsvergadering ter informatie aan de raadsleden verstrekt. Beslisdocument 3 bevat een aantal belangrijke beslispunten, zoals de voorlopige ontwerpen van de openbare ruimte, de brede school en Multifunctioneel Centrum Krakeel inclusief de daarbij voorgestelde bezuinigingen en beslissingen omtrent de investeringsexploitatie voor het centrumgebied Krakeel. De reden om het document niet in de raadsvergadering aan de raadsleden te verstrekken is de bedrijfsgevoelige informatie die in het document opgenomen was (in een gesprek met stichting Woonconcept is aangegeven dat vertrouwelijkheid van dit document voor die organisatie van belang is), alsmede het detailniveau van het document. waardoor het college ervoor koos om de raad middels een presentatie te informeren. Zodoende is de raad op informele wijze over beslisdocument 3 geïnformeerd. De financiële consequenties van de beslissingen uit beslisplan 3 zijn inzichtelijk gemaakt in de productbegroting van 2008 - 2011. Echter, zonder toelichting is het overzicht in de begrotingen onvoldoende duidelijk en geeft het onvoldoende beeld en overzicht van de beslissingen en de financiële consequenties van deze beslissingen. Op basis van deze informatie is het voor de raadsleden moeilijk te herleiden welke beslissingen door het college zijn genomen. In de loop van het project centrum Krakeel debatteerde de raad over verschillende onderwerpen die direct betrekking hebben op het centrumplan. Zo debatteerde de raad over het wijkgebonden leefbaarheidbudget, de fietsbrug Krakeel, de vertraging in de bouw van brede school Krakeel en het beoogde kwaliteitsniveau van het centrumgebied Krakeel. Verder stelde de raad in mei 2008 een begrotingswijziging vast en stelde daarbij een aanvullend krediet van € 234.000 beschikbaar uit de algemene reserves voor het aanleggen van een fietsbrug Krakeel en de rotonde ‘weg om de oost’.

50

Belangrijk onderdeel hierin was het verkrijgen van de subsidie in het kader van het fonds flexibel beleid van de provincie Drenthe voor de uitvoering van fase 1 centrumgebied Krakeel “het kloppend hart van de wijk” in 2004.

Pagina 7


Het project Krakeel is nog steeds binnen de oorspronkelijke financiële kaders (uit 2001) gebleven: met uitzondering van het budget voor de fietsbrug is er geen extra budget toegevoegd. Bewonersparticipatie In de besluitvorming rondom de ontwikkeling van centrumgebied Krakeel speelt bewonersparticipatie een belangrijke rol. Het plantraject is een ‘open planproces’ hetgeen inhoudt dat vanaf de start van het project alle belanghebbenden, inclusief de bewoners, met elkaar om tafel zitten en een stem hebben in de besluitvorming. Dit betekent een inperking van de rol van de raad. Uit raadsverslagen is op te maken dat raadsleden positief zijn over de innovatieve werkwijze. Zo wordt het succes van WOP Krakeel in de raadsnotulen van 27 november 2003 toegeschreven aan het feit dat bewoners direct betrokken zijn, met als opvallend voorbeeld JOP 51

Krakeel . Op 16 maart 2006 spreekt de voorzitter van de raad zich uit over het succes van het project: “de ambtelijke organisatie begint de vruchten te plukken - en de raad de resultaten te laten zien - van strategisch handelen, interactief besturen, terughoudendheid van de gemeenteraad en zaken overlaten aan de bevolking. Wanneer zulke processen goed verlopen, is de rol 52

van de gemeenteraad een buitengewoon aangename” . In de interviews wordt het enthousiasme ten aanzien van de innovatieve aanpak herkend. Echter, het interactieve proces heeft ook een keerzijde. Het gevaar is dat slechts een kleine groep actieve bewoners meepraat en bewoners veelal voor de eigen parochie praten. Daarnaast geven raadsleden aan dat er een spanning bestaat tussen hetgeen via de interactieve planvorming voorgesteld wordt en wat de raad nog besluiten kan. Een ‘nee’ van de bevolking kan niet zonder kritiek omgezet worden in een ‘ja’ van de raad, terwijl de vraagstelling aan de bewoners soms dusdanig is geformuleerd dat een negatieve of positieve respons van bewoners onvermijdelijk, maar niet doordacht, is.

Resumé Besluitvorming In het besluitvormingstraject van het Centrumplan Krakeel zijn bij aanvang (in het WOP Krakeel 1999) besluitvormingsmomenten geformuleerd. De initiatieffase van het project bestond uit het vaststellen van het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie door de gemeenteraad in 1999 respectievelijk 2001. Hiermee is aan de kaderstellende rol van de gemeenteraad wat betreft het brede WOP Krakeel invulling gegeven. Toentertijd is tevens toegezegd dat de raad de finale besluitvorming van de verschillende deelprojecten verzorgt. Met uitzondering van het vaststellen van wijzigingen in het bestemmingsplan en de begroting heeft er geen besluitvorming door de raad inzake verschillende deelprojecten van het wijkontwikkelingsplan plaatsgevonden. Wel is de raad door middel van twee beslisdocumenten en de reguliere planning en controlcyclus geïnformeerd over de voortgang van het project. Het beslisdocument 3 is niet via in de raadsvergadering ingebracht. De raad is op informele wijze over het beslisplan geïnformeerd. Beslisdocument vier is (nog) niet opgesteld. De bouw van het centrumgebied is momenteel nog in volle gang. Daarmee is het vaststellen van het eindresultaat in dit onderzoek niet mogelijk.

51

Jongeren Ontmoetings Plekken

52

Raadsnotulen, 14 maart 2006

Pagina 8


Uit de interviews komen drie aandachtspunten naar voren: •

informatievoorziening van de raad bij wisseling van raadsleden;

•

de rol van de raad in interactieve processen;

•

overzicht op het financiële verloop van het project.

De raad die in 1999 het WOP Krakeel vaststelde en daarmee de kaders van het plan bepaalde, is gedurende het planproces van samenstelling gewisseld. In algemene zin moet een nieuwe raad zich door het college goed laten informeren over de afspraken die in het verleden gemaakt zijn. Op dit vlak hebben zowel de raad als het college een verantwoordelijkheid. Daarnaast kenmerkt het project WOP Krakeel zich door haar innovatieve karakter. Vele partijen zijn bij het planvormingsproces betrokken. Omdat de gemeente Hoogeveen slechts een van de partijen is, is de rol van de raad en de invloed die zij kan uitoefenen beperkt. Tenslotte, geven geïnterviewde raadsleden aan dat zij geen overzicht hebben op de inhoudelijke en financiële voortgang van het project. De financiële informatievoorziening rond de voortgang van het project is summier. De financiële projectinformatie wordt niet gebundeld, met zicht op de jaarlijkse voortgang, aangeboden. Het is de vraag of de raad, met beperkte voorinformatie, op het moment van de begrotingsbespreking voldoende aandacht kan hebben voor controle van een specifiek project.

Informatievoorziening Informatievoorziening 11. Er is een communicatiestrategie

Ja, een communicatiestrategie tussen gemeente en bewoners en gemeente en partners is aangetroffen. Hierbij is geen aandacht besteed aan de communicatie naar de raad.

12. De informatie is bondig, overzichtelijk en in begrijpelijke en duidelijke termen gepresenteerd

De beslisdocumenten zijn helder qua opzet en structuur. Het is moeilijk om zicht te houden op het financiële verloop van het project, doordat financiële cijfers in de begrotingen niet altijd zijn uitgesplitst en toegelicht.

13. Er is aangegeven bij welke mate van afwijkingen in de voortgang en kosten er aan de Raad moet worden gerapporteerd

Nee, dit is niet in het onderzoek aangetroffen.

14. Er worden periodiek voortgangsrapportages uitgebracht aan de Raad en de voortgangsrapportages hebben dezelfde structuur en bevatten dezelfde informatie, zodat deze in de tijd vergelijkbaar zijn. De rapportages maken inzichtelijk hoe de voortgang verloopt in vergelijking met het projectplan

Beslisdocumenten 1 en 2 zijn qua lay out en opzet gelijk. Beslisdocument 3 wijkt hiervan af. De voortgangsrapportages zijn bestemd voor de raad en worden ter informatie aan de raadsleden voorgelegd. Uitzondering hierop is document 3.

15. De informatie is tijdig beschikbaar, zodat deze kan worden gebruikt voor (bij)sturing van het Project

Nee, controle vindt plaats via de beslisdocumenten en de reguliere planning en control cyclus, waardoor raadsleden het gevoel hebben niet tijdig te kunnen sturen.

Pagina 9


Informatievoorziening Er is voor het Centrumplan Krakeel een communicatiestrategie opgenomen, waarin is aangeven op welke wijze de gemeente communiceert met bewoners en andere partners in het project. De communicatie naar de raad krijgt geen duidelijke plek. In de ontwikkeling van Centrumplan Krakeel waren de belangrijkste informatiebronnen voor de raadsleden: •

WOP Krakeel, oktober 1999: deze is vastgesteld door de raad;

•

de stedenbouwkundige visie Krakeel: deze is vastgesteld door de raad;

•

plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering Wijkontwikkelingsplan Krakeel Hoogeveen tussen gemeente Hoogeveen, Stichting Woonconcept en Stichting Welzijnswerk (ter informatie ingebracht in de vergadering);

•

de projectopdracht en het plan van aanpak Centrumplan Krakeel; (ter informatie ingebracht in de vergadering);

•

beslisdocument 1 en plan van aanpak fase 2; (ter informatie ingebracht in de vergadering);

•

beslisdocument 2 en plan van aanpak fase 3; (resultaten zijn gepresenteerd aan de raad);

•

nieuwsbrieven (circa 6 keer per jaar);

•

bijeenkomsten in de wijk;

•

separate bijeenkomsten voor de raad op uitnodiging van het college, zoals de presentatie gegeven op 17 mei 2005.

De projectopdracht, de plannen van aanpak en beslisdocumenten geven een helder overzicht van de stand van zaken van het project en de te nemen stappen. Per fase in de planuitvoering, inventarisatie, ontwerp en voorbereiding, is weergegeven welke resultaten zijn geboekt. Daarnaast komen belangrijke thema’s in de planuitvoering zoals samenwerking, participatie aan bod. Wat ontbreekt in de plannen van aanpak en de beslisdocumenten 1 en 2 is een duidelijk overzicht van de te maken kosten en opbrengsten (zie ook paragraaf 5.3). De planning van het project centrum Krakeel is opgenomen in de projectopdracht centrum Krakeel (januari 2003). Uit documenten zoals nieuwsbrieven kan worden geconcludeerd dat de oorspronkelijke planning niet wordt gehaald. De vertraging lijkt daarmee op impliciete wijze naar de raad gecommuniceerd, want een nieuw planningsoverzicht ontbreekt. Naast een omschrijving van het plan van aanpak en de beslismomenten voor de volgende fase zijn ter informatie 53

bijlagen in de documenten opgenomen .

53

Beslisdocument 1:

−

Krakeel werkt verder aan morgen, inclusief een afsprakenlijst centrumgebied Krakeel (september 2003);

−

ster(k) in welzijn (november 2003) en zorg en ut giet deur (mei 2002);

−

projectbeschrijving Brede School Krakeel (oktober 2003);

−

programma van eisen cluster Welzijn Krakeel (oktober 2003);

−

programma van eisen winkelcentrum grote beer Krakeel (december 2003);

−

opdracht werkgroep programmering en dienstverlening (januari 2004).

Beslisdocument 2:

−

eindrapport projectgroep sociale verbindingen (maart 2005);

−

expert Opinion centrumgebied Krakeel (maart 2005);

−

stedenbouwkundige visie centrumgebied Krakeel;

−

advies, eigendom, beheer en exploitatie centrumgebied Krakeel.

Pagina 10


Actief informatie verstrekken Indien plannen afwijken van hetgeen door de gemeenteraad is vastgelegd in het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie dient de gemeenteraad hierover geïnformeerd te worden, aldus de geïnterviewde collegeleden, ambtenaren en raadsleden. Het is niet vastgelegd bij welke mate van afwijking in de financiering of planning informatieverstrekking naar de raad verplicht is. De raad kan via de beslisdocumenten (1 en 2) en de reguliere planning en control cyclus controleren of beslissingen en budgetten afwijken van oorspronkelijke plannen. In de gesprekken geven raadsleden aan dat zij voor de controle graag een overzicht van politieke beslismomenten ontvangen, zodat er een gecomprimeerd overzicht bestaat van de elementen die voor hen van belang zijn (planning van het project plus een overzicht waaruit blijkt dat begrote kosten niet worden overschreden). Daarnaast is geconstateerd dat de raadsleden geen inzage hebben gekregen in beslisdocument 3 maar op informele wijze over de inhoud van dit document zijn geïnformeerd. Doordat een overzicht ontbreekt en de raad op een aantal momenten op een informele en niet op een formele wijze wordt geïnformeerd kan de raad moeilijker het overzicht behouden op het inhoudelijke en financiële verloop van het gehele project. Daarnaast gaven raadsleden in gesprekken aan dat zij het gevoel hebben dat veel punten de raad passeren terwijl de raad hier geen invloed meer op kan uitoefenen. Zo zijn de beslisdocumenten al door het college vastgesteld, alvorens de raad deze kan inzien. Hierdoor krijgen raadsleden het gevoel niet tijdig bij te kunnen sturen wanneer dit nodig mocht zijn.

Resumé informatievoorziening Er is sprake van een communicatiestrategie waarin is opgenomen hoe en op welke momenten de gemeente communiceert met bewoners en met partners in het project. Een duidelijke plek voor de communicatie met de raadsleden is niet opgenomen. De beslisdocumenten die ter informatieverstrekking aan de raad zijn voorgelegd (1 en 2) hebben eenzelfde opzet en structuur. Daarmee zijn het wat betreft lay out en opzet herkenbare documenten, waarin in duidelijke termen de aanpak en het verloop van het project in fasen zijn beschreven. De beslisdocumenten zijn periodiek verschenen en hebben daarmee het karakter van een voortgangsrapportage. Beslisdocument 3 heeft een ander lay out en opzet. Beslisdocument vier is (nog) niet verschenen. Naast de informatieverstrekking via de beslisdocumenten en de reguliere planning en controlcyclus, is de raad op informele wijze geïnformeerd. Dit gebeurt via nieuwsbrieven die ook naar bewoners gaan, informatiebijeenkomsten gericht aan bewoners en informatiebijeenkomsten gericht aan de raadsleden. Daarnaast geven geïnterviewde raadsleden aan dat er sprake is van open communicatie met de portefeuillehouder deels met een informeel karakter. Raadsleden geven in algemene zin aan dat zij vaak lijvige documenten ontvangen. Liever zien zij de informatie meer gecomprimeerd met een overzicht van belangrijke politieke beslispunten. Indien de uitvoering afwijkt van de plannen die zijn vastgesteld door de raad in het WOP Krakeel en de stedenbouwkundige visie, dient dit met de raad te worden afgestemd, aldus geïnterviewde bestuursleden, ambtenaren en raadsleden. Afspraken over de mate van afwijking zijn niet schriftelijk vastgelegd. In het project centrum Krakeel is het voorgekomen dat de

Pagina 11


gemeenteraad op informele wijze (bijvoorbeeld aan de hand van een presentatie) over afwijkingen is geïnformeerd.

Pagina 12


Afwijkingen van budgetten zijn vervolgens terug te vinden in de begrotingen van de gemeente. Daarmee bestaat het risico dat deze ondergesneeuwd raken tussen de overige gegevens. Daarnaast is informatie op deze wijze, zonder toelichting in de begroting, lastig te achterhalen. Raadsleden geven aan onvoldoende zicht te hebben op de kosten die tot op heden zijn gemaakt en de kosten die nog gemaakt moeten worden. Onduidelijk is voor hen of het project binnen de begroting kan worden afgerond. Bijsturing op basis van verkregen informatie is volgens raadsleden moeilijk.

Pagina 13


Bijlage 3 Overzicht belangrijkste documenten Quick scan

Erflanden •

Beeldkwaliteitplan Erflanden, mei 1998

•

Bestemmingsplan Erflanden, november 1997

•

Gemeente Hoogeveen, Projectaanpak en plan van aanpak nota Wonen, 2 augustus 2001

•

Gemeente Hoogeveen, Voorjaarsnota Hoogeveen Woont, 2004

•

Gemeente Hoogeveen, Mobiliteitsplan, 29 augustus 2007

•

Grontmij, locatiestudie Hoogeveen, april 1993

•

Raadscommissievergadering Ruimtelijke Ordening, 29 oktober 1997

•

Raadscommissievergadering Ruimtelijke Ordening, 25 maart 1999

•

Raadscommissievergadering Volkshuisvesting, 6 september 2001

•

Raadscommissievergadering Ruimtelijke Ordening, 16 januari 2002

•

Raadscommissievergadering Ruimtelijke Ordening, 31 januari 2002

•

Raadscommissievergadering Omgeving, 8 april 2002

•

Raadscommissievergadering Omgeving, 9 september 2002

•

Raadscommissievergadering Omgeving, 31 oktober 2002

•

Raadscommissievergadering Omgeving, 11 juni 2003

•


•


•

Raadscommissievergadering Omgeving, 2 september 2005

•

Raadsnotulen, 26 november 1997

•

Raadsnotulen, 28 februari 2002

•

Raadsnotulen, 19 december 2002

•

Raadsnotulen, 21 december 2006

•

Raadsnotulen, 27 september 2007

•

Raadsnotulen, 22 november 2007

•

Voorstel aan het college van B&W, 24 oktober 1997

•

Voorstel aan het college van B&W, 17 juni 1998

•

Voorstel aan het college van B&W, 15 februari 1999

•

Voorstel aan het college van B&W, 1 maart 2002

•

Voorstel aan het college van B&W, 23 mei 2002

•


•

Voorstel aan het college van B&W, 28 april 2004

•

Voorstel aan het college van B&W, 27 september 2004

•

Voorstel aan het college van B&W, 22 juli 2005

•

Voorstel aan het college van B&W, 12 oktober 2005

•

Voorstel aan het college van B&W, 20 juli 2006

•


•


•

VROM, Innovatieprogramma stedelijke vernieuwing, 4 februari 2002

Pagina 1


Reconstructie Van Limburg Stirum Straat in relatie tot de ringenstructuur •

Gemeente Hoogeveen, Verkeers- en vervoersplan, 1991

•

Gemeente Hoogeveen, ontwerp reconstructieplan, 2006

•

Voorstel aan college van B&W, 16 mei 2006

•

Raadsnotulen, 13 september 2007

•

Raadsnotulen, 11 oktober 2007

•

Raadsnotulen, 24 januari 2008

•

Raadsnotulen, 14 februari 2008

•

Raadsvoorstel, 14 februari 2008

Brede School Zuid en centrum Krakeel Brede School Zuid • •

Derks, J.A.M., Voortgangsrapportage Brede School Zuid, 27 november 2003 Gemeente Hoogeveen, Brede School Zuid: meer ontwikkelkansen voor kinderen in Hoogeveen Zuid, projectopdracht en plan van aanpak

•

Gemeente Hoogeveen Regiegroep Brede School, Brede Scholen in Hoogeveen: plan van aanpak, juni 2001

•

Gemeente Hoogeveen, Hoe gaat het met onze Brede Scholen (verder)?: over voortgang. taken en verantwoordelijkheden, december 2004

•

Intentieverklaring Brede School Zuid, 28 oktober 2003

•

Gemeente Hoogeveen, Investeringsplan 2002 - 2005, 2002

•

Jaarrekening 2005 / 2006 / 2007, Hoogeveen Leert

•

Lindhorts, Budgetrapportages, 16 oktober 2005

•

Lindhorst, Nieuwbouw Brede School Hoogeveen Zuid: aanbieding begeleiding, definitie-,

•

Minos en Twisk, Ontwikkeling beheervorm Brede Scholen gemeente Hoogeveen,

ontwerpen uitvoeringsfase, 17 maart 2003 september 2003 •

Oberon Werkgroep Brede School Hoogeveen Zuid, Brede Scholen in Hoogeveen: locatieplan Hoogeveen Zuid, mei 2001

•

Presidium, 24 juni 2004

•

Programmaplan 2006 met meerjarig perspectief 2007 - 2009

•

Raadscommissievergadering Samenleving, 30 mei 2002

•

Raadscommissievergadering Samenleving, 26 september 2002

•

Raadsvergadering, 14 november 2002

•

Raadscommissievergadering Samenleving, 4 december 2002

•


•

Raadscommissievergadering Samenleving, 20 februari 2003

•

Raadscommissievergadering Samenleving, 8 april 2003

•


•


•


•


•


•

Raadsavond, 16 oktober 2006: Meningvormen Raadzaal

•

Scholten, R., Statuten Stichting Brede Scholen Hoogeveen

•

Sellis, J., Evaluatie Brede School 2008, juli 2008

•

Voorstel aan college van B&W, 4 februari 2003

Pagina 2


Centrum Krakeel •

Bolkesteijn, G., Otten, R., plan van aanpak en projectovereenkomst uitvoering Wijkontwikkelingsplan Krakeel Hoogeveen tussen gemeente Hoogeveen, Stichting Woonconcept en Stichting Welzijnswerk, november 2001

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Beslisdocument fase 1 en plan van aanpak fase 2 Centrumgebied Krakeel Hoogeveen, januari 2004

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Beslisdocument fase 2 en plan van aanpak fase 3 centrumgebied Krakeel Hoogeveen, mei 2005

•

Gemeente Hoogeveen, Beslisdocument fase 4 Structuurvisie 2015 - 2030 Gemeente Hoogeveen, december 2005

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Herstructurering van de wijk Krakeel in Hoogeveen: uitvoering fase 1 centrumgebied Krakeel 'Het kloppend hart van de wijk': subsidieaanvraag in het kader van het Fonds Flexibel Beleid van de Provincie Drenthe, Juli 2004

•

Gemeente Hoogeveen, Wijkontwikkelingsplan Krakeel: presentatie centrumgebied, 17 mei 2005

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Projectopdracht en plan van aanpak centrumgebied Krakeel Hoogeveen, januari 2003

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Trots op Krakeel: Sociaal Masterplan, augustus 2006

•

Gemeente Hoogeveen, Stedenbouwkundige visie Krakeel, september 2001

•

Gemeente Hoogeveen e.a., Wijkontwikkelingsplan Krakeel, oktober 1999

•

Jaarverslagen- en rekeningen 2005 / 2006 / 2007

•

Raadscommissievergadering Volkshuisvesting, 25 november 1999

•

Raadscommissievergadering Ruimtelijk Ordening, 27 september 2001

•

Raadscommissievergadering Volkshuisvesting, 8 oktober 2001

•

Raadscommissievergadering Volkshuisvesting, 12 november 2001

•

Raadscommissievergadering Volkshuisvesting, 14 januari 2002

•


•

Raadscommissievergadering Samenleving, 5 maart 2003

•

Raadscommissievergadering Omgeving, 10 maart 2003

•


•

Raadsbesluit, 24 april 2008

•

Rigo Research en Advies BV, Krakeel Hoogeveen: projectbeschrijving bij 'idealen in aanbouw: woonwijken met diensten en zorg', oktober 2005

•


•


•

Voorstel aan college van B&W, 19 mei 2005

•

Voorstel aan college van B&W, 24 augustus 2006

•

Woonconcept vastgoed, Beslisdocument deelfase 3a Centrumgebied Krakeel Hoogeveen, 7 april 2006

Pagina 3


Bijlage

4

Geïnterviewde personen •

de heer A. Bottenheft

(raadslid)

•

de heer L. Hummel

(raadslid)

•

de heer G. Metselaar

(raadslid)

•

de heer J. Beijering

(raadslid)

•

mevrouw S. Brouwer

(raadslid)

•

de heer K. Van der Laan

(raadslid)

•

de heer A. Steenbergen

(raadslid)

•

de heer A. Bargeman

(wethouder)

•

de heer W. Van der Zwaag (wethouder)

•

de heer G. Bolkesteijn

(ambtelijke organisatie)

•

de heer B.L. Casparij

(ambtelijke organisatie)

•

de heer H. Van Houten

(Woonconcept)

•

mevrouw J. Van Elderen

(Woonconcept)

Pagina 1


Bijlage

5

Projectomschrijving: Reconstructie Van Limburg Stirumstraat en Erflanden Reconstructie Van Limburg Stirumstraat in relatie tot de ringenstructuur Het vorige Hoogeveense verkeersplan dateerde uit 1991. Dit verkeersplan beschreef onder meer de drie ringenstructuur: een buitenring, een binnenring en een centrumruit. De Van Limburg Stirumstraat maakt onderdeel uit van de centrumruit. Dit verkeersplan uit 1991 was niet meer actueel en in 2004 is begonnen met het opstellen van een nieuw gemeentelijke mobiliteitsvisie. De ontwikkeling van deze nieuwe mobiliteitsvisie liep van 2004 tot 2008. In de nieuwe mobiliteitsvisie wordt nu onder meer het beleid met betrekking tot verkeersdrempels en -plateaus geschetst. Het beleid is om terughoudend om te gaan met het plaatsen daarvan. Dit beleidsuitgangspunt wordt expliciet onderschreven door een aantal fracties. Er ontstaat binnen de discussie over de betrokkenheid van de raad bij verkeersuitvoeringsprogramma’s. De gedachte is dat de raad moet kunnen sturen bij politiek beladen onderwerpen als verkeersdrempels. Het college stelt hierover een notitie op. Het college doet vervolgens de toezegging dat fysieke belemmeringen zoals drempels alleen worden opgeworpen als dit niet anders kan en dat in die gevallen van tevoren de mening van de raad wordt gevraagd. Ook zegt de wethouder toe dat de raad vóór uitvoering de verkeersplannen die het komende jaar worden uitgevoerd, ter kennisname ontvangt. Niet alle partijen zijn het eens met deze betrokkenheid van de raad bij de uitvoering in plaats van uitsluitend op hoofdlijnen. Nieuwbouwwijk Erflanden De nieuwe woonwijk Erflanden, ten zuidwesten van Hoogeveen, is gedeeltelijk geprojecteerd op grondgebied van de gemeente Hoogeveen en gedeeltelijk op grondgebied van de voormalige gemeente Zuidwolde. Het bestemmingsplan is in nauw overleg tussen beide gemeenten ontworpen. De herindeling van de gemeente Zuidwolde vond plaats op 1 januari 1998. De aanleiding voor het bouwen van de nieuwbouwwijk is enerzijds het voornemen van de gemeente Hoogeveen om een woningbouwlocatie van circa 1150 woningen te realiseren ten behoeve van de woontaakstelling en woonbehoefte van de gemeente. Anderzijds is de aanleiding gelegen in het feit dat de gemeente zich gesteld ziet om een hoogwaardige woningbouwlocatie te ontwikkelen om migratie vanuit de regio Hoogeveen te bevorderen. De gemeenteraad van Hoogeveen is tussentijds geïnformeerd middels plannen van aanpak, dertien uitwerkingsplannen en voortgangsrapportages woningbouw. Issues in het project vormden met name de door de gemeenteraad onvoldoende ervaren beeldkwaliteit van de wijk Erflanden en een opening in de geluidswal van de wijk, welke nooit is gesloten door een conflict tussen de stuurgroep van de wijk en een vierde partij.

Pagina 1


Pagina 1

Onderzoek naar Grote Projecten. Opdrachtgever Rekenkamercommissie Gemeente Hoogeveen

Recommend Documents