Onderwijsprofiel passend onderwijs Dr. Plesmanschool
Inleiding Alle besturen hebben met de komst van passend onderwijs zorgplicht. De zorgplicht betekent dat iedere leerling een passende onderwijsplek moet krijgen. De besturen werken samen in het samenwerkingsverband om de zorgplicht te kunnen garanderen. Het samenwerkingsverband (alle besturen) moet zorgen voor een dekkend netwerk. Het samenwerkingsverband maakt via de onderwijsprofielen inzichtelijk hoe zij met de scholen zorgt voor een dekkend netwerk. Het kader voor het onderwijsprofiel wordt op SWV-niveau ontwikkeld zodat er zicht komt op het totale netwerk. De veranderingen zijn een prima gelegenheid om met elkaar een verdere kwaliteitsslag te slaan. De focus ligt op verdere kwaliteitsverbetering. Het samenwerkingsverband, bestaande uit de samenwerking van schoolbesturen, kan zich verder ontwikkelen in het tijdig signaleren en kan doorgaan met het verbeteren van opbrengstgericht werken in leerresultaten en leerkrachtvaardigheden.
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
2
Het onderwijsprofiel Passend onderwijs Haarlemmermeer Een onderwijsprofiel van iedere school bestaat uit een basiszorg, een breedtezorg en een dieptezorg (zie landelijk referentiekader). In het Samenwerkingsverband Haarlemmermeer spreken we van een basisaanbod, een breedteaanbod en een diepteaanbod en formuleren scholen een plusaanbod. De onderwijsprofielen van de PO, SBO en SO scholen gezamenlijk leveren een onderwijscontinuüm op, waarmee wij alle leerlingen een passend onderwijsaanbod kunnen geven. Het breedte- en het diepteaanbod op onze scholen is een intensivering van de onderwijsaanpak zoals de school het biedt in het basisaanbod. Dit geldt voor alle vormen van onderwijs. De onderwijsprofielen geven zicht op het onderwijsaanbod voor alle leerlingen in een school. Het onderwijsprofiel moet een zichtbare kwaliteit van onderwijs waarborgen. Een goed gedifferentieerd onderwijsaanbod op de basisschool zorgt ervoor dat veel leerlingen thuisnabij (in de buurt) onderwijs kunnen volgen en slechts een beperkt aantal leerlingen een beroep hoeft te doen op het diepteaanbod. Het onderwijsprofiel is een instrument in handen van de schooldirecteur om het onderwijsaanbod gericht te verbeteren. De vaste onderdelen van het onderwijsprofiel zijn:
Planmatig werken De leerresultaten Een helder geformuleerd onderwijsaanbod en effectieve methodieken. De bewaking van de leertijd. De instructievaardigheden Het (pedagogisch) klimaat Het klassenmanagement
We sluiten aan bij de begrippen in het waarderingskader van de inspectie en bij de vele kwaliteitsinstrumenten. Het zijn die elementen uit het primair proces die direct invloed hebben op de leerresultaten van de leerlingen. Het onderwijsprofiel hangt op deze wijze sterk samen met het onderwijskundig deel van het schoolplan en de onderdelen uit het kwaliteitssysteem van de school. Op iedere school is in het onderwijsprofiel beschreven hoe de school deze onderwijskwaliteit definieert en monitort.
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
3
Opbrengstgericht werken en verbetertrajecten Passend onderwijs vereist dat leerkrachten de leerling en zijn/haar onderwijsbehoeften centraal stellen bij de inrichting van de onderwijspraktijk. Zelfstandig werken, klassenmanagement, het werken op 3 niveaus bij lezen, spelling en rekenen en het direct instructiemodel staan daarbij bij ons op school centraal. Volgens een vaste cyclus p-d-s-a (plan-do-study-act) registreren wij in een zorgbeleidsmap de verbetertrajecten. Wij volgen op deze manier systematisch de: - De leerlingen -
De groepen
-
De leerlingenzorg
-
Het aanschaffen en invoeren van nieuwe methodes.
Planmatig werken aan leerresultaten gebeurt d.m.v.:
Toetskalender
Cito leerlingvolgsysteem
Zorgjaarplanning/ onderwijs en begeleidingsroute Dr. Plesmanschool
Op de Dr. Plesmanschool wordt gewerkt met groepsplannen. Deze worden planmatig besproken en komen terug tijdens de groepsbesprekingen. Door middel van analyse van tussentijdse opbrengsten en de trendanalyse evalueert de school de resultaten. In de groepen worden de leerlingen na de evaluatie van het groepsplan, de uitslagen van LOVS en de methodetoetsen ingedeeld in een basisgroep, een plusgroep (uitdaging) of een breedtegroep (ondersteuning) Dit gebeurt twee, drie of vier keer per schooljaar. De groepen worden als zodanig in het groepsplan genoemd. Indien de methode andere benamingen gebruikt gebruiken wij deze (bijvoorbeeld “ster”) Daarnaast zijn er ook een aantal leerlingen die op een aparte leerlijn voor rekenen of spelling werken. Deze leerlingen vallen buiten het groepsplan en hebben een eigen hulpplan, waarvoor een OPP (onderwijs perspectief) is opgesteld.
De inspectie brengt op basis van een steekproef in kaart in hoeverre scholen opbrengstgericht werken op basis van vijf indicatoren: 1. De school gebruikt een systeem van instrumenten en procedures voor het volgen van de prestaties en de ontwikkeling van de leerlingen 2. De leraren volgen en analyseren de vorderingen van hun leerlingen systematisch 3. De school gaat de effecten van de zorg na 4. De school evalueert jaarlijks systematisch de kwaliteit van haar opbrengsten 5. De school evalueert regelmatig het onderwijsleerproces. Op de Dr. Plesmanschool doen wij dit m.b.v. onze begeleidingsroute (zie onderstaand schema)
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
4
Jaaroverzicht werkcyclus van de begeleidingsroute op de Dr. Plesmanschool (verslaglegging wordt in ParnasSys ingevoerd) Periode
Activiteit
Door wie
Laatste studiedag voor de Evalueren opbrengsten (cito-toet- Leerkrachten en IB en directie zomervakantie t/m eerste school- sen) met team. dag. Groepsbespreking 4 met: Leerkrachten. Overdracht IB schuift aan bij zorgleerling Bespreken analysemodel na cito uitslag
Invullen lln dossier in ParnasSys
Invullen in één oogopslag formulier
Bespreken oude groepsplannen en maken van de nieuwe
Na 2 weken in het nieuwe school- Groepsbespreking 1 (20 min) met: Leerkracht en IB jaar Bespreken nieuwe groepsplannen.
Invullen en bespreken nieuw analysemodel.
september
Aanpassen P.D.S.A. cyclus
IB en directie
Na 6 schoolweken
Oudergesprek met nieuwe lln en zij-instromers
Leerkracht
Begin schooljaar tot herfstvakantie Klassenbezoeken m.b.v. kijkwijzer IB en directie Week 9 en 10
Invullen Zien 1-8
Week 10-12
Groepsbespreking 2 (30 min) met: Leerkracht en IB
Week 14
Zien bespreken
Hoe loopt HGW/Directe Instructie Model
Pedagogisch Klimaat
Hoe lopen handelingsplannen
Leerlingbespreking 1
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
Leerkracht
Leerkracht en IB 5
Eind november
Oudergesprekken n.a.v. eerste rapport.
Leerkracht
Week 19-24
Cito M-toetsen
Leerkracht
Week 25
Groepsbespreking 3 (45 min)met: Leerkracht en IB
Bespreken nieuwe groepsplannen
HGW/ D.I.M. (Handelings gericht werken/ Directe instructie model)
Pedagogisch klimaat
Evalueren oude en bespreken nieuwe analysemodel
Week 27
Leerlingbespreking 2
Leerkracht en IB
Maart
Invullen Zien Welbevinden en Betrokkenheid.
Eind maart
Oudergesprekken gr. 3-8 n.a.v. rapport.
Leerkracht
Week 30-34
Klassenbezoek m.b.v. kijkwijzer
IB en directie
Week 35-38
Cito E-toetsen
Leerkracht
Juni
Oudergesprekken 1-2 n.a.v. rapport.
Eind juni
Eventueel derde oudergesprekken Leerkracht 3-7
Leerresultaten De leerresultaten van het plus-, basis- en breedteaanbod zijn gebaseerd op de landelijke vaardigheidsscores van CITO. De waarden die zijn aangeven horen bij het basisaanbod.
Spelling
M3
E3
M4
E4
M5
E5
M6
E6
M7
E7
B/M8
Landelijke norm
104115
110120
116125
117127
122132
125136
129139
133143
135145
136145
139149
schoolresultaten 105109
111119
117134
119131
123138
124139
127137
131142
135147
136147
134145
106118
112124
118130
119132
124134
127138
131141
135145
137147
138147
139149
schoolnorm
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
6
Technisch lezen
M3
E3
M4
E4
M5
E5
M6
E6
M7
E7
B/M8
Landelijke norm
1332
2151
3471
4677
5685
6189
7193
7797
80102
83105
85107
schoolresultaten 1528 DMT
2141
3770
4870
5888
6087
6797
78101
85102
92103
85104
1534
2153
3673
4879
5887
6391
7395
7999
82104
85107
85107
DMT
Schoolnorm DMT
Begrijpend lezen
E3
M4
E4
M5
M6
M7
B/M8
Landelijke norm
-13-10
3-24
8-30
16-37
23-42
34-57
42-71
Huidige -11-8 schoolresultaten
0-30
6-28
16-39
23-43
40-60
40-63
schoolnorm
-11-12
5-26
10-32
18-39
25-44
36-59
44-73
Rekenen
M3
E3
M4
E4
M5
E5
M6
E6
M7
E7
B/M8
Landelijke norm
2147
3356
4165
5275
6285
7092
7598
83101
91110
96116
103121
Huidige 18schoolresultaten 43
3665
4562
5378
6388
7294
7995
8398
93112
96116
105119
2349
3558
4367
5477
6487
7294
77100
85103
93112
98118
103121
schoolnorm
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
7
woordenschat
M3
E3
M4
E4
M5
E5
M6
E6
M7
E7
B/M8
Landelijke norm
2959
3764
4168
4773
5179
5581
6287
6890
7699
77102
86110
Huidige 29schoolresultaten 51
3954
4264
4769
5381
5581
7085
6883
7697
83107
81-98
3161
3966
4370
4975
5381
5783
6489
7092
78101
79104
86110
schoolnorm
Leerstofaanbod Het onderwijsaanbod wordt beschreven in methodieken en materialen. In het breedte- en diepteaanbod staat hoe de school het aanbod voor leerlingen met extra onderwijsbehoeften realiseert. Het aanbod wordt beschreven voor technisch lezen, begrijpend lezen, spelling en rekenen. Taal Plus
1
Basis
-
2 Veilig in stapjes van Zwijsen
-
Ontwikkelingsmaterialen Werkmap fonemisch bewustzijn van het CPS Digibord lessen Computerprogramma Schatkist lezen van Zwijsen Ambrasoft
-
Cito taal observatie- en hulpprogramma voor kleuters in de basisschool Voorschotbenadering
-
2 Bolleboos rekenen en wiskunde van Kluiver Slimmeriken deel 1 en 2 van Ziezo educatie
-
Ontwikkelingsmaterialen Werkmap gecijferd bewustzijn van het CPS Digibord lessen Computerprogramma Schatkist rekenen van Zwijsen Ambrasoft Maatwerk groen
Breedte
Rekenen Plus
1
Basis
Breedte Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
8
-
Technisch lezen Plus Basis
Breedte
3
4
- V.l.l. zonlijn - Veilig leren lezen. Maan-lijn
-
V.l.l. ster-lijn DMT oefenmap Pravoo
Cito ordenen observatie- en hulpprogramma voor kleuters in de basisschool Cito rekenen voor kleuters hulpboek
5
6
7
8
- Lekker Lezen
- Effectief leren lezen (ELLO) - Klipper - Zuid-Vallei leesinterventie en leesprogramma
Rekenen
3
Plus
-
Kien W.i.g. 3 sterniveau Compact programma wereld in getallen Bolleboos Uitdagers voor Kids Plustaak Somplex
Basis
-
Wereld in getallen versie 4 2 sterniveau Ajodact redactiesommen (vanaf groep 5) Grafieken en tabellen in groep 8
Breedte
-
Computerprogramma Maatwerk W.i.g. 1 sterniveau OPP i.c.m. Alles Telt WIG computerprogramma mijn klas Stenvertblokken MAB blokjes Zuid-Vallei Giralis: automatiseren en breuken Tienkamp Met sprongen vooruit Programma Rekensprint
4
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
5
6
7
8
9
Begrijpend Lezen Plus
4
5
6
Basis
-
Methode Grip op lezen voor de groepen 4 t/m 6 Methode Leeslink voor de groepen 7-8
Breedte
-
Extra ondersteuning uit methode Zuidvallei
Spelling
4
5
6
Plus
-
Methode spelling in beeld 3 ster kinderen
Basis
-
Methode “spelling in beeld”
Breedte
-
Methode spelling in beeld 1 ster kinderen Extra materialen uit methode Spelling in de lift Zelfstandig spellen DMT oefenmap (Pravoo)
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
7
8
7
8
10
Leertijd (per vakgebied) De leertijd wordt beschreven in gestelde leertijd (roostertijd) in aantal uren per week. De leertijd wordt verder verfijnd in gerealiseerde en effectieve leertijd in termen van percentages van de gestelde leertijd. De gerealiseerde leertijd is het percentage van de roostertijd dat daadwerkelijk aan het vak besteed wordt. De effectieve leertijd is een percentage van de gerealiseerde leertijd waarop de leerlingen daadwerkelijk met de les bezig zijn. De uren die in de groepen 3 t/m 8 zijn aangegeven zijn de vastgestelde uren voor het rooster. Tijdens o.a. zelfstandig werken wordt extra instructie gegeven en heeft de plusgroep extra tijd om aan uitdagende taken te werken. Tijden zijn zeer verschillend, vandaar niet opgenomen in het schema. Voor de groepen 1-2 zijn de uren voor rekenen en taal moeilijk aan te geven. Het is per week verschillend. Het ene thema leent zich meer voor taal en het andere meer voor rekenen. Bovendien lopen rekenen en taal in elkaar over. Taal is de hele dag aan de orde. De thema’s worden zo gekozen dat ze aansluiten bij de leerlijnen. Technisch 1* lezen Plus Basis Breedte
2*
5.00
3
4
5
4.00
3.30
2.00
3
4
5
6
1.00
7
8
1.00
1.00
7
8
(* betreft hier Taal voor kleuters)
Rekenen Plus Basis Breedte
1
Begr. Lezen Plus Basis Breedte
1
Spelling Plus Basis Breedte
1
2 5.00
2
6 5.15
3
4
5
6
7
1.00
2
3
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
8
1.30
4
5
6
7
8
2.00
11
Didactisch handelen We sluiten aan bij de opvattingen van de Inspectie die het als volgt omschrijft: “Het didactisch handelen van de leerkracht is gericht op het ontlokken en bevorderen van leerprocessen waarbij de leerkracht sturing geeft aan het leerproces en de eigen keuzes van leerlingen. Zo vraagt de leerkracht zich voortdurend af welke hulp, opdracht of aanwijzing gegeven kan worden om leerlingen te helpen tot leren te komen.” Uitgangspunt bij het didactisch handelen is het werken met een instructiemodel. Daarnaast is het van belang dat de leerkracht afstemt op het niveau van de leerlingen. Instructiemodel: - De school werkt met het direct instructie model - De school heeft bepaald welke elementen ze per les-fase terug wil zien in de les. Deze staan in het volgende schema: Plus
Introductie: -Leerkracht vertelt het doel van de les -Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen. Inoefening/verwerking: -leerling gaat zelfstandig aan het werk Terugkoppeling: -leerling rapporteert aan de leerkracht over het gemaakte werk, geeft aan wat hij/zij geleerd heeft en hoe het werken ging.
Basis
Introductie: -Leerkracht geeft de start van de les duidelijk aan. -Leerkracht vertelt het doel van de les -Leerkracht vertelt wat de leerlingen deze les gaan doen. Instructie: -Leerkracht laat de leerlingen nadenken over oplossingen/strategieën. -Leerkracht geeft uitleg over inhoud van de opgaven -Leerkracht creëert betrokkenheid door vragen te stellen en leerlingen opgaven voor te laten doen. Inoefening: -Leerkracht maakt samen met de leerlingen een opgave Verwerking: -Leerkracht vertelt of schrijft op het bord wat de leerlingen moeten doen. -Leerkracht maakt duidelijke afspraken over wanneer en hoe de leerling om hulp vraagt (o.a. tijdens serviceronde) -Leerkracht zorgt voor regelmatige feedback Terugkoppeling: -Leerkracht houdt de nabespreking direct na de inoefening /verwerking -Leerkracht vat de les en het lesdoel samen met de leerlingen -Leerkracht complimenteert de leerlingen met wat ze geleerd hebben
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
12
Breedte
Instructie: -Leerling krijgt verlengde instructie -Leerkracht doet de opgave minimaal twee keer goed voor Inoefening: -Leerkracht maakt minimaal twee voorbeeldopgaven samen met de leerling (het zgn. moddelen) Verwerking: -Leerkracht vertelt de leerlingen individueel wat ze moeten doen. De lijst met taken ligt in het zicht van de leerlingen
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
13
Pedagogisch handelen (algemeen) Het pedagogisch handelen van de leerkrachten is afgestemd op het versterken van de drie basisbehoeften van de leerlingen, te weten: relatie, competentie en autonomie. Relatie: De leerlingen voelen zich geaccepteerd. Ze horen erbij. Ze zijn welkom. Ze voelen zich veilig. Er wordt met de leerlingen gepraat en niet over hen. Competentie: De leerlingen ontdekken dat ze de taken die ze moeten doen, aankunnen. Ze ontdekken dat ze steeds meer aankunnen. Autonomie: Leerlingen willen vrijheid en zelfbepaling. Ze willen verantwoordelijk zijn voor hun eigen taken. Zij kunnen (in elk geval voor een deel) hun leergedrag sturen. Deze onderdelen zullen wij in de komende periode duidelijk gaan beschrijven. Visie op pedagogisch handelen Leerkrachten geven ruimte aan het autonomie gevoel van hun leerlingen. Ze honoreren initiatieven van leerlingen. Ze waarderen ideeën van leerlingen en wat ze ermee doen. Ze dagen leerlingen uit om eigen oplossingen te bedenken. Ze laten de leerlingen zelf keuzes maken bij het doen van taken (hoe en wat). Ze laten de leerlingen meebepalen bij de inrichting van het lokaal en vertrouwen organisatorische zaken aan leerlingen toe. Voor leerkrachten, leerlingen en ouders geldt dat ze respect hebben voor elkaar en voor de omgeving. Algemene schoolregels gelden voor allen en worden door allen nageleefd, waarbij voor een ieder geldt: Goed voorbeeld doet goed volgen. Gedrag Rondom het omgaan met (on)gewenst gedrag zijn afspraken op een rij gezet. Deze afspraken worden nageleefd door alle leerkrachten en hebben betrekking op alle leerlingen.
Afspraken, van toepassing op alle leerlingen
Omgaan met gedrag Op de Dr. Plesmanschool werken wij met de Kanjertraining. Vanaf groep 1 -2 krijgen de leerlingen om de week kanjertrainingen. Centraal daarin staat het respect hebben voor elkaar. Daarnaast wordt de leerlingen aangeleerd dat ongewenst gedrag op school niet geaccepteerd wordt. Leerlingen wordt dan ook geleerd “nee” te zeggen. Ieder jaar krijgen de ouders ook de mogelijkheid om bij een “kanjerles” aanwezig te zijn. Door de kanjertraining hopen wij het pestgedrag zoveel als mogelijk te verminderen. Indien het echter wel voorkomt, dan gebruiken wij ons pestprotocol, waarin stap voor stap staat beschreven hoe wij omgaan met pesten en hoe wij handelen.
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
14
Klassenmanagement Klassenmanagement bestaat zoveel mogelijk uit structureren van ruimte, tijd en activiteit zodat de leerkracht de geplande activiteiten uit kan voeren. We onderscheiden hierbinnen de organisatie van de fysieke ruimte en de organisatie van de ruimte rondom het lesgeven, waarbij het leerkrachtgedrag en de leerkrachtvaardigheden een belangrijke rol spelen. De onderstaande tabel is vooral gericht op de groepen 3 t/m 8 01: Ruimte Basis
-
-
De leerkracht creëert een plek, in of buiten de groep, waar de leerling zich kan terugtrekken Indien nodig is er een concentratie scherm in de klas aanwezig Er zijn koptelefoons beschikbaar
-
De leerkracht laat de leerling een deel van de planning zelf maken.
Basis
-
De leerkracht gebruikt een rooster waarin hij alle lessen plant. Dit rooster zit in de klassenmap De leerkracht plant de dag in de weekplanning De leerkracht houdt zich aan de roostertijden De leerkracht plant verschillende werkvormen in de lessen in De leerkracht vertelt bij aanvang van de dag wat de planning van de dag zal zijn en laat dat ook zien (bijvoorbeeld op het (digi)bord)
Breedte
-
De leerkracht maakt voor de leerling een planning Leerling kan gebruik maken (na overleg) van concentratie scherm en/of koptelefoon
Breedte
02: Tijd Plus
-
De klassenregels zijn bekend bij de leerlingen De tafels en stoelen zijn zo georganiseerd dat er voldoende loopruimte is in de klas. Er hangt een klok in de klas Er is (indien mogelijk wat betreft ruimte) een instructietafel aanwezig in de groep, Er hangt een stoplicht in de klas Ieder kind heeft een “vragenkaartje”. (groep 3-8) De kasten zijn zo ingericht dat materialen toegankelijk zijn en goed opgeruimd kunnen worden. De leerkracht creëert (indien mogelijk) een plek, in of buiten de groep, waar de leerling zich kan terugtrekken
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
15
03: Activiteit Basis -
Breedte
-
De leerkracht gebruikt een klassenmap. Hierin staan alle zaken m.b.t. de organisatie van de groep. De leerkracht geeft aan het begin van de les aan wat er in de les gaat gebeuren en hoe lang het duurt. De leerkracht geeft voor de les aan wat kinderen kunnen doen als ze klaar zijn. De klassendienst zorgt er voor dat de materialen worden uitgedeeld.
De leerkracht legt de materialen voor deze kinderen duidelijk klaar Tussentijds wordt met de leerling bekeken welke volgende stappen moeten worden genomen.
Onderwijsprofiel Dr. Plesmanschool Badhoevedorp
16