partner:
DE SECTOR
SPECIALE TECHNIEKEN Technisch-pedagogisch evaluatierapport over het op korte en middellange termijn anticiperen op economische veranderingen en veranderingen op de arbeidsmarkt.
Structuur / Actoren / Werkgelegenheid / Vorming / Onderwijs
De sector speciale technieken:
waar gaat het om? Met speciale technieken worden alle zogenaamde “technische” installaties in een gebouw bedoeld. Het gaat voornamelijk om elektriciteit, verwarming en sanitair, maar omvat ook andere toepassingen zoals ventilatie, airconditioning en domotica. De methodologische bijlage toont gedetailleerd het voor dit onderzoek aangehouden gebied. Bij onvoldoende nauwkeurigheid van de beschikbare gegevens zijn meestal ook verwante activiteiten opgenomen, zoals isolatiewerkzaamheden. Het complete rapport - en de methodologische bijlage - zijn te vinden op de site www.cdr-brc.be
hartelijk dank aan allen die een bijdrage hebben geleverd aan dit rapport door hun informatie door te geven, en met name ARGB, ATTB, Leefmilieu Brussel, Bruxelles-Formation, CEVORA, Confederatie Bouw Brussel-Hoofdstad, Etnic, Fedelec, FVB, IBSA, ICS, INASTI, Instance Bassin Enseignement qualifiant - Formation - Emploi, het Ministerie van Onderwijs en Wetenschappelijk Onderzoek, het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid, Vdab en Volta.
Verantwoordelijk uitgever: Philippe Vanginderdeuren
Brussels Beroepsreferentiecentrum voor de Bouwsector
November 2015
Alice PÉNET Redactie, grafische vormgeving en lay-out: Freeman & Greenwood SCRL Nederlandse vertaling : Communcation Key
Inleiding
Het BRC Bouw is een van de twee door Actiris in het kader van de Brusselse New Deal gekozen BRC's voor implementatie van een in de zes Brusselse BRC's geharmoniseerd evaluatie-instrument. Daartoe wordt samengewerkt met Bruxelles-Formation en de Vdab. Het gaat erom een besluitvormingsmiddel te creëren om economische en technologische veranderingen voor te kunnen zijn. Doelstelling daarbij is het voorbereiden van werknemers en toekomstige werknemers op de beroepen van morgen en het geven van informatie over de ontwikkelingen in de sector aan de actoren op het gebied van vorming, onderwijs en werkgelegenheid.
inhoudsopgave Trends in de bouwsector
4
Structuur Perspectieven
Economische activiteit
7
Activiteiten en actoren Werkgelegenheid
Voor de eerste editie van de evaluatietool heeft het BRC Bouw ervoor gekozen zich te concentreren op haar werkzaamheden in de sector speciale technieken. Deze prioriteit vloeit voort uit verzoeken van de actoren in de sector, die in juni 2014 bij elkaar kwamen tijdens de 1e Rondetafelbijeenkomst “Speciale Technieken”. Zij onderstreepten vooral het gebrek aan objectieve informatie over de sector en de ontwikkeling daarvan in Brussel. Vanwege die constatering en de wens van de actoren gezamenlijk te streven naar inzicht heeft het BRC Bouw, in samenwerking met Bruxelles-Formation, de Vdab en het Brussels Observatorium voor de Werkgelegenheid, gedurende het eerste semester van 2015 gewerkt aan het verzamelen van objectieve informatie, met de bedoeling aan de actoren in de sector een hulpmiddel te presenteren voor besluitvorming. Dit rapport werd hen in oktober 2015 gepresenteerd tijdens een tweede rondetafelbijeenkomst, waardoor acties konden worden aanbevolen voor de verschillende geïdentificeerde uitdagingen. In dit document worden de belangrijkste conclusies van het rapport en de rondetafelbijeenkomst samengevat.
Arbeidsmarkt
10
Vorming
12
Initiële vorming Permanente vorming
Samenvattend overzicht
14
Conclusies van de rondetafelbijeenkomst
15
Omslagfoto: Cyrus Pâques
TRENDS IN HET BOUWBEDRIJF - Structuur
Nov 2015 | 04
TRENDS IN DE BOUWSECTOR Structuur De renovatiemarkt lijkt met ongeveer 2 miljoen m² per jaar aan renovaties volop in groei te zijn, terwijl die van de nieuwbouw sinds een paar jaar teruggelopen is.
Ontwikkeling bebouwde en gerenoveerde oppervlaktes per soort in BHG Bron: Ceraa vzw, geciteerd door (IBGE, 2014)
1.000.000 m² 900.000m² 800.000m²
Oppervlakte niet-residentiële gebouwen, buiten gerenoveerde kantoren
700.000m²
Oppervlakte gerenoveerde residentiële gebouwen
600.000m² 500.000m²
Oppervlakte niet-residentiële gebouwen, buiten gebouwde kantoren
400.000m²
Oppervlakte gerenoveerde residentiële gebouwen
300.000m² 200.000m²
Oppervlakte gerenoveerde kantoorgebouwen
100.000m²
Oppervlakte gebouwde kantoren
0m² 2007
2008
2009
2010
2011
De woonmarkt vertegenwoordigt het grootste gedeelte van de toekomstige bouwprojecten. Slechts een vierde tot de helft van het woonbestand werd gerenoveerd sind 1997, tegenover 50% van de kantoren. Het te renoveren residentiële oppervlak is 4 tot 6 keer groter dan het kantooroppervlak. Bovendien beschikken de bestaande structuren over een laag energetisch prestatievermogen. De energetische renovaties, gestimuleerd door daadkrachtig regionaal beleid, concentreren zich voor wat betreft de speciale technieken voornamelijk op technieken die verband houden met verwarming; voor elektriciteit en duurzame energie blijft het aandeel klein.
slechts
Label Residenteel Energieprestatiecertificaat (EPBC) in 2014. Bron: (IBGE, 2015) 100% Label G 50%
0%
Label F Label E Label D Label C
1% van het verbruik van de gebouwen
(0,92% voor de residentiële sector en 1,45% voor de tertiaire sector)
De demografische druk accentueert de vraag naar huisvesting. Daaruit volgt niet alleen een toegenomen noodzaak voor de reconversie van panden tot woonruimte, maar waarschijnlijk ook tot de bouw van nieuwe woonruimte op betrekkelijk korte termijn (2020).
TRENDS IN HET BOUWBEDRIJF - Structuur
Nov 2015 | 05
Perspectieven De implementatie van regelingen die verband houden met het EPB, brengt veranderingen met zich mee in de gebruikte technieken, waaraan de deskundigen zich aan moeten passen. Bepaalde technische aspecten zoals warmteterugwinning, ventilatie of modulatie van het brandervermogen lijken nog niet volledig beheerst te worden.
ERKEND VERWARMINGSMONTEUR
TECHNICUS
24%
Harmonisatie
Simplificatie Minder administratie Ventilatie Grotere betrokkenheid van de autoriteiten bij de controles
16%
13%
Simplificatie
Harmonisatie
13%
Simplificatie
13%
Minder administratie
10%
Controles voor alle soorten installaties
11%
Controles voor alle soorten installaties
10%
Ventilatie
11%
12% 11%
21%
Harmonisatie
ADVISEUR VERWARMINGSMONTEUR EPB
5%
Isolatieregelingen
7%
Frequentie van de controles
6%
Grootste knelpunten in de regeling EPB Verwarming in BHG, volgens erkende deskundigen. Bron: GfK, 2014
Op korte en middellange termijn zijn de in gang gezette veranderingen nog niet klaar. De ondernemingen zullen zich aan moeten passen:
aan nieuwe technologieën
aan nieuwe normen
aan nieuwe markten
collectieve huisvesting, renovaties met hoog energetisch prestatievermogen
aan nieuwe werkwijzen
hybride fotovoltaïsche-thermische technologieën, micro-warmtekrachtkoppeling, domotica en intelligente meters vooral de Europese STS 73-1-voorschriften (ventilatie) en ecologisch design
meer coördinatie tussen de verschillende technische beroepsgroepen, ontwikkeling van onderhouds- diensten van installaties.
Er is een groot aantal mogelijkheden voor het vinden van nieuwe markten.
ECONOMISCHE ACIVITEIT - Activiteiten en actoren
Nov 2015 | 06
ECONOMISCHE ACTIVITEIT Activiteiten en actoren Bouwsector in Brussel De sector Speciale Technieken (ST) vertegenwoordigt 1/5 van de economische actoren en van de omzet en 1/3 van de werknemers en de toegevoegde waarde van de Bouwsector in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
1/5
- van de omzet - van de economische actoren - van de werknemers - van de toegevoegde waarde
1/3
Aantal ondernemingen in de sector speciale technieken: 6.200 Btw-plichtigen hinterland Brussel 2.311 Btwplichtigen in BRC in 2013
80% Zelfstandigen
1.883 zelfstandigen, waarvan 1.205 in hoofdberoep
Onder20% nemingen
423 met arbeiders 172 met bedienden
Het is moeilijk het aantal zelfstandigen te evalueren, vanwege de van de bronnen (ICN, Inasti, Ibsa) afhankelijke fluctuering tussen enkelvoudig en viervoudig. We baseren ons hier op een schatting, uitgaand van de cijfers van Inasti.
voornamelijk ten gevolge van de groei van het aantal zelfstandigen.
+ 29% zelfstandigen
2013
2011
+ 29,3%
2013
Het aantal ondernemingen in de sector blijft groeien,
2008
Groei:
De omzet van de sector groeit continu, maar met verschillen per soort beroep.
Ontwikkeling van de Omzet (O) en de Toegevoegde Waarde (TW) voor de belangrijkste activiteiten in ST in BHG. Bron: CCB-C 800.000.000 700.000.000 600.000.000
O Elektrotechnische installatie
500.000.000
O Verwarming en Sanitair
400.000.000
O Overige werkzaamheden
300.000.000
TW Elektrotechnische installatie
200.000.000
TW Verwarming en Sanitair
100.000.000
TW Overige werkzaamheden
0 2010
2011
2012
2013
2014
De salarissen, in het bijzonder in de sector loodgieterij en isolatiewerkzaamheden, weerspiegelen niet echt de stijging in de toegevoegde waarde.
ECONOMISCHE ACIVITEIT - Werkgelegenheid
Nov 2015 | 07
Activiteitensectoren: Onderverdeling van de ST-ondernemingen in Brussel met een arbeider
Onderverdeling van de ST-ondernemingen in Brussel met arbeiders
Bron: FFC, Volta
Bron: FFC, Volta
Onderverdeling van de ST zelfstandigen volgens bedrijfssegment Bron: Inasti 2014
Elektrotechnische installatie Loodgieterij
59% 11%
HVAC (verwarming, ventilatie en airconditioning) Isolatiewerkzaamheden Overige installatiewerkzaamheden Overige
45% 16%
19%
27%
4%
6%
3%
6%
36% 11% 8% 25% 20%
4%
Werkgelegenheid De sector Speciale Technieken is de sector met het grootste aantal werknemers in de Bouwsector in Brussel.
Locatie van de ST-werknemers in Brussel hinterland - 2013 11656 hinterland Brussel
5508 in BHG
De sector speciale technieken telt ongeveer 5.500 werknemers in BHG , waarvan:
45% arbeiders
paritair subcomité van de elektriciens - PSC 149.01
30% bedienden 25% arbeiders paritair comité voorde bouwsector - PC 124
ECONOMISCHE ACIVITEIT - Werkgelegenheid
Nov 2015 | 08
Ontwikkeling van het aantal arbeiders/bedienden: Het aantal arbeiders van het PSC 149.01 Elektriciens neemt toe Het aantal arbeiders PC 124 Bouw neemt af, vooral in het HVAC-segment Het aantal Bedienden echter maakt een sterke stijging hoor, vooral in het HVAC-segment
Ontwikkeling van de leeftijd van de arbeiders in ST, PC 124 in BHG. De PC 124-arbeiders in de sector worden ouder en het aantal jonge arbeiders van minder dan 30 jaar bij de ondernemingen blijft dalen.
1.200 1.000
Dat kan te wijten zijn aan een verschuiving naar andere statussen, waarvan het leeftijdprofiel ons niet bekend is.
800 600
van 15 tot 24 jaar
400
van 25 tot 29 jaar 200
van 30 tot 54 jaar 55 jaar en ouder
2015
2014
2013
2012
2011
2010
0
Grootte van de ondernemingen De arbeiders en bedienden van de elektrotechnische installaties en HVAC werken vooral voor hele grote ondernemingen, terwijl de werknemers en bedienden van loodgieters- en isolatiebedrijven eerder te vinden zijn in kleinere ondernemingen.
71% van de Brusselse ST-ondernemingen hebben maximaal
5 werknemers
Officiële erkenningen
3% van de ondernemingen hebben tussen
50 en 75% van de werknemers in de ST in Brussel
Werkgevers lijken vooral op zoek te zijn naar technici met meerdere officiële erkenningen, en vooral die van verwarmingsmonteur, die er relatief weinig zijn:
Slechts
38% van de Brusselse technici is erkend verwarmingsmonteur,
dat zijn ongeveer 200 personen.
62% van de ondernemingen met 1 officiële
erkenning hebben die van verwarmingsmonteur
ARBEIDSMARKT - Kwantitatief tekort
Nov 2015 | 09
ARBEIDSMARKT In Brussel zijn 2.468 uitkeringsgerechtigde werkzoekenden (UWZ) ingeschreven voor een van de beroepen die verband houden met Speciale Technieken (op 31/12/2014), dat wil zeggen:
Onderverdeling naar duur van inactiviteit:
26% van de werkzoekenden in de Bouwsector
meer dan 60% inactieven
2,29% van de werkzoekenden
meer dan 1 jaar
Brussel
bijna 50% inactieven
De bouwsector in België neemt jaarlijks tussen 11 en 16% van deze personen aan
meer dan 2 jaar
(Hermès-studie van fvb-ffc Constructiv).
Als we dit aandeel extrapoleren naar de sector speciale technieken, dan zijn dat: ongeveer 700 vacatures in 2014, waaraan nog ongeveer 800 banen in het Brusselse hinterland kunnen worden toegevoegd. Naar schatting is ongeveer de helft van deze vacatures bedoeld voor jonge instromers.
Locatie van de werkzoekenden op de ST-markt in Brussel Actiris heeft in 2014 in Brussel
2013 en 2014 voor de UWZ en OE. Bron: vdab, actiris, inasti, onss
958 ST-gerelateerde vacatures geïnventariseerd en de Vdab 224.
Uitzendwerk neemt een grotere plaats in bij de vacatures van de Vdab.
vacatures 12% van Actiris
zendw Uit erk
vacatures 60% van de Vdab
8000
6000
4000
2000
0
Werknemers en Zelfstandigen
UWZ
Vacatures Actiris
Vacatures Vdab
ARBEIDSMARKT - Kwantitatief tekort
Nov 2015 | 10
Kwantitatieve verschuiving Er is een belangrijke verschuiving te zien tussen vraag en vacatures. De functies van sanitairinstallateur, HVAC-technicus en elektromechanicus hebben te lijden van kwalitatieve schaarste.
Onderverdeling van de 2.468 Brusselse uitkeringsgerechtigde WZ in ST ten opzichte van de vacatures op 31/12/2014. Bron: OBE
HVAC-gerelateerde beroepen
HVAC (verwarming, ventilatie en airconditioning)
Onderverdeling van de 958 in 2014 bij Actiris binnengekomen vacatures (VAC) op het gebied van ST-beroepen in Brussel, per activiteitensector
Ontwerp
13%
5
Bron: Actiris
Het aantal werkzoekenden is oververtegenwoordigd in beroepen op het gebied van elektriciteit en sanitair. De ontwerpende beroepen kennen een kwantitatief gebrek. De HVAC-beroepen, waar 40% van de werknemers in de sector werkzaam is, vertegenwoordigen slechts 13% van de werkzoekenden.
2
10 2 35%
17% Sanitair
7%
28% 20% 10%
51%
Elektromechanica
Elektriciteit
Kwalitatieve verschuiving
41%
Slechts van de werkzoekenden is in het bezit van een diploma hoger secundair onderwijs of hoger onderwijs. Voor de beroepen op het gebied van sanitair en elektriciteit ligt de nadruk eerder op het diploma lager onderwijs of lager secundair onderwijs.
Benodigd voor de door Actiris geïnventariseerde vacatures in de sector: voor
83% minimaal een diploma hoger secundair onderwijs (60% voor de Vdab)
voor
48% een diploma hoger onderwijs (6% voor de Vdab)
De werkgevers stellen hoge eisen, deels vanwege het feit dat deze beroepen beheersing van steeds meer verschillende technologieën vereisen.
Werkgevers vragen niet alleen naar technische vaardigheden, maar stellen ook andere eisen zoals ervaring, een rijbewijs, een tweede taal, enz.
VORMING - Initiële vorming
Nov 2015 | 11
VORMING Initiële vorming In het Franstalige secundair onderwijs worden jaarlijks 1.600 leerlingen opgeleid in speciale technieken. Dat cijfer is jaar in jaar uit vrij stabiel. Elektriciteit en verwarming zijn de koplopers in het hoger secundair onderwijs.
Aantal ingeschrevenen bij Franstalige ST-gerelateerde opleidingen in BHG Bronnen: Etnic + MERS + efp + berekeningen BRC Bouw
PE + ALT + PROMSOC + efp Lager secundair onderwijs & Hoger onderwijs
2011 - 2012
2012 - 2013
Sanitair
178
169
Elektriciteit
886
894
Verwarming
349
324
Koeltechniek
68
52
HVAC-gerelateerde opleidingen
46
64
Elektriciteit-gerelateerde opleidingen
90
114
1617
1617
Totaal
Jaarlijks presenteren zich ongeveer 350 uit het Brusselse secundair onderwijs afkomstige gediplomeerden op de arbeidsmarkt voor speciale technieken.
Aantal gediplomeerden uit het secundair onderwijs voor ST in BHV Bron: Vlaams Ministerie van Onderwijs en Vorming, ETNIC, MERS, Instance Bassin Enseignement qualifiant - Formation – Emploi, efp, Berekeningen BRC Bouw & OBE
2011 - 2012
2012 - 2013
18
16
Elektriciteit
187
108
Verwarming
130
123
Koeltechniek
31
28
HVAC-gerelateerde opleidingen
0
12
Elektriciteit-gerelateerde opleidingen
3
42
369
329
Sanitair
Totaal
VORMING - Initiële vorming
Nov 2015 | 12
Jaarlijks bieden zich ongeveer 230 gediplomeerden uit het hoger onderwijs (met uitzondering van langdurige studies) zich aan op de arbeidsmarkt voor speciale technieken.
Onderverdeling van diploma's hoger onderwijs in BGH, naar niveau en gestudeerde specialiteit (met betrekking tot
Een groot aantal van hen zal gaan werken in het algemene bouwbedrijf en niet in de speciale technieken.
Onderwijs en Vorming, ETNIC, ACTIRIS, MEFS
de bouwsector in het algemeen en Speciale Technieken in het bijzonder) Bron: Vlaams Ministerie van
In vergelijking daarmee kan het aantal vacatures voor jonge, nieuwe werknemers in de speciale technieken bij BHG jaarlijks worden geschat op 370.
2011 - 2012
250
2012 - 2013
200
150
Kwalitatieve aspecten: Ondanks stimuleringsmaatregelen zijn micro-ondernemingen terughoudend wanneer het aankomt op het werven van jonge gediplomeerden uit het secundair onderwijs. Zij richten zich eerder op werknemers met meer ervaring. Ondertussen kunnen ze doorgaan met het gebruik van leercontracten, waarvan de relatief lagere kosten hen in staat stellen het gebrek aan praktijkkennis van de kandidaat te compenseren.
50
w+
bou
ors
hel
Eb
Permanente vorming
Bac
ach
elo
rs k o
rtd
ure
nde stu G die k o (ve rad s rwa uaa eltec h t r n ALL min Ene i e ken Eb g e rgie e ach nk & oel M elo tec ilieu rs l hni ang ek) dur Sc. ige Ind stu ust die rie s el i Sc. n ing gen eni ieu eur r Arc , ar hit chi Ind e c t ust tuu ect rie uur r el i of b nge Arc ouw nie hit ALL ect urs uur EM , en en bouw ast ers arc ele , el e hit ect ktrom ktric Sc. uur ech iteit ing eni we ten anica eur , ar sch chi app tec en tuu ro f bo uw
0
ALL
Beheersing van de basiskennis, een grote mate van onafhankelijkheid en praktijkervaring zijn andere doorslaggevende elementen tijdens de wervingsprocedure.
100
In Brussel is het vormingsaanbod op het gebied van speciale technieken behoorlijk uitgebreid: 57% van de opleidingen (buitenschools) in de Bouwsector heeft betrekking op de speciale technieken. Verwarming Koeltechniek
Vormingsaanbod op het gebied van speciale technieken, geïnventariseerd door Dorifor in 2014 Gegevens Dorifor-opleidingen per sector
Duurzame HVAC Sanitair Ontwerp / design
Bron: Dorifor
Gerelateerde opleidingen - HVAC Elektriciteit Duurzame Elektriciteit Design & berekening Domotica Verlichting Gerelateerde opleidingen Gerelateerde opleidingen - Audit 0
5
10
15
20
25
30
35
De 101 aangeboden opleidingen hebben vooral betrekking op verwarming (deels vanwege de opleidingen EPB Verwarming) en elektriciteit, maar een groot aantal opleidingen heeft te maken met gerelateerde beroepen (alarminstallaties, lassen, energieboekhouder, enz.).
VORMING - Permanente vorming
Nov 2015 | 13
De opleidingen hebben een korte duur:
langer dan 1 maand
Gegevens opleidingen per sector, naar opleidingsduur.
53%
Bron: Dorifor
+
langer dan 3 maanden
21%
De analyse van de activiteiten van drie grote opleidingsinstellingen in Brussel (Vdab, Bruxelles-Formation en efp) toont aan dat minstens 180-200 personen in 2013 en 2014 zijn opgeleid voor een beroep in de speciale technieken. Dorifor inventariseert niet het geheel aan opleidingen dat wordt aangeboden door fabrikanten van de materialen, wat echter de methode bij uitstek is voor deskundigen. Deze korte, efficiënte en aan hun dagelijkse problematiek aangepaste opleidingen bieden echter slechts deels inzicht in de technieken, omdat ze gericht zijn op het te plaatsen product.
Aantal opleidingsuren per door het FVB gefinancierde ST-segment 2011 - 2012
2000
2012 - 2013
1800
2013 - 2014
1600
Verwarming Koeltechniek Duurzame HVAC Sanitair
een maand of minder
Ontwerp / design
meer dan een maand
Gerelateerde opleidingen - HVAC Elektriciteit Duurzame Elektriciteit Design & berekening Domotica Verlichting Gerelateerde opleidingen Elektriciteit Gerelateerde opleidingen - Audit 0
5
10
15
20
25
De sectorale fondsen zijn bijzonder actief op het niveau van permanente vorming.
In 2014: 1.860 uur vorming voor bedienden in de sector
speciale technieken
2.569 uur vorming voor PC 124-arbeiders in de
1400
ST-sector
1200
14%
1000
van de Brusselse ondernemingen met een PSC 149.01-arbeider heeft minimaal één werknemer opgeleid in 2013.
800 600 400
Die verhouding is mingen bij elkaar.
200
10% voor alle PC 124-onderne-
r San itai
ing rm Ver wa
sen Las
-en erg ie Zon ne
t itei Ele ktr ic
Koe ltec hni ek
0
Het soort ondernemingen dat gebruikmaakt van vorming, verschilt van het ene vormingsfonds tot het andere. Het zijn vooral: KMO's die bedienden opleiden grote ondernemingen die arbeiders in de bouw opleiden
kleine ondernemingen die elektriciens opleiden
Nov 2015 | 14
SAMENVATTEND OVERZICHT
+ 433 zelfstandigen
+ 77 ondernemingen met bedienden
248 ondernemingen met arbeiders
+ 96 zelfstandigen
+ 77 ondernemingen met bedienden
80 ondernemingen met arbeiders
49 ondernemingen met arbeiders + 27 ondernemingen met bedienden + 130 zelfstandigen
Ondernemingen & zelfstandigen in hoofdberoep
Werknemers
237 werknemers
- 195 arbeiders (3,9/onderneming)
(waarvan % hoger secundair of hoger niveau)
Actiris: 45 (55%)
Werkzoekenden op 31/12/2014 (waarvan % met hoger secundair of hoger niveau)
Actiris: 100 (75%)
Actiris: 420 (28%)
2.261 werknemers
+ 15 vacatures in gerelateerde beroepen (80%)
Vdab: 40 (64%)
- 1.560 arbeiders (19,5/onderneming)
Vdab: 109 (51%)
Actiris: 314 (55%)
- 701 bedienden (14,9/onderneming)
Actiris: 1.256 in elektriciteit (33%)
+ 63 WZ in gerelateerde beroepen (22%)
2.276:
Actiris: 191 vacatures in elektriciteit (80%) - 1.482 arbeiders (5,9/onderneming)
+ 247 in elektromechanica (63%)
- 794 bedienden (10,3/onderneming)
Vdab: 73 (70%)
+ 271 vacatures in elektromechanica (85%)
- 42 bedienden (1,5/onderneming)
Vacatures in 2014
SAMENVATTEND OVERZICHT
SANITAIR
HVAC (verwarming, koeltechniek, en ventilatie)
ELEKTRICITEIT ELEKTROTECHNIEK ELEKTROMECHANICA
203
37
55
4
Diploma's Diploma's Aantal secundair onder- hoger onderwijs opleidingen wijs (gemiddelde 2011-2013) geïnventariseerd bij Dorifor en (gemiddelde 2011-2013) door de Vdab in 2014
17
156 + 6 in gerelateerde beroepen
147 + 22 in gerelateerde beroepen
RONDETAFELBIJEENKOMST - Conclusies
Nov 2015 | 15
DE RONDETAFELBIJEENKOMST Conclusies Op 1 oktober 2015 werd een rondetafelbijeenkomst van een dag georganiseerd door BRC Bouw, voor het analyseren van de gevolgen van maatschappelijke ontwikkelingen en ontwikkelingen op milieugebied voor de subsector speciale technieken. Op deze studiedag kwam een veertigtal experts bij elkaar. Plenaire bijeenkomsten in zes werkgroepen maakten het mogelijk actietrajecten vast te stellen.
Allereerst werden de deelnemers het eens over acties die voorrang hebben voor de sector in het algemeen: Een theoretische en praktische mix aanmoedigen tijdens de opleiding, door een overdracht aan te moedigen van de oudste werknemers De juiste pedagogische instrumenten integreren in het onderwijs en de vorming (externe sprekers, bezoeken aan bouwterreinen, innovatieve infrastructuren, enz.) Binnen de bedrijven diversiteit van speciale technieken promoten De beroepen voor speciale technieken promoten, bij de leerlingen en hun ouders Begeleiding van jongeren en werkzoekenden bij het zoeken naar werk De toegang tot de vorming vergemakkelijken via openbare steun (voor werkzoekenden en zelfstandigen) De vormingsfondsen aan andere doelgroepen beschikbaar stellen (zelfstandigen, onderwijzers, opleiders...) Bedrijven aanmoedigen om hun acties uit te wisselen via bedrijfsgroeperingen
Bovendien zijn er denkpistes ontstaan voor beter begrip van de dynamiek in de sector. Een grondige analyse van de trajecten voor integratie in de beroepen van speciale technieken voor jongeren die een ST-specialiteit verlaten. Een kwalitatieve analyse van de trajecten van zelfstandigen in de speciale technieken. Een diepgaande studie van de manier waarop ondernemingen personeel werven wanneer ze dat niet doen via Vdab/Actiris.
ACTIETRAJECTEN voor elk van de uitdagingen in de sector: 1
Implementeren van een strategie om te anticiperen op de vervanging van personen die met pensioen gaan. Stimuleren van kennisoverdracht door oudere werknemers op de jongste werknemers, door middel van vooral mentoraat of persoonlijke begeleiding voor degenen die instromen bij de onderneming, stimuleren van ervaren werknemers (45 jaar en ouder) tot lesgeven in de vormingscentra en ondernemingen ertoe aanzetten deze methode te steunen (financiële hulp, verkorting van de arbeidstijd, hulp bij interne vorming, enz.). Promoten van die beroepen die een sterke groei doormaken en een ander publiek trekken. Financieel steunen van de overname van ondernemingen.
2
Het kwaltiteits- en grootteverschil verminderen tussen de werkzoekenden de werkgevers. Promotie van de technische beroepen. Implementeren van stages en projecten binnen ondernemingen, om een band te creëren tussen ondernemingen en werkzoekenden. Steun geven bij het behalen van een officiële erkenning of rijbewijs.
3
De grote groei van het aantal zelfstandigen begeleiden. Vorming toegankelijk maken voor zelfstandigen (vooral via de Vormingsfondsen). Informatie toegankelijk maken. Stimuleren van onderlinge verdeling van hulpmiddelen en inspanningen, vooral door hergroepering. Systematiseren van verplicht bezoek door persoonlijke begeleiders (opstellen businessplan, enz.).
4
Nieuwe vorming voorstellen aan de actieve professionals. Ontwerp van systemen en bepaling van de afmetingen van installaties (ventilatie, verwarming, zonne-energie, enz.). Teamcoördinatie/bouwteam. STS-voorschriften en normering ecologisch design. Onderhoud van nieuwe systemen.
5
Aanvullende modules aanbieden aan de leerlingen of werkzoekenden. Aanbieden van aanvullende modules aan leerlingen en/of werkzoekenden. Begeleiding bij het zoeken naar werk. Onderwijs van een tweede taal. Behalen van professionele certificaties direct bij de opleidingen.
6
Begeleiden van opleiders en onderwijzenden bij het verkrijgen van de benodigde vaardigheden voor ontwikkeling van de beroepen. Stimuleren van terugkeer van opleiders en onderwijzenden in de praktijk, bij de ondernemingen. Opleiders en onderwijzenden bewustmaken van de mogelijkheid om gebruik te maken van innovatieve infrastructuren bij BRC voor vorming. Aanmoedigen van fabrikanten en deskundigen om deel te nemen in de rol van opleiders.
