22-4-2015
Onderwerpen 1. 2. 3. 4 4. 5. 6.
Veranderingen in de zorg…. helpt samenwerken?!
Welke veranderingen in de zorg Samenwerken; motieven en archetypen van samenwerking Het proces van samenwerken Netwerken: verschillende typen Samenwerking: hoe doe ik het? Voorbeeld DementieNet
14 april 2015 Minke Nieuwboer, adviseur Radboudumc, PVI; coördinator DementieNet
Veranderingen in het zorgaanbod
Demografie: • Dubbele vergrijzing: • steeds meer ouderen • ouderen steeds langer thuis • verschillen tussen ouderen: jongere generatie versus 80+
1.
Gevolg: Grote en gedifferentieerde zorgvraag
Aantal
Veranderingen: ouderen
600000 500000 400000 300000 200000 100000 0 2010
Voorzieningen: Verzorgingshuiszorg krimpt, daardoor complexere situaties thuis, maar ook in verpleeghuis; • Huishoudelijk hulp • Meer gebruik maken van vrijwilligers •
2.
Versnippering van zorg en welzijn, door: Specialisaties: voorbeeld: geriatrische fysio, ParkinsonNet fysiotherapeut, COPD fysio • Nieuwe functies: v.b. verpleegkundig specialist, Physician Assistent • Veel parttime werkende professionals •
2020
2030
2040
jaar Verwacht absoluut aantal mensen met dementie
Veranderingen wet‐ en regelgeving
Gevolgen:
Grote omslag van 2014 naar 2015: • Van AWBZ naar Langdurige Zorg, ZorgverzekeringsWet, WMO • Financiering wijkverpleging • Financiering huisartsen
• Lokale en regionale verschillen: • Voorbeeld: hoe vult gemeente de nieuwe rol in: sociale wijkteams, overal anders georganiseerd, idem voor de zogenaamde keukentafelgesprekken • Voorbeeld: Zorgverzekeraars hebben visie verschillen voorbeeld invulling van casemanager dementie
NB niet alleen voor ouderenzorg, maar ook voor jeugd en GGZ
• Onduidelijkheid over wie doet wat • Veel verschillende mensen werken met en rondom één patiënt • MEER AFSTEMMING NODIG
1
22-4-2015
Conclusie: “…Huidige gezondheidszorg [is] voor ouderen met multimorbiditeit niet adequaat ingericht.”
Integrale ouderenzorg… samenwerking/teamafspraken/spelregels
Meer samenwerken als oplossing?!
Zijn we samenwerken verleerd?
‘een doelgerichte relatie tussen twee of meer onafhankelijke entiteiten (individuen, organisaties) die samen uitwisselen, delen van bronnen en mogelijkheden om gezamenlijk relevant voordeel te behalen‘ Gulati, 1995
Volkskrant, 8 april 2015
Samenwerken doet er toe!
Maar is niet vanzelfsprekend…
Netwerken: • Als alternatief voor grootschaligheid of concentratie van zorg • Als oplossing voor afstemmingsproblemen; biedt kansen •Organisaties O ga sa es zien e pa participaties c pa es in a allianties a es e en netwerken e e e als een reële optie men is bewuster aan het nadenken over netwerken
‘Samenwerken vergt de moed om een deel van de eigen autonomie op te geven in het vertrouwen dat dat uiteindelijk voor jezelf juist meer waarde oplevert’ (Kaats, 2005)
2
22-4-2015
Inhoudelijke motieven • Marktontwikkeling en – positie • Kostenvoordelen • Kennisontwikkeling • Externe druk
Archetypen samenwerking
De praktijk van samenwerken
Het proces van samenwerken
kijkglas samenwerkingsverbanden
Kaats en Opheij, 2013
3
22-4-2015
Levels van netwerksamenwerking Van macro naar micro: 1. Netwerk van organisaties Voorbeeld: UKON, netwerk 100, transmurale netwerken 2. Netwerk van professionals Verschil met team: losser verband/ diffuser Over grenzen van verschillende organisatie heen Voorbeeld: wijknetwerk 3. Netwerk van de patiënt: informele zorg: familie, vrienden, buren
hoe doe jij dat: voorwaarden? Belangrijke voorwaarden: • Is er onderling vertrouwen? • Elkaar kennen: wat is je verantwoordelijkheid, welke kennis heb je? • Professioneel leiderschap: is er iemand die de weg wijst? En beter nog: deel je samen deze rol? • Staat patiënt centraal (of belangen) ? • Heb je een gezamenlijk doel? • Heb je steun van je baas/ organisatie? Maar ook praktisch: • Gelegenheid om elkaar te ontmoeten / discussie • Afspraken en regels • Infrastructuur voor informatie delen (ICT) D’Amour, 2006
Hoe doe jij dat? Persoonlijke vaardigheden? • Een multidisciplinair zorgplan opstellen
DementieNet zoekt verbinders (m/v)
• Eigen doelen aanpassen aan teamdoelen Minke Nieuwboer Marieke Perry/Henk Schers Marjolein van der Marck Marcel Olde Rikkert Fred Wolters
• Onderkennen en respecteren van bijdrage van andere teamleden • Actief deelnemen aan team/ netwerk bijeenkomsten • Inactieve teamleden/ netwerkleden een duwtje in de rug geven • Omgaan met onenigheden (feedback geven en ontvangen) • Ingrijpen om team/ netwerk functioneren te verbeteren Hepburn et al 1996
Netwerkplaatje
DementieNet: hoe? Uitgangspunten: • Multidisciplinaire samenwerking op wijkniveau • Leiderschapsprogramma netwerkverbinders • Teamtraining: • Patiënt en naaste als partner in de zorg (Shared Decision Making) • Gezamenlijke methodiek: Kwaliteitsverbetercyclus van Deming • Gezamenlijke scholing: Expertise professionals vergroten met praktijkgericht onderwijs op locatie • Community van specialisten/ uitwisseling kennis/ expertise
4
22-4-2015
Netwerk ontwikkeling Op maat: overal anders georganiseerd, één model niet mogelijk Gestart zijn: Berg en Dal Nijmegen Dukenburg Nijmegen West Beuningen Wijchen Rhenen Bemmel Mogelijk: Maasbracht, Overbetuwe, Rheden, Dieren, Doesburg…..
Verbeterplannen‐ onderwerpen • Wie doet wat‐ sociale kaart (2x) • Dubbelingen voorkomen (b.v. huisarts‐SO‐ casemanager) • MDO verbeteren • Zorgplan multidisciplinair (2 x) • Structuur (rollen / afspraken) • Welzijn aansluiten bij netwerk (2x) • Verbeteren diagnose stellen in de eerste lijn • Verbeteren signaleren/ vroege signalen • Verbeteren omgaan met probleemgedrag • Hoe / tools, b.v. : • multidisciplinair trainen • Sociale kaart
Conclusie • Samenwerking op alle niveaus belangrijk: micro, meso, macro • Actief ondersteunen • RESULTAAT voor de patiënt/ naaste !
5
