Onderwerp: Punten voor ouderenbeleid in de gemeente Leeuwarden…. Geachte dames en heren redacteuren, Op 13 november 2013 zullen veel ouderen in Leeuwarden en Boarnsterhim weer naar de stembus gaan om een nieuwe Raad voor de gemeente Leeuwarden te kiezen. Velen gaan plichtsgetrouw, wetend dat hun stem meetelt om de partij waar zij het meeste mee op hebben een extra zetje te geven. Anderen denken: welke partij denkt het meest om mijn belangen nu ik ouder wordt? Daarom is het belangrijk om te weten wat de politieke partijen de komende jaren voor ouderen/senioren willen gaan doen. De Samenwerkende Leeuwarder Ouderenbonden (SLO) bestaande uit leden van ANBOPCOB en KBO hebben in april 2013 verschillende punten voor ouderenbeleid toegezonden aan de besturen van de politieke partijen in Leeuwarden en Boarnsterhim, met het het verzoek deze punten te willen opnemen in hun verkiezingsprogramma’s 2013-2018. Bij het uitkomen van de programma’s hebben wij deze met elkaar vergeleken om te zien of de door ons ingediende punten inzake ouderenbeleid ook terug te vinden waren. Blij verrast ontdekten we dat veel partijen de SLO-punten in hun programma’s hebben verwoord, soms in het hoofdstuk ‘ouderen’, soms in het algemeen. In de bijlage vindt u de punten die (ook) op ouderen van betrekking (kunnen) zijn. Het huidige gemeentebestuur van Leeuwarden zegt geen specifiek ouderenbeleid te willen voeren. De SLO onderschrijft dit standpunt niet. Zowel de aard van de specifieke problematiek als de omvang van de groep Leeuwarders ”op leeftijd “ rechtvaardigen volledig een op ouderen toegespitst beleid . Na de verkiezingen zal er een nieuw college aantreden die haar beleid natuurlijk baseert op het nieuwe collegeprogramma. De SLO constateert op basis van de verkiezingsprogramma’s dat er bij alle partijen grote overeenstemming is over het te voeren ouderenbeleid. Zij is dan ook zeer optimistisch gestemd over het onderdeel ouderen in het toekomstige collegeprogramma. Gelukkig is het voor alle partijen duidelijk dat met het oog op de toenemende vergrijzing een goed opgezet beleid voor wonen-welzijn-zorg voor ouderen/senioren van groot belang is. De SLO , met drie afgevaardigden in de WMO-adviesraad, zet zich hiervoor graag in. Bij de komende debatavonden vóórafgaand aan de verkiezingen willen wij vanuit de SLO de kandidaat-politici nader bevragen over hoe zij ,ná 13 november, hier een praktische invulling aan gaan geven. Bijlagen: Visienota: Wonen van Ouderen febr. 2011 Visienota: Welzijn en Zorg 2012 Punten voor verkiezingsprogramma’s april 2013 Punten uit verkiezingsprogr. 2013- mrt. 2018
Met vriendelijke groeten, Namens de SLO, Henk Jakobs, Douwe Schaafsma, Jeanet Dijkema-Reinders, voorzitter
Leeuwarden, 5 november 2013
Aan de besturen van de politieke partijen in Leeuwarden Leeuwarden, april 2013
Punten voor verkiezingsprogramma’s voor de Raadsverkiezingen van november 2013:
Geachte leden van programcommissies, Wellicht bent in deze periode druk bezig om uw eigen verkiezingsprogramma samen te stellen voor de gemeenteraadsverkiezingen op 13 november 2013. Als Samenwerkende Leeuwarder Ouderenbonden (SLO) willen wij de belangen van de ouderen in Leeuwarden behartigen. Het aantal 50 plussers in onze gemeente bedraagt ongeveer 32.000 . Daarvan zijn zo’n 7.000 inwoners ouder dan 75 jaar. Vanuit de landelijke overheid is er momenteel zoveel verandering in regelgeving wat de doelgroep ouderen aangaat, dat wij u hierbij een aantal belangrijke punten voor gemeentelijk ouderenbeleid willen aanreiken om op te nemen in uw verkiezingsprogram. Ter onderbouwing van onze punten voegen wij de door ons opgestelde Woonvisie voor Ouderen (2011) en de Visie op Zorg en Welzijn (2012) als bijlagen toe. Deze visies zijn indertijd via de raadsgriffie naar alle politieke partijen in Leeuwarden verstuurd en zullen ongetwijfeld bij u bekend zijn.. Het College van B&W van Leeuwarden zegt geen specifiek ouderenbeleid te willen voeren maar via de WMO in te willen spelen op belemmeringen die mensen beperken om deel te kunnen nemen aan de maatschappij. Wij begrijpen dat de gemeente zich met de WMO op alle inwoners richt, maar tegelijkertijd verwachten we , met de toenemende vergrijzing in zicht, dat een steeds groter percentage kwetsbare ouderen een beroep gaat doen op de middelen van de WMO. Daarom zou het goed zijn dat de gemeente met een vooruitziende blik een helder specifiek ouderenbeleid gaat voeren! Vanuit deze wens willen wij u de volgende zaken schetsen en komen wij met een aantal SPEERPUNTEN:, die wij hieronder kort toelichten: Uit het rapport van Partoer ( Demografische ontwikkelingen ,Trees Flapper) blijkt dat in toenemende mate ouderen zullen gaan verhuizen naar plaatsen met veel voorzieningen in de nabijheid. Met de verwachte teruggang van het aantal bewoners in Friese dorpen zullen daar zeker de nodige voorzieningen stopgezet worden. Dan worden (kwestbare) ouderen genoodzaakt om naar grotere centrumplaatsen te verhuizen. Verwacht mag worden dat ook in Leeuwarden zich meer ouderen zullen vestigen. Steeds meer ouderen zullen zo lang mogelijk in hun eigen huis blijven wonen. Gewild of noodgedwongen omdat de toegang tot verzorging/verpleging AWBZ moeilijker wordt. * 2013: toegang vanaf ZZP 3. *2015: vanaf ZZP 4 *vanaf 2017 vanaf ZZP 5. Zorg aan kwetsbare ouderen zal dan steeds meer gegeven moeten worden door familie, vrienden of buren: de MANTELZORGERS. Deze zorgtaak overkomt je; je kiest er niet voor maar je neemt het op je. Kortdurende zorg is vaak best op te brengen, maar als dit langdurig wordt vraagt het erg veel van de zorgverlener(s). Hij of zij moet het ook vol kunnen houden en de relatie met de
zorgvrager moet wel goed kunnen blijven. Daarom is het van groot belang dat iedere zorgverlener een beroep kan doen op RESPIJTZORG als daar behoefte aan is. De mantelzorger moet zo nu en dan even een adempauze kunnen krijgen om de verzorging vol te kunnen houden. Er moet voldoende respijtzorg zijn om de mantelzorgers te kunnen ontlasten. Mantelzorgers dienen voldoende ondersteuning te krijgen vanuit Multi Functionele Centra. Nu het regeringsbeleid wordt dat ouderen zo lang mogelijk in hun eigen woning moeten blijven wonen , dient die woning daar ook geschikt voor zijn. Vaak zullen aanpassingen nodig zijn. Laat de gemeente in haar woningbeleid bij renovatie/verbetering/ nieuwbouw insteken op het realiseren van LEVENSLOOPBESTENDIGE WONINGEN, met Woonkeurmerk, waar zowel jong als oud comfortabel kunnen wonen. Toewerken naar levensloopbestendige woningen in de stad en in de dorpen. Domotica in woningen bevorderen. In de stadswijken wonen veel ouderen in etageflats. Als in de toekomst meer buurtgenoten voor elkaar moeten zorgen (omzien naar elkaar), dan is het belangrijk dat zij elkaar ook goed leren kennen. Een goede manier om buurtschapszin te bevorderen is het opzetten van KOFFIERUIMTES in deze flats, waar etagebewoners elkaar op gezette tijden kunnen ontmoeten . Veel ouderen die slecht lopen vinden de afstand naar een MFC in hun wijk te ver en dan blijven ze noodgedwongen maar thuis. Gevolg kan zijn: EENZAAMHEID. Koffieruimtes in etageflats mogelijk maken. Laat de gemeente bij de corporaties hierop aandringen.
In de afgelopen jaren zijn er in Leeuwarden enkele projecten van GROEPSWONEN voor senioren van de grond gekomen. Voorbeeld: De Gouden Bal- Blyn Anker- Badi Bagwan (boven nieuw winkelcentrum Bilgaard). Deze initiatieven van bewoners zijn pas na jarenlang vasthoudend volhouden tot stand gekomen. Een aantal projecten zijn niet doorgegaan omdat de initiatiefnemers de moed hebben opgegeven omdat zij vanuit gemeente en woningcorporaties onvoldoende medewerking en ondersteuning kregen om het geheel te kunnen realiseren . Als in de komende tijd mensen steeds meer voor hun kwetsbare buren moeten zorgen, dan is deze vorm van groepswonen daarvoor ideaal. Je kiest bewust voor elkaar, kent elkaar en je helpt elkaar waar nodig. De gemeente dient helder beleid te maken om initiatieven van burgers tot bouw/inrichting voor groepswonen mogelijk te maken. In elke woonwijk zou een eigen woongroep moeten komen voor senioren. INFORMATIE en COMMUNICATIE: Ouderen die op een of andere manier ondersteuning in hun leefsituatie wensen weten soms niet waar ze heen moeten met hun zorgvraag: De gemeente zal hierover duidelijk informatie verschaffen in de Gemeentegids 2013/2014 onder het kopje OUDEREN (in lettergroote 12) De gemeente zal hierover duidelijk informatie verschaffen in Huis aan Huisbladen, in de dorpsbladen en via folders bij huisartsen-bibliotheek, enz. In de Buurt Service Punten en via de Buurt Service Teams moeten ouderen gemakkelijk naar de juiste hulpadressen verwezen kunnen worden.
Heeft de gemeente stimuleringsbeleid om burgers (ouderen) zelfredzaam/ werkzaam te maken? Consulenten die bij de KEUKENTAFELGESPREKKEN de intake voor WMOindicatie verzorgen dienen qua kennis en methodiek goedgetraind en hoog gekwalificeerd te zijn , om bij de poort de goede vragen te kunnen stellen en de juiste richting te kunnen aangeven. De gemeente dient voldoende budget vrij te maken voor deskundigheidsbevordering .
OUDEREN op de ARBEIDSMARKT: Ouderen moeten langer blijven werken… maar dan moet er wel betaald werk voor hen zijn. Dat is in deze tijd heel moeilijk. Veel ouderen zitten nu zeer langdurig in participatiebanen. Door ontslag van oudere werknemers gaat er veel kennis en ervaring verloren bij bedrijven en instellingen. De gemeente zal zich inspannen om werkgevers te stimuleren kansrijke vijftigplussers in dienst te nemen of aan het werk te houden. Kennis en ervaring van oudere werknemers kunnen heel goed overgedragen worden op jongere werknemers. Laat de gemeente daar alert op zijn.
MOBILITEIT: Veel ouderen maken gebruik van het WMO-taxivervoer, waardoor zij in staat gesteld worden deel te nemen aan allerlei activiteiten buitenshuis. Dat is heel belangrijk. Nu er op dit vervoer fors bezuinigd wordt mag dat niet ten koste gaan van de aanrijtijden. De gemeente ziet er op toe dat de aanrijtijden van het taxivervoer kloppen met de verstrekte gegevens van de vervoerder en zal bij klachten daarover gerichte stappen ondernemen richting vervoerder.
Graag zien wij bovenstaande punten verwoord in uw verkiezingsprogramma. Mocht u hierover vragen hebben dan zijn wij graag bereid tot nader gesprek. Daarvoor kunt u contact opnemen met onderstaand adres. Bij de debatavonden voorafgaand aan de raadsverkiezingen hopen wij als SLO aanwezig te zijn om de kandidaat-raadsleden te bevragen op hun standpunten inzake beleid voor ouderen. Wij wensen u veel succes met het samenstellen van uw programma en wij zien uit naar de verschijning ervan.
Met vriendelijke groeten, Namens de Samenwerkende Leeuwarder Ouderenbonden (ANBO-PCOB-KBO), Jeanet Dijkema-Reinders, voorzitter SLO e.
[email protected] Tel. 058-2660168
Punten uit verkiezingsprogramma’s periode nov. 2013 – mrt 2018 betrekking hebbend o.a. op OUDEREN…
PvdA: Verkeer en vervoer: De PvdA vindt de OV-bereikbaarheid van stad en dorp belangrijk. Met name voor scholieren en ouderen moeten verbindingen in stand blijven. De PvdA zal maatwerkinitiatieven vanuit de dorpen, zoals bijvoorbeeld een buurtbus, actief ondersteunen. De PvdA is voorstander van fietsvoorrang bij rotondes binnen de stadsring zonder daarbij de veiligheid en de doorstroming van het autoverkeer uit het oog te verliezen. Voor minder validen worden de mogelijkheden om op weekdagen boodschappen te doen in de binnenstad uitgebreid d.m.v. een flexibeler parkeerregime voor kaarthouders op straat (vrij parkeren buiten de vakken, wanneer mogelijk).
Welzijn: Behoud van zelfstandigheid en zelfredzaamheid staan voorop. Professionals kijken samen met de cliënt welke zorg nodig is. Maatwerk is daarbij uitgangspunt. Er kan o.a. gewerkt worden conform de werkwijze „Ien op it hiem‟. Eerst wordt gekeken naar wat iemand zelf kan bijdragen aan een oplossing en hulp uit eigen kring (samenredzaamheid). Altijd is er een vangnet van goede zorg en sociale voorzieningen, afgestemd op de persoonlijke omstandigheden. De PvdA wil inzetten op laagdrempelige en rechtstreeks toegankelijke hulp. Dit betekent doorontwikkeling van het Frontlijnteam en Mienskipssoarch, waarbij leidend is dat de zorgverleners de zorgvragers kennen! Ook krijgen buurtzorg en de wijkverpleger belangrijke rollen. (Professionele) zorgverleners zijn van groot belang voor de gezondheid van zorgvragers. Wat de PvdA betreft wordt hier dan ook niet op bezuinigd. Bij aanbestedingen is niet de prijs maar de kwaliteit uitgangspunt. De “meitinkers” en sociale werkers zijn snel in staat om zelf indicaties op alle leefgebieden af te geven. Het maakt niet uit of dat is voor huishoudelijke verzorging of bijvoorbeeld een huishoudelijk apparaat. Indiceren gebeurt niet achter een bureau ergens in het land, maar lokaal met inzicht op alle leefgebieden. Bij verschillen van inzicht moet een beroep op een onafhankelijke derde partij kunnen worden gedaan. Overbodige indicaties willen wij afschaffen. Door te investeren in samenredzaamheid (hulp uit eigen kring) en laagdrempelige en rechtstreeks toegankelijk hulp krijgt iemand snel en op maat de steun die hij nodig heeft in zijn eigen leefomgeving tegen geringe kosten. Alle Leeuwarders in aandachtswijken worden bezocht door het Sociale Wijkteam. Niemand wordt in de steek gelaten, iedereen wordt betrokken. Geen bezuiniging op het armoedebeleid, wel verbeteren en vereenvoudigen waar mogelijk. De gemeente neemt het initiatief tot een onderzoek naar de mogelijkheden voor samenwerking met verenigingen, sportondernemers en de gezondheidssector (fysiotherapie, ziekenhuizen, verzorgingshuizen) met als doel inwoners eenvoudiger inzicht te bieden in de mogelijkheden om te sporten en dus gezond te blijven. De combinatie van sport en zorg wordt versterkt. Elke inwoner van de gemeente kan sporten, ongeacht inkomen of leeftijd. De gemeente gaat de samenwerking met zorgverzekeraars, in het bijzonder zorgverzekeraar De Friesland, versterken. Doel is het omlaagbrengen van de zorgkosten, door in te zetten op preventieve beheersing van gezondheidsrisico‟s. Wonen: De gemeente, corporaties, bouwers en makelaars moeten een gezamenlijk plan maken om de woningmarkt vlot te trekken. Daarbij kijken ze nauwkeurig, via een zogenaamde woningmarktradar, waar vraag naar is. Op deze manier kan gericht ingespeeld worden op wensen van specifieke doelgroepen, zoals studenten en ouderen.
In de prestatieafspraken met de corporaties zullen wij scherp zijn op de voorraad sociale huurwoningen. De bestaande woningvoorraad moet van een goed kwaliteitsniveau zijn. Verder willen we energiebesparende maatregelen. Voor particuliere woningbezitters hebben wij een goedkope leningsmogelijkheid gecreëerd en wij willen samen met de energiemaatschappijen ook kennis en ondersteuning bieden om meer energiebesparende maatregelen tot stand te brengen in de bestaande woningvoorraad
CDA: Tijd en voorzieningen voor mantelzorg Vrijwilligers en mantelzorgers hebben recht op goed beleid van de gemeente. Wij staan voor extra voorzieningen voor mantelzorgers. In de vorm van een collectieve W.A. verzekering, tijdelijke ontheffing uit de sollicitatieplicht en kinderopvang. In de komende periode komt daar een goed ontwikkelde respijtzorg bij. Waarmee mantelzorgers en vrijwilligers tijdelijk verlicht kunnen worden in hun taken. . Wij willen zorg op de menselijke maat en behoefte. De huisarts blijft voor mensen met zorgen het eerste aanspreekpunt. Huishoudelijke ondersteuning en jeugdzorg zijn nieuwe taken voor de gemeente. Deze taken vragen aparte aandacht en maken straks wat ons betreft geen deel uit van de sociale teams die in de wijken actief zijn. Zij hebben wel een consulterende en deskundige inbreng. 3.1 Werk maken van goede zorg Leeuwarden heeft in diverse wijken teams die problemen signaleren en van een oplossing voorzien. Wij kiezen er voor dat deze eerstelijnsvoorziening niet gaat werken op basis van aanbod. Maar dat gekeken wordt, met de hulpbehoevende, wat echt nodig is om zo optimaal mogelijk mee te draaien in onze samenleving. Daarbij staat voorop wat mensen in de omgeving voor hem of haar kunnen betekenen, voordat de gemeente wordt benaderd voor een oplossing. Mienskipssoarch moeten we houden Het goed werkende Mienskipssoarch blijft in de dorpen behouden. De goede ervaringen van deze manier van werken worden meegenomen in de wijkteams. 3.4 Belangrijke plaats voor ouderen Actieve en zelfstandige ouderen zijn van belang voor de samenleving. Zij doen aan vrijwilligerswerk en vormen de geschiedenis van onze stad en dorpen. De gemeente werkt aan langer zelfstandig kunnen wonen en zelfredzaamheid. Dat doen we door te investeren in levensloopbestendige wijken en dorpen. Waar ouderen zorg nodig hebben bieden we dat zo overzichtelijk mogelijk aan. Koffiehoekjes in ouderenflats zijn hier een goed voorbeeld van. De gemeente spreekt met corporaties af dat voor dergelijke hoekjes voortaan geen huur hoeft te worden betaald en dat zij maximale medewerking verlenen.
De gemeente stimuleert het groepswonen voor ouderen, door procedures te bekorten, hulp te bieden bij overleg met woningbouwcorporaties en eventuele regelgeving te vereenvoudigen. De (verenigde) ouderenbonden worden een vaste gesprekspartner van de gemeente op het gebied van wonen, zorg en vrije tijd. Eenzaamheid tegengaan Het tegengaan van vereenzaming vraagt dat we met elkaar oog hebben voor ouderen. Het is in de eerste plaats een verantwoordelijkheid als buurtgenoot of kennis. De gemeente kan er ook aan bijdragen door met corporaties en/of zorginstellingen ruimte beschikbaar stellen in flats of elders dichtbij ouderen, die gebruikt kunnen worden als ontmoetingsruimte. De gemeente heeft oog voor levensloopbestendig wonen. Er is behoefte aan woningen waar zowel ouderen als jonge gezinnen comfortabel kunnen wonen. De gemeente moet niet dwars liggen bij uitbouw van woningen als dit wordt gedaan om vader of moeder in huis te nemen. 3.5 Persoonlijke zorg zonder te veel regels Er komt een experiment om voorzieningen voor persoonlijke verzorging, gebruik van rolstoelen en vervoer zonder indicatie te verstrekken. Dat scheelt in procedures. Voor voorzieningen kan mensen een eigen bijdrage gevraagd worden. Hierdoor wordt er veel op uitvoering bespaard zodat zoveel mogelijk geld daadwerkelijk bij de zorg terecht komt. Er wordt zoveel mogelijk met persoonsgebonden budgetten gewerkt. Ondersteuning voor het beheer van de budgetten wordt voortaan door de ontvangers zelf betaald. Er zullen steeds meer kwetsbare ouderen thuis blijven wonen. De gemeente onderzoekt of het mogelijk is een laagdrempelig en goedkoop systeem van alarmering op te zetten zodat mensen zich veiliger voelen in hun eigen huis. Zonder indicering is een alarmsysteem voor ouderen met een klein inkomen te duur. 3.6 Onveiligheid voorkomen Veiligheid is een fundamenteel recht voor elke mens. De overheid heeft als enige het recht dwangmaatregelen te nemen om die veiligheid te verzekeren. Maar veiligheid is wel een zaak van iedereen. Veiligheid hangt samen met sociale verantwoordelijkheid die mensen in hun eigen omgeving willen nemen. -------------------
NLP: 4. Sociaal maatschappelijke ontwikkeling / Zorg Iedereen die hulp nodig heeft en daarin niet zelf kan voorzien heeft recht op hulp van de samenleving. Snel en op maat dicht bij de burgers in wijken en dorpen. Bureaucratie moet worden uitgebannen. Ook persoonlijke aandacht is een zorgrecht. Met zorgaanbieders worden contracten gesloten die goede zorg en aandacht mogelijk maken. Bij selectie van aanbieders van zorg wordt niet uitsluitend gekeken naar de prijs maar ook naar dienstverlening en arbeidsvoorwaarden. Nog steeds zijn er te veel mensen die ongewild eenzaam zijn. De NLP vindt het belangrijk dat deze mensen (weer) mee kunnen gaan doen aan het maatschappelijke leven. Wijk- en dorpscentra kunnen en moeten een trefpunt worden waar mensen elkaar ontmoeten. De NLP stimuleert actieve en passieve deelname van burgers aan wijk- en dorpsactiviteiten.
---Mindervaliden krijgen tijdig passende hulpmiddelen die ze nodig hebben om hen in staat te stellen deel te nemen aan de maatschappij. De NLP is van mening dat bij de zorg voor ernstig zieken en ouderen ook rekening gehouden moet worden met de gezinssamenstelling. Het verlenen van mantelzorg moet blijvend ondersteund worden. ---De NLP vindt dat ouderen naar eigen inzicht en wensen hun leven zo lang mogelijk zelfstandig moeten kunnen inrichten. Veiligheid, goede bereikbaarheid en toegankelijkheid van voorzieningen, goed openbaar vervoer en zorg op maat zijn hiertoe onontbeerlijk. De gemeente stimuleert de bouw van voldoende soorten van ouderenhuisvesting. De gemeente stimuleert ook het zgn. levensbestendig bouwen. ---Ouderen die zelfstandig willen blijven wonen, moeten dat blijven kunnen doen, ook in de dorpen. De NLP vindt dat ouderen ook zelf vrijwillig moeten kunnen kiezen voor het wonen in een seniorencomplex (met of zonder zorg) en niet alleen wanneer dat medisch noodzakelijk is. Hoezeer het zelfstandig wonen van ouderen ook door iedereen gewenst is, het valt niet te ontkennen dat door de 'het nieuwe wonen' de eenzaamheid onder ouderen is toegenomen. De ouderen moeten zelf naar invulling van hun dag zoeken en zelf hun contacten leggen. Dat lukt niet iedereen. Er moeten voorzieningen komen in de directe omgeving waar mensen elkaar kunnen ontmoeten en waar contacten kunnen ontstaan. ---Bij scheiding van wonen en zorg blijft de diversiteit en de betaalbaarheid van voorzieningen in verzorgings- en verpleegtehuizen gewaarborgd. De NLP wil een gelijke behandeling voor iedereen in de WMO. Het eigen vermogen zou niet ingezet hoeven te worden voor een bijdrage in de WMO voorziening. Waar steeds meer een beroep wordt gedaan op de mantelzorg moeten er voorzieningen komen die dat ook mogelijk maken. Mantelzorgers moeten een beroep kunnen doen op ondersteuning en op tijdelijke vervanging. ---Het vermoeden van misstanden in de zorg (mishandeling, fraude, diefstal, etc.) moet makkelijk en discreet gemeld kunnen worden. De NLP wil onnodige verspilling in de zorg tegengaan. Hulpmiddelen dienen effectiever voorgeschreven te worden, De NLP wil, waar mogelijk, hergebruik van goederen. 6. Wonen Door verschillende oorzaken zullen er minder kantoorpanden en winkelruimtes nodig zijn. Deze zullen omgebouwd moeten worden tot woonruimtes. Door diverse oorzaken zullen steeds minder mensen in staat zijn een woning te kopen, en er staat al veel te koop. We moeten dus terughoudend zijn met nieuwbouwlocaties. Tegelijkertijd zijn er kansen voor seniorenwoningen en (goedkope) huurwoningen. Waar de overheid verlangd dat ouderen thuis blijven wonen en niet meer naar verzorgingshuizen gaan, betekent dit dat er voldoende woningvoorraad voor deze doelgroep moet zijn. Er dient een gedifferentieerd woningaanbod te zijn dat aansluit op de behoeften van de doelgroep (opgeplust, aangepast, levensloopbestendig, kangoeroewoningen, etc.). Ook hier is er vooral vraag in de goedkope sector. Naast een geschikte woning, is de aanwezigheid van een aantal voorzieningen in de directe woonomgeving een voorwaarde om tot op hoge leeftijd een goede kwaliteit van leven te hebben in de eigen woning. Dit geldt ook voor de dorpen. Gestreefd moet worden naar de juiste balans in woningvoorraad, een evenwicht tussen sociaal, goedkoop, midden en top segmenten. 14. Woon- en leefomgeving De NLP hecht grote waarde aan veilige, aantrekkelijke en toegankelijke straten, paden en pleinen. De verblijfswaarde staat daarbij voorop: de openbare ruimte behoort werkelijk openbaar te zijn en uit te nodigen tot wandelen, fietsen, spelen en elkaar ontmoeten. Bij de inrichting van openbare ruimten wordt rekening gehouden met de toegankelijkheid voor minder validen. -
------------
FNP:
Solidariteit: De FNP is in mienskipspartij. Foar it behâld fan de solidariteit moat begryp en respekt fan wjerskanten tusken earm en ryk, jong en âld, sûn en siik behâlden en fersterke wurde, dat nimmen oan de kant komt te stean. Wolwêzen en soarch. Troch desintralisaasjes fan bygelyks de AWBZ en de jeugdsoarch krijt de gemeente mear
taken. Spitigernôch wurde de budzjetten koarte wylst de fraach tanimt. De FNP hat der altiten foar pleite de soarch tichtby de minsken te organisearjen. Besykje de euro, sûnder omballingen en fergriemerij, dêr te krijen wêr’t it nedich is (Fan in budzjet bûn oan de persoan nei in budzjet dat de persoan folget). It freget mear fan de minsken sels en har omjouwing. Mar ek de helpferlieners, oft dy no fan thússoarch of wolwêzen binne, sille har lytsskaliger en tichterby de minsken organisearje moatte. Soks sparret kosten út en slút better oan by it ferlet fan de minsken. De FNP tinkt dêrby oan koöperaasjes fan selsstannige helpferlieners. Spesjaal omtinken moatte wy ha foar dyjingen dy ‘t harsels wier net rêde kinne. In fangnet moat der wêze. Wenningbou: In ferskaat fan attraktive wenningen en in miks fan sosjale klassen makket nije buerten better leefber. Ek stimulearje fan generaasje- en saneamde kangoeroewenten mei it each op de takomst. Wat wentebou oanbelanget moat der spesjale oandacht foar de doarpen komme, wenningbou dy’t oanslút op de fraach fan de minsken sels. Jongerein mar ek âlderein krijt de kans om yn eigen omjouwing wenjen te bliuwen. Mienskip taken nei doarp en buert. De stêd kin ek noch in soad leare fan de doarpen. Omdat de sinten by de oerheid krapper wurde wurdt der mear oerlitten oan de minsken sels en har omjouwing. Dêrmei wurdt in grut berop dien op de sosjale koheezje en mienskipssin. Doarpen binne better taret op dy nije werklikheid. Eksperiminten op it mêd fan buertsoarch of it sels dwaan fan grienûnderhâld ha de measte kâns fan slagjen op de doarpen en kinne ta foarbyld tsjinje foar de wiken yn de stêd.
PAL/ Groen Links: G. Ouderen Nederland is in toenemende mate aan het vergrijzen. Het aantal 50-plussers in de gemeente Leeuwarden bedraagt zo’n 32.000, waarvan er 7.000 ouder zijn dan 75 jaar. De komende jaren groeit deze groep nog verder. Aangezien een centrumplaats vaak meer en betere voorzieningen heeft, heeft Leeuwarden een aanzuigende werking hebben op omliggende gemeenten. Waar ouderen vaak worden gezien als kostenpost, wil PGL de kennis en (levens)ervaring van ouderen graag benutten. PGL vindt dat bij toenemende vergrijzing ook een beter doelgroepenbeleid hoort. zoals sport, beweging en valpreventie zorgt ervoor dat ouderen langer mobiel blijven. Bovendien bevordert dit de sociale cohesie. Speerpunten in dit beleid zijn met name gericht op wonen, zorg en welzijn. Niet alleen vanuit de gemeente of het collectief georganiseerd, juist in samenwerking met wijken en buurten krijgt ouderenzorg de komende jaren meer invulling. 1. PGL wil dat er een wethouder specifiek verantwoordelijk voor de portefeuille ouderenbeleid. Daarnaast voert de gemeente structureel overleg met de samenwerkende ouderenbonden (SLO) over het te voeren beleid.
12 2. Er is toenemende groep vitale ouderen. De gemeente stimuleert participatie van de ouderen in het vrijwilligerswerk. De gemeente laat haar waardering zien voor vrijwilligers door deze jaarlijks in het zonnetje te zetten en te belonen met een tegoedbon die kan worden besteed bij maatschappelijke culturele instellingen in Leeuwarden. 3. PGL ziet nieuwe mogelijkheden voor ‘generatiewonen’: verschillende generaties dicht bij elkaar. Samen, vanuit eigen keuze en verantwoordelijk voor elkaar. 4. PGL wil voorzieningen voor ouderen laagdrempelig organiseren. Eigen verantwoordelijkheid en dorp- en wijkgericht werken zijn hierbij het uitgangspunt. 5. PGL versterkt samenwerking tussen partners op het gebied van wonen en zorg. Door slimme ICT -toepassingen (domotica) toe te passen, kunnen mensen langer thuis blijven wonen. PGL wil de
scholen in Leeuwarden betrekken bij het ontwikkelen van dergelijke toepassingen. 6. De basisvoorzieningen (verzorgingshuizen) moeten behouden blijven voor degenen die om lichamelijke of psychische redenen niet langer zelfstandig kunnen wonen. Waar nodig neemt de gemeente het initiatief voor de vervanging van de huisvesting. 7. Samen met ouderenadviseur - een ‘meitinker’ - kunnen ouderen bespreken welke zorg zij nodig hebben en wie ze daarvoor willen inschakelen. Voor minder mobiele ouderen moet huisbezoek van een ouderenadviseur mogelijk zijn. 8. Ervaren werkkrachten zijn belangrijk voor het kennisniveau binnen bedrijven en overheidsinstellingen. PGL vindt dat werkgevers zich moeten inzetten om 50-plussers in dienst te nemen. Daarnaast moeten werknemers voldoende worden bijgeschoold om hun kennis en kunde op peil te houden. De gemeente is een grote werkgever en moet daarbij het goede voorbeeld geven. 9. Zorg en welzijn moeten zoveel mogelijk gericht zijn op preventie. Een ruim en betaalbaar aanbod van activiteiten zoals sport, beweging en valpreventie zorgt ervoor dat ouderen langer mobiel blijven. Bovendien bevordert dit de sociale cohesie. B. Zorg en welzijn Door de decentralisatie van de Algemene wet bijzondere ziektekosten (AWBZ) en de jeugdzorg wordt de gemeente de belangrijkste speler in het zorgdomein. Gemeenten gaan bijvoorbeeld zorgen voor de begeleiding en persoonlijke verzorging aan huis. Er komen niet alleen nieuwe taken op de gemeente af, ook de ‘efficiencykorting’ die de landelijke overheid daarbij oplegt, is fors. Kortom, gemeenten moeten ‘meer’ gaan doen met ‘minder’ geld. Dit alles noodzaakt tot een andere manier van zorg organiseren, maar ook tot een cultuurverandering bij de mensen die zorg nodig hebben. Het nieuwe zorgstelsel gaat daarbij, meer dan voorheen, uit van eigen verantwoordelijkheid en het activeren van het eigen netwerk. PGL is niet blij met de forse budgetkorting, maar ziet ook kansen om de zorg overzichtelijker, efficiënter en toegankelijker te maken. Doordat de gemeente de verantwoordelijkheid krijgt, in plaats van een anoniem zorgkantoor, kan zij door burgers worden aangesproken op de zorgverlening. PGL hanteert een aantal duidelijke uitgangspunten bij deze veranderingen. Deze zijn: Zorg wordt vanuit de vraag georganiseerd; Het aanvragen van zorg wordt overzichtelijker; Iedereen kan blijven deelnemen aan de maatschappij;
15
Er wordt een vangnet in stand gehouden, dat voor iedereen toegankelijk blijft; Kleinschalige burgerinitiatieven worden gestimuleerd; Gemeenten gaan in dit geheel de regie voeren. Als regisseur is er ook een kans om het aanbod efficiënter op elkaar af te stemmen. 1. PGL wil dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Wij kiezen zoveel mogelijk voor een inkomensafhankelijke bijdrage. Die voorziet erin dat iedereen kan meedoen in de samenleving. Uitgangspunt is een solidaire en sociale gemeente, die extra ruimte maakt voor mensen die kwetsbaar zijn. 2. PGL wil dat de zorg voor iedereen toegankelijk blijft en overzichtelijk wordt. De gemeente verzorgt een laagdrempelig loket waar alle aanvragen kunnen worden ingediend en eventueel om advies kan worden gevraagd. Deze loketfunctie wordt zoveel mogelijk in de wijken en dorpen ondergebracht. 3. PGL wil dat de zorg zoveel mogelijk wordt georganiseerd vanuit de vraag. Daarbij wordt in eerste instantie gekeken naar het eigen netwerk. De gemeente denkt daarbij mee over het activeren van het netwerk. Het systeem van de ‘meitinkers’ uit Boarnsterhim is hiervoor een goed model. Vaak blijkt dat er achter de aanvraag van een voorziening een hele andere zorgvraag zit. In overleg met ‘meitinkers’ kan op een creatieve manier invulling worden gegeven aan deze zorgvraag. 4. Waar het eigen netwerk ontoereikend is, vindt ondersteuning zoveel mogelijk plaats vanuit de wijk. Het organiseren van groepen hulpverleners in kleinschalige verbanden in de wijk (en met weinig overhead), wordt daarbij gestimuleerd. PGL vindt Buurtzorg Nederland hiervan een inspirerend voorbeeld. 5. PGL wil de combinatie van beroepskrachten, mantelzorgers uit het eigen netwerk en vrijwilligers bij de zorgverlening verder ontwikkelen. Burgerinitiatieven op dit gebied worden zoveel mogelijk gestimuleerd en ondersteund. Hierbij wordt gedacht aan kleinschalig wonen met voorzieningen als gezondheidscentra in de buurt. 6. PGL wil dat initiatieven om vereenzaming te voorkomen, worden gestimuleerd. Toegankelijke en
goede openbare vervoersvoorzieningen zijn hierin van wezenlijk belang. PGL ziet ook een belangrijke meerwaarde in het groepsgewijs wonen. Terwijl gezinsverbanden minder belangrijk worden, is de woongroep een nieuwe hoeksteen van de samenleving! Bij woongroepen beschikken bewoners over één of meerdere gezamenlijke ruimtes die zij benutten voor gezamenlijke activiteiten als koffiedrinken, gezamenlijk eten, schilderen, huiskamerconcerten, et cetera. Initiatieven om woongroepen te starten of een ontmoetingsruimte te realiseren binnen bestaande woongebouwen, worden gestimuleerd. 7. Bij zorg- en welzijnsbeleid is de professionaliteit en de doortastendheid van de hulpverleners van cruciaal belang. Gemeenten, welzijnsinstellingen en scholen moeten daarom blijven investeren in de kennis en kunde van de hulpverleners en mantelzorgers. VVD:
Veel verzorgingshuizen hebben te kampen met te weinig parkeerplaatsen waardoor elders ook extra parkeerdruk ontstaat. De gemeente zoekt samen met de verzorgingshuizen actief naar oplossingen om de parkeermogelijkheden te vergroten. SENIOREN: Senioren willen zo lang mogelijk zelfstandig blijven wonen en thuis de zorg te ontvangen die nodig is. Er moet voldoende en divers aanbod zijn die betaalbaar is. Ook voor de lage inkomens. De gemeente stimuleert daarbij de bouw van levensloopbestendige woningen in de stad en in haar dorpen. Senioren wordt actief de mogelijkheid geboden om hun eigen woning te ontwikkelen. Initiatieven van senioren om zelf woonruimte te ontwikkelen sneuvelen nog veel te vaak door bureaucratie of traag malende molens. Dit is voor de VVD onacceptabel. WMO: De VVD wil dat Leeuwarden een gemeente is waarin mensen zelfredzaam zijn en zich vrij kunnen ontplooien. Dat betekent ook dat mensen die (tijdelijk of permanent) niet volledig zelfstandig kunnen functioneren, hierbij ondersteund moeten worden. Voor een deel moet de gemeente die ondersteuning bieden. Het uitgangspunt bij hulpverlening moet daarbij zijn: één cliënt, één plan, één regisseur. Daarbij blijft er steeds voldoende ruimte voor keuzevrijheid: uiteindelijk moet het mogelijk zijn om in de praktische zorg zoals bijvoorbeeld huishoudelijke verzorging een keuze te maken uit verschillende aanbieders. In de komende jaren wordt bekeken welke methode voor de uitvoering en indicatie van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) en de uitvoering van het welzijnswerk het meest geëigend is. Dit betekent het voortbestaan van de huidige stichting Mienskipsoarch uit Boarnsterhim en de samenwerkingsvariant van Amaryllis. Zolang niet vaststaat wat de beste organisatorische vorm is die bij dit proces hoort worden geen onomkeerbare stappen gezet of nieuwe organisaties opgericht. SAMENLEVING: Iedere inwoner/burger heeft talenten en mogelijkheden. Dit geldt ook voor mensen die tijdelijk of permanent een beperking hebben. Multifunctionele accommodaties, buurthuizen of anderszins te gebruiken algemene ruimten vervullen een belangrijke functie in het “welzijnszorg” arrangement. Het zijn de voorzieningen waar inwoners elkaar kunnen ontmoeten, ondersteunen en ontspannen. Hierdoor is individuele zorg minder nodig.
Bij het ontwikkelen van wonen en zorg binnen Leeuwarden moet ook nadrukkelijk rekening worden gehouden met de wensen van senioren. De gemeente moet zich volgens de VVD richten op levensloopbestendig bouwen en daarnaast open staan voor experimenten en de mogelijkheid om zelf invulling te geven aan eventuele zorgbehoefte (bijvoorbeeld ”zorgstates” in voormalige boerderijen). Binnen de Wmo moet ruimte zijn voor flexibele oplossingen op zorgvragen. Daarmee wordt dit proces versterkt. -----------------------------
ChristenUnie: We zullen in Lwd. goed voor onze oudere en/of gehandicapte moeten zorgen. Het beleid in Lwd. is dat zij zo lang mogelijk zelfstandig moeten blijven wonen. Voor de CU betekent dit dat het woningaanbod daarom goed afgestemd moet zijn op hun behoeften en wensen. Door het ‘nieuwe wonen’is de eenzaamheid onder ouderen en/of gehandicapten toegenomen. De CU wil daarom initiatieven van senioren en/of gehandicapten voor realisatie van gezamenlijke woonvormen bevorderen Ook moet medewerking worden verleend aan de realisatie van ontmoetingsruimten. Met onze ouderen en/of gehandicapten moet op volwaardige wijze worden omgegaan: niet vóór hen denken maar met hen meedenken. Voor hen die niet meer zelfstandig kunnen wonen zullen in Lwd. voldoende zorgmogelijkheden en verzorgingshuizen in stand gehouden moeten blijven, met kleinschalige intramurale voorzieningen in de wijken. Speerpunten: - Goede afstemming met de burger, belangenorganisaties, vrijwilligers en kerken over de gevolgen van de veranderingen in de WMO; - Voldoende ondersteunende faciliteiten voor mantelzorgers en vrijwilligers om de draagkracht en draaglast met elkaar in evenwicht te kunnen houden - Eén overkoepelende organisatie per wijk/dorp ondersteund door een wijkbudget; - Kerken, waar mogelijk een centrale plek in wijk/dorp geven; - Heldere communicatie over veranderingen in de WMO - Gem. Lwd. voldoet aan het VNverdrag voor gehandicapten. De CU investeert in een breed ouderenbeleid waar ouderen zelf bij betrokken worden en beleid voor een groeiende groep alleenstaanden. De ‘verzilvering’van de samenleving biedt juist kansen. De CU gaat graag de uitdaging aan om de ervaring en levenswijsheid van oudere mensen dienstbaar te maken aan de samenleving. Speerpunten: - Inspanningsverplichting voor uitkeringsgerechtigden (waar mogelijk); - Ouderen actief betrekken bij het maken van ouderenbeleid.
Bouwen , wonen, infrastructuur: Voorzieningen op het gebied van zorg, medische posten en sport dienen goed bereikbaar en beschikbaar te zijn. Vanwege de toename van ouderen dienen er voldoende levensloopbestendige woningen voor ouderen te zijn alsook kleinschalige woonvormen. Particuliere initiatieven hiervoor dienen gewogen te worden, zeker in een tijd van bezuinigingen. Dit vraagt van alle betrokken partijen (woningcorporaties en projectontwikkelaars, etc.) een uiterste inzet. De CU is een groot voorstander van ‘generatiewonen’. Speerpunten: - Doelmatige woonvoorzieningen voor ouderen, jongeren met een beperking; - Huidige verzorgingshuizen beschikbaar houden voor ‘generatiewonen’waarbij ouderen, alleenstaanden en studenten in elkaars omgeving wonen en van elkaars talenten/ervaringen gebruik kunnen maken; - Goede leefomgeving, veiligheid, schoon mnilieu, voldoende groenvoorziening, doelmatige straatverlichting, beschikbaarheid van zorg, goed bereikbaar wijk/dorpscentrum. - Bundeling van krachten in wijken/dorpen in de vorm van een overkoepelende organisatie per wijk/dorp ondersteund , indien nodig, door een wijkbudget.
Overname van ingediende SLO-punten: Voldoende respijtzorg om mantelzorgers te kunnen ontlasten: CDA-NLP- ChristenUnie
Mantelzorgers dienen voldoende ondersteuning te krijgen vanuit MFC’s
Toewerken naar levensloopbestendige woningen in stad en dorpen CDA- NLP-FNP- VVD- ChristenUnie
Domotica in woningen bevorderen CDA (alarmering)-PAL /GRL-
Koffiehoekjes/Ontmoetingsruimtes in flats mogelijk maken CDA- ChristenUnie
Initiatieven van burgers voor groepswonen mogelijk maken CDA- PAL/GRL- VVD-
In elke wijk zou een eigen woongroep voor senioren moeten komen
Duidelijke informatie in gemeentegids onder kopje ouderen in lettergrootte 12
Consulenten WMO-keukentafelgesprekken moeten goed gekwalificeerd te zijn PAL/GRL-
Er moet voldoende budget voor deskundigheidsbevordering zijn.
Kansrijke 50Plussers aanbevelen bij werkgevers PAL/GRL- ChristenUnie
Kennis en ervaring goed laten overdragen op jongere werknemers PAL/GRL
Alert zijn op de aanrijtijden van taxivervoer bij klachten van burgers.
