Onderwerp: Plan van aanpak bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken - Besluitvormend

VOORSTEL

OPSCHRIFT Vergadering van 19 april 2016 — bestemd voor de gemeenteraad Besluit nummer: 2016_BW_00320 Onderwerp: Plan van aanpak bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken - Besluitvormend Beknopte samenvatting: Vanaf 2024 zijn asbestdaken in Nederland verboden. Dit betekent dat eigenaren van gebouwen met asbesthoudende dakbedekking deze voor die tijd moeten verwijderen. De toestand van het dak is in principe niet relevant voor het verbod. Echter daken in verweerde toestand moeten al eerder verwijderd worden. Dit in verband met mogelijke bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De Omgevingsdienst West-Holland heeft een overzicht opgesteld van 200 locaties in Teylingen waar mogelijk verweerde asbestdaken aanwezig zijn. Voor deze locaties is een plan van aanpak opgesteld. Aan het college wordt voorgesteld om dit plan van aanpak vast te stellen (bevoegdheid college). Daarnaast wordt aan de raad voorgesteld om voor een deel van de uitvoering van dit plan van aanpak (onderzoek verdachte locaties) budget beschikbaar te stellen uit de reserve 'Bodemsanering' (bevoegdheid raad). Bevoegd portefeuillehouder: Arno van Kempen Betrokken portefeuillehouder: Carla Breuer

HET COLLEGE VAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS

AANHEF Bijgevoegde bijlage(n): bijlage 1 schriftelijke inventarisatie PvA Asbestinventarisaties Gemeente Teylingen krantenartikel Trouw (informatief) Bijlage 5: begrotingswijziging nummer 10 Bijlage 4 beantwoording raadsvragen (informatief) Persbericht asbestdaken (concept) raadsvoorstel asbest raadsvoorstel asbest

MOTIVERING Aanleiding en context: In het dagblad Trouw stond een artikel over bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De CDA-fractie stelde hier vragen over in verband met bezorgdheid

p 1 van 49

over de gezondheid van de inwoners van Teylingen. De publicatie in Trouw viel samen met de aankondiging van Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu dat asbestdaken per 2024 zijn verboden. Naar aanleiding van zowel de raadsvragen als de aankondiging van de Staatssecretaris hebben wij aan de Omgevingsdienst West Holland (ODWH) gevraagd een overzicht op te stellen van mogelijke risicolocaties. Dit overzicht is besproken met de bouw-en woningtoezichthouders. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met een gespecialiseerd bedrijf in het inventariseren en herkennen van asbest. Uiteindelijk zijn wij op 200 locaties gekomen waar mogelijk asbestdaken aanwezig zijn en waarvoor een plan van aanpak is opgesteld. Beoogd resultaat: Vaststellen op hoeveel locaties er asbestdaken zijn die schade kunnen aanbrengen aan de omgeving. De risico's en de benodigde maatregelen in kaart brengen. Gevaarlijke situaties dienen opgeheven te worden. Argumentatie: Met het uitvoeren van het Plan van aanpak worden de 200 risicolocaties in 2016 nader onderzocht op hun werkelijke risiconiveau met daaraan gekoppeld de nodige te nemen acties. De ODWH heeft een overzicht opgesteld van 200 locaties, waar mogelijk een asbestdak aanwezig is. Het is aannemelijk dat dit ook locaties zijn waar geen bodemverontreiniging aanwezig is omdat het asbestverdachte dak voorzien is van een gootconstructie of dat er sprake is van verhard terrein. Hoe we dat gaan onderzoeken staat bij 'aanpak/uitvoering' nader omschreven. Alternatieven: Gezien de wettelijke verplichting (asbestverbod in 2024) en mogelijke risico's voor de volksgezondheid zijn er geen alternatieven of andere oplossingsrichtingen mogelijk dan handhaving wanneer eigenaren van verweerde asbesthoudende daken weigerachtig blijven hun dak te vervangen. Kanttekening: Het hele project kost de nodige tijd (aanschrijven, onderzoeken en mogelijk bij geen medewerking eigenaar handhaving) met als gevolg dat het risico voor de volksgezonheid blijft voortduren. Echter 200 locaties onderzoeken kost nu eenmaal tijd. Daarnaast is de inschatting dat de risico's er wel zijn, maar beperkt. En natuurlijk is het zo dat elke burger zelf verantwoordelijk is voor asbest gebruik.

Aanpak / uitvoering: Samengevat komt het plan van aanpak (bijlage 1 & 2) neer op de volgende stappen: Stap 1: Schriftelijke inventarisatie (2de en 3de kwartaal 2016) De essentie hiervan is om meer inzicht te krijgen over waar mogelijke risicolocaties zich bevinden. Het verzamelen van deze informatie gaat per brief, waarin de eigenaar wordt gevraagd of hij in het bezit is van een asbest(verdacht)dak en zo ja, onder welke omstandigheden (bijvoorbeeld wel/geen gootconstructie of onverhard terrein). Uit de reacties van de eigenaren blijkt welke locaties er bezocht moeten worden (stap 3). Eigenaren die niet reageren worden door een toezichthouder bezocht (stap 2). Daarnaast moet het traject eigenaren informeren over, het asbestverbod van 2024, de subsidiemogelijkheden en moet het eigenaren bewust maken van de risico’s die asbestdaken met zich meebrengen. Deze bewustwording moet ervoor zorgen dat onze inwoners en ondernemers vanuit hun eigen verantwoordelijkheid gaan saneren.

p 2 van 49

Stap 2: Bezoeken door de gemeentelijke toezichthouders (3de kwartaal 2016) Na het aanschrijven worden de mogelijke risicolocaties en de locaties van mensen die niet gereageerd hebben bezocht. Hier wordt gekeken of er asbestverdacht materiaal aanwezig is. Ook wordt er gekeken naar de omstandigheden zoals, de conditie van het dak, wel/geen gootconstructie, wel/geen verhard terrein. Het resultaat is een overzicht van locaties die verder onderzocht moeten worden door een gespecialiseerd bedrijf. Stap 3: Onderzoek bodemverontreiniging (na instemming raad, 3de kwartaal 2016). Het overzicht wordt voorgelegd aan een gespecialiseerd bedrijf die zal onderzoeken of er daadwerkelijk situaties in Teylingen zijn waarbij er sprake is van bodemverontreiniging en waarbij er een gevaar is voor de volksgezondheid. Stap 4: beeindigen risicovolle locaties (4de kwartaal 2016) Locaties waarbij de volksgezondheid in het geding is, worden beeindigd. Als er gehandhaafd moet worden, gebeurt dit conform de Handhavingsnota 2013-2016 voor wat betreft de dakconstructies. Deze handhaving vindt zijn grondslag in artikel 1A Woningwet (zorgplicht). De handhaving voor wat betreft de bodemverontreininging gebeurt via de Omgevingsdienst. Deze handhaving vindt zijn grondslag in de Wet Bodembescherming, artikel 13. Participatie: n.v.t. Duurzaamheid: De eigenaren die wij in het tweede kwartaal aanschrijven zullen wij wijzen op de provinciale stimuleringsmaatregel Asbest eraf, zonnepanelen erop welke nog is verlengd tot en met 1 september 2016 door de provincie. De landelijke maatregel is komen te vervallen. Deze regeling is bedoeld voor agrariërs en eigenaren van een voormalig agrarisch bouwblok. Sinds 1 januari 2016 is er tevens een 'Subsidieregeling verwijderen asbestdaken' van kracht. Deze regeling geldt voor iederen. Deze rijksregeling mag gestapeld worden met de provinciale stimuleringsregeling 'asbest eraf, zonnepanelen erop'.

Legt aan de gemeenteraad voor ter beslissing:

VOORSTEL Besluitpunt 1: Het raadsvoorstel als opgenomen in de bijlage aan de raad voor te leggen.

Beslist het volgende:

p 3 van 49

VOORSTEL Besluitpunt 2: Het plan van aanpak 'bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken Teylingen' vast te stellen.

BIJKOMENDE INFO BIJ HET BESLUIT Gemeentewerken — Handhaving Openbare Orde en Veiligheid Financiële consequenties: De financiële consequenties worden duidelijk nadat het plan van aanpak is uitgevoerd en daaruit voortvloeiende locaties zijn bezocht. De resultaten van de eerste twee stappen (verdachte locaties) worden aangeboden aan een gespecialiseerd bedrijf. Dit bedrijf stelt nader onderzoek in om vast te stellen of er sprake is van asbesthoudend materiaal i.c.m. bodemverontreiniging. We hebben een kostenraming gemaakt op basis van 50 risico locaties, dit komt neer op ongeveer €30.000,- te dekken uit de post reserve 'bodemsanering'. Deze reserve is alleen bestemd voor bodemsanering van de projecten Industriekade en Wasbeek. Het gereserveerde bedrag is toereikend om ook dit project te financieren. Echter omdat het een reserve is, is het noodzakelijk dat dit met een begrotingswijziging wordt vastgesteld. De raad wordt voorgesteld om de kosten van het project bodemverontreiniging door asbestdaken te financieren uit de reserve 'bodemsanering' en de daar bijbehorende begrotingswijziging nummer 10 vast te stellen.

BIJLAGEN DIE INTEGRAAL DEEL UITMAKEN VAN HET BESLUIT bijlage 1 schriftelijke inventarisatie PvA Asbestinventarisaties Gemeente Teylingen Bijlage 5: begrotingswijziging nummer 10 raadsvoorstel asbest raadsvoorstel asbest

p 4 van 49

bijlage 1 schriftelijke inventarisatie

Bijlage 1:

Schriftelijke inventarisatie Aanleiding Teylingen heeft mogelijk een aantal panden met asbestdaken. Door weersinvloeden kunnen de asbestvezels loslaten en samen met het regenwater in de omliggende bodem verdwijnen. Dit kan leiden tot grondvervuiling. De OMDW heeft een overzicht opgesteld van ca. 200 locaties in Teylingen waar mogelijke asbestdaken aanwezig zijn. De eigenaren van deze locaties worden geïnformeerd over de risico’s van verweerde asbestdaken, subsidieregelingen en de aankondiging van Staatssecretaris Mansveld dat Nederland in 2024 asbestvrij moet zijn. Daarnaast wordt gevraagd om aan te geven welk soort dak zij hebben, zodat ingeschat kan worden waar mogelijke grondvervuiling aanwezig is. Doelgroepen: • Eigenaren locaties met mogelijke asbestdaken  College b en w  Gemeenteraad • Medewerkers contactcentrum Doelstellingen  Informeren - eigenaren locaties informeren over de risico’s van verweerde asbestdaken, mogelijke subsidieregelingen en verbod op asbest vanaf 2024.  Activeren – eigenaren locaties oproepen om antwoordkaart in te sturen.  Informeren – eigenaren locaties met mogelijke aanwezigheid asbest informeren over het vervolgproces. Boodschap  Verweerde asbestdaken brengen gezondheidsrisico’s mee.  Alle asbest moet per 2024 verwijderd zijn.  Er zijn subsidieregelingen vanuit het ministerie die u kunt aanvragen bij vervanging van asbest in uw woning.  Reageer via de antwoordkaart welk soort dak u heeft. Strategie De gemeente communiceert met de direct betrokkenen. De 200 eigenaren van locaties met een mogelijk asbest dak worden persoonlijk geïnformeerd via een brief met reactiemogelijkheid. In deze brief informeert de gemeente de betrokkenen over de risico’s van verweerde asbestdaken, subsidieregelingen voor verwijdering en wordt aan de betrokkenen gevraagd om aan te geven welk soort dak zij hebben. Degenen die niet reageren worden nogmaals schriftelijk benaderd. Degenen die op een tweede oproep niet reageren krijgen een controlebezoek van de inspecteur bouw- en woningtoezicht. De Inspecteur bouw- en woningtoezicht controleert of er asbestverdacht materiaal aanwezig is en onder welke omstandigheden. Denk hierbij aan wel of geen gootconstructie, een (on)verhardterrein en de conditie van het asbestverdacht materiaal. Op locaties waarbij vermoedelijk asbest aanwezig is, worden er materiaal- en grondmonsters afgenomen en onderzocht op aanwezigheid van asbest. Indien uit onderzoek blijkt dat er sprake is van asbestverontreiniging, worden, in overleg met eigenaar, afspraken gemaakt over het verwijderen van het asbesthoudend materiaal en het saneren van de verontreinigde grond. Communicatiekansen:  Eigenaren krijgen gratis mogelijkheid om te laten onderzoeken of de grond op hun terrein vervuild is. De gemeente betaalt deze kosten.  Gemeente is zich bewust van mogelijke milieurisico’s en pakt dit zorgvuldig op. Dit draagt bij aan het imago van de gemeente als duurzame gemeente.

p 5 van 49

Communicatierisico’s:  Eigenaren van panden met mogelijke asbestdaken die niet aangeschreven zijn, voelen zich gepasseerd.  Eigenaren reageren niet, waardoor je bezoeken gaat brengen die als negatief worden ervaren. Bemoeizucht.

Middelen:  Brief met antwoordkaart  Website bericht  Bezoeken aan huis Planning Datum

Actie  Stuk in college  Stuk op website  Brieven naar bewoners

Wie

Klaar

p 6 van 49

PvA Asbestinventarisaties Gemeente Teylingen

Plan van Aanpak risicoanalyse verweerde asbestdaken en bodemvervuiling

Inhoudsopgave: 1 2 3 4 5 6 7 8

Inleiding en doelstelling Onderzoeksopzet Organisatiestructuur en verantwoordelijkheden Communicatie Projectplanning Borging kennis en ervaring Borging projectrisico’s: voorzorgsmaatregelen Onderzoekskosten

p 7 van 49

1.

Inleiding en doelstelling

Op dinsdag 3 maart 2015 stond op de voorpagina van Trouw een artikel over ernstig met asbest verontreinigde bodems als gevolg van erosie van asbesthoudende daken. De afnemende bindingswerking van asbesthoudende daken door ouderdom, verwering of weersinvloeden veroorzaakt een afname van de hechtgebondenheid van het asbesthoudende materiaal. Bij een afname van de hechtgebondenheid neemt de kans op vezelemissie toe en ontstaan in potentie risico’s voor de volksgezondheid. Bij asbestdaken zonder dakgoot kunnen bij neerslag asbesthoudende deeltjes en asbestvezels van het geërodeerde dak worden getransporteerd naar de bodem waarop het dak afwatert. Uit onderzoek, uitgevoerd in opdracht van de provincies Gelderland en Overijssel, blijkt dat in de helft van de onderzochte gevallen, waar sprake is van de hiervoor beschreven situatie, de bodemverontreiniging met asbest zo fors is dat er sprake is van onaanvaardbare humane risico’s en een spoedige sanering van zowel het gebouwasbest als asbest in de bodem noodzakelijk is.

In het genoemde onderzoek is hiermee vastgesteld dat onverharde bodems waarop geërodeerde asbestdaken afwateren in veel gevallen ernstig verontreinigd raken met asbest. In de rapportage van het onderzoek zijn aanbevelingen opgenomen om onderzoek te verrichten naar de vezelroute en dientengevolge optredende milieubelasting bij asbestdaken die zijn voorzien van een dakgoot en asbestdaken zonder dakgoot die afwateren op een verharding. Onderhavig plan van aanpak is er niet alleen op gericht om te bepalen of de in Overijssel en Gelderland vastgestelde problematiek hier ook speelt, maar ook om dit, op basis van de aanbevelingen, in een breder kader te onderzoeken. Ondanks dat het toepassen van asbest sinds 1993 in Nederland bij Wet verboden is, is asbest nog alom aanwezig. Het is daarom van belang dat niet alleen de asbestdaken met een oppervlakte > 40 m² in het buitengebied te bekijken, maar tevens de kleinschaligere asbestdaken binnen dorpskernen en industriegebieden. De gemeente Teylingen heeft als Duin- en Bollenstreekgemeente binnen haar grenzen veel gedateerde opstallen met verouderde asbesthoudende daken. Het doel van het onderzoek is dan ook om inzicht te krijgen in de actuele risicosituaties (aard en omvang). Op basis van een onderzoek kan de gemeente haar beleid op het risico afstemmen. IDDS is de gecertificeerde kennisautoriteit als het gaat om asbest in gebouwen en bodem. Wij zijn al ruim 25 jaar als ingenieursbureau in de Duin- en bollenstreek actief. Omdat wij alle disciplines in eigen huis hebben en beschikken over volledig gecertificeerde medewerkers voor deskundigheid asbest in gebouwen en in/op bodem kunnen wij de gemeente Teylingen snel, volledig en vooral integraal adviseren. IDDS meent daarom om uw gedegen en betrouwbare kennispartner te zijn, en komt graag in aanmerking om het benodigde onderzoek uit te voeren.

p 8 van 49

2.

Onderzoeksopzet

Vanuit het reeds uitgevoerde onderzoek en de daaruit voortvloeiende aanbevelingen zijn er voor het voorgestelde onderzoek een viertal aandachtsgebieden gekozen. Onderstaand zijn de geselecteerde aandachtsgebieden kort beschreven. 1. Asbestdaken (>40 m2) zonder goot, afwatering op onverharde bodem, buitengebied Het eerste aandachtsgebied betreffen die locaties waar door onderzoek reeds is vastgesteld dat een ernstige bodemverontreiniging kan ontstaan. 2. Asbestdaken (>40 m2) zonder goot, afwatering op een verharding, buitengebied Rondom veel opstallen met een asbestdak zijn verhardingen aan het maaiveld aanwezig. Dergelijke verhardingen wateren veelal onder afschot af op onverharde terreindelen. Asbestdeeltjes en vezels kunnen zich mogelijk in de bodem langs de verharding ophopen. 3. Asbestdaken met goot, industrie- en buitengebied Bij opstallen op industriegebieden en in het buitengebied wordt middels dakgoten opgevangen regenwater in veel gevallen geloosd op de dichtstbijzijnde watergang. De in het regenwater aanwezige asbestdeeltjes en vezels kunnen zich mogelijk ophopen in de sliblaag ter hoogte van de lozingspunten. In de waterbodem aanwezig asbest kan in potentie risico’s veroorzaken bij baggerwerkzaamheden of het onderhoud van de watergang, waarbij vaak slib op het naast de watergang gelegen bodem wordt geplaatst of uitgespreid. 4. Kleinschalige asbestdaken, dorpskernen De dorpskernen Sassenheim, Voorhout en Warmond kennen een lange geschiedenis. Binnen woonwijken die zijn gebouwd (ruim) voor 1993 kunnen relatief kleinschalige asbestdaken aanwezig zijn op bijvoorbeeld schuurtjes en aanbouwen. Indien deze daken afwateren op het omliggende maaiveld (tuinen, openbaar groen, etc), kan in potentie eveneens een bodemverontreiniging met asbest ontstaan. Vanwege het intensieve, gevoelige, bodemgebruik binnen de dorpskernen is het van belang vast te stellen of, en zo ja in welke mate, deze problematiek zich voordoet. Om te kunnen beoordelen of er zich binnen Gemeente Teylingen locaties bevinden waar als gevolg van de aanwezigheid van een asbestdak een (bodem)verontreiniging is ontstaan die in potentie een risico kan vormen voor de volksgezondheid en derhalve spoedig gesaneerd dient te worden, stellen wij voor een gefaseerde risicoanalyse uit te voeren. Op deze wijze wordt het onderzoek gestructureerd en zorgvuldig uitgevoerd. De eerste stap is het, per aandachtsgebied, inventariseren van locaties waar asbestdaken aanwezig zijn. Uit deze beschikbare locaties wordt een selectie gemaakt van asbestdaken (objecten) die voor een visuele inspectie in aanmerking komen. Van ieder aandachtsgebied zal een deel worden geselecteerd voor inspectie zodat een representatieve steekproef wordt bereikt. De te inspecteren objecten worden op basis van een vooraf vastgestelde checklist geïnspecteerd, beoordeeld en bemonsterd. Op basis van deze resultaten zal vervolgens geselecteerd worden welke objecten voor een bodemonderzoek in aanmerking komen. Op basis van de onderzoeksgegevens uit de vorige stappen zal een kwalitatieve en representatieve risicoanalyse volgen die de actuele situatie in de gemeente Teylingen aantoont. Op de volgende pagina is de fasering van het onderzoek visueel weergegeven.

Plan van Aanpak – IDDS Bouw

Pagina 3 van 12p 9 van 49

Stap 1: Classificeren en selecteren Uitgangspunt voor het onderzoek is de door de gemeente Teylingen af te geven objectenlijst. Deze objecten worden, afhankelijk van de situatie op locatie, verdeeld over de verschillende aandachtsgebieden. De verdeling wordt gemaakt op basis van het adres van de locatie en middels internet beschikbare fotomateriaal (GoogleEarth, etc). Indien noodzakelijk wordt de locatie bezocht en vanaf straatzijde geschouwd. Binnen ieder aandachtsgebied wordt van de objecten een representatieve selectie gemaakt op basis van bouwjaar, grootte van daken en bouwaard, voor zover deze gegevens reeds beschikbaar zijn. Er wordt een lijst opgesteld van voor stap 2 (asbestinspectie met monstername) geselecteerde objecten. De selectie wordt gemotiveerd ter beoordeling en goedkeuring voorgelegd aan de gemeente Teylingen voorgelegd. De definitieve lijst met te inspecteren objecten is sterk afhankelijk van het verkrijgen van toestemming van de betreffende gebruiker(s)/eigenaren. In dit kader is het raadzaam om objecten en de gebruikers/eigenaren hiervan anoniem te behandelen in de verslaglegging. Daar IDDS al 25 jaar actief is in de Duin- en Bollenstreek hebben wij al veel locaties in de regio onderzocht. Het is aannemelijk dat er locaties worden aangedragen die wij al in het verleden al op asbest en/of waarvan wij de bodem hebben onderzocht. De hierbij verkregen informatie kan waardevol en relevant zijn voor het onderzoek. Stap 2: Visuele asbestinspectie In deze fase dient middels een inspectie en monstername vastgesteld te worden of het dak al dan niet asbesthoudend is en hoe de huidige staat van het asbesthoudend materiaal is. Het onderzoek dient antwoord c.q. invulling te geven op onderstaande onderzoeksvragen en -stellingen: -

-

Wat is het bouwjaar van het aangebrachte dak? Wat is het gebruik van het object? Zijn asbesthoudende materialen aan daken toegepast? Welk type asbest is toegepast, (Chrysotiel, Amosiet, Crocidoliet, Actinoliet, Tremoliet, Anthophylliet) is deze hechtgebonden of niet hechtgebonden en wat is het percentage asbest in het materiaal? Zijn er looproutes op het onverharde maaiveld waarop het dak afwaterd? Waar wateren aanwezige goten op af en zijn lozingspunten zichtbaar?



-

Wat is de huidige staat van het toegepaste asbest, is deze verweerd en heeft erosie opgetreden? Per asbestbron: welke sanerings- risicoklasse (1, 2 of 3) is van toepassing? Vaststellen of daken op een particuliere locatie < 35 m2 zijn en derhalve zelf gesaneerd mogen worden (afhankelijk van de staat van het asbest (erosie). Heeft grondbewerking in het verleden plaatsgevonden? Wat is het bodemtype, is er begroeiing en is er visueel asbest aan het maaiveld zichtbaar? Per locatie vastleggen wat het onderzoeksgebied voor eventueel uit te voeren (water)bodemonderzoek is. Dient de locatie met spoed gesaneerd te worden? Of kan de sanering uitgesteld worden tot 2016 als de subsidieregeling van kracht is.

De visuele inspecties worden door ervaren gecertificeerde asbestdeskundigen (DIA’s) verricht op basis van een vastgestelde checklist. Om vast te stellen of asbesthoudend materiaal is toegepast zullen materiaalmonsters worden genomen en met behulp van een polarisatie microscopie geïdentificeerd (NEN 5896). Op basis hiervan kan worden vastgesteld welk soort asbest in het materiaal is verwerkt wat het asbesthoudende percentage is. Om een graad van hechtgebondenheid /verwering vast te stellen zullen ook kleefmonsters worden genomen en geanalyseerd en conform onderstaande tabel worden geclassificeerd. Op basis hiervan kan ook bepaald worden of een dak dat oorspronkelijk uit hechtgebonden asbest bestond door verwering als niet hechtgebonden dient te worden beschouwd. Dit heeft namelijk consequenties voor de risicoklasse indeling en wijze van sanering. Concentratie Verontreinigingsgraad (aantal asbestvezels/cm²) Weergave > 1.000 ++ 100 -1.000 + 10-100 +/< 10 Beoordeling kleefmonsters conform de NEN 2991

Omschrijving Zeer veel asbest aangetroffen Duidelijk asbest aangetroffen Sporen van asbest aantoonbaar Geen asbest aangetroffen

De monstername wordt uitgevoerd conform de SC-540. De monsters worden geanalyseerd door een geaccrediteerd laboratorium. De verslagleging zal worden ondersteund met een duidelijke overzichtelijke risicoanalyse van alle geïnspecteerde objecten met heldere adviezen in matrix vorm, zodat de leesbaarheid en het verkrijgen van de juiste informatie voor de gemeente Teylingen snel uit de rapportage ontleend kan worden. Deze onderzoeksfase wordt afgesloten met een overzicht van locaties welke in aanmerking komen voor (water)bodemonderzoek. Dit betreffen, per aandachtsgebied, enkel de locaties waarvan is aangetoond dat het dak asbest bevat en het dak geërodeerd is, waardoor redelijkerwijs kan worden aangenomen dat er op de betreffende locaties een (water)bodemverontreiniging met asbest kan zijn ontstaan. Stap 3: (Water)bodemonderzoek naar asbest De uit te voeren onderzoeken van bodem en waterbodem worden opgezet op basis van de hiervoor beschikbare protocollen en richtlijnen, te weten: Opzet: - Beoordeling van de risico’s van bodemverontreiniging met asbest, RIVM/TNO/Grontmij, 2003, rapportnummer 711701034; - NEN 5707 “Bodem – Inspectie, monsterneming en analyse van asbest in bodem”; - NTA 5727 “Bodem – Monsterneming en analyse van asbest in waterbodem en baggerspecie” Uitvoering: - SIKB BRL 2000, VKB protocollen 2001 en 2018.



Om resultaten van het bodemonderzoek te kunnen vergelijken met de resultaten van het in Overijssel en Gelderland uitgevoerde bodemonderzoek, wordt de opzet gevolgd zoals beschreven in de rapportage. Er wordt hierbij rekening gehouden met de resultaten van het genoemde onderzoek. Onderstaand wordt de opzet van onderzoek per aandachtsgebied beschreven. 1.

Asbestdaken (>40 m2) zonder goot, afwatering op onverharde bodem, buitengebied

In de afwateringszone van het dak en op 50 cm buiten de afwateringszone worden raaien van gaten/boringen gezet. Er wordt per raai een gat/boring geplaatst per 2 strekkende meter dak, met een minimum van 5 en een maximum van 10 boringen/gaten per raai. Per raai worden mengmonsters (10 kg) genomen van de te onderzoeken bodemlagen. De opzet is in de onderstaande figuur visueel weergegeven.

In het in Overijssel en Gelderland uitgevoerde onderzoek is in de bodemlagen dieper dan 10 cm minus maaiveld nauwelijks asbest aangetoond. Tevens is in alle onderzochte bodemlagen ter hoogte van de raaien op een afstand van 1 meter van de afwateringszone nauwelijks asbest aangetoond. In onderhavig onderzoek worden er in eerste aanleg derhalve geen analyses verricht van bodemlagen dieper dan 10 cm minus maaiveld en wordt het plaatsen van een raai op een afstand van 1 meter van de afwateringszone achterwege gelaten. Per raai en per bodemlaag worden de grondmengmonsters geanalyseerd op asbest conform de NEN 5707. Hierbij worden de gehalten aan asbest in de bodemfracties tussen 0,5 mm en 16 mm bepaald middels lichtmicroscopie. Hiernaast wordt het gehalte respirabele vezels bodemfractie < 0,5 mm bepaald middels elektronenmicroscopie (SEM). De resultaten van het analytisch onderzoek wordt getoetst aan de normering voor asbest zoals opgenomen in de Circulaire bodemsanering per 1 juli 2013, Staatscourant 2013, nr. 16675. Voor asbest gelden de volgende normen: Interventiewaarde grond: Norm onaanvaardbare risico’s buiten: 1 2

100 mg/kg gewogen asbest 1 10 mg/kg respirabele vezels, gewogen

1,2

de concentratie serpentijn asbest vermeerderd met 10 maal de concentratie amfibool asbest de norm is van toepassing op de contactzone, zijnde de bovenste 2 cm van de bodem



2.

Asbestdaken (>40 m 2) zonder goot, afwatering op een verharding, buitengebied

Op deze locaties watert het dak af op een verharding. Verharding worden doorgaans onder afschot aangelegd, zodat regenwater afstroomt naar onverharde delen van het perceel. Langs de rand van de verharding, aan de zijde waar het regenwater afstroomt, wordt een enkele raai gaten/boringen geplaatst. De afstand tussen de boringen/gaten zal afhankelijk worden gesteld van de lengte van de verharding waarover het regenwater afstroomt, de lengte van het dak en de situatie ter plaatse (bijvoorbeeld afwatering langs een klein deel van de verharding). Het onderzoek wordt uitgevoerd conform de werkwijze zoals beschreven bij aandachtsgebied 1.

3.

Asbestdaken met goot, industrie- en buitengebied

Het onderzoek richt zich in deze situatie op de aanwezigheid van asbest in de waterbodem. Kleine asbesthoudende deeltjes en asbestvezels kunnen via de hemelwaterafvoer zich ophopen in de sliblaag van de watergang waarop wordt geloosd. De opzet van het onderzoek is gebaseerd op de NTA 5725 en de NEN 5707. Voor het onderzoek is het uitgangspunt dat, indien aanwezig, asbest zich op zal hopen ter hoogte van lozingspunten en dat de maximale grootte van de asbesthoudende deeltjes < 5 mm zal zijn. Per lozingspunt zullen met behulp van een stokemmer (10l) op 4 plaatsen een greep van de sliblaag worden genomen. De grepen worden in het veld voorbehandeld (zeven) en er wordt per lozingspunt een mengmonster van 10 kg samengesteld. Verkregen monsters worden geanalyseerd conform de methode zoals beschreven bij aandachtsgebied 1. De interventiewaarde voor de bodem van een oppervlaktewater is gelijk aan de interventiewaarde voor landbodem, zijnde 100 mg/kg gewogen asbest, zoals opgenomen in Bijlage B van de Regeling bodemkwaliteit.



4.

Kleinschalige asbestdaken, dorpskernen

Het onderzoek ter plaatse van kleinschalige asbestdaken binnen de dorpskernen wordt uitgevoerd volgens de opzet zoals beschreven bij aandachtsgebied 1, met dien verstande dat het aantal te plaatsen gaten/boringen niet afhankelijk wordt gesteld van de lengte van het dak. Per raai zullen zoveel boringen/gaten worden geplaatst als nodig is om mengmonsters van tenminste 10 kg te verkrijgen. Stap 4: Rapportage, data analyse en interpretatie Op basis van de verkregen onderzoeksresultaten uit de verschillende fasen wordt een data analyse uitgevoerd. Op basis van diverse vigerende wettelijke kaders, zoals o.a. de Wet bodembescherming, besluit asbestwegen en het asbestverwijderingsbesluit, wordt de data getoetst en beoordeeld om er een interpretatie aan te geven. De resultaten uit de voorgaande fasen, de data analyse en interpretatie wordt gerapporteerd. Hiermee dient een kwalitatief en representatief beeld van de actuele situatie te worden verkregen. De rapportage bevat een aantal aanbevelingen voor de gemeente Teylingen. Globaal zijn de volgende aspecten opgenomen in de rapportage: -

Soort onderzoek; Aanleiding, doelstelling; Uitgangspunten en randvoorwaarden; Beschrijving onderzoeksgebied; Resultaten visuele inspectie; Resultaten water en bodem onderzoek; Helder overzicht van alle genomen monsters incl. vermelding locatie en soort. Risicobeoordeling met weergave van te nemen maatregelen, saneringsurgentie en beperkende maatregelen voor pandgebruikers etc; Conclusie en aanbevelingen;

Tevens wordt aangegeven of er locaties zijn die gesaneerd dienen te worden. In verband met de mogelijke subsidieverstrekking vanaf 2016 wordt onderscheid gemaakt in “direct te saneren” of “na 1 januari 2016 saneren”. De onderzoeksresultaten worden uitsluitend aan de gemeente Teylingen gepresenteerd en toegelicht.



3

Organisatiestructuur en verantwoordelijkheden

IDDS werkt met een vast projectteam van asbest- en bodemdeskundigen, waarbij de volgende taken, processen en verantwoordelijkheden zijn vastgelegd. Omdat wij alle benodigde disciplines in eigen huis hebben zijn de lijnen kort en kan er snel geschakeld worden. Functie Projectleider

Dia

Taken/processen Centraal Aanspreekpunt voor opdrachtgever* en intern voor het projectteam Procesleider Uitvoeren van de asbestinspecties en het nemen van materiaal- en kleefmonsters

Adviseur bodem

Voorbereiden, begeleiden en uitwerken van de uit te voeren (water)bodemonderzoeken

Veldmedewerker bodem Deskundig Leidinggevende projecten (DLP) Assistent(e)

Uitvoeren van de monstername van de (water)bodem Toezien op de naleving van regels op het gebied van veiligheid, gezondheid en arbeidshygiëne tijdens het veldonderzoek Regelen van afspraken met locatiehouders/ eigenaren en pandgebruikers, financiële administratie, ondersteuning projectleider Bewaken kwaliteit onderzoeksproces

KAM manager

Verantwoordelijk voor Communicatie, kwaliteit, voortgang en budget Kwaliteit asbestinspectie, aanspreekpunt voor projectleider Kwaliteit bodemonderzoek, aanspreekpunt voor projectleider Kwaliteit monstername Verantwoorde uitvoering monstername (water)bodem Facilitaire zaken voor het projectteam Algehele kwaliteit dienstverlening IDDS

*: in het kader van het proces acht IDDS het wenselijk dat ook zij een vast aanspreekpunt bij de opdrachtgever heeft

De projectleider heeft een zeer belangrijke taak en verantwoording in het gehele projectproces. Dit betekent niet alleen dat de opdrachtgever tijdig de projectgegevens (voortgangsplanning, rapportages, etc) aangereikt krijgt, maar dat ook het proces goed geleid en bewaakt wordt. Dit betekent in hoofdlijnen dat de volgende aspecten nauwlettend in de gaten dienen te worden gehouden: -

Het gehele onderzoeksproces (van onderzoek tot rapportage risicoanalyse); Het communicatieproces (intern, gebruikers/ eigenaren en naar opdrachtgever); Het organisatieproces (bij uitval moet direct geacteerd worden t.b.v. achtervang, etc); De planning en voortgang (zie ook punt 4 ‘communicatie’ van dit document); Het proces van risicobeheersing (zoals gesteld onder punt 7 van dit document).

Hiermee wordt bereikt dat het onderzoeksproces wordt geborgd.



4

Communicatie

De uitvoering van de onderzoeken, rapportage, et cetera zal in samenspraak met de opdrachtgever plaatsvinden. De opdrachtgever zorgt voor een ‘aankondigingsbrief’ naar de eigenaar en pandgebruiker en de contactgegevens. Vervolgens zal IDDS met de betreffende contactpersoon contact opnemen voor het maken van een afspraak voor het benodigde onderzoekswerk. Wij adviseren de locatiehouders/ eigenaren unanimiteit te garanderen in de onderzoekverslaglegging om zo voldoende medewerking te krijgen. De opdrachtgever zal voor het gehele onderzoeksproces 1 centraal aanspreekpunt bij IDDS krijgen. Deze persoon betreft de projectleider. Hij wordt geacht antwoorden aan de opdrachtgever te kunnen geven over de onderzoeken, maar ook de opdrachtgever voorzien van voortgangsrapportages et cetera. In het kader van een juiste communicatie zal deze vaste contactpersoon de opdrachtgever 2 wekelijks de voortgang van het project aanleveren door middel van het overhandigen van een op dat moment actueel bijgewerkte projectplanning. Daarnaast zal na elke stap in het onderzoeksproces de voorlopige resultaten door de projectleider worden doorgegeven aan de opdrachtgever. In het kader van de communicatie zal de opdrachtgever nauw worden betrokken maar ook worden ontzorgd. Betrokken waar nodig, zoals het leveren van de projectplanning en voortgang, melding van bijzonderheden en het leveren van onderzoeksresultaten (concept en definitief rapport en kostenbegrotingen). En ontzorgd als het gaat om het maken van afspraken met eigenaren en gebruikers. Verder zal IDDS uiterst discreet omgaan met de opgedane informatie. Dit geldt ook voor bijzondere situaties waarbij uitsluitend de opdrachtgever wordt geïnformeerd. Bij een mogelijk zeer urgente situatie zal per omgaande met de opdrachtgever contact worden opgenomen. Pand eigenaren en gebruikers, et cetera worden dus niet door IDDS van onderzoekinformatie et cetera voorzien (geheimhouding). Bij eventuele vragen op locatie, zal IDDS de uiterste discretie in acht nemen en doorverwijzen naar de opdrachtgever. Discretie in communicatie wordt hierdoor geborgd.

5

Projectplanning

IDDS streeft naar een efficiënt doorlopende planning, waarbij voortgang van de onderzoeken wordt nagestreefd zonder concessies te doen in kwaliteitszin (overhaast schaadt kwaliteitsniveau). Onderzoeksfase Stap 1: Classificeren en selecteren Overleg gemeente Teylingen en vaststellen te inspecteren objecten Maken opname afspraken met betreffende locatiehouders/eigenaren Stap 2: Visuele asbestinspectie uitvoeren opnames analyse en rapportage Stap 3: (water)bodemonderzoek Voorbereidingen veldonderzoek Monstername Analyse en uitwerking Stap 4: Risicoanalyse Rapportage Data analyse en interpretatie Toelichting gemeente Teylingen over uitslag van het onderzoek

Doorlooptijd totaal 2 weken 1 week 1 week totaal 4 weken 2 weken 2 weken totaal 7 weken 2 weken 2 weken 3 weken totaal 4 weken 2 weken 1 week 1 week

Per saldo schat IDDS in dat het onderzoeksproces voor de ca. 30 locaties ca. 16 tot 24 weken in beslag neemt. IDDS heeft hiertoe een inspanningsverplichting naar de opdrachtgever, maar is wel afhankelijk van externe factoren (bijv. medewerking toegang door eigenaren en gebruikers).



6

Borging kennis en ervaring

Kwaliteitsborging Het kwaliteitsmanagementsysteem van IDDS is NEN-EN-ISO 9001 gecertificeerd. Tevens is IDDS gecertificeerd conform de SC 540 ten aanzien van asbestinventarisaties, BRL SIKB 2000 ten aanzien van het verrichten van veldwerkzaamheden. Het laboratoriumonderzoek wordt uitgevoerd door een geaccrediteerd erkend laboratorium. Daarnaast is IDDS gecertificeerd voor de milieukundige begeleiding van bodemsaneringsoperaties (conform de BRL SIKB 6000), voor zowel de conventionele saneringstechnieken (VKB-protocol 6001), de in-situ saneringstechnieken (VKB-protocol 6002) en sanering van waterbodems (VKB-protocol 6003). Meer informatie over ons bedrijf en kwalificaties kunt u vinden op onze website www.idds.nl. Borging projectrisico’s: voorzorgsmaatregelen

7

Bij een asbestinventarisatie zijn er meerdere projectrisico’s denkbaar. Hieronder wordt aangegeven welke risico’s van toepassing kunnen zijn, en hoe hiermee wordt omgegaan door de juiste voorzorgsmaatregelen te treffen. Het gaat hierbij globaal om de volgende risico’s die beheerst dienen te worden: -

psychologische risico’s (angstonrust) bij pandgebruikers beheersing acute dan wel potentiële humane risico’s inventarisaties veiligheidsrisico’s (water)bodemonderzoek procesrisico’s onvoldoende medewerking

Beheersing psychologische risico’s bij pandgebruikers (angst/onrust) De professionals van IDDS werken in een blauwe overall in plaats van de gevreesde witte ‘asbestoverall’. Alleen al door deze kleine aanpassing is in de praktijk gebleken dat er meer rust heerst bij eigenaren/gebruikers van de te inventariseren panden en te onderzoeken (water)bodems (psychologisch aspect). Daarnaast zal de door de opdrachtgever te verzorgen ‘aankondigingsbrief’ en een subtiele communicatie van IDDS met de eigenaar/gebruiker aangaande de startdatum van de inventarisatie dan wel het (water)bodemonderzoek ook moeten bijdragen aan een ‘onbezorgde omgeving’. Beheersing acute dan wel potentiële humane risico’s inventarisaties Indien gedurende de inventarisatie monsters worden genomen van asbestverdachte materialen/toepassingen, worden ter voorkoming van blootstelling en/of besmetting van de omgeving en de inventariseerder de volgende voorzorgsmaatregelen getroffen om acute en potentiële humane risico’s weg te nemen: -

er wordt gebruik gemaakt van beschermende kleding en voorgeschreven adembescherming; alle van toepassing zijnde veiligheidsvoorschriften worden op correcte wijze nageleefd; de plaats van monsterneming wordt op adequate wijze afgeschermd; bij het bemonsteren wordt gebruik gemaakt van puntafzuiging middels een asbeststofzuiger; eventuele ontstane breukvlakken worden geïmpregneerd; de posities van monstername worden gemarkeerd en zijn derhalve goed herleidbaar;

Veiligheidsrisico’s (water)bodemonderzoek De te onderzoeken locaties worden, op basis van het eerder uitgevoerde bodemonderzoek, aangemerkt als asbestverdacht. De werkzaamheden moeten worden uitgevoerd onder veiligheidsklasse 3T. Voorafgaand aan het veldonderzoek zal een plan van aanpak veiligheid worden opgesteld. De werkzaamheden moeten vooraf worden aangemeld bij de Inspectie SZW (voormalige arbeidsinspectie). Tijdens de werkzaamheden zullen veiligheidsmaatregelen moeten worden genomen. Het werkgebied moet worden afgesloten van de omgeving en er moeten waarschuwingsborden worden geplaatst. De



veldmedewerkers zullen beschermende kleding dragen en moeten beschikken over een vier-trapsdecontaminatieunit. Uitgangspunt is dat het percentage bodemvocht, eventueel door middel van sproeien, hoger dan 10% kan worden gehouden. Hierdoor is het, vooralsnog, niet noodzakelijk om adembescherming toe te passen. Beheersing procesrisico’s Voor de beheersing van risico’s aangaande het proces van de inventarisatie, de communicatie et cetera is besloten dat IDDS een projectleider in het projectteam opneemt die los staat van het inventariseren of uitvoeren van werkzaamheden zelf. De projectleider is verantwoordelijk voor het verloop van het gehele onderzoeksproces en kan hier volledig de focus op houden. Onvoldoende medewerking Om de medewerking van de betreffende eigenaren/ gebruikers te verkrijgen is een goede en eenduidige communicatie noodzakelijk. De gemeente zal een aankondigsbrief verzenden. IDDS de afspraken voor de locatiebezoeken verzorgen. Wij adviseren de eigenaren anonimiteit te beloven in de verslaglegging van het onderzoek door bijvoorbeeld locaties niet met adresaanduiding in het rapport weer te gegeven. Voor meer informatie wordt verwezen naar hoofdstuk 4 ‘organisatiestructuur en verantwoordelijkheden’.

8 Onderzoekskosten De onderzoeken kunnen wij zeer efficiënt uitvoeren aangezien wij alle disciplines zelf in huis hebben en wij gevestigd zijn in de Duin- en Bollenstreek en daarmee zeer bekend zijn met de regio. Voor de stappen 1 en 2 zijn onderstaand de onderzoekskosten weergegeven. Voor stap 2: Asbestinspectie stellen wij voor om deze onderzoeken op basis van onderstaande staat van verrekbare prijzen uit te voeren aangezien de omvang van de locaties nog niet vast staan. Hierbij zijn wij er vanuit gegaan dat wij meerdere locaties per dag kunnen inspecteren. Stap 3 (water) bodemonderzoek zijn maatwerkadviezen per locatie en kunnen niet op basis van een staat van verrekenbare prijzen worden aangeboden. Na dat de eerste tranche van ca. 30 locaties is uitgevoerd zal een evaluatie plaatsvinden. Stap 1: Classificeren en selecteren:

€ 2.490,--

Stap 2: Visuele asbestinspectie - < 100 m² - 101 – 250 m² - 251 – 500 m² - 501 – 1.000 m² - 1000 – 2.000 m² - > 2.000 m² - Asbestanalyses incl. handling

€ 385,-- per object € 460,-- per object € 575,-- per object € 685,-- per object € 750,-- per object Maatwerk € 45,-- per monster (materiaal- en kleefmonsters NEN 5896)

Bedragen zijn exclusief BTW en inzet hoog werkvoorzieningen (indien noodzakelijk) en inclusief reisen verblijf kosten.



Bijlage 5: begrotingswijziging nummer 10

Gemeente Teylingen Sanering asbest

Raming van baten en lasten

Provincie Zuid-Holland

Begrotingsjaar 2009 2016 nummer 10

De raad van de gemeente Teylingen besluit:

de raming van baten en lasten voor het dienstjaar 2016 als volgt te wijzigen. Aldus vastgesteld in de openbare vergadering van 28 april 2016

, de burgemeester

, de griffier

p 19 van 49

Produktnummer Lasten

6.723.201 61.000

Nieuwe of verhoging raming Raming van baten en lasten Programma 1 Milieuhandhaving Kapitaallasten

Totaal exploitatie

7.723.201 33.300 7.910.244 60.009

Investerings- en financieringsstaat Sanering asbest Duurzame goederen Reserve bodemsanering Bodemsanering

Totaal investeringen

5.900 23.000

Kostenverdeelstaat Kapitaalasten Afschrijving op geactiveerde kapitaallasten

Totaal kostenplaatsen

verlaging raming

2017

2018

2019

30.000

30.000

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

30.000

30.000

60.000

30.000

30.000

p 20 van 49

Produktnummer Baten

6.980.111 60.009

Omschrijving

Raming van baten en lasten Programma 1 Mutaties reserve programma 1 Bodemsanering

Totaal exploitatie

7.999 00999

Investerings- en financieringsstaat Overboekingsrekening kapitaaldienst Dekkingsrekening

Totaal investeringen

5.900 61.000

Kostenverdeelstaat Kapitaallasten Kapitaallasten

Totaal kostenplaatsen

Nieuwe of verhoging raming

verlaging raming 2017

2018

2019

30.000

30.000

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-

60.000

60.000

30.000

30.000

p 21 van 49

raadsvoorstel asbest

Raadsvoorste l

Raadsvoorstel Plan van aanpak bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken

doel: aan:

besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen

Kenmerk: datum voorstel: datum collegevergadering: datum raadsvergadering: portefeuillehouder: behandelend ambtenaar: e-mailadres:

138469 12 april 2016 19 april 2016 30 juni 2016 Arno van Kempen Gwynne Janssen [email protected]

bijlage(n): bijlage 1 schriftelijke inventarisatie bijlage 2 PvA Asbestinventarisatie Gemeente Teylingen bijlage 3 krantenartikel Trouw bijlage 4 besluit beantwoording raadsvragen 2015 bijlage 5 begrotingswijziging nummer 10

Wij stellen voor: 1.

De kosten van het project bodemverontreiniging door asbestdaken te financieren uit de reserve ‘Bodemsanering’ en de daar bijbehorende begrotingswijziging nummer 10 vast te stellen.

Inleiding In het dagblad Trouw stond een artikel over bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De CDA-fractie stelde hier vragen over in verband met bezorgdheid over de gezondheid van de inwoners van Teylingen. De publicatie in Trouw viel samen met de aankondiging van Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu dat asbestdaken per 2024 zijn verboden. Naar aanleiding van zowel de raadsvragen als de aankondiging van de Staatssecretaris hebben wij aan de Omgevingsdienst West Holland (ODWH) gevraagd een overzicht op te stellen van mogelijke risicolocaties. Dit overzicht is besproken met de bouw- en woningtoezichthouders. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met een gespecialiseerd bedrijf in het inventariseren en herkennen van asbest. Uiteindelijk zijn wij op 200 locaties gekomen waar mogelijk asbestdaken aanwezig zijn en waarvoor een plan van aanpak is opgesteld.

Bestaand kader en context Vanaf 2024 zijn asbestdaken in Nederland verboden. Dit betekent dat eigenaren van gebouwen met asbesthoudende dakbedekking deze voor die tijd moeten verwijderen. De toestand van het dak is in principe niet relevant voor het verbod. Echter daken in verweerde toestand moeten al eerder verwijderd worden. Dit in verband met mogelijke bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De handhaafbaarheid van de daken vindt zijn grondslag in artikel 1A Woningwet (zorgplicht). Wanneer er sprake is van bodemverontreiniging is de wettelijke grondslag artikel 13 ‘Wet bodembescherming’ en berust de handhaving bij de ODWH.

p 22 van 49

Argumenten De reserve 'Bodemsanering' is alleen bestemd voor bodemsanering van de projecten Industriekade en Wasbeek. Het gereserveerde bedrag is toereikend om ook dit project te financieren. Echter omdat het een reserve is, is het noodzakelijk dat dit met een begrotingswijziging (bijlage 5) wordt vastgesteld.

Financiële consequenties De financiële consequenties worden duidelijk nadat het plan van aanpak is uitgevoerd en daaruit voortvloeiende locaties zijn bezocht. De resultaten van de eerste twee stappen (verdachte locaties) worden aangeboden aan een gespecialiseerd bedrijf. Dit bedrijf stelt nader onderzoek in om vast te stellen of er sprake is van asbesthoudend materiaal i.c.m. bodemverontreiniging. We hebben een kostenraming gemaakt op basis van 50 risico locaties, dit komt neer op ongeveer €30.000,- .

Aanpak, uitvoering en participatie Samengevat komt het plan van aanpak (bijlage 1 & 2) neer op de volgende stappen: Stap 1: Schriftelijke inventarisatie (2de en 3de kwartaal 2016) De essentie hiervan is om meer inzicht te krijgen over waar mogelijke risicolocaties zich bevinden. Het verzamelen van deze informatie gaat per brief, waarin de eigenaar wordt gevraagd of hij in het bezit is van een asbest(verdacht)dak en zo ja, onder welke omstandigheden (bijvoorbeeld wel/geen gootconstructie of onverhard terrein). Uit de reacties van de eigenaren blijkt welke locaties er bezocht moeten worden (stap 3). Eigenaren die niet reageren worden door een toezichthouder bezocht (stap 2). Daarnaast moet het traject eigenaren informeren over, het asbestverbod van 2024, de subsidiemogelijkheden en moet het eigenaren bewust maken van de risico’s die asbestdaken met zich meebrengen. Deze bewustwording moet ervoor zorgen dat onze inwoners en ondernemers vanuit hun eigen verantwoordelijkheid gaan saneren. Stap 2: Bezoeken door de gemeentelijke toezichthouders ( 3de kwartaal 2016) Na het aanschrijven worden de mogelijke risicolocaties en de locaties van mensen die niet gereageerd hebben bezocht. Hier wordt gekeken of er asbestverdacht materiaal aanwezig is. Ook wordt er gekeken naar de omstandigheden zoals, de conditie van het dak, wel/geen gootconstructie, wel/geen verhard terrein. Het resultaat is een overzicht van locaties die verder onderzocht moeten worden door een gespecialiseerd bedrijf. Stap 3: Onderzoek bodemverontreiniging (na instemming raad, 3de kwartaal 2016). Het overzicht wordt voorgelegd aan een gespecialiseerd bedrijf die zal onderzoeken of er daadwerkelijk situaties in Teylingen zijn waarbij er sprake is van bodemverontreiniging en waarbij er een gevaar is voor de volksgezondheid. Stap 4: beëindigen risicovolle locaties (start laatste kwartaal 2016) Locaties waarbij de volksgezondheid in het geding is, worden beëindigd. Als er gehandhaafd moet worden, gebeurt dit conform de Handhavingsnota 2013-2016.

Duurzaamheid De eigenaren die wij in het tweede kwartaal aanschrijven zullen wij wijzen op de provinciale stimuleringsmaatregel Asbest eraf, zonnepanelen erop welke nog is verlengd tot en met 1 september 2016 door de provincie. De landelijke maatregel is komen te vervallen. Deze regeling is bedoeld voor agrariërs en eigenaren van een voormalig agrarisch bouwblok. Sinds 1 januari 2016 is er tevens een 'Subsidieregeling verwijderen asbestdaken' van kracht. Deze 2

p 23 van 49

regeling geldt voor iedereen. Deze rijksregeling mag gestapeld worden met de provinciale stimuleringsregeling 'asbest eraf, zonnepanelen erop'.

Hillegom-Lisse-Teylingen Dit is geen gezamenlijke actie met Lisse en Hillegom. We pakken dit vooralsnog alleen op voor Teylingen. Wel is het stappenplan opgevraagd door de gemeente Hillegom en men is voornemens om ook een dergelijke aanpak te volgen.

Urgentie Wanneer de raad in juni 2016 besluit is er nog voldoende tijd voor de uitvoering.

Evaluatie In de evaluatie van het handhavingsuitvoeringsprogramma 2016 zal gerapporteerd worden over de resultaten.

Kanttekeningen Het hele project kost de nodige tijd (aanschrijven, onderzoeken en mogelijk, bij geen medewerking eigenaar, handhaving) met als gevolg dat het risico voor de volksgezondheid blijft voortduren. Echter 200 locaties onderzoeken kost nu eenmaal tijd. Daarnaast is de inschatting dat de risico's er wel zijn, maar beperkt. En natuurlijk is het zo dat elke burger zelf verantwoordelijk is voor asbest gebruik

Bijlagen en achtergrondinformatie Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage Bijlage

1 2 3 4 5

schriftelijke inventarisatie PvA Asbestinventarisatie Gemeente Teylingen Krantenartikel Trouw (informatief) Besluit beantwoording raadsvragen 2015 (informatief) begrotingswijziging nummer 10

p 24 van 49

Raadsbesluit

De raad van de gemeente Teylingen, gelezen het collegebesluit van 16 maart 2016, gelet op 108 van de Gemeentewet,

besluit: 1.

De kosten van het project bodemverontreiniging door asbestdaken te financieren uit de reserve ‘Bodemsanering’ en de daar bijbehorende begrotingswijziging nummer 10 vast te stellen.

Aldus besloten in de raadsvergadering van 30 juni 2016, de griffier

de voorzitter

Kies een griffier

Kies een voorzitter

4

p 25 van 49

raadsvoorstel asbest

Raadsvoorste l

Raadsvoorstel Plan van aanpak bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken

doel: aan:

besluitvormend de raad van de gemeente Teylingen

Kenmerk: datum voorstel: datum collegevergadering: datum raadsvergadering: portefeuillehouder: behandelend ambtenaar: e-mailadres:

138469 12 april 2016 19 april 2016 30 juni 2016 Arno van Kempen Gwynne Janssen [email protected]

bijlage(n):

bijlage bijlage bijlage bijlage bijlage

1 2 3 4 5

schriftelijke inventarisatie PvA Asbestinventarisatie Gemeente Teylingen krantenartikel Trouw besluit beantwoording raadsvragen 2015 begrotingswijziging nummer 10

Wij stellen voor: 1. De kosten van het project bodemverontreiniging door asbestdaken te financieren uit de reserve ‘Bodemsanering’ en de daar bijbehorende begrotingswijziging nummer 10 vast te stellen.

Inleiding In het dagblad Trouw stond een artikel over bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De CDA-fractie stelde hier vragen over in verband met bezorgdheid over de gezondheid van de inwoners van Teylingen. De publicatie in Trouw viel samen met de aankondiging van Staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu dat asbestdaken per 2024 zijn verboden. Naar aanleiding van zowel de raadsvragen als de aankondiging van de Staatssecretaris hebben wij aan de Omgevingsdienst West Holland (ODWH) gevraagd een overzicht op te stellen van mogelijke risicolocaties. Dit overzicht is besproken met de bouw- en woningtoezichthouders. Daarnaast zijn er gesprekken gevoerd met een gespecialiseerd bedrijf in het inventariseren en herkennen van asbest. Uiteindelijk zijn wij op 200 locaties gekomen waar mogelijk asbestdaken aanwezig zijn en waarvoor een plan van aanpak is opgesteld. Bestaand kader en context Vanaf 2024 zijn asbestdaken in Nederland verboden. Dit betekent dat eigenaren van gebouwen met asbesthoudende dakbedekking deze voor die tijd moeten verwijderen. De toestand van het dak is in principe niet relevant voor het verbod. Echter daken in verweerde toestand moeten al eerder verwijderd worden. Dit in verband met mogelijke bodemvervuiling als gevolg van erosie van verweerde asbestgolfplaten. De handhaafbaarheid van de daken vindt zijn grondslag in artikel 1A Woningwet (zorgplicht). Wanneer er sprake is van bodemverontreiniging is de wettelijke grondslag artikel 13 ‘Wet bodembescherming’ en berust de handhaving bij de ODWH.

p 261van 49

Argumenten De reserve 'Bodemsanering' is alleen bestemd voor bodemsanering van de projecten Industriekade en Wasbeek. Het gereserveerde bedrag is toereikend om ook dit project te financieren. Echter omdat het een reserve is, is het noodzakelijk dat dit met een begrotingswijziging (bijlage 5) wordt vastgesteld.

Financiële consequenties De financiële consequenties worden duidelijk nadat het plan van aanpak is uitgevoerd en daaruit voortvloeiende locaties zijn bezocht. De resultaten van de eerste twee stappen (verdachte locaties) worden aangeboden aan een gespecialiseerd bedrijf. Dit bedrijf stelt nader onderzoek in om vast te stellen of er sprake is van asbesthoudend materiaal i.c.m. bodemverontreiniging. We hebben een kostenraming gemaakt op basis van 50 risico locaties, dit komt neer op ongeveer €30.000,- . Aanpak, uitvoering en participatie Samengevat komt het plan van aanpak (bijlage 1 & 2) neer op de volgende stappen: Stap 1: Schriftelijke inventarisatie (2de en 3de kwartaal 2016) De essentie hiervan is om meer inzicht te krijgen over waar mogelijke risicolocaties zich bevinden. Het verzamelen van deze informatie gaat per brief, waarin de eigenaar wordt gevraagd of hij in het bezit is van een asbest(verdacht)dak en zo ja, onder welke omstandigheden (bijvoorbeeld wel/geen gootconstructie of onverhard terrein). Uit de reacties van de eigenaren blijkt welke locaties er bezocht moeten worden (stap 3). Eigenaren die niet reageren worden door een toezichthouder bezocht (stap 2). Daarnaast moet het traject eigenaren informeren over, het asbestverbod van 2024, de subsidiemogelijkheden en moet het eigenaren bewust maken van de risico’s die asbestdaken met zich meebrengen. Deze bewustwording moet ervoor zorgen dat onze inwoners en ondernemers vanuit hun eigen verantwoordelijkheid gaan saneren. Stap 2: Bezoeken door de gemeentelijke toezichthouders ( 3de kwartaal 2016) Na het aanschrijven worden de mogelijke risicolocaties en de locaties van mensen die niet gereageerd hebben bezocht. Hier wordt gekeken of er asbestverdacht materiaal aanwezig is. Ook wordt er gekeken naar de omstandigheden zoals, de conditie van het dak, wel/geen gootconstructie, wel/geen verhard terrein. Het resultaat is een overzicht van locaties die verder onderzocht moeten worden door een gespecialiseerd bedrijf. Stap 3: Onderzoek bodemverontreiniging (na instemming raad, 3de kwartaal 2016). Het overzicht wordt voorgelegd aan een gespecialiseerd bedrijf die zal onderzoeken of er daadwerkelijk situaties in Teylingen zijn waarbij er sprake is van bodemverontreiniging en waarbij er een gevaar is voor de volksgezondheid. Stap 4: beëindigen risicovolle locaties (start laatste kwartaal 2016) Locaties waarbij de volksgezondheid in het geding is, worden beëindigd. Als er gehandhaafd moet worden, gebeurt dit conform de Handhavingsnota 2013-2016. Duurzaamheid De eigenaren die wij in het tweede kwartaal aanschrijven zullen wij wijzen op de provinciale stimuleringsmaatregel Asbest eraf, zonnepanelen erop welke nog is verlengd tot en met 1 september 2016 door de provincie. De landelijke maatregel is komen te vervallen. Deze regeling is bedoeld voor agrariërs en eigenaren van een voormalig agrarisch bouwblok. Sinds 1 januari 2016 is er tevens een 'Subsidieregeling verwijderen asbestdaken' van kracht. Deze regeling geldt voor iedereen. Deze rijksregeling mag gestapeld worden met de provinciale stimuleringsregeling 'asbest eraf, zonnepanelen erop'.

p 272van 49

Hillegom-Lisse-Teylingen Dit is geen gezamenlijke actie met Lisse en Hillegom. We pakken dit vooralsnog alleen op voor Teylingen. Wel is het stappenplan opgevraagd door de gemeente Hillegom en men is voornemens om ook een dergelijke aanpak te volgen.

Urgentie Wanneer de raad in juni 2016 besluit is er nog voldoende tijd voor de uitvoering. Evaluatie In de evaluatie van het handhavingsuitvoeringsprogramma 2016 zal gerapporteerd worden over de resultaten.

Kanttekeningen Het hele project kost de nodige tijd (aanschrijven, onderzoeken en mogelijk, bij geen medewerking eigenaar, handhaving) met als gevolg dat het risico voor de volksgezondheid blijft voortduren. Echter 200 locaties onderzoeken kost nu eenmaal tijd. Daarnaast is de inschatting dat de risico's er wel zijn, maar beperkt. En natuurlijk is het zo dat elke burger zelf verantwoordelijk is voor asbest gebruik Bijlagen en achtergrondinformatie Bijlage 1 schriftelijke inventarisatie Bijlage 2 PvA Asbestinventarisatie Gemeente Teylingen Bijlage 3 Krantenartikel Trouw (informatief) Bijlage 4 Besluit beantwoording raadsvragen 2015 (informatief) Bijlage 5 begrotingswijziging nummer 10

p 283van 49

Raadsbesluit

De raad van de gemeente Teylingen, gelezen het collegebesluit van 16 maart 2016, gelet op 108 van de Gemeentewet,

besluit: 1. De kosten van het project bodemverontreiniging door asbestdaken te financieren uit de reserve ‘Bodemsanering’ en de daar bijbehorende begrotingswijziging nummer 10 vast te stellen.

Aldus besloten in de raadsvergadering van 30 juni 2016, de griffier

de voorzitter

Kies een griffier

Kies een voorzitter

p 294van 49

Onderwerp: Plan van aanpak bodemverontreiniging door verweerde asbestdaken - Besluitvormend

Recommend Documents