Onderweg. Wie God voor ons is. bussum. Agenda. 16 decem be r Over asielzoekers. Jaaroverzicht 2011

Onderweg bussum

Kerkblad

va n d e

P r o t e s ta n t s e G e m e e n t e

te

O ver asielzoekers zie pag 2 Jaaroverzicht 2011 zie pag 8-9

B u ssu m J a a r g a n g 22 16

december

2011

18

Agenda

Één van de prachtigste fresco’s in La Cappella degli Scrovegni in Padova/Padua van begin 14e eeuw, gemaakt door Giotto di Bondone. Bijzonder is ook dat het werk van 700 jaar vrijwel ongeschonden is; de kapel bleef ook gespaard bij luchtbombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In de jaren ‘60 van de vorige eeuw en begin 2000 zijn restauratiewerkzaamheden uitgevoerd. Dit tafereel is toen veel sprankelender geworden. Om de fresco’s goed te houden is een speciale luchtverversingsinstallatie aangebracht. Een bezoek aan de kapel mag maar maximaal 15 minuten duren.

Wie God voor ons is “Kerst vieren we graag met onze kinderen en kleinkinderen en dit jaar ook met ons achterkleinkind”, zegt emerituspredikant Arie Romein. “We lezen het kerstevangelie en zingen een lied. We eten en maken het gezellig”. Hun kinderen respecteren hoe hun ouders met het geloof bezig zijn. Maar dat sommigen van hen ‘het geloof niet meer praktiseren’ doet Arie en zijn

vrouw verdriet. “Die pijn is zeker met dit soort dagen voelbaar. Ik probeer het te duiden voor mijzelf. Niemand zal ze uit de mijn hand rukken, zegt Jezus. Hij blijft trouw, van geslacht tot geslacht. Daar houd ik mij aan vast”. Arie viert Kerst vooral in de kerk. “Daar gaat het over de kern, over wie God voor ons is. We zijn zo geneigd om

Elke zo 17.00 uur Spieghelkerk Avonddienst Elke za en di 10.00 – 12.00 uur Verlosserkerk Stiltecentrum Elke do 12.30 uur Mariakerk/Koepelkerk Middagpauzegebed Elke do 10.30 - 11.30 uur Webradio Verlosserkerk Poëzie en Muziek Tot en met 28 dec wo en zo nm Synagoge 100 jaar Joods Bussum Vr 16 dec 20.00 uur Spieghelkerk Kerstspieghelavond Za 17, di 20, wo 21, do 22 dec Wilhelminakerk en Verlosserkerk Kerstpakketten schenken (zie nr 17) Za 17 dec 19.00 uur Spieghelkerk ‘Evensongs’ Zo 18 dec 10.30 uur Brandsmaschool Basiscatechese Zo 18 dec 17.00 uur Wilhelminakerk Volkskerstzang Wo 21 dec 14.00 – 16.00 uur Wilhelminakerk Kerstfeest Wilhelminasoos Vr 23 dec 19.30 uur Verlosserkerk Kinderkerstfeest Za 24 dec 19.00 Spieghelkerk Kinderkerstfeest Za 24 dec 22.00 uur Wilhelminakerk Kerstnachtdienst Wo 4 jan 17.45 uur Zijspieghel Eet-Inn West/Centrum Za 7 jan 10.00 – 12.00 uur Trefpunt Boekenmarkt Wo 11 jan 14.00 uur Zijspieghel Bijbelkring West Vr 13 januari verschijnt Bussum Onderweg nummer 1

vanuit onszelf te denken. Maar het is God die met zijn liefde naar ons toekomt. Niet andersom. In het kerstkind wordt dat zichtbaar. Liefde is de bron van Kerst”. Uit: Kerstkrant PKN 2011

B ussum O n de rweg • 1

Groter dan ons hart Gij die geroepen hebt “licht”, en het licht werd geboren en het was goed, het werd avond en morgen, tot op vandaag. Gij die geroepen hebt “o mens”, en wij werden geboren. Gij die mijn leven zo geleid hebt tot hiertoe dat ik nog leef. Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart die mij hebt gezien, eer ik werd geboren.

Over asielzoekers Oktober/november 2011: Moet de 18-jarige Mauro wel of niet naar zijn moeder in Angola teruggestuurd worden, nadat hij hier geheel ingeburgerd was geraakt? Daarover was Nederland in rep en roer. Gemeentelid Arie Vijn zet zich al decennia lang in voor vluchtelingen en asielzoekers. Hij stuurde de redactie naar aanleiding van deze en andere dreigende uitzettingen foto’s en brieven.

Gij die liefde zijt, diep als de zee flitsend als weerlicht, sterker dan de dood, laat niet verloren gaan één mensenkind. Gij die geen naam vergeet, geen mens veracht, laat niet de dood die alles scheidt en leeg maakt, laat niet de tweede dood over ons komen. Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart die mij hebt gezien, eer ik werd geboren. Voor allen die gekruisigd worden, wees niet niemand. Wees een toekomst ongezien. Voor mensen die van U verlaten zijn, voor allen die hun lot niet kunnen dragen, voor hen die weerloos zijn in de handen van de mensen. Voor uw naamgenoten in ons midden: vluchtelingen, vreemden, wees niet niemand. Voor hen die kracht uitstralen, liefde geven, recht doen, dat zij staande blijven in ons midden. Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart die mij hebt gezien, eer ik werd geboren.

Dit is Arezo Tutin, 7 jaar. Haar ouders komen uit Afghanistan en zijn al 10 jaar in Nederland. Zij hebben in verschillende AZC’s gezeten; de laatste twee jaar in Ter Apel. Nu verblijven ze in het uitzetcentrum Katwijk om teruggestuurd te worden naar Afghanistan. Wanneer weten ze niet. Er worden alle pogingen gedaan om dit drama te keren. Maar helaas Leers geeft geen sjoege. En de media worden ook moe, om aan alle onrecht, onbarmhartigheid en onverschilligheid aandacht te besteden.

Gij die tegen alle schijnbaar noodlot in, ons vasthoudt. Gij die vreugde schept in mensen, Gij die het woord tot ons gesproken hebt dat onze ziel vervult, laat ons niet leeg en verloren en zonder uitzicht, doe ons opengaan voor het visioen van vrede dat sinds mensenheugenis ons roept. Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart die mij hebt gezien, eer ik werd geboren. Verhaast de dag van uw gerechtigheid, zie het niet langer aan dat her en der in deze wereld mensen gemarteld worden, kinderen gedood; dat wij de aarde schenden en elkaar het licht ontroven. Zoals een hert reikhalst naar levend water, doe ons zo verlangen naar de dag dat wij nu nog verdeelde mensen, - in uw stad verzameld zijnin U verenigd en voltooid, in U vereeuwigd. Gedenk uw mensen, dat zij niet vergeefs geboren zijn. Omdat Gij het zijt, groter dan ons hart die mij hebt gezien, eer ik werd geboren.

2 • B ussum O n de rweg • Breed

“Bussum Onderweg is geen politiek pamflet. Ik wil alleen maar voor het voetlicht brengen de angst en de onzekerheid wat er gaat gebeuren met dit gezin”, schrijft Arie Vijn. “Ik denk dat dit genoeg is om te beseffen wat voor toekomst zij in Afghanistan tegemoet gaan. Op de Gedachteniszondag werd in de Verlosserkerk door de Zuidercantorij het prachtige gebed ‘Groter dan ons hart’ van Huub Oosterhuis gezongen.

Woorden Het is op pagina 2 afgedrukt. Een beter gebed kunnen wij niet bidden, als wij dit gezin en zo vele anderen die in nood verkeren voor ogen hebben. De protesten tegen het uitzetten van kinderen met hun ouders die hier al lange tijd verblijven zwellen aan. Youp van ‘t Hek schrijft in de NRC van 26 november in zijn column: “Wat is er gebeurd dat we dit land geworden zijn? Humor-en meedogenloos! Een jochie dat hier acht van zijn negen levensjaren hier heeft gewoond wordt teruggestuurd naar zijn land van herkomst. Eritrea in dit geval. Een land waar hij niets te zoeken heeft en ook niks zal vinden. Hij loopt kans om samen met zijn moeder te worden opgesloten en gemarteld. Grote kans? Ja”. Deze column werd geschreven omdat redactie van de Alkmaarse Courant stelling heeft genomen tegen het uitzetten van deze jongen met zijn moeder. Anderhalve pagina besteedden ze aan deze schrijnende zaak. “Onmiddellijk”, zo schrijft Youp van ’t Hek, “barst de discussie los of de krant dit wel mag doen. Onrecht bij de wet geregeld, aan de kaak te stellen. Mag of moet een krant stelling nemen? Over het jongetje Jossef die zo Noord-Hollands is als de kaasmarkt daar gaat het niet meer over”. En vanzelf kom je bij de vraag of een kerk dit niet moet doen, of laten we het maar bij het zingen houden?”

die me raken

Ooit is er onderzoek gedaan naar het aantal keren dat een mens lacht. Wat bleek? Een kind lacht gemiddeld 113 keer per dag, volwassenen nog maar elf keer per dag. Kortom, het lijkt erop dat als we volwassen worden, het lachen ons vergaat. Een oorzaak van deze afname van het aantal keren dat we lachen, zou een verlies aan verwondering kunnen zijn. Of deze verklaring klopt, weet ik niet. Wel lijken de kunstschilders van eeuwen terug, uit de middeleeuwen en de zestiende en zeventiende eeuw, ook zoiets te hebben gedacht. Op heel wat schilderijen hebben zij de herders bij de kribbe afgebeeld. Dat was in het oude Juda ruig volk. Hun gezichten moeten verweerd zijn geweest door het buitenleven en getekend door de armoe. Maar de oude schilders hebben hun vaak kinderlijke, verwonderde gezichten gegeven. Hun volwassen ernst werd kinderlijke openheid. Volwassenen werden weer jong, doordat zij geraakt werden; geraakt door iets dat het volwassen verstand niet vatten kan. De herders (Anton van Duinkerken) Omdat eenvoudigen verstaan Wat door geen ingewikkeld zoeken, Noch lezen in geleerde boeken Begrepen wordt of nagegaan. Zijn herders toen in uwen stal Geknield en hebben u aanbeden: Dit is tweeduizend jaar geleden En nog weet elk het overal.

De laatste keer… Op 4 december was de laatste keer Church2day. We hebben besloten om te stoppen met de Church2day bijeenkomsten in de huidige vorm. In 2003 is dit initiatief gestart onder de naam ‘Ritsen’. Na heel veel inspirerende en enthousiasmerende bijeenkomsten merkten we  dat het de laatste maanden steeds moeilijker werd om de bijeenkomsten voor te bereiden en de muzikale begeleiding rond te krijgen. We vinden het jammer dat er na acht jaar een einde komt aan deze samenkomsten die voor veel mensen waardevol waren en voor een aantal een reden om maandelijks de Wilhelminakerk te bezoeken. Ds. Stephan de Jong sprak passende woorden en sloot af met een interactief gedeelte waarin iedere bezoeker een gedichtje af kon maken; dit sloot ook mooi aan bij de Sinterklaastijd. We hopen dat er op enige manier een opvolging komt voor dit soort diensten of er in andere diensten dingen overgenomen zullen worden. Naar ons idee laat de opkomst zien dat er in onze gemeente nog steeds behoefte is aan dit soort vormen om het geloof te beleven. Onder de bezoekers van de laatste bijeenkomst is een vragenlijst uitgedeeld, de reacties hierop nemen we mee in ideeën voor de toekomst. Namens Church2day,

Bart Buitelaar

Geen mens heeft ooit hun naam gemeld, De rest van hun onschuldig leven Is door geen wetenschap beschreven, Wordt slechts aan kinderen verteld. ds. Stephan de Jong

Kerstnachtviering

24 december • 22.00 uur • Wilhelminakerk Koor: Deo Juvante uit Huizen Organist: Koos van ’t Hul Trompettist: Ruud Ootes Voorganger: Ds. Heleen van Beelen Deze feestelijke viering zal worden besloten buiten op het plein, met een lied bij kaarslicht.

Kinderkerstfeest in de Verlosserkerk

Vrijdagavond 23 december is er in de Verlosserkerk een kerstviering voor en door jong en oud. De aanvang is 19.30 uur. Er is een afwisselend programma, waarbij iedereen welkom is en alle kinderen mee mogen doen. We sluiten af met Glühwein en Chocolademelk met iets lekkers Breed • B ussum O n de rweg • 3

Kerstfeest op de Dam

Oliebollen Dit jaar is de oliebollenverkoop voor ons diaconale wijk­ project ”Kinderfonds Almere”. In het oude jaar worden weer oliebollen gebakken in de Spie­ghelkerk. Op vrijdag 30 december bakken we weer oliebollen onder de toren. Bestellen van oliebollen kan door in te tekenen op de bestellijsten die in de Spieghelkerk liggen. Vul hierop uw naam, aantal gewenste oliebollen en telefoonnummer in. Ook is het mogelijk uw bestelling telefonisch op te geven bij Marja Hompes T 6912302, Anne­marie Sollman T 6912406 of Ria David T 6931677. Op de dag van bakken kunnen geen bestellingen meer geplaatst worden, dus wees op tijd. De oliebollen worden in zakken van tien stuks verkocht. De prijs van de oliebollen is € 5,50 per zak. Op vrijdag 30 december tussen 12.00 uur en 15.00 uur, kunnen de bestelde oliebollen opgehaald worden in de Spieghel­kerk. De oliebollenbakkers

Op vrijdag 23 december wordt om 21.30 uur het evenement Kerstfeest op de Dam uitgezonden via Nederland 1. Hieraan werkt het Nederlands Bijbelgenootschap mee door proefteksten uit de Bijbel in Gewone Taal beschikbaar te stellen. Kerstfeest op de Dam is een uniek kerstconcert waaraan Frans Bauer, Karin Bloemen, Syb van der Ploeg en Linda Wagemakers meewerken. Voor dit optreden bezochten zij elk een project van Tot Heil des Volks, een stichting die zich in Amsterdam sterk maakt voor de zwakken. In Kerstfeest op de Dam is te zien wat zij meemaakten en hoe hen dat inspireert op het podium. De kerstklassiekers en moderne kerstsongs maken het concert compleet, waarbij de vier artiesten ondersteuning krijgen van het publiek en twee koren. Tussen de optredens door lezen gewone Amsterdammers het kerstverhaal voor vanuit verschillende plaatsen in de stad. Ze gebruiken daarvoor ook de tekst van de Bijbel in Gewone Taal. Aan mensen die op de Dam aanwezig zijn wordt de adventskalender uitgedeeld. Met opzet worden op de kalender geen jaartallen of data genoemd. Iedereen kan de teksten lezen op het moment dat hij of zij verkiest.

Uit het oog…

maar niet uit ons hart! Met deze woorden begon het boek met ‘warme groeten’ dat ik onlangs ontving van wijkgemeente Oost, rondom de Verlosserkerk. Maar dat bleek ook uit de vele tekenen van medeleven die er uit heel Bussum kwamen tijdens de ziekte en na het overlijden van mijn vrouw Marianne. De verbondenheid is gebleven, ook al zijn wij ruim vijf jaar weg! Slechts dertien maanden duurde het hele ziekteproces. Telkens weer hadden wij het gevoel dat we ingehaald werden door de keiharde feiten; er was nauwelijks rust om op adem te komen. Behandeling volgde op behandeling; maar wat haalde het uit? Te midden van dit alles hebben we echter ‘gouden momenten’ beleefd met onze kinderen en kleinkinderen, familie en vrienden. Heel kostbaar. Maar wat even waardevol was: we hebben ons altijd gedragen geweten door uw gebeden en meeleven! Dat was als een warme deken om ons heen. Dankbaar ben ik dat u ons zo omringd hebt. Het zal wel even duren voordat ik zelf weer wat evenwicht heb gevonden in mijn leven zonder Marianne aan mijn zijde. Maar toch hoop ik u t.z.t. weer eens te ontmoeten in het hart van het kerk-zijn: de eredienst. Alleen weliswaar, maar met Marianne als een engeltje op mijn schouder. Peter van Heiningen

Kerstnachtcollecte voor de Voedselbank Tot onze grote vreugde wil de diaconie de collecte van de Kerstnachtdienst bestemmen voor de Voedselbank. ‘Of er een stukje kon komen voor de Onder­weg ?’ Nou: gráág, want het is zó nodig dat wij kunnen blijven doen wat wij doen. Tastbare armoede dichtbij huis komt steeds meer voor, vaak achter schone schijn en keurige voordeuren verborgen. Na (te) lang tobben komt dan het moment waarop iemand uiteindelijk de gang naar de Voedselbank moet maken. Zo’n eerste contact is enorm moeilijk. Daar komen schaamte en tranen bij te pas; dat is erg. En dan ook nog eens je hele financiële hebben en houden moeten overleggen om te laten bekijken of je wel arm genoeg bent om aan de criteria voor een pakket te voldoen…. Voor sommigen blijft de schaamte en de angst voor herkenning zo groot dat 4 • B ussum O n de rweg • Breed

ze hun pakket niet in de eigen woonplaats willen ophalen, maar liever kiezen voor een uitgiftepunt verder weg. Al die dingen bij elkaar en het weten van de soms dramatische achtergronden van onze cliënten, maken dat de Voedselbank volhardend blijft doen wat er gedaan moet worden. Maar het blijft vaak niet bij voedsel alleen. Arie Vijn van wijkgemeente Oost houdt al jarenlang tijdens de uitgifte in Bussum zijn sociale spreekuur, waar mensen met hun individuele problemen terecht kunnen. Ook veel andere vrijwilligers voelen zich verbonden met de cliënten – het kenmerk van een kleinschalige voedselbank als de onze. In samenwerking met de Sinterklaas­ bank hebben wij begin december weer een gezellig kinderfeest georganiseerd. De volgende dag konden ‘onze’ kids op

school óók vertellen over wat zij gekregen hadden. U moest eens weten wat dit voor hen betekent. Als u denkt dat het wel aan ‘die mensen’ zelf zal liggen kunnen wij dat in een heel enkel geval voorzichtig beamen. Maar wat dan nog? Honger blijft honger. Daarom: heb een mening, geen oordeel. Ook mensen van wie je het nooit zou verwachten kunnen in de problemen raken en uiteindelijk onder aan de ladder terecht komen. De Voedselbank heeft geen enkel eigen inkomen, wordt niet gesubsidieerd (wat wel eens gedacht wordt) en leeft puur van de geef. Alles wat wij verstrekken hebben we altijd eerst bij elkaar gekregen d.m.v. acties in winkels, kerken, scholen, serviceclubs etc. Daarom zijn wij zo blij dat u ons gaat steunen.

Om maar gelijk gebruik te maken van deze gelegenheid: ook houdbare voedingsmiddelen en hard fruit zijn altijd welkom. Daarvoor kunt u het onderstaande telefoonnummer bellen. Namens alle medewerkers en cliënten van de Voedselbank Naarden/Bussum/ Hilversumse Meent: alvast oprecht bedankt en fijne, zinvolle kerstdagen gewenst. Barbara den Hartogh T 035 6915634 of M 06 11407537 [email protected]

Kerstkaarten en Boeken

Ondanks de regen en de storm is de Kerstkaarten verkoop van CREAKA in Het Trefpunt op 3 december een succes geworden. Vele trouwe klanten kwamen hun jaarlijkse inkopen doen. Wij zijn alle koopsters en kopers van onze kerstkaarten dankbaar voor de mooie opbrengst van deze verkoop. Wij kunnen € 205 overmaken voor het Stilte Centrum Naarderheem. Ook de Boekenmarkt liep gesmeerd. Bezoekers konden de mooiste boekenweekgeschenken van de laatste halve eeuw zomaar meenemen. € 98 was de opbrengst van de boeken die verkocht werden en die is voor Verre Naaste: het scholenproject op het eiland Flores. U allen bedankt. De dames van CREAKA Verlosserkerk en de Boekenmarktmeester

Joodse schatten in de sjoel

Het is een van de schrijnendste beelden die is te zien op de expositie ‘100 jaar Joods Bussum’, die nog een kleine twee weken loopt in de synagoge aan de Kromme Englaan. Erg scherp is de foto niet. Een groep kinderen heeft zich verkleed. Ze zijn geschminkt, dragen zwaarden en mutsen. Toch kijkt geen enkel kind echt vrolijk. Een laatste schoolfeestje in het voorjaar van 1941 met de joodse les van juf Reina van Adelsbergen, zo vermeldt het bijschrift. ‘Deze zomer zullen de kinderen te horen krijgen dat ze na de vakantie niet terug mogen komen op hun gewone scholen, ze niet meer mogen zwemmen, een ijsje eten in een restaurant of naar de film. […] Van de 24 kinderen die op de foto staan, zijn er negen vermoord.’ Afgelopen zomer werden in een schuurtje van de synagoge dozen vol archiefmateriaal gevonden. Bij opening bleken die een schat aan materiaal te bevatten, waaruit onder meer naar voren kwam dat het precies honderd jaar geleden is

weten we eigenlijk van de godsdienst waaruit het christendom ontstond? Geloven joden in de hemel? Wat is dat voor een zilverenkleurig stokje met een handje aan het uiteinde? Vinden er überhaupt nog diensten plaats in Bussum? “Ja hoor, elke week”, vertelt Annet. ‘Onze gemeente telt 135 zielen. De mensen komen helemaal uit Amsterdam naar hier, omdat ze het open karakter van onze gemeente waarderen. Wij zijn orthodox, maar wij vinden de sociale cohesie en solidariteit erg belangrijk.” Als er minstens tien mannen aanwezig zijn, kan de dienst doorgaan, en het gebeurt tegenwoordig nog maar weinig dat iemand opgebeld moet worden om dat quotum van tien vol te maken. Martin Rep

Het schoolfeestje in 1941

dat de Joodse Gemeente in Bussum ontstond. Aanleiding voor een kleine expositie van het materiaal. “Het is werk in uitvoering”, vertelt Annet Betselal, parochiaal medewerkster van de synagoge en mede-verantwoordelijk voor de tentoonstelling. “We zijn nog maar net begonnen de geheimen te ontsluieren.” Voor veel oudere Bussumers is de expositie een feest der herkenning, want veel bekende gezichten uit het verleden van het dorp trekken voorbij. Maar er hoort ook een rondleiding met toelichting door de sjoel zelf bij. Onthullend en leerzaam. Wat

‘100 jaar Joods Bussum’ is nog op zo 18, wo 21, zo 25 (eerste Kerstdag) en wo 28 december tussen 12 tot 16 uur te bezoeken. Wilt u met een groep(je) een bezoek brengen, spreek dan met Annet (035 6989250) een datum en tijd af buiten de openingstijden. Wellicht opent men de deuren op tweede Kerstdag of na 28 december.

Achter het gordijn de kast, richting Jeruzalem, met de Tora-rollen (foto Martin Rep) Breed • B ussum O n de rweg • 5

CD van Cantatedienst 

Na een heel aangrijpende uitvoering van het Requiem van Mozart in de avonddienst van 20 november, waarin ook de premières van  enkele prachtige psalm- en gezangsettingen voor het einde van het kerkelijk jaar van Ludo Vugs ten doop werden gehouden, ontstond bij kerkgangers en bij sommigen die niet aanwezig konden zijn de behoefte om de muziek uit deze vesperdienst vast te leggen op cd. Inmiddels hebben Voices and Piet Philipse hieraan gehoor gegeven en wordt er een cd vervaardigd met 70 minuten kerkmuziek door Voices, het groot orkest van het Wilhelminaconsort, de organist Wiebe Kooijmans en vier solisten. Mensen die belangstelling hebben voor deze cd, die voor de kerstdagen beschikbaar komt, wordt aangeraden om een bestelling te plaatsen op de website van Voices: www.voicesbussum.nl. De kosten bedragen € 10.-. Van harte aanbevolen door de cantatedienstcommissie.

ZATERDAGAVOND 24 DECEMBER - 19.00 UUR SPIEGHELKERK BUSSUM - NIEUWE ‘S GRAVELANDSEWEG 34

HET KERSTVERHAAL

KINDER KERSTFEEST

Van het Kerkelijk Bureau

Collecte-overzicht 2011

Maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober November

1e collecte € 3.436,98 € 2.654,22 € 3.580,40 € 4.260,45 € 3.752,59 € 2.971,82 € 3.146,24 € 2.094,88 € 2.737,00 € 4.453,82 € 3.141,12

2e collecte € 2.639,45 € 2.169,23 € 2.613,76 € 2.754,59 € 2.612,56 € 2.106,70 € 2.452,04 € 1.603,52 € 2.223,78 € 2.536,56 € 2.845,31

CCIV-cursussen Titus Brandsma

Een mysticus midden in de samenleving. Titus Brandsma (1881-1942) was pater karmeliet en ontwikkelde zich tot een groot kenner van de mystiek. In 1923 werd Brandsma hoogleraar in Nijmegen en was tijdens het collegejaar 1932/33 rector magnificus. Al in een vroeg stadium waarschuwde Brandsma voor de gevaren van het nationaalsocialisme, rassenhaat en ophitsing. Hij veroordeelde de anti-Joodse maatregelen van het Hitlerregime zowel reeds vóór als tijdens de bezettingstijd. Als gevolg daarvan arresteerde de Gestapo pater prof. Brandsma. In het beruchte concentratiekamp Dachau werd hij om het leven gebracht. In twee bijeenkomsten onderzoeken we het verband tussen de mystieke beleving en de persoonlijkheid van Titus Brandsma en de relatie tussen mystiek en maatschappelijke betrokkenheid, die Brandsma kenmerkte. Inleider is ds. Peter Korver. De data zijn donderdagochtenden 12 en 19 januari van 10.00-12.00 uur in de Leskamer van de Vrijzinnige Geloofsgemeenschap NPB, Iepenlaan 26, Bus­ sum. Kosten: € 8,00. Opgave voor de cursus: adm.CCIV@ gmail.com of 0356947051.

Drie inspirerende vrouwen U kunt kennis maken met het denken van drie bijzondere vrouwen. En drie thema’s zullen centraal staan: de verhouding tot het zelf, de verhouding tot de ander en de verhouding tot God. Simone Weil was een Franse filosofe die in haar korte leven 6 • B ussum O n de rweg • Breed

(1909-1943) op velen indruk heeft gemaakt. Weil werd politiek actief vanuit een sterk besef voor rechtvaardigheid. Ze ging in een autofabriek werken om het lot van de arbeiders te delen en ze nam deel aan de Spaanse Burgeroorlog. Toen zij 26 jaar oud was, had zij een bepalende religieuze ervaring en daarna verdiepte zij zich in de christelijke mystiek. Etty Hillesum leefde van 1914 tot 1943. Zij studeerde rechten en Slavische talen maar had daarnaast een brede interesse in filosofie, theologie en psychologie. Zij kreeg bekendheid door de publicatie van haar dagboek, 38 jaar nadat zij in Auschwitz werd vermoord. In haar dagboek verwoordde ze haar persoonlijke, innerlijke ontwikkeling te midden van de turbulentie van de Tweede Wereldoorlog en de absurditeiten van de Holocaust. Dorothee Sölle (1929-2003) was theologe maar was ook actief op het terrein van de filosofie. Vanaf de jaren zestig gold zij als een godgeleerde voor wie geloof en politiek niet te scheiden waren. Zij ijverde voor de ‘ontmythologisering’ van de Bijbel. Tussen 1968 en 1972 organiseerde zij samen met haar echtgenoot het Politiek Avondgebed. Zij deed dit vanuit de gedachte dat geloof en politiek alles met elkaar te maken hebben. In verschillende landen vonden deze avondgebeden navolging. Sölle was hoogleraar in de systematische theologie aan het Union Theological Seminary in New York City Inleider is mevrouw ds. Tanja Viveen-Molenaar, geestelijk verzorger in verpleeghuis Naarderheem. De data zijn maandagmiddagen 16, 23 en 30 januari van 14.00-16.00 uur in de Vergaderzaal van Naarderheem. Kosten: € 12,00 Opgave voor de cursus: adm.CCIV@gmail. com of 0356947051.

“Lutheranen in de Lage Landen” Op 1 oktober 2011 is in de Lutherse kerk te Woerden dit boek onder redactie van de historicus dr. K.G. van Manen gepresenteerd. Dit standaardwerk met veel illustraties, geeft een overzicht van bijna vijf eeuwen lutheranisme in Nederland. Inmiddels zijn er in verschillende dagbladen recensies en kritieken verschenen. Uit het Reformatorisch Dagblad: “Welk stempel hebben de lutherse kerken op Nederland gedrukt? Lutherse kerken hebben vooral in liturgisch opzicht een eigen gezicht. Veel lutherse gemeenten hebben een liturgie, waarin het kerklied een belangrijke plaats inneemt. In de gereformeerde kerken woedde jarenlang strijd over het wel of niet zingen van geestelijke liederen en het gebruik van instrumenten in de eredienst. Dat die er toch zijn gekomen is mede te danken aan lutherse invloeden.” Een detail: “Lutheranen moesten (rond 1600) de gereformeerden niet provo­ ceren met orgelspel en opklinkend

gezang. Dit instrument (het orgel) was een rooms insluipsel en zou leiden tot wereldse lusten.”. Onder het kopje “Aen enen staeck gebonden om lutherse ketterij” wordt in Trouw als volgt gerefereerd aan dit boek: “De eerste martelaren van de Refor­ matie in de Lage Landen waren lutheranen. Op 1 juli 1523 werden 15 broeders van een klooster in Antwerpen van hun bed gelicht. Dertien herriepen hun lutherse ‘ketterye’, maar zo niet Henricus Voes en Johan­ nes van den Esschen. Deze ongelukkigen belandden op de Grote Markt in Brussel ‘aen enen staeck’ en werden ‘tot polvere verbrant’. Willem van Oranje zorgde in Antwerpen al voor een zekere godsdienstvrijheid voor lutheranen, alleen ‘Het dragen van wapens, uitgezonderd degens en dolken, tijdens godsdienstoefeningen was verboden’.”

Vat bovenstaande alinea’s vooral niet op als een aanmoediging om wat uw lutheranisme betreft zover te gaan als Henricus en Johannes. Dat is ook helemaal niet nodig nu wij, lutheranen, met hervormden en gereformeerden niet langer ‘samen op weg’ zijn, maar ‘samen sterk en één’. Ook aan deze moeizame weg wordt ruimschoots aandacht besteed in het boek. Heel voorzichtig beveel ik het boek zelf wel aan. Volgens ‘De Friese Lutheraan’ is het boek ‘toegankelijk geschreven, het leest dus gemakkelijk weg’. Dat klopt, maar: het is maar wat je wilt. Ik wil dit boek helemaal niet ‘weglezen’. Ik wil er tot het einde mijner dagen mee doen. Kerngegevens: Lutheranen in de Lage Landen; Uit­ geverij Boe­ ken­­­cen­trum. Ton Reijinga (ELG N-B)

Minikerkendag 2012

Ik ben Alan

Iedere dag staat hij voor dezelfde supermarkt straatkranten te verkopen. De meeste mensen in de buurt kennen hem wel. Ze groeten hem en maken soms een praatje. Het kerstfeest is al lang geen feest meer voor Alan, maar hij bewaart wel goede herinneringen aan het kerstfeest uit zijn jeugd. “Ik herinner me de prachtige kerkdiensten in Engeland. Geen lange preken, wel veel liederen. Ik zong mee als koorknaap. Wat vond ik dat mooi”. Alans leven verliep voorspoedig. Hij werd docent Engels en verhuisde naar Nederland. Hij trouwde en kreeg twee kinderen. Maar toen bleek dat hij flinke belastingschulden had. Zij leven veranderde drastisch. “Een kerstboom kon ik niet meer betalen. Ik weet nog dat ik op een kerstavond naar een telefooncel liep om mijn ouders te bellen. Daar stond een kerstboom bij. Die heb ik toen maar meegenomen”. Geen feest Inmiddels is Alan dakloos. Hij verdient wat geld als straatkrantverkoper. “Maar de kerstdagen zijn slechte dagen voor me, net als andere feestdagen. Want dan verdien ik niets. Zes jaar heb ik in de parken van Amsterdam gewoond. Rond kerst dacht ik dan: ‘Had ik maar net zo’n warme stal als Jezus!’”. Alan is regelmatig te vinden in het Krekelhuis, de opvang van de diaconie in Amsterdam. “Het gezelschap bij het Krekelhuis doorbreekt de eentonigheid van mijn bestaan, het is het zout in de pap. En verder neem ik het leven zoals het is. Ik vraag me niet af of dingen beter of anders kunnen. Dat is dé manier om ongelukkig te worden”. Spontaniteit Als Engelsman en docent Engels wil Alan nog wel even A Christmas Carol noemen, het beroemde boek van Charles Dickens. “Met dit boek is de alfabetisering in Engeland begonnen en ook de romanisering van kerst. Maar voor mij is er geen specifieke relatie tussen Kerst en liefde. Opgelegde liefde voelen omdat het Kerst is, dat werkt niet. Liefde heeft spontaniteit nodig. En die ontbreekt juist met Kerst”. Uit: PKN Kerst Pure liefde krant 2011

Op zondag 22 januari wordt de zesde Minikerkendag in Bussum gevierd. Dit jaar staat in het teken van het thema ‘Compassie’. De Minikerkendag start met een oecumenische dienst in de Mariakerk. Aan deze viering zullen verschillende kerkkoren samen een bijdrage leveren. Jan Rot Daarna wordt de Minikerkendag voortgezet in de Wilhelminakerk. Daar is een optreden van de bekende gitarist/radiopresentator/liedjeszanger en –componist Jan Rot. Eigentijdse teksten Het derde programmaonderdeel bestaat uit teksten van Coot van Doesburgh op traditionele melodieën uit haar bundel ‘LICHT’. ‘LICHT’ voorziet 100 oude bekende kerkelijke melodieën en mooie internationale traditionals van nieuwe teksten. De liedjes zijn geschikt om te zingen bij alle grote en kleine momenten van het leven, zowel in de kerk als daarbuiten. Kinderen Tijdens de viering is er kindernevendienst en –opvang voor de kleinsten. Daarna een eigen programma. In de volgende Onderweg meer informatie. Breed • B ussum O n de rweg • 7

Jan Ballintijn is intonateur en orgelbouwer van beroep, en al bijna 25 jaar organist in de Spieghelkerk in de diensten van de wijkgemeenten West en Sion. Hij was dit jaar 40 jaar kerkorganist. Hij kreeg daarvoor op 29 mei het Draaginsigne in Goud opgespeld door de voorzitter van wijkgemeente West. 8 • B ussum O n de rweg • Breed

Startzondag was op 18 september. De wijkgemeenten Oost en Centrum hadden een gezamenlijke vossenjacht, waarbij kinderen een bijbels figuur moesten uitbeelden. Hier Aurora Verkerk als Lydia, de purper­ verkoopster (Handelingen 16:14; een vrouw die handelde in purperen stoffen).

FOTO KLAAS OOSTEROM

FOTO INGE DE GROOT

Van het Vocaal ensemble Voices, het Wilhelminaconsort, organist Wybe Kooimans en dirigent Piet Philips werden twee cd’s uitgebracht: ‘Hemels’ en een opname van de Vesperdienst op 20 november met het Reqiuem van Mozart.

FOTO HENK HARTE

Jaaroverzicht 2011

Ds. Jacomette de Blois verzamelde zes jaar lang markante uitspraken van bewoners van de Antonius Hof. En ze maakte er een dagkalender van met 366 prachtige, gekke en ontroerende uitspraken en met passende afbeeldingen erbij. Op 9 december werd deze tafelkalender gepresenteerd. De uitspraken zijn van ouderen, maar de kalender is voor mensen van alle leeftijden.

FOTO WIM VONK

FOTO HARMKLINKENBERG

Protestantse gemeente Bussum

Ds. Stephan de Jong, predikant van wijkgemeente West, hier samen met zijn echtgenote mevrouw Lieke Versluis, vierde 30 maart zijn 25-jarig ambtsjubileum. Er kwamen dit jaar ook twee boekjes van hem uit: ‘De kleine weg en het grote geluk’ en ‘De Gelukbrenger’. Bovendien trad hij toe tot de redactie van het maandblad Open Deur.

Liturgisch bloemschikken in de adventsperiode voor Kerst in wijkgemeente Centrum (Wilhelminakerk). Doorntakken met distels en bloemen, die hoop, verwachting en trouw aan de belofte uitbeelden. In dit adventsstuk (zie foto) zaten de dorens en de bloemen door elkaar heen en was de kleur wit van kerst die de boventoon ging voeren. De ster van de belofte aan Abraham stond bovenop de boog. God houdt zich aan zijn belofte zelfs in het spanningsveld tussen recht en onrecht. Ook in de wijkgemeenten Oost en West zijn er gemeenteleden die Liturgische bloemwerken maken.

FOTO KLAAS OOSTEROM

FOTO ANKIE WOLSWINKEL

Vanaf 2003 is er éénmaal per maand in de Wilhelminakerk op zondag een extra kerkelijke activiteit geweest die eerst Ritsen heette en de laatste jaren Church2day. Een groep jongeren wilde mensen op een laagdrempelige en eigentijdse manier met het geloof in contact brengen. Hiervoor werden telkens verschillende sprekers uitgenodigd. De begeleiding werd door een combo verzorgd en bij de liedkeuze lag de nadruk op Opwekking en Youth for Christ. In deze vorm is Church2day eind 2011 gestopt. Men wil in de toekomst proberen om, bijvoorbeeld éénmaal per kwartaal, elementen van Church2day in een reguliere kerkdienst in te passen.

Negen gemeenteleden van wijkgemeente Oost werken wekelijks een paar uur aan een quilt met de uitbeelding van een nieuw-testamentisch verhaal. Het ontwerp is van de Chinese kunstenaar He Qi. Hoe de afbeelding er uit zal zien als hij in 2012 in de kerk komt te hangen is nog een verrassing. Vandaar maar een klein stukje op de foto.

Onze gemeente heeft al vele jaren een relatie met de christelijke gemeente van Anghelus in Roemenië. Marta Botos, kerkelijk werker daar, bezocht in april Bussum. Hier leest zij een Bijbelgedeelte in de kerkdienst van wijkgemeente Sion. Zij bezocht ook een dienst in de Verlosserkerk. Breed • B ussum O n de rweg • 9

Zending en Diaconaat ZWO-commissie: Secr. P.Kuijper • T: 035-69 15 494 E: [email protected] • ING 246170 Zending Protestantse Gemeente Bussum

Diaconie: J. Post • Postadres: H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum • T: 035 69 30 810 • E: [email protected] Bankrek. ING 505555 Diaconie Protestantse Gemeente te Bussum

Kerstcollecte: Geef om ieder kind Ook al wordt het Kerstfeest door de commercie bedolven onder de kerstkransjes, kerstballen en kerstcadeaus, toch is het goed om Kerst te vieren. Het is een prachtig feest. God die in de wereld kwam als een kind. Om zijn licht te laten schijnen in een donkere wereld. Een feest van licht en leven. Op Eerste Kerstdag is de collecte we voor het werk van Kerk in Actie. In de sloppenwijken van Yogyakarta is de

wereld donker. Vooral voor kinderen. Ze zwerven na schooltijd op straat waar ze grote kans lopen slachtoffer te worden van misbruik, verslaving en uitbuiting. De Partnerorganisatie van Kerk in Actie werkt met succes aan hun toekomst. Hierbij worden kinderen actief betrokken en bewust gemaakt van de mogelijkheden die ze zelf hebben om hun toekomst te verbeteren. Ze krijgen huiswerkbegeleiding en les in creatieve vakken. Via mobiele klinieken wordt

Anghelus/Roemenië (182) Groet In de vorige kroniek werd begonnen met te vertellen over het werkbezoek van twee leden van de Werkgroep Anghelus-Roemenië aan onze partnergemeente. Het ging over de kerkdienst op zondag 13 november. Ik vertelde over de groet die namens onze gemeente Bussum was uitge­sproken. In de gesprekken met het predikantenecht­paar István en Judit blijkt steeds weer opnieuw hoe hartverwarmend het contact met Bussum wordt ervaren. Er is sprake van grote dankbaarheid voor de ondersteuning van de verschillende deelprojecten. En bij het afscheid op 16 november kregen we natuurlijk ook de groeten mee voor onze gemeente en die geven we graag door. Er wordt met ons meegeleefd via Onderweg dat op internet wordt bekeken, met name ook de foto’s in kleur die deze kroniek vergezellen.

Het gezin Mátyás. (foto Henk Haafkens) 10 • B ussum O n de rweg • Breed • Zending en diaconaat

gezondheidszorg geboden en ouders worden bewust gemaakt van de rechten van hun kinderen. Kerst is het feest van het leven. Ook voor de kinderen van Yogyakarta. Geef om hen. Geef om ieder kind. Mogen wij op uw bijdrage voor dit werk rekenen tijdens de collecte op Eerste Kerstdag? Namens de diaconie Jaap Post

Jubileum Tijdens onze gesprekken in Anghelus zijn we er achter gekomen wanneer de trouwdag van István en Judit was in 1999. Op basis van dat gegeven was de datum voor de koperen bruiloft afgelopen 5 december 2011. De werkgroep heeft een door alle leden getekende felicitatie gestuurd en deze is, zo bleek uit een mail van István, precies op de bewuste dag in Anghelus aangekomen. De koperen bruiloft wordt weliswaar in die streken niet gevierd, maar het is goed ook iets van onze cultuur uit te stralen naar onze vrienden daar. Om toch aan dat gezin gepaste aandacht te geven wordt hierbij een foto van de familie afgedrukt. Geheel rechts zit de moeder van Judit, die heel veel inspringt bij het gezin. Zij hoort er helemaal bij! Dochter Csenge (7) zit bij István, dochter Johanna (9) zit tussen moeder en oma en dochter Panna (1) zit bij Judit. Panna heeft overigens extra zorg nodig. Zij heeft bij de geboorte in februari 2010 een beschadiging opgelopen die tot gevolg had dat zij rechts deels verlamd was. Door oefeningen is dat grotendeels hersteld, maar nog altijd gaat zij tweemaal per week naar de fysiotherapeut om te proberen ook de laatste beperkingen weg te werken. Dat kost Judit veel aandacht en tijd. Er bestaat goede hoop dat alles goed komt. Kerst- en nieuwjaarsgroeten Als u dit leest zijn circa 360 kaarten onderweg naar Anghe­lus. Teken van verbondenheid tussen onze gemeente en de gemeente aldaar. De kaarten worden tijdens de Kerstdagen door jongeren uitgedeeld bij alle woningen in het dorp. Daarbij zingen ze gaande langs de wegen Kerstliederen. Op deze plaats wil de werkgroep alle gemeenteleden die deze zending mogelijk maakten hartelijk danken. Uw inzet zal weer veel bewoners in Anghelus goed doen.

Schoolbus 2011-2012 De schoolbus rijdt weer. Met name voor de sponsors hebben we tijdens ons bezoek weer nieuwe foto’s gemaakt van de bus en zijn passagiers. Bijgaande foto, gemaakt om kwart over zeven (!), laat zien dat de laatste kinderen instappen. Op de achtergrond is het gerenoveerde Gemeenschapshuis te zien en daarachter de toren van de kerk. Het verlichte dakraam laat zien waar de ‘hotelkamer’ van de fotograaf was. Heel leuk is het dat je met de oudere kinderen in het Engels een gesprekje kan voeren, hoewel de vrijmoedigheid om Engels te spreken nog kan worden verbeterd. Het busproject is uiterst zinvol en voor de meeste betrokken kinderen biedt het een toekomst. PK/Werkgroep Anghelus-Roemenië De schoolbus met de kostbare lading. (foto Henk Haafkens)

Het Verre Naaste project Verre Naaste steunt deze drie jaar (2010, 2011 en 2012) een scholenproject op het Indonesische eiland Flores. Een bestuurslid van de stichting Rupingh, die dit project heeft opgezet, is op eigen kosten deze zomer naar Flores geweest en heeft lopende projecten bezocht en verslag gedaan. In 2010 is de bijdrage van onze gemeente (€ 8333) naar de nieuwbouw van een school in de kampong Pinis gegaan. De bijdragen eerder dit jaar zijn aan vier kampongschooltjes, waaronder die in Pinis, besteed aan extra leermiddelen. Voor het vierde kwartaal van dit jaar wordt één school geholpen aan lesmateriaal (boeken) en aan enige stoelen en banken. Het bestuurslid gaf ons de begroting hiervoor, die een Nederlandssprekende contactpersoon daar samen met enige onderwijzers heeft opgesteld. Het gaat om een bedrag van bijna 24 miljoen Roepie. Voor u schrikt: dat is € 1750. Naast uw bijdragen in de Verre Naaste collectes, zijn uw giften ook welkom op rek nr. 81.477 t.n.v. Verre Naaste te Bussum.

Kinderen van Flores in nieuwe schoolbanken en met nieuw lesmateriaal (foto Theo Verdurmen)

Klaas Oosterom

Ouderenwerk en -pastoraat Ds. mw. Jac. de Blois • dinsdag en vrijdag 9.30-17.00 uur Anthonius Hof • T: 035-69 31 456 • privé: T: 030-27 18 676 E: jacomette. [email protected] Pastor mw A. Brouwer • Lopes Diaslaan 387 • 1222 VK Hilversum T : 035-68 54 399 • M: 06 10634749 E: [email protected]

Berichten uit Huize Godelinde In het vorige nummer van Onderweg schreef ik over mevrouw C. Westland, dat zij na een tijdelijk verblijf “hoopte op termijn naar de Godelinde terug te komen, maar dan voor vast”. We konden toen niet vermoeden, dat dit al zo gauw werkelijkheid zou worden: vanaf maandag 12 december woont zij in Huize Godelinde, kamer 109. Het valt niet mee om zoveel vertrouwds achter te moeten laten, maar er is dankbaarheid dat zij nu de zorg

Pastor dhr. J. Molensky (pastor in Patria) • M 06-17322422 E [email protected] Pastor mw. J. Visser-Leijstra • Zuidsingel 3 • 1241 EH Kortenhoef T: 035-6560950 • ’s maandags 08.30-09.15 uur E: [email protected]

kan krijgen die ze nodig heeft. Zo proberen we in vreugde en verdriet met elkaar mee te leven en zo mogelijk iets voor elkaar te kunnen betekenen. Ook in het nieuwe jaar onzes Heren 2012, dat aanstaande is. Daarbij geholpen en verwarmd door het Licht, dat met de komst van het Kind van Bethlehem in onze wereld gekomen is. Mede namens de pastoraatsgroep in Huize Godelinde wens ik u van harte goede kerstdagen toe en heil en zegen voor het nieuwe jaar. pastor Annie Visser

Nieuws uit de Antonius Hof Ook wij zijn weer sneller dan voorzien  in de kersttijd beland. Terwijl de voorbereidingen voor het kerstspel, de kerstvieringen en kerstontmoetingen in volle gang zijn, voltrekt zich het gaan en komen van huisgenoten. Afscheid nemen, kennismaken, hechten, onthechten, hechten: het hoort bij het leven in een huis als de Antonius Hof. “Als je geen hoop hebt, dan kun je niet Vervolg op pagina 12

Zending en diaconaat • Ouderenwerk en -pastoraat • B ussum O n de rweg • 11

Vervolg van pagina 11

meer leven”, zegt de een. De ander zegt na een zwijgen, “waar haal je de hoop vandaan?” Zo praten we op een ochtend over de troost van warme chocolademelk en ook over de laatste troost. Vrijdag 16 december Kerstspel op de Brink 14.30 - 15.30 uur. Huisgenoten leven zich in en uit en een huiskoor zingt. Zeer welkom om dit mee te maken. Zaterdag 24 december om 19.00 uur Kerstavonddienst op de Brink. Zondag 25 december om 10.30 uur Kerstmorgendienst in de kapel. Pastor Lieke van der Schoot (zij valt in voor pastoor Nico de Gooijer) en ondergetekende gaan samen voor. Zondag 1 januari 2012 ontmoeten we elkaar in de viering om 10.30 uur in de kapel. “Samen uit...samen thuis” Vrijdag 6 januari hopen we de Drie Koningen te verwelkomen die wat laat - zij die geloven haasten niet - alsnog komen.

Zij gaan het huis door en brengen geschenken. Immanuel, God met ons, met u allen,  

ds. Jacomette de Blois

Gooise Warande In de Gooise Warande is het momenteel een druk komen van nieuwe bewoners, die vooral de gerenoveerde zorgwoningen betrekken.  De Pasto­ raatscommisie, die in de Essen actief ­­ was, heeft langzamerhand nu ook in de Gooise Warande haar weg gevonden en organiseert de tweewekelijkse middagvieringen op dinsdag in de Grote Zaal op de eerste etage. Iedereen uit het huis is welkom, kennissen en vrienden mogen meegenomen worden en ook mensen uit de naaste omgeving van de Gooise Warande kunnen de diensten bezoeken. Aanvang is om half drie, na afloop even napraten met een kopje koffie of thee. Er is een pool van predikanten,  pastores en pianisten uit de naaste omgeving die meewerken. Op

dinsdagmiddag 22 december organiseren we een Kerstviering met een extra feestelijk tintje.  Medewerking wordt dan  verleend door  een violiste en een accordeoniste die voor een paar prachtige muzikale intermezzo’s zullen zorgen. U bent weer van harte welkom.       Met een hartelijke groet voor u allen, Anne Brouwer, pastoraal werker van de Verlosserkerk

Zandzee

Op donderdag 22 december wordt in de Zandzee een oecumenische viering gehouden in het teken van advent en kerst! Voorgangers zijn ds. S. de Jong en de heer B. Moussault. Het koor Con Amore verleent medewerking. Leiding de heer Janssen. Aanvang 10 uur. Hartelijk welkom in de bovenzaal van de Zandzee. A.P.Kasse

Protestantse wijkgemeente Oost Verlosserkerk H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • T: 035-69 17 309 Koster: mw. A. Stuivenberg-van Dijk • De Ruyterlaan 10 T: 035-69 17 309 Predikant (parttime): ds. H.W. van Beelen • H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • Tel. spreekuur ma di do 9.00-9.30 uur • M: 06-41 67 53 09 • E: [email protected] Kerkelijk werker: mw. Anne Brouwer • T: 035-68 54 399 M: 06-10 63 47 49 E: [email protected]

In Memoriam Hendrikje WientjesSlagter Op 4 november 2011 is Hendrikje Wientjes-Slagter overleden. Zij was in 1919 te Nieuw Amsterdam, in Drenthe, geboren. In het gezin van 12 kinderen leerde zij aanpakken, en blij zijn met kleine dingen. Toen zij aan het begin van de Tweede Wereldoorlog haar Willem ontmoette, en met hem trouwde, luidde dat ook een onzekere periode in. Hij moest onderduiken en zij kon alleen maar afwachten, in vertrouwen. Het liep goed af, gelukkig, en zij stichtten een gezin. Dat hun eerste kindje, 6 weken oud, in 1949 stierf, was een grote klap. Groot was de vreugde toen in 1951 een tweeling het levenslicht zag, Willem en Dineke. Eigenlijk was het gezin pas compleet met alle aanhang, door Hennie net zo in het hart gesloten als haar eigen kinderen. Haar hart was groot, zowel voor mensen dichtbij als ver weg; vele truitjes heeft zij gebreid voor kinderen in

Psychopastoraat: mw. Wil Vooijs • T: 035-64 09 147 Scribaat: mw. J.G. Lenderink • T: 035-69 34 897 E: [email protected] Postadres: H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC, t.a.v. scribaat wijk Oost Wijkkas: A. Staal • T: 035-69 34 588 • ING 1328422 t.n.v. Wijkkas Oost PKN Bussum te Bussum Autodienst: Hannie de Berg • T: 035-69 33 492

Roemenië. “Ze was normaal, goed voor ons,” zei een van haar kinderen. Het was vanzelfsprekend hartelijk te zijn en niet veel te verwachten. Zij stierf in het vertrouwen dat zij naar huis zou gaan, naar God, in wie zij zich geborgen wist.

In Memoriam Wil Tjepkema-Bergema Op 23 november 2011 is Wil Tjepkema-Bergema overleden, in de leeftijd van 90 jaar. Wij hebben haar herdacht in de Verlosserkerk, waar zij zo graag kwam. Vol enthousiasme en geestdrift kon zij zeggen: “Zolang ik kan, kom ik naar de kerk!” Maar, het laatste jaar werd het moeilijk, kreeg zij het niet meer voor elkaar. Ze was niet graag alleen, had het zwaar na het overlijden van haar man 14 jaar geleden, vond het moeilijk haar verdriet te delen. Had een bijzonder leven gehad, dochter van een veearts in Leens, Groningen, rechten gaan studeren in Amsterdam, en dan als meisje lid worden van een jongens dispuut; zij schrok er niet voor

terug. Toen zij trouwde en 4 kinderen kreeg, was zij actief in het maatschappelijk leven, op Politiek en kerkelijk terrein. Zij zorgde, organiseerde en regelde, en vond het vreselijk dat zij dat op een gegeven moment moest opgeven. Zij werd kwetsbaar, maar verloor niet haar strijdlust en gedrevenheid. Maar moeilijk kon zij zich overgeven aan de zorg van anderen, haar dochters en zoon. Tot de avond voor haar dood, zij in alle rust afscheid heeft genomen van haar kinderen, en de vrede over haar kwam. Het was goed, het was gedaan. Ds. Heleen van Beelen

Orde van dienst De Werkgroep Eredienst heeft zich verdiept in de onderdelen van de liturgie. Waarom bidden we een Kyriegebed, en noemen we dat ook zo, of kiezen we voor een vertaling, dus “gebed voor de nood van de wereld”? Dit soort onderwerpen lagen in onze vergaderingen op tafel. Wij streven ernaar, dat de vierin-

12 • B ussum O n de rweg • Ouderenwerk en -pastoraat • Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk

gen op zondagmorgen toegankelijk zijn, en mijden binnenkerkelijk taalgebruik, integendeel, wij streven naar heldere taal! En hebben dan ook besloten niet over Kyrie en Gloria te spreken, maar over “Gebed voor de nood van de wereld” en loflied. De stilte aan het begin van de viering, dus voor Bemoediging en Drempelgebed is ervoor bedoeld, stil te staan bij wat wij aan het doen zijn en gaan doen: we treden in de ruimte van God, om te vieren. Opvallend is vooral, dat de mededelingen niet langer aan het begin van de dienst zullen worden gedaan, maar bij de inzameling van de gaven.

Kerstvieringen Op Eerste Kerstdag zal Wilco de Fijter trompet spelen, en de Cantorij een mooi aandeel hebben. Zo vieren wij dat God zich heeft laten kennen in een mens, en wij ook mens kunnen worden zoals wij bedoeld zijn. Het Woord kwam naar de wereld, en hoe is dat voor ons? Wat betekent dat eigenlijk, en

wat doen we daarmee? Vanaf 9.45 uur zingen we Kerstliederen. De Kinderen vieren een Kerstfeest op vrijdag 23 december, om 19.30 uur in de Verlosserkerk, waarvoor ook grootouders en hun kleinkinderen van harte zijn uitgenodigd. Na afloop, rond 20.30 uur is er Glühwein voor wie wil, om de Kerstdagen in te luiden. Aan het einde van de viering op Kerstmorgen mogen we gaan onder de hoede van Gods zegen. Graag schrijf ik deze zegen u toe, op weg naar het feest van de geboorte van Christus, het Licht der wereld, en een nieuw jaar. Heelheid en zegen wens ik u toe. God zal met je meegaan Als licht in je ogen, en lamp voor je voet, Als hand op je hoofd, en arm op je schouder, Als baken bij ontij, en verte die wenkt, Als groet op je lippen, en hoop in je hart, Als stem die je uitdaagt, en woord dat je voorgaat.

Advent Kindertijd Inmiddels hebben we bij Kindertijd bezoek gehad van de Engel Gabriël, Zacharias en Maria. Komende zondag komt Elisabeth langs. Zij hebben ons allemaal iets te vertellen over Kerst. Kerstmorgen kan iedereen in de kerk horen wat er aan de kinderen verteld is. Wilma Parhan

Kinderkerstfeest 23 december

Voor alle kinderen, ouders, grootouders en andere gemeenteleden in Bussum: Vrijdag 23 december 19.30 uur is er een Kinderkerstfeest in de Verlosserkerk.

Ds. Heleen van Beelen

Uit de kerkenraad van Oost Ds. Van Beelen verzorgt de opening op 14 november met het lezen van een passage uit het boek “Verbinding en aandacht” uitgegeven door de PKN. Zij legt aan de kerkenraadsleden de vraag voor: denk aan een keer dat je pastoraat hebt ontvangen, wat maakte dat moment tot een pastoraal moment? Op deze vraag wordt van alle kanten gereageerd. Woorden als luisteren, aandacht krijgen, vertrouwen delen komen telkens terug. Hierna volgt het werkgroepenoverleg. Uit de Algemene Kerken­raad wordt gemeld dat in de oktober vergadering de visitatie heeft plaatsgevonden. De diaconie deelt mee dat begin volgend jaar het nieuwe wijkproject “Hospice Kajan” aan de gemeente zal worden gepresenteerd. De werkgroep Apostolaat is in de werkgroepvergadering van 4 november opgeheven. De taken zijn verdeeld onder de diaconie en de pastoraatgroep. De heer Vijn blijft het stiltecentrum behartigen. Dit jaar zal er geen kerstinloop zijn; hierover wordt een stukje in Onderweg geschreven. Vanuit de werkgroep Eredienst is het advies gekomen om niet wekelijks een litur-

gie te maken. De voorbereiding en het kopiëren kosten veel tijd en het is raadzaam om duurzaamheid een grotere plaats te laten innemen binnen onze gemeente, besparen op papier maakt daar deel van uit. Besloten wordt om volgend jaar als proef een verkorte liturgie te gebruiken, waarbij alleen liederen buiten het liedboek worden afgedrukt. Op hoogtijdagen komt een uitgebreide liturgie. Vanuit Kindertijd wordt vermeld dat op 23 december een kinderkerstfeest wordt gehouden. De werkgroep Pastoraat heeft niet vergaderd dus zijn er geen feiten te vermelden. De heer Minekus doet verslag van het besluit van het CvK m.b.t. de herinrichting van de kerkzaal. De plannen zijn goedgekeurd dus staat ons niets in de weg deze tot uitvoer te brengen. De kerkenraad besluit dat de interieurcommissie met de uitvoering kan beginnen. Ds. Van Beelen leest tot slot van de vergadering een tekst uit het boek “Verbinden en aandacht”,waarin een gedicht van Vasalis wordt geciteerd. Jantie Lenderink, scriba

Beroepingswerk Zoals bekend er voor 50% een nieuwe predikant beroepen worden naast ds. van Beelen. Daarom kwamen op 28 november jl. de leden van de beroepingscommissie van wijkgemeente Oost voor de eerste keer bij elkaar om van start te gaan met de beroepingsprocedure. Hieronder de profielschets van de te beroepen predi-

kant en de namen van de commissie­ leden.

commissie: T 035-6933206 of jvdp@ tiscali.nl .

Als gemeentelid kunt u namen indienen van predikanten waar van u weet dat hij/zij vacant is of misschien kent u een predikant waarvan u denkt dat hij/zij bij onze wijkgemeente zal passen. U kunt dat doen bij Jan van de Ploeg, voorzitter van de beroepings-

Profielschets In onze missie en visie staat: Als gemeente van Jezus Christus vinden we inspiratie in de bijbel; zo worden we een door geloof bewogen gemeenschap Vervolg op pagina 14

Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk • B ussum O n de rweg • 13

Vervolg van pagina 13

en dat brengt ons er toe om een open en gastvrije gemeente te zijn. Deze visie geeft richting aan het geloof van de gemeente en vindt uitwerking in haar plannen en activiteiten. Vanuit deze missie en visie zoeken wij een predikant die samen met de huidige collega in goed overleg met de wijkkerkenraad teamwork wil leveren, elkaar aanvullend en stimulerend en die: - in de eredienst op inspirerende wijze Gods woord naar deze tijd vertaalt, ons leert volgelingen van Jezus te zijn, voor ons geloof uit te komen en er over te kunnen praten - het (crisis)pastoraat verzorgt - netwerker wil zijn, goed kan organiseren, verbindingen wil aangaan in de buurt om te ontdekken wat de kerk kan betekenen en waar zij kan aansluiten bij het leven van mensen, gebruik kan maken van sociale media - ervaring heeft in het werken met en voor een PKN gemeente, mee wil functioneren in een kerkenraad met werkgroepenstructuur - die bereid is samen met collegae en in overleg met de Algemene kerkenraad een paar taken voor het geheel van de PKN gemeente Bussum op zich te nemen - een positieve instelling heeft en flexibel om kan gaan met mogelijk toekomstige aanpassingen in het takenpakket vanwege ontwikkelingen in de Protestantse gemeente Bussum. Leden van de Beroepingscommissie Wil de Vos, Hans Bruins, Albert Minekus, Rien Parhan, Gerben Boon, Wieke Visser, Jan van de Ploeg, Jeannette Wolters, Thea van Gilst, Herman van Werven. Consulent: ds. Stephan de Jong. Wil Vooijs-van Ooijen Voorzitter kerkenraad

Een kerststal uit de verzameling van mevrouw Snaterse

In de stal Tentoonstelling in het Trefpunt bij de Verlosserkerk, winter 2011. Mevrouw Ina Snaterse is geen onbekende in Bussum. Al eerder heeft ze stukken uit haar verzamelingen geëxposeerd in het Trefpunt. Deze keer zijn het kerstgroepen, waarvan ze er inmiddels meer dan duizend in bezit heeft. In de vitrines in de grote zaal komen er vijftig te staan, afkomstig uit alle werelddelen. Ze geven een beeld van de heel uiteenlopende manieren waarop in verschillende landen en culturen Kerstmis wordt beleefd. Haar nieuwste aanwinst uit Kenia krijgen we nog niet te zien: die moet eerst nog “eigen” worden. Hoe krijg je duizend kerstgroepen bij elkaar? Al meer dan vijftien jaar is mevrouw Snaterse bezig met verzamelen, dat helpt natuurlijk. Alleen, tegenwoordig gaat ze niet meer apart eropuit om haar collectie aan te vullen, maar als ze tegen een bijzonder stuk aan loopt, kan ze de verleiding toch niet weerstaan. Het was een bijzonder moment toen ze vijftien jaar geleden samen met twee geestverwanten een landelijke vereniging van verzamelaars van kerstgroepen oprichtte. Tegenwoordig telt de vereniging 150 actieve leden die elkaar drie maal per jaar ontmoeten om wetenswaardigheden uit te wisselen. Op 4 december werd de tentoonstelling geopend en de hele Kersttijd kunnen we genieten van de aanblik van die bijzondere kerstgroepen, met of zonder stal. Ben Bakker, namens de tentoonstellingscommissie van wijk Oost

Protestantse wijkgemeente Centrum Wilhelminakerk Wilhelminaplantsoen 14 • T: 035 - 6917525 Koster: P. Vos Predikant: ds. H.J. van Dijk • Noorderweg 9 • 1401 TV Bussum • M: 06 - 47 09 91 99 • T: 035 - 69 49 104 b.g.g. 035 - 69 49 860 • E: [email protected]

In Memoriam Jacques (Izaak Hubrecht Jannes) Poissonnier Op donderdag 24 november is Jacques Poissonnier overleden op de leeftijd van 66 jaar.

Pastor mw. J. Visser-Leijstra • E: [email protected] Scribaat: Enno Dekker • Dirk Tersteeglaan 44 • 1411 MB Naarden • T 035-69 42 500 • E: [email protected] Wijkkas: Postbank 1644111 t.n.v. Wijkkas SoW-kerk Centrum Bussum te Naarden

Jacques heeft een lang ziekteproces gehad met ups en downs. Hij was daar heel open over en velen hebben daarin de afgelopen tijd met hem en met Els meegeleefd. Ongeveer een maand geleden moest vastgesteld worden dat er geen verdere behandeling meer mogelijk was.

We herinneren ons Jacques als een betrokken lid van de woestijngroep en als een meelevend gemeentelid. Ook zijn bijdrage aan de gemeente door zijn kennis aan te wenden bij het beheer van de kerkelijke financiële tegoeden is van betekenis geweest. Jacques was een mens met een brede

14 • B ussum O n de rweg • Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk • Protestantse wijkgemeente Centrum • Wilhelminakerk

belangstelling en met een wat filosofische inslag. Hij hield van lezen en studeren en onderzoeken. Ook buiten zijn eigen vakgebied en dan met name op het gebied van de boekwetenschappen en de geschiedenis. Er waren zelfs plannen om nog te promoveren, maar dat heeft helaas niet meer zo kunnen zijn. Ook de theologie genoot de belangstelling van Jacques. Op vrijdag 2 december hebben we met een dienst in de Wilhelminakerk afscheid van hem genomen. Wij hopen op heel veel moed en kracht voor Els, de kinderen en kleinkinderen en dat er ook in de komende dagen mensen zullen zijn, die mee kunnen en durven gaan in alles wat er in een mens kan omgaan aan gevoelens.

Meeleven Bloemen waren er voor onze organist Koos van ‘t Hul als dank voor zijn inzet de afgelopen zondagen en zijn bereid-

heid om in te springen daar waar het nodig was. Voor Joop van Voorst, die onlangs een operatie heeft ondergaan waren er bloemen ter bemoediging

Bij de diensten Zondag 18 december hopen we het kinderkerstfeest te vieren. Toch altijd weer een beetje een hoogtepunt in deze tijd van het jaar, waar door een groot aantal vrijwilligers veel energie en aandacht aan is besteed. We hopen natuurlijk dat u mee komt vieren of u nu jong of ouder bent. Zondag 25 december is het dan kerstfeest. Ook dit feest is met veel zorg voorbereid. Gert Jan Mostert is bereid gevonden om onze organist te zijn, Matthijs Koene speelt panfluit en verder zullen Marga Melerna als soliste en de cantorij een bijdrage leveren. Over de kerstnachtdienst vindt u elders in dit nummer van Onderweg informatie.

‘Bedankt voor de bloemen’ Op zondag 27 november werd ik tijdens de dienst verrast op een bloemetje. Hiervoor dank. Het mag wel eens gezegd worden dat ik de samenwerking in de wijkgemeente Centrum als plezierig ervaar. Niet alleen de beide orgels, maar ook de diensten en de gemeente nodigen mij uit om me voor 100% in te zetten. Vaak genoeg krijg ik leuke reacties na de dienst en af en toe een net zo welkome kritische noot. We zitten midden in de adventsperiode: een mooie tijd waarvoor veel muziek geschreven is. Eerste en tweede advent zijn inmiddels geweest, in de diensten klonken ‘Nun Komm, der Heiden Heiland’ en ‘Wachet auf, Ruft uns die Stimme’, in bewerkingen van Bach. Het eerste lied als oproep van ons aan de Heiland om te verschijnen, het tweede lied als  waarschuwing aan ons om waakzaam te zijn en de komst van de Heiland te verwachten! Ik maak van de gelegenheid gebruik om u een fijne advents- en kersttijd toe te wensen. Koos van ’t Hul, organist Wilhelminakerk

Protestantse wijkgemeente West Nieuwe ’s Gravelandseweg 34 • T: 035-69 12 406 Koster: Mevr. A.M. Sollman-Haverkamp • T: 035-69 12 406 b.g.g. 035-69 30 679. Predikant: ds. S. de Jong • Burgemeester de Bordesstraat 25 1404 GZ Bussum • T 035-88 71 159 • E [email protected]

In memoriam Johannes Wieger (Jo) Beks Jo Beks was van oorsprong een Gro­ninger, maar bracht zijn jeugd door in. Daar maakte hij ook de oorlogsjaren mee, moeilijke jaren van

Eet-Inn West/ Centrum Voor de eerste Eet-Inn van 2012  bent u al welkom op woensdag 4 januari om 17.45 uur. We kunnen elkaar hopelijk ook een Goed Nieuwjaar wensen. Op het menu staan diverse maaltijdsoepen. Bent u nieuw of juist als vaste gast verhinderd? Geef het even door aan    AnneMarie Sollman, tel. 6912406 / 6930679 of Marja Hompes, tel. 6912302.  Tot ziens in de Zijspieghel

Tot slot Tot slot mag ik u mede namens mijn huisgenoten heel goede en gezegende feestdagen toewensen. Kerst kun je op heel verschillende manieren vieren. Laten we maar hopen dat iedereen er in zal slagen om van dat kerstfeest iets te maken dat van waarde is voor zijn/haar leven. Iets van warmte, iets van menselijkheid en aandacht voor elkaar. Iets ook van niet helemaal opgaan in de drukte van alle voorbereiding maar eerder van alle haast even laten varen. Kerst begint met open durven staan. Open durven staan voor die andere mogelijkheid van God in onze wereld. Durven leven in verwachting. Leren uitzien naar en vanuit de tekenen die God ons geeft van de wereld die Hij voor ogen heeft. Die tekenen zijn meestal niet zo spectaculair, ze zijn eerder klein en weerloos, als een kind in de moederschoot. ds. Henk van Dijk

Spieghelkerk

Scribaat: H. Dooijes • Nieuwe Hilversumseweg 76 1406 TJ Bussum • T: 035-69 17 080 E: [email protected] Wijkkas: ING 556835 t.n.v. Wijkkas West / Protestantse Gemeente Bussum te Hilversum.

onderduiken, gevaar en ziekte. Na de oorlog rondde Jo zijn rechtenstudie af en werd advocaat. Het recht was niet alleen zijn beroep, ook zijn roeping. Hij kon zich erg boos maken over frauderende politici en graaiende directeuren. Hij eiste onkreukbaarheid en streefde daar ook zelf naar. Een andere passie

van Jo was zeezeilen. Graag vertelde hij over zijn wederwaardigheden op het water. Jo was gehuwd met Bettie en samen hadden zij twee dochters en een zoon. Een donkere schaduw over hun leven viel door de dood van hun dochVervolg op pagina 16

Protestantse wijkgemeente Centrum • Wilhelminakerk • Protestantse wijkgemeente West • Spieghelkerk • B ussum O n de rweg • 15

Vervolg van pagina 15

Bijbelkring 11 januari

ter Aleid, enige jaren geleden. De laatste jaren namen Jo’s krachten af. Hij aanvaardde dat grimmig en gelaten. Op 5 december stierf hij, op de leeftijd van 88 jaar. In de afscheidsdienst lazen we uit Psalm 37: ‘Vertrouw op de Heer en doe het goede.’

Op woensdagmiddag 11 januari hebben wij weer Bijbelkring. We gaan door met thema’s uit de Doornse Catechismus. Ieder die in een sfeer van openheid en nieuwsgierigheid mee wil praten, is welkom. Tijd: 14.00-15.30 uur; plaats: Zijspieghel.

Nieuwjaarsdienst Op zondag 1 januari houden we gewoon een dienst, maar dan op ongewone wijze. We beginnen om 10.30 u. met een kop koffie en, voor wie er dan nog zin in heeft, een oliebol. Van Spieghelkerkmakelij natuurlijk. Rond 11.00 uur is er een korte dienst, beter gezegd, een ochtendwijding, van ongeveer een half uur. We zingen enkele liederen, er is een Bijbellezing en een korte overweging. Op deze ochtend is er geen kindernevendienst. We beginnen het nieuwe jaar dus bescheiden, maar vanzelfsprekend met veel goede wensen en goede moed.

Spieghelingen: een nieuwe nieuwsbrief Binnenkort kan de Spieghelkerk iets nieuws verwachten: een wekelijkse nieuwsbrief met de naam ‘Spieghe­ lingen’. Met daarin informatie over activiteiten in de week erop, mededelingen van de kerkenraad, de namen van gemeenteleden die in het ziekenhuis liggen, etc. Ook zullen regelmatig de namen van de gemeenteleden die permanent opgenomen zijn in zorginstellingen worden genoemd. Dit om het meeleven met elkaar te ondersteunen. Spieghelingen is niet bedoeld als ver-

Onderzoek naar vergroting Zijspieghel De Protestantse Gemeente Bussum heeft van een erflater, die anoniem wenst te blijven, een legaat van bijzondere omvang ontvangen, met de bepaling dat deze volgens wens van de erflater voor een bijzonder doel wordt gebruikt. Als bijzonder doel is genoemd het vergroten van de ruimten bij de Spieghelkerk, in het bijzonder ten behoeve van het kerkelijk jeugdwerk (kindernevendienst, de dit jaar opgestarte basiscatechese, de succesvolle Chill Church, de plannen voor een eigen jeugdhonk) en de wijkbrede activiteiten zoals de Spieghelavonden. De Algemene Kerkenraad en de wijkkerkenraad van Bussum-West hebben besloten deze wens van de erflater te respecteren, en onder grote dankbaarheid met de erfgenamen in overleg te gaan over de concrete invulling van het aan het legaat verbonden doel. Een breed samengestelde commissie zal zich allereerst buigen over een ‘programma van eisen’. Wij zijn zeer verheugd en dankbaar dat we op deze wijze in staat worden gesteld plannen te maken voor de invulling van zeer wenselijke randvoorwaarden voor de uitvoering van de op de toekomst gerichte plannen voor de Spieghelkerk. Van de voortgang zullen we u op de hoogte houden.

Eet-Inn West/ Centrum Voor de eerste Eet-Inn van 2012  bent u al welkom op woensdag  4 januari om 17.45 uur. We kunnen elkaar hopelijk ook een Goed Nieuwjaar wensen. Op het menu staan diverse maaltijdsoepen.  Bent u nieuw of juist als vaste gast verhinderd? Geef het even door aan    AnneMarie Sollman, tel. 6912406 / 6930679 of Marja Hompes, tel. 6912302.  Tot ziens in de Zijspieghel vanging van Bussum Onderweg, maar als actuele informatiebron ernaast. Inge de Groot en Ada Huyzer vormen momenteel de redactie en zij hebben plannen ontwikkeld voor de praktische kanten van de nieuwsbrief. Er zal nog worden gezocht naar een derde redactielid. Het is de bedoeling dat de nieuwsbrief elke zondag in de kerk ligt. We streven er ook naar dat zoveel mogelijk mensen Spieghelingen per e-mail kan ontvangen. Daartoe zal binnenkort om uw e-mailadressen worden gevraagd, als u dat wilt natuurlijk. Ook kunt u alvast uw e-mailadres aan ds. Stephan de Jong sturen (steph.jong@ live.nl). Het is de bedoeling dat de eerste Spieghelingen in de loop van januari verschijnt. ds. Stephan de Jong

Sawedah Ontvangen voor het werk van Sawedah van mw. S. € 10,00. Hartelijke dank, Lucke Heise

Jan Frans de Groot, voorzitter kerkenraad wijkgemeente Bussum-West.

Lezers schrijven Geachte redactie Ik was zeer onaangenaam getroffen bij het lezen van het artikel over de gevonden en opgehangen oude collectezakjes in de Spieghelkerk. Met name de zinsnede over de Gouden Tientjes en de Rijkeluiskerk in de eerste decennia vond ik uitermate kwetsend en ongepast. De oprichtster van de Spieghelkerk en de voormalige Jeugd­ kapel, mevrouw Susanna Maria van Woensel Kooy was inderdaad bemiddeld. De hele Protestantse Gemeente Bus­ sum plukt daar tot op de dag van vandaag nog de vruchten van. Ook de overleden familie van mijn vrouw en mijzelf waren in de eerste decennia leden van de Spieghelkerk. Zij waren beslist geen rijke lui. Ook de opmerking van Gouden

Tien­tjes mocht misschien geestig gevonden worden, maar een gouden tientje woog een fractie van de oude zilveren guldens en rijksdaalders. Ik zou het op prijs stellen als de redactie haar excuses wil aanbieden voor de zinsnede in het betreffende artikel. Job H.V. Riemens Naschrift van redactie. Het is nimmer de bedoeling geweest met het bedoelde artikel of de betreffende zinsnede iemand te kwetsen of anderszins onaangenaam te verrassen. Daarvoor biedt de redactie excuses aan.

16 • B ussum O n de rweg • Protestantse wijkgemeente West • Spieghelkerk

Protestantse Gemeente Bijstand in het pastoraat: ds. R.R. Eisinga • Dorpsstraat 31 4145 KB Schoonrewoerd • T: 0345-642572 • M: 06-14753489 en E: [email protected] Secretariaat: E. Wolswinkel • Laarderweg 184 • 1403 RM Bussum • T: 035-69 33 772 • E: [email protected]

wijkgemeente Sion Erediensten in de Spieghelkerk om 8.55 en 17.00 uur (T: 035-69 12 406) I: www.pknbussum.nl/sion Wijkkas: ING  60.65.953 t.n.v. wijkkas Sion

Uit de pastorie Kerstfeest – feest van het Licht Het is december. De tijd waarin de dagen korter worden en het vroeger donker is. Mist maakt ons wereldje soms heel klein en bevriezing onze weg soms spekglad. U, als oudere lezer, gaat er dan in het donker niet 1, 2, 3 op uit. U wilt onderweg op de been blijven, geen grip verliezen; u bent blij met het licht van de lantaarnpaal. Dat geldt ook voor iedere scholier die van school gaat: je wilt grip op een stukje toekomst en door voorlichting ga je voor wat meer zicht. Belangrijk: grip en zicht. In de tekst uit Joh 1:5 gaat het ook over grip en zicht: ‘Het licht schijnt in de duisternis en de duisternis heeft het niet begrepen’. Er is in de tekst sprake van duisternis. Daar zitten we blijkbaar midden in. Johannes bedoelt: wij leven door eigen schuld eigenlijk in de nacht van de zonde. De zonde maakt alles op deze aarde donder, koud en kil. Je eigen zonden en tekorten maken je somber. Het is door missers één en al mist. Je verliest grip, glijdt uit en struikelt zonder dat je het wilt. Soms is het een pikdonkere nacht.

Maar gelukkig: er is meer. Er is licht! Het licht schijnt in de duisternis, maar de duisternis heeft het niet begrepen. In de grondtaal staat eigenlijk: de duisternis heeft het licht niet kunnen grijpen. Niet te (be)grijpen; want je kunt het ook alleen maar geloven. Dit licht is niet te overwinnen; de duisternis kan dit licht niet overmeesteren! Omdat dit licht is gaan schijnen midden in het donker, omdat Jezus Christus, het Licht der wereld, is gaan schijnen met Kerst, is er in deze wereld een onoverwinnelijk Licht gekomen! Ziedaar de triomf van Kerst: het Licht overwint het donker! Nu komt vanzelf de vraag: is dit onoverwinnelijke licht al gaan schijnen in je leven? Is er al zicht gekomen op Hem? We kunnen dit licht niet begrijpen met ons verstand – maar is er geloof? Geloven is wandelen met God door Jezus, die met Kerst kwam in het donker van deze wereld. Maar dit Licht werd verstoten en veracht en naar men dacht: gedoofd. Maar met Pasen breekt het toch onoverwinnelijk door! Hoewel er nog schaduwen en donkere dalen

Op weg naar Kerstfeest Op Kerstmorgen hoopt om 9.00 uur in de Spieghelkerk voor te gaan ds. W. Kalkman uit Papendrecht. Om 16.00 uur wordt er een Kerstbijeenkomst gehouden in de Zijspieghel U bent daar van harte welkom! Ds. Eisinga zal een korte meditatie houden en verder is er veel ruimte voor zang en onderlinge ontmoeting. Ook de (kleine) kinderen zien we graag!

Van oud naar nieuw In de Oudejaarsavonddienst, die om 19.30 uur begint in de Spieghelkerk, hoopt voor te gaan ds. J.S. Heutink uit Ede. Nieuwjaarsdag valt dit jaar op een zondag, een mooie dag om het nieuwe jaar in te gaan. De ochtenddienst van 9.00 uur komt – vanwege het vroege tijdstip - te vervallen. Om 17.00 uur hopen we elkaar te ontmoeten in een dienst die om 17.00 uur begint. Onze predikant, ds. Eisinga, zal daarin de voorganger zijn. Na afloop van de dienst is er gelegenheid om elkaar een gezegend en voorspoedig nieuw jaar toe te wensen. We hopen u daar allen te zien, jong en oud!

Huwelijksjubileum Op 9 januari 2012 hopen Anthon van de Velde en Margreet van Scherpenzeel, Peppengouw 10, 1351 NA Almere 25 jaar

zijn in het leven, ze liggen achter ons, omdat we dit Licht volgen. Kerstfeest zet de deur naar de toekomst open. Jezus zal terugkomen! Het is als met een spaarlamp: die brandt eerst nog zwakjes, maar na verloop van tijd op volle sterkte! Jezus geeft je zicht en weer grip op je levenspad. Hij geeft je oog voor een stralende toekomst! En … Hij laat je zo een stralend licht zijn voor de mensen om ons heen! Bespieghelingen - Wie niet merkt dat het donker is, zoekt niet naar het licht. - Zullen we in het donker niet vergeten, wat God ons in het Licht heeft laten zien? - Als je de stilte uit Kerstmis weghaalt, houd je een kermis over …. St! dus. Heilige eerbied! Gezegende kerstdagen en een voorspoedig nieuw jaar toegewenst! Hartelijke groet van ons zesjes uit de pastorie, Fam. R.R. Eisinga

getrouwd te zijn. Dankbaarheid mag er zijn voor het vele goede dat de Here God hen samen heeft gegeven. Er waren ook moeilijk periodes in jullie leven. We denken hierbij o.a. aan de hartoperatie die Anthon een paar jaar geleden heeft ondergaan en aan de ongemakken die Margreet regelmatig heeft gehad aan haar hand. Maar wij kennen hen beiden als gemeenteleden die opgeruimd door het leven gaan, die de moed niet laten zakken maar met de nodige wilskracht hun werk doen, Anthon in het vrijwilligerswerk en Margreet in de thuiszorg. Het bruidspaar kennen wij in het bijzonder van hun werk in de kerk. Een mooiere combinatie is niet mogelijk: koster en organist. Beiden zijn onmisbaar voor een goed verloop van de kerkdienst. Al vele jaren vervullen zij trouw hun taak. Margreet is hartelijk, toegankelijk en betrokken op gasten en gemeenteleden. Onder leiding van Anthon mag de gemeente de lofzang gaande houden. Dank daarvoor. Wij feliciteren jullie van harte met deze feestdag! We wensen jullie vele goede jaren toe, samen en met de kinderen en kleinkinderen. De Here God zegene jullie met Zijn zegen. Met Hem kunnen we verder, de toekomst in! Vervolg op pagina 18 Wijkgemeente Sion • B ussum O n de rweg • 17

Vervolg van pagina 17

Tot slot

Kerkdienst beluisteren?

De Kerkenraad van wijkgemeente Sion wenst alle leden van Sion, maar ook de leden van de drie andere wijkgemeenten van de Protestantse gemeente van Bussum gezegende Kerstdagen en een voorspoedig 2012. Laten we ons verwonderen over het nieuwe jaar dat is gekomen en leven vanuit de dank aan God! Elo Wolswinkel

Wilt u de eredienst van wijkgemeente Sion eens beluisteren of heeft u een eredienst gemist? Vraagt u dan kosteloos een Cassette of CD aan bij Herman Aanstoot, T 035-6939549 of e-mail: [email protected] . U kunt hiervoor ook de koster benaderen.

Bijbelleesrooster December 2011 vr. 16 Filippenzen 3:12-21 za. 17 Filippenzen 4:1-9 zo. 18 Filippenzen 4:10-23 ma. 19 Numeri 22:2-14 di. 20 Numeri 22:15-35 wo. 21 Numeri 22:36-23:12 do. 22 Numeri 23:13-26 vr. 23 Numeri 23:27-24:9 za. 24 Numeri 24:10-25

Op weg naar de finish Vreugde Voldaan Wie bepaalt? Ezelsogen Er wordt niet gevloekt Poging twee Profeet tegen wil en dank Rijzende ster

Eerste Kerstdag zo. 25 Jesaja 8:23b-9:6

Licht in de duisternis

Tweede Kerstdag ma. 26 Johannes 1:1-18

Mens geworden

di. 27 wo. 28 do. 29 vr. 30 za. 31

God is nabij Vastigheid Bescherming Goed nieuws Veel heil en zegen

Jesaja 50:4-11 Jesaja 51:1-11 Jesaja 51:12-23 Jesaja 52:1-12 Numeri 6:22-27

Adressen Verlosserkerk • H.A. Lorentzweg 59 Wilhelminakerk • Wilhelminaplantsoen 14 Spieghelkerk • Nieuwe ‘s Gravelandseweg 34 Naarderheem • Amersfoortsestraatweg 1 • Naarden De Antonius Hof • Lange Heul 32 Patria • Ceintuurbaan 281 Huize Godelinde • Jozef Israëlslaan 1 De Zandzee • Iepenlaan 354 Vrije Evangelische Gemeente • Oud Bussummerweg 70 Open Kerk • Mariakerk (Koepelkerk) • Brinklaan 42 Grote Kerk • Naarden-Vesting Witte Kerk • Kon. Wilhelminalaan 50 • Naarden Lutherse kerk • Mecklenburglaan 50 De Gooise Warande • Mezenlaan 19 Kerk in de Meent • Kruisdam Meent 5 • Hilversumse Meent 18 • B ussum O n de rweg • Wijkgemeente Sion

Januari 2012 zo. 1 Psalm 67 ma. 2 1 Korintiërs 1:1-17 di. 3 1 Korintiërs 1:18-31 wo. 4 1 Korintiërs 2:1-16 do. 5 1 Korintiërs 3:1-15 vr. 6 1 Korintiërs 3:16-4:5 za. 7 1 Korintiërs 4:6-21 zo. 8 1 Korintiërs 5:1-13 ma. 9 1 Korintiërs 6:1-11 di. 10 1 Korintiërs 6:12-20 wo. 11 Psalm 66:1-9 do. 12 Psalm 66:10-20 vr. 13 Johannes 1:19-34

Gelukkig nieuwjaar gewenst (Van) wie ben jij? Wat is wijsheid? Gods wijsheid Groeien en laten groeien Beoordelingsvermogen Geen persoonsverheerlijking Tucht over ontucht Christelijk recht De ware tempeldienst Wereldwijde uitnodiging Getuigenis Identiteitsbewijs

Uit: www.bijbelgenootschap.nl. Hier vindt u het jaarrooster en bij elke lezing een toelichting.

Kerkdiensten Zondag 18 december

Oost Verlosserkerk

10.00

Collectes PG Bussum Centrum Wilhelminakerk 10.00 (1) Verre Naaste Sion: St. Kuria 16.30 (2) Plaatselijke gemeente West Spieghelkerk 10.30 Sion Spieghelkerk 08.55 17.00 Naarderheem 10.30 Grote Kerk Naarden 10.00 Evangelisch Lutherse Kerk 16.30

pastor Joh.G. de Jager, Kindertijd, 0-12 jr. ds. H.J. van Dijk, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche, Volkskerstzang ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche ds. I. Hoornaar, crèche ds. C.B. Stam mw. M. Potjer dr. J.P. Schouten ds. W.F. Metzger, Kinderkerstfeest mw. C. Bezemer



De Antonius Hof

10.30

Dinsdag 20 december

De Gooise Warande

14.30 pastor A. Brouwer Middagwijding

Donderdag 22 december Mariakerk (Koepelkerk)

12.30 dhr. B. Nagel, Middagpauzedienst De Zandzee 10.00 ds. S. de Jong en dhr. B. Moussault Oecumenische Kerstdienst Zaterdag 24 december Kerstnacht Collectes PG Bussum (1) St. Voedselbank Nrd. Bussum/H’sumse Meent

Centrum Wilhelminakerk 22.00 mw.ds. H.W. van Beelen Evangelisch Lutherse Kerk 21.00 ds. W.F. Metzger, De Antonius Hof 19.00 mw.ds. J. de Blois

Kerkdiensten (vervolg) Zondag 25 december Oost Verlosserkerk 10.00 1e Kerstdag Centrum Wilhelminakerk 10.00 Collectes PG Bussum (1) Kinderen in de Knel West Spieghelkerk 10.30 Sion: De Herberg (2) Plaatselijke gemeente Sion Spieghelkerk 08.55 16.00

Naarderheem 10.30 Grote Kerk Naarden 10.00 Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 De Antonius Hof 10.30

Donderdag 29 december Mariakerk (Koepelkerk)

mw.ds. H.W. van Beelen, Kindertijd, 0-12 jr. ds. H.J. van Dijk, Kindernevendienst, 4-12 jr, crèche ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche ds. W. Kalkman, crèche ds. R.R. Eisinga Zangdienst mw. C. van den End dr. J.P. Schouten ds. W.F. Metzger, HA mw.ds. J. de Blois

12.30 ds. L.J.TH. Heuvelman Middagpauzedienst

Zaterdag 31 december Oudjaar Collectes PG Bussum Sion: Leerstoelfonds

Centrum Wilhelminakerk 19.30 ds. S. de Jong Sion Spieghelkerk 19.30 ds. J.S. Heutink De Antonius Hof 10.30 mw.ds. J. de Blois

Zondag 1 januari 2012

Oost Verlosserkerk

Protestantse Gemeente te Bussum Kerkelijk Bureau: H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum T: 035-69 18 852 • F: 035-69 82 431 E: [email protected] Geopend: maandag en woensdag van 10.30 - 12.30 uur • vrijdag van 8.30-10.30 uur. I: de website van de Protestantse Gemeente te Bussum is www.pknbussum.nl Scribaat Algemene kerkenraad: p/a H. A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • E: [email protected] Bankrekening 400820 t.n.v. Protestantse Gemeente te Bussum

10.00 mw.ds. H.Honderd, Kindertijd, 0-12 jr. Collectes PG Bussum Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Kinderne(1) Bijlmermeerkerk vendienst, 4-12 jr, crèche, (2) Plaatselijke gemeente West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, crèche, geen kindernevendienst Sion Spieghelkerk 08.55 ds. T. Cammeraat, crèche 17.00 ds. R.R. Eisinga Naarderheem 10.30 dhr. D. Rolandus Zangdienst Grote Kerk Naarden 10.00 ds. L.J.Th. Heuvelman Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 Geen dienst De Antonius Hof 10.30 mw.ds. J. de Blois Dinsdag 3 januari

De Gooise Warande

14.30 ds. S. de Jong, Middagwijding

Donderdag 5 januari

Mariakerk (Koepelkerk)

12.30 pastoor N. de Gooijer, Middagpauzedienst

Zondag 8 januari

Oost Verlosserkerk

10.00 mw. L. Versluis, Kindertijd, 0-12 jr. Collectes PG Bussum Centrum Wilhelminakerk 10.00 mw.ds. H.A. Keur, Kinderne(1) Roemenië / Anghelus vendienst, 4-12 jr, crèche (2) Plaatselijke gemeente West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. L.W. Smelt, crèche 17.00 ds. B.E. Weerd Kerk in de Meent 10.00 mw.ds. H. Honderd Naarderheem 10.30 ds. D. Quant Grote Kerk Naarden 10.00 mw. M. Blootens Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger De Antonius Hof 10.30 Pastoor N. de Gooijer Donderdag 12 januari

Mariakerk (Koepelkerk)



Huize Godelinde

12.30 ds. J. Schouten Middagpauzedienst 15.00 mw. ds. H. Honderd

De diensten van de vier wijken zijn ook via KerkWebRadio en internet (http://www.pknbussum.nl) te beluisteren. Contactpersoon voor gebruik van Kerkwebradio: Mw. Elly Vos. T 035-69 175 25

Wilt u Bussum Onderweg gratis en in kleur per e-mail ontvangen? Geef u op: [email protected]

De redactie verwacht uw kopij voor nummer 1 uiterlijk 4 januari 2012.

Colofon ‘Bussum Onderweg’ is het kerkblad van de Protestantse Gemeente te Bussum, dat in de regel elke 3 weken verschijnt. Leden ontvangen Bussum Onderweg per post (één per adres) en éénmaal per jaar wordt om een bijdrage in de kosten gevraagd. Aanmelden, opzeggen, adreswijzigingen: Kerkelijk Bureau T 035-69 18 852; [email protected]. Naast of in plaats van de gedrukte ‘Bussum Onderweg’ kan ieder zich gratis abonneren op de digitale versie (in kleur). Aanmelden en opzeggen van de digitale versie: uitsluitend via [email protected]. Alle verschenen nummers van Bussum Onderweg staan op de website. Redactieadres: [email protected] of H.A. Lorentzweg 59, 1402 CC Bussum Redactie: Inge de Groot T: 035 - 69 40 247 Martin Rep T: 035 - 88 72 897 Klaas Oosterom T: 035 - 69 14 336 Ruurd Werner T: 035 - 69 23 090 Opmaak, advertenties, druk: Practicum Media, Soest T: 035-60 12 100 Kerkdiensten • B ussum O n de rweg • 19

misschien heeft u wel …misschien heeft u wel wensen… 100 laatste 100 laatste wensen…

edereen denkt af en toe na over afscheid nemen. De één wat meer dan de ander. Maar wat uw persoonlijke wensen zijn, het nemen. is honderd beter een Maar overlijden wordt Iedereen denktook af en mogen toe na over afscheid De éénkeer wat meer dandat de ander. wat persoonlijke wensen ook mogen het Informeert is honderd keerubeter dat een overlijden wordt geregeld dooruween uitvaartspecialist die uzijn, kent. gerust naar ons totaalpakket geregeld door eenen uitvaartspecialist die u kent. u gerust naar ons totaalpakket voor de bestevoor uitvaartzorg -verzekeringen die Informeert u zich maar kunt wensen. de beste uitvaartzorg en -verzekeringen die u zich maar kunt wensen.

We kennen elkaar elkaar We kennen Bussum, Monuta De Jager, Nieuwe Hilversumseweg 59, Tel: (035) 691 65 76 MeerDe informatie? gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl Monuta Jager, Bel Nieuwe Hilversumseweg 59, Tel: (035) 691

Bussum, Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl

65 76

Hier had uw advertentie kunnen staan

HONING in uw woning Voor al uw wit-, behangen schilderwerk G. Honing schilderwerken Chopinlaan 3 3741 HE BAARN Tel. 035-5262586 06-25387372

Wij repareren alle merken naaimachines, met prijsopgave en 3 maanden garantie.

Hier had uw advertentie kunnen staan

Voormeulenweg 64-66, Bussum , tel. 035-6915881 Vrij parkeren voor de deur!

Borg Beveiligingsbedrijf

Uw installateur in de buurt Voor meer info: www.vermuntbv.nl H. Lambostraat 2 • 1401 VA Bussum 035 - 694 53 64 • [email protected]

P. DIJS

- Groenvoorziening - Aanleg en Onderhoud van tuinen

P. Dijs, Churchillstraat 30 , 1411 XD Naarden , 035 - 6945699