Onderweg. Gedachteniszondag. bussum. Agenda. 11 nov e m b e r

Onderweg bussum

Kerkblad

va n d e

P r o t e s ta n t s e G e m e e n t e

te

Twee keer Turkije zie pag 2, 14 H ét R equiem zie pag 4 O p zoek naar stilte , en een kop koffie toe zie pag 5

B u ssu m J a a r g a n g 22 11

n ov e m b e r

2011

16

foto Klaas Oosterom

Agenda

Gedachteniszondag Openbaringen 21: 5 - 6:  En Hij, die op de troon gezeten is, zei: Zie, Ik maak alle dingen nieuw. En Hij sprak tot mij: Zij zijn geschied. Ik ben de alpha en de omega, het begin en het einde. Ik zal de dorstige geven uit de bron van het water des levesn om niet. (NBG vertaling) Een rabbi las eens het volgende psalmvers: ‘Van waar de zon opgaat, tot waar ze ondergaat, zij de naam van de Heer geloofd.’ Hij legde dit als volgt uit: ‘Daarmee wordt bedoeld dat de mens God danken moet als de levenszon over hem opgaat en het geluk hem toestraalt. Maar evenzeer moet de mens geloven dat als de zon van het geluk ondergaat en de nacht van lijden en sterven over hem komt, God er zal zijn.’

1 vers 8 en 21 vers 6). Het leven wordt omgeven door de horizon van wat wij weten, meten en kennen, van geboorte en dood. De letters alfa en omega symboliseren de einders van een wijdere horizon, die niet met het verstand maar wel in geloof kenbaar is. Het is de horizon van Gods aanwezigheid, waardoor ik mag geloven dat mijn bestaan in goede handen is gevat en blijft, in leven en in sterven.

Dat God aan het begin en het einde van het leven staat, wordt ook in de christelijke kerk geloofd. In het boek Openbaring wordt dat op een symbolische manier uitgedrukt met twee letters: de Griekse alfa en omega. De alfa is de eerste letter van het alfabet, de omega de laatste. Aan het begin en einde van de wereld en bij je geboorte en je dood, zul je niet alleen zijn, zegt God: ‘Ik ben de alfa en de omega, de eerste en de laatste, het begin en het einde.’ (Openbaring 22 vers 13; zie ook

Omdat God en Christus vaak vereenzelvigd worden, zijn de alfa en omega ook symbolen voor Christus geworden. Hoe onleesbaar en onbegrijpelijk de tekst van mijn levensgeschiedenis ook moge zijn, de eerste en de laatste letter - begin en einde - staan onder het teken van Christus, de Levende. Dat God, of Christus, de betrouwbare aanwezigheid in leven en sterven is, wil een troost zijn voor wie gaan sterven en voor wie verdriet hebben om hun

Elke zo 17.00 uur Spieghelkerk Avonddienst Elke za en di 10.00 – 12.00 uur Verlosserkerk Stiltecentrum Elke do 12.30 uur Mariakerk/Koepelkerk Middagpauzegebed Elke do 10.30 - 11.30 uur Webradio Verlosserkerk Poëzie en Muziek Di 15 nov 14.30 uur De Antonius Hof Gesprekskring over Annie M.G. Schmidt Do 17 nov 10.00 uur Zandzee Dienst Ds. S. de Jong Do 17 nov 14.00 – 16.00 uur Zijspieghel CCIV Rembrandt en de Bijbel Do 17 nov 20.00 uur Zijspieghel Spieghelavond Zo 20 nov In alle vier wijken Gedachteniszondag Zo 20 nov 19.00 uur Wilhelminakerk Cantatedienst Ma 21 nov nm en av Trefpunt Ontmoetingen (Oost) Di 22 nov 20.00 uur Trefpunt Lezing Genootschap Nederland-Israel Di 22 nov 20.00 uur Wilhelminakerk Het Vermoeden Wo 23 nov 17.45 uur Zijspieghel Eet-Inn Centrum/West Do 24 nov 14.00 – 16.00 uur Doopsgezinde Kerk CCIV Tussen de generaties Wo 30 nov 17.45 uur Trefpunt Eet-IN Vr 2 december verschijnt Bussum Onderweg nummer 17 Za 3, 10 en 17 dec 19.00 uur Spieghelkerk ‘Evensongs’ Zo 4 dec 10.45 uur Wilhelminakerk Church2day

gestorvenen. Dat was het in ieder geval voor Augustinus die in zijn Belijde­ nissen bidt: ‘Heer, die niet alleen altijd leeft, maar in wie ook niets sterft ...’ Ds. Stephan de Jong B ussum O n de rweg • 1

Zuid-Oost Anatolië De wereld werd in oktober opgeschrikt door de acties van PKK-rebellen tegen Turkse militairen in het uiterste oosten van Turkije en vlak daarna door de zware aardbeving in hetzelfde gebied. Nog maar twee weken daarvoor hadden wij (Anneke en Klaas Oosterom) een rondreis in dit gebied gemaakt. Van tevoren en tijdens de reis waren PKK, aardbevingen en Armeense genocide onderwerpen van gesprek, maar wij hadden niet het vermoeden dat het zo dicht bij zou komen. Onderweg zagen we vele militaire versterkingen langs de wegen, waren er controles, zagen we de verwoestingen van eerdere aardbevingen en bezochten we voormalige Armeense kerken. De bevolking, voornamelijk Koerden, rond het Vanmeer (spreek Van uit als Wan) is sterk gegroeid de laatste tientallen jaren. De mensen groeten toeris-

ten vriendelijk en willen graag hun weinige Engels met je delen. Prachtig gedecoreerde flats zijn in grote aantallen gebouwd. Maar alleen die gebouwen, die volgens de bouwvoorschriften zijn gebouwd, zouden de aardbeving doorstaan hebben. Het Vanmeer is ooit ontstaan na een vulkaanuitbarsting. Het is een diep meer met een hoog zoutgehalte. In het Vanmeer vlak bij de stad Van ligt het eilandje Akdamar met de unieke Armeense Heilige-Kruiskerk. Deze

De Armeense kerk op Akdamar/Aghtamar

Advent op de radio De IKON adventsserie 2011 wordt op 27 november, 4, 11, 18 en 25 december gevierd met de Protestantse Gemeente te Naarden. Een liturgieboekje van de vieringen is vanaf november te bestellen door € 2,50 over te maken op rek. nr. 606 000 t.n.v. IKON Hilversum o.v.v. Adventsboekje 2011 met vermelding van postcode en huisnummer. Radio 5, zondagen 10.07 uur. www.ikon.nl/kerkdiensten. 2 • B ussum O n de rweg • Breed

Jona wordt overboord gezet; bas-reliëf aan de buitenzijde

gerestaureerde kerk uit het jaar 920 bevat aan de buitenzijde honderden bijbelse en niet-bijbelse reliëfs. Iedere toerist die in deze streek komt, bezoekt dit eiland, wij ook. In het kader van toenadering van Turkije tot de Europese Unie heeft Turkije talrijke handreikingen gedaan aan groepen, waar de verhoudingen slecht mee zijn of waren. Zo was er net veertien dagen vóór ons bezoek voor het eerst sinds lange tijd een Armeense kerkdienst op dit eiland geweest, waarvoor 3000 Armeense christenen (voornamelijk uit het buitenland) naar het eiland waren gekomen. Bijzonder was dat sindsdien er ook weer een kruis op de torenspits is geplaatst. Thans is in het rampgebied de winter ingevallen en zal de sneeuw pas weer in april verdwijnen! Klaas Oosterom

Genootschap Nederland Israël De heer Henk Donkers geeft 22 november voor de afdeling Het Gooi een lezing over: ‘Waterproblematiek in het Midden Oosten en de betekenis daarvan voor het Vredesproces’. Henk Donkers is geograaf en wetenschapsjournalist. Sinds de jaren ‘80 houdt hij zich bezig met de waterproblematiek op de wereld en dan vooral met (internationale) waterconflicten. Hij schreef daarover onder meer twee boeken: De witte olie. Water, vrede en duurzame ontwikkeling in het Midden-Oosten en Water. Zorg voor nu en later.  De lezing vindt plaats in het Trefpunt om 20.00  uur. Toegang voor niet-leden € 5,00. Informatie 035-69 145 80

Sint op bezoek Ook dit jaar heeft Sint weer een bezoek aan het Gooise gepland. Wilt u hem en Piet thuis ontvangen, maak dan tijdig een afspraak: 035 –6930066 of mail [email protected]. Uw bijdrage voor een bezoek is € 40. Sint zal dit ten goede zal laten komen aan de stichting Papa (opvang weeskinderen in Katutura een ‘township’ in Namibië). Sint Nicolaas

Woorden

die me raken

Nog niet en toch al geweest… Op moment van schrijven moet Church2day van 6 november met Willem Zijlstra nog plaatsvinden, daar kunnen we u dus nog geen verslag van doen. Op het moment dat u deze editie van Onderweg in de bus of op het scherm krijgt, is die bijeenkomst juist geweest. Dat maakt het soms wat lastig om een artikel te schrijven.

December Op zondag 4 december is er ook nog Church2day. We mogen dan Stephan de Jong weer in ons midden verwachten. Hij zal de laatste spreker zijn over het thema ‘Liefde’. We zien u graag op zondag 4 december in de Wilhelmina­ kerk. Zoals altijd beginnen we om 11.45 uur, vooraf is er gelegenheid om samen met de bezoekers van de dienst die om 10.00 uur begint een kopje koffie te drinken. Meer informatie over Church2day:  http://www.church2day.nl.

Bart Buitelaar

Algemene kerkenraad De heer F. Westerhuis heeft zijn functie van voorzitter van de algemene kerkenraad per 22 augustus beëindigd. Ds. van Dijk neemt deze taak tijdelijk over. De heren J.H. Mouissie en F. van Raalte hebben eveneens te kennen gegeven dat zij na vele jaren hun bestuurlijke taak in de Algemene kerkenraad willen beëindigen. Voor invulling van de ontstane vacatures worden de wijken dringend verzocht ambtsdragers af te vaardigen. In september zijn mevrouw R. Teunissen en de heer J.P. v ’t Woud periodiek afgetreden uit de Algemene kerkenraad. Wij bedanken hen voor het werk dat zij voor onze kerkelijke gemeente gedaan hebben. De nieuw aangetreden leden zijn mevrouw P. Zijlstra en de heer J. Post. Wij wensen de nieuwe leden een vruchtbare tijd toe. Peter H. David, scriba

w w w.maandvandespiritualiteit .nl

Buiten is het adembenemend mooi, wanneer ik dit schrijf. Op zoek naar tijdeigen poëzie stuit ik op een gedicht van Rilke, die zo’n honderd jaar geleden deze regels schreef. Het behoeft weinig commentaar; het raakt aan de tijd van gedenken in de kerk, de laatste zondag van het kerkelijk jaar, waarop de namen klinken van hen die gestorven zijn. Je kunt je maar moeilijk een voorstelling maken van de plaats waar onze doden zijn. En toch, wanneer je kunt geloven dat Eén al het vallen oneindig in zijn hand houdt, geeft dat oneindig veel troost. Dan hoef je niet alles te weten. Dit gedicht doet de bedroefden recht, de rouwenden, zij die overbleven, de liefste moesten laten gaan. Het gaat over hun pijn, hun onmacht, hun eenzaamheid. In de eerste strofe is het alsof de dichter God aanklaagt; de hemel doet er zelf aan mee lijkt het, aan dat vallen.... Maar het is geen spel. Het is het lot, het leven, de weg van ieder mens: te vallen. Wij vallen allemaal. Er is geen willekeur, integendeel, er is geen ontkomen aan. Zelfs je hand, die, zou je zeggen, alleen doet wat jij wil, zelf je hand kan vallen. En toch... Eén, die al dit vallen oneindig zachtjes in zijn handen houdt. Oneindig zachtjes: teder, liefdevol en mild. Wij geven onze doden over in behoedzame handen, Goddank!

Herfst Bladeren vallen, vallen van daarginds alsof verre tuinen verwelken in de hemel; zij vallen met afwijzende gebaren. En in de nachten vervalt de zware aarde uit alle sterren in eenzaamheid. Wij vallen allemaal. Deze hand hier valt. En zie de anderen: het is in allen. En toch is er Eén, die al dit vallen oneindig zachtjes in zijn handen houdt. Rainer Maria Rilke

Ds. Heleen van Beelen

Van het Kerkelijk Bureau Collecte-overzicht 2011 Maand Januari Februari Maart April Mei Juni Juli Augustus September Oktober

1e collecte € 3.436,98 € 2.654,22 € 3.580,40 € 4.260,45 € 3.752,59 € 2.971,82 € 3.146,24 € 2.094,88 € 2.737,00 € 4.453,82

2e collecte € 2.639,45 € 2.169,23 € 2.613,76 € 2.754,59 € 2.612,56 € 2.106,70 € 2.452,04 € 1.603,52 € 2.223,78 € 2.536,56 Breed • B ussum O n de rweg • 3

CCIV-cursussen

16.00 uur in de Vermaning, Doopsgezinde kerk, Wladimir­ laan 10. Kosten: € 4,00. Opgave voor de cursus: adm.CCIV@ gmail.com of 0356947051.

Rembrandt en de Bijbel

Beelden en verhalen bij drie teksten van Lucas. 1. Het geboorteverhaal van Jezus (Lucas 2 vers 1-20) 2. De lofzang van Simeon (Lucas 2 vers 22-40) 3. De verloren zoon (Lucas 15 vers 1-32) De verhalen zullen worden behandeld als tekst, toegelicht met beelden. Inleider is ds. Jan Rinzema, protestants predikant te Blaricum. De cursus is op donderdagmiddag 17 november van 14.00-16.00 uur in de Zijspieghel. Kosten: € 4,00 Opgave voor de cursus: [email protected] of 0356947051.

Tussen de generaties Er is sprake van een hele nieuwe generatie oma’s en opa’s. Wij verschillen aanzienlijk van de grootouders vóór ons. Onze kinderen kregen onvoorzien een verlengde jeugd, werden laat volwassen, zijn in grote welvaart met veel kansen opgegroeid, en blijven ook nu, zelf ouders, onze aandacht en inzet vragen. Datzelfde geldt voor onze hoogbejaarde ouders die ons nog steeds beschouwen als ‘hun kinderen’. Welke inhoud moeten we aan het grootouderschap geven als oma en als opa? Inleider is mevrouw Heleen Crul, wetenschapsjournalist. Datum: donderdagmiddag 24 november van 14.00-

Annuleren De eerste CCIV-cursus, die gehouden zou worden op donderdag 29 september en 6 oktober moest worden geannuleerd wegens gebrek aan belangstelling. Dit gold eveneens voor de cursus ‘Meditatie’. Uiteraard zijn de personen, die zich voor deze cursus hadden aangemeld, hierover geïnformeerd. Omdat één persoon nogal verontwaardigd reageerde, willen we het volgende onder uw aandacht brengen. In het programmaboekje is onder meer de volgende zin opgenomen. Geeft u zich bijtijds op, in verband met de zaalgrootte, maar ook omdat anders mogelijk een cursus wordt afgelast die wel door had kunnen gaan! Cursussen kunnen namelijk alleen doorgaan als er een redelijke relatie is tussen de totale cursuskosten en het aantal cursisten. Normaliter wordt de situatie circa 14 dagen voor aanvang van de cursus bekeken, maar het kan voorkomen dat de inleiders eerder uitsluitsel willen hebben over het doorgaan van hun cursus. In dat geval moet uiteraard eerder beslist worden. Daarom het uitdrukkelijke verzoek om u tijdig aan te melden voor die cursussen, waarvoor u belangstelling hebt. Mocht uw cursus toch geen doorgang vinden, dan wordt u daar ogenblikkelijk over geïnformeerd en wordt het betaalde cursusgeld direct terug betaald. Wanneer u zich niet heeft aangemeld en toch wilt komen, bel of mail dan kort tevoren even met de cursusadministratie: tel. 035-6947051, [email protected].

Hét Requiem Als er in de muziek wordt gesproken over het Requiem dan kunnen er veel muziekstukken worden bedoeld. Middeleeuwse versies geënt op het Gregoriaans of op volksdeuntjes. Streng protestantse zoals van Schütz, van Mendelsohn of van Brahms. Of massale katholieke als van Berlioz , Verdi of Duruflé. Ook in deze tijd kennen we requiems zoals in de Angelsaksische traditie van Rutter , van Lloyd Webber of het ontroerende Poolse Requiem van Preisner. Maar meest van alle denken we aan het onvoltooide Requiem van Wolfgang Amadeus Mozart. Het Requiem KV 626 van Mozart is omgeven met allerlei fabels. We hoeven alleen maar te wijzen op de film Amadeus om ons daarbij iets voor te kunnen stellen, maar er zijn ook allerlei andere verhalen in omloop. Feit is, dat het d-moll Requiem een opdrachtwerk was, Mozart verleend door graaf Von Waldegg, die het onder zijn eigen naam wilde laten uitvoeren – en dit ook daadwerkelijk deed – ter nagedachtenis van zijn overleden echtgenote. Hij had een mindere componist kunnen kiezen. Feit is ook, dat Mozart het Requiem niet heeft kunnen voltooien, maar dat alleen al is aanleiding geweest voor velerlei speculaties. Dat zijn weduwe een leerling – Süssmayr - heeft gevraagd om het Requiem te voltooien – zij was in geldnood en kon de opbrengst van de verkoop goed gebruiken – is aanleiding geweest voor menige musicoloog om te zoeken naar wat Süssmayr had aangevuld of gekopieerd (en had verprutst in hun ogen). Maar dat is nog 4 • B ussum O n de rweg • Breed

niet zo makkelijk, want de grote musicoloog Harold Robbins Landon vond uit de partituur, dat Mozart eigenlijk alleen het eerste deel Requiem Aeter­ nam orkestraal volledig had uitgeschreven, dat de volgende delen alleen in schets waren overgeleverd met alle inderdaad geniale muzikale invallen en tekstuele interpretaties van Mozart van dien, en dat de laatste drie delen volledig van de hand van Süssmayr waren. Toch is menigeen van mening dat de leerling alleen aan het eind zijn leermeester heeft aangevuld, terwijl de finesses van de orkestratie van de middendelen toch ook van Süssmayr’s hand komen. Hoe het ook zij, niet musicologen hebben het – als ze spreken over hét Requiem – over de versie die wij op 20 november kunnen gaan horen. Op zondag 20 november staat de cantatedienst geheel in het teken van de herdenking van de overledenen met in de liturgie o.a. het Requiem van W.A.

Mozart en de grote bewerkingen voor koor, orkest en orgel van Ludo Vugs over ‘Heer herinner u de namen’ en ‘God heeft het eerste woord’, zoals Voices die kort geleden heeft opgenomen op hun nieuwe CD ‘Hemels’. Zoals gebruikelijk is de orkestbegeleiding van het Wilhelminaconsort onder aanvoering van concertmeester Wouter Groesz en bespeelt Wybe Kooijmans het orgel. De solisten kennen we nog van vorige cantatediensten: Marca Hanegraaff (sopraan), Karen Sanders (alt), Erik Janse (tenor) en Rob van Surksum (bas). Het Vocaal Ensemble Voices zingt de koorpartijen en het geheel staat onder leiding van Piet Philipse. Er zijn in dit oecumenisch samenzijn ditmaal twee liturgen, van protestantse zijde Stephan de Jong en van katholieke zijde Eugene Jongerden. Verdere muzikale toelichting van de hand van de dirigent wordt op de liturgie afgedrukt. Vanwege de verwachte grote belangstelling van de dienst die om 19.00 uur ’s avonds begint, wordt ieder verzocht om op tijd aanwezig te zijn. De collecte wordt van harte in uw belangstelling aanbevolen, omdat dit vanwege het grote aantal musici een tamelijk kostbare dienst betreft. De cantatedienstcommissie

Op zoek naar stilte, en een kop koffie toe Mensen die op zoek zijn naar stilte en innerlijke dialoog in het huis van God zijn meestal aangewezen op katholieke kerken. Maar sinds een aantal jaren staat ook de Bussumse Verlosserkerk voor hen open. Elke dinsdag- en zaterdagochtend - ach, eigenlijk altijd.

Het Stiltecentrum (foto Martin Rep)

Er flakkert een waxinelichtje voor een paneel met twee iconen. Een standaard met zeven brandende kaarsen is neergezet voor een ander icoon, waarop drie heiligen staan afgebeeld die ik niet zo gauw herken. Ik ben blij met deze schilderingen, die me de gelegenheid geven mijn aandacht vast te houden. Het voorste deel van de kerkzaal van de Verlosserkerk is deze zaterdagmorgen, zoals elke zaterdag- en dinsdagmorgen, ingericht als stiltecentrum. De kaarsen worden dan aangestoken en wachten op de mensen die hier willen verpozen om hun gedachten te bepalen bij - wie zal het zeggen? Mijn gedachten dwalen meer dan een halve eeuw terug. Ik moet denken aan een ander stiltecentrum, in de Amster­ damse Kalverstraat. Als ik weer eens uit mijn kleren was gegroeid, namen mijn vader en moeder me mee naar Amster­ dam, want in onze kleine stad was toen nog geen fatsoenlijke kledingzaak. We kwamen dan vaak langs een kerkpoort met het bordje ‘Een kwartier voor God’. Het wekte het misprijzen van mijn vader op. Voor God was een kwartier niet genoeg - je moest Hem je hele leven geven. Pas tientallen jaren later ben ik voor het eerst die kerk, die de bijnaam De Papegaai droeg, binnengelopen en heb er de weldadige kracht begrepen van de stilte in het huis van God. Maria De stilte was er volmaakter dan hier in de Bussumse Verlosserkerk, waar het

gedruis van het verkeer op de achtergrond hoorbaar is. Hoor ik het getik van de centrale verwarming? Ik ben sinds mijn bezoek aan De Papegaai vele kerken binnengelopen, op zoek naar stilte. Meestal in Frankrijk en Italië. Het waren altijd katholieke kerken, maar dat vond ik niet erg. Ik heb me leren thuis voelen bij Maria, die ik soms mis in onze protestantse kerken met hun strenge vormgeving en interieurs die niet mogen afleiden van het woord dat er wordt gepreekt. Een stiltecentrum in een protestantse kerk was ik nog niet tegengekomen. En nu blijkt er zelfs een te zijn in een kerk op een paar minuten fietsen van waar ik woon. Het is exact die behoefte aan stilte en het bieden van gelegenheid tot bezinning waarom in 2003 werd besloten tot het openen van een stiltecentrum in een van de protestantse kerken, vertelt Arie Vijn, destijds een van de initiatiefnemers en nog altijd belast met de coördinatie van de vrijwilligers. Er zijn er een stuk of twintig, die bij toerbeurt en in wisselende samenstelling op dinsdagen zaterdagmorgen in de Verlosser­kerk aanwezig zijn. Er moet toch iemand zijn die een oogje in het zeil houdt, en bovendien is dan ook het aanloopcentrum in de kerk geopend waar mensen die behoefte hebben aan een gesprek het mag ook gewoon een praatje zijn welkom zijn en nog een kopje koffie met een koekje kunnen krijgen ook.

Geen muziek Het loopt niet echt storm in het stiltecentrum, vertellen de twee die er deze zaterdag zitten. Maar dat hoeft ook niet. ‘Waar er twee of drie in Mijn naam vergaderd zijn…’, zegt een van hen met een glimlach. Twee of drie lijkt nog erg ruim. Coördinator Vijn slaat een klapper met gegevens op: tussen september 2010 tot september 2011 zijn er 174 mensen in het centrum geweest. Een jaar eerder waren dat er 179, het jaar dáárvoor 184. Het stiltecentrum is eigenlijk altijd open als er geen andere activiteiten in de kerkzaal zijn, zegt Vijn. ‘Wie wil, kan ook ’s avonds komen, of een andere dag. Alleen maken we daar geen reclame mee.’ En, het mooie is, zo zegt hij: ‘Het is er altijd stil. Geen muziek, geen orgelspel. Daar is wel eens over gesproken, maar ik heb me er altijd met succes tegen kunnen verzetten.” ‘Kaarsje’ Wat zouden ze te overdenken hebben, de mensen die hier de stilte zoeken? Sommigen van hen zetten hun gedachten op papier. De dominee komt daar gewoonlijk de zondag daarna op terug in haar voorbeden. Ik sta op en loop naar het schrift waar gedachten, smeekbeden of vragen staan opgeschreven. ‘Een kaarsje voor mijn man en mij om deze moeilijke periode door te komen.’ ‘Een kaarsje voor vrienden die geen contact meer hebben met hun dochter en kleinzoon.’ ‘Voor Opa, dat die weer gauw beter mag worden.’ ‘We zijn God dankbaar voor Zijn aanwezigheid, bescherming en zegen in ons 35-jarig huwelijk.’ ‘Na 40 jaar ben ik terug in de kerk omdat het leven me allemaal te veel wordt. 4 dierbaren strijden op hun wijze het leven. Voor de een is het te laat terwijl de ander aan het begin van een heel nieuw leven is.’ ‘… de dag dat mijn broer en neefje om het leven kwamen. Het was een goed gezin. Ons leven is hiermee drastisch veranderd en er is groot verdriet omdat zoiets niet te begrijpen is. We willen graag verder maar soms is het zo moeilijk.’ Ik heb er niets aan toe te voegen. Ik maak wat foto’s van het interieur. Het klinkt als even zovele kanonschoten in de stille ruimte. Maar goed dat er geen anderen zijn deze ochtend. Martin Rep Breed • B ussum O n de rweg • 5

Zending en Diaconaat ZWO-commissie: Secr. P.Kuijper • T: 035-69 15 494 E: [email protected] • ING 246170 Zending Protestantse Gemeente Bussum

Diaconie: J.P. van ’t Woud • Postadres: H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum • T: 035 69 30 952 • E: [email protected] Bankrek. ING 505555 Diaconie Protestantse Gemeente te Bussum

Interkerkelijk Diaconaal Fonds Bussum De ‘goederenbank’ De goederenbank loopt als een tierelier. Even een mail dat we weer iets nodig hebben en de aanbiedingen vliegen ons om de oren. Was u vergeten om ook uw e-mail door te geven voor de goederenbank, doe het nu! Wat is die goederenbank ook al weer? Het gebeurt dat als een bewoner uit AZC Crailo een woning krijgt toegewezen de vreugde deels omslaat in zorg. Een verblijfsvergunning en dan een huis is het begin van een nieuwe toekomst. Helaas het huis is leeg en moet ingericht worden en als je geen geld hebt, valt er niet veel in te richten. En

de eerlijkheid gebied ons dat als de nieuwe bewoner in een bepaalde stad of dorp zich laat inschrijven dan komt het hele circuit op gang en wordt er ook een inrichtingskrediet verstrekt. Let wel het is een krediet, een lening die ook weer terug betaald moet worden. Dus een asielzoeker die een huis betrekt, krijgt niets. De lening is bij lange na niet voldoende om een woning in te richten en het duurt ook een paar weken voordat het zover is. En om in eerste instantie te zorgen dat het een beetje leefbaar wordt mailen we naar de deelnemers van de goederenbank. Wat er nodig is, een bed, een bank, keukenspul, enz.

of hij iets heeft staan, wat hij of zij wel kwijt wil. Kan aan de vraag niet worden voldaan, dan reageert hij niet op de mail. Heeft hij of zij wel wat er nodig is, dan is een mail voldoende en het circus begint te lopen. Simpeler kan het niet. Geen opslag, geen onnodig gesjouw. En het komt direct terecht bijwie het goed kan gebruiken. Geef uw mailadres nu door! e-mail: [email protected] Arie Vijn tel. 035 6915881

De deelnemer aan de goederenbank kijkt op zolder, schuur of waar dan ook

Anghelus/Roemenië (180) Zondag 13 november collecte voor Anghelus Voor de zesde en laatste maal in het jaar 2011 wordt er gecollecteerd voor onze partnergemeente Anghelus in Roemenië. Bussum heeft in het kader van de relatie Bussum-Anghelus bepaalde verplichtingen op zich genomen. De belangrijkste zijn op dit moment een garantie voor het salaris van Marta Botos die zich inzet voor de naschoolse opvang in het vernieuwde Gemeenschapshuis en voor financiële ondersteuning van Judit voor haar diaconale en sociale werk in Anghelus. Maar ook de subsidie voor het fluit-onderwijs voor kinderen, het zomerkamp en een training van de leden van de kerkenraad zijn vermeldenswaard. Het zijn voorbeelden van de hulp die wij geven aan de gemeenteopbouw in Anghelus. In dit rijtje ontbreekt de schoolbus, want deze wordt niet uit collectegeld betaald maar door individuele gemeenteleden. De collecte draagt bij om de kosten die verbonden zijn aan samenwerking Bussum-Anghelus te dekken. Van harte aanbevolen! Kerst- en nieuwjaarsgroeten Het is wel een beetje vroeg, maar we zijn gebonden aan de verschijningsdata van Onderweg! Voor het achtste achtereenvolgende jaar willen we proberen weer veel Kerst- en Nieuwjaarskaarten uit Bussum in Anghelus te bezorgen als teken van verbondenheid. Gemeenteleden worden uitgenodigd een of twee kaarten te schrijven met een Kerst- of Nieuwjaarsgroet. Deze worden dan op Kerstavond, 24 december, door jongeren uitgedeeld bij alle woningen in het dorp. De kaarten kunnen worden geschreven in het Nederlands, Engels of Duits. Of in het Hongaars, met een van de onderstaande zinnen: 6 • B ussum O n de rweg • Breed • Zending en diaconaat

- Plezierige of goede feestdagen  (wensen wij) is in het Hongaars: Kellemes Ünnepeket Kivánunk! - Gezegende Kerstdagen is in het Hongaars: Áldott Karácsonyt! - Gelukkig Nieuwjaar is in het Hongaars: Boldog Új Évet Kivánunk! De geschreven kaarten kunnen op de zondagen 27 november en 4 december in een doos worden gedaan in een van de drie kerkgebouwen. Ze behoeven niet te worden geadresseerd, niet te worden voorzien van een envelop en niet te worden gefrankeerd. Wel kunt u naast een wens uw naam en adres vermelden. Ook zullen de kaarten door de Werkgroep nog worden voorzien van een sticker, waaruit blijkt dat de kaarten afkomstig zijn van onze kerkelijke gemeente. In 2010 verzamelden we circa 325 kaarten, zullen we dit aantal in 2011 opnieuw bereiken? De kaarten gaan op 5 december als één pakket naar Anghelus. Doet u weer mee aan deze actie? Bij voorbaat dank! Werkbezoek Op de dag dat dit nummer van Onderweg verschijnt zijn twee leden van de Werkgroep, Henk Haafkens en Piet Kuijper, op weg naar Anghelus. De samenwerking BussumAnghelus is begonnen in het jaar 2002 en bestaat dus al tien jaar. Er is erg veel gebeurd. Om na te gaan welk effect een en ander heeft (gehad) in de gemeenschap van Anghelus zullen in de gesprekken met ds. István Mátyás alle projecten nog eens de revue passeren. Dan is ook te zien welke ondersteuning het meest waardevol is (geweest). We maken samen de balans op. Dat heeft ook tot doel vooruit te kijken. Welke ondersteuning blijft nodig, wat

kan er wellicht worden afgebouwd. Welke waarde heeft de samenwerking voor Anghelus zelf? Vanzelfsprekend heeft dit overleg ook een financiële dimensie. We weten overigens dankzij nauwkeurige verantwoordingen vanuit Anghelus precies welke bedragen zijn gemoeid (geweest) bij alle projecten. We kunnen dan wellicht ook vaststellen

wat in de nabije toekomst nodig blijft. De bevindingen zullen uiteraard in de werkgroep worden besproken en aan de Diaconie worden gerapporteerd. En dat vindt dan weer in de kronieken zijn weerslag. Kortom: het zal een zinvol bezoek zijn. PK/Werkgroep Anghelus-Roemenië

Ouderenwerk en -pastoraat Ds. mw. Jac. de Blois • dinsdag en vrijdag 9.30-17.00 uur Anthonius Hof • T: 035-69 31 456 • privé: T: 030-27 18 676 E: jacomette. [email protected] Pastor mw A. Brouwer • Lopes Diaslaan 387 • 1222 VK Hilversum T : 035-68 54 399 • M: 06 10634749 E: [email protected]

Pastor dhr. J. Molensky (pastor in Patria) • M 06-17322422 E [email protected] Pastor mw. J. Visser-Leijstra • Zuidsingel 3 • 1241 EH Kortenhoef T: 035-6560950 • ’s maandags 08.30-09.15 uur E: [email protected]

Annie M.G. Schmidt: vrijgevochten en toch knus

Zandzeedienst

Gespreksmiddag voor Ouderen dinsdag 15 november om 14.30 uur in de Antonius Hof, Lange Heul 32 te Bussum. Deze bijeenkomst zal in het teken staan van Annie M.G. Schmidt. Ze werd beroemd in Nederland met kinderboeken als Jip en Janneke, Pluk van de Petteflet en Abeltje en kinderversjes als Dikkertje Dap en Het Beertje Pippe­ loentje. Generaties Nederlanders zijn met haar poëzie en verhalen opgegroeid, waardoor haar werk tot het collectieve geheugen van naoorlogs Nederland is gaan behoren. In 1965 schreef ze de tekst van de eerste oorspronkelijk Nederlandstalige musical Heerlijk duurt het langst, die 534 voorstellingen zou beleven. Harry Bannink componeerde de muziek. In 1968 volgde de inmiddels

legendarische televisieserie Ja zuster, nee zuster, weer in nauwe samenwerking met Bannink. Veel meer musicals zouden volgen. De kracht van haar werk was de directe herkenning van wat ze beschreef in haar liedjes en verhalen, het ondeugende en kritische en tegelijk een typisch Hol­ landse knusheid. Ds. Peter Korver neemt u mee in de wereld van Annie M.G. Schmidt en haar liedjes. Er valt veel te genieten aan versjes, liedjes en achtergrondverhalen. Aar­zelt u niet om belangstellenden mee te nemen!

Protestantse wijkgemeente Oost H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • T: 035-69 17 309 Koster: mw. A. Stuivenberg-van Dijk • De Ruyterlaan 10 T: 035-69 17 309 Predikant (parttime): ds. H.W. van Beelen • H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • Tel. spreekuur ma di do 9.00-9.30 uur • M: 06-41 67 53 09 • E: [email protected] Kerkelijk werker: mw. Anne Brouwer • T: 035-68 54 399 M: 06-10 63 47 49 E: [email protected]

Gedachtenisdienst Anne en Barbara Faber, hoboïst en violiste, zullen medewerking verlenen aan deze dienst op 20 november. Anne was eerder onze gast! De Cantorij zal ook zingen, onder leiding van Peter Jan de Fijter. Gert-Jan Mostert is organist, en zo zal deze dienst van gedenken vooral troostrijk en bemoedigend zijn. In deze dienst noemen wij de namen van hen die het afgelopen jaar gestorven zijn in de kring van onze gemeente. De diaken

Op donderdag 17 november a.s. wordt er een dienst gehouden in de bovenzaal van de Zandzee. Voor­ganger: ds. S. de Jong. Aanvang 10.00 uur. Na afloop gezellig koffie drinken! Opbrengst collecte vorige dienst € 18,45. A.P.Kasse Iedereen is op onze gespreksmiddagen van harte welkom. De toegang is gratis. Wel wordt een bijdrage gevraagd als tegemoetkoming in de kosten. Anneke van Dijk, secretaresse Werkgroep Gespreksmiddagen

Verlosserkerk

Psychopastoraat: mw. Wil Vooijs • T: 035-64 09 147 Scribaat: mw. J.G. Lenderink • T: 035-69 34 897 E: [email protected] Postadres: H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC, t.a.v. scribaat wijk Oost Wijkkas: A. Staal • T: 035-69 34 588 • ING 1328422 t.n.v. Wijkkas Oost PKN Bussum te Bussum Autodienst: Hannie de Berg • T: 035-69 33 492

van dienst ontsteekt een kaarsje bij iedere genoemde naam. Daarna kan ieder die dat wil, een kaarsje aansteken. Het is prachtig dat juist in de kerk er ruimte is voor het markeren van leven en dood, van vreugde en verdriet, van vieren en rouw. We vergeten gemakkelijk dat wie rouwt, terecht komt in een land waar je de weg niet kent. We vergeten gemakkelijk dat, ook na vele jaren- verdriet nog groot kan zijn, en de eenzaamheid zwaar. Soms zijn we snel in ons oordeel.....

Men zegt: “Beter zo- het was niets meer.” Maar jij was alles voor mij. Men zegt: “Ze kende je niet meer, ze was al weg.” Maar ik zag je nog, je was nog bij mij. Men zegt: “Iedereen gaat dood, eens komt de tijd.” Maar ik had nog geen haast, elk uur was kostbaar. Vervolg op pagina 8

Zending en diaconaat • Ouderenwerk en -pastoraat • Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk • B ussum O n de rweg • 7

Vervolg van pagina 7

Men zegt: “Je moet loslaten, je moet verder.” Maar ik bewaar je waar stilte spreekt, waar niemand komen kan. (Marinus vd Berg)

Ontmoetingen Geloof en Leven In november/december bent u van harte welkom voor ontmoetingen met andere gemeenteleden, rondom ons Jaarthema Liefde. De ontmoetingen worden gehouden in het Trefpunt, en geleid door ondergetekende. Maandag 21 november 14.30 - 16.30 uur alle leeftijden 20.00 - 22.00 uur 30-50 jarigen

Woensdag 7 december 14.30 - 16.30 uur alle leeftijden 20.00 -22.00 uur alle leeftijden

Pastoraat

Opgave niet nodig, komt allen! Het is goed om met elkaar door te praten over een thema waar iedereen wel iets over te zeggen heeft, aan de hand van materiaal dat wordt aangereikt door de landelijke kerk. Omdat wij, aansluitend bij het beleidsplan Pastoraat, er voor hebben gekozen mensen van een bepaalde doelgroep met elkaar in contact te brengen, is er een avond speciaal voor 30-50 jarigen. Je bent zo jong als je je voelt, natuurlijk, maar de praktijk wijst uit dat mensen graag leeftijdsgenoten zoeken om gedachten en ervaringen uit te wisselen. Die gelegenheid willen we bieden!

De kerkenraad deelt u mee dat onze kerkelijk werker Anne Brouwer na haar pensionering in januari 2012 doorwerkt in vacaturetijd. Zij zal zich volledig toeleggen op het pastoraat en de organisatie en registratie daarvan. Wilt u haar meeleven, meedenken met uw situatie of een andere vorm van pastotale aandacht en woont u in de wijk waar Anne Brouwer de pastorale zorg voor heeft belt u haar dan even tel. 035 – 6854399 ( zie overzicht van straten van ds. Heleen van Beelen en Anne Brouwer op het Pastorale bord in het Trefpunt of bel de scriba). De kerkenraad is hier blij mee en wenst Anne kracht en zegen toe op haar werk.

Ds. Heleen van Beelen

Jantie Lenderink, scriba

Merkwaardig gezicht Sinds enkele maanden staan er andere stoelen voorin in de kerkzaal van de Verlosserkerk. Al enkele jaren is er een drang om kerkbanken te vervangen door stoelen. Daar is wat voor te zeggen, met stoelen kan je beter spelen dan met kerkbanken die staan waar ze staan. Stoelen kan je in een kring zetten of in een andere opstelling. Een andere overweging was dat je een kerkzaal dan beter kan verhuren voor andere doeleinden. De echte doorslag om stoelen aan te schaffen is wel, dat kerkbanken niet zo lekker zitten. Nu zijn er al een flink aantal stoelen aangeschaft maar de definitieve plaatsing laat nog op zich wachten, alleen vooraan staan alvast de stoelen die straks de ongemakkelijke kerkbanken zullen vervangen. Alleen er is iets merkwaardigs aan de hand. De stoelen waar zo voor gepleit is worden niet gebruikt. De grootste voorstanders van stoelen in de kerk slepen nog met kussens om het ongemak van de kerkbanken wat te verzachten en de stoelen blijven maar leeg staan.

Zitten ze niet lekker? Staan ze te dicht bij de dominee? Is het toch niet zo’n goed idee om de banken te vervangen? Wat is er aan de hand met die stoelen? Afgezien dat bijna niemand zich heeft afgevraagd waar het geld vandaan gekomen is, gaat ook het argument dat je met stoelen kan spelen niet op. Want ze staan muurvast aan elkaar. Je kunt bijvoorbeeld geen drie stoelen meer om de kaarsen standaard in het stiltecentrum zetten. Wat aan de intimiteit van het stiltecentrum afbreuk doet. Jammer. Drie stoelen zouden best los gemaakt kunnen worden om ze te kunnen verzetten, maar dat is tegen de voorschriften want dan zou iemand met zijn stoel van het vlonder af kunnen vallen. Een raar argument want er zit nooit iemand. Probeer die stoelen toch eens uit. Vooraan beleef je meer als achter in de kerk. Je hebt een beter contact met de dominee en dat is ook andersom, je ziet het beter als kinderen van kindertijd iets hebben gemaakt of als er een kind wordt gedoopt. Je verstaat het beter en het zingt lekkerder. Wat wil een kerkganger nog meer? Arie Vijn

Uit de kerkenraad van Oost De heer Bosman verzorgt de opening op deze vergadering 10 oktober. Hij leest het gedicht ‘Ambassadeurs van de hoop’ van Sytze de Vries voor. In het bijzonder legt hij de nadruk bij de zin “’aten wij ons geroepen weten om van elkaar gediend te zijn’. Hierna volgt het werkgroepenoverleg. De voorzitter kondigt aan dat op 4 november een bijeenkomst is gepland voor de kerkenraad en de werkgroepen, daar zal het beleidsplan worden besproken, waarna de film ‘Des hommes et des dieux’ zal worden vertoond. De werkgroep pastoraat heeft een intervisie gehouden. Er zijn groepsontmoetingen rond ‘geloof en leven’ gepland voor 21 november en 7 december zowel op de middag en de avond. De diaconie maakt een nieuwe start samen met de nieuwe diakenen. Gezien de beperkte menskracht zal er aandacht

besteed worden aan wat de diaconie nog wel kan doen en wat er niet meer gedaan kan worden. Op 27 oktober 2011 vindt de periodieke Visitatie plaats in de Algemene kerkenraad. Bij Kindertijd komen vacatures bij de leiding. Met ingang van januari gaan de kinderen sparen voor het kinderhospice De Glind. Aan de jonge ouders uit de wijk is een brief gestuurd of zij belangstelling hebben om één keer in de maand met hun kinderen naar de kerk te komen zodat de kinderen mee kunnen doen met Kindertijd. Ook gaat binnenkort het logeerkoffertje weer de wijk in. De werkgroep eredienst vindt dat het startweekend was geslaagd zowel zaterdag met de dichter en de agape-maaltijd als zondag de eredienst en de fietstocht met het Centrum. Vanuit de apostolaatgroep wordt gemeld dat de vakantiesoos

8 • B ussum O n de rweg • Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk

ook dit jaar een succes was; gemiddeld kwamen er dertig bezoekers per keer. Gezien de zeer beperkte bezetting van de deze werkgroep vraagt de vergadering zich af of het mogelijk is de apostolaire taken te verdelen over de overige werkgroepen. Besloten wordt dat dit aan de orde komt in het grote overleg met de werkgroepen op 4 november. Helaas is de groep ‘koffie met’ door gebrek aan leiding gestopt. Besloten wordt dat de iconen van het stiltecentrum op het liturgisch centrum blijven hangen. Evaluatie gemeenteavond: De avond is als zeer heftig ervaren. Conclusie is dat de verscheidenheid binnen de gemeente niet genegeerd kan worden bij het beroepingswerk. Het beleidsplan zal moeten fungeren als een belangrijk richtsnoer. Het volledige verslag van deze avond

wordt op het kerkelijk bureau ter inzage gelegd. Een beknopt verslag komt in Onderweg. De voorzitter deelt mee dat het beleidsplan op 6 november na de dienst aan de gemeente zal worden voorgelegd. Het ligt na de dienst van 30 oktober klaar om meegenomen te worden. Mevrouw Stuivenberg heeft het idee opgevat om een boek te maken voor mevrouw Marianne van Heiningen, die zeer ernstig ziek is. Gemeenteleden kunnen een bijdrage leveren in de vorm van een kaart of een gedicht. De vergadering stemt van harte in met dit idee. De vergadering wordt besloten met het zingen van gezang 393 ”de dag door uwe gunst ontvangen”.

Opbrengst koffiebusjes

Gedragen op vleugels

De koffiebusjes zijn weer geleegd en het bedrag is gestort in de wijkkas. De opbrengst van het derde kwartaal 2011 was € 265,-. Alle gevers heel hartelijk bedankt! Wilma Parhan

“Gedragen op vleugels van liefde”. Zo voelde ik mij na een hartverwarmend boeket en vele kaarten te hebben ontvangen naar aanleiding van mijn ziekte. Uw bemoediging is en zal mij tot grote steun zijn. Ellis de Bree

Werkgroep Pastoraat Kort verslag van de vergadering van de werkgroep Pastoraat op 3 oktober. Groepsontmoetingen vinden plaats op maandag 21 november en woensdag 7 december in de middag en avond. Het vindt plaats in het Trefpunt. Het onderwerp is ‘Liefde’. Ds. van Beelen heeft de leiding. Vanaf 6 oktober tot 15 november is de webradio vanuit de Verlosserkerk in de lucht met een programma over muziek en poëzie. Het formulier: Persoonlijke Wensen rondom een Uitvaart is beschikbaar. Het kan bij mij worden aangevraagd telefoon (035) 6937953. Het delen van de ervaringen opgedaan tijdens de bezoeken bespreken we deze keer in de vorm van intervisie. Iedereen kan leerervaringen opdoen en deze delen. Het is de bedoeling om zulke vragen te stellen aan de degene die de casus inbrengt dat hij/zij aan het denken wordt gezet. Geheimhouding is verplicht. De casus was een indrukwekkend verhaal en door de groep werden er goede en ook zeer persoonlijke vragen gesteld. Het was voor alle deelnemers een waardevolle ervaring. Volgende vergadering maken we de casus af. Het aansteken van een kaarsje bij een bericht van overlijden in de kerkdienst wordt door velen als mooi ervaren. Dit verzoek wordt meegenomen naar de kerkenraad. Volgende vergadering op 28 november. Wil de Vos, voorzitter werkgroep Pastoraat

Jantie Lenderink, scriba

Gastpredikant Op zondag 27 november hoopt in de Verlosserkerk voor te gaan Ds. R. van den Beld, uit Baarn. Ds. v.d.Beld heeft gestaan in Leek, in MaastrichtEijsden, BloemendaalOverveen-Aerdenhout, Bilthoven. Hij is nu met emeritaat  en heeft  Baarn tot z’n woonplaats gekozen.

EETIN

Op woensdag 30 november a.s. bent u van harte welkom bij de laatste EetIN van dit jaar. Vanaf 17.45 uur staan er heerlijke ovenschotels voor u klaar met daarbij ouderwetse stoofpeertjes. Met een kopje koffie en ‘Sinttraktatie’ sluiten wij de maaltijd af. Laat ons even weten als u er deze keer niet bij kan zijn. Agnes & Nijs Brouwer tel: 6919362 of 06-22233132 Wil Klinkenberg  tel: 6980008 Nijs en Agnes Brouwer

Protestantse wijkgemeente Centrum Wilhelminakerk Wilhelminaplantsoen 14 • T: 035 - 6917525 Koster: P. Vos Predikant: ds. H.J. van Dijk • Noorderweg 9 • 1401 TV Bussum • M: 06 - 47 09 91 99 • T: 035 - 69 49 104 b.g.g. 035 - 69 49 860 • E: [email protected]

Meeleven Ter bemoediging waren er bloemen voor Jacques en Els Poissonnier, nu er geen verdere medische behandeling voor Jacques mogelijk blijkt. We wensen hen heel veel moed en kracht toe in deze voor hen zo moeilijke tijd. Corrie van der Meer moest onlangs aan

Pastor mw. J. Visser-Leijstra • E: [email protected] Scribaat: Enno Dekker • Dirk Tersteeglaan 44 • 1411 MB Naarden • T 035-69 42 500 • E: [email protected] Wijkkas: Postbank 1644111 t.n.v. Wijkkas SoW-kerk Centrum Bussum te Naarden

haar voet worden geopereerd. Dat brengt nogal wat beperkingen met zich mee, we wensen haar van harte beterschap! Felicitaties waren er voor mevrouw G.H. De Boer- Boor die onlangs haar 90e verjaardag vierde en voor mevrouw E. Schiphorst-Winkels die haar 87e verjaardag vierde.

Marjolein Vos en Mark Renooij werden op 26 oktober verblijd met de geboorte van een dochtertje, Feline Maria. We willen hun daar van harte mee feliciteren en wensen hun heel veel geluk toe met dit nieuwe leven aan hen toevertrouwd! Vervolg op pagina 10

Protestantse wijkgemeente Oost • Verlosserkerk • Protestantse wijkgemeente Centrum • Wilhelminakerk • B ussum O n de rweg • 9

Vervolg van pagina 9

Hulp gevraagd Tijdens het koffiedrinken op de donderdagmorgen konden we kennismaken met een aantal bewoners van de Mauritzhof, het woonzorgcentrum binnen onze wijk, dat nog niet zo lang geleden geopend werd. Ook werden er ter verwelkoming uit de zondagse eredienst bloemen gebracht. Op donderdag 22 december wordt van 11.00 – 14.00 uur in de Mauritzhof het kerstfeest gevierd. Eerst een viering en dan een uitgebreide lunch. Nu is er personeelstekort en ligt er bij ons het verzoek of er binnen de gemeente niet een paar mensen zijn die willen komen helpen. Men zou daar heel erg blij mee zijn en het kan een leuke kennismaking zijn met de psychiatrie. Hulp wordt

Geloof

•

Hoop

gevraagd bij het klaarzetten van de ruimte, het mooi neerzetten van de maaltijd, uitschenken van koffie etc. Het geheel duurt van 9.00 tot 14.00 uur, maar als u een gedeelte van die tijd wilt meehelpen wordt dat ook op prijs gesteld. Als u wilt helpen kunt u zich bij mij melden.

Gedachteniszondag Zondag 20 november is de laatste zondag van het kerkelijk jaar, deze zondag zijn wij ‘gedachteniszondag’ gaan noemen: de zondag waarop wij hen gedenken die ons het afgelopen jaar zijn ontvallen. De namen van hen die overleden zijn, willen wij noemen, terwijl we een kaars aan de paaskaars aansteken. Familiel­ eden van gemeenteleden die overleden zijn, krijgen hier een persoonlijke brief

•

Liefde

Liefde is het jaarthema van onze wijkgemeente. In twee verschillende huiskamers spraken wij over dit thema. Het woord liefde is niet zomaar in een definitie vast te leggen bleek wel in de stiltes die soms vielen. We lezen in 1 Corin­thiërs 13 dat liefde niet praalt, niet afgunstig is, niet opgeblazen, zichzelf niet zoekt. En ook wat liefde wel is  - lankmoedig, goedertieren. Maar wat betekent dit voor ons? Soms aarzelend, soms overtuigend kwam er een gesprek op gang. Er werden voorbeelden uit onze werkelijkheid aangehaald. Liefde tussen ouders, tussen ouders en kinderen,  kleinkinderen,  liefde onder gemeenteleden. Stil luisterden we naar persoonlijke verhalen. Verhalen waaruit liefde blijkt, maar soms ook het tegendeel. Waar is de liefde als je elkaar dwars zit? Over liefde van God spraken we. Hoe we die ervaren. Die ervaring was voor een ieder een andere en toch met overeenkomsten.  We verwezen naar Bijbelverhalen waarmee we ons verbonden voelen. Waarin de liefde van God en Jezus zichtbaar wordt. Het was goed om  op deze wijze kennis te maken met gemeenteleden die je niet altijd spreekt. We luisterden naar een gedicht en naar een ode van Freek de Jonge aan zijn moeder - gezongen. Huub Oosterhuis schrijft in zijn boekje over Liefde  ‘Liefde is bij elkaar zitten, willen zeggen wat je allang weet en toch niet kunt zeggen - uit het raam kijken, een hand op een knie leggen, de klok horen tikken’. En Gabriël Smit schreef: ‘Liefde is het hart van het heelal. Huiskamergesprekken zijn voor herhaling vatbaar’. Als u dit leest is er ook nog een gesprek geweest op een middag  in de huiskamer van Riek van Barneveld.                   Gelsche Goudswaard

Eet-Inn West/ Centrum Op woensdag 23 november om 17.45 uur  bent u  weer welkom in de Zijspieghel, deze keer voor het eten van heerlijke stamppot-gerechten.  Bent u nieuw of juist als vaste gast verhinderd? Geef het even door aan  AnneMarie Sollman, tel. 6912406 / 6930679 of Marja Hompes, tel. 6912302. Tot ziens in de Zijspieghel!

over. Anderen kunnen zich bij mij melden, als u wilt dat een naam genoemd wordt van iemand die u dierbaar was. Natuurlijk kunt u, zoals we inmiddels gewend zijn, ook in stilte naar voren komen om een kaarsje aan te steken.

Bij de diensten Op zondag 13 november hopen we het avondmaal te vieren. Op 20 november, de laatste zondag van het kerkelijk jaar is de gedachtenisdienst waaraan ook de cantorij en een hoboïste zullen meewerken. Vanaf 27 november, de eerste zondag van de advent, leven we dan weer naar Kerst toe met zoals gebruikelijk de start van een adventsproject voor de kinderen. Allen goede diensten toegewenst! Ds. Henk van Dijk

Crrrèche! Als wijkgemeente Centrum zijn we altijd blij met de jonge gezinnen in onze dienst. Ook de komende adventstijd verwachten we weer heel wat gezinnen met jonge kinderen. En daardoor groeit onze crèche ook.. De laatste tijd zijn daar ook een aantal heel kleine kinderen bijgekomen, waardoor er per zondag minimaal twee man/vrouw leiding aanwezig moet zijn. We gunnen het de ouders om de dienst te kunnen bijwonen en hun kroost met een gerust hart achter te laten in de crècheruimte. Maar er is gebrek aan leiding. Daarom deze oproep! Wilt u, wil jij, af en toe helpen om tijdens de dienst op onze crèchekinderen te passen? Iedereen, man/vrouw, jong/oud of er tussenin, iedereen is van harte welkom. Je ondersteunt daarmee een stukje gemeente-zijn en zo leer je ook deze hele jonge gemeenteleden en hun ouders wat beter kennen. Geef je op bij Margreet Bijkerk 6930233/ [email protected] of bij Iet Vermunt 6783302/ [email protected]

Nogmaals Het Vermoeden De bijeenkomst op 18 oktober is niet doorgegaan. Voor degene die de vorige onderweg niet heeft gelezen. Het vermoeden is een programma van de Ikon. Daarin ontmoet Annemiek Schrijver mensen met een verschillende religieuze achtergrond. Met hen gaat ze in gesprek over geloof, religie en maatschappelijke betrokkenheid. Deze gesprekken zijn de moeite van het luisteren en kijken waard. Graag nodig ik u/jullie uit voor een kennismaking met deze gesprekken. Het eerste gesprek dat ik koos is er een met Herman Finkers. Welkom op dinsdag 22 november om 20.00 uur in de Wilhelminakerk. Laat mij weten of je komt.

10 • B ussum O n de rweg • Protestantse wijkgemeente Centrum • Wilhelminakerk

Gelsche Goudswaard T 6934079

Protestantse wijkgemeente West Spieghelkerk Nieuwe ’s Gravelandseweg 34 • T: 035-69 12 406 Koster: Mevr. A.M. Sollman-Haverkamp • T: 035-69 12 406 b.g.g. 035-69 30 679. Predikant: ds. S. de Jong • Burgemeester de Bordesstraat 25 1404 GZ Bussum • T 035-88 71 159 • E [email protected]

In memoriam Jentje (Jenny) Kanneworff-Switynk Op 1 november overleed Jenny Kanne­worff op de leeftijd van 77 jaar. Ze was enige weken ziek geweest. Hoewel Jenny van het leven hield, ging zij gedurende het verloop van haar ziekte steeds meer rekening houden met een slechte afloop. Ze was nuchter genoeg. Jenny was een schippersdochter. Zij belandde in Bussum door haar huwelijk met Ep, die een kruidenierszaak aan de Herenstraat had. Er werden drie zoons en een dochter geboren. Later kwamen er vier kleinkinderen bij. Jenny was en vriendelijke, levendige vrouw en op allerlei terreinen actief. Kerk en geloof waren belangrijk voor haar, al sprak ze er niet zoveel over. Met name Psalm 139 - ‘Heer, Gij doorgrondt en kent mij’ - en Ps. 23 - ‘De Heer is mijn herder’ waren belangrijke teksten voor haar. In het vertrouwen dat uit deze Psalmen spreekt, is ze gestorven. Deze teksten klonken dan ook in de dienst voorafgaande aan haar begrafenis.

Tekstproject Een tijdje geleden werd u uitgenodigd om een korte tekst te schrijven. Liefst een stukje van maximaal 200 woorden over uw inspiratiebronnen (mensen, teksten, ervaringen) op het gebied van geloven. Het mag ook een kortere tekst zijn, eventueel één zin, die u iets zegt over uw geloof. De bedoeling is dat er een boekje van gemaakt wordt met foto’s van de schrijvers. Als er genoeg gemeenteleden mee doen, kan er een mooi boekje ontstaat waardoor we elkaar beter leren kennen. De meeste reacties op het idee zijn positief tot

Scribaat: H. Dooijes • Nieuwe Hilversumseweg 76 1406 TJ Bussum • T: 035-69 17 080 E: [email protected] Wijkkas: ING 556835 t.n.v. Wijkkas West / Protestantse Gemeente Bussum te Hilversum.

enthousiast, maar het aantal teksten blijft nog achter bij de verwachtingen. Inmiddels zijn er ca. 20 teksten binnen. Ons gevoel is dat het niet schort aan enthousiasme maar dat deze overschaduwd wordt door bescheidenheid. Vandaar ons verzoek om nu eens niet te bescheiden te zijn. Doe mee en draag bij aan een mooi ontmoetingsboek voor onze gemeente. Teksten kunt u inleveren bij Hester Goedvolk ([email protected]) of Stephan de Jong ([email protected]), geschreven, geprint of digitaal.

Flyercampagne Om mensen uit te nodigen voor de diensten in de Kersttijd, zullen er in de Meent en het Spieghel uitnodigingen worden rondgestuurd. Hierop staan gegevens over de diensten van Advent en Kerst, waaronder de thema’s van die diensten. Op zondag 27 november is dat ‘Dat licht van mij’, op 4 december ‘Het onverwachte verwachten’, op 11 december ‘ Zou God begrip hebben voor het atheïsme?’, op 18 december ‘Wat heet geluk?’ en op 25 december ‘Mens worden’.

Evensongs In de Adventstijd zullen er drie ‘evensongs’ worden gehouden. Hierin worden lezingen afgewisseld met muziek, veel muziek, vooral Engelsen Nederlandstalige kerstliederen. Dit zal gebeuren op de volgende zaterdagavonden: 3, 10 en 17 december. Medewerking hieraan wordt verleend door het koor ‘Voices’ onder leiding van Piet Philipse en organist Wybe Kooimans. De aanvang is 19.00 uur. We hopen u te zien tijdens deze mooie en sfeervolle samenkomsten.

Spieghelavond De volgende Spieghelavond is op 17 november. We verwachten als spreekster Aaf Brandt Corstius. Ze schrijft dagelijks een column, vanaf 2006 in nrc.next en vanaf maart 2010 in de Volkskrant. In november 2006 verscheen haar debuut ‘Het jaar dat ik dertig werd’. Sinds 2007 is ze  regelmatig tafeldame in het programma De Wereld Draait Door. De meest recente boeken van Aaf Brandt Corstius zijn: ‘Hand­ boek voor de moderne vrouw’, ‘Dan ook maar meteen een jurk aan’ en ‘ABC van het moderne leven’.  De muzikale omlijsting wordt verzorgd door de drie klassemuzikanten van het Dutch Oboe Trio. Voor meer informatie: www.spieghelkerk.nl.

Promotie Op 27 oktober jl. promoveerde Jan Willem van den End in Groningen tot doctor in de economie en bedrijfskunde. Zijn proefschrift is getiteld: ‘Credit and liquidity risk of banks in stress conditions’. De reacties van banken en overheid op de recente kredietcrisis staan erin centraal; een uiterst relevant thema in deze dagen. Deze studie en de mooie verdediging ervan zijn een hartelijke felicitatie waard! Ds. Stephan de Jong

Sawedah Ontvangen voor het werk van Sawedah: Van de familie P. € 20,00 Van de familie J. € 25,00 Hartelijke dank,

Lucke Heise

Uit de kerkenraad van West Op 27 oktober vergaderde de kerkenraad, in een vanwege de herfstvakantie uitgestelde vergadering. Mevrouw Heise was te gast om te vertellen over het werk van Sawedah. De vrijwilligers van Sawedah bezoeken jaarlijks 150 gemeenteleden, ouder dan 75 jaar. Ieder krijgt op zijn verjaardag bezoek. Ook ons oudste gemeentelid mevrouw Eilers, die 103 jaar werd, is kort geleden nog bezocht door haar trouwe bezoeker de heer Kasse.

Het grote aantal te bezoeken gemeenteleden maakt een grote frequentie onmogelijk, maar wanneer daartoe aanleiding is bezoeken de vrijwilligers van Sawedah hun gemeenteleden vaker. Ook met regelmatige activiteiten wordt het onderlinge contact bevorderd, zoals: een uitstapje in het voorjaar, een kerstbijeenkomst, een soepin en spelletjesmiddag en lezingen. Sawedah overweegt de Vervolg op pagina 12

Protestantse wijkgemeente West • Spieghelkerk • B ussum O n de rweg • 11

Vervolg van pagina 11

bloemen- en oogstdienst in te gaan vullen met een productinzameling voor de Voedselbank. Wanneer dat nodig is staan Ds. Stephan de Jong en mevrouw Lieke Versluis Sawedah bij. De gesprekken over het al dan niet aanpassen van de vormgeving van het Heilig Avondmaal, waarover ik de vorige maal berichtte, duren voort. Het laat zien hoe belangrijk het brood gebroken en uitgedeeld en bekers wijn die rondgaan zijn voor onze solidariteit met elkaar en met alle menselijk leed. Op 20 november is het gedachteniszondag. Dan gedenken wij 15 gemeenteleden die ons het afgelopen jaar zijn ontvallen. In die dienst spreken wij de namen uit van de overleden, om recht te doen aan hun leven en sterven. Ook branden wij kaarsen die het licht symboliseren waarmee Christus de overledenen in eeuwigheid verlicht. Voor deze dienst zijn hun nabestaanden uitgenodigd. Van twee overleden gemeenteleden beschikken wij helaas niet over een correspondentieadres om onze uitnodiging naar toe te sturen. Voor de diensten van 27 november t/m 25 december worden in onze wijkgemeente huis-aan-huis uitnodigingen verstuurd, waarmee de genodigden er op geattendeerd worden dat zij van harte welkom zijn in deze vijf themadiensten waarin ds. Stephan de Jong voorgaat. Volgend jaar met Pasen worden deze uitnodigingen herhaald om met deze diensten van betekenis te kunnen zijn voor de samenleving waarvan wij deel uitmaken. Mevrouw Goedvolk verzamelt (korte) geloofsverhalen van onze gemeenteleden om die te bundelen in een boekje, waarmee wij elkaar beter leren kennen en anderen een beeld kunnen geven van de sfeer van geloofsbeleving in onze gemeente. Wilt u uw verhaal ook laten klinken? Zendt uw bijdrage dan aan mevrouw Goedvolk of vraag haar om informatie. U kunt ook het boekje het boekje ‘Verhalenderwijs – veelkleurige geloofsverhalen vanuit een oecumenische geloofsgemeenschap’ bestellen. Dat is een kleurrijk en inspirerend boekje van 48 pagina’s en kost € 5,00. Het boekje is te bestellen via [email protected] , het emailadres van de oecumenische geloofsgemeenschap ‘het brandpunt’ in Amersfoort. Achter de schermen wordt druk gewerkt aan een wekelijkse wijkbrief ter vervanging van de mededelingen in de kerk-

dienst. Mevrouw De Groot heeft als redactrice hiervoor een heel mooi ontwerp gemaakt. Als de redactie compleet is, verschijnt het eerste exemplaar van deze ‘Spieghelingen’. Omdat de kerkenraad de wijkbrief per email wil verzenden, zal u dan gevraagd worden naar uw emailadres. Voor gemeenteleden die niet over een emailadres beschikken, zullen wekelijks een aantal ‘Spieghelingen’ in de kerk beschikbaar zijn om mee te nemen. Een aantal ouders met kinderen heeft de kerkenraad gevraagd om ook in de vakanties Kindernevendiensten te houden. De kerkenraad laat onderzoeken of dat uitvoerbaar is. Immers, er zullen daarvoor voldoende leiders/leidsters beschikbaar moeten zijn. Wanneer de mogelijkheid er is, dan komt de kerkenraad graag tegemoet aan dit verzoek. Veel gemeenteleden zetten zich wekelijks in om van onze gemeente die warme gemeenschap te maken die zij is. Van tijd tot tijd wil de kerkenraad graag laten blijken hoezeer zij uw inzet waardeert. Daarvoor zal aan alle gemeenteleden, die een taak uitvoeren in onze gemeente, op 9 maart 2012 een feestelijk samenzijn worden aangeboden. Mevrouw Goedvolk en de heer Dooijes zullen deze feestavond gaan voorbereiden. U wordt op de hoogte gehouden! Niet ieder gemeentelid heeft al bijgedragen aan de actie kerkbalans. Om de warme gemeenschap te kunnen blijven die wij zijn, is dat wel nodig. Immers salarissen moeten betaald worden en gebouwen moeten in stand gehouden worden. Daarvoor is meer geld nodig dan jaarlijks wordt toegezegd. Als niet iedereen naar vermogen bijdraagt, worden de jaarlijkse tekorten groter. Denkt u daarover niet te licht en neemt uw verantwoordelijkheid. Natuurlijk zijn wij als kerk solidair met gemeenteleden waarvoor een bijdrage een te grote belasting is. Zij zijn en blijven ons even dierbaar. Henk Dooijes

Bedankt Alle lieve mensen die mij bedacht hebben met telefoontjes, bloemen, kaartjes en mailtjes, heel hartelijk bedankt. Als je gedwongen acht weken met een gebroken enkel thuis moet zitten en niets kunt doen, besef je pas wat een zegen het is als je gezond bent. Nogmaals hartelijk dank, Joke Lookman

Mededelingen van allerlei aard Al een nieuwe agenda gekocht? Dan kan daar nu al een datum in aangekruist: zaterdag 21 april: Running Dinner. Nu de herfst zijn intrede heeft gedaan, is dat een mooie gelegenheid alvast in kookboeken te gaan snuffelen en iets uit te proberen. Niet dat het om uw culinaire ‘kunsten’ gaat, maar gebleken is, dat iedereen toch een heel goed beentje voor probeert te zetten als er ‘zomaar’ zes ‘vreemden’ komen eten. Nog 156 dagen dus! Op 13 november gaat voor 2011 de laatste gastpredikant voor ds. Jos van Oord.

Ds. Van Oord behoeft geen introductie meer want ja, hij is ‘die lange met die grijze krullen’. (Overigens niet míjn woorden!). Maar ook de kamerheer van De Kamers in Amersfoort Schothorst. Ds. Van Oord altijd goed voor een boeiend en aansprekend verhaal en nieuwe liederen. Vorige week preekte ds. De Jong over de gelijkenis van de wijze en dwaze meisjes, die wachtten op de terugkeer van hun h/Heer. Over die terugkeer gesproken: van Dimitri Verhulst, Vlaams schrijver van o.a. ‘De helaas-

12 • B ussum O n de rweg • Protestantse wijkgemeente West • Spieghelkerk

heid der dingen’, werd in september een nieuw boek gepubliceerd: De intrede van Christus in Brussel. Hij beschrijft daarin hoe een stad – en vooral de mensen in die stad – veranderen en omgaan met het gegeven, dat Jezus op 21 juli op aarde en wel in Brussel zal terugkeren. De stad ondergaat een metamorfose, beleidsmensen bakkeleien over wie er een persoonlijk onderhoud verdient. De route waarlangs Jezus moet gaan wordt een twistpunt, maar ook krijgt de stad een menselijker gezicht met oog voor de dakloze, de illegaal en de

dronkaard. Er is hoop onder het volk. Een paar zinnen (zondagsdichters zijn aangezocht een tekst voor het welkomstwoord te maken): Professionele auteurs mochten uiteraard ook hun talenten etaleren, voor een zeldzame keer zulks de gemeenschap tot nut kon zijn. Maar velen onder hen, goddelozen per definitie haast, hadden zich in het verleden veelvuldig uitgedrukt in subversieve nonsens , dat het de verzamelde ministers veel sympathieker leek de pen aan Jan met de pet te geven. Niet alleen sympathieker, het paste gewoon beter bij de gebeurtenis.

Omdat men Jezus taal’ (waarvan men denkt dat het Aramees is) niet spreekt, wordt een meisje uit een asielzoekerscentrum geplukt en in een vijfsterrenhotel gezet: zij gaat als tolkvertaalster alles begeleiden. Ook een humoristisch boek, maar vooral legt het de hypocrisie van de tijd én het achterna lopen van hypes bloot. Zeer lezenswaardig. Janny Sollman-Bouter

Protestantse Gemeente Bijstand in het pastoraat: ds. R.R. Eisinga • Dorpsstraat 31 4145 KB Schoonrewoerd • T: 0345-642572 • M: 06-14753489 en E: [email protected] Secretariaat: E. Wolswinkel • Laarderweg 184 • 1403 RM Bussum • T: 035-69 33 772 • E: [email protected]

Eet-Inn West/ Centrum Op woensdag 23 november om 17.45 uur  bent u  weer welkom in de Zijspieghel, deze keer voor het eten van heerlijke stamppot-gerechten.  Bent u nieuw of juist als vaste gast verhinderd? Geef het even door aan  AnneMarie Sollman, tel. 6912406 / 6930679 of Marja Hompes, tel. 6912302. Tot ziens in de Zijspieghel!

wijkgemeente Sion Erediensten in de Spieghelkerk om 8.55 en 17.00 uur (T: 035-69 12 406) I: www.pknbussum.nl/sion Wijkkas: ING  60.65.953 t.n.v. wijkkas Sion

Uit de pastorie Ik las het boekje van ds. J.J. Poort ‘Als God geen antwoord geeft’. Hij schrijft daarin : ‘Nu nog iets. Dat vind ik zelf erg indrukwekkend en ik heb er in mijn leven ook veel aan. Het is dit: als Jezus bidt “Waarom, hebt Gij Mij verlaten?” en geen antwoord krijgt, dan gaat Hij gewoon door. Het gebed is namelijk het zogenaamde vierde kruiswoord. In totaal zijn er zeven! Jezus houdt niet op met geloven in God en met voldoen aan Zijn roeping als God zijn gebed niet verhoort. Hij ‘kapt’ er niet mee. …Hij was trouw tot het einde. Doe dat ook! Ga gewoon door! Ga door met gehoorzaamheid aan God, zoals Hij. Jezus Christus kwam goed uit: op Pasen!’ Ja, Jezus Christus houdt niet op met geloven, midden in de grote ‘waarom’vragen. Dat dit opgeschreven staat in de Bijbel is niet alleen omdat God wat informatie aan ons kwijt wil, maar het gaat Hem vooral om relatie. Een vasthoudende relatie wil Hij met ons aangaan. En ‘kap er niet mee’, ook als de

‘waaroms’ levensgroot op je afkomen. Doe dus niet als de atheïstische dominee Hendrikse in zijn nieuwe boek ‘God bestaat niet en Jezus is zijn zoon’. Hij schrijft: ‘Ik heb Jezus niet nodig om in God te geloven.’ Hendrikse heeft Jezus niet nodig, er is volgens hem geen leven na de dood, Jezus is niet opgestaan uit de doden en wonderen gebeuren niet. Stop maar met geloven. Daarmee gaat Hendrikse in het ‘spoor’ van prof. dr. Kuitert. Kuitert ziet de kerk nog als een afkickcentrum: de kerk zou in Kuiterts optiek, mensen die in de knoop komen met hun ‘waaroms’, moeten helpen om af te komen van hun verslaving aan het geloof. Kerken als afkickcentra van geloof. Ongelooflijk! Ik houd me liever vast aan de vasthoudende God van de Bijbel. Gods Woorden dienen centraal te staan in een kerkdienst, in het leven van een christen. Deze God, Die in Jezus, ook Thomas ‘vastgreep’. Hij kon het ook beslist niet geloven (Joh.20 vers 25):

waarom moest Jezus aan het kruis? Hoe kon Jezus weer opstaan? Waarom? Waarom? En toen waren daar de harde feiten. Jezus stond ineens voor Thomas en Thomas roept het uit: ‘Mijn Here en Mijn God’ (Joh. 20 vers 28 HSV). Laat dat ook onze uitroep blijven, midden in de grote ‘waarom’vragen. Dan komen we net als Jezus en Thomas goed uit! Bespieghelingen - Het kan voorkomen dat men een debat wint, terwijl men een ziel verliest. - Jezus’ wederkomst is niet te berekenen. Maar je moet er wel altijd rekening mee houden. - Door de zonde zijn onze harten onbewoonbaar verklaard, maar toch kunnen ze door God onverklaarbaar worden bewoond. Hartelijke groet uit de pastorie, Fam. R.R. Eisinga

Bijbelkring 16 november

Gedachteniszondag 20 november

De vorige kringavond was er een hoge opkomst. Woensdag 16 november is er om 20.00 uur weer Bijbelkring in de Zijspieghel. We behandelen het derde hoofdstuk uit ons boekje en lezen daarbij 1 Kon. 8 over de inwijding van de tempel. De vraag die daarbij gesteld wordt gaat over de plaats van de kerk voor ons individueel en als gemeente. In hoeverre herkennen wij in de kerk een gemeenschap van mensen die betrokken zijn op elkaar en op de buitenstaander? Wat betekent de zegen voor ons die we aan het einde van de dienst meekrijgen? Goede vragen om over na te denken. We zien weer uit naar een fijne kringavond!

Zondag 20 november is de laatste zondag van het kerkelijk jaar. We staan dan stil bij die gemeenteleden die het afgelopen jaar zijn overleden. Het is goed om dit te doen. Het is van belang om de namen te blijven noemen van hen die ons zijn voorgegaan. De betrokken gemeenteleden hebben hun eigen plaats in de gemeente, maar ook in de familiekring. ingenomen. Daarom worden ook de nabestaanden uitgenodigd voor deze dienst. De herdenking is in de middagdienst van 17.00 uur, waarin onze eigen predikant, ds. R.R. Eisinga zal voorgaan. Elo Wolswinkel

Protestantse wijkgemeente West • Spieghelkerk • Wijkgemeente Sion • B ussum O n de rweg • 13

In het spoor van de apostelen In oktober maakten Ankie en ik een (pelgrims)reis ‘in het spoor van de apostelen’. We bedoelen daarmee het spoor van Petrus, Paulus en Johannes. Na de uitstorting van de Heilige Geest op het Pinksterfeest en de bekering van Paulus is de

Mozaïek boven de deur naar de grot waar - volgens de overlevering - Johannes op Patmos zijn visioen van de Openbaring ontving. Foto Ankie Wolswinkel

Bijbelleesrooster Oktober 2011 vr. 11 Matteüs 24:29-35 za. 12 Matteüs 24:36-51 zo. 13 ma. 14 di. 15 wo. 16 do. 17 vr. 18 za. 19 zo. 20 ma. 21 di. 22 wo. 23 do. 24 vr. 25 za. 26 zo. 27 ma. 28 di. 29 wo. 30

Matteüs 25:1-13 Matteüs 25:14-30 Matteüs 25:31-46 Rechters 1:1-15 Rechters 1:16-26 Rechters 1:27-2:5 Rechters 2:6-23 Rechters 3:1-11 Rechters 3:12-31 Rechters 4:1-16 Rechters: 4:17-5:8 Rechters 5:9-22 Rechters 5:23-31 Rechters 6:1-18 Rechters 6:19-32 Rechters 6:33-7:8 Rechters 7:9-22 Rechters 7:23-8:9

December 2011 do. 1 Rechters 8:10-27 vr. 2 Rechters 8:28-9:6

Let op de vijgenboom Laat je niet overvallen, maar verrassen Controleer je oliepeil De volle honderd procent Christelijk sociaal Veroveringen Strijd Winnen en verliezen De geschiedenis herhaalt zich Wie zijn je vijanden? Verlos-kunst Sterke vrouw Vastgepind Heldinnendicht De vijand geveld Bange held Offer Tekens Gideonsbende Wie krijgt de eer? Geweld-daden Onbeheerst

Uit: www.bijbelgenootschap.nl. Hier vindt u het jaarrooster en bij elke lezing een toelichting. 14 • B ussum O n de rweg • Wijkgemeente Sion

wereld veranderd. Het evangelie is er niet meer alleen voor de Joden, gaat Jeruzalem uit en wordt verkondigd in Klein-Azië (het huidige Turkije) aan Jood èn Griek. Het is een indrukwekkende geschiedenis. We waren in Antiochie, waar de leerlingen van Jezus voor het eerst christenen worden genoemd. We bezochten de geboortestad van Paulus (Tarses), Cappadocie (waar de christenen zich in de 1e en 7e eeuw verborgen in (letterlijk) ondergrondse steden voor de Romeinen en Arabieren) en Iconium, Laodicea, Efese en overnachten op Patmos, waar Johannes in een visioen de openbaring kreeg over de toekomst van het menselijk geslacht. Plaatsen die we kennen uit de Bijbel, maar die extra betekenis krijgen als je er zelf bent geweest. Gedurende vele eeuwen waren hier bloeiende christelijke gemeenten. Het Evangelie is van hieruit verder gegaan, Europa en de wereld in. Onze cultuur is er mede door gestempeld. Door vervolging en verdrukking, natuurrampen (aardbevingen) en door deportatie zijn er nog maar weinig christenen in dit land. Bijzonder was het om in Konya (Iconium) twee Italiaanse nonnen te ontmoeten die in een klein kerkje pelgrims ontvangen en in deze grote stad het enige christelijke getuigenis zijn. Een intrigerende vraag komt dan vanzelf op: hoe gaan wij persoonlijk en als gemeente – als minderheid in een geseculariseerd samenleving - om met ons geloof, met de Blijde Boodschap? Zijn we er nog door geraakt, zoals de apostelen, die met gevaar voor eigen leven en gedreven door de Geest, verder trekken met de blijde boodschap de wereld in? Verstaan we de roepstem nog, zoals we zongen: O, mijn God, Gij zegt ga en ik ga, Gij zegt ga en ik ga, laat mij niet alleen, wees het woord in mijn vlees en de geest om mij heen, wees de adem waaruit ik ontsta. Elo Wolswinkel

Adressen Verlosserkerk • H.A. Lorentzweg 59 Wilhelminakerk • Wilhelminaplantsoen 14 Spieghelkerk • Nieuwe ‘s Gravelandseweg 34 Naarderheem • Amersfoortsestraatweg 1 • Naarden De Antonius Hof • Lange Heul 32 Patria • Ceintuurbaan 281 Huize Godelinde • Jozef Israëlslaan 1 De Zandzee • Iepenlaan 354 Vrije Evangelische Gemeente • Oud Bussummerweg 70 Open Kerk • Mariakerk (Koepelkerk) • Brinklaan 42 Grote Kerk • Naarden-Vesting Witte Kerk • Kon. Wilhelminalaan 50 • Naarden Lutherse kerk • Mecklenburglaan 50 De Gooise Warande • Mezenlaan 19 Kerk in de Meent • Kruisdam Meent 5 • Hilversumse Meent

Kerkdiensten Zondag 13 november

Oost Verlosserkerk

10.00 ds. J.H.B.M. Haakman, Kindertijd, 0-12 jr. Collectes PG Bussum Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, HA, Kinder(1) Roemenië / Anghelus nevendienst 4-12 jr, crèche Sion: Kerkelijk medisch West Spieghelkerk 10.30 ds. J. van Oord, Kinder­ werk nevendienst 4-13jr, crèche (2) Wijkkas Sion Spieghelkerk 08.55 ds. C.G. Geluk, crèche 17.00 ds. C. van de Scheur Kerk in de Meent 10.00 ds. A.D. van den Bos Naarderheem 10.30 ds. M.A. Kuyt Grote Kerk Naarden/ Witte Kerk 10.00 ds. L.J.TH. Heuvelman Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 mw.ds. A. Groeneveld De Antonius Hof 10.30 pastoor N. de Gooijer Donderdag 17 november Mariakerk (Koepelkerk)

De Zandzee

Zondag 20 november

Oost Verlosserkerk

12.30 pastor N. Smit, Middagpauzedienst 10.00 ds. S. de Jong

10.00 mw.ds. H.W. van Beelen, Gedachtenisdienst, KinderCollectes PG Bussum tijd, 0-12 jr. (1) Diaconie Protestantse Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, GedachteGemeente Bussum nisdienst, Kindernevendienst, Sion: Z.O.A. 4-12 jr, crèche (2) Plaatselijke gemeente 19.00 Cantatedienst West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Gedachtenisdienst, Kindernevendienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. A. van de Meer, crèche 17.00 ds. R.R. Eisinga, Herdenking overledenen Naarderheem 10.30 mw. C. van den End Grote Kerk Naarden 10.00 ds. L.J.TH. Heuvelman en dr. J.P. Schouten Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger De Antonius Hof 10.30 mw.ds. J. de Blois Dinsdag 22 november

De Gooise Warande

Donderdag 24 november Mariakerk (Koepelkerk)

Huize Godelinde

Zondag 27 november

Oost Verlosserkerk

14.30 mw.ds. H.W. van Beelen, Middagwijding 12.30 pastor R. Nagelhout, Middagpauzedienst 15.00 ds. H.J. van Dijk HA

10.00 ds. R. van den Beld, Kindertijd, 0-12 jr. Collectes PG Bussum Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Kinderne(1) Kerstattenties vendienst, 4-12 jr, crèche, Sion: N.B.G. West Spieghelkerk 10.30 ds. S. de Jong, Kinderneven(2) Plaatselijk jeugdwerk dienst, 4-13 jr, crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. J.A. Brussaard, crèche 17.00 dr. W. Verboom Naarderheem 10.30 mw. C. van den End Grote Kerk Naarden 10.00 ds. L.J.Th. Heuvelman Evangelisch Lutherse Kerk 10.00 ds. W.F. Metzger, HA De Antonius Hof 10.30 pastoor N. de Gooijer Donderdag 1 december

Mariakerk (Koepelkerk)

12.30 dhr. A. Overdiep, Middagpauzedienst

De diensten van de vier wijken zijn ook via KerkWebRadio en internet (http://www.pknbussum.nl) te beluisteren. Contactpersoon voor gebruik van Kerkwebradio: Mw. Elly Vos. T 035-69 175 25

Wilt u Bussum Onderweg gratis en in kleur per e-mail ontvangen? Geef u op: [email protected]

Protestantse Gemeente te Bussum Kerkelijk Bureau: H.A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum T: 035-69 18 852 • F: 035-69 82 431 E: [email protected] Geopend: maandag en woensdag van 10.30 - 12.30 uur • vrijdag van 8.30-10.30 uur. I: de website van de Protestantse Gemeente te Bussum is www.pknbussum.nl Scribaat Algemene kerkenraad: p/a H. A. Lorentzweg 59 • 1402 CC Bussum • E: [email protected] Bankrekening 400820 t.n.v. Protestantse Gemeente te Bussum

De redactie verwacht uw kopij voor nummer 17 uiterlijk 23 november 2011.

Colofon ‘Bussum Onderweg’ is het kerkblad van de Protestantse Gemeente te Bussum, dat in de regel elke 3 weken verschijnt. Leden ontvangen Bussum Onderweg per post (één per adres) en éénmaal per jaar wordt om een bijdrage in de kosten gevraagd. Aanmelden, opzeggen, adreswijzigingen: Kerkelijk Bureau T 035-69 18 852; [email protected]. Naast of in plaats van de gedrukte ‘Bussum Onderweg’ kan ieder zich gratis abonneren op de digitale versie (in kleur). Aanmelden en opzeggen van de digitale versie: uitsluitend via [email protected]. Alle verschenen nummers van Bussum Onderweg staan op de website. Redactieadres: [email protected] of H.A. Lorentzweg 59, 1402 CC Bussum Redactie: Inge de Groot T: 035 - 69 40 247 Martin Rep T: 035 - 88 72 897 Klaas Oosterom T: 035 - 69 14 336 Ruurd Werner T: 035 - 69 23 090 Opmaak, advertenties, druk: Practicum Media, Soest T: 035-60 12 100 Kerkdiensten • B ussum O n de rweg • 15

misschien heeft u wel …misschien heeft u wel wensen… 100 laatste 100 laatste wensen…

edereen denkt af en toe na over afscheid nemen. De één wat meer dan de ander. Maar wat uw persoonlijke wensen zijn, het nemen. is honderd beter een Maar overlijden wordt Iedereen denktook af en mogen toe na over afscheid De éénkeer wat meer dandat de ander. wat persoonlijke wensen ook mogen het Informeert is honderd keerubeter dat een overlijden wordt geregeld dooruween uitvaartspecialist die uzijn, kent. gerust naar ons totaalpakket geregeld door eenen uitvaartspecialist die u kent. u gerust naar ons totaalpakket voor de bestevoor uitvaartzorg -verzekeringen die Informeert u zich maar kunt wensen. de beste uitvaartzorg en -verzekeringen die u zich maar kunt wensen.

We kennen elkaar elkaar We kennen Bussum, Monuta De Jager, Nieuwe Hilversumseweg 59, Tel: (035) 691 65 76 MeerDe informatie? gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl Monuta Jager, Bel Nieuwe Hilversumseweg 59, Tel: (035) 691

Bussum, Meer informatie? Bel gratis 0800-0033 of kijk op www.monuta.nl

65 76

Hier had uw advertentie kunnen staan

HONING in uw woning Voor al uw wit-, behangen schilderwerk G. Honing schilderwerken Chopinlaan 3 3741 HE BAARN Tel. 035-5262586 06-25387372

Wij repareren alle merken naaimachines, met prijsopgave en 3 maanden garantie.

Hier had uw advertentie kunnen staan

Voormeulenweg 64-66, Bussum , tel. 035-6915881 Vrij parkeren voor de deur!

Borg Beveiligingsbedrijf

Uw installateur in de buurt Voor meer info: www.vermuntbv.nl H. Lambostraat 2 • 1401 VA Bussum 035 - 694 53 64 • [email protected]

P. DIJS

- Groenvoorziening - Aanleg en Onderhoud van tuinen

P. Dijs, Churchillstraat 30 , 1411 XD Naarden , 035 - 6945699