On-line Communicatietool Ict op School Rapport 2 Output van kwalitatieve marktonderzoek basisschool
Kwalitatief marktonderzoek ten behoeve van de ontwikkeling en toetsing van een online communicatietool voor de basisschool
Onderzoek uitgevoerd door Keesie, Marketing, communicatie en reclame gericht op kinderen en jongeren in opdracht van Stichting Ict op School
Auteurs: Sylvie Verbiest, Inez Groen en Jos Verveen
© Stichting Ict op School 2005
INHOUDS
1.
2.
INLEIDING
3
Achtergrond
3
Content tool
4
Vorm tool
4
Kennis: Kennisquiz
4
Houding: Poll
5
Gedrag: Scores
5
Doseren
5
Afsluiting
5
VEILIG OP INTERNET
6
Kennisquiz
6
10 vragen voor ouders
7
10 vragen voor de ICT-coördinator
8
SPELEN MET DE COMPUTER
9
Kennisquiz
9
Poll
3.
Poll
4.
Stichting Ict op School
10 vragen voor ouders
10 vragen voor ouders
10 vragen voor ouders
10
10 vragen voor de ICT-coördinator
11
LEREN MET DE COMPUTER
12
Kennisquiz 10 vragen voor ouders
12
Poll
10 vragen voor ouders
13
10 vragen voor de ICT-coördinator
14
blz 2
1.
Inleiding
Achtergrond De Stichting Ict op School wil mogelijkheden nagaan om samen met basisscholen een instrument te ontwikkelen, waarmee de school het belang van het gebruik van ICT op de agenda kan zetten. Het plan is om allereerst de discussie te stimuleren over ICT onder de doelgroepen (school, kinderen en ouders). In mei 2004 is een advies gepresenteerd dat gebaseerd is op een kwalitatief marktonderzoek. Ict op School heeft aangegeven zich te kunnen vinden in het advies. Nu worden de vragen gegeven die aansluiten bij de belevingswereld van de doelgroepen en die tevens een bijdrage leveren aan de bewustwording en discussie over ICT. In het onderzoek zijn onderstaande thema’s als input gegeven waarvan verondersteld werd dat die voor de doelgroepen het meest relevant en prikkelend zijn. In grijs wordt de selectie gegeven van de output. Ouders
Leerlingen
School
relevant
relevant
B. Internet op school vaardigheden
relevant
relevant
C. Computerles
relevant en
relevant
A. Computergebruik op school vaardigheden
prikkelend D. Computergebruik op school
relevant en
relevant en
intensiteit
prikkelend
prikkelend
E. Computergebruik en internet buiten school F. Computergebruik buiten school voor school G. Internet op school (o.a. veiligheid en
relevant en
relevant en
relevant en
privacy)
prikkelend
prikkelend
prikkelend
H. Communicatie via internet met school
relevant
en thuis I. Software thuis voor school
relevant
J. Communicatie via internet met school
relevant relevant
en thuis K. Computeronderwijs op maat
relevant
relevant
relevant
relevant en
L. ICT en diversiteit M. Communicatie met de school
prikkelend
Stichting Ict op School
blz 3
Content tool Uitgaande van de ‘top 4’ van onderwerpen is het thema M ‘Communicatie met de school’ feitelijk een voorwaarde om discussie en bewustwording te realiseren. (In het rapport 1, mei 2004, wordt inhoudelijk beschreven wat de behoefte is van ouders over informatie en communicatie over ICT). Het thema Communicatie wordt dan ook niet als een apart thema voorgelegd aan de doelgroepen. De volgende drie thema’s blijven over:
1. Internet op school, veiligheid en privacy
(Veilig op internet)
2. Software thuis voor school
(Spelen op de computer)
3. Computeronderwijs op maat
(Leren op de computer)
NB. We kiezen er voor allereerst de ouders en de school te benaderen; niet de kinderen.
Vorm tool In het marktonderzoek is duidelijk geworden dat, om het uiteindelijke communicatiedoel te bereiken, (namelijk, de discussie op gang te brengen inzake ICT-onderwijs op school), de doelgroepen een aantal stappen moeten doorlopen. We noemen die fasen hier ruwweg kennis, houding en gedrag. Per fase is er een tool gekozen die er op is afgestemd.
Kennis: Kennisquiz De quiz heeft tot doel het nagaan en geven van de basiskennis over ICT aan de ouders. Het is een online tool (men moet dus wel de basisvaardigheden bezitten als typen en aanklikken; dit mag ook met hulp) en het heeft een informatief karakter. Een voorbeeld van een kennisquiz is: “Computers op de school van uw kind – Wat doen ze eigenlijk? Wat weet u ervan?” Tien vragen!) Bij elke vraag staan de antwoordcategorieën: ja, nee, weet niet. Na het aanklikken van ‘weet niet’ verschijnt steeds automatisch een pop-up met onafhankelijke sites voor verdere informatie. Bij een fout antwoord idem. Hier ziet u 10 vragen over X. Klik op uw antwoord. Per vraag krijgt u de score en een uitleg bij het antwoord te zien.
Stichting Ict op School
blz 4
We hebben geleerd dat het belangrijk is dat de focus van de quiz (voor ouders) ligt op het persoonlijke belang van de ouder c.q. het kind en dat er onderwerpen worden besproken die begrijpelijk zijn en dicht bij huis liggen.
Houding: Poll De poll heeft tot doel de kennis bij de doelgroep ouders verder te vergroten en ze op basis hiervan een eigen mening te laten vormen. Het is ook een online tool en heeft een meer prikkelend karakter. Voorbeeld: “Computers op de school van uw kind – Wat heeft het voor zin? Geef je mening!) Bij elke vraag staan de antwoordcategorieën: eens, oneens en geen mening. Er is altijd duidelijk een pop-up voor nadere informatie. Na het aanklikken van ‘geen mening’ verschijnt automatisch een pop-up met links voor verdere informatie. De coördinator vult ook de lijst in en antwoorden worden vergeleken naderhand.
Gedrag: Scores Als het goed is, is de doelgroep na de quiz in staat situaties of gebeurtenissen op school of thuis te beoordelen. De quiz wapent met kennis. De uitslag van de poll kan de perceptieverschillen laten zien tussen de doelgroepen. Met de uitslag ‘in de hand’ als tool heeft elke doelgroep een aanleiding om in gesprek te gaan met de andere doelgroep.
Doseren We hebben geadviseerd om per kwartaal één thema uit te lichten middels een kennisquiz en een poll. De kennisquiz wordt in eerste instantie on-line gezet; gevolgd door een poll. Het advies is 3 tot 4 weken tussen de tools te plannen, zodat de ouder de tijd kan nemen informatie op te zoeken of zich eigen te maken. We hebben geleerd dat er rekening gehouden moet worden met het feit dat de opgeroepen vragen van ouders wel ‘werkbaar’ moeten zijn voor de coördinator. Het kost de coördinator immers tijd om zaken aan te pakken of uit te leggen.
Afsluiting Er wordt een groot aantal links gegeven. … wilt u meer weten over dit onderwerp? voorbeelden: www.ictopschool.net www.surfopsafe.nl
Stichting Ict op School
blz 5
2.
Veilig op internet
Kennisquiz
1.
10 vragen voor ouders - Veilig op Internet
Hebben uw kinderen op school toegang tot het internet? (bij ‘weet niet’ verwijzen naar pagina in schoolboekje of op website van school)
2.
Kunnen de kinderen alle websites bekijken, ook websites voor volwassenen? (bij weet niet informatie over een filter geven, die websites afschermt voor kinderen en vertellen over het bestaan van een internetgedrag-protocol die er op scholen kan zijn)
3.
Heeft de school van uw kind een eigen website? (bij ‘weet niet’ doorklikken naar eigen website)
4.
Op de website van de school kan allerlei praktische informatie en soms ook namen en foto’s staan. Staan er op de website van de school namen van de kinderen?
5.
Staan er op de website van uw school foto’s van de kinderen? (bij ‘weet niet’ doorklikken naar eigen website)
6.
Kunnen de kinderen op school e-mailen of chatten? (bij ‘weet niet’ verwijzen naar pagina in schoolboekje of op website van school)
7.
Weet uw kind welke persoonlijke gegevens via e-mail gegeven mogen worden?
8.
Leert uw kind op school hoe virussen komen op de computer?
9.
Er worden vaak kinderen gepest via de e-mail. Weet u of dit op de school gebeurd?
10.
Een grote zorg van veel ouders betreft de seksuele toenadering van kinderen via internet. Weet u hoe de kinderen daartegen beschermd kunnen worden?
Stichting Ict op School
blz 6
Poll
10 vragen voor ouders – Veilig op Internet
Teaser om ouder uit te nodigen als respondent Vorm van de teaser is een off line communicatiemiddel zoals een nieuwsbrief, aparte flyer etc. Inhoud van de teaser is luchtig en doet een beroep op de verantwoordelijkheid van de ouders richting het eigen kind. Het heeft de strekking van onderstaande tekst: “Wij zijn benieuwd naar uw mening over het computeronderwijs op de school van uw kinderen. Met uw inbreng kunnen we die nog beter maken. Het invullen van de vragen duurt ongeveer vijf minuten. Heeft u daar even tijd voor? Alvast hartelijk bedankt voor uw medewerking!”
Introductie bij vragenlijst Beantwoord 10 korte vragen op www.naambasisschool-plaats.nl en u krijgt een persoonlijke uitslag. Ook kunt u de score vergelijken met de mening van de school. Sluitingsdatum: Code via website aanvragen: Instructie Kunt u aangeven in hoeverre u het met de onderstaande eens bent? (Antwoordmogelijkheden: mee eens, mee oneens, geen mening) Start Ik vind … 1.
.. het goed dat mijn kind op school gebruik maakt van internet voor schooltaken.
2.
.. dat mijn kind moet leren welke websites wel en niet bekeken mogen worden.
3.
.. dat mijn kind moet leren welke persoonlijke gegevens op het Internet of via e-mail gegeven mogen worden.
4.
.. dat mijn kind moet weten hoe ‘virussen’ komen op de computer.
5.
.. dat mijn kind moet weten wat ‘spam’ is.
6.
.. dat de website van de school de privacy van de kinderen moet garanderen.
7.
.. dat de naam van mijn kind op de website van de mag school staan.
8.
.. dat een foto van mijn kind op de website van de school mag staan.
9.
.. dat mijn kind moet leren omgaan met pesten via e-mail.
10.
.. dat mijn kind zich moet wapenen tegen ongewenste contacten via chatten of e-mail.
Stichting Ict op School
blz 7
10 vragen voor de ICT-coördinator -
Veilig op internet
De kinderen op onze school …
1.
.. mogen gebruikmaken van internet op school voor schooltaken.
2.
.. leren welke websites bekeken mogen worden.
3.
.. leren welke persoonlijke gegevens op het Internet of via e-mail wel en niet gegeven mogen worden.
4.
.. leren hoe ‘virussen’ komen op de computer.
5.
.. leren wat ‘spam’ is.
6.
.. worden beschermd inzake hun privacy.
7.
.. staan met hun naam vermeld op de website van de school.
8.
.. staan met een foto op de website van de school.
9.
.. leren omgaan met pesten via e-mail.
10.
.. leren omgaan met ongewenste contacten via chatten of e-mail.
Stichting Ict op School
blz 8
3.
Spelen met de computer
Thema: Kiezen en functie van (educatieve) software
Kennisquiz
10 vragen voor ouders – Spelen met de computer
We steken hier bewust in op ‘spelletjes’ omdat ouders hier thuis meer mee bezig zijn. We leren de ouders meer over de mogelijkheden van leren samenwerken en spelenderwijs leren. Start Basisvraag: Spelen de kinderen thuis spelletjes op de pc? Indien ja, uitnodiging om mee te doen aan kennisquiz. Maar leren kinderen daar nu van? Doe mee met de quiz! 1.
Zijn de spelletjes die uw kinderen thuis spelen leuk?
2.
Zijn de spelletjes die uw kinderen thuis spelen leerzaam?
3.
Zijn de spelletjes die uw kinderen spelen afgestemd op de leeftijd van uw kind?
4.
Zijn de spelletjes die uw kinderen thuis spelen interactief?
5.
Leren kinderen van spelletjes zelfstandig werken?
6.
Leren de kinderen van spelletjes samenwerken?
7.
Sluiten de spelletjes die uw kinderen thuis spelen aan bij de lesmethode op school?
8.
Is het mogelijk om thuis de spelletjes van school te gebruiken?
9.
Kunt u via de school spelletjes kopen?
10.
Spelen uw kinderen thuis spelletjes via internet?
Stichting Ict op School
blz 9
Poll
10 vragen voor ouders – Spelen met de computer
Start Bij het kiezen van een computerprogramma voor mijn kind … 1.
… zoek ik programma’s die voornamelijk om mee te spelen zijn.
2.
… zoek ik programma’s die voornamelijk om van te leren zijn.
3.
… vind ik het belangrijk dat het aansluit bij de leeftijd van mijn kind.
4.
… vind ik het belangrijk dat het interactief is.
5.
… let ik op of mijn kind gestimuleerd wordt om zelfstandig kan werken.
6.
… let ik op of mijn kind het spel samen kan spelen met een ander kind.
7.
… vind ik het belangrijk dat het aansluit bij de lesmethode op school.
8.
… wil ik dezelfde als die van school gebruiken.
9.
… wil ik ze kopen via school.
10.
… wil ik niet dat ze spelletjes via Internet doen.
Stichting Ict op School
blz 10
10 vragen voor de ICT-coördinator – Spelen met de computer Over spelletjes voor thuis … 1.
… adviseer ik programma’s die voornamelijk om mee te spelen zijn
2.
… adviseer ik programma’s die voornamelijk om van te leren zijn
3.
… vind ik het belangrijk dat het aansluit bij de leeftijd van het kind
4.
… vind ik het belangrijk dat het interactief is
5.
… let ik op of het kind gestimuleerd wordt om zelfstandig kan werken
6.
… let ik op of het kind het spel samen kan spelen met een ander kind
7.
… vind ik het belangrijk dat het aansluit bij de lesmethode op school
8.
… adviseer ik dezelfde als die van school gebruiken
9.
… is het mogelijk ze kopen via school
10.
… adviseer ik dat ze geen spelletjes via Internet doen
Stichting Ict op School
blz 11
4.
Leren met de computer
De onderwerpen van dit thema leren de ouders meer inhoudelijke mogelijkheden kennen van ICT op school, waaronder het leren op maat.
Kennisquiz 10 vragen voor ouders – Leren met de computer
“Computers op de school van uw kind. Wat weet u ervan?” De school gebruikt ICT voor …. : 1.
Interactief de lesstof oefenen (bijvoorbeeld spelling, topografie).
2.
Spelenderwijs leren typen.
3.
Individueel extra werk oefenen als uw kind dat nodig heeft.
4.
Individueel ander werk bieden als uw kind meer uitdaging nodig heeft.
5.
Extra werk bieden als uw kind klaar is met de taak.
6.
Leren om zelf problemen op te lossen in een opdracht.
7.
Leren om zelf informatie op internet op te zoeken.
8.
Leren om teksten te verwerken met bijvoorbeeld Word.
9.
Het leren werken met plaatjes en foto’s.
10.
Het presenteren van informatie in bijvoorbeeld Powerpoint.
Stichting Ict op School
blz 12
Poll
10 vragen voor ouders – Leren met de computer
Hoe wordt de computer op de school van uw kind gebruikt? Geef uw mening! Ik vind dat de computer op school moet worden gebruikt … 1.
… als mijn kind de lesstof moet oefenen
2.
… zodat mijn kind leert typen.
3.
… als mijn kind extra werk krijgt.
4.
… als mijn kind meer uitdaging nodig heeft.
5.
… als mijn kind klaar is met de taak en extra werk kan doen.
6.
… zodat mijn kind zelf problemen leert op te lossen in een opdracht.
7.
… zodat mijn kind leert om zelf informatie op internet op te zoeken.
8.
… zodat mijn kind leert om teksten te verwerken.
9.
… zodat mijn kind leert te werken met plaatjes en foto’s.
10.
… zodat mijn kind leert een presentatie te maken
Stichting Ict op School
blz 13
10 vragen voor de ICT-coördinator – Leren met de computer Wij bieden de kinderen op school de mogelijkheid om op de computer: 1.
… lesstof te oefenen
2.
… te leren typen.
3.
… extra werk te doen bij achterstand.
4.
… ander werk te doen indien er meer uitdaging nodig is.
5.
… extra werk te doen als het kind klaar is met de taak en tijd over heeft.
6.
… zelf problemen leert op te lossen in een opdracht.
7.
… zelf informatie op internet op te zoeken.
8.
… teksten te verwerken.
9.
… te werken met plaatjes en foto’s.
10.
en presentatie te maken.
Stichting Ict op School
blz 14
Stichting Ict op School 2005 Overname –voor niet-commerciële doeleinden - is toegestaan onder bronvermelding. Ict op School Bleijenburg 1, 2511 VC Den Haag
Tel: 070-3117838
E-mail:
[email protected] Internet: www.ictopschool.net
Ict op School is een onafhankelijke stichting die door het stimuleren van samenwerking en kennisuitwisseling scholen voor primair en voortgezet onderwijs in staat wil stellen op effectieve en efficiënte wijze ICT in het onderwijs te integreren. In de rol van procescoördinator en consumentenorganisatie voert Ict op School activiteiten uit die gericht zijn op verbetering van ICT-producten en -diensten voor het onderwijs. Ict op School is opgericht door de organisaties voor bestuur en management, verenigd in de Vereniging van samenwerkende Werkgevers Organisaties (VSWO, bestaande uit VBKO, Besturenraad, VBS en VOSABB), met medewerking van de verenigingen van onderwijsmanagers AVS en Schoolmanagers _VO en de besturenorganisaties Content en VGS.
Stichting Ict op School
blz 15