Omhoog op de ladder. Groningse Ketenaanpak haalt allochtone vrouwen uit isolement

Omhoog op de ladder Groningse Ketenaanpak haalt allochtone vrouwen uit isolement

Voorwoord In Groningen willen we dat iedereen meedoet. Dus ook de groep allochtone vrouwen die op grote afstand van onze samenleving staan. Deze vrouwen hebben vaak meerdere problemen te overwinnen voordat ze echt deel uit kunnen maken van onze maatschappij. Ze beheersen de Nederlandse taal niet, zijn soms analfabeet of hebben een laag opleidingsniveau. Ze hebben weinig tot geen kennis van de Nederlandse samenleving en hebben nauwelijks sociale contacten. Het zijn vrouwen die een steuntje in de rug hard nodig hebben. De afgelopen jaren hebben wij hiervoor in Groningen de ketenaanpak ontwikkeld. Een groot aantal instellingen in verschillende wijken in de stad werkt samen om deze vrouwen succesvol te laten inburgeren. Het leren van de taal gaat hierbij hand in hand met persoonlijke begeleiding en het benutten van de kracht en talenten van deze vrouwen. Op deze manier leren zij stap voor stap onze samenleving kennen en kunnen ze zich ontwikkelen en hun zelfredzaamheid vergroten. In deze brochure vindt u hiervan vele succesvolle voorbeelden. De vrouwen staan centraal in deze aanpak en zij krijgen hierdoor de kans om zich in hun eigen tempo te ontwikkelen. Op het moment dat iemand de eerste stappen naar buiten heeft gezet en de Nederlandse taal enigszins beheerst is de volgende stap om deel te nemen aan activiteiten. Daarna volgt misschien een opleiding of een stage en het is fantastisch wanneer iemand uiteindelijk als vrijwilliger aan de slag gaat of zelfs een betaalde baan vindt. De betrokken instellingen hebben de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat de vrouwen telkens een volgende stap kunnen zetten. Maar daarbij hebben zij andere partijen uit de samenleving hard nodig. Ondernemers, organisaties, zorginstellingen of buurtcentra die stageplaatsen en begeleiding aanbieden. En natuurlijk werkgevers die, aan het einde van de keten, deze vrouwen een betaalde baan willen geven. Uiteraard ben ik trots op de Groningse ketenaanpak en de resultaten die inmiddels behaald zijn. De methodiek van de Groningse ketenaanpak is dan ook beslist interessant voor andere gemeenten. Niet voor niets wordt de doorontwikkeling hiervan financieel ondersteund door het Europees Integratiefonds. Maar ik ben vooral trots op al die vrouwen die de kansen die hen geboden worden grijpen en benutten. Hiermee nemen zij de regie van hun eigen leven in handen en worden ze volwaardige deelnemers aan onze Groningse samenleving. Dat is goed voor hen, maar ook voor ons. Jannie Visscher Wethouder Welzijn en Zorg, Emancipatie en Integratie

3

Ketenaanpak allochtone vrouwen Allochtone vrouwen in een isolement

Taal én activering

Veel allochtone vrouwen staan buiten onze samenleving. Ze beheersen de taal niet of nauwelijks en leven mede daardoor geïsoleerd. Vaak worstelen ze met psychische problemen en soms zijn ze het slachtoffer van geweld. Ze ervaren allerlei belemmeringen om aan te haken, zowel financieel, sociaal als cultureel. Het wrange is dat juist deze vrouwen nog niet kunnen inburgeren. De eisen aan inburgeraars zijn namelijk verhoogd. Zo dreigt een vergeten groep te ontstaan, die er niet in slaagt zelf uit het isolement te komen. Met allerlei nadelen voor de samenleving van dien.

Kenmerkend voor de ketenaanpak is de koppeling van taaleducatie aan activering. Het leren van de Nederlandse taal gaat hand in hand met het ondernemen van activiteiten gericht op participatie. De vrouwen krijgen lessen Nederlandse taal en activering en praktische opdrachten van een bevoegde docent van het Alfacollege. De docent wordt ondersteund door vrijwillige taalcoaches. Deze taalcoaches begeleiden de deelnemers bij het uitvoeren van de opdrachten. Met hun taalcoach gaan de deelnemers bijvoorbeeld naar een winkel of bibliotheek en oefenen daar in het stellen van vragen. Schriftelijke opdrachten kunnen de cursisten uitwerken op de computers in de lesruimte. Zo trainen de vrouwen ook hun computervaardigheid.

Aanpak in de keten In acht wijken in Groningen bewijst de ketenaanpak allochtone vrouwen dat ook deze vrouwen succesvol kunnen inburgeren. De ketenaanpak is een schakel van trajecten en samenwerkende organisaties. De veelal laaggeletterde of sociaal geïsoleerde vrouwen zetten binnen de ketenaanpak stappen om de taal beter te leren en om meer mee te doen in de samenleving. Ze gaan sociale contacten aan en doen mee aan activiteiten in de buurt. Dit bevordert hun zelfredzaamheid in de maatschappij. Sleutels tot het succes: het koppelen van taaleducatie aan activering, persoonlijke aandacht, het benutten van de krachten en talenten van de vrouwen en een op maat gesneden aanbod in de wijk van meerdere maatschappelijke organisaties. De vrouwen stromen door naar de reguliere inburgering of naar onbetaald of betaald werk. Dankzij de ketenaanpak kunnen ze alsnog duurzaam participeren in de Nederlandse samenleving.

Combinatie docent en vrijwillige taalcoaches is onmisbaar De combinatie van docent en taalcoaches is onmisbaar voor de intensieve begeleiding van de deelnemers. De docent van het Alfa-college is verantwoordelijk voor de uitvoering van het op individueel maatwerk gerichte lesprogramma en stuurt de vrijwillige taalcoaches aan. Deze vrijwilligers hebben een gevarieerde achtergrond. Twee of drie dagdelen in de week ondersteunen ze de docent en een groep deelnemers. De docenten en vrijwilligers zijn vaak al jarenlang actief en hebben veel kennis van en ervaring met de problematiek van de vrouwen. De werving van vrijwillige taalcoaches gaat via Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn. De ketenaanpak in Groningen We zijn actief in acht wijken: Beijum, Lewenborg, Oosterpark, de Indische Buurt, Selwerd, Paddepoel,

Keten van organisaties

Vinkhuizen en De Wijert. De ketenaanpak in Groningen

De Groningse ketenaanpak biedt een integraal aanbod van activiteiten aan min of meer geïsoleerde allochtone vrouwen, uitgaande van hun behoeften, wensen en mogelijkheden. Grondleggers van de ketenaanpak zijn ROC Alfa-college, Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn en de MJD (maatschappelijk-juridische dienstverlening). Andere organisaties die een bijdrage leveren aan de keten: het Centrum voor Jeugd en Gezin, Vluchtelingenwerk, Humanitas, zelforganisaties, Voedselbanken, INLIA, Vensterscholen, Vrouwencentrum De Boei (Lewenborg), WerkPro, Stiel en Stichting Toevluchtsoord. Ook met andere organisaties wordt samengewerkt om de activiteiten binnen de ketenaanpak uit te voeren.

bereikt nu circa 450 allochtone vrouwen. Hiervan

4

volgen 63 vrouwen de alfabetisering/NT2 en 84 vrouwen een activeringstraject. Circa 230 vrouwen nemen deel aan de interculturele vrouwengroepen. 72 vrouwen volgen een traject dat gericht is op oriëntatie op de arbeidsmarkt.

Omhoog op de ladder Werving De deelnemers aan de ketenaanpak worden deels aangemeld door de dienst Sociale Zaken en Werk van de gemeente Groningen. Deze meldt de vrouwen aan voor alfabetisering, activering en/of trajecten naar (vrijwilligers-) werk. Vrouwen worden ook doorverwezen via organisaties zoals Inlia, Vluchtelingenwerk en MJD. De werving voor de interculturele vrouwengroepen gebeurt vooral door (allochtone) vrijwilligers. Zij gaan op huisbezoek, spreken vrouwen aan in winkelcentra en bij scholen en maken veel gebruik van mond-tot-mondreclame.

 

DE  PARTICIPATIEL

 

   

betaald  werk  

6  

Deze  persoon  heeft  een   arbeidscontract  of   is  een  zzp’er.  

 

betaald  werk  met   ondersteuning  

5  

Deze  persoon  heeft  een   arbeidscontract  of   is  een  zzp’er   en  krijgt  ondersteunin g  in  de   vorm  van  een  parti cipatie-­‐ instrument,  een  u itkering,  Wsw   of  een  opleiding.  

 

 

Intake

onbetaald  werk  

4  

Via de ‘Participatieladder’ wordt vastgesteld hoe ver deze vrouwen zijn geïntegreerd in de Nederlandse samenleving. Dit instrument wordt landelijk gebruikt. De ladder bestaat uit zes tredes, van geïsoleerd tot betaald werk. De positie op de ladder bepaalt het aanbod, dat erop gericht is stappen omhoog te maken. Ook maken de vrouwen een taaltoets, om het taalniveau vast te stellen. De vrouwen volgen lessen Nederlands (Alfabetisering) in combinatie met Activering.

.  

Deze  persoon  verri cht   onbetaald  werk  m et  minimaal  1   keer  per  week  cont act  met   anderen.  

 

 

deelname  aan   georganiseerde   activiteiten  

3  

Deze  persoon  neem t  deel  aan   georganiseerde  activ iteiten  met   minimaal  1  keer  p er  week   contact  met  anderen.  

 

 

 

sociale  contacten   buitenshuis  

2  

Deze  persoon  heeft ,  buiten   lesverband,  minim aal  1  keer  per   week  contact  met   mensen  die   geen  huisgenoten   zijn.  

 

 

 

 So          cia          le          n    et        we            rk      ka          ar      t                                                                                                                                                                                                 an  de                                                                                                                                                                                   Cursist:        ___ Nederlands  sprekende  con                                                                                       tacten  van  d __________                                                   e  cursist)     __________                                                           __   Vragen  aan     de  cursist:                                                                                                           Wie  ben  je?    (gezinssame                                                         nstelling)        Gebruik  de   Wat  doe  je  b fotomap  :  "De innen?  (in  h  deur  uit"   uis)   Wa (overzicht  v

t  doe  je  buit en?  (buitens huis)   Wat  wil  je  g aan  doen?    

ADDER  

D it b e n ik

geïsoleerd  

1    

 

                                                                                                       

                                                   

Deze  persoon  heeft ,  buiten   lesverband,  minde r  dan  1  keer   per  week  contact   met  mensen   die  geen  huisgeno ten  zijn.    

   

             

 

Foto  

  Nederlandse   taalcontacte n  in  onderstaa Wie  

Adres  

 

 

 

 

 

   

 

 

 

   

 

 

 

 

   

ullen.  

Functie/rol/ organisatie /cl ub    

 

 

nd  formulier   inv

 

   

Trede  Partic

ipatieladder:    

telefoon/e-­‐ ma

Vo ornaam

 

iladres  

 

Achternaam

   

Adres

   

plaats Postcode en    

Telefo onnu

mmer

e-mail Geslacht

m/v

aats Gebo ortepl nd Gebo ortela tum Gebo orteda d in Nederlan Aantal jaar    

5

2

1

3

4

5

6

Trede 1 Doelgroep

Deelneemster Saida: ‘Na 25 jaar in

Vrouwen op trede 1 van de Participatieladder staan geïsoleerd van de Nederlandse samenleving. Ze wonen in Nederland, maar leven geheel in hun eigen wereld. Ze hebben geen sociale contacten buitenshuis. Ze spreken de Nederlandse taal niet of nauwelijks en kennen de Nederlandse cultuur niet.

Nederland spreek ik de taal niet’ ‘Ik schaam mij als ik mensen moet vertellen dat ik na 25 jaar in Nederland niet goed Nederlands kan praten. Maar ik zat thuis opgesloten. Vijftien jaar door mijn ex-man. En daarna tien jaar

Doelstelling

door mijzelf. Ik durfde niet te praten,

De vrouwen gaan op zoek naar sociale contacten buitenshuis (trede 2).

omdat ik de taal niet goed sprak. Dus had ik geen contact met mensen.’

Ketenaanpak De ketenaanpak biedt deze vrouwen een beschermde, laagdrempelige omgeving in de buurt. Ze oefenen hier eenvoudige gesprekken. Samen met andere vrouwen, uit verschillende culturen, krijgen ze in de groep voorlichting over gezondheid, educatie en cultuur.

Docente Mirjam Wind (Alfa-college): ‘Sommige vrouwen beginnen vanaf nul’ ‘Het niveau van de vrouwen in onze lessen Alfabetisering NT2 is heel verschillend. Sommige vrouwen kunnen al redelijk Nederlands praten

nr. Tred e 1 -

en zullen snel de taal kunnen leren. Zij

G ro e te n

kunnen doorstromen naar de reguliere inburgering. Maar er zijn ook vrouwen

n. n gr o e te e l m e n se is e n h e e l ve t k e e h e w at o e la d e ze Je ga at gr o e t, h p w ie je Sc h ri jf o . gt w at je ze

O p d ra ch

Voo

t:

die in hun eigen taal ook niet kunnen lezen en schrijven. Zij kunnen geen woord spreken en geen letter schrijven.

n rb e re id e

Zij beginnen vanaf nul.’

fen: Leer en oe en ond • Groet middag/av /morgen/ en jd Ti • w oorden de n va hrijven • Het sc U i tv o e re

n Hoe laat?

t je? Wie groe

oorden Wel ke w

? gebruik je

ma. ar het sche samen na ilijk? Kijk oe m ? je ze ? Wat vond terug? Wat zeggen ging goed sen het? Wat en de men et ro Hoe ging G ? je gezegd Wat heb doen? nu vaker Ga je het

T e ru gk ij

6

ken

1

2

3

4

5

6

Trede 2 Doelgroep

Deelneemster Kasia: ‘Ik kan in de

Vrouwen op trede 2 hebben al enkele sociale contacten buiten de deur, maar houden zich verder afzijdig van de samenleving.

eigen wijk naar les gaan’ ‘Ik leer hier de Nederlandse taal en ik heb nu ook Nederlandse contacten.

Doelstelling

Vroeger hadden wij niet zo veel

De vrouwen worden voorbereid op deelname aan georganiseerde activiteiten (trede 3).

vrienden als nu. Het is belangrijk voor mij dat ik in de wijk naar de les kan gaan. Mijn dochter is nog geen 4 en ik

Ketenaanpak

heb geen oppas. Het is lekker dichtbij

Gedurende één jaar werken de vrouwen aan hun taalvaardigheid op hun eigen niveau. In de lessen wordt veel aandacht besteed aan meedoen met de Nederlandse samenleving. Ook brengen de vrouwen zelf gesprekonderwerpen in. Ze oefenen in het aangaan en onderhouden van sociale contacten. Zoals afspraken maken, gesprekken voeren en informatie opzoeken. Ook maken ze een begin met het in beeld brengen van de eigen vaardigheden, wensen en ambities. Behalve de activiteiten gericht op taalvaardigheid en activering kunnen de vrouwen deelnemen aan de Interculturele Vrouwengroepen. Deze groepen bevorderen de participatie van allochtone vrouwen, door ze te activeren en toe te leiden naar bestaande activiteiten in de wijk. Ook worden er voor deze vrouwen culturele activiteiten georganiseerd. Daarnaast krijgen ze laagdrempelige voorlichting over gezondheid en leefstijl en informatie over publieke voorzieningen. Professionele begeleiding van de interculturele vrouwengroepen is onmisbaar. In Groningen wordt dit uitgevoerd door medewerkers van de MJD en Vrouwencentrum Jasmijn. Zij kennen de weg in de wijk naar werk, wonen, welzijn en zorg, en kunnen de vrouwen doorverwijzen en toeleiden naar vervolgtrajecten.

en ik hoef met de kleine niet naar de stad’. Taalcoach Ina Bos: ‘De taal leren kost tijd’ ‘In mijn groep zitten vrouwen die door kunnen gaan naar de inburgering. Ze zijn allemaal erg blij dat ze naar school gaan en heel enthousiast. Ze willen ook graag naar de inburgering. Maar dat kan soms een heel lang traject zijn. We hebben vrouwen die binnenkomen met helemaal niks. Die soms in hun eigen land niet naar school zijn geweest. Belangrijk is dat deze vrouwen de tijd krijgen. Door complexe omstandigheden kan het voor een vrouw soms erg moeilijk zijn om te leren. Daar is tijd voor nodig. Als het aan ons ligt, krijgen ze die tijd, maar wij bepalen niet en wij betalen niet.’

Tred e 2 - nr.

Opdra K le d in cht: en g kope n op d e ma r Je gaa kt t lu is t e r e in fo r m n n m a r k t a t ie v r a g e n a a r m e n s e . n op d e n m is e m s c h ie n e e n k a r k t (k le d in Voorb le d in g e r e id s t u k k g ). J e g a a en: t open op de Le e r e n oe • Le e fe n : r de w o orde woo • W e r d e n die te n s c h at KLED IN lk e w o m o r d e n a k e n h e b b e G. H o o fd st u zegge k e n zin n n? • Oe n e n zu met kle din 7 B re e k ij z fe n vra e r. g l je h o • Oe r e n ? W , maat, kle u O n d e rstr e fe n p ri g e n stelle n r, a c c e p alle elk e w e n v e rs • Je jz e n , e o o rd b kij kt in ch e e n e n ss oir e s. d e k ra tale n , info rm ille n d e dia zin n e n k e n t, lo n e g a je t g wan n e r e e r e r m w a n n e e r e r e n n aa r d e n . p rijs e markt arkt is tc is . . . J e k u nt U it v o e o o k vra 1 . Ga r e n g e n aa n aar d n an d e e ma r k r e n die t. Luis je te r n a Z egge a r n ze … d e me ns e n e n z et e Iets ov e n k ru Pers o o e isje. n A P Iets ov r d e maat? ers o o n e Iets ov r d e kle u r? P B ers o o n er d e C Pers st Iets ov oon D e r d e of? Pers o o p rijs? n E 2 . V ra a K o o p g ov e r e e n ev e ntu p e el e e aa r kle din g st n kle d in g stu u k k e n info r matie k. Te r ug (prijs, k ij k e n st of, a nd ere kle u r, V e rt el maat) a Gin g e n an an d e r e n d w e a t je g e v olg e n • ik w k d oc is e • ik w t alle w o o r d din g e n g o e ht h e bt. V e as g oe d? r tel ov e n.

7

1

2

3

4

5

6

Trede 3 Doelgroep De vrouwen die op de Participatieladder ingeschaald zijn op trede 3, doen al mee aan activiteiten.

Tre de 3 - nr.

Doelstelling De vrouwen bereiden zich voor op het doen van stage of vrijwilligerswerk (trede 4).

Ketenaanpak De vrouwen oefenen alles wat nodig is om aan (meer) activiteiten deel te nemen, zoals het voeren van informatieve gesprekken. Ze schrijven zich in voor een cursus of activiteit, worden lid van de bibliotheek en gaan op bezoek bij de VVV. Ook gaan ze zich verdiepen in hun eigen talenten en mogelijkheden. Ze worden individueel gecoacht richting stage en/of vrijwilligerswerk. Vrouwen die vrijwilligerswerk willen gaan doen, maken daarmee kennis door een vrijwilliger te interviewen en een bezoek te brengen aan de vrijwilligersvacaturebank. Uiteindelijk reageren ze op een vacature en voeren ze een intakegesprek. Verder leren de vrouwen werknemersvaardigheden. Zo maken ze een weekschema, zodat ze beter leren plannen.

W ee ks c he

Op d r a ch t:

m a m a ke n

Je ga at pr at in ee n s ch en ov e r de di ng en em a op de di co m pu te r e ji j in éé n w ee k do et . De ze ui t w e r ke n. Vo o rb e re a ct i vi te it id en : e Le er en oe fe n: • Ne em sa men met de do ce nt/ass • Ve rt el istent het ov er de di foto bo ek ng en di e je • Sc hrijf “d e de ur do et (bin ne de activite uit” do or n en buite ite n di e jij do • Maak in n je hu is) et op klad ee n sc hema. W at • Oefe n do e je w el ke met Word en ‘tabelle da g? n’ mak en Ui tv oe re n in W or d W er k het sc hema op de com pu te r

uit. • Ge br ui k het pr og ramma W or • Ty p ee d. n titel. • Vo eg ee n ta bel in, bijv oo rb ee ld: och Maandag

tend

middag

avond

Din sdag Woensdag Donderdag Vrijdag Zaterdag zondag

• •

Ty p je ge ge ve ns erin . Print het ui t en do e he t in je map Te r ug ki jk en • Ging he t w er ke n in W or d go • Al s je na ed ? Wil je ar jo u w w no g mee r ee ks ch em le re n/ oefe • Ov er w a kijkt, ov ne n op de el ke activ er w el ke iteite n in de com pu te r an de rs w ill activiteite w ee k be n n be n je te en (zie n) ? je niet tevr vr ed en ? • W at zo ed en ov er en u je wille n ho e zo u je le re zo als met dat de so cial e n t.a.v. ge sp re kk en di en st, hu • W el ke isa rts, ap ot vo er en met in stantie activiteite he s, n or ek do ga , e je nu ni et w er k et c. nisatie s • W at zo ? , maar wil u je (n og ’ je w el do en mee r w ill en • Zo u je ? t.a.v. so ci no g ding en al e co w nt ill acte n? c on ta ct en en le re n m / ge sp re kk et betr ek ki en vo er en ng tot omga ? an met an de re n / so ci al e

8

en ga je

Deelneemster Victoria: ‘Ik wil een goed

vrouwen kunnen. Sommige vrouwen bevinden

voorbeeld zijn voor mijn kinderen’

zich op de onderste trede. Ze zijn nog helemaal

‘Het begin van mijn werk was echt moeilijk. Mijn

geïsoleerd en hebben nog geen activiteiten

begeleidsters van het Alfa-college en Jasmijn

buitenshuis. Andere vrouwen zijn al heel gericht

waren er altijd om me te helpen en advies te geven,

bezig zich te oriënteren op vrijwilligerswerk of

maar in het begin lukte dat niet door de problemen

betaald werk. Door het oefenen met buitenschoolse

die ik had. Een paar maanden later bleek dat mijn

opdrachten en het toepassen van de geleerde

begeleiders gelijk hadden. Ik moest meer doen en

taal in de praktijk werken de vrouwen aan hun

mijn verleden loslaten en vergeten. Ik voel me thuis

ontwikkeling. Alle ondernomen activiteiten

op mijn werkplek. Ik doe administratief werk en

worden vastgelegd in een portfolio. De koppeling

dat vind ik leuk omdat ik goed ben in rekenen.

van taaleducatie en activering is essentieel om te

De Nederlandse taal blijft moeilijk. Ik wil echt een

bevorderen dat de vrouwen daadwerkelijk gaan

baan. Als ik in de toekomst tegen mijn zoon zeg

participeren. Het aanleren van taalvaardigheden is

dat hij naar school moet, wil ik niet dat hij zegt:

daarbij onmisbaar.’

‘mama, jij was ook niet op school, jij hebt niks gedaan in jouw leven’. Dat wil ik echt niet. Ik wil

Projectcoördinator Carla Tinschert, Jasmijn:

een goed voorbeeld zijn voor mijn kinderen.’

‘De kinderopvang op locatie is heel belangrijk’ ‘Bij ons krijgen moeders met een achterstand tot

?

Docente Simone van Leusden, Alfa-college: ‘We

de arbeidsmarkt de gelegenheid om te onderzoeken

koppelen taaleducatie aan activering’

wat ze willen, maar vooral ook wat ze al kunnen.

‘In het activeringstraject kijken we eerst op welke

De samenwerking met de gemeente is heel erg

trede van de Participatieladder de vrouwen staan.

prettig. Ze weten precies wie er in de wijk wonen

Daarna formuleren we een realistisch doel. We

en wie behoefte aan ondersteuning kan hebben. De

zoeken activiteiten uit die passend zijn bij wat de

motivatie van de vrouwen is heel belangrijk. Ze zijn het niet verplicht, ze moeten het echt willen. Dat we kinderopvang op locatie hebben, is heel belangrijk, want er is altijd plek. Bij de reguliere opvang is dat maar de vraag. Zo hebben we een belangrijke belemmering weggenomen.’

9

1

2

3

4

5

6

Trede 4/5/6 Doelgroep

Deelneemster Fatma: ‘Ik was bang

De vrouwen op de bovenste drie treden op de ladder-, doen betaald of onbetaald werk, al dan niet met ondersteuning.

om weer te gaan werken’ ‘Ik had de opleiding Helpende gedaan en heb daarna kinderen gekregen.

Doelstelling

Toen ik weer wilde gaan werken en me

De vrouwen stromen uit naar betaald werk, waarbij ze geen extra begeleiding meer nodig hebben. De realiteit gebiedt te zeggen dat betaald werk niet voor alle deelneemsters is weggelegd.

bij een uitzendbureau inschreef, was ik bang wanneer ze me belden. Bang om weer te gaan werken. Ik wist niet wat ik moest doen en durfde niet. Maar

Ketenaanpak

door de ondersteuning van het traject

De vrouwen werken aan taal, digitale vaardigheden en beroepenoriëntatie. Ze kunnen een Arbeidsmarkt Kwalificerende Assistentopleiding (AKA) volgen (mbo-niveau 1) met een extra NT2voorziening. Deze opleiding omvat ook een praktijkstage. Verder komen de vrouwen in aanmerking voor reïntegratietrajecten. Vrouwen die doorstromen naar betaald werk, kunnen extra begeleiding krijgen, zodat ze zich beter staande kunnen houden.

Amazone heb ik weer werkervaring opgedaan. Daardoor kwam mijn kennis weer boven. Ik heb de stap gemakkelijker kunnen maken naar werk. Ik werk nu al een tijdje in een zorginstelling.’ Docent Gerrit Hagendoorn: ‘Door te werken, leer je de taal’ Een van mijn deelneemsters die nog nauwelijks Nederlands spreekt, wilde graag aan de slag. Ze werkt nu vier dagdelen per week in een keuken. Vooral belangrijk is dat ze werkervaring opdoet in een Nederlandse omgeving. Daar werkt ze met mensen die Nederlands spreken, dus ze móét op een gegeven ogenblik wel meedoen. Maar ook vrouwen die al goed Nederlands spreken en zelfstandig activiteiten kunnen ondernemen, hebben vaak nog een duwtje in de rug nodig om uitzicht te krijgen op werk.

10

Raakvlakken De ketenaanpak richt zich op het activeren van allochtone vrouwen, maar de effecten hiervan zijn veel breder. Op alle treden van de ladder is aandacht voor de domeinen die van belang zijn voor een succesvolle inburgering en sociale participatie. Daardoor heeft de ketenaanpak tal van raakvlakken met allerlei (gemeentelijke) beleidsterreinen.

Taal Trede 4/5/6 (On)betaald werk, al dan niet met ondersteuning Trede 3 Deelname aan georganiseerde activiteiten Trede 2 Sociale contacten buitenshuis Trede 1 Geïsoleerd

Opleiding

Zelfredzaamheid

Werk

Participatie

Cultuur

Gezondheid

a a a a a a a

a a

a a

a a a a a a a

Taal

Werk

Allochtone vrouwen volgen een intensief programma om de Nederlandse taal te leren. De taal wordt functioneel ingezet om de vrouwen in contact te brengen met de Nederlandse samenleving. In de ketenaanpak worden ook allochtone vrouwen bereikt die in hun eigen land analfabeet zijn gebleven. Ze leren dus niet alleen Nederlands, maar ook lezen en schrijven.

De allochtone vrouwen behoren tot de groep mensen met een grotere afstand tot de arbeidsmarkt. Via onbetaald werk en met extra ondersteuning op de werkvloer kunnen ze werkervaring opdoen. Zo kunnen ze zich verder ontwikkelen om uiteindelijk door te stromen naar betaald werk.

Gemeente Groningen: De ketenaanpak sluit aan bij

Zelfredzaamheid

het Aanvalsplan laaggeletterdheid 2010-2014. Een van

Dankzij de ketenaanpak ontdekken de allochtone vrouwen hun eigen kracht en talenten. De ketenaanpak versterkt niet alleen hun zelfredzaamheid (wat aansluit op de Wmo), maar versterkt ook de emancipatie. Bij emancipatie gaat het om zelfontplooiing, zelfredzaamheid, maatschappelijke participatie, gelijke kansen, veiligheid en weerbaarheid en het tegengaan van discriminatie. In de ketenaanpak komen al deze elementen voor.

de vijf ambities hierin is aandacht voor niet-werkende laaggeletterden.

Opleiding In de ketenaanpak onderzoeken de allochtone vrouwen hun eigen wensen en talenten. Ze worden gestimuleerd om een opleiding te volgen, zodat ze een startkwalificatie behalen voor de arbeidsmarkt.

Gemeente Groningen: De ketenaanpak sluit aan bij de ambities uit het nieuwe beleidskader Wmo en bij het Emancipatiebeleid.

11

Participatie

Cultuur

De ketenaanpak sluit naadloos aan bij het gemeentelijke reintegratie en participatiebeleid. Het doel daarvan is zo veel mogelijk mensen kansen te bieden actief deel te namen aan de samenleving. Het liefst via betaald werk, en als dat niet lukt met andere werkzaamheden of maatschappelijke activiteiten. De ketenaanpak helpt allochtone vrouwen klimmen op de Participatieladder. Ze komen uit hun isolement en treden in contact met de eigen buurt. Dit verbetert ook de leefbaarheid in de wijk. Ze gaan actief meedenken en meepraten over de buurt.

De allochtone vrouwen komen dankzij de buitenschoolse opdrachten in aanraking met de Nederlandse cultuur en onze normen en waarden. Verder gaan ze (meer) actief deelnemen aan activiteiten, waaronder ook culturele.

Gemeente Groningen: De ketenaanpak sluit naadloos aan bij het gemeentelijke reïntegratieen participatiebeleid en het Armoedepact. Door belemmeringen weg te nemen, zoals taalachterstand, gaan de vrouwen bij meer activiteiten participeren.

Gezondheid Veel allochtone vrouwen voor wie de ketenaanpak bedoeld is, kampen met problemen, ook op het gebied van gezondheid. De ketenaanpak biedt ze de kans om uit hun huidige situatie te komen en te klimmen op de maatschappelijke ladder. Ze krijgen meer eigenwaarde en staan open voor een gezonder en regelmatiger leefpatroon. Dit gebeurt in samenwerking met de GGD en Lentis (geestelijke gezondheidszorg). Vrouwen met psychosociale klachten worden doorverwezen naar het project Oase.

Ook financiële obstakels worden uit de weg geruimd.

Gemeente Groningen: de ketenaanpak past bij het

Het versterken van het contact met de eigen

Lokaal Gezondheidsbeleid.

woonomgeving draagt o.a. bij aan de doelstellingen uit het Nieuw Lokaal Akkoord 2.0.

12

De ketenaanpak in een overzicht Traject

Doel

Beschrijving

Organisaties

Uitstroom

Jasmijn

Naar thuisles

Werving van geïsoleerde vrouwen Werving

Taal en sociale activering

Vrijwilligers gaan de wijk in of op huisbezoek bij allochtone vrouwen om ze te motiveren voor een voortraject inburgering.

Trede 1/2/3 (geïsoleerd; sociale contacten buitenshuis; deelname georganiseerde activiteiten) Thuisles

Taal en sociale activering

Vrijwilligers geven taallessen aan huis met als doel de allochtone vrouwen voor te bereiden op sociale activering buitenshuis.

Alfa-college, Jasmijn

Naar groepsles

ABC en Activering Chun Hui

Taal en sociale activering

Laagdrempelige alfabetiserings- en activeringslessen specifiek bedoeld voor Chinese vrouwen.

Alfa-college, Jasmijn

Naar inburgering

ABC en Activering Sultanes

Taal en sociale activering

Laagdrempelige alfabetiserings- en activeringslessen in de wijken.

Alfa-college, Jasmijn

Naar inburgering

ABC-groepen

Taal en sociale activering

Laagdrempelige alfabetiserings- en activeringslessen in gemengde groepen (mannen en vrouwen).

Alfa-college

Naar inburgering

ABC Wegwijs

Taal en sociale activering

Laagdrempelige alfabetiseringslessen op locatie voor cliënten van Stichting Toevluchtsoord.

Alfa-college, Stichting Toevluchtsoord

Naar Sultanes of Amazone

Wegwijs in Groningen

Taal en maatschappelijke participatie

Laagdrempelige alfabetiseringslessen voor vrouwen die te maken hebben gehad met geweld.

Alfa-college, Stichting Toevluchtsoord

Naar Sultanes of Amazone

Digitale vaardigheden

Sociale Activering

Omgaan met computers, voor vrouwen die te maken hebben gehad met geweld. Ze krijgen les in een beschermde omgeving.

Alfa-college, Stichting Toevluchtsoord

Naar Sultanes of Amazone

Interculturele vrouwengroepen

Sociale Activering

Laagdrempelige, wekelijkse bijeenkomsten in zes wijken. O.a. voorlichting gezonde leefstijl, gemeentelijke diensten en toeleiding wijk activiteiten.

Jasmijn, MJD

Naar taallessen, wijkactiviteiten, vrijwilligerswerk, opleiding

Trede 4/5/6 (onbetaald of betaald werk, eventueel met ondersteuning) Amazone

Taal, activering

Meedoen-project voor allochtone vrouwen, gericht op participeren in de eigen leefomgeving en arbeidsmarktoriëntatie

Alfa-college

Naar opleiding of vrijwilligerswerk

Matria Markt

Activering

Toerusten en opleiden van vrouwen naar zelfstandig ondernemerschap.

Jasmijn, Alfa-college

Naar een eigen onderneming

Zorgplaza Migranta

Activering

Allochtone vrouwen opleiden voor een baan in de zorg.

Alfa-college, Vrouwencentrum Jasmijn, CMO, Enova

Naar werk in de zorg

Jasmijn Werkt

Activering

Alleenstaande moeders en herintreedsters via scholing en werkervaring bemiddelbaar maken voor betaald werk.

Jasmijn, Alfacollege, gemeente, woningcorporatie, MJD, Elker, WerkPro, buurtondernemers

Naar werk of vrijwilligerswerk

13

Het Europees Integratiefonds Dankzij de financiële bijdrage van het Europees Integratiefonds (EIF) hebben de samenwerkingspartners ROC Alfa-college, Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn en InterConnect de ketenaanpak voortdurend kunnen verfijnen. Er zijn activiteiten uitgevoerd om de ketenaanpak te evalueren, verbeteringen aan te brengen, de methodiek door te ontwikkelen, de wijkgerichte aanpak uit te breiden en de ketenaanpak beter te laten aansluiten op gemeentelijke beleidsdomeinen.

Evaluatie en ontwikkeling van de ketenaanpak De ketenaanpak is grondig geëvalueerd. Op basis van de aanbevelingen uit het evaluatierapport is onder andere lesmateriaal doorontwikkeld, een digitale leeromgeving ontworpen en in gebruik genomen en een informatieve website opgezet. Tevens zijn er in alle wijken pilots gedraaid om de nieuwe, meer praktijkgerichte methodiek uit te voeren.

Structurele inbedding De subsidie van het Europees Integratie Fonds is mede ingezet om met de gemeente Groningen te onderzoeken hoe de ketenaanpak structureel kan worden ingebed in de gemeentelijke beleidsdomeinen.

Vervolg De samenwerkingspartners willen hun activiteiten binnen de ketenaanpak blijven voortzetten om allochtone vrouwen vanuit hun eigen kracht te stimuleren de Nederlandse taal actief te gebruiken en hun talenten (opnieuw) te laten groeien.

14

Alfa-college Postbus 233 9700 AE Groningen 050-5290177 Contactpersoon: Rudi Knol ([email protected])

Multicultureel Vrouwencentrum Jasmijn Floresstraat 2/1 9715 HS Groningen 050-5733319 www.jasmijn.info

multicultureel vrouwencentrum Jasmijn

Dit project is mede mogelijk gemaakt door een bijdrage vanuit het Europees Integratie Fonds. Van EU naar lokaal - ondersteuning van de integratie van nieuwe burgers in Nederland en Europa.

InterConnect Postbus 11 8620 AA Heeg 0515-469314