Omgaan met geld We leven in een consumptiemaatschappij. Overal worden goederen en diensten aangeboden. Via reclames word je aangemoedigd om steeds meer te kopen. Maar als consument moet je op je hoede zijn. Je moet rekening houden met de financiële mogelijkheden die je hebt. Als je meer geld gaat uitgeven dan je verdient, kom je rood te staan. Als je dan niet snel je koopgedrag aanpast, loop je het risico dat je steeds meer schulden krijgt . En dat kan weer leiden tot allerlei vervelende problemen. Het is nodig dat elke consument op de hoogte is van de financiële ruimte die hij heeft. Om inzicht te krijgen in die financiële ruimte is een budgetplan een goed hulpmiddel.
Wat wordt er bedoeld met consumptie maatschappij?
Wat merk jij om je heen van de consumptie maatschappij?
Wat vind je van deze maatschappij?
Wat betekent het woord: budget?
Budgetteren
Je kunt je in- en uitgaven in kaart brengen door een begroting te maken. Je bent je inkomsten en uitgaven dan aan het plannen. We noemen dat BUDGETTEREN. Een dergelijke begroting kun je voor één jaar maken, maar je kunt er ook voor kiezen om elke maand een begroting te maken. Sommige inkomsten en uitgaven heb je maar één keer per jaar. Door deze bedragen door 12 te delen (er zijn immers 12 maanden in een jaar) krijg je een maandbegroting.
Pagina 1 van 9
Een eenvoudige maanbegroting:
Inkomsten per maand
Uitgaven per maand
Studiefinanciering Inkomen uit baantje(s) Zakgeld Overig inkomen
€ € € €
Contributies Kleding Schoenen Telefoon Vervoer(bus,treinbrommer,etc) Uitgaan Make-up Cd’s/dvd’s/games Overig
€ € € € € € € € €
Totaal
€
Totaal
€
Kritisch consument Geld genoeg? In deze opdracht ga je eigen inkomsten vergelijken met leeftijdgenoten, je maakt een overzicht van je inkomsten en uitgaven. Daarna laat je zien hoe belangrijk reclame voor je is en hoe jij een bewuste keuze maakt voor een product.
Deel 1 Oriënteren Ca naar www.nibudjong,nl en ga naar Test jezelf! • Zoek tussen de tests en games naar de test: welk geld type ben jij? (vierde van boven) • Doe de test: Wat voor geldtype ben jij? Uitslag: je bent een
Pagina 2 van 9
• Klik op een link. Je komt nu op de site www.nibudjonq.nl • Kijk goed rond op deze site. De antwoorden van vraag 1 t/m 4 kun je hier vinden.
1.a
Wat is de onderhoudsplicht voor ouders/verzorgers?
1. b
Welke kosten vallen daar onder?
1.c
Tot welke leeftijd geldt de onderhoudsplicht?
2.
Hoeveel zakgeld krijgen jongeren van jouw leeftijd gemiddeld?
3.
Jongen, leeftijd:
bedrag:
meisje, leeftijd:
bedrag:
Hoeveel kleedgeld krijgen jongens/meisjes van jouw leeftijd gemiddeld?
4.
Jongen, leeftijd:
bedrag:
meisje, leeftijd:
bedrag:
Bijbanen:
Wat is de top 5 van banen van meisjes/jongens van jouw leeftijd? a) b) c) d) e)
1. 2. 3. 4. 5.
5.
Heb jij een bijbaan?
6.
Hoeveel verdien je per maand?
Pagina 3 van 9
7.
Heb je afspraken met je ouders over de volgende kosten? zet kruisjes
Wie betaalt
Jij Kleding Aanschaf mobiele telefoon Beltegoed Sport / lidmaatschap vereniging Sportkleding Fiets: aanschaf/onderhoud Scooter aanschaf Scooter: benzine en onderhoud Uitgaan Abonnement tijdschrift Make-up/verzorgingsproducten Cadeautjes familie/vrienden Reiskosten bus / trein Snoep / snack Vakantie
8.
Wat is een maandbegroting?
Pagina 4 van 9
Ouders/verzorgers
Deel 2: Dure smaak? Lees het onderstaande verhaal: "Nu heb ik nog stomme schoenen ook" zucht Tom. Kim en hij hebben al 3 maanden verkering en dat is hartstikke leuk, maar samen winkelen is een ramp. "Tom snapt er gewoon niks van" zegt Kim, "Vanmiddag paste ik leuke schoenen maar ze waren van het verkeerde merk. Tom vond dat ik ze moest nemen. Maar met dat merk ga ik echt niet lopen" Tom snapt het inderdaad niet: 'Nu heeft ze precies dezelfde alleen van een ander merk en die zijn €20,- duurder." Kim en Tom kregen er zelfs ruzie over. 'Jij hebt geen smaak. Het lijkt wel of jouw schoenen van de markt komen" klaagde Kim. Zo was hun zaterdagmiddag mooi verpest.
Wat vind jij ervan? 1.
Wie heeft volgens jou gelijk? Kim of Tom? Waarom?
2.
Vind jij merken belangrijk?
3.
Welke merken draag je?
4.
Wat is jouw favoriete kledingmerk? Waarom?
5.
Wordt er veel reclame gemaakt voor dat merk? Waar?
6.
Vind jij iets waarvoor veel reclame gemaakt wordt leuker dan iets dat je nooit ziet? Waarom wel / niet?
Pagina 5 van 9
7.
Kijk eens wat je aan hebt.
Wat heeft dat gekost en wie heeft het betaald?
Ik heb aan?
Merk
Prijs
Wie heeft het betaald?
Ga nu naar een paar winkels en kijk of de prijzen kloppen die je hebt opgeschreven. Kijk ook of je dure kleren of juist goedkope kleren aan hebt. Klopten de prijzen die je had ingevuld?
8.
Knip 2 advertenties uit de krant of een tijdschrift. Eén die je leuk vindt en één die je niet leuk vindt. Plak ze op en beschrijf bij elk: - Waarom je de advertentie wel / niet leuk vindt. - Wat is het doel van deze advertentie? - Klopt de informatie uit de advertentie volgens jou en waarom?
9.
Maak nu zelf een advertentie voor een product van jouw favoriete merk. Geef hierin de informatie die voor jou belangrijk is.
10 .
Kies 3 producten, bijvoorbeeld: scooters, spelcomputers, kledingstukken. Zoek de laagste prijs en de hoogste. Vergelijk verschillende winkels
Productomschrijving
Goedkoopste Merk
Prijs
Pagina 6 van 9
Duurste Merk
Prijs
a. Welke product van deze producten vond je het mooist?
b. Welke product dat je hierboven hebt ingevuld zou je willen kopen?
c. Waarom?
11.
Stel je voor dat je bovenstaand product gekocht hebt,maar er is iets niet in orde. Vertel in het kort wat je dan kunt doen.
12.
Zou jij een lening om dit product te kunnen kopen?
13.
Wat zijn de voor- en nadelen van een lening?
Voordelen:
Nadelen:
Conclusie • Kies jij altijd voor een dure merken? Ja,want
Nee,want
Dus , Heb jij een dure smaak? • JA / NEE Pagina 7 van 9
Wat is het voordeel van een maandbegroting?
Waarom wordt er reclame gemaakt voor producten?
Zou jij een lening aangaan om iets dat je wilt graag te kopen? Waarom wel/niet?
Schulden
Als je geld leent,of altijd meer uitgeeft dan je inkomsten zijn kun je te maken krijgen met schulden. Er zijn formele en informele schulden. Als je van je ouders geld geleend hebt voor een buskaart, is dat een informele schuld. Als een vriend je een concertkaartje voorgeschoten heeft is dat ook informeel. Iets ander is het, als je je telefoonrekening niet kunt betalen, Dat is een formele schuld. Andere voorbeelden van formele schulden zijn;het niet voldoen aan de betaling voor je lening, het niet betalen van je energierekening of huur. Dit soort schulden stapelen zich soms op. Je betaalt de energierekening met het geld voor de huur, en de benzine voor je scooter met de premie voor je zorgverzekering.
Als je schulden je boven het hoofd groeien kun je een aantal dingen doen. Je gaat budgetteren,en zorgt dat je mindert geld gaat uitgeven. Zeg je abonnement op dat tijdschrift op,neem een goedkoper internetabonnement en ga een paar maanden overval op de fiets heen. Met het geld dat je zo over houdt kun je misschien je schulden afbetalen. Lukt dat niet, en zijn je schulden te groot, neem dan contact op met een instantie voor schuldhulpverlening in je buurt. Zij kunnen namens jou met je schuldeisers praten, en regelen dat je minder geld hoeft terug te betalen. Ook helpen zij je met het beheren van je inkomen. Het is belangrijk dat je zelf hulp zoekt als je schulden hebt. Als je dit niet doet kunnen je schuldeisers je spullen inpikken, beslag leggen op je inkomen, of je zelfs failliet laten verklaren. De gevolgen daarvan zijn heel ernstig. Je wordt dan geregistreerd bij het Bureau Krediet Registratie (BKP) en dat betekent dat het heel moeilijk voor je wordt om ooit nog geld te lenen. Ook mag je dan vaak geen huis kopen. Pagina 8 van 9
Welke twee soorten schulden zijn er?
Met welke heb je wel eens te maken (gehad)?
Wat vind je van geld lenen?Waarom?
Wat kan je doen als je schulden hebt?
Wat kan je gebeuren als je schulden niet kunt aflossen?
Wat is een BKR registratie?
Wat betekent het als je een BKR registratie hebt?
Pagina 9 van 9
