Oefeningen: spellinggids Elke maand krijg je in de klas een SO over een bepaald onderdeel uit je spellinggids. De bedoeling is dat je de leerstof zelfstandig studeert en verwerkt door oefeningen te maken. Je kan uiteraard altijd extra uitleg vragen aan je leerkracht wanneer je iets niet begrijpt. Er zijn twee mogelijkheden om oefeningen te maken. Hieronder vind je per spellingonderdeel oefeningen. Na het studeren van de theorie, maak je de oefeningen individueel. De oplossingen kan je vinden op www.dhl.classy.be. Je kan alles overschrijven van de website, maar dan heb je uiteraard onvoldoende geoefend. Dit is je eigen verantwoordelijkheid. Een tweede oefenmogelijkheid vind je via de website van Knooppunt. Je moet je hiervoor wel eerst aanmelden. Dat doe je door onderstaande werkwijze te volgen.
Surf naar www.knooppunt.net. In de rechterbalk klik je bij ‘Ik heb geen account’ op ‘account aanmaken’. Vul je persoonlijke gegevens in. Vul de schoolgegevens in (postcode 2570, naam Sint-Norbertusinstituut 1). Klik op ‘verdergaan’. Bij stap 3 typ je de cijfercode over en je vinkt aan dat je de voorwaarden accepteert. Bevestig de gegevens. Je ontvangt een mailtje in je inbox en je klikt op de link om de registratie te bevestigen. Je kan nu lesmateriaal toevoegen. De code die je ingeeft is VI-1332-VJ0R-LHPR-3P. Je bevestigt en accepteert de voorwaarden. De oefeningen vind je bij ‘ankerpunt’.
1
1
De vervoeging van het werkwoord
- Vervoeg de werkwoorden correct. Let daarbij op de juiste tijd. Peeta en ik feliciteren elkaar – weer een ongemakkelijk moment. We hebben het allebei goed gedaan, maar wat (betekenen) betekent dat voor de ander? Zodra het kan (vluchten) vlucht ik naar mijn kamer en kruip weg onder de dekens. De zware dag, met name het huilen, heeft me uitgeput. Ik doezel weg, opgelucht door dit uitstel van executie, terwijl het getal elf nog steeds achter mijn oogleden (flitsten) flitst. Als de dag (aanbreken) aanbreekt blijf ik nog een tijdje in bed liggen en kijk naar de zon die opkomt op deze prachtige ochtend. Het is zondag. Een vrije dag, thuis. Ik (vragen) vraag me af of Gale al in het bos is. Meestal gebruiken we de hele zondag om te hamsteren voor de rest van de week. Vroeg op, jagen en plukken, en dan verhandelen in de As. Ik denk aan Gale zonder mij. We kunnen allebei ook alleen jagen, maar we zijn beter met z’n tweeën. Vooral als we groter wild te pakken proberen te krijgen. Maar met een partner gingen ook de kleinere dingen veel gemakkelijker en (worden) werd zelfs de zware taak om onze families van voedsel te voorzien nog leuk. Ik was al een halfjaar met veel moeite in mijn eentje bezig toen ik Gale voor het eerst (tegenkomen) tegenkwam in het bos. Het was een zondag in oktober, de lucht was koel en (rieken) rook sterk naar alles wat doodging. ’s Ochtends had ik met de eekhoorns om noten (vechten) gevochten en gedurende de iets warmere middag (hebben) had ik door ondiepe poeltjes (waden) gewaad om kattenkruid te oogsten. Het enige vlees dat ik had (schieten) geschoten, was een eekhoorn die zo ongeveer over mijn tenen (rennen) rende in zijn zoektocht naar eikels, maar de dieren zouden tenminste nog steeds rondlopen als de sneeuw mijn andere voedselbronnen onbereikbaar maakte. Ik was dieper in het bos gedwaald dan anders en ging haastig met mijn zware jutezakken op weg naar huis toen ik een dood konijn tegenkwam. Hij (hangen) hing ongeveer dertig centimeter boven mijn hoofd aan een dun draadje om zijn nek. Een meter of vijftien (hangen) hing er nog een. Ik (herkennen) herkende de hangstrikken, want die (gebruiken) gebruikte mijn vader ook. Als de prooi gevangen is (worden) wordt hij de lucht ingetrokken, buiten het bereik van andere hongerige dieren. Ik probeerde al de hele zomer strikken te gebruiken, zonder resultaat, dus ik kon het niet laten om mijn zakken neer te zetten en deze te bekijken. Mijn vingers raakten net de draad boven een van de konijnen aan toen een stem riep: ‘Dat (zijn) is gevaarlijk.’ Uit: De Hongerspelen, Suzanne Collins
2
2
Hoofdletters
- Bekijk deze woorden. In elk rijtje zit maar één correct gespeld woord. Onderstreep het en verklaar waarom het correct gespeld is. a. de nobelprijs – een coldplayalbum – een alzheimerpatiënt – een picasso Geen hoofdletter als de eigennaam in dat woord een soortnaam geworden is. b. india- de chinezen- het verre oosten- de indianen Verwijst naar een stam, dus geen hoofdletter. c. Sire- Professor Barabas- een Koning- President Sarkozy We schrijven de hoofdwoorden in officiële aansprekingen met een hoofdletter als we de eigennaam niet vernoemen. d. wapenstilstand (feestdag in België)- de renaissance- de tweede wereldoorlog- de guldensporenslag Kunststijlen en culturele stromingen krijgen een kleine letter. e. een t-shirt - o-benen – de eu – X-benen Samenstellingen met als eerste lid een letter die de vorm aangeeft, schrijf je met een hoofdletter. f. een camembert – een west-vlaming – de zuidpool – gentse kop Geen hoofdletter als de plaatsnaam een soortnaam is. g. de melkweg – het zuidwesten – de kleine beer – Oosterse filosofie Geen hoofdletter voor windstreken.
3
Verbouwen van woorden
3.1
Woordgroepen, samenstellingen en afleidingen
- Schrijf de woorden tussen haakjes opnieuw. Hoort er een spatie te staan of niet? a. Ik ga (er van uit) dat hij wel zal komen. ervan uit b. Ik licht hem (daar over in) daarover in c. Hij muisde (er van door) ervandoor d. Ze vloog (er bij) de wiskundeleraar uit. er bij e. Ik was niet van plan (er naar toe) te gaan. ernaartoe f. Heb je (hier over in) gezeten? Hierover ingezeten g. Dan zal hij daar niet langer deel (van uit maken). van uitmaken h. De topman had laten doorschemeren dat Oostende (daar bij hoorde). daarbij hoorde
3
- Schrijf je de woorden tussen haakjes los of aaneen? a. Ik moet bij de volgende toets (ten minste) ten minste zeventig procent halen, als ik (ten minste) tenminste geen onvoldoende voor dat vak wil riskeren. b. Hij heeft (te veel) te veel gezeurd de laatste tijd. c. Dat (te veel) teveel aan rood moet ik nog proberen weg te werken. d. Het zou zonde zijn om niet (ten minste) ten minste een beetje lol te maken.
- Onderstreep de juiste schrijfwijze. a. Gaan we ertegenaan, er tegen aan of ertegen aan? b. Logeren we in een driesterren hotel, een drie sterrenhotel, een drie sterren hotel of een driesterrenhotel? c. Of doet die vraag helemaal niet terzake of ter zake? d. Wat is de juiste schrijfwijze: lange afstandsloper of langeafstandsloper? e. Ik ben ten slotte/ tenslotte ook maar een mens. f. Tot nog toe/ totnogtoe zijn er geen chemische wapens gevonden.
3.2
Meervoudsvorming
- Het meervoud van woorden op –ik, -it of -is a. Kamelen met één bult zijn dromedarissen . b. Aan het hoofd van de politiediensten staan commisarissen . c. Hoog in de lucht zag ik niet één kievit, maar heel wat kieviten . d. Die sappige vruchten met een fluwelen velletje zijn perziken. e. De uitspraken, veroordelingen van een rechtbank zijn vonissen.
- Vul aan. Meervoudsvorm
Verkleinwoord
baby
baby’s
baby’tje
diner
diners
dinertje
bh
bh’s
bh’tje
aspirine
aspirines
aspirientje
fotokopie
fotokopieën
fotokopietje
kiwi
kiwi’s
kiwietje
4
frame
frames
framepje
gsm
gsm’s
gsm’etje
essay
essays
essaytje
cliché
clichés
clicheetje
diskjockey
diskjockeys
diskjockeytje
ski
ski’s
skietje
beha
beha’s
behaatje
sms
sms’en
sms’je
3.3 Het verkleinwoord Zie oefening hierboven
3.4 De bezitsvorm - Hoe schrijf je de bezitsvorm? Evi’s vriendje
Maurice’ nalatenschap
Bush’ regering
Dutrouxs proces
Shangais haven
baby’s wiegje
Alex’ buurman
Kristofs laptop
Mama’s kapsel
Van In’s boeken
Van Dale’s website
5
3.5 De verbuiging van het bijvoeglijk naamwoord - Schrijf de bijvoeglijke naamwoorden tussen haakjes in de correcte vorm.
a- De nauwgezette (nauwgezet) ambtenaar maakte zelden een fout. b- Als warnemend (waarnemend) burgemeester dwingt hij respect af. c- De jury vond de Koreaan een groot (groot) violist. d- Waar kan je voor plastieken (plastic) voorwerpen terecht? e- Het was een hele opgave dat nieuwsgierige (nieuwsgierig) kind te begeleiden. f- Ken je het boeiende (boeiend) verhaal van Reinaert de Vos? g- Had jij gisteren ook dat branderige (branderig) gevoel in je neus? h- Wil je vanavond iets lekkers (lekker) voor me klaarmaken? i- Die knappe (knap) man is ook nog eens een knap (knap) kunstenaar.
4
De woordtekens en accenttekens
4.1 Woordtekens - Schrijf volgende woorden correct en plaats ze in de juiste kolom privé leven; science fiction; gsms; zee engte; mailtje; proces Dutroux; on line verbinding; financieel; tatoe eren; gsmgebruiker; VLDcongres; SP.Aer; re ele; lay out; bio industrie; cdrom; zo even; mini decreet; anti conceptie; pseudo wetenschap; auto alarm; het Middellandse Zee gebied; doe het zelf zaak; 20+er; ge automatiseerd.
apostrof
koppelteken
deelteken
geen woordteken
gsm’s
zee-engte
tatoeëren
Privéleven
sp.a’er
proces-Dutroux
reële
sciencefiction
20+’er
gsm-gebruiker
mailtje
VLD-congres
onlineverbinding
lay-out
financieel
bio-industrie
minidecreet
cd-rom
anticonceptie
zo-even
pseudowetenschap
doe-het-zelfzaak
autoalarm het Middellandse zeegebied 6
geautomatiseerd
4.2
Accenttekens
- Schrijf de volgende woorden opnieuw met het juiste accent. cliché
etiquette
per se
present
compote
crème fraîche
frêle
defilé
volière
depot
seance
resumé
crèche
ragout
degoutant
etage
variété
première
gênant
eclips
logee
procedé
paté
déjà vu
5
De leestekens
- Maak de fragmentjes leesbaar door de juiste leestekens te plaatsen. Denk ook aan de hoofdletters! "Start de motor!" schreeuwde hij toen we de steiger bereikten en hij gooide me haast letterlijk in de cockpit samen met de zak zwammen. Ik duwde de gashendel naar voren en duwde paniekerig op de startknop, terwijl papa als een waanzinnige de meertouwen losrukte en ook aan boord sprong. De motor deed het meteen maar, voor ik kon koppelen, had papa me al van het stuurwiel weggerukt. Hij stuurde de boot met brullende motor van de steiger weg, net op het moment dat de eerste naakte voeten over het hout roffelden. Een paar mannen doken met door merg en been klinkende kreten in het water en zwommen met krachtige slagen achter ons aan, maar de boot won aan snelheid en we raakten buiten hun bereik. Papa bleef vol gas geven, waarschijnlijk uit vrees beschoten te worden, maar er werd niet geschoten. Ze lieten ons warempel ontsnappen. Toen we ver genoeg waren, hees papa de zeilen en zette de motor af. Terwijl Rimnon aan de donkere horizon verdween, werd het onwezenlijk stil aan boord. "Neem het stuur over," fluisterde papa zo hees dat ik hem nauwelijks verstond. Hij drukte krampachtig zijn rechterpols tegen zijn maag, kermde als een gewonde hond en ging ineengedoken op de bank liggen. Ik probeerde zijn gezicht te zien in het donker, maar hij lag van me afgewend alsof hij zich ergens voor schaamde. "Wil je wat drinken?"
7
vroeg ik. "Laat me maar met rust," kreunde hij. Het kwam natuurlijk door de zwammen: ze waren uitgewerkt en nu was hij doodziek. Het was net een soort kater, dacht ik. Hij zou wel gauw weer beter worden. Met af en toe een blik op het groen verlichte kompas, stuurde ik de Bad Trip over de rustige zee. We meerden af en schakelden de motor uit. Meteen werd het zo stil dat ik het bloed in mijn oren kon horen suizen. Papa ging in de cockpit zitten wachten, zei hij. "Officieel mogen we niet van boord voor ze ons ingeklaard hebben." Jules trok een gezicht. "Ingeklaard? Die holbewoners moeten ons inklaren!" "We wachten," antwoordde papa scherp. Hij had er een bloedhekel aan als iemand zo praatte: hij vond dat je respect moest tonen voor mensen of ze nu een maatpak of een strorok droegen. Uit : Dodelijke glimzwammen van John Vermeulen
8
