OCMW is geen eiland
OCMW deel van wereld mondiale tendensen • verstedelijking, globalisering, kloof Noord-Zuid, … Europese tendensen • individualisering, meerkeuze samenleving, meer flexibel werken, migratiebeleid, besparingen, … evoluties in België, Vlaanderen • veranderde gezinsvormen, informelere relaties, … • regelgeving (bv. beleid RVA, …) • migratie (regels gezinshereniging, medische regularisatie, …)
1
Antwerpen, demografische evoluties bevolkingsaantal neemt toe toename van het aantal ouderen • toename 80+
toename van het aantal jongeren •
vooral toename van aantal kinderen tussen 0-9 jaar
toename aantal allochtonen • bij kinderen onder de 10 jaar 63% van allochtone origine
ouderen hebben nog een sterk autochtoon karakter
A straalt niet voor elke burger
2
Missie OCMW Antwerpen OCMW Antwerpen garandeert- voor iedereen die gewoonlijk op haar grondgebied verblijft en dit met eerbiediging van de bestaande regelgevingop duurzame wijze de sociale grondrechten. Deze vormen een eerste opstap naar een volwaardige integratie die zowel voor het individu als de samenleving noodzakelijk en zinvol is.
Missie OCMW Antwerpen Dit betekent: een menswaardig bestaan voor elke Antwerpenaar voldoen aan basisbehoeften OCMW hulp is geen liefdadigheid de klant moet zelf inspanningen doen • “klant is prins en geen koning” • rechten maar ook plichten • verantwoordelijkheid
3
Financiële hulp : wettelijk kader
RMI –wet (leefloon) • federaal • visie: werk biedt beste bescherming tegen armoede • voorwaarden gedefinieerd voor heel het land - verblijf, leeftijd, inschrijving in bevolkingsregister, onvoldoende inkomsten, werkbereidheid, rechten uitputten, … • bedragen liggen vast • financiering: federaal en bijpassing lokaal
OCMW Wet 1976 • lokale invulling • visie: menswaardig bestaan realiseren •
voorwaarden : ruimte om deze lokaal te bepalen
• •
bedragen lokaal in te vullen aanvullende financiële steun ten laste van lokale overheid
> verschillen tussen OCMW’s
Bedragen leefloon of equivalent leefloon (federaal) • samenwonende: 544,91 euro • alleenstaande: 817,36 euro • persoon met gezinslast: 1089,82 euro aanvullende financiële bijstand OCMW Antwerpen (lokaal) • voor wie levenslang afhankelijk zal zijn van OCMW uitkering en ingeschreven is in bevolkingsregister • bedrag = Inkomensgarantie voor Ouderen - alleenstaande 1 011,70 euro - voor 2 personen 1 348,92 euro, - …
4
Eigendom en spaargelden leefloon en equivalent leefloon: • aanrekening spaargelden: 0% op de schijf tot 6.199 EUR 6% op de schijf van 6.200 tot 12.500 EUR 10% op de schijf boven 2.500 EUR
• eigendom: 750,00 euro van niet-geïndexeerde kadastraal inkomen vrijgesteld (idem bij vruchtgebruik) verhoogd met 125,00 EUR elk kind ten laste . Het niet vrijgesteld kadastraal inkomen voor bebouwde onroerende goederen wordt vermenigvuldigd met 3 (=het bedrag dat als bestaansmiddel worden beschouwd).
aanvullende financiële hulp enkel indien: • •
er geen roerende inkomsten (spaargelden) zijn hoger dan 2500 euro; er niet meer dan 1 onroerend goed in het bezit is dat bovendien door de aanvrager zelf moet worden bewoond, of indien de klant enkel beschikt over naakte eigendom uit nalatenschap.
Materiële hulp aanvullend aanbod • meubelhal Pax • sociale superette Pax en Kiel • Binnenste Buiten: cursus, verzorging, winkel • sociale restaurants (5)
5
Hulpverlening
22 sociale centra verspreid over de stad- laagdrempelig en in de buurt 3 gespecialiseerde centra (Plein, De Wilg, Niet-begeleide minderjarige asielzoekers) intake: eerste opvang nieuwe klanten • screenen: hulpvraag of infovraag • starten hulpverlening, informeren, doorverwijzen verder sociaal onderzoek en individuele begeleiding maatschappelijk werker verslag wordt voorgelegd aan OCMW Raad of bij delegatie aan hmw of raadslid beslissing binnen 30 dagen beroepsmogelijkheid bij arbeidsrechtbank (kosteloos)
Sociaal onderzoek wettelijk vastgelegd als opdracht voor een maatschappelijk werker - woont aanvrager in Antwerpen? Is hij/zij behoeftig? Recht op ander inkomen? Zoekt hij/zij werk? Hoe gaat het met de kinderen? Gezondheidsproblemen? Invulling vrije tijd?
… huisbezoek maatschappelijk werker maakt afspraken met aanvrager (documenten binnenbrengen, nieuwe afspraak, werk zoeken, kinderen naar school, …). aanvrager moet meewerken aan het sociaal onderzoek hulpverlening + controle
6
Niet alleen geld! Psychosociale begeleiding hulp: • bij problemen op verschillende levensdomeinen • bij zoeken naar werk • informatie en advies doel: • personen integreren in de samenleving en hen helpen een zelfstandig leven uit te bouwen hoe? • met respect voor tempo van aanvrager maar ook rekening houdend met de verwachtingen van het beleid (en ruimer de samenleving menswaardig leven gaat ook over kansen voor kinderen, begeleiding bij intrafamilaal geweld, opkrikken van je zelfbeeld, gezonde voeding, cultuurparticipatie …
Cijfers sociale centra 2012
aantal nieuwe aanmeldingen bij intaker • 30 774 aanmeldingen - relatief veel senioren op intake voor hulp bij administratie, huurproblemen, kleine schulden of om de weg te wijzen in administratieve diensten
aantal klanten financiële hulp • 15 622 waarvan 7 500 leefloon en 4 159 equivalent leefloon
aantal 60 + met financiële hulp • 1 712 (vooral medische waarborgen, huurwaarborgen, voorschotten op pensioen ongeveer 60 à 100 op maandbasis)
vragen om thuiszorg, plaatsingen in woonzorgcentrum vooral via Zorgbedrijf (of mutualiteiten)
7
Recht op kwalitatieve dienstverlening laagdrempelig en nabij deskundig en professioneel personeel • klantvriendelijk onthaal en begeleiding • inspraak klanten uitgangspunten: wat heeft klant nodig? • uitgaan van kansen en mogelijkheden (niet van tekorten), integrale kijk beslissing binnen redelijke termijn niet van kastje naar de muur (max 1 keer doorverwijzen) klachtenprocedure samenwerken met partners met het oog op de meest geschikte dienstverlening
Recht op een zinvolle activiteit
iedereen moet actief bezig kunnen zijn volgens zijn/haar behoeften en mogelijkheden idealiter een job in het normale arbeidscircuit OCMW klanten niet altijd klaar omwille van • taalprobleem • drempels zoals kinderopvang, psychische problemen, arbeidshouding, gezondheidsproblemen
soms extra hulp nodig op vlak van arbeidshouding (op tijd komen!), werkritme en vakkennis
8
Activering enkele cijfers In 2012
3 065 klanten volgden een opleiding 2 590 klanten werkervaringstraject 244 klanten werken als vrijwilliger 71 klanten in arbeidszorg 37,70% stroomt door naar werk of opleiding na art. 60
3 klantengroepen
Gezondheid iedereen heeft recht op kwaliteitsvolle gezondheidszorg op maat aandacht voor : • fysiek én psychisch goed voelen • preventie (acties borstkanker, gezonde voeding op school, griepvaccinatie, …) informatie over gezondheidszorg, seksuele gezondheid, anticonceptie financiële drempels wegwerken • toeleiding vaste huisarts • tussenkomsten medische kosten
9
Gezondheid
laagdrempelig advies o.m. via sociale steunpunten gezondheid (Antwerpen Noord en Kiel) • gericht op (kansarme) buurtbewoners • advies, informatie, preventie en begeleiding rond gezondheid, hygiëne, voeding, dieet, … concreet: hulp bij verzorging , hulp bij een bezoek aan een dokter, specialist of ziekenhuis , uitleg over voeding en eetgewoontes, tips over omgaan met ziektes , opvolging van medicatiegebruik , begeleiding bij preventieve onderzoeken (bijv. mammografie, tbctest ...), opvolging van persoonlijke hygiëne en de woonsituatie, mogelijkheid om te baden of douchen met hulp indien men dat wil. sociaal verpleegkundige kan op huisbezoek komen coördinatie hulpverlening (maakt afspraken met andere diensten) vormingsactiviteiten over gezondheid.
Schuldhulpverlening cijfers 2012: - 2 042 dossiers schuldbemiddeling - 150 dossiers collectieve schuldbemiddeling (13% ouder dan 65 jaar) - 725 klanten budgetbeheer (20% ouder dan 65 jaar; 43% 55 jaar of ouder);
energieschulden: • Lokale Adviescommissie (LAC) zoekt naar oplossingen voor schulden bij de energieleveranciers • 16 149 dossiers op LAC in het jaar 2012 (waarvan 6 268 water) • geen specifieke info over aantal senioren
10
Juridische hulp Iedereen heeft recht op juridisch advies (ook de meest kwetsbaren) sociale rechtshulp in elke wijk toegankelijk, gratis, anoniem juridisch advies
Wonen Iedereen heeft recht op een kwaliteitsvolle woning, een plek om thuis te noemen aanbod OCMW Antwerpen • • •
circa 600 woningen voor gezinnen circa 15 crisiswoningen; daklozen: -
•
opvang Biekorf; winteropvang;
studentenkamers in Huize Sofia.
klantbegeleiding • • •
intensieve begeleiding OCMW huurders; convenant woonbegeleiding i.s.m. stad en Centra Algemeen Welzijnswerk; persoonsgerichte aanpak met oog op duurzame woonsituatie
11
Wonen: harde cijfers daklozen: • reguliere opvang : 2 278 personen waarvan 356 kinderen; • winteropvang: 1 253 personen; • hotelplaatsingen: 400 personen.
knelpunten: • • • • •
tekort aan opvangcapaciteit; lange verblijven (hoog aantal nachten voor relatief klein aantal dak- en thuislozen); harde kern daklozen; toename dakloosheid: vrouwen, kinderen.
Recht op culturele en maatschappelijke ontplooiing iedereen heeft recht op deelname aan cultuur en sport OCMW klanten en hun kinderen kunnen doen wat anderen ook doen (zonder financiële drempels); zij horen er bij welke tussenkomsten in 2012? • -
4 046 toelagen voor sport, cultuur, internet, vakantie, daguitstap, schoolreizen, … 129 gezinnen (472 personen) goedkoop op vakantie 641 gezinnen of groepen daguitstap 374 kinderen namen deel aan speelpleinwerking
fonds kinderarmoede: -
836 toelagen (816 voor schoolondersteuning; 16 voor psychologische of paramedische ondersteuning)
12
Behoeftige residenten woonzorgcentra Dienst Maatschappelijke Hulp aan Residenten onderzoekt behoeftigheid behoeftig: kan verblijfskosten niet of niet langer dan 1 jaar betalen ook burgers die het beheer van hun gelden vragen dienst onderzoekt eerst of OCMW Antwerpen bevoegd is vervolgens sociaal-financieel onderzoek beslissing binnen de 3 maanden na aanvraag (binnen de maand bij onmiddellijke opname) thuisblijvende partner recht op het bedrag Inkomensgarantie voor Ouderen( 1 011,70 euro)
Onderhoudsplicht bij verblijf in woonzorgcentrum
inkomen onvoldoende om verblijfskosten te betalen (is wettelijk geregeld) OCMW Antwerpen vraagt verblijfskosten terug aan kinderen rusthuisbewoner vrijstelling indien gezamenlijk belastbaar inkomen lager is dan wettelijk vastgesteld bedrag (22 011,90 euro + 3 081,67 euro per persoon ten laste) en geen eigendom met KI gelijk aan of groter dan 2 000 euro maximumbijdrage wordt bepaald volgens schaal en vervolgens begrensd op het kindsdeel onderhoudsbijdrage is voor 80% fiscaal aftrekbaar billijkheidsreden: mits bewijs dat kind tot 16 jaar niet opgevoed werd door ouders of er een verstoorde relatie bestond tussen ouder en kind kan vrijstelling verleend worden.
13
Detectie armoede X-stra! Wat? Gezamenlijk project stad & OCMW Doel: detectie gezinnen met een sociale problematiek en hen verbinden met reguliere hulp- en dienstverlening en uit sociaal isolement halen Hoe? Maatschappelijke werkers leggen proactief huisbezoeken af om de levensomstandigheden en noden van de bewoners te onderzoeken. Bewoners worden toegeleid naar de gepaste hulpverlening. Het gaat om kortlopende interventies.
14
