Océ Jaarverslag 2004

Océ

Jaarverslag

2004

Océ n.v. Verslag over het boekjaar 1 december 2003 tot en met 30 november 2004

Océ enables its customers to manage their documents efficiently and effectively by offering innovative print and document management products and services for professional environments

Exemplaren van de Nederlandstalige en de in het Engels vertaalde versie van dit jaarverslag kunt u aanvragen bij Océ n.v. afdeling Corporate Communications telefoon [077] 3594000 e-mail [email protected] Ook op de corporate website [http://www.oce.com] is dit verslag te raadplegen naast andere publicaties als persberichten, presentaties, speeches en overige aan het jaarverslag gerelateerde onderwerpen.

Inhoud

Verslag van de Raad van Bestuur

4 6 10 11 14

Océ: van nature innovatief Océ’s ambities en strategie Kengetallen Verslag van de Raad van Commissarissen Bericht van de voorzitter van de Raad van Bestuur

19 20 20 22

Financiële gang van zaken Resultaten Dividend Vooruitzichten Financiën

34 37 39 40

Ontwikkelingen in de markten | Digital Document Systems Corporate Printing Commercial Printing Software & Professional Services Océ Business Services

50 50 53 55 57 59

Kritische succesfactoren Kernwaarden Medewerkers Duurzaam ondernemen Research & Development Productie en logistiek Océ’s partners

Ontwikkelingen in de markten | Wide Format Printing Systems 42 Technical Document Systems 45 Display Graphics Systems 46 Imaging Supplies

Beheersaspecten 62 Corporate governance 69 Risico’s en risicobeheersing Jaarrekening

79 Geconsolideerde winsten verliesrekening 80 Geconsolideerde balans 82 Kasstroomoverzicht 84 Grondslagen van de financiële verslaggeving 89 Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening 94 Toelichting op de geconsolideerde balans 112 Vennootschappelijke balans

Overige gegevens

117 Voorgestelde winstbestemming 118 Maatschappelijk kapitaal 119 Accountantsverklaring

Diversen

120 121 122 123

Raad van Commissarissen Raad van Bestuur Senior Executives Centrale Diensten Voornaamste groepsmaatschappijen en hun leidinggevende functionarissen 125 Aanvullende informatie voor aandeelhouders

112 Vennootschappelijke winsten verliesrekening 114 Toelichting op de vennootschappelijke balans en de winsten verliesrekening

128 Vijf jaren Océ 130 Lijst van begrippen en afkortingen 132 Forward-looking statements

Profiel

4

Océ: van nature innovatief Océ is wereldwijd een van de toonaangevende aanbieders van hoogwaardige en innovatieve producten en diensten op het gebied van printen documentmanagement voor professionele gebruikers. De onderneming richt zich in eerste instantie op professionele omgevingen waar grote hoeveelheden documenten verwerkt worden. De klanten van Océ zijn dan ook actief in industriële en grafische sectoren en in kantooromgevingen. Océ ontwikkelt en produceert hiervoor in eigen beheer geavanceerde apparaten en systemen, die worden ingezet bij de productie, distributie en het beheer van documenten. Daarnaast biedt Océ zijn klanten innovatieve dienstverlening op het gebied van consultancy, uitbesteding en, in samenwerking met partners, financiering. Océ staat bekend als innovator, zowel in technologisch als in commercieel opzicht. De producten van Océ staan bekend om hun hoge kwaliteit, betrouwbaarheid, productiviteit, levensduur, gebruikers- en milieuvriendelijkheid en de lage total cost of ownership. Océ biedt zijn producten en diensten hoofdzakelijk aan via eigen verkoop- en serviceorganisaties. De organisatie van Océ is nauwkeurig afgestemd op de strategisch relevante marktsegmenten. Dit biedt de klant directe toegang tot zijn leverancier; anderzijds verschaft dit Océ een constante stroom van markten gebruikersinformatie. Hierdoor is Océ in staat snel en adequaat te reageren op veranderende marktbehoeften. Een deel van het productassortiment wordt in een aantal landen via gespecialiseerde distributeurs aangeboden.

Eigen productontwikkeling en consequente investering in Research & Development zijn kenmerkend voor Océ. Hierdoor beschikt Océ over een eigen en unieke technologiebasis. Op deze basis berust het succes van het productassortiment grotendeels. Bovendien wordt het innovatief vermogen van Océ verbreed en versterkt door allianties met strategische partners en samenwerking met co-developers. Océ is actief in tachtig landen, waarvan in een dertigtal met eigen verkoopmaatschappijen. De onderneming telt ruim 21.000 medewerkers, van wie veertig procent werkt in verkoop en service. Onderzoeks- en productiecentra van Océ zijn gevestigd in Nederland, Duitsland, België, Frankrijk, Tsjechië, de Verenigde Staten en Canada. In 2004 realiseerde Océ een omzet van € 2,7 miljard en een nettowinst van € 78 miljoen. In het schema op pagina 6 zijn in het kort de elementen van de ambities en strategische doelen van Océ opgenomen en wordt een overzicht gegeven van de in 2004 genomen acties.

Boekjaar Het boekjaar loopt van 1 december tot en met 30 november.

Profiel

Raad van Commissarissen Drs. J.L. Brentjens, voorzitter F.J. de Wit, vice-voorzitter Drs. M. Arentsen ra Drs. A. Baan Prof. Drs. P. Bouw Dr. J.V.H. Pennings Drs. L.J.M. Berndsen is tot en met de aandeelhoudersvergadering van 2 maart 2004 lid geweest van de Raad van Commissarissen.

Statuten De huidige statuten zijn vastgesteld bij notariële akte d.d. 23 december 2004. Océ n.v. is een internationale houdstermaatschappij zoals bedoeld in artikel 153, lid 3, sub b, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Statutaire zetel en handelsregister De statutaire zetel is te Venlo en de vennootschap is ingeschreven in het handelsregister te Venlo onder nummer 12002283.

Raad van Bestuur Ir. R.L. van Iperen, voorzitter Drs. J. van den Belt Drs. J.F. Dix

Hoofdkantoor Het hoofdkantoor is gevestigd te Venlo, St. Urbanusweg 43 postbus 101, 5900 ma Venlo, Nederland telefoon [077] 3592222, fax [077] 3544700 internet http://www.oce.com e-mail [email protected]

De heer R.E. Daly is tot 1 september 2004 lid geweest van de Raad van Bestuur.

Algemene informatie over Océ telefoon [077] 3592000

Directeur | Secretaris van de Vennootschap Mr. H.J. Huiberts [tot 1 januari 2005]

5

Océ’s ambities en strategie

6

Ambities

Strategische doelen

Acties gedurende 2004

Klanten Océ wil in de strategisch relevante marktsegmenten behoren tot de top-drie aanbieders.

Leidende positie versterken in zwart-wit breedformaat printing. | Leidende positie bereiken in displaygraphics. | Groeien tot top-drie positie in productieprinting in corporate en commercial omgevingen. | Belangrijke positie verwerven in kleur in alle relevante marktsegmenten. | Sterke aanbieder van diensten op het gebied van documentmanagement en business services. | Toonaangevend op het gebied van Software & Professional Services voor het beheer van documenten in geselecteerde marktsegmenten.

Versterking productportefeuille in alle omgevingen door introductie van nieuwe producten [hardware, software en services]. | Product roadmap komende vijf jaren geactualiseerd. | Expansie Technical Document Systems in Japan, China en opkomende markten. | Versterking marktpositie tds in kleurensegment in Europa. | Verhoogde investeringen in marketing programma’s en merkbekendheid. | Versterkte focus op kwaliteit van de Océ Business Services portefeuille. | Versterking distributiekracht door uitbreiding van en efficiencyverhoging in de verkooporganisaties. | Uitbreiding assortiment Imaging Supplies in het Display Graphics segment.

Medewerkers Océ wil een inspirerende werkomgeving bieden.

Wereldwijd een aantrekkelijke werkgever zijn. | In Nederland behoren bij de tien meest attractieve bedrijven voor academici en bij de top-vijf voor technici.

Roll-out van LearnLink in het kader van competentiemanagement. | Corporate leadership labs gestart. | Start Young Océ Professionals programma. | Sales producttrainingen geïntensiveerd. | Core Values programma Focus-onProfessionals geïmplementeerd.

Aandeelhouders Océ wil rendementen realiseren die de onderneming een plaats geven in de top van de bedrijfstak.

Structureel een rendement bereiken van 12% op de totale activa [roa] en 18% op het eigen vermogen [roe]. | Realiseren van een gemiddelde jaarlijkse omzetgroei van 10%, waarvan tenminste de helft autonoom.

Besparingsprogramma € 95 miljoen gerealiseerd. | Diverse nieuwe kostenverlagingsacties gestart in het kader van operational excellence [it, inkoop en logistiek]. | Uitbesteden lease-activiteiten [circa € 398 miljoen in 2004]. | Aandeel opgenomen in diverse duurzaamheidsindexen.

Partners Océ wil een netwerk van partnerships opbouwen dat tot de krachtigste in de bedrijfstak behoort.

Op technologisch gebied samenwerken met dé specialisten in de industrie. | Samenwerken met hoogwaardige toeleveranciers en werk uitbesteden aan sterke partners. | Samenwerken met marktpartijen die bijdragen aan het distribueren van Océ-producten en -standaarden.

Samenwerking met universiteiten en technologische topinstituten. | Uitbesteding van r&d-activiteiten aan publieke en private instellingen voortgezet. | Gestart met verplaatsing van een deel van de assemblage naar Centraal-Europa en via uitbesteding naar het Verre Oosten. | Océ prisma-producten uitgebreid en afgestemd met partnerproducten [prisma- web]. | Uitbesteding van de lease-activiteiten aan leidende vendor leasepartners.

Samenleving Océ wil ondernemen op een wijze die bijdraagt aan een duurzame ontwikkeling van de samenleving.

De uitgangspunten van de vn Global Compact implementeren. | Minimaliseren van de ongewenste effecten van Océ-producten op de omgeving.

Corporate duurzaamheidsverslag opgesteld volgens gri -richtlijnen. | Duurzaamheidsaspecten bevorderd bij toeleveranciers.

Strategisch perspectief

Middellange termijn [3-5 jaar] Verzekeren van sterke posities in groeimarkten Nu al heeft Océ een groot aantal activiteiten in gang gezet om op de middellange Korte termijn [1-3 jaar] termijn leidende posities zeker te stellen in Versterken van leidende posities en verbeteren groeimarkten. Te denken valt daarbij aan zowel van groei en winstgevendheid Océ heeft in het het versterken van de posities in printing-onafgelopen jaar de verkoop van apparaten duidelijk demand, business services en display graphics, zien verbeteren. Met zijn marktgerichte organi- alsook van de posities in kleur en software. Hierin zullen zowel verschillende vormen van satie en nieuwe producten en diensten is Océ goed gepositioneerd om de winstgevendheid en samenwerking met sterke partners als acquisities omzet te verhogen. Bovendien zal de groei in de een belangrijke rol spelen. verkoop van apparaten op termijn leiden tot een Lange termijn [> 5 jaar] herstel van de inkomsten uit service. Om deze ontwikkeling op korte termijn te ondersteunen zal Océ blijven werken aan het verbeteren van de Uitbouwen van de positie in documentoperationele efficiency. In het komende jaar ligt management Klanten vragen in toenemende hierbij de nadruk op het verder versterken van de mate naar geïntegreerde oplossingen voor het efficiency alsook de omvang van de organisatie beheer van documenten. Océ ondersteunt zijn klanten nu reeds met een groeiend aantal en processen op het gebied van marketing en verkoop, het verbeteren van de inkoopprocessen diensten en oplossingen voor het effectief en en het optimaliseren van de it-infrastructuur en efficiënt omgaan met papieren en elektronische de logistieke processen. Daarnaast zal het uitbe- documenten. De business groepen Océ Business steden van de lease-activiteiten worden afgerond. Services en Software & Professional Services Het uiteindelijk doel van deze acties is het richten zich specifiek op deze vraag. kunnen leveren van steeds betere producten en Océ heeft de ambitie om ook binnen geselecdiensten aan steeds meer klanten. teerde segmenten van de markt voor documentmanagement een top-drie positie te bereiken.

Uitbouwen van de positie in documentmanagement

Verzekeren van sterke posities in groeimarkten

Versterken van leidende posities en verbeteren van groei en winstgevendheid

> 5 jaar

3-5 jaar

1-3 jaar

7

Kengetallen

2004

10

2003

› € miljoen

Mutatie in % ten opzichte van voorgaand jaar Autonoom Non-recurring* Recurring*

2.652,5 –4,2 –0,1 10,6 –3,6

2.769,3 –12,8 –5,1 –9,9 –3,4

In % van de netto-omzet

1.103,4 41,6

1.165,2 42,1

Bedrijfsresultaat voor bijzondere waardeverminderingen

118,3

150,0

Bedrijfsresultaat [ebit]** Mutatie in % ten opzichte van voorgaand jaar In % van de netto-omzet In % van het gemiddeld balanstotaal [roa]

110,4 –11,6 4,2 4,8

124,8 –44,8 4,5 4,7

Mutatie in % ten opzichte van voorgaand jaar In % van de netto-omzet

78,1 27,0 2,9

61,5 –45,4 2,2

2.233,1 714,1

2.421,3 712,8

122,7

106,4

370,5

327,8

21.315

22.204

Gewone nettowinst

In % van het gemiddeld gewone eigen vermogen [roe]*** 11,3

8,5

Per gewoon aandeel van € 0,50 nominaal

Nettowinst Eigen vermogen Dividend

0,89 7,87 0,58

0,69 7,87 0,58

Aantal gewone aandelen van € 0,50 nominaal

Gemiddeld uitstaand Potentiële toename uit conversies/opties

83.487.576 1.271.054

83.408.783 759.019

0,88

0,69

16,10/10,60 11,25

13,70/6,50 11,92

Netto-omzet

Brutomarge

Nettowinst

Balanstotaal Eigen vermogen Netto-investeringen in immateriële en materiële vaste activa Kasstroom voor financieringsactiviteiten Aantal medewerkers per 30 november

Nettowinst per gewoon aandeel van € 0,50 uitgaande van volledige conversie Hoogste/laagste koers in het boekjaar Ultimo koers in het boekjaar

*

Non-recurring omzet: verkopen apparaten, software en professional services. Recurring omzet: inkomsten uit onderhoud, materialen, huur, rente en business services.

** ***

ebitda 2004 bedroeg € 266 miljoen. De definitie van roe is gewijzigd ten opzichte van 2003.

medewerkers

euro

aandelen

euro

Verslag van de Raad van Commissarissen

Resultaat en strategische positie Océ heeft het verslagjaar afgesloten met een nettowinst van € 78,1 miljoen; dat is € 0,89 per gewoon aandeel. De omzet daalde ten opzichte van 2003, maar autonoom, dat wil zeggen gecorrigeerd voor Aan de jaarlijkse Algemene Vergadering van wisselkoerseffecten, was deze onveranderd. Aandeelhouders van de Naamloze Vennootschap In 2004 is veel aandacht besteed aan de strateOcé, gevestigd te Venlo. gische positionering van Océ-producten in de twee kerngebieden Digital Document Systems Jaarverslag Hierbij bieden wij het jaarverslag en Wide Format Printing Systems. De discussie aan dat door de Raad van Bestuur is opgesteld spitste zich toe op de vraag hoe in beide markten waarin de jaarrekening over 2004 is opgesegmenten blijvend een toppositie te kunnen nomen. De jaarrekening is gecontroleerd door innemen. Voor groei en een permanent gezonde PricewaterhouseCoopers Accountants n.v. De goedkeurende verklaring van de accountant ontwikkeling van de onderneming op langere termijn is het verwezenlijken van deze doelis opgenomen op pagina 119 van dit verslag. stelling van substantiële betekenis. De Raad van Het jaarverslag is met de Raad van Bestuur beCommissarissen kan vaststellen dat dit voor de sproken in aanwezigheid van de accountants. Raad van Bestuur de hoogste prioriteit heeft en De discussie en de inbreng van de aanwezigen daarbij hebben ons ervan overtuigd dat het jaar- dat het management over een brede linie in de diverse landen scherp gericht is op een alerte en verslag een goede basis vormt voor de verantwoording die de Raad aflegt met betrekking tot goede implementatie van dit beleid. Anderzijds moet worden vastgesteld dat het het gehouden toezicht. Wij stellen u voor de jaarrekening, inclusief het economisch klimaat daarbij nog steeds niet mee dividendvoorstel, vast te stellen en de Raad van zit. Het vooralsnog uitblijven van een krachtige economische opleving heeft uiteraard conseBestuur en de Raad van Commissarissen quenties voor een verdergaande verbetering van decharge te verlenen voor het gevoerde beheer resultaten, marges en aandeelhouderswaarde. respectievelijk het gevoerde toezicht op het Echter onder deze omstandigheden heeft de beheer over het afgelopen boekjaar. onderneming bepaald niet stilgezeten. De kostenstructuren zijn wezenlijk verbeterd. Het enkele jaren geleden ingezette herstructureringsplan heeft daartoe een grote bijdrage geleverd. Aan de andere kant zijn investeringen in nieuwe productontwikkelingen ook niet uitgebleven. Integendeel, er is doelgericht gewerkt aan de kwaliteitsverbetering van de Océ hardware en software producten. Het is zeer belangrijk daarbij te kunnen melden dat de recent gelanceerde producten blijken in te spelen op de marktvraag en aanslaan. Deze twee factoren, te weten een kostenbewuste en efficiënte organisatie en een attractief aanbod van nieuwe producten, zullen bij een aantrekkende economie de resultaten in gunstige zin beïnvloeden. De Raad van Commissarissen ziet dan ook de komende jaren met vertrouwen tegemoet.

11


12

De auditcommissie kwam zesmaal bijeen. Bij alle vergaderingen zijn ook de interne en de externe accountant aanwezig geweest. Leden van het management woonden de vergaderingen op Toezicht De Raad van Commissarissen veruitnodiging bij. De kerntaken van de auditgaderde in het verslagjaar achtmaal met de Raad commissie omvatten een uitgebreide beoordeling van Bestuur. De strategie van de onderneming van de financiële rapportage, voordat die been van de Strategische Business Units, gericht handeld wordt in de vergadering van de voltalop verbetering van de positie van Océ in de lige Raad van Commissarissen, het toezicht op geselecteerde landen en marktsegmenten, het interne beheerssysteem en een evaluatie van zijn – zoals hierboven al aangeduid – uitvoerig het risicoprofiel van de onderneming. De combesproken. Ook sprak de Raad van Commismissie heeft ter vervulling van die taken de jaarsarissen met de Raad van Bestuur over risico’s resultaten, de resultaten over het eerste halfjaar en en de systemen om deze te beheersen. die over het eerste en derde kwartaal besproken. Aan deze systemen is voorts veel aandacht De commissie behandelde ook de interne bebesteed in relatie tot de specifieke eisen van de heers- en controlesystemen, de financiële rapporSarbanes-Oxley Act in de Verenigde Staten en in tage, de naleving van de aanbevelingen van de relatie met de nieuwe Nederlandse corporate accountants, de activiteiten van de interne governance code. accountantsdienst, de activiteiten, bezoldiging Regelmatig besprak de Raad de commerciële en en onafhankelijkheid van de externe accountechnologische ontwikkelingen alsmede de tant, voorstellen op het gebied van taxplanning financiële positie van Océ. De plannen met been het financieringsplan van de vennootschap. trekking tot de verplaatsing van bepaalde assemblage-activiteiten naar Centraal-Europa en het De remuneratiecommissie kwam in het verslagVerre Oosten zijn nauwlettend gevolgd. Evenals jaar vijfmaal bijeen. De commissie besprak de in andere jaren heeft overleg plaatsgevonden vergoedingen en bonussen voor de Raad van met de interne en de externe accountant. Voorts Bestuur en bereidde aanpassingen voor op het zijn besproken de samenstelling en het functio- bezoldigingsbeleid van de Raad van Bestuur in neren van de Raad van Bestuur en het manage- het algemeen en de invoering van het aandelenment development programma met betrekking plan in het bijzonder. tot de belangrijke sleutelfunctionarissen binnen Het remuneratiebeleid werd geagendeerd op de Océ. Ook is het functioneren van de Raad van Jaarlijkse Algemene Vergadering van AandeelCommissarissen en van de individuele commis- houders van 2 maart 2004. Daarover ontstond sarissen aan de orde geweest. De ontwikkelingen een uitvoerige discussie met aandeelhouders. op het gebied van corporate governance hebben Besloten werd toen dit agendapunt te verdagen geleid tot een wijziging van de statuten en het en later in het jaar daarop terug te komen. opstellen dan wel herzien van reglementen van Op 8 september 2004 kwamen tijdens een de Raad van Commissarissen en een drietal buitengewone aandeelhoudersvergadering het commissies. bezoldigingsbeleid en een aangepast Deze reglementen zijn beschikbaar op de corpo- management-aandelenplan opnieuw ter sprake, rate website van Océ: http://www.oce.com. waarbij ook met eerdere opmerkingen en vragen van aandeelhouders rekening kon worden gehouden. De voorstellen werden met grote meerderheid goedgekeurd. Het goedgekeurde bezoldigingsbeleid is daarmede voor de komende jaren geldend. Worden in de komende jaren in dat bezoldigingsbeleid belangrijke wijzigingen voorgenomen, dan zullen deze ter goedkeuring aan de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering worden voorgelegd. Overigens wordt op het remuneratiepakket uitgebreid ingegaan op pagina 63 en verder onder het hoofdstuk corporate governance.


De selectie- en benoemingscommissie kwam viermaal bijeen. Vereiste kwaliteit en bezetting van de toplagen waren de belangrijkste onderwerpen. Dit in het kader van management development. Raad van Bestuur In het verslagjaar is de samenstelling van de Raad van Bestuur gewijzigd. Per1 september heeft de heer R.E. Daly zijn functie als lid van de Raad van Bestuur van Océ n.v. neergelegd als gevolg van meningsverschillen over het strategisch beleid. De Raad van Commissarissen heeft deze beslissing gerespecteerd en is de heer Daly dank verschuldigd voor zijn bijdrage aan de onderneming. De heer J.F. Dix, die gedurende acht jaren de Amerikaanse activiteiten met succes ontwikkeld heeft, neemt voorlopig de rol van ceo in de Verenigde Staten waar. Intussen wordt de gewenste topstructuur voor de komende jaren voorbereid. In de loop van 2005 volgt daarover nadere informatie. Leden van de Raad van Commissarissen De heer L. Berndsen gaf in het verslagjaar te kennen dat hij na afloop van zijn benoemingstermijn niet beschikbaar zou zijn voor herbenoeming. Hij trad in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering op 2 maart 2004 af als lid van de Raad van Commissarissen. De Raad van Commissarissen is de heer Berndsen erkentelijk voor de grote bijdrage die hij sinds 1996 en laatstelijk als voorzitter en financieel expert van de auditcommissie, heeft geleverd. Per 2 maart 2004 werd de heer M. Arentsen door de aandeelhouders als opvolger van de heer Berndsen benoemd. Een uitgebreid overzicht met betrekking tot de personalia van de leden van de Raad van Commissarissen, inclusief het jaar van eerste benoeming, lopende termijn en maximale zittingsperiode, wordt gegeven op pagina 120 van het jaarverslag.

Océ heeft onder een ongunstige economie ook in 2004 relatief goed gepresteerd. Aan inkrimpingen of overplaatsing van productie-activiteiten was niet te ontkomen met het oog op een blijvend gezonde positie. De Raad van Commissarissen spreekt zijn bijzondere waardering uit voor de inspanningen die door alle medewerkers zijn geleverd zowel voor de resultaten van 2004 als ook voor het perspectief voor de komende jaren. 28 januari 2005 J.L. Brentjens, voorzitter F.J. de Wit, vice-voorzitter M. Arentsen A. Baan P. Bouw J.V.H. Pennings

13

Bericht van de voorzitter van de Raad van Bestuur

14

Het jaar 2004 was voor Océ dynamisch en in een aantal opzichten succesvol. Dat is echter nog niet vertaald in resultaten. De sterke omzetgroei in apparaten en systemen was een goed signaal na een periode van teruggang. Het onderstreepte het succes van de ingrijpende vernieuwingsslag in ons productassortiment. De verwachting dat reeds in 2004 de groeiende verkoop van systemen zou worden gevolgd door een herstel van inkomsten uit service, huur en materialen, is niet uitgekomen. Deze zogenaamde recurring omzet, die 72% van de totale omzet uitmaakt, bleef gedurende geheel 2004 dalen en had daardoor een negatieve uitwerking op het resultaat.We hebben echter de stellige verwachting dat hier sprake is van uitstel, zeker niet van afstel. In de onderliggende factoren zagen we in het verslagjaar bovendien onmiskenbaar de veranderingen ten goede, dikwijls als rechtstreeks gevolg van de verbeteringen die we in de afgelopen jaren in onze onderneming hebben doorgevoerd. Die gaan zich nu en in de nabije toekomst uitbetalen.

Een sterker Océ We hebben in 2004 weer veel nieuwe apparaten en systemen, hardware en software, aan het assortiment toegevoegd. Daar zijn doorontwikkelingen van beproefde systemen bij, maar ook compleet nieuwe en veelbelovende producten. Océ heeft er zijn leidende positie in print en output managementsystemen in zijn traditionele markten duidelijk mee onderstreept en daarmee ook in een aantal belangrijke groeimarkten zijn kandidatuur voor de top gesteld. Om het succes van het vernieuwde assortiment om te zetten in winstgevende omzet hebben we, in lijn met de strategie, de distributiekracht versterkt, zowel kwalitatief als kwantitatief. Door uitbreiding van de verkooporganisaties, zowel centraal als in de groepsmaatschappijen, ondersteund door intensieve training en forse investeringen in marketing, is onze commerciële kracht fors opgevoerd. We zien de resultaten daarvan in de verkoopcijfers van printsystemen. Ook was 2004 het jaar waarin wij de eerste stappen zetten voor uitbesteding op grotere schaal van de productie van modules en complete apparaten in Tsjechië en het Verre Oosten. Door lagere loonkosten en lokale inkoopvoordelen kan de kostprijs van de apparaten voldoende dalen om ons competitief vermogen te handhaven. De eerste resultaten zijn zeer hoopgevend en, hoewel we daar zeer zorgvuldig mee omgaan, streven wij naar versnelling van het proces. De leaseprogramma’s die Océ is overeengekomen met zijn leasepartners zijn in het verslagjaar in de grootste werkmaatschappijen van Océ geïmplementeerd. De samenwerking is in die landen nu volledig operationeel. Daarnaast heeft Océ een belangrijk deel van zijn bestaande leaseportefeuille verkocht aan diezelfde leasepartners. Meer dan de helft van Océ’s totale leaseportefeuille is nu uitbesteed. Het resultaat hiervan is dat de financiële slagkracht van Océ is gegroeid en dat de financiële dienstverlening aan onze klanten verder is geprofessionaliseerd. Bij al onze inspanningen om de onderneming te richten op de actualiteit van onze markten kunnen we bouwen op sterke pijlers: onze medewerkers, onze producten, onze partners, onze klanten en, niet in de laatste plaats, onze omgeving, de wereld waarin wij op verantwoorde wijze willen ondernemen.


Klanten

Het vinden van printoplossingen voor onze klanten staat voorop in het denken en handelen Medewerkers van Océ. Kleur rukt op in de wereld van onze klanten: een steeds groter deel van de printBinnen de organisatie hebben we de herstructu- activiteiten betreft kleur en dat volume groeit reringen van de afgelopen jaren achter de rug en sterk. Océ heeft, zeker met de nieuwe kleurenzijn we hard bezig met een verdere professiona- apparaten uit eigen ontwikkeling, een sterk lisering van de medewerkers. Er waren moeilijke assortiment beschikbaar, ook voor de commermomenten rond de uitbesteding van productie ciële markten. Vooral de modulair opschaalbare en het daarmee verbonden verlies van werkhogesnelheidsprinters en de apparaten die naast plekken, maar ook dit jaar weer hebben we full colour ook tegen lagere kosten zwart-wit kunnen vaststellen dat de wil om Océ’s strategie kunnen printen, nemen essentiële plaatsen in tot een succes te maken, intern kan rekenen op bij onze klanten. een breed draagvlak. Een belangrijke tak van onze activiteiten vormt De activiteiten in het kader van de verdere ook de outsourcing-dienstverlening aan klanten professionalisering van de medewerkers sluiten die hun complete documenten printmanagedaarbij aan. Het gaat om kwalitatieve versterment aan Océ hebben overgedragen. king van het menselijk potentieel ten behoeve Zowel kwantitatief als kwalitatief groeit deze activiteit snel en wij kunnen goed inspelen op van de ontwikkeling van de onderneming. Dat kan niet zonder de medewerkers actief in te de behoeften van de klant, ook in samenwerking met aanbieders van deze diensten in de schakelen. Zij worden dan ook gestimuleerd it-sector. zich stelselmatig te ontwikkelen en in de context van hun werk de plaats te bereiken waar zij Duizenden [potentiële] klanten zagen onze zich ten volle kunnen ontplooien. Als kaders en apparaten in actie tijdens het Océ Open House ijkpunten zijn, vanuit de organisatie zelf, zeven in Poing, maar ook op de grootste printingexpositie van de wereld, de Drupa in gemeenschappelijke kernwaarden geïdentifiDüsseldorf. Voor alle belangrijke marktsegmenceerd die betrekking hebben op doelen, ten zijn witte vlekken in het assortiment opgehouding en stijl van en in ons werk. Op die vuld met documenten printmanagementpunten rekenen Océ-medewerkers zichzelf en elkaar af en op die punten willen zij ook door de producten die stuk voor stuk met instemming buitenwereld beoordeeld worden. Geen enkele verwelkomd zijn. Dat geldt ook voor de, vaak als beste beoordeelde, softwarecomponenten. daarvan is nieuw, maar in hun samenhang vormen ze een duidelijke richtlijn voor de ont- In toenemende mate wordt daarbij, afhankelijk wikkeling van de onderneming. Tal van interne van de vraag van de klant, ook apparatuur van activiteiten zijn inmiddels gestart om het dage- derden voor de lagere volumesegmenten lijks handelen met de gekozen gemeenschappe- ingezet. lijke kernwaarden, die elders in dit jaarverslag Partners uitvoerig worden toegelicht, te doordrenken. Een belangrijk deel van onze kracht ligt in het feit dat wij door de jaren heen zijn uitgegaan van eigen technologie, van eigen verkoop- en servicekanalen en van het vermogen, eigen aan Océ, om voor belangrijke nichemarkten exact de juiste oplossingen te ontwikkelen. Minder manifest is het feit dat we wereldwijd op hoog niveau kunnen acteren, ook is toe te schrijven aan de manier waarop wij activiteiten van anderen inzetten in onze bedrijfsprocessen. Samenwerking op hoog niveau is een van de wezenskenmerken van Océ. Dit jaar trok de uitbesteding van de productie sterk de aandacht, maar 95% van de onderdelen wordt al

15


16

De juiste koers

Het bovenstaande maakt duidelijk dat we in 2004 tal van zaken met succes hebben afgerond. Andere staan goed op de rails en zijn op weg jarenlang door partners vervaardigd. Ook de financiële lease-activiteiten vinden inmiddels in naar succes. Natuurlijk gaan de ontwikkelingen ons niet snel genoeg. Wij hadden veel hogere samenwerking met financiële partijen plaats. Zowel in onderzoek als in de ontwikkeling van verwachtingen over de snelheid waarmee de verschillende markten zich zouden herstellen. softwareprogramma’s en apparaatmodules is Maar we hebben te maken met geografische samenwerking standaard en in de verkoop leveren wereldwijd in tal van gebieden bekende faseverschillen waar het gaat om distributieplaatselijke distributeurs onze apparatuur. Océ kracht en ontwikkeling van markten, met langkan, met zijn lange ervaring, goed samenwerken durige besluitvormingsprocessen bij klanten en met geduchte concurrentie bij het veroveren en en staat steeds open voor nieuwe, uitdagende samenwerkingsverbanden. Dat zal in de nabije heroveren van terrein in de door ons gekozen toekomst van groot belang blijken bij het verder markten. We zijn sterk genoeg én we zijn overtuigd van de juistheid van onze strategische versterken van onze marktpositie. lijnen, zowel voor de kortere als langere termijn. Waar nodig brengen wij correcties en verfijninSamenleving gen aan, zoals bijvoorbeeld een verruiming van Duurzaamheid is terecht de laatste jaren steeds onze activiteiten in het kantoorsegment. Onze strategische koers is echter onveranderd. nadrukkelijker op de agenda van de NederWe hebben de middelen en de positie om in al landse ondernemingen terechtgekomen. onze markten de prominente rol te spelen die Wij zijn er trots op dat in de geschiedenis van ons bedrijf de zorg voor mensen en de zorg voor we ambiëren. Ons assortiment is beter en vollediger dan ooit, onze distributie is verder verde omgeving steeds als rode draad zichtbaar is sterkt en de kracht van ons menselijk potentieel geweest. Inmiddels hebben duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen ook neemt nog met de dag toe. En bovenal hebben we een brede, bijzonder loyale klantenkring in de verslaggeving een gestructureerde plaats gekregen. Ons corporate duurzaamheidsverslag waarmee wij nauwe relaties onderhouden, over 2003 dat dit verslagjaar verscheen, wordt in gebaseerd op vertrouwen in en waardering voor 2005 opgevolgd door een rapport dat tevens de onze producten en diensten. Zelfs, of wellicht juist, in een economisch onactiviteiten van de grootste Europese dochtergunstige omgeving zijn daarmee alle ingreondernemingen en van Océ North America, diënten voor succes aanwezig. Inc. zal omvatten. Op dat moment zal voor iedereen waarneembaar zijn welke belangrijke Vooruitzichten rol maatschappelijk verantwoord ondernemen en specifieke duurzaamheid in onze bedrijfsHet jaar 2004 was niet gemakkelijk en 2005 zal voering spelen. dat evenmin zijn. Het uitblijven van groei in recurring omzet zal nog enige tijd een negatieve invloed op de resultaten hebben. We zijn er echter van overtuigd dat wij de groei in de apparatenverkoop kunnen vasthouden. Dat betekent dat we in het komend verslagjaar forse stappen kunnen zetten in de richting van de door ons gestelde doelen. Daarbij weten we ons gesteund door alle partijen die met ons samenwerken in het realiseren van die positie: onze klanten, onze medewerkers, onze aandeelhouders en onze partners. Daarvoor zeggen wij hen allen hartelijk dank. R.L. van Iperen, voorzitter

Verslag van de Raad van Bestuur

18

De Raad van Bestuur van Océ n.v. Van links naar rechts: J.F. Dix, J. van den Belt en R.L. van Iperen, voorzitter.

Financiële gang van zaken

Op de balans was het translatieresultaat: Totaal activa Eigen vermogen

–62,1 –25,9

› € miljoen

Resultaten

19

In 2004 werden de resultaten beïnvloed door factoren die in een vergelijking met voorgaande jaren, maar ook voor de beoordeling van toekomstige resultaten, dienen te worden meegenomen: | De helft van de eind 2003 bestaande leaseportefeuille werd in 2004 verkocht, hetgeen belangrijk lagere rente-inkomsten tot gevolg had [€ 29,4 miljoen lager dan in 2003]. In het jaar 2004 werd deze structurele inkomstenvermindering, die ook een substantiële verlaging van leasedebiteuren met zich bracht van bijna € 400 miljoen, volledig gecompenseerd door een eenmalige winst op de verkoop van de leaseportefeuille [€ 30,9 miljoen]. | Voor de onderwerpen waar ifrs niet conflicteert met Dutch gaap, is ifrs reeds volledig doorgevoerd in de jaarrekening van 2004. Voor de winsten verliesrekening en de balans was het netto-effect van deze wijzigingen in totaal vrijwel neutraal. | De Euro werd aanmerkelijk sterker in 2004. Dit had een wezenlijke invloed op de winst en op de balans. De negatieve invloed van koerseffecten op het bedrijfsresultaat was, wanneer dit resultaat wordt vergeleken met 2003: Translatieresultaat Transactieresultaat Netto invloed hedges [2003 versus 2004]

–4,7 –17,1 –15,9

Totale invloed koersen op bedrijfsresultaat

–37,7

› € miljoen

De omzet in 2004 was € 2.652 miljoen [2003: € 2.769 miljoen]. Autonoom is de omzet vrijwel gelijkgebleven aan 2003, en hiermee is de daling van de afgelopen drie jaren tot staan gebracht. De omzet van 2004 is inclusief de winst op de verkoop van de leaseportefeuille [€ 30,9 miljoen]. De omzet van printsystemen steeg, voornamelijk als gevolg van de introductie van nieuwe hardware- en softwareproducten. De recurring omzet [onderhoud, materialen, huur, rente en business services] daalde ten opzichte van 2003. De brutomarge was met 41,6% lager dan vorig jaar [42,1%]. De operationele kosten [exclusief bijzondere waardeverminderingen] waren € 30,1 miljoen lager dan in 2003. Het bedrijfsresultaat bedroeg € 110,4 miljoen en was daarmee € 14,4 miljoen lager dan in 2003. Ten gevolge van belangrijk lagere financieringskosten en belastingen was het nettoresultaat € 16,6 miljoen hoger dan in 2003. Ook gecorrigeerd voor bijzondere waardeverminderingen, die in 2003 hoger waren dan in 2004, is de nettowinst in 2004 hoger dan vorig jaar. De totale activa daalden dit verslagjaar wederom en bedroegen € 2.233 miljoen [2003: € 2.421 miljoen]. De daling komt voornamelijk door de verkoop van bestaande leasedebiteuren [€ 312 miljoen]. Dat de activa desondanks niet meer daalden komt doordat het saldo van de liquide middelen met € 257 miljoen gestegen is. Handelsdebiteuren daalden met € 51 miljoen. Leasedebiteuren daalden met € 398 miljoen. Overige activa stegen met € 4 miljoen.

3500

Netto-omzet

50

Brutomarge

3150

› € miljoen

45

in procenten van de

2800

40

netto-omzet

2450

35

2100

30

1750

25

1400

20

1050

15

700

10

350

5

0

0 00

01

02

03

04

00

01

02

03

04

Dividend


20

Wij stellen voor om, evenals over het boekjaar 2003, over het boekjaar 2004 een dividend uit De free cashflow was met € 370 miljoen voor het te keren van € 0,58 per gewoon aandeel van vierde achtereenvolgende jaar goed [2003: € 328 € 0,50 nominaal. Met dit dividend is een bedrag miljoen]. De verkoop van de leaseportefeuille gemoeid van € 48,4 miljoen [2003: € 48,4 miljoen]. Bij aanvaarding van dit voorstel door de droeg in belangrijke mate bij aan dit resultaat. Algemene Vergadering van Aandeelhouders De rentedragende leningen daalden met € 68 miljoen; gecorrigeerd voor liquide middelen was komt het slotdividend op € 0,43; het interimdividend bedroeg € 0,15. de daling van de ‘net debt’ € 326 miljoen [van € 494 miljoen eind 2003 naar € 168 miljoen Voorgesteld wordt om het slotdividend geheel eind 2004]. in contanten uit te keren. De pay-out van 65,0% van de nettowinst [2003: 83,5%] is hoger dan Het groepsvermogen was met € 752 miljoen de norm van het dividendbeleid [33%]. gelijk aan dat van eind 2003. De solvabiliteit was met 33,7% binnen de geVooruitzichten wenste marge van 30 tot 40%. Het rendement op de totale activa [roa] bedroeg 4,8% [2003: Océ investeert in 2005 verder in distributie4,7%] en het rendement op het eigen vermogen kracht. Dankzij het vernieuwde assortiment zal [roe] was 11,3% [2003: 8,5%]. Dit was ver de verkoop van printsystemen verder stijgen. beneden de doelstelling van respectievelijk 12% Dit zal leiden tot een ombuiging in de trend van en 18%. Ondanks de diverse positieve ontde recurring omzet, die naar verwachting in de wikkelingen die in 2004 plaatsvonden zijn de loop van 2005 zal plaatsvinden. behaalde rendementen niet bevredigend. Het bedrijfsresultaat uit de commerciële activiIn Digital Document Systems [dds] steeg de teiten exclusief boekwinst op de verkoop van de omzet autonoom licht na drie jaar van daling. leaseportefeuille zal naar verwachting bij een De autonome stijging van de non-recurring niet verder verslechterende dollar-euro relatie, omzet zette zich voort [+13,3%]. De recurring stijgen ten opzichte van 2004. omzet daalde autonoom met 3,6% ten opzichte De nettowinst zal ten gevolge van de afgenomen van 2003. lease-inkomsten lager zijn dan in 2004. In Wide Format Printing Systems [wfps] daalde de omzet autonoom met 1,0%. Deze daling is volledig toe te schrijven aan de daling van de omzet van media [tengevolge van prijsdruk] en de lagere lease-inkomsten. Alle andere componenten van de wfps omzet stegen autonoom.

0

Verandering in recurring

20

Verandering in non-recurring

–1

omzet per kwartaal

15

omzet per kwartaal

–2

t.o.v. dezelfde periode van

10

t.o.v. dezelfde periode van

–3

vorig jaar

5

vorig jaar

–4

autonoom in procenten

0

autonoom in procenten

–5

–5

–6

–10

–7

–15

–8

–20

–9

–25 1 2 3 4 1 2 3 4 2003 2004

kwartaal

1 2 3 4 1 2 3 4 2003 2004

kwartaal


Tabel 1

Informatie per strategische business unit

Wide Format Printing

› € miljoen

2004 818 55 617

2004

› € miljoen

recurring

2004

862 55 674

2003

1.834 55 1.616

Eerste kwartaal Tweede kwartaal Derde kwartaal Vierde kwartaal

Omzet naar geografische gebieden

non-recurring totaal

Totaal

2.652 110 2.233

2.769 125 2.421

recurring


142 186 173 234

622 682 646 702

536 525 494 525

141 167 159 222

677 692 653 747

1.917

735

2.652

2.080

689

2.769

2003

recurring


–3,0 –1,3 –2,7 –7,5

+7,9 +16,0 +10,0 +8,8

recurring

–0,7 +2,9 +0,4 –2,7

2004


–1,6 –5,3 –4,5 –2,2

–25,5 –12,6 –5,9 +3,1

–7,6 –7,1 –4,9 –0,7

2003

› € miljoen

Verenigde Staten Duitsland Nederland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Rest van Europa Rest van de wereld

1.907 70 1.747

2003

2003

Veranderingen [autonoom] in de 2004 omzet per kwartaal ten opzichte van dezelfde periode van vorig jaar in procenten

Tabel 4

2004

21

480 496 473 468


Tabel 3

2003

Omzet per kwartaal

Totaal

totaal

Systems

Netto-omzet Bedrijfsresultaat [ ebit] Activa

Tabel 2

Digital Document Systems

in %

› € miljoen

in %

925 333 291 191 180 534 198

35 13 11 7 7 20 7

1.046 335 284 199 183 519 203

38 12 10 7 7 19 7

2.652

100

2.769

100


22

Financiën Omzet In 2004 bedroeg de omzet € 2.652 miljoen [2003: € 2.769 miljoen]. Autonoom was de omzet, inclusief de winst op de verkoop van de leaseportefeuille, gelijk aan 2003. De non-recurring omzet was met € 735 miljoen autonoom 10,6% hoger dan in 2003 [2003: € 689 miljoen]. De recurring omzet daalde autonoom met 3,6% en bedroeg € 1.917 miljoen [2003: € 2.080 miljoen]. De rente uit financial lease daalde met € 29,4 miljoen [30%] tot € 68,2 miljoen, voornamelijk door de verkoop van de leaseportefeuille. In 2004 bedroeg de [eenmalige] winst uit deze verkoop € 30,9 miljoen. Brutomarge De daling van de brutomarge van 42,1% in 2003 naar 41,6% in 2004 is het gevolg van de sterk negatieve invloed van wisselkoersen op de resultaten. Indien hiervoor wordt gecorrigeerd, dus autonoom, stijgt de brutomarge procentueel zelfs licht als gevolg van volume-mix effecten.

Operationele kosten De operationele kosten [exclusief bijzondere waardeverminderingen] daalden met € 30,1 miljoen. In totaal daalden de operationele kosten autonoom. Gezien de nadruk die Océ legt op het versterken van de distributiekracht en op r&d is de ontwikkeling van de operationele kosten bevredigend. De uiteindelijke resultaten van de kostenbesparingen voortvloeiend uit de herstructurering van 2001/2002 droegen hieraan bij. Financieringskosten De financieringskosten daalden met ruim 40% van € 30,6 miljoen in 2003 naar € 18,1 miljoen in 2004. Dit was het gevolg van een verdere daling van het rentedragende vermogen [net debt] met € 326 miljoen. Het gemiddelde rentepercentage van leningen was 4,7% [2003: 4,4%]. Belastingen In 2004 was het effectieve belastingpercentage met 13,2% laag. In 2003 was dit nog 32,4%. De belangrijkste redenen voor deze lage belastingdruk zijn een bijzondere vrijval van voorzieningen als gevolg van de definitieve afhandeling van belastingrisico’s waarop deze voorzieningen betrekking hadden en het feit dat meer winst gemaakt is in landen met een relatief lage belastingdruk.

1250

Financial leasedebiteuren

3500

Totale activa [balanstotaal]

1125

[inclusief kortetermijn-

3150

› € miljoen

1000

vorderingen]

2800

875

› € miljoen

2450

750

2100

625

1750

500

1400

375

1050

250

700

125

350 0

0 00

01

02

03

04

00

01

02

03

04


Tabel 5

Commerciële en financiële activiteiten

2004

2003

Commercieel Opbrengsten Brutomarge Bedrijfsresultaat [ebit] Financieringskosten Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen Nettowinst

2.584 1.035 62 –1 63 8 55 53

2.672 1.068 56 – 56 18 38 36

Eigen vermogen Minderheidsbelang van derden

652 38

590 39

Groepsvermogen Rentedragende verplichtingen Voorzieningen en overige schulden

690 169 962

629 –76 1.051

1.821

1.604

3,7

3,2

8,5 35,8

5,9 36,8

68 20 48 19 29 4 25 25

97 28 69 31 38 13 25 25

Eigen vermogen Rentedragende verplichtingen Voorzieningen en overige verplichtingen

62 312 38

123 625 69

Balanstotaal

412

817

7,6

7,5

26,1 15,0

18,3 15,0

Balanstotaal Ratio’s Bedrijfsresultaat in % van het gemiddeld balanstotaal Nettowinst in % van het gemiddeld eigen vermogen Eigen vermogen in % van het balanstotaal Financieel Rente uit financial lease Algemene beheersen verkoopkosten Bedrijfsresultaat [ebit] Financieringskosten Resultaat voor belastingen Belastingen Resultaat na belastingen Nettowinst

Ratio’s Bedrijfsresultaat in % van het gemiddeld balanstotaal Nettowinst in % van het gemiddeld eigen vermogen Eigen vermogen in % van het balanstotaal

› € miljoen

23


24

Nettowinst De nettowinst was € 78,1 miljoen. Als percentage van de omzet was dit 2,9% [2003: 2,2%]. De nettowinst per aandeel, berekend over het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen, steeg naar € 0,89 [2003: € 0,69].

In de komende jaren zal bij de beoordeling van de resultaten van Océ, gezien de uitbesteding van de lease-activiteiten de nadruk liggen op de resultaten van de commerciële activiteiten, exclusief de eenmalige winst uit de verkoop van de leaseportefeuille [€ 31,0 miljoen in 2004 tegenover € 49,7 miljoen in 2003].

Wat zijn financiële resultaten? De inkomsten van de financiële activiteiten worden gevormd door de rente uit financial lease. De kosten Resultaten van commerciële en financiële bestaan uit de financieringskosten van de activiteiten leaseportefeuille en uit beheersen verkoopkosten. Voor zover de financiële activiteiten zijn Zoals ook in voorgaande jaren zijn in tabel 5 op gefinancierd met rentedragend vermogen, is pagina 23 de resultaten van de commerciële en aangenomen dat dit volledig vastrentend is de financiële activiteiten in 2003 en 2004 apart gedaan. weergegeven. In tabel 8 op pagina 27 wordt De financieringskosten worden daarbij toehiervan een vijfjarenoverzicht gegeven. De gerekend op basis van het gemiddeld vast renteinhoud van deze resultaten wordt hieronder dragend vermogen. Voor de beheersen beschreven. verkoopkosten, inclusief voorzieningen voor Een splitsing van deze resultaten is belangrijk debiteurenrisico’s, is een kostenniveau aangeomdat de lease-activiteiten reeds voor meer dan houden dat overeenkomt met dat van externe de helft uitbesteed zijn en dit proces zich nog zal captive leasemaatschappijen met vergelijkbare voortzetten. Dit betekent dat de inkomsten uit activiteiten. financiële activiteiten verder zullen afnemen, Voor de financiering van de financiële activievenals de daarbij behorende activa. teiten is aangenomen dat het eigen vermogen In 2004 werd het bedrijfsresultaat van de com- 15% van het balanstotaal bedraagt. Deze ratio is merciële activiteiten positief beïnvloed door de eveneens ontleend aan captive ondernemingen winst op de verkoop van een deel van de leasein de financiële dienstverlening die een eigen portefeuille [€ 30,9 miljoen tegenover € 6,0 jaarrekening publiceren. Het resterende gedeelte miljoen in 2003]. van het eigen vermogen wordt toegerekend aan Bij de financiële activiteiten liepen de rentede commerciële activiteiten. inkomsten uit leases met € 29,4 miljoen terug tot € 68,2 miljoen.

400

Kasstroom voor

10

Rendement op totale activa

350

financieringsactiviteiten

9

in procenten

300

[free cashflow]

8

250

› € miljoen

7

200

6

150

5

100

4

50

3

0

2

–50

1 0 00

01

02

03

04

00

01

02

03

04


Tabel 6

Geografische spreiding activa

2004 › € miljoen

Nederland Verenigde Staten Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Rest van Europa Rest van de wereld Totaal

Tabel 7

Kasstroomoverzicht*

*

25

2003 in %

› € miljoen

in %

855 414 347 115 100 305 97

38 19 16 5 4 14 4

626 626 434 163 140 333 99

26 26 18 6 6 14 4

2.233

100

2.421

100

2004

2003

› € miljoen

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten

137 233

340 –12

Kasstroom voor financieringsactiviteiten

370

328

Financieringsactiviteiten Omrekeningsverschillen

–114 1

–295 –15

Mutatie liquide middelen

257

18

Voor detailoverzicht zie de pagina’s 82 en 83.


26

Kapitaalgebruik en financiering

Rentedragend vermogen Ultimo 2004 bedroeg het rentedragend vermogen € 481 miljoen [ultimo 2003: € 549 miljoen]. Als gevolg van de verkoop van de bestaande leaseportefeuille was het saldo van de liquide middelen per 30 november 2004 hoog [€ 313 miljoen]. De netto rentedragende schuld was daardoor beperkt tot € 168 miljoen [eind 2003: € 494 miljoen].

Investeringen in duurzame bedrijfsmiddelen In 2004 investeerde Océ € 87 miljoen in duurzame bedrijfsmiddelen [2003: € 97 miljoen]. De afschrijvingen en desinvesteringen bedroegen Groepsvermogen Het Groepsvermogen bleef met € 752 miljoen gelijk aan dat van 2003. De tezamen € 98 miljoen [2003: € 109 miljoen]. samenstelling van het Groepsvermogen werd Verhuurde apparaten en financial lease De beïnvloed door de uitkering van dividenden ten boekwaarde van de verhuurde apparaten daalde laste van de Algemene reserve [– € 52 miljoen], wijziging wisselkoersen [– € 26 miljoen] en met € 5,4 miljoen tot € 57,9 miljoen. De geactiveerde waarde van de financial lease toevoeging van de nettowinst [+ € 78 miljoen]. [inclusief kortetermijnvorderingen] nam af van Het Groepsvermogen als percentage van het € 801 miljoen in 2003 tot € 403 miljoen in balanstotaal bedroeg 33,7% [2003: 31,0%]. 2004. Dit werd voor het grootste gedeelte verDoor afname van de rentedragende leningen oorzaakt door de verkoop van een deel van de was de verhouding tussen rentedragend vreemd bestaande leaseportefeuille [€ 312 miljoen] en vermogen en het Groepsvermogen 64:100 het uitbesteden van nieuwe leases en de daarbij [2003: 73:100]. behorende activiteiten. De waarde van de Het eigen vermogen, per gewoon aandeel, verhuurde apparaten en financial lease samen berekend over het aantal uitstaande gewone nam af met 46,6% en bedroeg 20,7% van het aandelen per ultimo boekjaar, bedroeg € 7,87 balanstotaal [2003: 35,7%]. [2003: € 7,87]. De balanswaarde van verhuurde apparaten wordt bepaald op basis van vervaardigingsprijs Kasstroom De kasstroom uit operationele vermeerderd met de kosten om de apparaten te activiteiten bedroeg € 137 miljoen [2003: € 340 laten functioneren bij de gebruiker onder aftrek miljoen]. van lineaire afschrijvingen. Financial leases De kasstroom uit investeringsactiviteiten was worden gewaardeerd tegen de contante waarde € 233 miljoen positief [2003: € 12 miljoen negavan de gecontracteerde leasetermijnen plus de tief ]. De uitstroom door investeringen werd residuwaarde. meer dan gecompenseerd door de inkomsten uit de verkoop van leases. Investeringen in materiële en immateriële vaste activa bedroegen netto € 123 miljoen [na opbrengsten van desinvesteringen van materiële vaste activa]. De kasstroom uit financieringsactiviteiten bedroeg € 114 miljoen negatief [2003: – € 295 miljoen]. Het contant uitbetaalde dividend aan houders van gewone aandelen bedroeg € 48,4 miljoen. Het dividend voor houders van preferente aandelen bedroeg € 3,6 miljoen.


Tabel 8

Commerciële versus financiële resultaten Bedrijfsresultaat [ebit] Commercieel Financieel

2003

2002

2001*

2000

› € miljoen

62 48

56 69

142 84

135 90

199 83

110

125

226

225

282

Nettowinst Commercieel Financieel

53 25

36 25

86 27

79 26

128 24

Totaal

78

61

113

105

152

Kasstroom voor financieringsactiviteiten Commercieel Financieel

–9 379

195 133

247 91

145 28

68 –87

Totaal

370

328

338

173

–19

Rendement op totale activa in % [roa] Commercieel Financieel

3,7 7,6

3,2 7,5

7,5 7,6

6,8 7,5

10,5 7,4

Totaal

4,8

4,7

7,5

7,1

9,1

Nettowinst in % van het gemiddeld eigen vermogen Commercieel Financieel

8,5 26,1

5,9 18,3

12,4 16,1

10,0 14,6

17,4 14,3

Totaal

10,9

8,3

13,1

10,9

16,8

Totaal

*

2004

Voor buitengewoon resultaat.

27


28

Kredietfaciliteiten De Océ-Groep beschikte aan het einde van het boekjaar over een bedrag van € 660 miljoen aan niet-gebruikte kredietfaciliteiten, die voor meerdere jaren contractueel gecommitteerd zijn. Gedurende het jaar werden nieuwe stand-by faciliteiten ter grootte van in totaal € 410 miljoen afgesloten. Financial leases Essentieel in het verkoopconcept van Océ is, dat de klant de complete oplossing voor zijn wensen, inclusief de financiering, via één contactpunt kan regelen. Leaseprogramma’s zijn en blijven dan ook een niet weg te denken onderdeel van Océ’s aanbod aan de klant. Meer dan 50% van de verkoop van apparaten wordt gefinancierd met financial leases. In 2003 is Océ overgegaan tot het uitbesteden van de lease-activiteiten, voor een belangrijk deel aan gespecialiseerde lease-ondernemingen. Door deze uitbesteding wordt gebruik gemaakt van de gespecialiseerde kennis die bij de leasepartners aanwezig is teneinde de commerciële mogelijkheden van leasing maximaal te benutten. Met deze partners worden nieuwe leaseprogramma’s ontwikkeld en op de markt gebracht.

Ook biedt de uitbesteding van de lease-activiteiten Océ de mogelijkheid om de investeringen te richten op zijn kernactiviteiten en om het rendement op de totale activa [roa] en het rendement op het eigen vermogen [roe] te verbeteren. Océ blijft na de uitbesteding het gezicht naar de klant. Buiten de Verenigde Staten, dus in Europa en de rest van de wereld, gebruikt men daarom het private label model. De leasepartners handelen onder de naam Océ Finance. Het one-stop shopping concept blijft gehandhaafd en Océ’s merknaam wordt zo benut. De uitbesteding van lease-activiteiten betekende dat de systemen van Océ en van de leasepartners op elkaar moesten worden afgestemd. In de tweede helft van 2004 is deze afstemming gerealiseerd en vanaf dat moment is een duidelijke versnelling te constateren in het uitbestedingsproces. In de Scandinavische landen zijn de lease-activiteiten inclusief de verkoop van de portefeuille volledig overgedragen aan Telia Finans ab. Nadat in 2003 de implementatie van de leasesamenwerking in de zes door De Lage Landen International b.v. behandelde Europese landen aanvankelijk enige vertraging opliep als gevolg van bovengenoemde systeemafstemming, is in 2004 de achterstand voor het grootste deel ingelopen. De meeste nieuwe leasecontracten worden nu direct op naam van de leasepartner afgesloten en een belangrijk deel van de bestaande portefeuille in deze landen is in het verslagjaar overgedragen. In de loop van het jaar nam De Lage Landen bovendien Telia Finans ab over, waardoor een verdere vereenvoudiging en standaardisering van processen mogelijk werd. In het verslagjaar is er voor de uitbesteding van de lease-activiteiten in Italië, Zwitserland, Australië, Centraal-Europa en Zuidoost-Azië een raamovereenkomst met cit [Commercial Investment Trust] afgesloten. Hierdoor kwam voor alle dochtermaatschappijen die nog niet in het vendor leaseprogramma waren opgenomen een leasepartner beschikbaar. Ook de samenwerking met cit is gebaseerd op het private label concept.


Impact Zowel in Europa als in de Verenigde Staten is in de uitbesteding van de lease-activiteiten goede voortgang geboekt. Nieuwe leasecontracten werden in Europa direct ondergeIn de Verenigde Staten werkt Océ met een eigen bracht bij de externe leasepartners. In de Vercaptive leasemaatschappij, Océ-Financial enigde Staten werden de nieuwe leasecontracten Services, Inc. In dit concept worden nieuwe door Océ-Financial Services, Inc. afgesloten; de leasecontracten op naam van de Océ captive leasevorderingen, de eigendom van de betreffinancieringsmaatschappij afgesloten en vervol- fende machines en alle bijbehorende risico’s gens gebundeld en verkocht aan een externe werden vervolgens verkocht aan ‘funding partner. Océ blijft verantwoordelijk voor onder partners’. In totaal is in het boekjaar 2004 voor andere de facturering en de incassotaken. Voor een bedrag van € 312 miljoen aan financiële leasevorderingen en bijbehorende machines dit model is in de Verenigde Staten gekozen omdat daar voldoende kritische massa is om een verkocht aan externe leasepartners, € 139 miljoen in de Verenigde Staten en € 173 miljoen in captive rendabel te exploiteren en omdat er in Europa. Bij de overdracht van de bestaande één rechtssysteem gewerkt wordt. In Europa is dit veel gecompliceerder, terwijl er leaseportefeuille werd een boekwinst gerealiop het niveau van individuele werkmaatschap- seerd van € 30,9 miljoen. pijen sprake is van onvoldoende kritische massa. De opbrengst uit de verkoop van de totale leaseportefeuille zou voldoende zijn om alle bestaande leningen af te lossen en uitgestelde belastingverplichtingen, samenhangend met lease-activiteiten, te voldoen. De gecreëerde financieringsruimte zal echter worden aangewend om de onderneming te versterken en wel in de volgende orde van prioriteit: aflossen van leningen, investeren in activa [inclusief acquisities] die het mogelijk maken de gestelde financiële doelstellingen te halen, en andere opties zoals het inkopen van eigen aandelen.

29

De wereld van Océ | Digital Document Systems

32 Corporate Printing

Klantsegmenten

Producten en diensten

Concurrenten

Océ is actief in de segmenten: Datacentra Centrale repro-afdelingen Omvangrijke kantooromgevingen

Gangprinters, zwart-wit en kleur. [Zeer] hoogvolume printers/copiers, zwart-wit en kleur. Productieprinters, zwart-wit en kleur, cutsheet en continuous feed. Hogesnelheidsscanners. Financiële dienstverlening.

Canon ibm Kodak Konica Minolta Ricoh Xerox

Met name in de sectoren: Financiële instellingen Telecom- en nutsbedrijven Overheid en onderwijs Handel, transport, industrie en consultancy Commercial Printing

Marketing Services Digital Newspaper Network Grafische industrie Digital print providers Reprografische bedrijven [quick printers en copy shops]

[Zeer] hoogvolume printers/copiers, zwart-wit en kleur. Productieprinters, zwart-wit en kleur, cutsheet en continuous feed. Financiële dienstverlening.

Canon ibm Kodak Konica Minolta Ricoh Xerox

Océ Business Services

Alle klantsegmenten van: Corporate Printing Commercial Printing Technical Document Systems

De overname en uitvoering [outsourcing] door Océ van documentmanagementprocessen voor zowel groot- als kleinformaat toepassingen.

ikon Pitney Bowes Xerox Lokale aanbieders

Software & Professional Services*

Alle klantsegmenten van: Corporate Printing Commercial Printing Technical Document Systems Display Graphics Systems

Geïntegreerde documentmanagementsystemen: input en output management software, document workflow software, documentarchivering software. Professional services: opleiding, consultancy, implementatie, ondersteuning.

Canon Hewlett-Packard ibm plp Digital Systems Seal Systems Xerox Zeh Software

*

De resultaten van de business groep Software & Professional Services zijn geïntegreerd in die van de business groepen Corporate Printing, Commercial Printing, Technical Document Systems en Display Graphics Systems.

De wereld van Océ | Wide Format Printing Systems

Klantsegmenten Technical Document Systems Print-for-use Bouwondernemingen, architecten- en ingenieursbureaus Industriële ondernemingen Nutsbedrijven Telecombedrijven Overheid

Producten en diensten

Concurrenten

Grootformaat productieve printers, zwartwit en kleur. Grootformaatscanners. Printmanagement software. Financiële dienstverlening.

Fuji Xerox Hewlett-Packard kip Ricoh Xerox

Grootformaat productieve printers [rollto-roll en flatbed] voor toepassingen binnens- en buitenshuis. Print workflow software. Financiële dienstverlening.

Epson Hewlett-Packard Kodak Mimaki Mutoh Nur Scitex Vutek

Grootformaat media. Gespecialiseerde display graphics media en inkten. Printmedia.

3m Hewlett-Packard Intelicoat Neusiedler Paperlinx Sihl

Print-for-pay Reprografische bedrijven Copy shops Display Graphics Systems

Print-for-use Corporate en retail in-house printing Drukkerijen Reclame- en ontwerpbureaus Print-for-pay Digital print providers Reprografische bedrijven Fotolaboratoria Zeefdrukkers

Imaging Supplies

Alle klantsegmenten van: Technical Document Systems Display Graphics Systems Corporate Printing Commercial Printing Océ Business Services

33

Ontwikkelingen in de markten | Digital Document Systems

34

Resultaten Digital Document Systems

› € miljoen

Omzet Non-recurring Recurring Bedrijfsresultaat [ebit ]

2004

2003 1.834 487 1.347 55

wijzigingen in %

1.907 444 1.463 70

–3,8 +9,7 –7,9 –20,8

autonoom in %

+0,3 +13,3 –3,6 –

Algemeen

Corporate Printing

De strategische business unit Digital Document Systems [dds] concentreert zich op document output-oplossingen voor specifieke marktsegmenten en voor printactiviteiten waarbij een hoge productiviteit geboden is. dds omvat vier business groepen. De business groep Corporate Printing bedient financiële instellingen, telecombedrijven, nutsbedrijven, overheidsinstellingen, onderwijsinstellingen en ondernemingen in industrie en handel. De focus van deze business groep is gericht op integrale oplossingen voor document output management in productieve omgevingen [print-for-use]. De business groep Commercial Printing bedient leveranciers van marketing services, digital print providers, de grafische industrie en reprografische bedrijven. Deze business groep richt zich op commerciële toepassingen [print-for-pay]. De klanten van de business groep Software & Professional Services komen uit alle doelgroepen van zowel Corporate en Commercial Printing als van Technical Document Systems. Deze business groep richt zich op ondersteuning van klanten, softwareproducten, project services bij implementatie en gebruik van digitale oplossingen. De klanten van de business groep Océ Business Services ten slotte maken gebruik van producten en diensten van dds en wfps voor de uitbesteding van documentmanagementprocessen. Deze business groep richt zich met name op document handling, op printen kopieeractiviteiten en op complete documentmanagement- en printprocessen.

Marktpositie De business groep Corporate Printing richt zich op printoplossingen voor klanten in productieve omgevingen en biedt daar integrale oplossingen voor document output management. Daaronder zijn bijvoorbeeld edp-omgevingen in grote bedrijven, waar grote aantallen transactiedocumenten elektronisch geprint worden, en centrale reproomgevingen, waar documentproductie in zeer grote volumes plaatsvindt. Daarnaast biedt Océ een reeks kantoortoepassingen, zowel op centraal niveau als op afdelingsniveau. Océ onderscheidt zich in deze markt met innovatieve producten en diensten die organisaties in staat stellen om hun documenten efficiënt en effectief te beheren. Corporate Printing concentreert zich op drie verticale marktsegmenten: | financiën, telecommunicatie en nutsbedrijven; | publieke diensten: overheid, gezondheidszorg en onderwijs; | industrie en handel: productiebedrijven, detail- en groothandel, transport, logistiek en consultancy. In deze segmenten richten klanten zich primair op verbetering van de effectiviteit van documenten en informatie en op een maximale efficiency en kostenbeheersing. Een steeds meer gevraagde optie is de mogelijkheid om kleur toe te passen. Océ heeft daarvoor een aantal uitstekende producten beschikbaar. Voor productieve omgevingen biedt de onderneming de Océ cps 800 printer/copier en de Océ cps 900 full colour printer aan, beide geïntroduceerd in de loop van 2004. De apparaten in de Océ VarioStream-familie voor het hoog- en zeer hoogvolume kunnen behalve zwart ook elke gewenste steunkleur dan wel huisstijlkleur printen.

Nieuwe producten Digital Document Systems in 2004

Toepassing

Product

Business groep

Océ VarioStream 9210 en 9220

Corporate en Com- Zeer hoogvolume continuous feed printerfamilie, gebaseerd op een compleet nieuwe, innovatieve technologie, Colour-on-Demand. Océ biedt hiermee de mercial Printing gebruiker een groeipad van zwart-wit printen via Océ CustomTone naar full colour. Deze apparatuur zet een nieuwe standaard voor zeer hoogvolume printing.

Océ VarioStream 7000 micr en CustomTone

Corporate en Com- Nieuwe toepassingen voor de in 2003 geïntroduceerde Océ VarioStream 7000mercial Printing familie, met onder andere een sterke uitbreiding van het aantal snelheden waarbij micr [Magnetic Ink Character Recognition] kan worden toegepast, bijvoorbeeld voor het geautomatiseerd verwerken van cheques en bankafschriften.

Océ VarioPrint 5115 en 5160 document printing en convergentiemodellen

Corporate en Com- Nieuwe modellen van de in 2003 geïntroduceerde Océ VarioPrint 5000-serie voor documentomgevingen, met scan- en kopieerfunctionaliteit en geavanceerde mercial Printing afwerkmogelijkheden zoals het nieten van boekjes en grote aflegcapaciteit.

Océ VarioPrint 2110

Corporate en Com- Zeer geavanceerde multifunctionele printer/copier/scanner voor productieve middenvolume omgevingen. mercial Printing

Océ VarioPrint 3070

Corporate en Com- Productieve printer voor transactie- en documentprinting, met name in kantooromgevingen. mercial Printing

Océ cps 900

Corporate en Com- Productieve full colour printer voor reprografische afdelingen en commerciële omgevingen. mercial Printing

Océ cps 800

Corporate en Com- Productieve full colour printer/copier voor reprografische afdelingen en commerciële omgevingen. mercial Printing

Océ cs 230

Corporate en Com- Middenvolume kleurenprinter/copier. mercial Printing

Océ cs 180

Corporate en Com- Middenvolume kleurenprinter/copier. mercial Printing

Océ prisma-web

Software & Professional Services

Geavanceerde e-business solution, waarbij orders volledig geautomatiseerd via het internet geplaatst en afgehandeld worden.

Océ Document Designer


Variabele Document Processing software voor datacentra- en mailtoepassingen.

Océ prisma-satellite


Print output managementsoftware. Nieuwe functies die verdere mogelijkheden bieden voor kosteneffectief printmanagement in kantooromgevingen.

Océ prisma-production nieuwe releases


Output managementsysteem voor de hoogste productiviteit en flexibiliteit.

Océ prisma Softwarebundels


Omvatten alle functies die nodig zijn voor de hieronder genoemde klantomgevingen: prisma for Office, for Printrooms, for Printshops, for Printing-onDemand, for Mailers, for Enterprise Resource Planning [erp], for Transaction.

35

Ontwikkelingen in de markten | Digital Document Systems

36

De nieuwe Océ VarioStream 9000-familie, waarvan de Océ 9210 en Océ 9220 in het begin van 2004 geïntroduceerd werden, positioneert Océ opnieuw als de innovatieleider in hoogvolume printing. De huidige apparaten kunnen duplex printen in zwart-wit met steunkleur. De hier toegepaste technologie vormt de basis voor een reeks van full colour printers die in de komende jaren geïntroduceerd zullen worden. In kantoor- en printroom-omgevingen zien klanten in toenemende mate het belang van bedrijfsbreed management van de beschikbare apparaten en productie van documenten. Océ biedt in dat kader diensten aan op het gebied van analyse, implementatie en management. Daarmee wordt het gebruik van de aanwezige apparatuur geoptimaliseerd en worden ook de daarmee samenhangende kosten gereduceerd. In printroom-omgevingen is convergentie, ofwel de mogelijkheid om over een enkele printer verschillende documentstromen af te wikkelen, essentieel. Océ heeft de standaard gezet voor intelligente software die het gehele documentmanagementproces in goede banen leidt, veelal vanuit één plaats aangestuurd. Gang van zaken in 2004 In het verslagjaar heeft Océ de competitieve kracht van zijn productportefeuille in alle omgevingen, het datacenter, de printroom en het geavanceerde kantoor versterkt. Océ levert dan ook complete oplossingen, bestaande uit hardware, software en services, respectievelijk onder de naam Professional Office, Professional Printroom en Professional Transaction programma’s.

De focus op specifieke marktsegmenten heeft geleid tot de introductie van proposities waarin een optimale combinatie gemaakt wordt van innovatieve printsystemen, output management software en professional services. Tijdens het Océ Open House dat in februari 2004 in Poing, Duitsland, gehouden werd, was een reeks baanbrekende producten te zien. Bijzondere aandacht werd daar bovendien besteed aan de toegevoegde waarde van kleur met de Océ cps 900 en de Océ VarioStream 9000-familie. In de corporate omgeving zette de digitalisering van documenten zich voort. Analoog kopiëren nam in het verslagjaar opnieuw af. Documentprocessen in het kantoor en in documentproductie en transactieprinting worden steeds meer geïntegreerd. Printen vervangt kopiëren. Papier blijft belangrijk, maar krijgt meer de rol van werken leesdocument. Het belang van opmaak en het belang van kleur nemen toe omdat die de retentiewaarde van de informatie verhogen. Distributie en archivering van documenten zullen echter in toenemende mate digitaal plaatsvinden. Met de introductie van Océ prisma-satellite 1.2 stelt Océ haar corporate klanten in staat om kantoordocumenten te managen, bij een gelijktijdige toename van de printefficiency en beperking van de kosten voor de klant. Om te kunnen reageren op de toegenomen behoefte aan kleur heeft Océ een complete serie kleurenprinters gelanceerd voor het kantoor en de printroom. Voor het middenvolume en voor de hoogvolume en zeer hoogvolume segmenten heeft Océ zijn productassortiment aanzienlijk uitgebreid door de toevoeging van een serie nieuwe en vernieuwde printers, zowel voor cutsheet als continuous feed. De succesvolle serie cutsheet printers werd vervolledigd met de introductie van de productieprinter Océ VarioPrint 2110. Océ bewees zich als technologieleider in de hoge en zeer hoge volumes met de introductie van de Océ VarioStream 9210, een nieuwe continuous feed printer. Ook werd de Océ VarioStream 7000-familie dit verslagjaar gecompleteerd. Océ blijft zijn klanten op die manier daadwerkelijk een compleet scala van producten aanbieden.

In de markt voor continuous feed printsystemen consolideert Océ zijn leidende positie door verdere versterking van distributiekracht en innovatie. Met de introductie van de Océ Trends De groei in de corporate omgeving vindt VarioStream 9000-familie heeft Océ wederom bewezen de innovatieleider in dit segment te met name plaats in productieve kleur- en zijn. Als antwoord op de toenemende vraag van hoogvolume zwart-wit printoplossingen. De printsnelheid neemt voortdurend toe en copiers klanten naar complete oplossingen – met een grotere complexiteit als gevolg – investeert Océ en printers die ook kleur kunnen printen vervangen de middenvolume zwart-wit printers in de operationele organisatie, verkoop en U n i o n O f f s e t , d e o u d s t e e n en banen zo de weg voor meer kleurgebruik in consultancy. bekendste drukkerij van kantoortoepassingen. Veel klanten beseffen dat Daarnaast biedt Océ via de business groepen Océ Canberra, nam in 1997 de Business Services en Software & Professional de kosten die gepaard gaan met het verwerken huisdrukkerij van de Services een uitgebreid scala van diensten aan. van documenten beter beheersbaar gemaakt A u s t r a l i s c h e r e g e r i n g o v e r moeten worden. Hierdoor ontstaat de behoefte e n h e r d o o p t e h e t C a n P r i n t om een groot aantal decentrale printers te ver- Commercial Printing Communications. Het vangen door een veel kleiner aantal productieve b e d r i j f z e t m e t 1 40 m e n s e n systemen op afdelingsniveau of centraal niveau, Marktpositie De business groep Commercial meer dan aud 25 miljoen Printing bedient klanten die de apparatuur die aanzienlijk lagere printkosten mogelijk o m , w a a r v a n e e n g r o e i e n d maken. Ook wordt vaker gekozen voor outcommercieel inzetten als productiemiddel, om d e e l m e t d i g i t a a l p r i n t e n . sourcing. inkomsten te genereren. ‘O c é h e e f t d u i d e l i j k l a t e n Bij bedrijven die zich toeleggen op het produz i e n d a t z e z i c h o p s t e l l e n Strategie De strategie van Océ voor corporate ceren van direct mail [marketing services] heeft a l s p a r t n e r e n z o , h a n d i n printing richt zich op het verwerven en verOcé met zijn hoog- en zeer hoogvolume printers h a n d m e t o n s , d e b u s i n e s s sterken van de toppositie in alle productieve wereldwijd een leidende positie. In deze markt willen uitbreiden. Hun heeft Océ ook een sterke positie bij digital print printsegmenten. Hiertoe biedt Océ een comb e n a d e r i n g , s a m e n w e r k e n pleet assortiment van state-of-the-art printproviders. Recent zijn aan het werkgebied ook e n n i e t a l l e e n m a a r d o z e n systemen, zowel voor zwart-wit als kleur. Daar- segmenten van de grafische markt toegevoegd, verkopen, betekent een naast beschikt Océ met prisma- production en vooral voor tijdkritische producties, beperkte v e r f r i s s e n d e o n t w i k k e l i n g prisma- satellite over excellente output oplagen en gepersonaliseerde of snel verandei n o n z e b u s i n e s s . Z i j g e v e n managementsoftware die in staat is om zowel rende gebruiksaanwijzingen. Dit segment zal de apparatuur van Océ als van derden efficiënt aan komende jaren naar verwachting een sterke zelfs training over wat te sturen. Ter completering van de portefeuille elektronisch printen nu groei laten zien. kiest Océ voor strategische samenwerking met eigenlijk is, omdat onze Océ heeft in de laatste jaren reeds een sterke v e r k o p e r s t o t n u t o e v o o r - partners. In alle belangrijke markten werkt Océ positie verworven bij de productie van boeken a l d e m a r k t o p g i n g e n m e t aan een continue versterking van de en kranten met een beperkte oplage. Hoewel distributiekracht, met name in de Verenigde offsetdruk. En ik geloof digitaal printen in de grafische wereld vooralsn i e t d a t e n i g e a n d e r e l e v e - Staten en het Verenigd Koninkrijk. nog beperkt wordt toegepast, is hier naast offset rancier op het idee was een groot groeipotentieel aanwezig. Offset blijft gekomen om ons te helpen voor grote oplagen de aangewezen techniek.

met de ontwikkeling van marketing tools.’ David Daniel md CanPrint Communications - Union Offset printers, Canberra, Australië

Gang van zaken in 2004 De geringe investeringsbereidheid bleef ook in de commerciële printmarkt merkbaar, vooral in het belangrijkste segment van deze markt: marketing services. Ook hadden de teruglopende reclamebestedingen invloed op de direct-mail activiteiten. De marktomstandigheden verbeterden ten opzichte van het vorig verslagjaar marginaal.

37

Trends De sterke groei in het commerciële digitale printsegment wordt enerzijds veroorzaakt door het uitbesteden van drukwerk vanuit de corporate omgeving naar commerciële In de grafische markt neemt de rol van digitaal printers en anderzijds door de migratie van printen gestaag toe, hoewel in een door de eco- drukwerk dat traditioneel op offsetpersen werd nomische ontwikkeling vertraagd tempo. Het uitgevoerd naar digitale printers. Deze migratie aantal plaatsingen van apparaten bleef [netto] is mogelijk door afnemende kosten, steeds ongeveer gelijk aan dat van het vorig jaar. Niet- hogere kwaliteit en productiviteit van digitale temin wint Océ in deze markt steeds meer terprinters en door de beschikbaarheid van Ti e r p s Tr y c k e r i i s e e n f u l l - rein, vooral dankzij verbetering en uitbreiding workflow-oplossingen die zijn toegesneden op s e r v i c e d r u k k e r i j m e t e e n van het aanbod. Dat werd zeer duidelijk gehet commerciële segment. De verschuiving ten u i t g e b r e i d s c a l a v e r w a n t e demonstreerd met de introductie van de Océ gunste van digitaal printen wordt versterkt door a c t i v i t e i t e n d a t l o o p t v a n VarioStream 9000-familie. Voor Océ betekent de toenemende vraag naar kleinere oplagen en p r e - p r e s s t o t m a i l i n g s e r - het openen van deze markt ook het ontwikkelen personalisering waarvoor digitaal printen beter v i c e s . I n 1 9 7 2 w a r e n z e b i j van nieuwe competenties in de verkoopgeschikt is dan offset drukken. In kleurende eersten die in Zweden organisaties. printing vindt de grootste potentiële groei plaats i n o f f s e t g i n g e n d r u k k e n . Het drukken van de dagbladen in beperkte in de meest productieve segmenten [contractI n 1 9 9 2 s t o n d e n z e o p n i e u w oplagen [Digital Newspaper Network] heeft in printers, boekdruk en mailers]. Absoluut gezien v o o r a a n b i j d e o v e r s t a p o p het verslagjaar veel aandacht getrokken, met is het aandeel van kleur nog klein door de nog digitaal printen. name door de activiteiten tijdens de Olympirelatief hoge total cost of ownership. ‘W i j h e b b e n a a n z i e n l i j k e sche Spelen in Athene, waar grote dagbladen uit k o s t e n b e s p a r i n g e n w e t e n tal van landen hun nationale delegaties de krant Strategie Océ wil de toppositie die de ondert e r e a l i s e r e n d o o r o v e r t e van de dag konden aanbieden met behulp van neming met continuous feed-oplossingen inschakelen op het OcéOcé-apparatuur. Het grootste belang van deze neemt in het meest productieve segment van c o n c e p t v o o r a p p a r a t e n e n activiteit ligt dan ook in het demonstreren van digitaal printen verder verstevigen. De in 2004 materialen en zowel in de bijzondere mogelijkheden van de apparatuur geïntroduceerde Océ VarioStream 9210 en Océ k l e u r a l s z w a r t- w i t . D a t voor een specifiek deel van de grafische markt. VarioStream 9220 zijn wat betreft technologie w a s e e n b e l a n g r i j k e s t a p . Océ heeft kans gezien om zowel met uitbreiding en innovatie de benchmark voor dit deel van de Maar vlak ook de steun van het assortiment als met zijn verticale markt, mede door hun stapsgewijze ontwikkeniet uit die we van Océ marktbenadering terrein te winnen in de comling tot zeer productieve full colour systemen. k r e g e n . We h e b b e n n i e t merciële printsegmenten. In deze veeleisende In de grafische markt, een van de groeimarkten a l l e e n e e n r e l a t i e m e t d e marktsegmenten zijn betrouwbaarheid en provoor digitaal printen, wil Océ een toonaanvertegenwoordiger die ductiviteit van het grootste belang en daarmee gevende positie bereiken door nieuwe technor e g e l m a t i g o p b e z o e k k o m t , scoren de Océ-apparaten hoog. Bovendien heeft logieën te introduceren. Ook hier is een centrale m a a r o o k m e t t e c h n i c i e n Océ zijn lange ervaring met complexe rol weggelegd voor de Océ VarioStream 9000het management. printprocessen ingezet bij het ontwikkelen van familie met daarnaast de geavanceerde cutsheet W i j l e g g e n d e l a t h e e l h o o g software die het complete proces, ook als daar kleurenprinter Océ cps 900. Océ versterkt als het gaat om snelle en niet-Océ-apparatuur in is opgenomen, flexibel bovendien de op de grafische industrie gerichte verkoop- en verkoopondersteuningsorganisatie p r o m p t e a f w e r k i n g v a n d e en probleemloos kan aansturen. zodat die beschikt over de kennis en kunde die opdrachten. Wij zijn er fel past bij de specifieke eisen, wensen en bedrijfsop onze deadlines te halen processen van deze sector. en Océ zorgt er voor dat Océ wil een belangrijke leverancier worden voor we dat kunnen.’ [ketens van] printen copyshops, waarvoor de nieuwe midden- en hoogvolume printsystemen Paul Sandberg als de Océ VarioPrint 2110 en de full colour P r e s i d e n t , Ti e r p s Tr y c k e r i , Océ cps 800 en Océ cps 900 bij uitstek geschikt Ti e r p , Z w e d e n zijn. Van groot belang in deze markt is de bundeling van hardware en software, die Océ kan bieden.

S t a b i l i m e n t i Ti p o g r a f i c i Carlo Colombo S.p.a. is een van de belangrijkste drukkerijen van Rome. De grootste bedrijven en publieke organen zijn klant, onder meer het Huis van Afgevaardigden, waarvoor het bedrijf dagelijks [op Océ-apparatuur] de notulen drukt. ‘W i j p r o b e r e n a l t i j d d e eerste te zijn om nieuwe, innovatieve oplossingen toe te passen waarmee we in de markt kunnen uitblinken. En ook met onze n i e u w e O c é -s y s t e m e n k u n nen we de dienstverlening aan onze klanten sneller en completer maken zonder enige concessie te doen aan de printkwaliteit. Bovendien kunnen we met deze systemen probleemloos een deel van de productie die we nu in offset printen overbrengen naar de digitale printers.’ Giovanni Battista Colombo G e n e r a l M a n a g e r, S t a b i l i m e n t i Ti p o g r a f i c i Carlo Colombo S.p.a. Rome, Italië

De gehele reeks dds output managementprogramma’s en applicaties draagt de naam Océ prisma. Océ zet zijn kennis en ervaring in bij bedrijven en klanten in de vorm van oplossingen bestaande Software & Professional Services uit Océ-apparatuur en -software, apparaten van derden en complete implementatiediensten. Marktpositie De business groep Software & Professional Services bundelt Océ’s expertise op De business groep adviseert zijn klanten over herstructurering en verbetering van documenthet terrein van output- en documentmanagement. De groep is het kenniscentrum van Océ- managementprocessen. Ook ondersteunt de specialisten die, in nauwe samenwerking met de business groep de complete overname van de documenten printprocessen bij klanten door deskundigen van de klant, de print output en documentprocessen bij de klant inventariseren de business groep Océ Business Services. en voorstellen doen voor verbetering. De sysGang van zaken in 2004 De business groep temen, bestaande uit hardware en software, Software & Professional Services heeft softwareworden door Océ’s specialisten en consultants bundels geïntroduceerd die zijn toegespitst op ontworpen en geïmplementeerd. Océ strucspecifieke behoeften van grote groepen klanten. tureert dit met behulp van een eigen werkVoor de corporate klanten zijn vier bundels methode, het Océ Solution Delivery Process. ontwikkeld: prisma for Office, prisma for Océ heeft in de loop der jaren ook brede ervaring opgedaan met processen, systemen en Printrooms, prisma for erp [Enterprise Resource Planning] en prisma for Transaction. software-oplossingen die specifiek voor de Voor de commerciële markt zijn drie bundels branche van de klant zijn. ontwikkeld: prisma for Printshops, prisma In alle markten waarin Océ actief is, zijn de for Printing-on-Demand en prisma for papierstromen en digitale documentstromen Mailers. steeds meer geïntegreerd en complexer geworden. Deze documentprocessen en workflows Elke prisma-bundel combineert de belangmoeten beheerst en gestuurd worden. Vanaf de rijkste applicaties en output management systeemfuncties voor een bepaald klantsegment introductie van de eerste digitale printers ontwikkelt Océ software om de printprocessen in één compacte en volledige combinatie van programma’s. De bundels verbeteren de werken printsystemen te beheersen. processen en daarmee de efficiency van de klant Océ’s klanten zoeken naar wegen om meer en dankzij deze gerichte bundeling wordt de waarde toe te voegen aan hun documenten en tegelijkertijd de kosten van documentproductie implementatie bij de klant vereenvoudigd. in hun bedrijven te verlagen. Als onderdeel van Verschillende onderzoeksinstituten hebben de prisma-software al aangewezen als de beste het Professional Office Programme levert Océ software die in de industrie verkrijgbaar is. software en diensten om printen documentstromen in bedrijven te analyseren. Op basis van de daarmee verzamelde informatie worden nieuwe printconfiguraties voorgesteld in combinatie met intelligente software die de printopdrachten leidt naar de voor die opdracht meest geschikte en meest kosteneffectieve apparatuur. In omgevingen waar hoge en zeer hoge volumes geprint worden is Océ in staat niet alleen de allerhoogste efficiency te bereiken maar ook extra functionaliteit toe te voegen aan transactiedocumenten. Zo krijgen bijvoorbeeld bankafschriften of energienota’s extra waarde als krachtige marketing tools. Deze en andere programma’s zijn in de afgelopen jaren ontwikkeld in nauwe samenwerking met Océ-klanten.

39

Strategie Océ wil zijn positie in de markt voor output managementsystemen aanzienlijk versterken door verbreding en verdieping van het assortiment en door combinaties van hardware, Trends De toenemende hoeveelheid informatie software en diensten aan te bieden die op specien documenten vraagt om effectief management. fieke gebruikersomgevingen gericht zijn. Met Door de sterke digitalisering komt bovenop de haar Océ prisma output managementsoftware enorme hoeveelheid papieren documenten een is de onderneming nu al een van de belangrijkste partijen in de markt. Océ blijft zich concenovervloed aan digitale informatie. Naast de beheersing daarvan is ook de verwerking steeds treren op de integratie van partnersystemen als Fréquence Plus is gespeaanvulling op het assortiment. Het zwaartepunt complexer, omdat de informatie tegelijkertijd cialiseerd in customer zal daarbij liggen op jobvoorbereiding en verop papier, fax, per e-mail of als pdf afgeleverd r e l a t i o n s h i p m a n a g e m e n t , moet worden. zending naar de productielokaties. onder meer via loyaltyKlanten vragen in toenemende mate complete In het verslagjaar heeft Océ de prisma familie verder uitgebreid met partnerproducten zoals activiteiten voor Air oplossingen, als één geheel geleverd door één F r a n c e ’ s e n k l m ’ s f r e q u e n t leverancier. Daaraan voldoet de business groep Océ prisma- web. Dit product maakt webf l y e r p r o g r a m m a ’ s e n v o o r Software & Professional Services langs twee based opdrachtverstrekking en printjob klanten als American lijnen. Enerzijds wordt het prisma-producten- management mogelijk voor corporate en comE x p r e s s , C r é d i t Ly o n n a i s , pakket verder ontwikkeld door naadloos inmerciële klanten. H e r t z e n , i n d e n a b i j e t o e - voegen van partnerproducten en anderzijds kan Daarnaast zal Océ samen met partners zijn output k o m s t , o o k A c c o r. Océ beschikken over een omvangrijk team van managementsystemen gestaag uitbreiden tot ‘ O c é h e e f t d e m a n i e r w a a r o p eigen systeemconsultants, engineers en project- complete documentmanagementoplossingen, w i j d e d o c u m e n t e n s t r o o m managers. Deze professionals zijn hoofdzakelijk waarbij betrouwbaarheid, productiviteit, duurin ons bedrijf beheersen actief in de landen waar Océ eigen verkoopzaamheid, gebruiksvriendelijkheid en een lage veranderd van een serie vestigingen heeft. Ze worden daarbij ondertotal cost of ownership centraal zullen staan. handmatige processen in steund door gespecialiseerde teams. Ontwerp, e e n g e ï n t e g r e e r d e l e k t r o - integratie en implementatie van complexe Océ Business Services n i s c h g e g e v e n s b e h e e r- e n systemen, met daarin zowel Océ-producten als w o r k f l o w - s y s t e e m i n o n z e apparatuur van derden, is hun taak. Marktpositie Océ Business Services is actief in back office-toepassingen. een duidelijke groeimarkt: de uitbesteding van Daarmee konden wij onze documentmanagementprocessen en printf r o n t- e n b a c k o f f i c e o p e managementactiviteiten. Klanten zijn middelraties verbinden in één grote en grote ondernemingen die zich willen consistent, soepel lopend concentreren op hun kernactiviteiten en die zich proces. Océ is erin geslaagd voor andere activiteiten willen verzekeren van de voor onze specifieke cusbeste dienstverlening die in de markt tomer relationship managebeschikbaar is. De werkzaamheden omvatten ment business een unieke, alle printroom-processen, het bedienen en innovatieve oplossing te onderhouden van complete copier/printerontwikkelen en te implesystemen, machinepark management, elektromenteren.’ nisch en fysiek archiefbeheer, scannen en postkameractiviteiten. In tien jaar tijd is Océ op dit I s a b e l l e Vé t o i s terrein een van de toonaangevende onderGeneral Manager Fréquence nemingen geworden, zowel in de Verenigde Plus Services, Staten als in Europa.

I v r y - s u r- S e i n e , F r a n k r i j k

Met circa 10.000 medewerkers is de Dräger Groep een van de belangrijkste ondernemingen ter wereld op het gebied van medische technologie en veiligheidssystemen. Ziekenhuizen en brandweerkorpsen over de gehele wereld gebruiken dagelijks hun producten. ‘ O n s e i g e n P r i n t C e n t e r, d a t nu door Océ is overgenomen, is voor ons van het grootste belang. Het produceert, om maar één ding te noemen, de gebruiksaanwijzingen voor honderden medische apparaten en veiligheidsproducten en -systemen in verschillende talen. Dat vraagt een hoog niveau van betrouwbaarheid en een uiterst flexibele r e s p o n s e . We w i s t e n d a t Océ, als wereldwijd oper e r e n d b e d r i j f, d e e r v a r i n g had om het werk aan te kunnen. Maar we waren plezierig verrast door de praktische en doortastende manier waarop ze te werk gingen. Dat overtuigde ons ervan dat we goed bij elkaar pasten.’ Stefan Dräger Lid van de Raad van Bestuur van Drägerwerk ag, Lübeck, Duitsland

Trends De uitbestedingsmarkt groeit nog steeds, ondanks negatieve economische invloeden, vooral omdat een steeds breder scala van activiteiten wordt uitbesteed. Door zijn positie in het centrum van de docuDaarbij is verschil zichtbaar tussen de Verenigde mentprocessen van zijn klanten kan Océ als Staten en het Verenigd Koninkrijk ten opzichte partner top-expertise aanbieden, niet alleen voor van de rest van Europa. In de Verenigde Staten de operationele kant van de processen maar ook verandert het karakter van de markt, nu steeds voor geïntegreerd documentmanagement. meer nieuwe aanbieders diensten verlenen die Gedurende de hele contractperiode worden de traditionele grenzen tussen de vakgebieden voortdurend mogelijke verbeteringen onderoverschrijden. Omdat ook de bestaande aanzocht, voorgesteld en ingevoerd. Océ treedt bieders hun dienstenpakket verbreden, ontstaat daarbij enerzijds op als de consultant die best een aanzienlijke overlapping en daarmee een practices implementeert, anderzijds als leverancier verhevigde concurrentie. In Europa, waar uitvan apparatuur en media. Werkmethodes en besteding nog een relatief jonge ontwikkeling is, resultaten worden, aan de hand van de wensen kan uitbreiding in de richting van meer comvan de klant en de specifieke situatie, gebaseerd plexe activiteiten, samenhangend met de op service level agreements. Op die manier beheersing van complete informatiestromen worden de kwaliteit, effectiviteit en productivi- sneller gerealiseerd worden. teit van het documentmanagementproces verbeterd bij gelijkblijvende of zelfs dalende Strategie Océ richt zich op het verhogen van de kosten voor de klant. winstgevendheid van zijn activiteiten op het gebied van business services. Dat wordt in de Gang van zaken in 2004 De activiteiten komende jaren voortgezet en versterkt door konden gedurende het verslagjaar opnieuw verbetering van de contract managementuitgebreid worden, ondanks een in het algeprocessen en door het realiseren van synergie meen afgenomen groei van de uitbestedingsmet de andere bedrijfsonderdelen van Océ. In markt. Die afname is onder meer het gevolg van nauwe samenwerking met de business groep economische omstandigheden. Voorts heeft een Software & Professional Services ontwikkelt afname van de omzet in bestaande contracten in Océ Business Services een reeks geavanceerde dit verslagjaar de omzetgroei geremd. Océ richt oplossingen voor de beheersing van complexe zich onverminderd op de winstgevendheid van informatiestromen. De focus blijft daarbij op de de lopende contracten door kostenbeheersing processen waarin printen een belangrijke rol en het introduceren van nieuwe vormen van speelt. Océ richt zich primair op het ontwikkedienstverlening met hogere toegevoegde len van die activiteiten die, op basis van kennis waarde. Océ Business Services beschouwt de en ervaring en de beschikbaarheid van excelhuidige activiteiten in printen mailrooms dan lente apparatuur, maximale waarde toevoegen. ook onveranderd als hoekstenen maar tevens als Dat betekent een verschuiving van het zwaartepunt van mailroom- en printroom-diensten springplank voor complexere opdrachten. naar de meer complexe beheersing van de fysieke en elektronische documentstromen in bedrijven.

41

Ontwikkelingen in de markten | Wide Format Printing Systems

42

Resultaten Wide Format Printing Systems

› € miljoen

Omzet Non-recurring Recurring Bedrijfsresultaat [ebit ]

2004

2003 818 248 570 55

wijzigingen in %

862 245 617 55

–5,1 +1,4 –7,8 +0,1

autonoom in %

–1,0 +5,7 –3,7 –

Algemeen

Technical Document Systems

De strategische business unit Wide Format Printing Systems [wfps ] is onderverdeeld in drie business groepen. De business groep Technical Document Systems heeft als klanten bouwondernemingen, architecten- en ingenieursbureaus, industriële, nuts- en telecombedrijven en overheid alsmede reprografische bedrijven en digital print providers. Deze business groep richt zich op technische toepassingen [print-for-use] en op commerciële toepassingen [print-for-pay]. De business groep Display Graphics Systems bedient klanten op het gebied van de grafische industrie en reclamebureaus en richt zich op binnen- en buitenreclame en andere vormen van grafische communicatie. De business groep Imaging Supplies ten slotte richt zich met name op het leveren van printmedia voor alle klantgroepen.

Marktpositie Océ levert breedformaat printers en software die gebruikt worden voor het scannen, kopiëren, printen, distribueren en archiveren van technische documenten. Gebruikers zijn te vinden bij bouwbedrijven, in de industrie, bij architecten- en ingenieursbureaus, bij nuts- en telecombedrijven, in de transportsector en bij de overheid, alsmede in de professionele print-for-pay-omgevingen van reprografische bedrijven. Océ heeft een sterke, leidende positie en heeft die ook onder de huidige, moeilijke economische omstandigheden en toenemende concurrentiedruk weten te handhaven, vooral dankzij de kwaliteit, productiviteit en gebruikersvriendelijkheid van zijn systemen. In het proces van digitalisering heeft Océ altijd een voortrekkersrol gespeeld. Steeds weer heeft Océ de innovaties ingeleid die nu deel uitmaken van de dagelijkse processen: het scannen voor archivering van tekeningen, elektronische distributie en decentraal printen dicht bij de plaats van gebruik. Ook kwam Océ al in een vroeg stadium onder meer met geavanceerde software voor allocatie en beheersing van printkosten en voor het via internet aanleveren van printopdrachten bij de gespecialiseerde reprografische bedrijven. Océ heeft wereldwijd een unieke reputatie als het gaat om innovatie, kwaliteit en gebruikersgemak en een hoog serviceniveau. De systemen van Océ onderscheiden zich dan ook door hoge productiviteit, zowel bij printen en kopiëren als in de voor- en nabewerking.

Nieuwe producten Wide Format Printing Systems in 2004

Product

Business groep

Toepassing

Océ tds 300


Productieve breedformaatprinter/copier voor decentrale afdelingen in industriële omgevingen.

Océ cs 40xx scanners


Een nieuwe lijn stand-alone scanners waarmee optimaal originelen [zwart-wit en/of kleur] gedigitaliseerd kunnen worden. Bijbehorende software biedt de mogelijkheid terstond te kunnen afdrukken op printers van diverse producenten.

Océ Account Center


Nieuwe softwareversie voor het automatisch genereren van rekeninginformatie voor printen, kopiëren en scannen op Océ tds - en tcs -systemen.

Océ Power Logic Controller


Nieuwe softwareversie voor betere controle op en variatie in documentproductieprocessen, ook via internet.

Océ Print Exec Workgroup


Nieuwe softwareversie waarmee het printproces wordt bestuurd en beheerst vanaf de selectie uit het aanbod van internetsites tot de productie van fysieke documenten in architecten-, ontwikkelings- en productie-omgevingen.

Océ Repro Desk Server 1.6

Technical Document Systems en Commercial Printing

Software, toegankelijk via internet, waardoor lokatieonafhankelijk digitaal aangeleverde printopdrachten via centrale servers aan print shops kunnen worden aangeboden.

Océ Plan Center 1.6

Technical Document Systems en Commercial Printing

Via internet voor klanten toegankelijk softwarepakket waarmee digitaal printopdrachten aan print shops kunnen worden verstrekt via centrale servers.

Océ Arizona 600

Display Graphics Systems

Grootformaat hoogvolume kleurenprinter voor duurzame, weerbestendige reclame-uitingen.

Océ cs 6060


Grootformaat middenvolume kleurenprinter voor duurzame, weerbestendige reclame-uitingen.

Océ Arizona t 220uv


Grootformaat middenvolume kleurenprinter voor duurzame, weerbestendige reclame-uitingen met milieuvriendelijke uv inkten. Verwerkt flexibele en plaatmaterialen tot 5 centimeter dikte voor reclameborden, tentoonstellingsmateriaal en bewegwijzering.

43

Gang van zaken in 2004 In het zwart-wit segment leidde een agressieve marketingaanpak tot een stijging van de autonome omzet in printsystemen. Ondanks een toename van het Het zwaartepunt van de commerciële activitei- printvolume was de omzet in service onverten ligt traditioneel in Europa en de Verenigde anderd, met name door koerseffecten. Océ Staten, maar de laatste jaren heeft Océ sterke slaagde er over het geheel genomen in, het groei laten zien in de Aziatische regio. Ook in aantal verkochte zwart-wit printers in alle Japan ontplooit Océ sinds enige jaren met volumesegmenten op het niveau van het vorig succes activiteiten in de breedformaatsector. verslagjaar te houden. Daarbij speelden de verB e i j i n g A r c h i t e c t D e s i g n & Het gaat hier om een omvangrijke markt met schillende innovaties, gericht op verdere verResearch Institute is een een sterk concurrentieveld. Océ concentreert hoging van de productiviteit en gebruiksgemak van de toonaangevende zich op marktsegmenten waar het bedrijf zich een belangrijke rol. Zo is de eind 2003 uitgearchitectenbureaus van kan onderscheiden en heeft de belangrijkste brachte functionaliteit van de Océ Power Logic China. Een van hun meest apparatuur en software aan taal en specifieke Controller in de tds-serie in de markt goed recente creaties is de ontvangen. Dat gold ook voor de nieuwe versies eisen van de Japanse gebruikers aangepast. Chinese Nationale Opera van de printmanagement software, die ontwikGrote contracten met autofabrikanten ondera a n h e t Ti e n a n m e n - p l e i n . keld werden in de r&d-centra van Océ in de strepen de duurzame marktpositie die Océ ‘D e a p p a r a t u u r v a n O c é inmiddels heeft verworven in de thuismarkt van Verenigde Staten en Frankrijk. b e t e k e n t v o o r o n s o p v e r - zijn grootste concurrenten. In het laagvolumesegment introduceerde Océ s c h i l l e n d e m a n i e r e n o n d e r - In China heeft Océ een eigen verkoopbegin 2004 de Océ tds 300. De Océ tds 300 maakt vooral voor kleinere ondernemingen de steuning. Eerst en vooral organisatie, maar de onderneming werkt daar stap van analoog naar digitaal gemakkelijker. in de kwaliteit van de ook met veel succes samen met een aantal p r i n t s . We h a d d e n v r o e g e r distributeurs. In deze sterk groeiende markt met Met dit apparaat en met de Océ tds 400 en de vrij vaak problemen met analoge Océ 7050 dekt Océ optimaal het laagongekende bouwactiviteiten en groeiende o n z e k l a n t e n o v e r d e t e k e - industriële productie is grote behoefte aan tech- volumesegment af. n i n g e n d i e w e a f l e v e r d e n . nische documenten. De omschakeling naar Het aantal verkochte systemen in de Océ Sinds onze nieuwe Océdigitalisering is hier op gang gekomen, maar de tds 800-serie, het meest productieve apparaat a p p a r a t u u r k o m t d a t s o o r t nadruk ligt op lagere volumes. in het hoogvolumesegment bleef nagenoeg problemen nauwelijks meer gelijk aan het vorig jaar. Vooral de gespecialiv o o r. M a a r d e k w a l i t e i t v a n seerde reprografische bedrijven zetten dit de apparatuur heeft ook de apparaat in om een succesvolle voorloper, de winstgevendheid positief Océ 9800, te vervangen en te profiteren van de beïnvloed, omdat er zelden nieuwste technologie en toegenomen functiostoringen optreden en de naliteit en productiviteit. In de industrie daarmachines langer ingezet entegen wordt steeds meer printvolume kunnen worden.’ gedistribueerd naar kleinere printers zoals de Océ tds 600 en de Océ tds 400.

Zhang Jianping M a n a g e r, A r c h i t e c t D e s i g n & Research Institute, Beijing, China


In het kleursegment heeft de Océ tcs 400, zowel de printer als de printer/copier variant, vooral in Europa al een duidelijke marktpositie weten te veroveren. Daarmee is Océ erin geslaagd om als eerste leverancier het in zwart-wit vertrouwde productiviteitsconcept ook toe te passen in een kleursysteem. Met het verder uitbouwen van de populatie zal dit apparaat in de nabije toekomst een belangrijke bijdrage gaan leveren aan de recurring omzet. Hoewel op dit moment veel gebruikers van breedformaatprinters nog vasthouden aan zwart-wit printen op grond van lagere kosten en een hoge productiviteit, geldt kleur onbetwist als katalysator voor toekomstige groei. Ook in dit verslagjaar kreeg Océ erkenning als leverancier met het meest complete en beste breedformaataanbod, zowel wat betreft hardware als software en zowel in zwart-wit als in kleur. Het toonaangevende Amerikaanse testinstituut bertl benadrukte de kwaliteit en betrouwbaarheid van de tds -serie en de Océ tcs 400 en wees op het hoge niveau van dienstverlening van Océ en op de grote klanttevredenheid.

Strategie Ondanks beperkte marktgroei wil Océ verder groeien door productvernieuwing en vergroting van de distributiekracht. Daarmee kan Océ zijn reeds sterke positie in Europa en de Verenigde Staten verder uitbouwen en doorgaan met de expansie in Japan, China en andere opkomende markten. Marketingprogramma’s gericht op klanttevredenheid en uitbreiding van het productenpakket in combinatie met verdere intensieve training van de verkoop- en service-organisaties moeten leiden tot vergroting van het marktaandeel. Océ investeert onverminderd in printers en scanners en de voor een optimale inzet benodigde software. Voor 2005 staat een reeks nieuwe systemen en systeem- en software-opties op het programma, waaronder nieuwe printmanagement softwareversies voor gespecialiseerde reprografische bedrijven en voor organisaties die in eigen huis breedformaatprints vervaardigen. Display Graphics Systems

Marktpositie Gedreven door de toenemende dynamiek in de reclamemarkt richt de business groep Display Graphics Systems [dgs] zich op het flexibel en snel digitaal printen van posters, banners, billboards en tal van andere breedformaat grafische producten. In deze markt zijn de digitale technieken verhoudingsgewijs nog Trends In het algemeen zal de tds-markt in de maar kort geleden geïntroduceerd als verkomende jaren nog maar in zeer bescheiden vanging van hoogontwikkelde technieken als mate verder groeien. De toenemende elektrozeefdruk, fotografische druk, offset en traditionische informatie-uitwisseling en -archivering nele belettering. Naarmate de digitale prozullen bovendien in veel gevallen leiden tot ducten zich bewijzen, groeit deze markt naar meer decentraal printen, zodat het zwaartepunt verwachting snel. Océ is in Europa en de usa een van de leidende aanbieders met een reeks verschuift van grote naar kleinere apparaten. Naar verwachting zal het zwart-wit printvolume geavanceerde printers. In Japan is Océ dit verslagjaar op succesvolle wijze gestart met de bij gespecialiseerde reprobedrijven verder toedisplay graphics business. Bovendien heeft Océ nemen, waardoor in die sector vervangingsinvesteringen nodig zullen zijn. De voortschrij- via Onyx Graphics wereldwijd een leidende dende digitalisering leidt tot een afname van het positie waar het gaat om de software-matige analoge printvolume. In kleinere organisaties zal aansturing van display graphics printsystemen. vooralsnog echter behoefte blijven aan analoge systemen. De verschuiving van zwart-wit naar kleur zet onverminderd door, zowel voor printen, scannen als kopiëren. Veel organisaties maken gebruik van combinaties van kleur- en zwart-wit systemen.

45

Strategie Océ heeft een sterke positie in display graphics opgebouwd in de laatste jaren. dgs is er volledig op gericht deze positie verder uit te bouwen. De wereldwijde verkoop- en serviceGang van zaken in 2004 Autonoom steeg de organisatie zullen hieraan in sterke mate bijomzet van dgs in het verslagjaar licht. Dit dragen. Het aanbod aan de klanten omvat een komt door het nog trage herstel van de fors door samenhangend pakket van hardware en softde stagnatie getroffen reclamemarkt. Introwareproducten voorzien van de juiste inktductie van nieuwe producten heeft het assortimediacombinaties voor specifieke applicaties. ment versterkt, maar deze hebben pas de tweede De business groep richt zich op die segmenten Nordostschweizerische helft van het verslagjaar aan het resultaat kunnen waar de grootste groei te verwachten is, met K r a f t w e r k e a g [ n o k ] i s d e bijdragen. Océ concentreert zich inmiddels op name op het middenvolume segment en op het b e l a n g r i j k s t e e l e k t r i c i t e i t s - verdere optimalisering van de portefeuille met gebied van de ‘flatbed’ printers. Tevens zal het m a a t s c h a p p i j v a n Z w i t s e r - de nadruk op het aanbieden van complete productaanbod gecompleteerd worden met l a n d . H e t b e d r i j f b e s c h i k t applicaties in de vorm van een combinatie van sterke partnerproducten. o v e r e e n g r o o t e i g e n d i s t r i - apparatuur, media, inkten en kennis. Synergie met de tds-activiteiten zal optimaal b u t i e n e t w e r k , d a t j a a r l i j k s Onyx Graphics heeft ook in dit verslagjaar weer benut worden met name in de verkoop- en 2 4 . 0 0 0 m i l j o e n k W h l e v e r t voortreffelijke resultaten laten zien. service-organisatie en op technologisch gebied.

aan 2,8 miljoen mensen. ‘B i j h e t v i n d e n v a n d e b e s t e oplossing voor ons bedrijf organiseerde Océ voor ons zelfs een workshop waarbij van het begin af aan zowel onze it’ers als onze eindgebruikers betrokken werden. Zo speelde Océ een belangrijke rol voor de eindgebruikers, maar hadden ze ook een forse positieve invloed op onze eigen interne it-afdeling. Mede dankzij het Engineering Exec pakket hebben we nu een oplossing die zeer klantvriendelijk is en tegelijk ook de band met die klant aanzienlijk versterkt. En dat geeft ons een enorm concurrentieel voordeel.’ Adrian Baumann R e p r o M a n a g e r, Nordostschweizerische Kraftwerke ag, Baden, Zwitserland

Trends De groei van de display graphics markt als geheel is afhankelijk van de ontwikkeling van de reclame-uitgaven. Daarbinnen is de groei van het digitale segment relatief sterker, naarmate de digitalisering zorgt voor meer productieve, flexibele en efficiënte productiemethoden. Ook al groeit de markt weer enigszins, de animo van klanten om te investeren in compleet nieuwe digitale productiemiddelen is nog steeds gering. De markt is bovendien zowel aan de kant van de klanten als aan die van de producenten van apparatuur sterk versnipperd. Verdere consolidatie ligt dan ook voor de hand.

Imaging Supplies Marktpositie Media voor printers en kopieerapparaten vormen een essentieel onderdeel van het totale Océ-aanbod. Die nauwe koppeling dateert al uit de periode waarin de beeldvorming nog op chemische wijze tot stand kwam. r&d heeft zich sindsdien echter onafgebroken gericht op de beste interactie van apparatuur en media. Dezelfde expertise vormt bovendien de basis voor een ruim assortiment van specialistische media, bijvoorbeeld voor cad en display graphics toepassingen op Océ-producten en voor apparaten van derden. De business groep Imaging Supplies is actief op het complete terrein van breedformaat en kleinere formaten [a3 en a4], zowel in plain paper als in specialistische papieren en kunststoffen. Zo is het Océ-aanbod van kleinformaat kleurenprinters [Océ cps 700, 800 en 900] vanaf de introductie gecompleteerd door een compleet scala van specialistische materialen. Ook als leverancier van white bulk papier heeft Océ in Europa een relatief sterke positie. In de Verenigde Staten is de business groep marktleider in het zwart-wit breedformaat, waaronder cad-materialen, met bovendien een sterke positie op de [breedformaat] kleurenmarkt en de markt voor display graphics. Zowel in Europa als in de Verenigde Staten onderscheidt de business groep zich op het gebied van logistiek en verkoopondersteuning.


In het display graphics segment had de uitbreiding van het assortiment een directe omzetgroei tot gevolg, in Europa zelfs met dubbele cijfers. Daarbij nam zowel de dekking Gang van zaken in 2004 In het verslagjaar zijn op de Océ-apparatuur als op apparatuur van het trage herstel van de economie en opnieuw derden fors toe. Het assortiment media en lagere wereldmarktprijzen voor papier bepalend inkten [ook op olie- en solvent-basis] behoort geweest voor omzet en rendement in deze nu tot de meest complete in de industrie. sector. Tegen die achtergrond heeft de business In het a4-segment zijn de volumes in de white groep goed gepresteerd, vooral door de invesbulk ten opzichte van het vorig verslagjaar teringen van de afgelopen jaren en de voortmarginaal gegroeid. Daarnaast is vooral het gaande versterking van de logistiek. Ondanks media-assortiment voor de Océ cps 700 succesvol gebleken. Voor de nieuwe Océ een lagere omzet is de winstgevendheid van de cps 900 wordt bovendien, in nauwe Océ-activiteiten niet aangetast. Terwijl het volume in grootformaat plain paper samenwerking met r&d en papierfabrieken, en cad-materialen wereldwijd afnam, zag Océ een lijn Machine Coated [mc] papier de papierverkopen in vierkante meters groeien. ontwikkeld, speciaal gericht op de grafische Deze groei van het marktaandeel is voor een industrie, waar dit apparaat naar verwachting belangrijk deel te danken aan een toegenomen veelvuldig zal worden ingezet voor het printen verkoop ten behoeve van de eigen machinevan brochures in kleinere oplagen. populatie. Een actieve opstelling bij de appaIn de Verenigde Staten zijn ook de activiteiten ratenverkoop en een actieve verkooponderop het terrein van kleinformaat specialiteiten steuning hebben hieraan bijgedragen. De kwali- [o.a. inkjet fotopapier en overheadsheets], teit van de materialen en de logistieke prestaties afkomstig uit de eigen [Arkwright-]fabrieken waren bovendien reden voor een aantal grote verder opgevoerd. trade partners in Europa en de Verenigde Staten Trends De markt voor imaging supplies is om Océ-materialen onder eigen naam in hun competitief en gefragmenteerd. Zeker onder de assortiment op te nemen. huidige moeilijke economische omstandigheden leidt dit tot consolidatie, terwijl de overblijvende partijen verplicht zijn tot verdere optimalisatie van het logistieke proces. De groei van de markt wordt bevorderd door de voortschrijdende digitalisering, die steeds meer terrein wint op de traditionele druktechnieken. Technologische kennis, maar ook expertise op het gebied van sourcing, zijn vitaal om in deze omgeving goed te presteren. Océ beschikt over beide. Strategie De strategie van de business groep Imaging Supplies richt zich primair op het handhaven van haar prominente positie als leverancier van hoogwaardige, specialistische media voor breedformaatprinters in zowel het tds- als het dgs-segment. Daarnaast beoogt de business groep een maximale ondersteuning van de dds-activiteiten met een compleet en concurrerend assortiment kleinformaat media. Met het uitgebreide assortiment van imaging supplies verhoogt Océ de waarde van zijn totaaloplossingen voor de klant.

47

Kritische succesfactoren

50

Ze fungeren als maatstaf bij het beoordelen van de competenties van medewerkers, maar ook van bedrijfsonderdelen. In alle contacten met de markt, met partners, met klanten, maar ook met collega’s wordt van de Océ-medewerkers verwacht dat ze de kernwaarden als uitgangspunt van hun dagelijks handelen kiezen. Hoewel de zeven kernwaarden op zichzelf niet uniek zijn voor Océ, zijn ze niet willekeurig gekozen: ze werden door Océ-medewerkers zelf geselecteerd als de belangrijkste gedeelde waarden voor hun bedrijf. Het zijn dan ook geen voorschriften, hoewel ze als zodanig gebruikt kunnen worden, maar meer de vaststelling van het gewenste karakter van Océ in de ogen van de medewerkers: de klant voorop, strevend naar resultaat, kwaliteitsgedreven, ondernemend, vernieuwend, ethisch en handelend met respect voor menselijke waarden. Wanneer de klant deze waarden ook stelselmatig als zodanig erkent, is de cirkel rond en is het doel bereikt.

Het succes van een onderneming wordt door vele dingen bepaald: bijvoorbeeld de kwaliteit van de markten, de economische omstandigheden en het ondernemingsklimaat. Geen van de genoemde drie is te beïnvloeden door de individuele ondernemer. Minstens zo belangrijk voor het succes van de onderneming is echter een aantal factoren die vaak wat minder aan de oppervlakte liggen: gemotiveerd en goed opgeleid personeel, een sterke positie in de maatschappij, unieke technologie, een efficiënt productieproces en toegewijde partners. Die factoren zijn wel te beïnvloeden en vormen dan ook elementen in het bedrijf die voortdurend de maximale aandacht krijgen en waarvan het belang niet gemakkelijk overschat kan worden. Natuurlijk hoort ook een sterke financiële positie in dit rijtje kritische succesfactoren thuis, maar die krijgt elders voldoende aandacht. Medewerkers Kernwaarden

In de twee jaren voorafgaand aan dit verslagjaar is tegen de achtergrond van herstructureringsOcé hanteert zeven breed gedragen kernwaarden maatregelen reeds een aantal ingrijpende verdie gezamenlijk het basispatroon vormen voor anderingen doorgevoerd in opbouw en omvang Océ, het dna voor het handelen van de onder- van de personeelsbezetting. Dit verslagjaar is neming, zowel in de onderlinge samenwerking een begin gemaakt met het overbrengen van een als in het contact met de buitenwereld. deel van de assemblage en productie naar Centraal-Europa en het Verre Oosten. Dat heeft geleid tot het vervallen van 175 arbeidsplaatsen bij de productiefaciliteiten in Venlo. Het proces is in het verslagjaar vrijwel afgerond, waarbij Océ in nauw overleg met vakbonden en ondernemingsraad voortvarend, maar zorgvuldig en

Océ-kernwaarden

Focus

Houding

Stijl

De klant staat altijd voorop Handel resultaatgedreven

Wees kwaliteitsgedreven Toon ondernemingszin Wees vernieuwend

Handel ethisch Toon respect voor menselijke waarden


Tabel 9

Geografische spreiding van medewerkers

2004 aantal

Verenigde Staten Nederland Duitsland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Rest van Europa Rest van de wereld Totaal

Tabel 10

Spreiding medewerkers naar functie

in %

Totaal

aantal

in %

8.340 3.922 3.028 1.160 1.016 2.879 970

39 18 14 5 5 14 5

8.969 4.061 3.063 1.203 1.041 2.903 964

40 18 14 6 5 13 4

21.315

100

22.204

100

2004

2003

aantal

Business Services Verkoop Service Productie en Logistiek Administratie en overig Onderzoek en Ontwikkeling

51

2003

in %

aantal

in %

6.693 4.192 4.013 2.512 2.037 1.868

31 20 19 12 9 9

7.149 4.140 4.327 2.514 2.146 1.928

32 19 19 11 10 9

21.315

100

22.204

100


52

Competentiemanagement Het competentiemanagement heeft verhoging van de professionele prestaties tot doel, maar ook versnelling van de professionele ontwikkeling en identificamet oog voor de belangen van de betrokken tie en retentie van [jong] talent. Basis daarvoor medewerkers is opgetreden. vormt het identificeren van de voor een bepaalde In het kader van Océ’s strategische doelstelling werkomgeving benodigde specifieke rollen en om de verkoop- en distributiekracht te verde eisen die daarvoor aan gedrag, professionele groten is nadruk gelegd op uitbreiding van de vaardigheden en competenties gesteld moeten marketing- en verkooporganisatie. Bovendien is worden. Via het zogenoemde Solution Delivery wereldwijd zowel in de wfps- als de dds-orga- Process is competentiemanagement in de afgenisatie de training van de verkooporganisatie lopen jaren ingevoerd in verkoop, service en sterk geïntensiveerd. Vrijwel alle verkoopmede- consultancy. In het verslagjaar zijn belangrijke werkers hebben deelgenomen aan trainingsinitiatieven ondernomen om ook buiten deze programma’s gericht op versterking van advies- omgevingen, bijvoorbeeld in inkoop, it en de financiële afdelingen, het competentievaardigheden, op markten productkennis en managementconcept in te voeren. Vanaf 2005 op inzicht in documentprocessen bij klanten. zal het voluit deel uitmaken van de dagelijkse In dit verslagjaar zijn voorbereidingen gestart om de it -ondersteuning voor Europa te harmo- activiteiten. niseren. Hiertoe zal een centrale ondersteuningsgroep worden gecreëerd, hetgeen consequenties Inmiddels is in het verslagjaar het Young Océ Professionals programma van start gegaan. zal hebben voor de it -bezetting in de groepsmaatschappijen. Jonge talentvolle medewerkers werken daarbij [multidisciplinair] samen aan toekomstgerichte projecten. Human resources-beleid Het corporate human resources-beleid richt zich op drie hoofdzaken: leiderschapsontwikkeling, competentiemanagement en de kernwaarden. Leiderschap Het corporate leadershipprogramma is erop gericht leiderschap te versterken, kritische vaardigheden binnen het bedrijf te houden en nieuw managementtalent op te leiden. Een eerste aanzet tot versterking van het leiderschap vormen de zogeheten leadership labs, intensieve assessmentprogramma’s die fungeren als basis voor verdere persoonlijke ontwikkeling. In het verslagjaar heeft het complete topmanagement deze labs doorlopen, evenals een belangrijk deel van de managementteams.In 2005 volgen de overige managementteams en een deel van het middelmanagement een leadership lab. Parallel hieraan zijn inmiddels ook programma’s gestart voor high potentials. Het leadership-programma van Océ wordt algemeen als uniek betiteld en de verwachtingen ten aanzien van de resultaten zijn dan ook hooggespannen.

De Océ-kernwaarden De kernwaarden van Océ, zoals eerder in dit hoofdstuk beschreven, zijn in het verslagjaar intensief onder de aandacht van de Océ-medewerkers gebracht en tot onderdeel gemaakt van het dagelijks werk. Daarbij is onder de vlag van Focus on Professionals een groot aantal verschillende media en communicatiekanalen ingezet, waaronder e-mail, web-video en een speciale website, waar activiteiten en ‘best practices’ worden gepubliceerd. Daarnaast verschijnt een nieuwsbrief en worden op regelmatige basis bijeenkomsten gehouden met de kernwaarden als thema. Kernwaarden maken in toenemende mate ook deel uit van de doelen die managers zich stellen. Wereldwijd krijgt ook de Océ Corporate Core Value Award, die elk kwartaal aan een medewerker wordt uitgereikt, veel aandacht.


Mensenrechten Océ hanteert wereldwijd hoge normen en standaarden, voortkomend uit een vastgewortelde traditie van respect voor mensen. Deze zijn bovendien in het kader van Duurzaam ondernemen de vn Global Compact expliciet geformuleerd in een mensenrechtenbeleid dat gepubliceerd Océ als duurzame onderneming In de cultuur wordt in het corporate duurzaamheidsverslag. van Océ heeft de zorg voor mens, milieu en Met dit beleid, dat een verklaring inzake de samenleving een vaste plaats. Gezondheid, ergo- mensenrechten, de verantwoordelijkheden van nomie, arbeidsomstandigheden, productveilig- de onderneming en een beschrijving van het heid en het reduceren van milieubelasting toezicht op de naleving omvat, wordt in- en spelen vanouds een prominente rol en zijn extern het standpunt van Océ met betrekking daarom ook ingebed in [beleids]regels en contot de mensenrechten duidelijk gecommunitrole-instrumenten. Océ is zich bewust van zijn ceerd. In de komende jaren zal dit beleid stap maatschappelijke verantwoordelijkheid in een voor stap meer gestalte krijgen in concrete, internationale omgeving, met een veelheid aan organisatorisch verankerde procedures en naculturele grondslagen en gebruiken. levingsregelingen voor de totale keten van de De formulering van beleidsprincipes en de voort- ondernemingsactiviteiten. gang van de uitvoering hiervan is in het afgelopen jaar vastgelegd in een corporate duurzaam- Milieu Océ beschermt op verschillende heidsverslag over het jaar 2003. In dit rapport manieren het milieu tegen mogelijke nadelige werden de activiteiten van de twee belangrijkste gevolgen van productieprocessen en van het productvoortbrengingscentra in Venlo en Poing gebruik van Océ-producten. Er is een omvangbehandeld. Voor het verslagjaar 2004 wordt het rijke expertise opgebouwd met betrekking tot terrein van het Océ corporate duurzaamheidsalle aspecten die daarbij een rol spelen. Wat verslag uitgebreid, zodat de belangrijkste inter- betreft de producten werkt Océ met een levensnationale operaties in het bedrijf worden cyclusanalyse als leidraad tijdens de ontwikkegedekt. Als uitgangspunten voor de duurzaam- ling, de fabricage, het gebruik en de verwerking heidsverslaggeving worden de gri-richtlijnen van afval- en reststoffen. Zo past Océ design for gehanteerd, opgesteld in het kader van het re-use toe bij de ontwikkeling, gebruikt Océ Global Reporting Initiative. Ook onderschrijft veilige materialen en processen en laat Océ het Océ reeds een aantal jaren de Global Compactmilieu zwaar meewegen bij de keuze van veruitgangspunten van de Verenigde Naties. pakking en transport. In de gebruiksfase wordt Stelregel is bovendien dat Océ zijn ethische veel aandacht besteed aan energieverbruik en gedragscode hanteert, ook als die verdergaat dan verwerking van verbruikte consumables en na de lokale normen en gebruiken. De organisatie afronding van zijn levenscyclus wordt het apparondom duurzaam ondernemen is het afgeraat veelal teruggenomen en worden compolopen jaar verder versterkt door het internationenten en duurzame onderdelen hergebruikt. naliseren van het Corporate Sustainability De milieuprestaties worden gemeten aan de Forum. hand van milieuprestatie-indicatoren. Deze worden jaarlijks geanalyseerd en afgezet tegen de gekwantificeerde doelstellingen die in de langetermijnstrategie geformuleerd zijn. Daarbij gaat het om strategische doelen als het efficiënt gebruik van grondstoffen en energie, verhoging van het percentage recycling, beperking van verpakking en in het algemeen vermindering van emissie van stoffen, dampen en gassen.

53


54

Maatschappij Océ heeft zijn maatschappelijke uitgangspunten vastgelegd in de Océ-beleidsuitgangspunten. Alle medewerkers zijn in het bezit van een exemplaar van deze uitgangspunten en van hen wordt verlangd dat zij deze Arbeidsomstandigheden en arbeidsonverkort naleven. Ze omvatten onder meer verhoudingen Océ zorgt voor een veilige en verantwoorde werkplek. Dat geldt voor de eigen richtlijnen inzake integriteit en maatschappelijke verantwoordelijkheden en sluiten aan bij medewerkers maar, door de aard van de protwee van de zeven door de Océ-organisatie ducten, evenzeer voor de medewerkers van klanten die de apparatuur bedienen. Intrinsieke geïdentificeerde kernwaarden: ethisch gedrag en respect voor menselijke waarden. productveiligheid is een belangrijk onderdeel Met een reeks van grote en kleine officiële van de lange lijst van eisen die Océ vanaf het sponsorships, kunstaankopen en giften steunt ontwerp aan zijn producten stelt. Deze eisen overtreffen in de regel de normen van de [steeds Océ zowel op centraal als op lokaal niveau een groot aantal culturele, charitatieve en sportieve strengere] regelgeving van de verschillende initiatieven. Daarmee onderstreept Océ zijn rol lokale overheden. Monitorgroepen volgen de in de maatschappij. [lokale] wetgeving, sporen ontwikkelingen in een vroeg stadium op en prognosticeren Océ’s Voortgang In het verslagjaar is Océ onderzocht positie daarin. door duurzaamheidsanalisten van de Triodos Océ-apparaten zijn ontworpen om in handen van degenen die ze bedienen constant optimale Bank en het sns Asset Management. Naar prestaties te leveren. Daarbij vormen de human aanleiding hiervan heeft de asn Bank, een 100% dochteronderneming van sns Bank n.v., factors het uitgangspunt omdat die bepalend zijn voor het welslagen van de meest gecompli- Océ toegevoegd aan haar beleggingsuniversum voor maatschappelijk verantwoord beleggen. ceerde processen. Niet toevallig worden OcéVan de Triodos Bank kreeg Océ de status apparaten dan ook met grote regelmaat bekroond waar het gaat om ergonomisch ontwerp approved and eligible for ethical investment. Bovendien werd Océ in het verslagjaar opgeen bedieningsgemak. Dit gevoegd bij belangrijke punten als betrouwbaarheid en productivi- nomen in de Dow Jones sustainability index. teit laat de Océ-apparaten hoog scoren bij de directe gebruiker. Océ-producten zijn geschikt Meer details over Océ en maatschappelijk verantwoord ondernemen zijn opgenomen in voor een brede groep gebruikers, ook wanneer die een lichamelijke handicap hebben. De pro- de corporate duurzaamheidsverslagen over 2003 en 2004. ducten van Océ voldoen aan de criteria van de us Government’s Section 508 Accessibility Standards. Océ zorgt voor gelijke kansen voor alle medewerkers en maakt duidelijke afspraken over werkuren en salaris. Door training en opleiding zorgt Océ dat medewerkers zichzelf ontplooien en daardoor ook kunnen bijdragen aan de verwezenlijking van de strategische doelstellingen van de onderneming. Océ is voorstander van een open communicatie met de medewerkers zoals deze onder meer gestalte wordt gegeven door middel van een Europese Ondernemingsraad. Océ tolereert geen gedwongen arbeid of kinderarbeid, ook niet bij toeleveranciers.


Technologie Océ’s technologieportefeuille, met daarin een groot aantal eigen vindingen en ontwikkelingen, wordt efficiënt gebruikt voor de ontwikkeling van producten en diensten die Research & Development nauwkeurig aansluiten bij de behoeften en wensen van de gebruikers in de geselecteerde Océ beschikt over een brede en sterke technomarkten. Daarbij wordt steeds een goed evenlogieportefeuille en moderne, goed geoutilwicht bewaard tussen korteen langetermijnleerde r&d-faciliteiten. Dat stelt Océ in staat ontwikkeling. Terwijl waardevolle basistechnoom producten en diensten te ontwikkelen van logie wordt doorontwikkeld en toegepast in hoog technologisch niveau en met een grote nieuwe apparaten is tegelijk de [vaak langwaarde voor de gebruiker. Het laatste vormt een durige] ontwikkeling gaande van nieuwe, rodedraad in de productontwikkeling, die mede grensverleggende technologieën die de basis wordt gevoed door de ervaringen van de duizen- vormen voor groei in de toekomst. Zo’n beden verkopers en servicemedewerkers die op proefde maar ook steeds weer vernieuwde techdagelijkse basis hun ervaringen terugkoppelen nologie is bijvoorbeeld de CopyPress-afdruknaar de productontwikkelaars. De laatstgetechniek. Daarbij wordt het tonerbeeld rechtnoemden opereren in centraal aangestuurde streeks in het papier ‘gedrukt’, een betrouwbare projectgroepen waarin alle relevante disciplines techniek die een helder beeld oplevert. vertegenwoordigd zijn. Op die manier kan Océ CopyPress wordt toegepast in combinatie met alle in het bedrijf beschikbare kennis, ervaring de organische fotogeleider [opc] voor zwart-wit afdrukken maar ook, voor kleurendruk, met de en vaardigheden optimaal inzetten voor Direct Imaging Process [dip-]techniek. Beide vernieuwing van het assortiment. procédés zijn in de eigen r&d-laboratoria van Océ besteedde in 2004 € 207 miljoen, overeenkomend met 7,8% van de omzet [2003: 7,7%] Océ ontwikkeld. De dip-techniek vormt het hart van de Océ cps 700 en zijn opvolgers, de aan r&d. Bij r&d werken circa 1.900 medewerkers, van wie er 500 betrokken zijn bij de Océ cps 800 en de Océ cps 900, een serie die nog verder wordt uitgebouwd. ontwikkeling van software. Bij de ontwikkeling van kleurenprinters voor Organisatie De r&d-faciliteiten zijn gevestigd breedformaat werkt Océ samen met externe in zes landen. De faciliteiten in Venlo richten partners op het gebied van thermische inkjetzich op de ontwikkeling van cutsheet- en breed- technologie. Tegelijkertijd maakt Océ goede formaat printers en scanners, strategische vervorderingen met een eigen unieke variant. bruiksmaterialen [toners en fotogeleiders] en software. In Poing [Duitsland] concentreren de r&d-activiteiten zich op de ontwikkeling van hoogvolume-printers en software. In NoordAmerika bevinden zich in San José [Californië] en in Vancouver [Canada] de r&d-faciliteiten voor display graphics breedformaat-kleurenprinters en in Fiskeville [Rhode Island] staat de r&d-afdeling van Arkwright, waar afdrukmaterialen worden ontwikkeld. In Créteil [Frankrijk], Namen [België], Konstanz [Duitsland], Cleveland, Salt Lake City en Phoenix [Verenigde Staten] zijn r&d-centra gevestigd voor software-ontwikkeling.

55


56

Apparaten Bij de ontwikkeling van nieuwe apparaten hanteert Océ een aantal centrale waarden: productiviteit, kwaliteit, gebruiksgemak, lage total cost of ownership, betrouwVoor de zeer hoogvolume continuous feed pro- baarheid en milieuvriendelijkheid. De grafische ducten heeft Océ technologisch een leidende vormgeving van alle softwareproducten vindt positie, vooral op grond van kwaliteit en beplaats op basis van een samenhangende ontwerptrouwbaarheid. Deze systemen kunnen flexibel filosofie. Dat verkort de inleertijd voor de ingezet worden voor steunkleurapplicaties en gebruikers en verkleint de kans op fouten aanvoor het printen van magnetisch leesbare infor- zienlijk. Op het gebied van de interactie tussen matie. Een nieuwe unieke technologie [Colour mens en machine heeft Océ dan ook een uitBelt] is te vinden in een serie hoogvolumestekende naam opgebouwd. Ook de systeemapparaten die in de loop van 2004 is geïntrodu- ontwikkeling is primair gericht op het ontceerd. Met deze technologie wordt de afdrukwerpen van geïntegreerde bedieningsconcepten kwaliteit verder verbeterd. Door het toevoegen [Single Point of Operation]. Daarmee kan de van modules op hetzelfde apparaat, wordt de gebruiker verschillende elementen in een gebruiker bovendien een groeipad geboden naar documentproces efficiënt aansturen. full colour toepassingen. Onder de vele specifieke applicaties die Océ zijn Software In de digitale wereld speelt de softklanten kan bieden neemt de geavanceerde data- ware een centrale rol. Daarbij wordt onderherkenningstechnologie, onder meer ingezet scheid gemaakt tussen embedded software, die voor massale factuurverwerking, een bijzondere de werking van de apparaten bepaalt en appliplaats in. catiesoftware, die de apparaten een meerwaarde verschaft voor de klant. Software-applicaties Strategische materialen Strategische materivormen uiteindelijk de brug tussen het apparaat alen vormen een belangrijk aspect van de eigen en zijn prestaties en de wensen en behoeften van Océ-technologie. Deze materialen omvatten de gebruiker. Met een sterke nadruk op output zwart-wit- en kleurentoners, organische fotomanagement heeft Océ in de afgelopen jaren geleiders, procesdrums en siliconenmaterialen. een omvangrijke verzameling softwareIn combinatie met de apparaten waarin ze func- applicaties geconcentreerd in een samentioneren en de bijbehorende software, creëren hangend programma [prisma], gericht op specifieke gebruikers. In het verslagjaar zijn deze deze materialen unieke eigenschappen, die de programma’s verder op elkaar afgestemd. Océ Océ-producten duidelijk onderscheiden van heeft op het gebied van output management hun concurrenten. software een leidende positie. Océ richt zich, vanuit het gebruik dat zij van de apparaten maken, op twee soorten klanten. Een groep klanten gebruikt de apparatuur als onderdeel van – en als kostenpost in – het eigen [productie]proces: print-for-use. Hun belang ligt vooral in een verregaande reductie van kosten die samenhangen met de kernactiviteiten. Software is daarbij de sleutel voor het concentreren van zoveel mogelijk volume op één flexibele printer die op een eenvoudige manier wordt aangestuurd. De essentie is het realiseren van een eenvoudige, transparante workflow.


Productie en logistiek Productie De productie van apparaten is in de loop van de jaren bij Océ, vooral in de proVoor een andere groep is het printen de kernductiefaciliteiten in Venlo, sterk van karakter activiteit, waarmee een maximale winst behaald veranderd. Steeds meer is het zwaartepunt verschoven van eigen fabricage naar moet worden: print-for-pay. Voor hen biedt Océ software die hen in staat stelt om een com- uitbesteding. Daarbij werden aanvankelijk alleen onderdelen maar in de laatste jaren ook petitief en flexibel product te leveren dat hen kan helpen zich te onderscheiden van de directe complete modules extern gefabriceerd door een geselecteerde groep toeleveranciers. De feitelijke concurrenten. Hier gaat het onder meer om apparatenproductie van Océ bestaat uit optimalisatie van de workflow om binnen een gegeven periode een zo groot mogelijke produc- assemblage op een hoog niveau. De stap naar uitbesteding van een volledig apparaat, zoals tie van hoge kwaliteit te realiseren, ook als het deze vanaf dit verslagjaar wordt ondernomen, is daarbij gaat om vele aparte jobs van verschildan ook niet zeer groot. Kernpunt is daarbij dat lende opdrachtgevers. de productie van apparaten dezelfde plaats houdt binnen Océ: in één samenhangend Océ’s software omvat workflow-management, applicaties [postpress, maar ook archivering en proces met r&d aan de ene en de verkoop- en service-organisatie aan de andere kant. Daarmee dataherkenning en -verwerving], print servers is de aansluiting en de samenwerking en controllers. Deze software realiseert niet gewaarborgd tussen r&d, productie en service, alleen uiterst efficiënt de te behalen doelstellingen, maar kan daarbij ook uitstekend samen- die essentieel is bij een vlotte en efficiënte productiestart maar ook van groot belang voor werken met reeds bij de klant geïnstalleerde hard- en softwaresystemen van andere leveran- productverbeteringen. ciers. Dat betekent in de praktijk een aanzienlijke kostenbesparing, naast vereenvoudiging in de Een belangrijke ontwikkeling was dit verslagjaar werkprocessen. Bovendien kan de Océ-software de daadwerkelijke start van de uitbesteding van opereren zonder dat ingegrepen behoeft te de productie van complete modules en appaworden in de programmatuur van derden. raten aan partners in het Verre Oosten. Door de productie te laten plaatsvinden in landen met een lager loonniveau kan Océ de productiekosten op hetzelfde lagere niveau brengen als dat van de mede-aanbieders in de relevante markten. Océ maakt bij de uitbesteding gebruik van de expertise en de netwerken van contract manufacturers. Deze leveren al gedurende langere tijd printermodules rechtstreeks aan de assemblagelijnen in Venlo. Ook de productie en inkoop van de benodigde onderdelen wordt daarbij overgenomen; inmiddels wordt een deel daarvan al in de regio geproduceerd. De kwaliteit is goed en de kostprijs is, ondanks de hogere logistieke kosten, substantieel lager. Ook de activiteiten in de Tsjechische vestiging zijn uitgebreid en steeds meer onderdelen zijn uit Centraal-Europa afkomstig.

57


58

Logistiek Océ heeft bij de productie en levering van apparaten, [service]onderdelen en supplies te maken met verschillende in- en externe logistieke processen met belangrijke financiële consequenties, onder meer door voorraadUitbesteding op dit niveau vindt vanzelfsprekend met de grootste zorgvuldigheid plaats. vorming. Voorraden, voorzover nog nodig, Zo worden de modules en apparaten waarvan worden geconcentreerd in [regionale] supply centers, die een groot gebied [Verenigde Staten, de fabricage wordt uitbesteed gedurende een bepaalde periode ook nog in Venlo geproduEuropa, Azië] bestrijken. In het verslagjaar is een deel van de strategische voorraad in de ceerd. Parallel aan het uitbestedingsproces is ook een Verenigde Staten ondergebracht, leidend tot een verhoogde betrouwbaarheid van de leveranties, omvangrijk programma gestart om de leveranciersbasis voor onderdelen verder te stroom- hetgeen ook voor de reputatie van Océ uiterst positief werkt. De logistiek van de servicelijnen. Ook hierbij zal uit een oogpunt van onderdelen wordt nu voor een belangrijk deel kostenbeheersing een significant deel van de onderdelen worden betrokken uit landen met centraal aangestuurd. In een volgende stap lage loonkosten. Voor tal van onderdelen, die worden ook de kleinere lokale voorraden ondergebracht in het groepssysteem. Door het cengezien kunnen worden als commodities, is dat trale management [inmiddels van meer dan de zonder enig kwaliteitsverlies mogelijk. helft van alle voorraden] kunnen lokale voorOcé blijft strategische materialen als procesraden kleiner zijn, met een navenante kostendrums, toner en siliconenmaterialen, die steeds reductie en verlaging van het risico op incoukennis- en kapitaalintensiever worden, voorrantheid. De verdere ontwikkeling hiervan namelijk in de eigen fabrieken in Venlo produ- loopt parallel met de vernieuwing van de sysceren. Daar is door continue verbeteringen niet temen in de verschillende landen en zal nog alleen de levensduur van de producten verlengd, ongeveer twee à drie jaar in beslag nemen. maar is ook de efficiency in de productie verHet transport is een volgende stap wat betreft de beterd. In 2004 is in Venlo een nieuwe fabriek efficiencyverbetering. De totale logistieke voor toner ten behoeve van de zeer hoogvolume kosten voor Océ worden nauwgezet in kaart VarioStream printers gebouwd en in gebruik gebracht, evenals de verschillende logistieke genomen. routes en patronen die voor de nabije toekomst De eigen productielokaties van Océ zijn geves- zijn te verwachten. Zeker in de wat verdere tigd in Venlo [Nederland], in Poing [Duitsland], toekomst zullen bijvoorbeeld schommelingen Praag en Pardubice [Tsjechië], in San José en in de marktvraag aanzienlijke gevolgen kunnen Fiskeville [Verenigde Staten] en in Vancouver hebben voor de logistiek. Dit temeer, waar [Canada]. modules en apparaten op diverse plaatsen in de wereld worden geassembleerd. Deze complexe logistieke stromen kunnen worden beheerst door de interne systemen nog beter te integreren, met name als het er om gaat de marktontwikkelingen sneller te kunnen vertalen naar de logistieke en productiesystemen.


Niet-productgerelateerde kosten Behalve op de kosten van transport en logistieke dienstverlening kan ook op vele andere niet-productgerelateerde kosten door een centrale inkoop aanzienlijk bespaard worden, zoals bleek uit een wereldwijde inventarisatie. Dat geldt met name voor it-kosten, mobiliteit en huisvesting maar ook voor tal van kleinere posten. In het verslagjaar is een project gestart waardoor op dit terrein in de komende jaren belangrijke kostenbesparingen moeten worden gerealiseerd.

Productie Océ betrekt bijna 95% van de onderdelen, apparaatmodules en in de komende jaren ook een toenemend deel van de apparaten bij een groep geselecteerde toeleveranciers. Deze worden in een vroeg stadium bij de productontwikkeling betrokken. Océ zorgt voor de specificatie; de partner is verantwoordelijk voor een zo kort mogelijk industrialisatietraject, voor de juiste prijs, kwaliteit en toelevering.

Productontwikkeling In het vroegste stadium van de productontwikkeling werkt Océ intensief samen met universiteiten en andere kennisinstituten. Door dit nauwe contact heeft Océ continu toegang tot nieuwe kennis en omgekeerd krijgt de wetenschappelijke wereld uit de Océ’s partners eerste hand inzicht in de actuele technologische ontwikkelingen. In latere stadia van de productSamenwerking met partners hoort onlosmake- ontwikkeling werkt Océ samen met technologielijk bij het ondernemingsmodel van Océ. en systeemspecialisten en met toeleveranciers op Betrouwbare partners stellen het bedrijf in staat het gebied van printertechniek en software. zich te blijven concentreren op zijn kernvaardig- Ook worden r&d-opdrachten uitbesteed bij heden en –activiteiten en aldus toch gelijke tred publieke en private kennisinstituten zoals tno in Nederland, Fraunhofer-Gesellschaft in te houden met de veelal grotere concurrenten. Duitsland en diverse universiteiten wereldwijd. Océ’s talrijke partners leveren een belangrijke Daarnaast wordt de ontwikkeling van complete bijdrage aan het succes van de onderneming. modules uitbesteed. Distributie In gebieden waar Océ geen eigen Lease Bij de uitbesteding van de lease-activiteiverkoopkanalen heeft, werkt de onderneming ten buiten de Verenigde Staten maakt Océ intensief samen met onafhankelijke lokale gebruik van vendor leasepartners. distributeurs. Het gaat in verreweg de meeste De partner in Scandinavië, Telia Finans ab, is gevallen om gedreven ondernemers die de overgenomen door De Lage Landen Interlokale markten als geen ander kennen en het national b.v. Daardoor is de samenwerking met Océ-aanbod optimaal in de markt zetten. De Lage Landen, die reeds Océ’s partner was in Vanuit Venlo en Poing wordt dan ook nauw contact onderhouden met deze distributeurs en Nederland, België, Duitsland, Engeland, Frankrijk en Spanje, verder versterkt. value added resellers, om ze in staat te stellen Met cit is in 2004 een raamovereenkomst gehun taak optimaal uit te voeren. Omdat zij dikwijls ook het volledige onderhoud verzorgen, sloten voor uitbesteding van de lease-activiteiten nemen zij ook deel aan de training en opleiding in een private label programma in Zwitserland, Australië, Italië, Centraal-Europa en Zuidoostvoor de apparaten die zij verkopen. Hoezeer Azië. Océ ook gelooft in de waarde van een eigen verkooporganisatie, in grote delen van de wereld In de Verenigde Staten zijn dll Financial zou Océ er zonder de hulp van distributeurs niet Services, Key Equipment Finance, Bank of America Vendor Finance en CitiCorp onze in slagen zijn producten in zoveel niches en funding partners bij de verkoop van leaseafgelegen gebieden af te zetten. In een aantal activiteiten. gevallen is hun optreden bovendien cruciaal geweest bij het veroveren van een deel van de markt. China en Japan vormen daar goede voorbeelden van.

59

Beheersaspecten

62

Corporate governance Structuur, beleid en naleving Océ n.v. is een internationale houdstermaatschappij zoals bedoeld in artikel 153, lid 3 sub b, Boek 2 van het [Nederlandse] Burgerlijk Wetboek. Dit betekent dat de aandeelhoudersrechten niet zijn beperkt door de in Nederland geldende regels van het zogenaamde structuurregime. Met een wijziging van de statuten, die tijdens een Buitengewone Algemene Vergadering van Aandeelhouders op 8 september 2004 werd aangenomen, zijn deze aangepast aan de Structuurwet en regels van corporate governance. Corporate governance wordt voor Océ bepaald door de wetgeving, rechtspraak en codes of best practice van de landen, waarin de onderneming haar activiteiten ontplooit. Daardoor werden ook in 2004 de gevolgen ondervonden van de implementatie van de Sarbanes-Oxley Act. Deze implementatie verloopt door middel van regelingen van de sec en aanpassing van de bij de Amerikaanse beurzen geldende corporate governance code. De naleving van deze regels wordt bemoeilijkt doordat deze primair opgesteld zijn voor Amerikaanse ondernemingen in de Amerikaanse jurisdictie. In Nederland geldt de in december 2003 gepubliceerde Nederlandse corporate governance code, die bestaat uit 21 principes en 113 best practice bepalingen. Deze code is van toepassing vanaf het boekjaar dat aanvangt op of na 1 januari 2004 en heeft vanaf 1 januari 2005 een wettelijke status verkregen. Beursvennootschappen zijn daardoor verplicht in hun jaarverslag een paragraaf op te nemen waarin wordt aangegeven op welke wijze de onderneming de corporate governance code toepast.

Océ heeft deze paragraaf reeds opgenomen in het jaarverslag over het boekjaar 2003 en het onderwerp is behandeld in de jaarlijkse aandeelhoudersvergadering die gehouden is op 2 maart 2004 en in de buitengewone aandeelhoudersvergadering die gehouden is op 8 september 2004. Deze informatie is te vinden op Océ’s website [www.oce.com]. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van Océ delen het uitgangspunt dat bij opstelling van de code is gehanteerd: de vennootschap is een langetermijn-samenwerkingsverband van diverse bij de vennootschap betrokken partijen. De belanghebbenden zijn de groepen en individuen die direct of indirect het bereiken van de doelstellingen van de vennootschap beïnvloeden of erdoor beïnvloed worden, zoals werknemers, aandeelhouders en andere kapitaalverschaffers, toeleveranciers, afnemers, maar ook de overheid en maatschappelijke groeperingen. De Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen hebben een integrale verantwoordelijkheid voor de afweging van deze belangen, doorgaans gericht op de continuïteit van de onderneming. Onderstaand wordt toegelicht waar wordt afgeweken van de principes en best practice bepalingen van de Nederlandse corporate governance code, die zijn gericht tot de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Het betreft de volgende bepalingen van deze code: ii .1.1 Benoemingsperiode van maximaal vier jaar voor bestuurders. ii .2.3 Aan bestuurders toegekende aandelen worden voor tenminste vijf jaren aangehouden. ii .2.7 Maximale ontslaguitkering voor bestuurders. iii .3.4 Maximaal aantal commissariaten van één persoon. iv .1.1 Beperking van het recht tot bindende voordracht bij benoeming en ontslag van bestuurders en commissarissen. iv .1.2 Koppeling van het stemrecht op financieringspreferente aandelen aan de reële waarde van de kapitaalinbreng. iv .3.1 Aankondiging vooraf van álle presentaties aan [institutionele] beleggers met mogelijkheid voor alle aandeelhouders deze gelijktijdig te volgen.

Beheersaspecten

Het bestuur De Raad van Bestuur bestaat uit drie leden, die zijn benoemd door de Algemene Vergadering Voor wat betreft de overige principes en best van Aandeelhouders. Voor elke benoeming practice bepalingen van de code die zich richten hebben de houders van prioriteitsaandelen het tot de Raad van Bestuur en de Raad van recht om een bindende voordracht op te maken, Commissarissen, heeft Océ vastgesteld dat deze die kan worden doorbroken met een besluit van reeds werden toegepast, of heeft Océ stappen de Algemene Vergadering van Aandeelhouders ondernomen om deze voorzover ze voor Océ genomen met een meerderheid van ten minste tweederde van de uitgebrachte stemmen die ten van toepassing zijn over te nemen, met dien verstande dat daarbij rekening wordt gehouden minste de helft van het geplaatste aandelenkapitaal vertegenwoordigt. Als geen bindende met bestaande en toekomstige wetgeving. voordracht is opgemaakt, is de Algemene VerVorig jaar werd een afwijking gemeld van de bepalingen ii .2.1 en ii .2.2 omtrent de toeken- gadering vrij in haar keuze. ning van voorwaardelijke opties aan bestuurders De Raad van Commissarissen benoemt de en de daarbij te hanteren prestatiecriteria. Deze voorzitter van de Raad van Bestuur en stelt de onderlinge taakverdeling van de leden vast in afwijking is niet langer van toepassing omdat overleg met de Raad van Bestuur. het optieplan vervangen is door een aandelenOngeacht de taakverdeling treedt de Raad van plan [zie pagina 64]. Bestuur op als een college met een gezamenlijke De afwijking van iii .3.4 betreft een lid van de verantwoordelijkheid. Raad van Commissarissen die gedurende het De best practice bepaling ii .1.1 introduceert de boekjaar 2005 het aantal commissariaten zal terugbrengen. vierjaars benoemingsperiode voor bestuurders. Voor afwijkingen van de bepalingen iv .2.2 en Deze regeling is niet in overeenstemming met de contractuele situatie van de thans in functie zijnde iv .2.8 van de code die betrekking hebben op certificering van aandelen wordt verwezen naar bestuurders. Océ respecteert deze contractuele pagina 67 van dit jaarverslag, waar uitleg wordt situatie en wacht toekomstige wetgeving op dit punt af. Voor de vergoeding bij onvrijwillig ontslag gegeven omtrent niet-beursgenoteerde certifials bedoeld in ii .2.7 heeft Océ tot nu toe als beleid caten van financieringspreferente aandelen. gehanteerd dat een schadevergoeding wordt Naleving en handhaving van de code Océ zal betaald die redelijk is op grond van de contractuele jaarlijks de hoofdlijnen van de corporate gover- situatie, de maatschappelijke ontwikkeling en jurisprudentie. Zolang er geen wijziging komt in nance structuur in het jaarverslag uiteenzetten de wettelijke regeling van de arbeidsvoorwaarden en elke substantiële verandering daarin ter voor bestuurders wil Océ deze gedragslijn ook in de bespreking voorleggen aan de Algemene toekomst blijven volgen. Vergadering van Aandeelhouders. Informatie over corporate governance, regleHonorering Raad van Bestuur De Raad van menten en regelingen is te vinden op Océ’s Commissarissen stelt de honorering vast van de website [www.oce.com] onder corporate leden van de Raad van Bestuur op advies van de governance. Remuneratiecommissie. Het beleid is gericht op het aantrekken en behouden van goed management van een beursgenoteerde, internationaal opererende onderneming met technologische activiteiten. Dit beleid is behandeld in de jaarlijkse en in een buitengewone aandeelhoudersvergadering, gehouden op respectievelijk 2 maart en 8 september 2004. Aandeelhouders hebben dit beleid inclusief het aandelenplan goedgekeurd. Met ingang van 1 januari 2004 is dit beloningsbeleid in gang gezet waarmee wordt beoogd zowel de korte- als de langetermijndoelstelling van de onderneming te ondersteunen.

63

Beheersaspecten

64

Uitgangspunt is een honorering die per saldo overeenkomt met het mediaanniveau van een referentiegroep van in de aex of Midkap genoteerde ondernemingen, die qua grootte en complexiteit met Océ vergelijkbaar zijn. Deze referentiegroep bestaat uit asml, Buhrmann, dsm, Getronics, vnu, Wolters Kluwer en asmi. De remuneratie bevat de componenten vast salaris, variabel salaris [dat wil zeggen de korteen langetermijnbonus] en pensioenregeling. Voor Nederlandse leden van de Raad van Bestuur wordt daarbij uitgegaan van de Nederlandse arbeidsmarkt en voor buitenlandse leden van de marktcondities van het betreffende land. De vaststelling van het totale pakket [vast salaris, variabel salaris en pensioenregeling] is gebaseerd op mediaanniveau van de referentiegroep. Het variabele salaris beschouwt de onderneming als een belangrijk onderdeel van het totale pakket. De prestatiecriteria waaraan de kortetermijnbonus respectievelijk de langetermijnbonus zijn gerelateerd, zijn gericht op waardecreatie en vermeerdering van aandeelhouderswaarde op korte en langere termijn. Het remuneratiepakket van de leden van de Raad van Bestuur is als volgt opgebouwd: | Vast salaris Het niveau ligt op de mediaan van de eerder genoemde referentiegroep van vergelijkbare ondernemingen. De individuele beloning van de leden van de Raad van Bestuur is ten opzichte van 2003 gelijkgebleven. | Variabel salaris Kortetermijnbonus Voor het boekjaar 2004 gold een bonusregeling waarvan de prestatiedoelstellingen van de Raad van Bestuur deels waren gerelateerd aan de financiële resultaten van de Groep, zoals nettowinst en rendement op totale activa [roa] en deels aan individuele doelstellingen, zoals het definiëren en uitvoeren van strategie, industrieel beleid en herstructureringen. Met ingang van 2005 wordt de bonusregeling uitsluitend gekoppeld aan financiële prestatiecriteria, namelijk nettowinst en roa. Het maximale niveau van de te verdienen bonus is vastgesteld op 50% van het vaste salaris. De mate waarin de vastgestelde doelstellingen zijn gerealiseerd, wordt mede bepaald aan de hand van de door de externe accountant geverifieerde jaarrekening.

Langetermijnbonus Met ingang van 2005 wordt het bestaande jaarlijkse Stock Optieplan vervangen door een Aandelenplan met daaraan verbonden prestatiecriteria. Deze zijn geheel gericht op het creëren van aandeelhouderswaarde, te weten gerealiseerde koerswinst plus dividend. Per jaar start een driejaarscyclus, waarvan de prestaties telkens worden gemeten aan het einde van de periode ten opzichte van een peergroup van Europese technologiebedrijven met een vergelijkbaar business model: Agfa, Akzo Nobel, asml, asmi, dsm, Heidelberger Druck, Infineon, Philips en Stork. De positie van Océ in de peergroup bepaalt telkens de toekenning van het aantal aandelen. De aan het eind van een driejaarscyclus toegekende aandelen dienen voor een periode van maximaal drie jaren te worden aangehouden. Océ vindt deze periode, die korter is dan in best practice bepaling ii .2.3 is bepaald, gerechtvaardigd vanwege het feit dat de toegekende aandelen pas zes jaren na aanvang van een plan kunnen worden vervreemd. Voor een overzicht van de individuele beloning van de leden van de Raad van Bestuur wordt verwezen naar pagina’s 90 en 91 van het jaarverslag. Per einde boekjaar hielden de leden van de Raad van Bestuur, naast de hun toegekende opties uit het Stock Optieplan, geen gewone aandelen Océ en geen rechten uit opties genoteerd aan de Euronext Optiebeurs. Ten aanzien van de duur van arbeidscontracten van leden van de Raad van Bestuur hanteert de onderneming het beleid dat deze voor onbepaalde tijd worden aangegaan of voor bepaalde tijd tot de gebruikelijke pensioendatum. De bestaande contracten kennen opzegtermijnen van zes maanden.

Beheersaspecten

Profiel van de Raad van Commissarissen In overleg met de Raad van Bestuur heeft de Raad van Commissarissen het volgende profiel opgesteld: De Raad bestaat uit tenminste drie en ten Pensioenregeling Per 1 januari 2003 is de op hoogste acht leden. De leden dienen ten eindloon gebaseerde pensioenregeling van de opzichte van elkaar onafhankelijk en kritisch te Nederlandse leden van de Raad van Bestuur opereren, in een goede onderlinge aangepast. Deze is vervangen door een combivertrouwensrelatie. Zij moeten bekend zijn met natie van een eindloonsysteem met een maxihet bestuur van een internationale mum pensioensalaris van € 237.952 en een beschikbaar premiesysteem voor het daarboven beursgenoteerde onderneming. De leden gelegen salaris, waarbij voor de onderneming dienen voldoende tijd voor de functievervulling geen backservice-verplichtingen meer gelden. van commissaris beschikbaar te hebben. Een Voor buitenlandse leden van de Raad van Bestuur spreiding in leeftijd wordt beoogd omwille van zal het pensioensysteem van het betreffende de continuïteit. land worden gehanteerd. Een overzicht van de opgebouwde pensioenGestreefd wordt naar een brede vertegenwooraanspraken staat vermeld op pagina 91. diging van kennis en ervaring in één of meer van De hiermee gepaard gaande financieringskosten de disciplines die relevant zijn voor Océ, met staan vermeld op pagina 90. Voor leden van de name: r&d , productie van geavanceerde appaRaad van Bestuur is de overeengekomen penraten en materialen, internationale marketing sioengerechtigde leeftijd 62 jaar en voor de van hoogwaardige producten en diensten, voorzitter 60 jaar. Er zijn geen regelingen over- milieu, financiën, overheidsbeleid, human eengekomen voor vervroegd uittreden. resources en sociaal beleid. Deze profielschets wordt periodiek geëvalueerd Raad van Commissarissen en zo nodig aangepast. Daarbij wordt rekening gehouden met de ontwikkelingen in de aard en De Raad van Commissarissen bestaat op dit de omvang van de vennootschap en haar ondermoment uit zes leden, die op dezelfde wijze neming, de aard van de activiteiten, de interworden benoemd als de leden van de Raad van nationalisatiegraad, de omvang en de risico’s op Bestuur. De Raad van Commissarissen houdt middellange en lange termijn. toezicht op het beleid van de Raad van Bestuur en op de gang van zaken in de vennootschap en Commissies van de Raad van Commisde daarmee verbonden onderneming. De Raad sarissen In de praktijk zijn bij Océ de volgende van Commissarissen ontvangt van de Raad van commissies werkzaam: Bestuur tijdig alle informatie die voor de uitoefening van zijn taak nodig is. Selectie- en benoemingscommissie Deze selecteert De commissarissen benoemen één van hen tot kandidaten en beveelt hen aan voor benoeming hun voorzitter. tot lid van de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Tevens beoordeelt deze commissie periodiek het functioneren van individuele commissarissen en bestuurders. Zij bestaat uit de heren J.L. Brentjens, voorzitter, F.J. de Wit en J.V.H. Pennings en, als adviserend lid, de voorzitter van de Raad van Bestuur bijgestaan door de directeur Groepspersoneel en Organisatie.

65

Beheersaspecten

66

Bezoldiging van de Raad van Commissarissen De Algemene Vergadering van Aandeelhouders heeft in 1998 de bezoldiging van de commissarissen vastgesteld op € 40.840 voor de Remuneratiecommissie Deze adviseert de Raad voorzitter en € 27.227 voor de leden. van Commissarissen over de honorering van de De bezoldiging over enig boekjaar wordt autoleden van de Raad van Bestuur, maakt het remu- matisch verhoogd indien het cbs-prijsindexcijfer van de gezinsconsumptie in september van neratierapport op als bedoeld in best practice het voorafgaande jaar minstens 10% hoger ligt bepaling ii .2.9. van de Nederlandse corporate governance code en houdt toezicht op het dan het indexcijfer dat het laatste als maatstaf beloningsbeleid van de managing directors van heeft gediend. Deze verhoging komt overeen de Océ-Groep. Zij bestaat uit de heren F.J. de met de procentuele stijging van het laatstgehanWit, voorzitter, J.L. Brentjens en J.V.H. teerde prijsindexcijfer. Aan het lidmaatschap Pennings en verkrijgt bij haar werkzaamheden van commissies zijn geen verdere vergoedingen assistentie van de voorzitter van de Raad van verbonden. Bestuur en de directeur Groepspersoneel en Voor 2004 bedraagt de bezoldiging € 46.355 voor de voorzitter en € 30.903 voor de leden. Organisatie. De totale bezoldiging over het boekjaar 2004 De vaststelling van de honorering, inclusief de van de huidige en voormalige leden van de Raad Océ Aandelenplannen en de toekenning van van Commissarissen bedraagt € 222.281 [2003: aandelen behoren tot de competentie van de € 221.374]. Per einde boekjaar hielden de leden gehele Raad van Commissarissen. van de Raad van Commissarissen 2.969 gewone Auditcommissie Deze heeft een toezichthouden- aandelen Océ [2003: 2.969] en geen rechten uit opties genoteerd aan de Euronext Optiebeurs. de taak inzake de integriteit van de financiële rapportages van de vennootschap en inzake risicobeheer. Zij is formeel ingesteld in oktober Transacties met een tegenstrijdig belang 2002 en heeft een eigen reglement [charter] dat Gedurende het boekjaar hebben geen transvoldoet aan de vereisten die zowel de Nederacties plaatsgevonden als bedoeld in best landse corporate governance code als de practice bepalingen ii .3.4, ii .6.3 en ii .6.4 Amerikaanse Sarbanes-Oxley-wetgeving daaraan stelt. Leden van deze commissie zijn de heer waarbij tegenstrijdige belangen spelen van M. Arentsen, voorzitter en financieel deskundige, bestuurders, commissarissen of natuurlijke en/of rechtspersonen die tenminste 10% van de en de heren P. Bouw en F.J. de Wit. aandelen in de vennootschap houden. De rol en de bevoegdheden van de commissies Algemene Vergadering van Aandeelhouders zijn nader geregeld in reglementen voor deze commissies die geplaatst zijn op de website van Jaarlijks vindt een Algemene Vergadering van Océ. Aandeelhouders plaats. Andere aandeelhoudersvergaderingen kunnen worden gehouden op verzoek van de Raad van Bestuur, van de president-commissaris of van twee commissarissen. Ook aandeelhouders die tenminste 10% van het geplaatste kapitaal van de vennootschap vertegenwoordigen, kunnen een vergadering bijeenroepen.

Beheersaspecten

De agenda van de vergadering wordt opgesteld door degene die de vergadering bijeenroept. Aandeelhouders, die alleen of gezamenlijk 1% van het geplaatste kapitaal of een waarde van € 50 miljoen vertegenwoordigen, kunnen voorstellen inbrengen tot dertig dagen vóór de vergadering. Alle aandelen hebben stemrecht naar rato van hun nominale waarde. Besluiten worden genomen met volstrekte meerderheid van stemmen tenzij bij wet of de statuten een gekwalificeerde meerderheid wordt voorgeschreven. Kapitaal en aandelen Het maatschappelijk kapitaal van de onderneming bestaat uit gewone aandelen, prioriteitsaandelen en preferente aandelen. Voor de samenstelling van het maatschappelijk kapitaal en een toelichting op de verschillende soorten uitstaande aandelen wordt verwezen naar pagina 118 van dit jaarverslag. In best practice bepaling iv .1.1 wordt voorgesteld het recht van de prioriteitsaandeelhouder om een bindende voordracht op te maken voor de benoeming van bestuurders en commissarissen te beperken. Océ heeft niet het voornemen deze bepaling toe te passen. Het recht om een bindende voordracht op te maken vormt een wezenlijk onderdeel van de beschermingsconstructie van Océ. Deze constructie moet de onderneming in staat stellen zich te beschermen tegen een vijandelijke overname, dat wil zeggen een overname zonder dat met de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen overeenstemming is bereikt. Océ kan alleen optimaal opereren in een markt waarin tussen de spelers een level playing field bestaat. De spelers komen uit diverse jurisdicties zoals de Europese Unie, waar bij de discussies over de invoering van de 13e Richtlijn de afwezigheid van een level playing field op beschermingsgebied is gebleken. Daarnaast komen ze uit de Verenigde Staten, Centraal-Europa en het Verre Oosten. Ook bedrijven uit deze landen kunnen in het algemeen beschikken over effectieve beschermingsmiddelen.

Om in deze markt te kunnen blijven opereren wil Océ zijn beschermingsconstructie, die in het verleden zorgvuldig en met toestemming van de aandeelhouders is opgebouwd, handhaven, zodat de belangen van alle stakeholders zorgvuldig kunnen worden afgewogen. Zolang het wettelijk kader dit toestaat zal Océ van deze mogelijkheid gebruik blijven maken. Niet-beursgenoteerde certificaten van financieringspreferente aandelen maken deel uit van het kapitaal van Océ. Bij de introductie van deze aandelen is zorgvuldig aandacht besteed aan het vraagstuk van de zogenoemde stemverwatering ten opzichte van de gewone aandelen. In verband hiermee is indertijd de keuze gemaakt voor certificering en voor een samenstelling van het bestuur van het Administratiekantoor, waarbij één bestuurder benoemd wordt door de vergadering van certificaathouders, één door het bestuur van de vennootschap en drie door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders. Deze constructie op maat is indertijd met instemming van de aandeelhoudersvergadering ingevoerd en was in overeenstemming met de tot voor kort geldende corporate governance. Zowel met de certificaathouders van deze financieringspreferente aandelen als met het Administratiekantoor is overleg gevoerd over de toepassing van de best practice bepalingen iv .1.2 [stemrecht op basis van reële kapitaalinbreng] en iv .2.1 tot en met iv .2.8 [samenstelling van het Administratiekantoor en het verlenen van stemvolmachten aan certificaathouders]. Er bestaat momenteel geen noodzaak om deze constructie te wijzigen. Een ander aspect bij de financieringspreferente aandelen is de introductie van ifrs, waardoor het ingebrachte kapitaal van deze aandelen wordt gekwalificeerd als vreemd vermogen. Dit staat op gespannen voet met de juridische status van aandelenkapitaal en het daarbij behorende risicoprofiel. Met de certificaathouders vindt overleg plaats om tot een aanvaardbare oplossing voor dit probleem te komen.

67

Beheersaspecten

68

Emissiebeleid Jaarlijks heeft de Algemene Vergadering van Aandeelhouders machtiging verleend voor uitgifte van aandelen en van beperking of uitsluiting van het daarbij behorende Proxy solicitation Sinds de jaren tachtig van de wettelijke voorkeursrecht. Bij dit agendapunt worden jaarlijks de doelvorige eeuw zijn Amerikaanse institutionele beleggers op grote schaal actief om door middel einden en restricties toegelicht waaraan de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen van volmachten deel te nemen aan de besluitvorming in de Algemene Vergadering. zich zullen houden als zij gebruik maken van de Sinds december 1999 is het in Nederland wette- verleende bevoegdheden. lijk mogelijk om een registratiedatum te hanInvestor Relations-beleid [ir-beleid] en teren waarmee de deponeringstermijn waarin aandeelhouders niet over hun aandelen kunnen communicatie met aandeelhouders Océ voert beschikken, aanmerkelijk wordt teruggebracht. een actief ir-beleid, gericht op het regelmatig en uitgebreid informeren van aandeelhouders Door de Algemene Vergadering van Aandeelover de ontwikkelingen in de onderneming. houders was een machtiging verleend voor het hanteren van deze registratiedatum tot 7 maart De ceo en de cfo zijn primair verantwoordelijk voor de betrekkingen met aandeelhouders, 2006. De buitengewone aandeelhoudersoverige kapitaalverschaffers, hun intermediairs vergadering van 8 september 2004 heeft deze machtiging statutair vastgelegd, waardoor deze en financieel journalisten. Voor nadere informatie over het ir-beleid van Océ wordt vergeldt voor onbepaalde tijd. wezen naar pagina 125 van dit jaarverslag. Hoofdstuk iv .3 van de Nederlandse corporate Dividendbeleid Zoals goedgekeurd door de Algemene Vergadering van Aandeelhouders van governance code behandelt de informatie2 maart 2004 heeft Océ als dividendbeleid om verschaffing/logistiek Algemene Vergadering van ongeveer eenderde van de winst toekomend aan Aandeelhouders. houders van gewone aandelen uit te betalen aan In lijn met de regelgeving inzake koersgevoelige informatie worden aandeelhouders en alle andere deze categorie aandeelhouders. partijen in de financiële markt, waaronder ook De resulterende inhouding van tweederde van potentiële aandeelhouders, gelijkelijk en gelijkde winst zorgt er dan voor dat de voor de onderneming noodzakelijke groei verwezenlijkt tijdig geïnformeerd. kan worden onder gelijktijdige handhaving van De contacten met pers en financiële analisten worden zorgvuldig behandeld en de onafhankede gewenste vermogensverhoudingen. Océ lijkheid van analisten wordt gerespecteerd. streeft er ook naar om geen verlaging van het Belangrijke publicatiedata worden vooraf bekend dividend per gewoon aandeel door te voeren gemaakt. indien de nettowinst niet voldoende is om het beleid ten uitvoer te brengen. Dit laatste was de Presentaties gehouden bij de toelichting op de halfjaar- en jaarcijfers en telefonische conferenties afgelopen jaren het geval. Het dividendbeleid met betrekking tot de resultaten van het eerste en zal worden herijkt nadat de verkoop van de derde kwartaal worden op de website van Océ bestaande leaseportefeuille en de daaruit geplaatst. Deze presentaties worden via webcasting voortvloeiende acties zijn afgerond. toegankelijk gemaakt voor grotere groepen belangstellenden.

Beheersaspecten

Risico’s en risicobeheersing Marktrisico’s Conjunctuurgevoeligheid De inkomsten van Océ komen uit apparaatverkopen, software en professional services [non-recurring] en uit onderhoud, materialen, huur, rente en business services [recurring]. De verdeling van de omzet tussen non-recurring en recurring inkomsten in 2004 was 28:72. De relatie tussen non-recurring en recurring inkomsten, die in het verleden een vertraging van zes tot twaalf maanden liet zien [waarbij de recurring inkomsten de trend in non-recurring volgden], was in 2004 minder duidelijk. Terwijl de groei van de verkoop van apparaten, software en professional services sinds het vierde kwartaal van 2003 positief is, bleven de inkomsten uit onderhoud, materialen, huur, rente en business services per saldo beneden die van het voorgaande jaar.

De vernieuwde productportefeuille in Digital Document Systems en de verwachte groei in de verkoop van printsystemen zal leiden tot een groei van de digitale apparatenpopulatie en een groei in het printvolume. Hierop berust het vertrouwen dat de trend in de recurring omzet in positieve richting zal ombuigen. Wij verwachten dat dit in de loop van 2005 zal plaatsvinden.

Aan de kostenkant wordt de conjunctuurgevoeligheid beperkt door uitbesteding van de productie van onderdelen en modules aan derden. De uitbesteding naar het Verre Oosten beperkt verder ook het valutarisico omdat de geleverde diensten in dollars worden betaald. Daarnaast wordt een gedeelte van het personeel in de productielokaties ingehuurd, hetgeen de flexibiliteit verhoogt. Ook de logistieke activiteiten zijn grotendeels uitbesteed. De r&d-activiteiten zullen daarentegen ook in een neergaande economie niet worden verlaagd. Ook de marketing- en verkoopkosten zullen stijgen omdat Océ blijft investeren in distributiekracht. De algemene beheerskosten zijn binnen het ondernemingsmodel van Océ slechts beperkt flexibel. Het bovenstaande heeft er per saldo in 2004 toe In Wide Format Printing Systems, waar de regeleid dat in de meeste verkoopmaatschappijen curring omzet autonoom met 3,7% terugliep, goede resultaten werden behaald. In de prowas de daling volledig te wijten aan de lagere ductielokaties werden nog steeds bezettingsverkoop van media en aan de lagere rente uit verliezen geleden, zij het, door de groei van de lease-activiteiten. Hierbij dient te worden apparatenverkoop, in mindere mate dan in vermeld dat media, voornamelijk papier, op 2003. winst en niet op omzet gestuurd worden. Omzetgroei is voor Océ dan ook een van de De inkomsten uit onderhoud en toner stegen autonoom ten opzichte van het voorgaande jaar. belangrijkste elementen in het realiseren van de Bij wfps is de relatie [non-recurring/recurring] financiële doelstellingen. derhalve intact. Bij Digital Document Systems was de recurring omzet autonoom 3,6% lager dan vorig jaar. In dds spelen andere factoren dan bij wfps, die invloed hebben op de recurring omzet, in het bijzonder met betrekking tot onderhoud: | Sinds 2002 is in het laagvolume segment het aantal geplaatste apparaten sterk verminderd [–25.000 apparaten]. | De populatie analoge apparaten daalt snel en deze afname is nog niet volledig gecompenseerd door de groei van digitale producten.

69

Beheersaspecten

70

Het ondernemingsmodel van Océ berust op een gedifferentieerde eigen technologieportefeuille in combinatie met eigen directe verkoop en service. Bijna 10% van het personeelsbestand is Concurrentiepositie Océ is qua omvang een werkzaam binnen r&d. Daarnaast komen bijna relatief kleine speler ten opzichte van zijn 15.000 Océ-medewerkers voortdurend in condirecte concurrenten. In diverse deelmarkten tact met de klant: 4.200 in verkoop, 4.000 in heeft Océ echter een leidende positie. Het verservice en 6.700 in business services. De interschil in omvang tussen Océ en zijn belangrijkste actie tussen r&d en de directe verkoop- en service-organisatie is cruciaal voor de kwaliteit concurrenten is rechtstreeks van invloed op de van de producten en diensten. concurrentiepositie. Grotere ondernemingen met meer budget voor r&d hebben theoretisch een groter incasseringsvermogen in geval van Operationele risico’s tegenslagen bij productontwikkelingen. Partners Voor Océ is het samenwerken met Investeringen en acquisities hebben gezien de omvang van Océ al snel een grote invloed op de derden een essentieel onderdeel van de bedrijfsstrategie. Bij de productie vervult Océ een regieresultaten. Het antwoord op bovenstaande risico’s is focus. functie. Partners leveren onderdelen en modules volgens exact door Océ voorgeschreven specifiOcé richt zich op die gebieden en activiteiten caties. Zij worden reeds in een vroeg stadium bij waarin, gezien de aanwezige kennis en capacide productontwikkeling betrokken. Circa 95% teiten, de kans van succes het grootst is. In de markten waarin de onderneming actief is, wordt van de onderdelen die in Océ-producten gestreefd naar een top-drie positie. In segmenten worden gebruikt, wordt op deze wijze geproduceerd. Door een intensieve interactie met de waarin dat niet haalbaar lijkt, participeert Océ alleen wanneer dit ook op lange termijn winst- toeleveranciers wordt de kwaliteit gewaarborgd. Strategische onderdelen zoals procesdrums, gevend mogelijk is. De concurrentiekracht van Océ is afhankelijk van organische fotogeleiders, siliconenmaterialen en toners fabriceert Océ zelf. In het verslagjaar is het vermogen om zich met onderscheidende systemen in de markt te zetten. Daarom concen- een deel van de productie van volledige appatreert Océ zich vooral op professionele markten raten en modules naar het Verre Oosten gebracht. Op dit moment is dat beperkt gebleven met hoge kwaliteitseisen, voornamelijk door tot het onderbrengen van de productie bij middel van zelf ontwikkelde technologische contractfabrikanten. Deze partners hebben concepten. Hierbij zijn betrouwbaarheid, aangetoond de gewenste verlaging van de productiviteit, duurzaamheid, gebruikers- en productiekosten te realiseren zonder dat de milieuvriendelijkheid en lage total cost of ownership de belangrijkste elementen. Evenals kwaliteit van de producten hieronder lijdt. 2003 is ook 2004 wat betreft nieuwe producten Door deze verplaatsing van activiteiten is de zeer succesvol geweest, hetgeen beschreven is in aandacht voor de logistiek verhoogd en is de samenwerking met externe logistieke speciadit jaarverslag bij de activiteiten van de listen verder geïntensiveerd. Leverbetrouwbaarstrategische business units. heid, leversnelheid en kosten blijven door deze nauwe samenwerking onder controle.

Beheersaspecten

Gezondheid, veiligheid en milieu Océ stelt de hoogste eisen aan de veiligheids- en milieuaspecten van zijn producten. Voordat een product wordt vrijgegeven voor productie en verkoop behoort het ruimschoots te voldoen aan de internationaal vigerende eisen op het gebied van veiligheid en milieu. De veiligheids- en milieurisico’s bij de productie van apparaten en materialen zijn beperkt van omvang en aard. De onderneming houdt regelmatig risicoinventarisaties en -evaluaties met als doel mogelijke risico’s te onderkennen en tijdig passende maatregelen te nemen. De gezondheid en veiligheid van de medewerker van Océ en van de klant staan voorop. Het in 2004 uitgebrachte duurzaamheidsverslag gaat in meer detail in op het minimaliseren van deze risico’s. Technologische risico’s Research & Development [r& d] r&d is een van de kritische succesfactoren voor de onderneming. Het ontwikkelen van nieuwe technologieën en producten vergt tussen de vijf en tien jaar. Dat betekent hoge investeringen en een geringe tolerantie voor mislukkingen of voor late introductie van nieuwe producten. Océ besteedde de afgelopen jaren jaarlijks circa 7% van de omzet [2004: 7,8%] aan r&d. In absolute termen blijft dit een substantieel lager bedrag dan een aantal concurrenten voor dit doel uittrekt. Dit noodzaakt Océ tot een scherpe focus op succesvolle technologieën voor de toekomst en op doelgerichte allianties met derden. Het samenspel tussen hardware en software is een van de belangrijkste voorwaarden voor een beheersbare documentenstroom. In r&d werken nu circa 25% van de medewerkers aan software-oplossingen die nauw aansluiten bij de hardware-ontwikkelingen. Dit heeft in 2004 geresulteerd in een leidende softwareportefeuille.

Productassortiment Het assortiment van Océ bestaat uit zwart-wit en kleurenprinters en kopieerapparaten voor klein- en breedformaat, scanners en software. De markt voor zwart-wit printers is wat technologie betreft in een hoogontwikkeld stadium [mature]. Productontwikkeling richt zich daarom op aspecten als kostprijs, total cost of ownership, bedrijfszekerheid, milieu- en gebruiksvriendelijkheid en productiviteit. Grote technologische stappen zijn in zwart-wit niet meer aan de orde; het gaat om optimalisatie. Océ investeert voldoende r&dmiddelen in zwart-wit om zijn concurrentiepositie vast te houden en te verbeteren. De belangrijkste trends voor de toekomst zijn verschuiving naar kleurtoepassingen, hoogvolume productieprinting en documentmanagementsoftware. Het grootste deel van de r&d-middelen wordt voor deze technologieën ingezet. De uitdaging voor Océ ligt in het optimaliseren van tijdigheid van introducties, functionaliteit en kostprijs van apparaten en in het aanbod van geavanceerde applicatiesoftware. In combinatie met business services en professional services is Océ optimaal in staat om, met zijn hardware- en software-assortiment, totaaloplossingen te bieden voor documentmanagementproblemen. Financiële risico’s Leasing In 2004 is de uitbesteding van de leaseactiviteiten verder versneld. De uitbesteding vindt plaats door nieuwe leasecontracten direct bij derden onder te brengen terwijl de bestaande portefeuille op non-recourse basis verkocht wordt. In de Verenigde Staten vindt dit plaats via een captive leasemaatschappij, Océ-Financial Services, Inc., die de administratieve en incassoactiviteiten zelf vervult voor de funding partners. In Europa en de rest van de wereld gebeurt dit met vendor leasepartners via een private label concept. De vendor leasemaatschappij neemt alle activiteiten over.

71

Beheersaspecten

72

Valuta- en renterisico’s Océ realiseert circa 40% van zijn omzet in het eurogebied en 60% daarbuiten. Voor Océ relevante concurrentaanbieders komen voornamelijk uit de De rentabiliteit van de lease-activiteiten [roa] Verenigde Staten en Japan. De prijzen die Océ is tussen 7 en 8%. Gezien Océ’s doelstelling van voor producten en diensten aan zijn klanten 12% roa is dit een structureel te laag niveau. berekent, luiden in de lokale valuta van de Het wegvallen van de lease-inkomsten zal een klant. Ook een zo groot mogelijk deel van de drukkend effect hebben op het netto resultaat. kosten wordt in deze lokale valuta gemaakt. Door een gerichte aanwending van de vrijOmdat de vervaardiging en ontwikkeling van komende middelen moet dit effect echter nieuwe producten voornamelijk in het euroworden gecompenseerd. gebied plaatsvinden, ontstaat een valutarisico Ten gevolge van de uitbesteding van de leasevoor de goederenstromen vanuit het eurogebied portefeuille zal de rentabiliteit [roa /roe] op naar de landen buiten deze zone. Door het termijn toenemen omdat de balans wordt veroverbrengen van een deel van de productie naar kort en er capaciteit ontstaat om nieuwe activi- het Verre Oosten zal de netto-omvang van de teiten, met hogere winstgevendheid, te finandollar exposure verminderen omdat de betaling cieren. voor deze goederen in dollars zal plaatsvinden. Het debiteurenrisico verbonden aan de overDeze nettostromen [transactie exposure] zijn bij gedragen lease-activiteiten verdwijnt. Een deel Océ onderwerp van actief valutabeheer. Het van de lease-activiteiten zal niet worden verkocht valutabeheer wordt uitgevoerd in nauw overleg [circa € 225 miljoen]. Het debiteurenrisico op met de Raad van Bestuur. deze leases is naar verwachting hoger zodat de Het is reeds jaren beleid om voor wat betreft de voorziening dubieuze debiteuren voor financial us dollar en het Engelse pond steeds – op een voortschrijdende basis – de twaalfmaandspositie leases procentueel zal stijgen. te beheren waarbij dekking wordt aangebracht Leasing levert een zeer stabiele inkomenstot maximaal 80% van de netto transactie stroom. De volatiliteit van de resultaten van Océ zal dus toenemen door de uitbesteding van exposure. De contractwaarde van de valutatermijncontracten bedraagt per balansdatum de lease-activiteiten. € 225 miljoen. Het gevoerde beleid geeft een In 2005 zal het effect van de lagere leasedekking van het transactierisico voor de inkomsten nog deels gecompenseerd worden door boekwinsten op de verkoop van bestaande komende 12 maanden. Een langdurig sterke euro zal echter een negatief effect op de leasecontracten. resultaten van Océ hebben, gezien de beperking van de termijn waarvoor hedges plaatsvinden. Translatie exposure wordt niet afgedekt, niet voor de lokale winst en ook niet op eigen vermogensposities buiten de eurozone. Dit risico wordt beschouwd als inherent aan het zakendoen van een multinationale onderneming.

Beheersaspecten

Renterisico’s betreffen de mogelijke mismatch in vaste renteposities. Vastrentende inkomsten komen uit lease- en huurcontracten, en de vaste rentekosten uit de financiering van deze contracten. De mate waarin het risico wordt afgedekt is afhankelijk van het gewenste risicoprofiel. Met de uitbesteding van de lease-activiteiten is het renterisico beduidend afgenomen. Het rentebeleid heeft in 2004 een grondige analyse ondergaan in het kader van de verkoop van de leasecontracten gedurende het jaar. Het rentebeleid ten aanzien van leases op de balans is ongewijzigd. De aanpassingen van het rentebeleid zijn met name gericht op de nieuw ontstane situatie waarbij een groot deel van het renterisico is afgedekt door eigen vermogen en liquide middelen.

Invloed van belangrijke risicofactoren op resultaten van 2005 [mutatie ten opzichte van 2004] Valuta-effect [€ 1 = 2004: $ 1,23; 2005: $ 1,40] Leasedebiteuren eind 2005: € 225 miljoen Stijging omzet dds en wfps met 5%

*

De boekwinst op de verkoop van de bestaande leaseportefeuille in 2004 is niet in deze resultaten meegenomen. De omvang van deze boekwinst zal de resultaten gedeeltelijk compenseren.

International Financial Reporting Standards [i f r s] Vanaf boekjaren die beginnen op of na 1 januari 2005 dienen alle Europese beursgenoteerde ondernemingen te rapporteren op basis van ifrs. Océ zal derhalve vanaf het boekjaar 2006 de jaarrekening en de kwartaalberichten opstellen volgens ifrs. De ifrs openingsbalans wordt opgesteld per 1 december 2004. Vanwege de notering van Océ aan de nasdaq en de registratie bij de sec in de Verenigde Staten wordt, daar waar ifrs een keuzemogelijkheid biedt, zoveel mogelijk een convergentie met de Amerikaanse waarderingsgrondslagen [us gaap ] nagestreefd. Océ ligt goed op schema met de invoering van ifrs: de richtlijnen dienaangaande die niet conflicteren met de huidige Nederlandse waarderingsgrondslagen [Dutch gaap] zijn in het boekjaar 2004 zoveel mogelijk geïmplementeerd. Deze hebben met name betrekking op balansclassificaties. Voorts zijn bestaande regels aangescherpt. De invloed hiervan was beperkt. Door deze strategie wordt bereikt dat het aantal aansluitingsposten vanuit Dutch gaap naar de ifrs openingsbalans geminimaliseerd wordt. Niettemin zullen in deze ifrs openingsbalans een aantal posten worden opgenomen die conflicteren met Dutch gaap waarvan het effect materieel kan zijn. Dit betreft met name de waardering van pensioenverplichtingen [reset], optie- en aandelenplannen en financiële instrumenten. Momenteel is het nog niet mogelijk een indicatie te geven van de invloed hiervan. In het boekjaar 2005 zal Océ de ifrs openingsbalans publiceren alsmede herziene kwartaalcijfers onder ifrs.

bedrijfsresultaat

nettowinst

balanstotaal

› € miljoen

› € miljoen

› € miljoen

–13 *–29 +29

–7 *–14 +19

–50 –178 +34

73

Beheersaspecten

74

Intern beheerssysteem Om een zo groot mogelijke zekerheid te geven met betrekking tot de financiële rapportage en de operationele controles werkt Océ met het volgende interne controleraamwerk:

Strategische Plannen Deze worden voor alle onderdelen van de Océ-organisatie [operationeel en niet-operationeel] opgesteld en in budgetten omgezet. Deze worden op maandbasis en in detail door de Strategische Business Units en door de Raad van Bestuur getoetst aan de werkelijk behaalde resultaten.

Interne en externe audits In het kader van bewakingsmechanismen en waarborgingsprocessen wordt jaarlijks door zowel de interne Océ-beleidsuitgangspunten Deze worden met als de externe accountant een auditplan opgeregelmaat herzien. Deze beleidsuitgangspunten steld. Het interne auditplan is gericht op de geven op hoog niveau de doelstellingen van de belangrijkste bedrijfsprocessen en bijbehorende Océ-Groep weer, hoe deze bereikt moeten risico’s. De audits hebben betrekking op de worden, en de ethische maatstaven die hierbij interne financiële rapportage en op het bestaan gehanteerd dienen te worden. Alle medewerkers en functioneren van operationeel beleid en van Océ zijn gebonden zich hieraan te houden. procedures. De externe accountant verricht de werkzaamheden, gericht op het verstrekken van Ethical code for senior financial officers Deze een verklaring bij de jaarrekening. De externe code die zich richt op alle leden van de Raad van accountant richt zich op de financiële rapporBestuur en alle senior financial executives in de tage en neemt daarbij de systemen die betrouwOcé-Groep is in 2003 opgesteld. Deze code is bare rapportage moeten bewerkstelligen in meer gedetailleerd dan de Océ-beleidsuitgangs- overweging. Tezamen vormen de activiteiten punten en richt zich vooral op de financiële van de interne en externe accountant een zeer rapportage. belangrijke toetsing van het interne controleraamwerk. Door de interne accountant wordt Information Manual [i m] Hierin worden de formeel over de effectiviteit van het interne richtlijnen voor de financiële rapportage in controleraamwerk gerapporteerd. De externe detail weergeven. Zowel de richtlijnen voor de accountant rapporteert zaken met betrekking jaarverslaggeving [Dutch gaap] als reeds door tot interne controlemaatregelen voorzover die Océ ingevoerde ifrs-standaards [non conopvallen bij de controle van de jaarrekening. flicting standards] zijn in het im verwerkt. Vanaf De bevindingen van de interne en ook de obserboekjaar 2006 zal Océ geheel volgens ifrs vaties van de externe accountants worden rapporteren, maar bovengenoemde non conbesproken in de centrale en lokale Auditcomflicting standards [met Dutch gaap] zijn reeds missies. in 2004 geïmplementeerd. Océ moet, in verband met de registratie bij de Auditcommissie [ac] De ac bestaat uit 3 leden van de Raad van Commissarissen en zorgt voor sec in de Verenigde Staten, ook aan us gaap een onafhankelijke begeleiding van het proces voldoen door middel van het 20-f statement. van risicobeheersing vanuit de toezichthoudende taak van de Raad van Commissarissen. De ac richt zich op de kwaliteit van de interne en de externe rapportage, op de effectiviteit van interne controles, en op het functioneren van de externe en interne accountants. De ac komt ten minste vier keer per jaar bijeen. Hierbij worden de verantwoordelijke financiële functionarissen en de externe en interne accountants in het algemeen uitgenodigd. De ac overlegt periodiek met de externe accountant zonder aanwezigheid van de Océ functionarissen.

Beheersaspecten

Letter of Representation [lo r] Alle Managing Directors en Controllers van de groepsmaatschappijen alsmede alle functionarissen die direct aan de cfo van Océ n.v. rapporteren, Internal Audit Committee [i ac] Het iac tekenen ieder kwartaal een gedetailleerde verbestaat uit de Raad van Bestuur met de operati- klaring met betrekking tot financiële rapporonele directeuren, de Secretaris van de Vennoot- tage, interne controles en ethische principes. schap, de Group Controller en de Group Eventuele observaties uit de lor ’s worden gerapporteerd en in de Raad van Bestuur en de Internal Auditor. Gewoonlijk worden de externe accountants ook Auditcommissie besproken. uitgenodigd voor dit comité. Het iac houdt zich in detail bezig met de opzet van het interne Whistleblowing Procedure Deze is in 2004 controleraamwerk, met het functioneren formeel goedgekeurd in de Auditcommissie en hiervan en met de follow-up van de materiële zal in het eerste kwartaal van 2005 geïntroduobservaties uit de uitgevoerde audits. Verder ceerd worden in de Verenigde Staten. De worden hier specifieke accountingvraagstukken procedure dient om te verzekeren dat mogelijke besproken en vindt monitoring plaats op de inbreuk op het bestaande beleid en procedures voortgang van de implementatie van de gemeld kan worden, zonder dat degene die Sarbanes-Oxley Act en van ifrs-richtlijnen. aangifte doet hiervan enige negatieve conseGezien de omvang van de operaties in de quenties ondervindt. Gedurende 2005 zal de Verenigde Staten is hier een Internal Controls procedure in Europa worden ingevoerd. Committee [icc] opgezet als verlengstuk van het iac. In het icc hebben behalve de ceo en Het bovenstaande controleraamwerk wordt cfo van Océ-usa Holding, Inc. ook de reeds 3 jaar getoetst in het kader van SarbanesPresidents van de belangrijkste operaties, de Oxley Section 302. In 2005 zal in het kader van General Counsel en de Internal Audit Director Sarbanes-Oxley Section 404 toetsing en certifiin de Verenigde Staten zitting, alsmede de cfo cering plaatsvinden van de kwaliteit van het van Océ n.v. [tevens voorzitter icc]. controleraamwerk voor wat betreft de financiële rapportage. Beide acties zullen jaarlijks herhaald Disclosure Committee [d c] Het dc bestaat worden. Daarom zal in het verslag over het uit de Group Controller [voorzitter], vertegen- boekjaar 2005 worden vermeld in hoeverre het woordigers van alle operationele en nietinterne risicobeheersings- en controlesysteem operationele onderdelen van Océ, de Secretaris adequaat en effectief is, evenals de wijze waarop van de Vennootschap en de Chief Information de Raad van Bestuur deze systemen waarborgt. Officer [cio] van Océ n.v., de Group Internal Venlo, 28 januari 2005 Auditor, de manager Investor Relations en het hoofd van de afdeling Groepsconsolidatie. De Raad van Bestuur Het dc adviseert de ceo en cfo van Océ n.v. ten aanzien van de kwaliteit van de interne controles en de financiële rapportage. Het proces R.L. van Iperen, voorzitter dat hieraan voorafgaat is diepgaand en wordt J. van den Belt ook in de Auditcommissie [zie hierboven] ter J.F. Dix discussie gesteld. Het dc heeft ook de regie van de implementatie van sectie 404 van de Sarbanes-Oxley Act in handen. Dit betreft de kwaliteit van de financiële rapportage en de processen die hieraan ten grondslag liggen [effectiveness of controls over financial reporting], waarvoor door de ceo en cfo van Océ n.v. en door de externe accountants vanaf boekjaar 2005 een aparte verklaring zal worden gegeven. Hiertoe is een uitgebreid programma opgesteld om op tijd de nodige ondersteunende activiteiten in alle operaties zeker te stellen.

75

Jaarrekening

Geconsolideerde winsten verliesrekening

De cijfers [ ] verwijzen naar de toelichting

Netto-omzet [1] Kostprijs Brutomarge Verkoopkosten Onderzoeks- en ontwikkelingskosten [2] Algemene beheerskosten Bijzondere waardeverminderingen [3]

Bedrijfsresultaat Financieringskosten [4] Resultaat voor belastingen Belastingen [5] Resultaat na belastingen Opbrengst uit minderheidsbelangen Groepswinst Winst toekomend aan derden Nettowinst

Winst per aandeel [6]

Nettowinst per gewoon aandeel Verwaterde nettowinst per gewoon aandeel

2004

2003

› € 1.000

2.652.453

2.769.263

1.549.058

1.604.050

1.103.395

1.165.213

614.969 208.105 162.044 7.888

623.660 208.321 183.226 25.175

993.006

1.040.382

110.389

124.831

18.089

30.552

92.300

94.279

12.196

30.522

80.104

63.757

507

90

80.611

63.847

2.535

2.385

78.076

61.462

0,89 0,88

0,69 0,69

euro

79

Geconsolideerde balans per 30 november

80

Voor winstbestemming

Activa

Immateriële vaste activa [7] Materiële vaste activa

Financiële vaste activa

Vlottende activa

Totaal

Duurzame bedrijfsmiddelen [8] Verhuurde apparaten [9]

Minderheidsbelangen in deelnemingen [10] Financial lease [11] Overige financiële vaste activa [12]

Voorraden [13] Vorderingen [14] Vooruitbetalingen Liquide middelen [15]

2004

2003

› € 1.000

37.207

48.721

423.490 57.891

430.527 63.279

481.381

493.806

1.553 230.962 126.654

2.535 451.848 106.503

359.169

560.886

317.335 707.910 17.025 313.060

310.404 927.406 24.330 55.709

1.355.330

1.317.849

2.233.087

2.421.262

Geconsolideerde balans per 30 november

Passiva

2004

2003

› € 1.000

43.634 2 10.000 511.445 2.441 –140.391 208.863 78.076

43.631 2 10.000 511.408 592 –114.477 200.147 61.462

714.070

712.765

38.209

38.822

752.279

751.587

Voorzieningen [24]

515.977

596.104

Langlopende schulden [25]

438.409

380.793

42.842 219.066 219.359 45.155

168.421 242.402 236.125 45.830

526.422

692.778

2.233.087

2.421.262

Groepsvermogen

Gewone aandelen [16] Prioriteitsaandelen [17] Financieringspreferente aandelen [18] Agioreserve [19] Wettelijke reserve [20] Omrekeningsverschillen [21] Overige reserves [22] Nettowinst Eigen vermogen Minderheidsbelang van derden [23]

Kortlopende schulden

Totaal

Rentedragende verplichtingen [26] Overige verplichtingen [27] Te betalen kosten [28] Vooruitontvangen baten

81

Kasstroomoverzicht

2004

82 Kasstroom uit operationele activiteiten

Nettowinst Aanpassingen voor: Afschrijvingen Bijzondere waardeverminderingen Investeringen in verhuurde apparaten Desinvesteringen van verhuurde apparaten Mutatie financial lease Aandeel in niet-uitgekeerde resultaten van minderheidsbelangen Resultaat minderheidsbelang van derden Voorzieningen Voorzieningen financial lease, voorraden en handelsdebiteuren Handelsdebiteuren en overige vorderingen Voorraden Handelscrediteuren en wissels Mutaties in overig werkkapitaal*

Kasstroom uit operationele activiteiten Kasstroom uit investeringsactiviteiten

Investeringen: Immateriële vaste activa Duurzame bedrijfsmiddelen Overige financiële vaste activa Desinvesteringen: Immateriële vaste activa Duurzame bedrijfsmiddelen Uitbreiding en verwerving minderheidsbelangen Vervreemding minderheidsbelangen Verkoop financiële leaseportefeuille Verkoop/acquisities na aftrek liquide middelen

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

*

Zie pagina 83 voor de specificatie van de mutaties in overig werkkapitaal.

2003

› € 1.000

78.076

61.462

147.626 7.888 –116.797 77.268 74.337

173.370 25.175 –83.025 67.747 45.347

–402 2.535 –104.640

271 2.385 –41.241

42.470 30.938 –63.003 1.806 –41.329

52.140 70.786 5.458 –31.342 –8.992

136.773

339.541

–9.354 –86.738 3.340

–11.497 –97.129 –1.925

– 12.910 – 1.305 312.254 –

94 16.599 –17 5 79.768 2.379

233.717

–11.723

Kasstroomoverzicht

2004 Kasstroom uit financierings– activiteiten

Langlopende schulden: Nieuwe leningen Aflossingen Kortlopende leningen Mutatie ingekochte aandelen optieplan Dividend Minderheidsbelang van derden

2003

› € 1.000

141.476 –76.524 –124.822 1.074 –51.971 –3.099

9.116 –329.623 81.727 –924 –51.963 –3.361

–113.866

–295.028

727

–14.466

257.351

18.324

Liquide middelen aan het begin van de periode

55.709

37.385

Liquide middelen aan het einde van de periode

313.060

55.709

Kasstroom uit financieringsactiviteiten Omrekeningsverschillen Mutatie in liquide middelen

De specificatie van de mutaties in overig werkkapitaal is als volgt: Vooruitbetalingen Belastingen over de winst Overige belastingen en sociale premies Pensioenen Overige schulden Te betalen kosten Vooruitontvangen baten Saldo

2004

2003

› € 1.000

6.360 –31.173 1.823 –586 –8.665 –9.764 676

5.138 12.205 2.929 –2.395 –3.229 –17.037 –6.603

–41.329

–8.992

83

Grondslagen van de financiële verslaggeving

84

Consolidatiegrondslagen

In de geconsolideerde overzichten worden de financiële gegevens van Océ n.v. en zijn groepsInleiding maatschappijen verwerkt. De financiële gegevens van de groepsmaatschappijen worden voor Onderstaande samenvatting van de grond100% in de consolidatie verwerkt; het minderslagen, waarop de financiële verslaggeving is heidsbelang van derden wordt afzonderlijk vergebaseerd, is bedoeld als leidraad bij de intermeld. Een onderneming wordt als groepsmaatpretatie van de financiële overzichten. schappij beschouwd indien Océ, direct of inDe grondslagen zijn in vergelijking met het voor- direct, de beslissende zeggenschap heeft. Vanaf gaand verslagjaar ongewijzigd met uitzondering de datum van zeggenschap worden de financiële van de aanpassingen in balansclassificaties. gegevens van de betreffende onderneming in de Deze wijzigingen hadden geen effect op de om- consolidatie opgenomen. vang van resultaat en vermogen en zijn verwerkt Is de verkrijgingswaarde hoger dan het saldo van om betere aansluiting te verkrijgen met de Inter- de reële waarde van de verkregen activa en national Financial Reporting Standards [ifrs] passiva, dan worden vanaf 1 december 2000 de die voor Océ vanaf het boekjaar 2006 van toeimmateriële vaste activa gekapitaliseerd. passing zijn. De belangrijkste aanpassingen Voorheen werden de immateriële vaste activa betreffen de reclassificatie van showroomdirect ten laste van het eigen vermogen apparaten, van voorraden naar duurzame gebracht. bedrijfsmiddelen en de volledige classificatie De groepsmaatschappijen worden op de pagina’s van software onder immateriële vaste activa 123 en 124 van dit verslag vermeld. Van een welke voorheen gedeeltelijk onder duurzame aantal minder belangrijke deelnemingen is bedrijfsmiddelen verantwoord werden. vermelding achterwege gelaten op grond van Het boekjaar van de Groep vangt aan op het bepaalde in artikel 379, lid 2c, Boek 2 van 1 december en wordt afgesloten op 30 november het Burgerlijk Wetboek. van het daaropvolgende kalenderjaar. Balansposten van groepsmaatschappijen worden tot euro’s herleid. Doordat het beginvermogen en de vermogensmutaties gedurende het jaar worden herrekend tegen de koers aan het einde van de verslagperiode treden verschillen op ten opzichte van de berekening aan de hand van de vorig jaar gehanteerde koers. Deze verschillen worden ten laste dan wel ten gunste van het eigen vermogen ‘Omrekeningsverschillen’ gebracht. Posten van de winsten verliesrekening van groepsmaatschappijen worden in euro’s omgerekend tegen de gemiddelde wisselkoers die voor de verslagperiode wordt berekend. Het resultaat, berekend op basis van de gemiddelde koers, is niet gelijk aan het resultaat berekend aan de hand van de koers, geldend aan het einde van de verslagperiode. Het verschil wordt rechtstreeks ten laste dan wel ten gunste van het eigen vermogen ‘Omrekeningsverschillen’ gebracht. Ongerealiseerde resultaten op transacties tussen groepsmaatschappijen worden geëlimineerd. Ongerealiseerde verliezen worden geëlimineerd tenzij het duidelijk is dat op de overgedragen voorraden geen marge gerealiseerd wordt.


De opstelling van een jaarrekening vereist dat veronderstellingen en schattingen gemaakt moeten worden door het management. Hierbij maakt het management gebruik van ervaringen uit het verleden en worden toekomstige ontwikkelingen zo goed mogelijk beoordeeld. Winst- en verliesrekening Vreemde valuta Transacties luidende in vreemde valuta worden verwerkt tegen de wisselkoers geldende op het moment van de transacties. Netto-omzet Omzet omvat de opbrengst van de verkoop van goederen en de levering van diensten aan derden exclusief de over de omzet geheven belastingen en verleende kortingen. Verkopen worden als volgt als omzet verantwoord: Apparatuur Omzetverantwoording vindt plaats na levering en installatie bij de klant. Indien het verkoopcontract een acceptatieclausule bevat dan dient de klant acceptatie bevestigd te hebben. Indien de klant financiering is aangeboden door Océ in de vorm van een financial lease-constructie die kwalificeert als een verkooptransactie dan vindt eveneens na acceptatie verantwoording van financiële leasevorderingen plaats, hierbij rekening houdend met de ongerealiseerde interest en de restwaarde van de apparatuur. Ongerealiseerde interest wordt als ‘Rente uit financial lease’ verantwoord over de termijn van de lease met een vaste periodieke interestopbrengst over de netto-investering. Bij verkoop van apparatuur aan een distributeur wordt de omzet verantwoord op het moment van overdracht. Opbrengsten uit de verhuur van apparaten worden in de omzet begrepen, indien zij op de verslagperiode betrekking hebben.

Service Service-opbrengsten worden veelal verkregen uit onderhoudscontracten die voor de verkochte apparatuur zijn afgesloten en worden pro rato over de gecontracteerde periode verantwoord. Indien servicecontracten vooruit gefactureerd zijn, dan worden deze bedragen in de balans onder ‘Vooruitontvangen baten’ verantwoord. Supplies Omzetverantwoording vindt plaats op het moment van levering. Kosten Het grondstoffenverbruik en de overige elementen van de bedrijfskosten worden berekend op basis van historische kosten. De afschrijvingen op duurzame bedrijfsmiddelen bedragen een vast percentage van de verkrijgingswaarde van het betreffende bedrijfsmiddel. De afschrijvingen op verhuurde apparaten bedragen een vast percentage van de vervaardigingsprijs vermeerderd met de kosten om de apparaten te laten functioneren bij de gebruiker. Bijdragen van de overheid in de bedrijfskosten worden direct op deze kosten in mindering gebracht. Onderzoeks- en ontwikkelingskosten Kosten van onderzoek worden direct ten laste van de resultaten gebracht. Productontwikkelingskosten worden gekapitaliseerd indien zij voldoen aan de daarvoor gestelde criteria. Ontwikkelingskredieten en subsidies Op van de overheid ontvangen ontwikkelingskredieten rust een voorwaardelijke terugbetalingsverplichting. Deze voorwaardelijke verplichting, die jaarlijks met een contractuele opslag wordt verhoogd, wordt niet in de balans opgenomen. Naargelang de desbetreffende projecten succesvol blijken, vervalt het voorwaardelijke karakter en ontstaat een reële verplichting die wordt opgenomen in de balans. Financieringskosten Naast rentebaten en rentelasten worden kosten opgenomen, samenhangend met het aantrekken van vreemd vermogen. Het effect van de rente-instrumenten wordt hieronder mede verantwoord.

85

Balans


Activa en passiva zijn gewaardeerd tegen nominale waarde, tenzij anders vermeld. 86

Belastingen De belastingen over de winst worden berekend over de commerciële resultaten volgens de tarieven zoals die gelden in de verschillende landen. Deze berekeningswijze houdt in dat rekening wordt gehouden met latente belastingposities. Daarbij wordt het recht op verliescompensatie in aanmerking genomen voorzover realisatie daarvan redelijkerwijs wordt verwacht. Met niet-verrekenbare bronbelasting wordt rekening gehouden op het moment van dividenduitkering door een deelneming. Winst per aandeel De winst per gewoon aandeel is berekend door de nettowinst toekomend aan houders van gewone aandelen te delen door het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen gedurende het jaar. Hierbij worden de ingekochte gewone aandelen in mindering gebracht op het aantal uitstaande gewone aandelen. Bij de berekening van de verwaterde winst per aandeel wordt uitgegaan van het gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen en de potentiële toename uit conversie en opties. Ten aanzien van converteerbare obligatieleningen wordt verondersteld dat deze volledig worden geconverteerd. Tevens wordt een correctie gemaakt op de nettowinst voor de eliminatie van de interestkosten, rekening houdende met het belastingeffect. Voor de berekening van de toename uit hoofde van opties wordt uitgegaan van de toegekende optiewaarde, zijnde het aantal opties vermenigvuldigd met de uitoefenprijs, gedeeld door de gemiddelde koers in het boekjaar. Deze toename vindt alleen plaats indien de gemiddelde koers hoger is dan de toegekende uitoefenprijs van de opties. Bij deze berekening wordt geen correctie gemaakt op de nettowinst.

Vreemde valuta Vorderingen en schulden in vreemde valuta worden omgerekend tegen de wisselkoers, geldend aan het einde van de verslagperiode. De valutaverschillen, inclusief die op valutatermijntransacties, worden, voorzover deze betrekking hebben op leningenposities [intercompany], direct in het resultaat geboekt. De verschillen verband houdend met de operationele kasstromen, inclusief die op bijbehorende valutatermijncontracten, worden eveneens in het resultaat verantwoord. Immateriële vaste activa Waardering van immateriële vaste activa vindt plaats op basis van verkrijgings- of vervaardigingswaarde verminderd met cumulatieve afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. Goodwill en andere immateriële vaste activa, ontstaan bij de verwerving van deelnemingen, worden lineair afgeschreven over de geschatte economische levensduur met een maximum van twintig jaar. De ontwikkelings- en aankoopkosten van software voor intern gebruik die meerdere jaren economische voordelen genereert, worden geactiveerd. De ontwikkelingskosten bestaan uit de directe personeelskosten op basis van een uurtarief, waarin rekening is gehouden met een opslag voor overhead, voor zover deze gerelateerd is aan de voortbrenging, en uit kosten van derden. Immateriële vaste activa worden periodiek beoordeeld op een eventuele bijzondere waardevermindering. Indien dit laatste van toepassing is, vindt waardering op realiseerbare waarde plaats. De realiseerbare waarde is de hoogste van de directe of indirecte opbrengstwaarde. Productontwikkelingskosten worden gekapitaliseerd indien zij voldoen aan de daarvoor gestelde criteria en worden opgenomen onder de categorie ‘Technologie’. De geschatte levensduur is voor de verschillende immateriële vaste activa: goodwill: 10 tot 20 jaar; software: 3 tot 5 jaar; technologie: 5 tot 10 jaar; klantenbestand: 6 jaar; merken: 10 jaar; overig: 3 jaar.


Duurzame bedrijfsmiddelen De duurzame bedrijfsmiddelen worden gewaardeerd op verkrijgings- of vervaardigingswaarde verminderd met cumulatieve afschrijvingen en eventuele bijzondere waardeverminderingen. De afschrijvingen vinden plaats op de verkrijgingswaarde volgens de lineaire methode op basis van de verwachte economische levensduur. De afschrijving van specifieke gereedschappen voor de productie van apparaten vindt plaats naar rato van het verwachte aantal te produceren eenheden. Duurzame bedrijfsmiddelen worden beoordeeld op een eventuele bijzondere waardevermindering. Indien dit laatste van toepassing is, vindt waardering op realiseerbare waarde plaats. De realiseerbare waarde is de hoogste van de directe of indirecte opbrengstwaarde. De geschatte levensduur is voor de verschillende bedrijfsmiddelen: gebouwen: 20 tot 50 jaar; machines en installaties: 8 tot 10 jaar; fabrieks- en kantoorinventaris: 3 tot 10 jaar; vervoermiddelen: 4 of 5 jaar. Verhuurde apparaten Deze worden gewaardeerd tegen vervaardigingsprijs vermeerderd met de kosten om de apparaten te laten functioneren bij de gebruiker verminderd met lineaire afschrijvingen. De geschatte levensduur voor de verschillende typen apparaten varieert van 3 tot 5 jaar. Minderheidsbelangen in deelnemingen Deze worden gewaardeerd op het evenredig aandeel in de nettovermogenswaarde, waar mogelijk berekend volgens de waarderingsgrondslagen van deze geconsolideerde jaarrekening. Financial lease Hieronder vallen de langlopende vorderingen en residuwaarden uit hoofde van financial leasecontracten. De waardering ervan geschiedt tegen de contante waarde van de gecontracteerde opbrengsten, waarbij rekening wordt gehouden met het risico van oninbaarheid.

Overige financiële activa Deze omvatten hypothecaire vorderingen, uitgeleende gelden, waarborgsommen alsmede actieve belastinglatenties. De waardering ervan geschiedt tegen de nominale waarde verminderd met het risico van oninbaarheid. Voorraden Ingekochte voorraden worden gewaardeerd tegen inkoopprijs en bijkomende kosten, waarbij het fifo-systeem wordt gevolgd. De voorraden halffabrikaten, reserve-onderdelen en eindproducten worden gewaardeerd tegen de fabricagekostprijs, inclusief een toeslag voor indirecte kosten samenhangende met de fabricage. Er vindt geen toerekening van interest plaats. Met het risico van incourantheid wordt rekening gehouden. Vorderingen Handelsdebiteuren, financial lease, overige vorderingen en vorderingen op minderheidsbelangen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde, verminderd met een bedrag voor debiteurenrisico’s. Minderheidsbelang van derden Het minderheidsbelang van derden in groepsmaatschappijen wordt gewaardeerd op het evenredig aandeel in de nettovermogenswaarde, bepaald conform de waarderingsgrondslagen van deze jaarrekening. Voorzieningen De voorziening voor latente belastingverplichtingen is berekend over de nominale verschillen tussen de fiscale en commerciële waarde van de activa en passiva op basis van de per land geldende tarieven voor de vennootschapsbelasting. Latente belastingvorderingen worden opgenomen in zoverre deze realiseerbaar worden geacht.

87


88

De reorganisatievoorziening heeft betrekking op kosten in verband met reorganisatie van bedrijfsactiviteiten. Pensioenverplichtingen bestaan zowel uit hoofde van toegezegde bijdragenregelingen als uit hoofde van toegezegde pensioenregelingen. Zowel in Nederland als in de meeste andere landen zijn deze laatste regelingen veelal ondergebracht bij afzonderlijke fondsen. In het geval van een toegezegde bijdragenregeling wordt de bijdrage als last genomen in het jaar waarop deze betrekking heeft. In toegezegde pensioenregelingen worden de toegekende aanspraken berekend volgens de projected unit credit methode. Actuariële winsten en verliezen, boven een drempel van 10% van de [hoogste van de] pensioenverplichtingen of reële waarde van de pensioenactiva, worden gespreid ten laste van de winsten verliesrekening gebracht over de resterende diensttijd. Wijzigingen van pensioenregelingen en backservice-kosten worden direct ten laste gebracht van de winsten verliesrekening indien zij een onvoorwaardelijk karakter hebben. Berekeningen vinden elk jaar plaats door gekwalificeerde actuarissen. De pensioenverplichtingen zoals verantwoord in de balans is de contante waarde van de toegezegde pensioenaanspraken op balansdatum verminderd met de reële waarde van de pensioenactiva plus of min de nog niet in het resultaat verwerkte actuariële resultaten en backservice-kosten. Verplichtingen vanwege vervroegde pensionering hebben betrekking op specifieke, veelal individuele afspraken. De hierna genoemde voorzieningen worden gewaardeerd tegen de nominale waarde van de uitgaven die naar verwachting noodzakelijk zijn om de verplichtingen af te wikkelen; indien het effect van de tijdswaarde van geld materieel is, dan vindt waardering tegen contante waarde plaats. Verplichtingen bij beëindiging dienstverband hebben betrekking op, veelal wettelijke, verplichtingen waarbij over elk dienstjaar een bedrag verschuldigd is gerelateerd aan het salaris. Uitkering vindt plaats bij uitdiensttreding. Tevens zijn hieronder jubileumverplichtingen verantwoord.

Overige voorzieningen hebben onder andere betrekking op [juridische] procedures en garantieverplichtingen. Langlopende schulden Hieronder worden verplichtingen opgenomen met een looptijd langer dan één jaar. Kortlopende schulden Deze verplichtingen omvatten de binnen één jaar vervallende schulden. Niet uit de balans blijkende vorderingen en verplichtingen Hieronder zijn verplichtingen begrepen die voortvloeien uit contracten veelal met een looptijd van langer dan één jaar [leasecontracten, huurcontracten, aangegane investeringsverplichtingen, terug te betalen ontwikkelingskredieten, financiële instrumenten en dergelijke]. Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld op basis van de indirecte methode. Dit overzicht sluit aan bij de mutaties in de geconsolideerde balans waarbij, in het geval van een belangrijke acquisitie, de overgenomen nettovermogenswaarde, verminderd met liquide middelen, afzonderlijk wordt opgenomen. Koerswijzigingen zijn uit de balansmutaties geëlimineerd omdat zij geen kasstroom veroorzaken. Hierdoor zijn de mutaties in het kasstroomoverzicht niet direct herleidbaar tot de mutaties van de betreffende balansposten. De mutatie van de binnen één jaar af te lossen gedeelten van langlopende schulden worden onder ‘Langlopende schulden: Aflossingen’ verantwoord.

Toelichting op de geconsolideerde winsten verliesrekening

Gesegmenteerde informatie Bedrijfssegmentatie

› € miljoen

89 Wide Format Printing Systems Digital Document Systems

totaal

2004

2004

862 55 30

1.834 55 35

1.907 70 31

2.652 110 78

2.769 125 61

Activa Verplichtingen Groepsvermogen

617 328 289

674 391 283

1.616 1.153 463

1.747 1.279 468

2.233 1.481 752

2.421 1.670 751

24 31 11 8

24 32 6 11

99 98 8 –

82 125 11 14

123 129 19 8

106 157 17 25

netto-omzet

2004

Totaal › € miljoen

activa

2003

investeringen*

2004

2004

2003

2003

925 333 291 191 180 534 198

1.046 335 284 199 183 519 203

414 347 855 115 100 305 97

626 434 626 163 140 333 99

19 18 53 6 4 18 5

23 17 39 5 5 14 3

2.652

2.769

2.233

2.421

123

106

Verenigde Staten Duitsland Nederland Frankrijk Verenigd Koninkrijk Rest van Europa Rest van de wereld

netto-omzet

2004

kostprijs

2003

2004

brutomarge

2004

2003

2003

Opbrengst uit verkopen Opbrengst uit verhuur en service Rente uit financial lease

1.564 1.020 68

1.553 1.119 97

939 610 –

944 660 –

625 410 68

609 459 97

Totaal

2.652

2.769

1.549

1.604

1.103

1.165

In de netto-omzet en de brutomarge zijn de resultaten van de verkoop van de leaseportefeuille verantwoord voor € 30,9 miljoen onder ‘Opbrengst uit verkopen’.

*

2003

818 55 43

› € miljoen

Ontwikkeling netto-omzet en brutomarge

2003

[1] Netto-omzet Bedrijfsresultaat Nettowinst

Investeringen* Afschrijvingen Amortisatie Bijzondere waardeverminderingen Geografische segmentatie

2004

2003

Netto-investeringen in immateriële en materiële vaste activa.


90

Koersen van een aantal voor Océ belangrijke valuta’s

gemiddelde koers in euro

balanskoers in euro

2004

2004

2003 0,68 1,23 1,68 1,55 133,73

Pond sterling us dollar Australische dollar Zwitserse franc Japanse yen Kosten Afschrijvingskosten

Personeelskosten

0,70 1,32 1,72 1,52 136,64

0,68 1,11 1,75 1,51 130,14 2004

2003

2003

› € 1.000

19.045 85.489 43.092

16.542 91.977 64.851

Totaal

147.626

173.370

Lonen en salarissen Sociale lasten Pensioenlasten voor: toegezegde bijdrageregeling toegezegde pensioenregeling

966.595 193.638

999.474 201.239

13.969 53.377

12.725 57.477

1.227.579

1.270.915

Immateriële vaste activa Duurzame bedrijfsmiddelen Verhuurde apparaten

Totaal

0,70 1,20 1,65 1,55 131,25

De individuele beloning van de leden van de Raad van Bestuur die gedurende dit jaar in functie waren, is als volgt: periodieke beloning

resultaatafhankelijke

totaal

pensioenkosten

in euro

beloning over 2004

R.L. van Iperen J. van den Belt R.E. Daly J.F. Dix

612.676 411.590 319.264 461.321

60.000 45.000 – 45.000

De kosten gemaakt bij de beëindiging van het dienstverband van de heer R.E. Daly zijn € 851.373. De salaris- en pensioenkosten van de voormalige leden zijn nihil [2003: nihil]. De resultaatafhankelijke beloning wordt vastgesteld zoals uiteengezet op pagina 64. In het kader van het Océ Stock Optieplan 2005 zijn aan de leden van de Raad van Bestuur geen opties toegekend [optieplan 2004: 81.000 onvoorwaardelijke opties]. In 2004 is besloten

672.676 456.590 319.264 506.321

338.711 122.871 9.852 161.395

voor de Raad van Bestuur het optieplan te vervangen door een aandelenplan, dat in 2005 geïntroduceerd wordt. Op pagina 109 van dit jaarverslag is een tabel opgenomen met een overzicht van de belangen van de leden van de Raad van Bestuur in de optieplannen. Per einde boekjaar werden door de leden van de Raad van Bestuur geen gewone aandelen Océ [2003: nihil] en geen rechten uit opties genoteerd aan de Euronext-Optiebeurs gehouden.


bedragen in euro

leeftijd op

uiterste

toename opgebouwde opgebouwde

opbouw kapitaal

30-11-2004

pensioenleeftijd

aanspraken in 2004

pensioenrechten

in de toegezegde

per 30-11-2004

bijdrageregeling per 30-11-2004

R.L. van Iperen J. van den Belt J.F. Dix

51 58 58

60 62 62

Pensioenaanspraken Bovenstaande tabel geeft de opbouw van pensioenaanspraken weer van de huidige leden van de Raad van Bestuur en de pensioenbedragen die jaarlijks zouden worden uitgekeerd op basis van de diensttijd per eind 2004. Met ingang van januari 2003 is de pensioenregeling van de leden van de Raad van Bestuur omgezet van een eindloonregeling naar een hybride regeling [eindloon plus toegezegde bijdrageregeling]. De bezoldiging over het boekjaar 2004 van de huidige en voormalige leden van de Raad van Commissarissen bedraagt € 222.281 [2003: € 221.374]. De bezoldiging van de commissarissen is vastgesteld op € 46.355 voor de voorzitter en € 30.903 voor de leden, conform de op pagina 66 vermelde regeling. Per einde boekjaar werden door de leden van de Raad van Commissarissen 2.969 gewone aandelen Océ [2003: 2.969] en geen rechten uit opties genoteerd aan de Euronext-Optiebeurs gehouden.

20.001 4.260 7.448

222.336 36.126 190.986

182.229 142.666 143.648

91


2004

92 [2] Onderzoeks- en ontwikkelingskosten

De totale uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling bedragen Terug te betalen ontwikkelingskredieten en per saldo ontvangen subsidies Totaal

[3] Bijzondere waardeverminderingen

Bijzondere waardeverminderingen immateriële en materiële vaste activa In de winsten verliesrekening zijn de bijzondere waardeverminderingen als een aparte post getoond omdat op deze wijze het inzicht verbeterd wordt. De toetsing van een eventuele waardevermindering vindt plaats op het niveau van business groepen, die onderdeel zijn van een business unit. Voor de business groep Display Graphics Systems heeft een waardevermindering van de

2003

206.555

212.276

1.550

–3.955

208.105

208.321

7.888

25.175

goodwill plaatsgevonden. Daarnaast is een beperkte waardevermindering opgetreden van de materiële vaste activa. De positieve kasstroom blijft achter bij eerdere verwachtingen, waardoor de opgevoerde immateriële vaste activawaarde verminderd is tot de lagere verwachte indirecte opbrengstwaarde. Het gehanteerde disconteringspercentage is 8%.

2004 [4] Financieringskosten

[5] Belastingen

› € 1.000

2003

› € 1.000

Rentebaten en soortgelijke opbrengsten Rentelasten en soortgelijke kosten Overige financieringskosten

–6.440 22.103 2.426

–5.753 34.589 1.716

Totaal

18.089

30.552

34,5 2,2

34,5 6,6

–12,5 –2,2

–4,8 –3,3

–6,7 –2,1

–1,7 1,1

13,2

32,4

De relatie tussen het gemiddelde effectieve belastingtarief en het wettelijke vennootschapsbelastingtarief is als volgt: Tarief vennootschapsbelasting Niet-aftrekbare kosten Effect van afwijkende belastingtarieven voor buitenlandse bedrijfsonderdelen Belastingfaciliteiten Mutatie niet-verwerkte latente belastingvorderingen Overig Effectief belastingtarief Onder ‘Mutatie niet-verwerkte latente belastingvorderingen’ is een vrijval van € 7,0 miljoen verantwoord. Deze vrijval is het gevolg van de definitieve afhandeling van de belastingrisico’s waarop deze voorzieningen betrekking hadden. Dientengevolge is het effectieve belastingtarief gedaald.

procenten


2004 [6] Winst per aandeel

2003

› € 1.000

Nettowinst toekomend aan houders van gewone aandelen Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen [› 1.000] Nettowinst per gewoon aandeel

74.525

57.911

83.488 0,89

83.409 0,69

Nettowinst toekomend aan houders van gewone aandelen Interestkosten converteerbare leningen [netto]

74.525 322

57.911 300

Nettowinst uitgaande van volledige conversie

74.847

58.211

Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen [› 1.000] Aanpassing voor veronderstelde conversie [› 1.000] Aanpassing voor opties [› 1.000]

83.488 728 543

83.409 729 30

Gewogen gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen uitgaande van volledige conversie [› 1.000]

84.759

84.168

Nettowinst per gewoon aandeel uitgaande van volledige conversie

0,88

0,69

Spreiding medewerkers naar functie Business Services Verkoop Service Productie en Logistiek Administratie en overig Onderzoek en Ontwikkeling Aantal medewerkers per 30 november Waarvan werkzaam in Nederland Gemiddeld aantal medewerkers

2004

2003

aandelen euro

aandelen

euro

aantal

6.693 4.192 4.013 2.512 2.037 1.868

7.149 4.140 4.327 2.514 2.146 1.928

21.315

22.204

3.922

4.061

21.760

22.346

93

Toelichting op de geconsolideerde balans

94

[7]

Immateriële vaste activa

goodwill

software

technologie

› € 1.000

klanten-

merken

bestand

en overig

totaal

Stand per 1 december 2002 Verkrijgingswaarde Afschrijvingen

31.687 3.181

41.709 6.866

8.112 1.544

13.324 2.238

5.731 100.563 596 14.425

Boekwaarde

28.506

34.843

6.568

11.086

5.135

86.138

Mutaties boekwaarde in 2003: Investeringen Desinvesteringen

– –

10.212 94

696 –

589 –

– –

11.497 94

Netto-investeringen

–

10.118

696

589

–

11.403

Afschrijvingen 2.701 Bijzondere waardeverminderingen 13.530 Wijziging wisselkoersen –2.893

10.189 – –3.639

1.468 900 –978

1.650 8.351 –1.153

534 – –834

16.542 22.781 –9.497

Stand per 30 november 2003

9.382

31.133

3.918

521

3.767

48.721

Verkrijgingswaarde Afschrijvingen

28.087 18.705

47.312 16.179

7.399 3.481

11.669 11.148

4.756 989

99.223 50.502

Boekwaarde per 30 november 2003

9.382

31.133

3.918

521

3.767

48.721

Mutaties boekwaarde in 2004: Investeringen 756 Reclassificaties – Afschrijvingen 1.063 Bijzondere waardeverminderingen 7.207 Wijziging wisselkoersen –264

6.608 7.891 15.749 – –1.560

1.990 –73 1.588 – –271

– 268 201 280 –

– – 444 – –327

9.354 8.086 19.045 7.487 –2.422


1.604

28.323

3.976

308

2.996

37.207


11.652 10.048

71.859 43.536

8.737 4.761

10.969 10.661


1.604

28.323

3.976

308

Verantwoording afschrijvingen 2004 in de winsten verliesrekening: Kostprijs Verkoopkosten Onderzoeks- en ontwikkelingskosten Algemene beheerskosten Totaal

2003

4.305 107.522 1.309 70.315

2.996 › € 1.000

3.225 8.059 1.611 6.150

1.580 6.383 157 8.422

19.045

16.542

37.207


[8] Duurzame bedrijfsmiddelen

Materiële vaste activa

terreinen en

machines en

overige in het

in uitvoering

› € 1.000

gebouwen

installaties

productie-

en vooruit-

productie-

proces opge-

betalingen

proces opge-

niet in het

nomen duur-

nomen

zame bedrijfs-

en vastgoed-

middelen

beleggingen

totaal

Stand per 1 december 2002 Verkrijgingswaarde Afschrijvingen

326.226 432.621 417.387 142.813 321.595 304.376

46.781 83

19.978 1.242.993 15.274 784.141

Boekwaarde

183.413 111.026 113.011

46.698

4.704 458.852


17.663 518

38.384 2.721

64.693 –24.529 9.496 2.933

918 931

97.129 16.599

Netto-investeringen

17.145

35.663

55.197 –27.462

–13

80.530

Verkoop deelnemingen – Afschrijvingen 10.061 Bijzondere waardeverminderingen 600 Wijziging wisselkoersen –3.094

–21 33.221 1.794 –4.368

–112 48.310 – –5.873

– – – –944

– –133 385 91.977 – 2.394 –72 –14.351


186.803 107.285 113.913

18.292

4.234 430.527


338.104 434.134 431.341 151.301 326.849 317.428

18.292 –

19.048 1.240.919 14.814 810.392


186.803 107.285 113.913

18.292

4.234 430.527


1.936 1.410

23.111 911

44.413 10.589

16.592 –

686 –

86.738 12.910

526

22.200

33.824

16.592

686

73.828

Reclassificaties 3.688 Afschrijvingen 10.202 Bijzondere waardeverminderingen 85 Wijziging wisselkoersen –1.354

4.040 32.848 206 –1.934

3.878 42.223 110 –2.164

– – – –138

–947 216 – –44

10.659 85.489 401 –5.634


179.376

98.537 107.118

34.746

3.713 423.490


349.396 428.331 420.489 170.020 329.794 313.371

34.746 –

13.018 1.245.980 9.305 822.490


179.376

34.746

3.713 423.490

Netto-investeringen

98.537 107.118

95


96

In de boekwaarde van ‘Overige in het productieproces opgenomen duurzame bedrijfsmiddelen’ is begrepen een bedrag voor financial lease van € 4,7 miljoen [2003: € 9,3 miljoen]. De reclassificaties van € 10.659.000 bestaan uit toevoegingen van showroomapparaten voor € 18.745.000 en afname van voornamelijk software van € 8.086.000. Verantwoording afschrijvingen in de winsten verliesrekening: Kostprijs Verkoopkosten Onderzoeks– en ontwikkelingskosten Algemene beheerskosten Totaal [9] Verhuurde apparaten

Stand per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Kostprijs Afschrijvingen Boekwaarde Mutaties boekwaarde: Geplaatst in verhuur Verkocht uit verhuurbestand Afschrijvingen Wijziging wisselkoersen Stand per 30 november Kostprijs Afschrijvingen Boekwaarde per 30 november De afschrijvingen zijn in de winsten verliesrekening volledig verantwoord onder ‘Kostprijs’.

2004

2003

› € 1.000

49.945 16.871 12.630 6.043

51.945 17.425 14.829 7.778

85.489

91.977

364.469 301.190

469.131 350.189

63.279

118.942

116.797 77.268 43.092 –1.825

83.025 68.590 64.851 –5.247

57.891

63.279

302.798 244.907

364.469 301.190

57.891

63.279


Financiële vaste activa [10] Minderheidsbelangen in deelnemingen

› € 1.000

2.535

2.902

Veranderingen in de waarde van de deelnemingen vanwege: Aandeel in het resultaat Uitbreiding en verwerving van deelnemingen Vervreemding van deelnemingen Dividend Wijziging wisselkoersen

507 – –1.305 –105 –79

90 17 –5 –361 –108

1.553

2.535

De financiële leasevorderingen bestaan uit de volgende onderdelen: Financiële leasevorderingen [bruto] Ongerealiseerde interest Residuwaarden

490.806 –71.528 3.190

974.470 –149.428 5.015

Voorziening leasevorderingen

422.468 –19.011

830.057 –29.298

403.457 –172.495

800.759 –348.911

Financiële leasevorderingen lange termijn

230.962

451.848

De bruto financiële leasevorderingen kunnen in de volgende looptijden ingedeeld worden: Niet langer dan één jaar Langer dan één jaar maar niet langer dan vijf jaar Langer dan vijf jaar

172.495 316.071 2.240

348.911 617.401 8.158

Totaal

490.806

974.470

Boekwaarde per 1 december 2003, resp. 2002 Nieuwe vorderingen Aflossingen Wijziging wisselkoersen

106.503 31.284 –7.608 –3.525

99.109 13.365 –2.850 –3.121

Boekwaarde per 30 november

126.654

106.503

Financiële leasevorderingen [netto] Naar leasevorderingen korte termijn

[12] Overige financiële vaste activa

2003

Boekwaarde per 1 december 2003, resp. 2002

Boekwaarde per 30 november [11] Financial lease

2004

Onder ‘Overige financiële vaste activa’ worden latente belastingvorderingen verantwoord van € 106,6 miljoen [2003: € 82,8 miljoen]. Tevens is onder deze post een bedrag opgenomen van € 0,4 miljoen [2003: € 0,4 miljoen] voor aan de Raad van Bestuur verstrekte leningen. Dit bedrag is als volgt te specificeren: R. van Iperen € 0,2 miljoen, J. van den Belt € 0,1 miljoen en

J. Dix € 0,1 miljoen. Deze leningen zijn rentevrij en zijn verstrekt vóór 30 november 2002. Aflossing vindt plaats bij uitoefening van de desbetreffende optiejaarlaag waarvoor de lening is verstrekt. Aan het personeel is voor een bedrag van € 1,1 miljoen [2003: € 1,8 miljoen] aan leningen verstrekt.

97


Vlottende activa

98 [13] Voorraden

[14] Vorderingen

2004

2003

› € 1.000

Grond- en hulpstoffen Halffabrikaten en reserve–onderdelen Eindproducten en handelsvoorraden

35.723 135.087 146.525

39.733 107.048 163.623

Totaal

317.335

310.404

Handelsdebiteuren Verdisconteerde wissels Financial lease Belastingen over de winst Overige vorderingen

451.911 –11 172.495 25.555 57.960

502.555 –324 348.911 9.256 67.008

Totaal

707.910

927.406

Kas en bank Deposito’s

26.401 286.659

44.307 11.402

Totaal

313.060

55.709

Op handelsdebiteuren is een voorziening wegens oninbaarheid in mindering gebracht van € 54 miljoen [2003: € 53,7 miljoen]. Gedurende het boekjaar is € 15,5 miljoen [2003: € 22,0 miljoen] wegens oninbaarheid ten laste van de winsten verliesrekening gebracht, welke is verantwoord als verkoopkosten. [15] Liquide middelen

Het effectieve rentepercentage van de deposito’s is 2,09% [2003: 1,0%]. Deze deposito’s hebben een gemiddelde looptijd van 5,8 dagen.


Groepsvermogen Maatschappelijk kapitaal*

2004

72.500 2 15.000 87.500

175.002

175.002

[16] Gewone aandelen Stand per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Conversie obligaties

43.631 3

43.631 –

Stand per 30 november

43.634

43.631

[17] Prioriteitsaandelen Stand per 30 november

2

2

10.000

10.000

Stand per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Conversie obligaties

511.408 37

511.400 8

Stand per 30 november**

511.445

511.408

Totaal

[18] Financieringspreferente aandelen Stand per 30 november [19] Agioreserve

[20] Wettelijke reserve

[21] Omrekeningsverschillen

* **

› € 1.000

72.500 2 15.000 87.500

Gewone aandelen Prioriteitsaandelen Financieringspreferente aandelen Beschermingspreferente aandelen

Gestort aandelenkapitaal

2003

Reserves voor niet-uitgekeerde winst van minderheidsbelangen en geactiveerde productontwikkelingskosten Stand per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Mutatie reserve niet-uitgekeerde winst Mutatie reserve geactiveerde productontwikkelingskosten

592 357

1.295 –703

1.492

–


2.441

592

Stand per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Wijziging wisselkoersen

–114.477 –25.914

–47.879 –66.598


–140.391

–114.477

Voor nadere informatie over het maatschappelijk kapitaal zie pagina 118. Dit bedrag is aan aandeelhouders uitkeerbaar in aandelen, vrij van Nederlandse dividendbelasting

99


2004

100 [22] Overige reserves

2003

› € 1.000

Algemene reserve Stand per 1 december 2003, resp. 2002 Mutatie Wettelijke reserve Nettowinst vorig boekjaar Resultaat op ingekochte aandelen door uitoefening opties Dividend

253.698 –1.849 61.462

192.459 703 112.531

–192 –51.971

–32 –51.963


261.148

253.698

Ingekochte aandelen optieplan Stand per 1 december 2003, resp. 2002 Ingekocht Uitoefening opties

–53.551 – 1.266

–52.659 –1.064 172


–52.285

–53.551

208.863

200.147

Ingekochte aandelen worden gewaardeerd op verkrijgingsprijs; de gemiddelde inkoopprijs is € 13,94 [ 2003: € 13,88]. Totaal overige reserves Mutatie-overzicht aantal uitstaande aandelen

stand per

conversie

inkoop

uitoefening opties

stand per

1-12-2003

30-11-2004

Gewone aandelen Ingekocht t.b.v. optieplan

87.263.488 3.856.942

5.074 –

– –

– 106.500

87.268.562 3.750.442

Aantal gewone aandelen

83.406.546

5.074

–

106.500

83.518.120

30

–

–

–

30

20.000.000

–

–

–

20.000.000

Prioriteitsaandelen Financieringspreferente aandelen

2004

[23] Minderheidsbelang van derden

2003

› € 1.000

Stand per 1 december 2003, resp. 2002 Uitkering Aandeel in resultaat Wijziging wisselkoersen

38.822 –3.099 2.535 –49

39.798 –3.252 2.385 –109


38.209

38.822


[24]

Voorzieningen

stand per

toevoeging

› € 1.000

1-12-2003

Voorzieningen voor: Latente belastingverplichtingen Pensioenverplichtingen Verplichtingen vanwege vervroegde pensionering Verplichtingen bij beëindiging dienstverband Reorganisatie Overige Totaal

vrijval ten

ont-

wijziging

stand per

ten laste van

gunste van

trekkingen

wisselkoersen

30-11-2004

resultaat

resultaat

29.325 431.727

– 53.160

12.122

5.580

– –22.422 – –75.408 –

15 6.918 –2.233 407.246

–1.504

–3

16.195

30.502 52.035 40.393

2.988 – –983 11.351 –14.709 –23.734 7.905 –9.865 –9.983

–51 –142 –89

32.456 24.801 28.361

596.104

80.984 –24.574 –134.034

–2.503 515.977

Het kortlopende deel van deze voorzieningen is circa € 85 miljoen [2003: € 80 miljoen]. 2004

2003

activa

Voorziening voor latente belastingverplichtingen

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen bestaan uit de volgende componenten: Immateriële vaste activa Leasing Overige vaste activa Vlottende activa Langlopende schulden en voorzieningen Kortlopende schulden

passiva

19.917 – 45.490 44.136 71.115 130

› € 1.000

activa

– 37.942 714 – – 20.264

passiva

30.837 – 24.797 38.617 83.191 318

– 69.021 12.055 487 – 14.136

180.788

58.920 177.760

95.699

Latente activa/passiva na saldering per fiscale eenheid 128.786 Vorderingen wegens verliescompensatie 14.377 Niet-verwerkte latente belastingvorderingen –36.604

6.918 111.386 – 14.222 – –42.819

29.325 – –

Latente belastingvorderingen en -verplichtingen

6.918

29.325

Totaal latente activa/passiva

106.559

82.789

Latente belastingvorderingen zijn opgenomen onder de balanspost ‘Overige financiële vaste activa’. [12] De vorderingen wegens verliescompensatie per 30 november 2004 vervallen als volgt: › € miljoen

2008

2009

0,9

na 2009

1,0

onbeperkt

2,5

10,0

totaal

14,4

101


102

Het mutatie-overzicht van latente belasting– vorderingen en -verplichtingen is als volgt: Stand per 1 december 2003, resp. 2002 Koersmutatie Winst- en verliesrekening Verkoop/acquisitie

2003

› € 1.000

–53.464 –3.262 –42.915 –

–48.972 –484 –3.999 –9

–99.641

–53.464

4,87 6,62 2,70 2,05

5,29 6,59 2,78 2,00

42.663 65.285 –54.322 –249

45.058 66.227 –53.090 –718

53.377

57.477

–1.169.973 896.934

–1.017.321 788.404

–273.039

–228.917

–216.981

–186.747

Fondsstatus Nog niet verantwoorde actuariële verliezen [respectievelijk winsten] Nog niet verantwoorde backservice

–490.020

–415.664

83.515 161

–15.286 –177

Pensioenvoorzieningen opgenomen op de balans

–406.344

–431.127

Stand per 30 november Pensioenverplichtingen

2004

Met ingang van 2003 wordt de pensioenrichtlijn ‘ias 19’ toegepast. De belangrijkste actuariële veronderstellingen zijn: Disconteringspercentage Verwacht rendement op pensioenactiva Verwachte salarisstijging Verwachte stijging uitkering De bedragen die ten laste van de winst– en verliesrekening gebracht zijn, zijn de volgende: Servicekosten Rentekosten Verwacht rendement op pensioenactiva Overig Pensioenlasten De bedragen opgenomen in de balans zijn hieronder weergegeven: Huidige waarde gefinancierde pensioenverplichtingen Reële waarde pensioenactiva

Huidige waarde niet-gefinancierde pensioenverplichtingen

Een bedrag van € 902.000 [2003: € 600.000] is onder ‘Overige financiële vaste activa’ opgenomen.

procenten


Wijzigingen in pensioenverplichtingen:

[25]

Converteerbare personeelsobligaties

2004

2003

› € 1.000

Pensioenverplichtingen per 1 december 2003, respectievelijk 2002 Servicekosten Rentekosten Bijdragen werknemers Wijzigingen in de regeling Actuariële verliezen [respectievelijk winsten] Betaalde uitkeringen Omrekeningsverschillen

–1.204.068 –42.663 –65.285 –12.478 684 –109.712 33.193 13.375

–1.181.643 –45.058 –66.227 –12.523 896 32.957 30.702 36.828

Pensioenverplichtingen per 30 november

–1.386.954

–1.204.068

Wijzigingen in pensioenactiva: Reële waarde pensioenactiva per 1 dec. 2003, respectievelijk 2002 Werkelijk rendement op beleggingen Bijdragen werkgever Bijdragen werknemers Betaalde uitkeringen Omrekeningsverschillen

788.404 62.456 76.221 12.478 –33.193 –9.432

743.185 34.656 55.414 12.523 –30.702 –26.672

Reële waarde pensioenactiva per 30 november

896.934

788.404

Langlopende schulden

2004

2003

› € 1.000

Converteerbare personeelsobligaties Leningen Financial leaseverplichtingen

10.360 424.650 3.399

10.796 368.497 1.500

Totaal

438.409

380.793

De medewerkers kunnen opteren voor converteerbare personeelsobligaties bij de jaarlijkse winstdelingsregeling. De looptijd is 6,5 of 7,5 jaar. Het gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,3% en de gemiddelde conversieprijs is € 14,66 [2003: € 15,67].

103


104

Leningen

hoofdsom

gemiddeld rente %

› € 1.000

per 30 november

aflossing

bedragen vervallende na meer dan vijf jaar › € 1.000

Euro-obligatielening Euro-obligatielening Euro Euro Euro us dollar us dollar Overige

97.381 128.431 54.907 4.538 35.000 37.765 46.450 20.178

6,20 6,13 6,46 5,84 2,88 2,57 2,83 2,54

Totaal

424.650

5,07

De vaste rentepercentages van de euro-[obligatie]leningen zijn volledig omgezet in variabele rentepercentages. Onder ‘Leningen’ zijn ook gecommitteerde langlopende kredietfaciliteiten verantwoord. De totale marktwaarde van bovenstaande leningen is € 26,5 miljoen hoger dan de nominale waarde [2003: € 31,6 miljoen]. Financial leaseverplichtingen

De aflossing van financial leaseverplichtingen vindt plaats vanaf 2006 tot en met 2009. Het kortlopende gedeelte is verantwoord onder ‘Aflossingen op leningen’. Het rentepercentage bedraagt 6%.

2006 2007 2006 2013 2005/2006 2006 2005/2007 2005/2007

– – – 4.538 – – – – 4.538


Kortlopende schulden [26] Rentedragende verplichtingen

[27] Overige verplichtingen

[28] Te betalen kosten

2004

2003

› € 1.000

Bankkrediet Aflossing op leningen Overige rentedragende schulden

15.052 27.790 –

1.638 165.895 888

Totaal

42.842

168.421

Handelscrediteuren Wissels Belastingen over de winst Overige belastingen en sociale premies Pensioenen Preferent dividend Overige schulden

126.579 5.832 10.622 57.999 1.699 3.551 12.784

125.077 7.516 25.569 56.528 2.365 3.551 21.796

Totaal

219.066

242.402

Personeelskosten Overige kosten

144.949 74.410

149.624 86.501

Totaal

219.359

236.125

105

Niet uit de balans blijkende vorderingen en verplichtingen


106

Financiële instrumenten

Operationele leasevorderingen Dit zijn leasevorderingen uit hoofde van contracten voor de verhuurde apparaten aan derden. De toekomstige minimale huurinkomsten aangegaan onder nietopzegbare contracten bedragen:

Financiële instrumenten worden gebruikt ten behoeve van het afdekken van financiële risico’s die inherent zijn aan de onderliggende commer› € miljoen 2004 2003 ciële activiteiten van de Groep. Voor een toelichting bij het gevoerde valutabeleid wordt Niet langer dan één jaar 66 83 verwezen naar pagina 72. Langer dan één jaar en niet langer dan vijf jaar 87 110 Valutarisico’s Het valutabeleid is gericht op bescherming van de operationele marge en 153 193 leningenposities [intercompany] in vreemde valuta. Voor de beheersing van bovengenoemde valutarisico’s worden valutatermijncontracten Voorwaardelijke verplichtingen aangegaan. De contractwaarde van en het resultaat in valuta- › € miljoen 2004 2003 termijncontracten bedragen per balansdatum [in miljoenen]: Afgegeven garanties 2,8 3,9 | aangegaan inzake kasstromen: € 225,0 en € 7,9 Ontwikkelingskredieten 49,2 48,3 [2003: € 187,1 en € 8,2]; | aangegaan inzake leningenposities [interDe afgegeven garanties zijn verstrekt ten behoeve company]: € 79,8 en € 1,3 [2003: € 148,0 en van onder andere invoerrechten en leningen € 1,7]. opgenomen bij derden. Renterisico’s Rente-instrumenten worden toegepast ter verkrijging van een gewenst risicoprofiel in vaste en variabele renteposities. Binnen het beleid staat het voorkomen van een mismatch tussen de verhuur- en leaseportefeuille en de groepsfinanciering centraal. Gestreefd wordt naar een verhouding tussen bovenstaande vastrentende activa en gerelateerde passiva van 60 tot 80%. De contractwaarde/fictieve hoofdsom en de marktwaarde van rente-instrumenten [interest-swapcontracten] bedragen per balansdatum [in miljoenen] € 431,5 en € 21,0 [2003: € 835,7 en € 21,0]. Kredietrisico’s Deze risico’s worden gereduceerd door alleen zaken te doen met financiële instellingen met een hoge kredietwaardigheid, waarbij voor elke instelling vastgestelde limieten van kracht zijn.


Obligo’s Uit hoofde van leasecontracten met derden bestaan terugkoopverplichtingen van € 7,9 miljoen [2003: € 6,2 miljoen]. Van dit bedrag dient naar verwachting nihil [2003: nihil] te worden betaald binnen een jaar en € 7,9 miljoen [2003: € 6,2 miljoen] binnen vijf jaar. Deze verplichting heeft tot gevolg dat de apparaten bij terugkeer opnieuw verkocht kunnen worden. De geschatte marktwaarde bij terugkomst is hoger dan de terugkoopverplichting. De regresverplichtingen uit hoofde van verdisconteerde wissels zijn nihil [2003: € 0,3 miljoen]. De totaal aangegane operationele leaseverplichtingen bedragen € 313 miljoen [2003: € 320 miljoen]. Deze verplichtingen lopen af in de komende 20 jaar. In de komende jaren zijn deze verplichtingen als volgt opeisbaar: 2005 2006 2007 2008 2009 na 2009

76 55 45 34 29 74

› € miljoen

In 2004 is het optieplan voor de leden van de Raad van Bestuur vervangen door een aandelenplan. Begin 2005 zullen voor het eerst aandelen voorwaardelijk worden toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur. In de loop van 2005 zal ook voor de overige deelnemers het optieplan door een aandelenplan worden vervangen, voor het eerst toe te kennen in 2006. Onvoorwaardelijke optierechten/sar’s Gedurende het boekjaar zijn voor het Océ Stock Optieplan 2005 in totaal 500.000 onvoorwaardelijke optierechten en 17.000 sar ’s toegekend aan in totaal 167 deelnemers. Voor de deelnemers in Nederland en België bedraagt de looptijd van de onvoorwaardelijke opties negen jaren en voor de deelnemers in de overige landen acht jaren. De sar ’s zijn toegekend aan de Zwitserse deelnemers en hebben eveneens een looptijd van acht jaren. De deelnemers met onvoorwaardelijke opties c.q. sar ’s worden geacht zich aan een gedragscode c.q. wachttijd te houden om geen rechten uit te oefenen gedurende twee respectievelijk drie jaren als de looptijd van hun rechten acht respectievelijk negen jaren bedraagt.

Voorwaardelijke optierechten Aan een beperkte categorie deelnemers zijn naast onvoorwaardelijke optierechten ook voorwaardelijke Totaal 313 optierechten toegekend. Bij toekenning van voorwaardelijke opties wordt het aantal toe te De overige verplichtingen zoals inkoopkennen onvoorwaardelijke opties naar evencontracten en dergelijke zijn uitsluitend aanredigheid verlaagd. De looptijd voor voorwaargegaan in het kader van de normale bedrijfsdelijke optierechten is eveneens negen jaren activiteiten. voor de Nederlandse deelnemers en acht jaren voor de buitenlandse deelnemers. De voorOptieplan waarden van deze optierechten houden in dat de uitoefening pas mogelijk is als drie jaren ná de Ter stimulering van de realisatie van de ondertoekenning aan een performance-criterium is nemingsdoelstellingen op lange termijn kent voldaan. Het uitgangspunt van het performanceOcé een optieregeling, waarbij jaarlijks wordt criterium is voor het Océ Stock Optieplan 2002 besloten aan bepaalde functionarissen optiede groei van de Winst Per Aandeel [wpa] en rechten en/of Share Appreciation Rights [sar ’s] voor het Océ Stock Optieplan 2003, 2004 en op gewone aandelen Océ toe te kennen. Een 2005 de groei van het Bedrijfsresultaat Per sar is het recht op uitbetaling van de koersAandeel [bpa]. winst, waarbij de koerswinst het verschil is In het Océ Stock Optieplan 2005 zijn aan 65 tussen beurskoers van het aandeel op de dag van deelnemers voorwaardelijke optierechten toeuitoefening en de uitoefenprijs die is vastgesteld gekend. Wanneer dit criterium wordt behaald op de dag van toekenning. zullen 246.000 optierechten onvoorwaardelijk Een deelnemer kan in plaats van de uitbetaling worden. Het aantal onvoorwaardelijk geworden van de koerswinst ook levering in aandelen optierechten kan maximaal 492.000 bedragen. vragen. Tevens worden ook voorwaardelijke opties toegekend aan een beperkt aantal deelnemers.

107


108

Uitoefenprijs Voor de in dit boekjaar toegekende voorwaardelijke en onvoorwaardelijke opties c.q. sar ’s aan de deelnemers in het buitenland is de uitoefenprijs gelijk aan de Euronext Amsterdam openingskoers van het Océ-aandeel op de dag van de toekenning en bedraagt € 11,25. Aan de deelnemers in Nederland is bij toekenning van de onvoorwaardelijke optierechten de keuze gelaten uit een uitoefenprijs van € 11,25, € 12,38, € 13,50 of € 15,19. Naarmate de uitoefenprijs hoger is ten opzichte van de koers van het aandeel Océ bij toekenning, is de fiscale bijtelling bij toekenning voor de Nederlandse deelnemer lager. Daarentegen zal het potentiële resultaat als gevolg van de uitoefening ook lager zijn. Sinds 2001 is het als gevolg van nieuwe fiscale wetgeving ook mogelijk geworden om niet bij toekenning te worden belast voor de loonheffing, doch te kiezen voor belastingheffing bij de uitoefening over het gehele feitelijk genoten voordeel als gevolg van de uitoefening van de optierechten. Reglementering De deelname aan het Océ Stock Optieplan is gereglementeerd ter voorkoming van misbruik van voorwetenschap. Het is de deelnemers verboden te handelen in Océ-opties aan de Euronext-Optiebeurs te Amsterdam en de verleende opties te vervreemden of verpanden. Deelnemers dienen de uitoefening van hun opties over te dragen aan een onafhankelijke, door de vennootschap aangewezen Trustee, die deze uitoefening zal verrichten volgens door de deelnemers gegeven instructies. De deelnemer kan deze instructies slechts geven indien hij niet over voorwetenschap beschikt gedurende de daarvoor aangewezen periodes. Een aangewezen periode is een periode van maximaal 9 beursdagen na publicatie van de kwartaalresultaten.

Totaal aantal opties/sar’s Per 30 november 2004 staan in totaal 3.675.500 onvoorwaardelijk toegekende optierechten c.q. sar ’s op gewone aandelen uit tegen een gemiddelde uitoefenprijs van € 13,17 en in totaal 1.280.000 voorwaardelijk toegekende optierechten bij een wpa -norm c.q. bpa -norm van tenminste 10% tegen een gemiddelde uitoefenprijs van € 11,39. De resterende looptijd van deze opties is gemiddeld vijf jaren. Inkoop van aandelen Het is beleid om de voor het Océ Stock Optieplan benodigde aandelen hetzij voor, dan wel bij uitoefening in te kopen. Eveneens kunnen aandelen worden uitgegeven ter dekking van verplichtingen onder bestaande optieplannen. Voor de levering van gewone aandelen ten gevolge van uitoefening van opties zijn in 2004 geen [2003: nihil] aandelen ingekocht en geen [2003: nihil] aandelen op het moment van uitoefening uitgegeven. De tabel op de volgende pagina geeft een overzicht van de informatie betreffende opties en sar ’s op aandelen die per 30 november 2004 uitstaan. Gedurende 2004 zijn geen aandelen ingekocht [2003: 100.000] voor de bestaande Océ Stock Optieplannen en zijn 106.500 aandelen [2003: 12.000] gebruikt, waardoor het totaal aantal ingekochte aandelen uitkomt op 3.750.442 [2003: 3.856.942].


Stock Optie-

aantal verleende

uitoefenprijs

plan van jaar

opties

in euro

2000 2001 2002 2002 2003 2003 2004 2004 2005 2005

791.000 847.500 onvoorwaardelijk 716.000 voorwaardelijk 392.000 onvoorwaardelijk 793.000 voorwaardelijk 470.000 onvoorwaardelijk 692.500 voorwaardelijk 446.000 onvoorwaardelijk 517.000 voorwaardelijk 492.000

Totaal

aantal

aantal

vervallen

uitgeoefende

uitgeoefend per

opties

opties

30 -11-2004

16,85-22,98 424.000 18,10-24,44 99.000 9,77-13,19 24.000 9,77 392.000 10,75-14,51 5.000 10,75 78.000 12,21-16,48 2.000 12,21 50.000 11,25-15,19 – 11,25 –

6.157.000

aantal nog niet

– – 95.500 – 29.000 – 3.000 – – –

367.000 748.500 596.500 – 759.000 392.000 687.500 396.000 517.000 492.000

1.074.000 127.500

4.955.500

De volgende tabel geeft een overzicht van de rechten onder dit optieplan toegekend aan de leden van de Raad van Bestuur. Stock Optie-

aantal verleende

uitoefenprijs

aantal nog niet uitgeoefend

plan van jaar

opties

in euro

per 30 -11-2004

vervaldatum

R.L. van Iperen 2000 2001 2002 2003 2003 2004 2004

42.000 42.000 onvoorwaardelijk 21.000 onvoorwaardelijk 21.000 voorwaardelijk 42.000 onvoorwaardelijk 21.000 voorwaardelijk 42.000

17,02 18,10 9,77 10,75 10,75 12,21 12,21

42.000 42.000 21.000 21.000 42.000 21.000 42.000

26-11-2005 29-11-2006 28-11-2010 27-11-2011 27-11-2011 26-11-2012 26-11-2012

J. van den Belt 2000 2001 2002 2003 2003 2004 2004

25.000 35.000 onvoorwaardelijk 17.500 onvoorwaardelijk 17.500 voorwaardelijk 35.000 onvoorwaardelijk 17.500 voorwaardelijk 35.000

16,85 18,10 9,77 10,75 10,75 12,21 12,21

25.000 35.000 17.500 17.500 35.000 17.500 35.000

26-11-2005 29-11-2006 28-11-2010 27-11-2011 27-11-2011 26-11-2012 26-11-2012

J.F. Dix

35.000 onvoorwaardelijk 17.500 onvoorwaardelijk 17.500 voorwaardelijk 35.000 onvoorwaardelijk 17.500 voorwaardelijk 35.000

18,10 9,77 10,75 10,75 12,21 12,21

35.000 17.500 17.500 35.000 17.500 35.000

29-11-2006 28-11-2010 27-11-2011 27-11-2011 26-11-2012 26-11-2012

2001 2002 2003 2003 2004 2004

vervaldatum

26-11-2005 29-11-2005/2006 28-11-2009/2010 28-11-2009/2010 27-11-2010/2011 27-11-2010/2011 26-11-2011/2012 26-11-2011/2012 30-11-2012/2013 30-11-2012/2013

109


110

Resultaat en vermogen volgens waarderingsgrondslagen in de Verenigde Staten

Amerikaanse waarderingsgrondslagen [us gaap]

Het navolgende overzicht geeft, bij benadering, de effecten weer op de nettowinst, nettowinst per aandeel en het eigen vermogen bij toeDe geconsolideerde jaarrekening van Océ wordt passing van us gaap. Deze informatie wordt opgesteld overeenkomstig de Nederlandse waar- uitgewerkt in het bij de Securities and Exchange deringsgrondslagen die in een aantal opzichten Commission als 20-f statement te deponeren verslag en is medio maart 2005 op aanvraag afwijken van de Amerikaanse waarderingsverkrijgbaar. grondslagen [us gaap]. 2004 Nettowinst zoals opgenomen in de geconsolideerde winsten verliesrekening

Aanpassing aan us gaap

Nettowinst per gewoon aandeel van € 0,50 nominaal

› € miljoen

78,1

61,5

–2,3 –12,4 –1,5 –14,2 – 4,2 –1,3 –13,9 22,6

–0,9 –5,3 – –15,0 –1,8 8,2 0,2 – 3,8

Nettowinst op basis us gaap

59,3

50,7

Op basis van gemiddeld aantal uitstaande aandelen Op basis van toename wegens verwatering

0,67 0,66

0,57 0,56

714,1

712,8

Immateriële vaste activa Reorganisatievoorziening Productontwikkelingskosten Pensioenvoorziening Additionele minimum pensioenverplichting Derivaten/financiële instrumenten Optieplan Verkoop leaseportefeuille Belastingeffect van bovenstaande aanpassingen

195,3 22,2 –1,5 274,7 –163,8 28,9 – –13,9 –28,6

197,6 34,6 – 289,6 –111,1 25,4 –0,4 – –69,2

Eigen vermogen op basis us gaap

1.027,4

1.079,3

Afschrijving goodwill Reorganisatie [integratie] kosten Productontwikkelingskosten Pensioenkosten Gerealiseerde omrekeningsverschillen Derivaten/financiële instrumenten Optieplan Verkoop leaseportefeuille Belastingeffect van bovenstaande aanpassingen

Eigen vermogen zoals opgenomen in de geconsolideerde balans Aanpassing aan us gaap

2003

euro euro


Balansposten volgens us gaap

De onderstaande posten in de geconsolideerde 2004 balans bedragen bij toepassing van de Amerikaanse grondslagen: Immateriële vaste activa Voorziening voor latente belastingverplichtingen Overige voorzieningen Overige schulden De belangrijkste verschillen tussen de door Océ toegepaste grondslagen [Dutch gaap] en us gaap zijn de volgende: | Goodwill De betaalde goodwill wordt door Océ gekapitaliseerd vanaf 1 december 2000. Voorheen werd deze goodwill rechtstreeks ten laste van het eigen vermogen gebracht. Onder us gaap wordt goodwill gekapitaliseerd en vanaf 1 december 2002, na invoering van fas 142, niet meer afgeschreven, maar jaarlijks beoordeeld op een bijzondere waardevermindering. Voor 1 december 2002 werd goodwill lineair afgeschreven over een periode van 10 tot 40 jaren. De goodwill van acquisities verkregen na 15 juni 2000 wordt niet afgeschreven maar wordt beoordeeld op een bijzondere waardevermindering zoals boven beschreven. | Reorganisatievoorziening Onder us gaap zijn de eisen die gesteld worden aan de vorming van een voorziening stringenter. Om deze reden wordt in us gaap veelal een deel van een voorziening nog niet erkend. | Productontwikkelingskosten Onder us gaap is het niet toegestaan om deze kosten te kapitaliseren. | Pensioenkosten De berekening van de pensioenen vindt onder us gaap plaats volgens fas 87.

2003

233,6 35,4 212,2 164,1

› € miljoen

249,3 98,5 242,5 110,9

Bij de overgang naar ias 19 in het boekjaar 2003 zijn alle ongerealiseerde actuariële verliezen ten laste gekomen van het eigen vermogen terwijl onder us gaap deze ongerealiseerde verliezen geamortiseerd worden over de gemiddelde resterende diensttijd. | Gerealiseerde omrekeningsverschillen Onder us gaap dienen bij verkoop van de deelneming de cumulatieve omrekeningsverschillen die in het verleden ontstaan zijn in het resultaat verwerkt te worden. | Derivaten/financiële instrumenten Onder Dutch gaap worden vorderingen en schulden in vreemde valuta, inclusief valutacontracten, in principe gewaardeerd op kostprijs, omgerekend naar euro’s tegen de koers geldende per jaareinde. us gaap vereist waardering van financiële instrumenten tegen marktwaarde. | Optieplan Het optieplan valt voor us gaap onder ‘variable option plan accounting’ hetgeen betekent dat gedurende de periode tot de definitief verleende aanspraak [twee of drie jaar] het verschil tussen de marktwaarde van het aandeel en de toegekende uitoefenprijs als kosten genomen worden. | Verkoop leaseportefeuille De verkochte leaseportefeuille dient gesplitst te worden in de financial leasevordering en de residuwaarde van het actief. Onder us gaap zijn andere regels van toepassing inzake de verantwoording van deze verkooptransacties waaraan voor de residuwaarde niet is voldaan.

111

Océ n.v. | Balans per 30 november

112

Voor winstbestemming

Activa

Financiële vaste activa

Geconsolideerde deelnemingen [29] Vorderingen op geconsolideerde deelnemingen [30] Minderheidsbelangen in deelnemingen [31] Overige financiële vaste activa

Vlottende activa

2004

› € 1.000

469.272 530.406 1.467 673

491.338 639.218 2.301 402

1.001.818

1.133.259

71.407 13.696 293.826

182.662 17.808 37.069

378.929

237.539

1.380.747

1.370.798

Vorderingen op geconsolideerde deelnemingen Overige vorderingen Liquide middelen [32]

Totaal

2003

Océ n.v. | Winst- en verliesrekening

2004

2003

› € 1.000

Resultaten van geconsolideerde deelnemingen Overige nettowinst

40.870 37.206

49.676 11.786

Nettowinst

78.076

61.462

Océ n.v. | Balans per 30 november

Passiva Eigen vermogen

Gewone aandelen Prioriteitsaandelen Financieringspreferente aandelen Agioreserve Wettelijke reserve Omrekeningsverschillen Overige reserves Nettowinst

Voorzieningen

Latente belastingverplichtingen

Langlopende schulden

Schulden aan geconsolideerde deelnemingen Langlopende verplichtingen [33]


Totaal

Schulden aan geconsolideerde deelnemingen Rentedragende verplichtingen [34] Overige verplichtingen [35] Te betalen kosten

2004

2003

› € 1.000

43.634 2 10.000 511.445 2.441 –140.391 208.863 78.076

43.631 2 10.000 511.408 592 –114.477 200.147 61.462

714.070

712.765

1.410

1.815

18.844 333.382

18.844 375.376

352.226

394.220

296.784 8.968 3.555 3.734

240.331 8.611 3.558 9.498

313.041

261.998

1.380.747

1.370.798

113

Océ n.v. | Toelichting op de balans en de winsten verliesrekening


114

De grondslagen van de financiële verslaggeving zijn gelijk aan die van de geconsolideerde jaarrekening. De winsten verliesrekening is opgesteld overeenkomstig het bepaalde in artikel 402, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Financiële vaste activa

2004

2003

› € 1.000

Deelnemingen

Zie voor een overzicht van de deelnemingen in binnen- en buitenland pagina’s 123 en 124. De deelnemingen worden opgenomen voor het evenredig aandeel in hun nettovermogenswaarde.

[29] Geconsolideerde deelnemingen

Boekwaarde per 1 december 2003, resp. 2002

491.338

666.479

Veranderingen in de waarde van de deelnemingen vanwege: Aandeel in het resultaat Kapitaalsuitbreiding Kapitaalsvermindering Dividend Wijziging wisselkoersen

40.870 24 –15.080 –22.832 –25.048

49.676 21.930 –107.450 –77.074 –62.223

Boekwaarde per 30 november

469.272

491.338

639.218 14.369 –107.606 –15.575

891.307 46.276 –222.146 –76.219

530.406

639.218

2.301

2.680

494 –104 –1.144 –80

60 –331 – –108

1.467

2.301

[30] Vorderingen op geconsolideerde deelnemingen

Stand per 1 december 2003, resp. 2002 Verstrekkingen Aflossingen Wijziging wisselkoersen Stand per 30 november

[31] Minderheidsbelangen in deelnemingen

Boekwaarde per 1 december 2003, resp. 2002 Veranderingen in de waarde van de deelnemingen vanwege: Aandeel in het resultaat Dividend Overige Wijziging wisselkoersen Boekwaarde per 30 november


Vlottende activa [32] Liquide middelen

2004

2003

115

› € 1.000

Kas en bank Deposito’s

12.431 281.395

37.069 –

Totaal

293.826

37.069

Converteerbare personeelsobligaties Leningen

10.360 323.022

10.796 364.580

Totaal

333.382

375.376

Eigen vermogen Zie pagina’s 99 en 100 voor de specificaties. Langlopende schulden [33] Langlopende verplichtingen

Converteerbare personeelsobligaties

De medewerkers kunnen opteren voor converteerbare personeelsobligaties bij de jaarlijkse winstdelingsregeling. De looptijd is 6,5 of 7,5 jaar. Het gemiddelde rentepercentage bedraagt 4,3% en de gemiddelde conversieprijs is € 14,66 [2003: € 15,67].

Leningen

hoofdsom

gemiddeld rente %

› € 1.000

per 30 november

aflossing

bedragen vervallende na meer dan vijf jaar › € 1.000

Euro-obligatielening Euro-obligatielening Euro Euro us dollar

97.381 128.431 54.907 4.538 37.765

6,20 6,13 6,46 5,84 2,57

Totaal

323.022

5,79

De vaste rentepercentages van de euro[obligatie]leningen zijn volledig omgezet in variabele rentepercentages. De totale marktwaarde van bovenstaande leningen is € 26,4 miljoen hoger dan de nominale waarde [2003: € 31,6 miljoen].

2006 2007 2006 2013 2006

– – – 4.538 – 4.538



116 [34] Rentedragende verplichtingen

[35] Overige verplichtingen

2004

2003

› € 1.000

Bankkrediet Aflossing op leningen

7.711 1.257

3.362 5.249

Totaal

8.968

8.611

Dividend Overige schulden

3.551 4

3.551 7

Totaal

3.555

3.558

Niet uit de balans blijkende verplichtingen Voorwaardelijke verplichtingen

Ontwikkelingskredieten

Obligo’s

Bankgaranties voor groepsmaatschappijen Borgtochten voor groepsmaatschappijen Voor een toelichting op de financiële instrumenten zie pagina 106.

2004

2003

› € miljoen

49,2

48,3

104,5 52,1

110,7 51,6

Overige gegevens

Voorgestelde winstbestemming

2004

2003

› € 1.000

3.551

3.551

Contant dividend interim Contant dividend slot

12.527 35.913

12.511 35.865

Toe te voegen aan Algemene reserve: Aan Algemene reserve

26.085

9.535

Totaal nettowinst

78.076

61.462

Preferent dividend

bedrag gelijk aan het gemiddeld percentage van de driemaands euribor, gewogen naar het aantal dagen waarvoor deze van kracht was, eventueel verhoogd of verlaagd met maximaal twee procentpunten; daarna op de financieringspreferente aandelen: 6,26% over het gestorte bedrag inclusief agio welk percentage per 1 december 2004 is herzien en vervolgens telkenmale acht jaar nadien zal worden herzien; daarna op de prioriteitsaandelen 4% over de nominale waarde. Uit het restant van het voor uitkering vatbare deel van de winst wordt op de gewone aandelen dividend uitgekeerd. Vervolgens wordt van de resterende winst zoveel gereserveerd als de Raad van Bestuur met goedkeuring van de Raad van Commissarissen Uittreksel uit de Statuten inzake winstnodig oordeelt. Voor zover de winst niet is bestemming De statutaire regeling omtrent de gereserveerd staat deze ter beschikking voor bestemming van de winst kan – voor zover thans uitkering aan de houders van gewone aandelen. van belang – als volgt worden weergegeven [voor de letterlijke tekst zie artikel 36 van de Statuten]. Zo mogelijk worden uit de winst achtereenvolgens de volgende dividenden uitgekeerd: eerst op de beschermingspreferente aandelen een percentage over het gestorte Bij vaststelling van deze winstbestemming zal het dividend over het boekjaar 2004 € 2 per prioriteitsaandeel van € 50, € 0,18 [afgerond] per financieringspreferent aandeel van € 0,50 en € 0,58 per gewoon aandeel van € 0,50 bedragen. Het slotdividend over het boekjaar 2004 zal per gewoon aandeel € 0,43 bedragen, aangezien op 25 oktober 2004 op rekening van het te verwachten dividend reeds een uitkering van € 0,15 per gewoon aandeel werd gedaan. Voorgesteld wordt het slotdividend per gewoon aandeel geheel in contanten beschikbaar te stellen. Dit voorstel voor de winstbestemming is in overeenstemming met artikel 36 van de Statuten van de Vennootschap.

117

Overige gegevens

118

Maatschappelijk kapitaal Het maatschappelijk kapitaal bedraagt € 175.001.500 en is verdeeld in: | 145.000.000 gewone aandelen van € 0,50; | 30 prioriteitsaandelen van € 50; | 30.000.000 cumulatief financieringspreferente aandelen van € 0,50; en | 175.000 cumulatief beschermingspreferente aandelen van € 500. Gewone aandelen In het boekjaar steeg het totaal aantal uitstaande aandelen met 111.574 naar 83.518.120 per 30 november 2004. Deze toename werd met name veroorzaakt door de uitoefening van opties voor het optieplan. Prioriteitsaandelen Alle prioriteitsaandelen zijn geplaatst. Zij worden gehouden door de Stichting Fort Ginkel, Venlo. Bestuurders van deze Stichting zijn: drs. J.L. Brentjens [voorzitter], ir. R.L. van Iperen en F.J. de Wit. De Statuten kennen aan de houders van prioriteitsaandelen onder meer de volgende rechten toe: | zij stellen het aantal commissarissen en bestuurders vast; | zij maken een bindende voordracht aan aandeelhouders op voor de benoeming van commissarissen en bestuurders; | statutenwijziging is slechts mogelijk op hun voorstel; | voor uitgifte van nog niet-geplaatste aandelen is hun goedkeuring vereist. Op de gezamenlijke prioriteitsaandelen wordt in één jaar maximaal € 60 aan dividend uitgekeerd. De Raad van Bestuur van Océ n.v. en het bestuur van de Stichting Fort Ginkel zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de uitoefening van het stemrecht op de prioriteitsaandelen door Stichting Fort Ginkel voldaan is aan de eisen, die daaraan worden gesteld in Bijlage x van het Fondsenreglement van de effectenbeurs van Euronext Amsterdam.

aldus uit te geven aandelen betreft, sinds februari 1997 tot een bedrag gelijk aan de totale nominale waarde der gewone en financieringspreferente aandelen van de Vennootschap, die ten tijde van het bedoelde verzoek zijn geplaatst. Bestuurders van de Lodewijk Stichting zijn: mr. N.J. Westdijk [voorzitter], ir. S.D. de Bree en prof. mr. M.W. den Boogert. De Raad van Bestuur van Océ n.v. en het bestuur van de Lodewijk Stichting zijn gezamenlijk van oordeel dat ten aanzien van de onafhankelijkheid van de bestuurders van de Lodewijk Stichting voldaan is aan de eisen, die daaraan worden gesteld in Bijlage x van het Fondsenreglement van de effectenbeurs van Euronext Amsterdam. In 1996 zijn 5.000.000 financieringspreferente aandelen geplaatst bij Stichting Administratiekantoor Preferente Aandelen Océ tegen uitgifte van beperkt royeerbare certificaten op naam aan een aantal institutionele beleggers. Ten gevolge van splitsing bedraagt het aantal geplaatste financieringspreferente aandelen thans 20.000.000. Bestuurders van de Stichting zijn ir. H. de Ruiter [voorzitter], prof. dr. S. Bergsma, mr. J.M. Boll, prof. dr. L. Traas en prof. dr. D.M.N. van Wensveen. Gebeurtenissen na balansdatum Op 10 december 2004 heeft Océ in Amerika aangekondigd dat de bedrijfsactiviteiten van Océ Display Graphics Systems, Inc. gevestigd te San José, usa zullen worden overgenomen door de Océ onderneming in Canada. De hiermee gepaard gaande herstructureringskosten zullen circa € 2,5 miljoen bedragen. Voor de op de pagina’s 79 t/m 118 opgenomen jaarrekening en overige gegevens: 28 januari 2005 De Raad van Commissarissen

J.L. Brentjens M. Arentsen A. Baan Preferente aandelen De Vennootschap heeft P. Bouw sinds 1979 een onherroepelijke verplichting om J.V.H. Pennings aan de Lodewijk Stichting, Venlo, op haar eerste F.J. de Wit verzoek beschermingspreferente aandelen uit te geven. Deze verplichting van de Vennootschap gaat, voor zover het de nominale waarde van de

De Raad van Bestuur R.L. van Iperen J. van den Belt J.F. Dix

Oordeel Wij zijn van oordeel dat de jaarrekening een getrouw beeld geeft van de grootte en de samenstelling van het vermogen op 30 november 2004 en van het resultaat over het boekjaar Aan de jaarlijkse Algemene Accountantsverklaring 2004 in overeenstemming met in Nederland Vergadering van Aandeelhouders algemeen aanvaarde grondslagen voor financiële van de Naamloze Vennootschap Opdracht Ingevolge uw opdracht hebben wij de verslaggeving en voldoet aan de wettelijke in het jaarverslag opgenomen jaarrekening voor bepalingen inzake de jaarrekening zoals opgeOcé, gevestigd te Venlo. het jaar geëindigd op 30 november 2004 van nomen in Titel 9, Boek 2 van het Burgerlijk Océ n.v. te Venlo gecontroleerd. De jaarrekening Wetboek. is opgesteld onder verantwoordelijkheid van het bestuur van de Vennootschap. Het is onze verAmsterdam, 28 januari 2005 antwoordelijkheid een accountantsverklaring inzake de jaarrekening te verstrekken. PricewaterhouseCoopers Accountants n.v. Overige gegevens

Werkzaamheden Onze controle is verricht overeenkomstig in Nederland algemeen aanvaarde richtlijnen met betrekking tot controleopdrachten. Volgens deze richtlijnen dient onze controle zodanig te worden gepland en uitgevoerd, dat een redelijke mate van zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen onjuistheden van materieel belang bevat. Een controle omvat onder meer een onderzoek door middel van deelwaarnemingen van informatie ter onderbouwing van de bedragen en de toelichtingen in de jaarrekening. Tevens omvat een controle een beoordeling van de grondslagen voor financiële verslaggeving die bij het opmaken van de jaarrekening zijn toegepast en van belangrijke schattingen die het bestuur van de Vennootschap daarbij heeft gemaakt, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening. Wij zijn van mening dat onze controle een deugdelijke grondslag vormt voor ons oordeel.

119

Raad van Commissarissen per 28 januari 2005

120

Drs. J.L. [Joep] Brentjens, voorzitter [1940], Bloemendaal

Drs. M. [Rinus] Arentsen ra [1939], Reeuwijk

Functie voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van vnu n.v. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 2001. Lopende termijn tot 2005. Maximale zittingsperiode tot 2013. Commissariaten voorzitter Raad van Commissarissen Heijmans n.v., vicevoorzitter Raad van Commissarissen Roto Smeets De Boer n.v. en lid Raad van Commissarissen vnu n.v., Fortis obam n.v. en Holdingmaatschappij P. Bakker Hillegom b.v. Nevenfuncties vice-voorzitter Van Leer Group Foundation, voorzitter van het bestuur van de Stichting Katholieke Universiteit Nijmegen en bestuurslid van enkele stichtingen.

Functie voormalig lid van de Raad van Bestuur van csm n.v. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 2004. Lopende termijn tot 2008. Maximale zittingsperiode tot 2016. Commissariaten voorzitter Raad van Commissarissen csm Nederland b.v., Klaverblad Onderlinge Verzekeringsmaatschappij u.a. en Koninklijke Frans Maas Groep n.v. en lid Raad van Commissarissen Zuivelcoöperatie Campina u.a., Incotec b.v. en Van der Moolen Holding n.v. Nevenfuncties bestuurslid van enkele stichtingen.

F.J. [Frank] de Wit, vice-voorzitter [1939], Lanaken [België]

Functie voormalig lid van de Raad van Bestuur van Koninklijke Philips Electronics n.v. en voormalig lid van de Groepsraad Koninklijke Philips Electronics n.v. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 2003. Lopende termijn tot 2007. Maximale zittingsperiode tot 2015. Commissariaten lid Raad van Commissarissen Imperial Chemical Industries ici plc en International Power plc te Londen, Koninklijke Volker Wessels Stevin n.v., asm International n.v. en Wolters Kluwer n.v. Nevenfuncties Director Port of Singapore Authority Europe en lid Raad van Toezicht Autoriteit Financiële Markten.

Functie voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van n.v. knp b.t. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 1997. Lopende termijn tot 2005. Maximale zittingsperiode tot 2009. Commissariaten lid Raad van Commissarissen PontMeyer n.v. Nevenfuncties lid Raad van Advies van Keyser & Mackay [International] c.v. en bestuurslid van enkele stichtingen.

Drs. A. [Adri] Baan [1942], Eindhoven

Prof. Drs. P. [Pieter] Bouw [1941], Amsterdam Functie voormalig president-directeur van Koninklijke Luchtvaart Maatschappij n.v. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 1998. Lopende termijn tot 2006. Maximale zittingsperiode tot 2010. Commissariaten voorzitter Raad van Commissarissen csm n.v. en Swiss International Airlines a.g. [Zwitserland] en lid Raad van Commissarissen nuon n.v. Nevenfuncties bijzonder hoogleraar Bedrijfskunde Universiteit Twente, voorzitter van de Raad van Toezicht Vrije Universiteit te Amsterdam, voorzitter van de Bankraad en bestuurslid van enkele stichtingen. Dr. J.V.H. [Harry] Pennings [1934], Maaseik [België] Functie voormalig voorzitter van de Raad van Bestuur van Océ n.v. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd in 1998. Lopende termijn tot 2006. Maximale zittingsperiode tot 2010. Commissariaten voorzitter Raad van Commissarissen azl n.v., Essent n.v. en n.v. Industriebank Liof, vice-voorzitter Raad van Commissarissen Wolters Kluwer n.v. en lid Raad van Commissarissen Berenschot Groep b.v. Nevenfuncties bestuurslid van enkele stichtingen.

Raad van Bestuur per 28 januari 2005

Drs. J.F. [Jan] Dix [1946], Schoten [België]

Functie lid Raad van Bestuur. Ir. R.L. [Rokus] van Iperen [1953], Venlo Nationaliteit Nederlandse. Benoemd mei 1998. Functie voorzitter Raad van Bestuur. Taakgebied Verenigde Staten [ceo], Nationaliteit Nederlandse. Direct Export, Emerging Markets en Benoemd tot lid van de Raad van Bestuur Marketing Communications. in mei 1995 en benoemd tot voorzitter van Geografisch Verenigde Staten, Canada, Mexico, Verenigd Koninkrijk, Nordic, de Raad van Bestuur in september 1999. Zwitserland, Italië, Australië, CentraalTaakgebied Strategie, Personeels- en Organisatie-ontwikkeling, Onderzoek en Europa, Verre Oosten en Brazilië. Arbeidsverleden Van 1970 tot 1972 werkOntwikkeling, Productie en Logistiek, zaam als directeur van het familiebedrijf Secretariaat van de Vennootschap en Trappenfabriek Dix b.v. te Utrecht. Juridische Zaken, Corporate CommuniIn 1972 in dienst getreden bij Douwe cations. Geografisch Nederland, Verenigde Staten Egberts n.v.; van 1973 tot 1977 als directeur in Denemarken. Sinds 1 maart 1977 [Chairman], Duitsland, België en Japan. Nevenfuncties lid raad van toezicht Tech- in dienst van Océ. Na diverse managementfuncties in 1985 benoemd tot Managing nische Universiteit Eindhoven, lid raad Director van Océ-Belgium n.v. van advies Rabobank Nederland en lid bestuur Stichting Techniek en Marketing. Van 1988 tot 1998 werkzaam voor Océ in Arbeidsverleden In dienst van Océ sinds de Verenigde Staten, sinds 1992 tot zijn 1978. Na verschillende functies in r&d in benoeming in de Raad van Bestuur als 1986 benoemd tot adjunct-directeur. In President van Océ-usa, Inc. Sinds 1998 lid van de Raad van Bestuur van Océ n.v. en 1989 verantwoordelijk voor de business per 15 september 2004 tevens benoemd unit Printing Systems. Van 1992 tot zijn tot ceo van Océ-usa Holding, Inc. benoeming in de Raad van Bestuur Managing Director van Océ-Belgium n.v. Drs. J. [Jan] van den Belt [1946], Venlo Functie lid Raad van Bestuur. Nationaliteit Nederlandse. Benoemd maart 2001. Taakgebied Financiën en Administratie, Treasury, Belastingen, Interne Accountantsdienst, Informatie Technologie, Investor Relations en financieringsmaatschappijen. Geografisch Frankrijk, Spanje en Portugal. Arbeidsverleden Vanaf 1970 werkzaam bij Unilever in Nederland en Engeland. In 1977 in dienst getreden bij de n.v. Koninklijke Nederlandse Petroleum Maatschappij [Shell]. Tot 1997 diverse managementfuncties bij Shell op het gebied van treasury, controlling en als Chief Financial Officer [cfo] in verschillende landen in Zuid-Amerika, Engeland en Nederland. Van 1997 tot 2000 cfo van Shell in Brazilië. Per 1 september 2000 in dienst getreden bij Océ n.v. als cfo.

121

Senior Executives Centrale Diensten januari 2005 122

Strategische Business Units

Digital Document Systems Wide Format Printing Systems

M.J.A. Frequin T. Egelund

Digital Document Systems

Corporate Printing Commercial Printing Software & Professional Services Océ Business Services

M.W. Drontmann H. Würges K. Sommer M.C. Kingmans

Wide Format Printing Systems

Technical Document Systems Display Graphics Systems Imaging Supplies

G. Rongen W.J. Verheyen A.P. Langendoen

Onderzoek en Ontwikkeling [r&d]

Wide Format Systems en Cutsheet Systems Continuous Feed Systems Software

W.H.M. Orbons P. Feldweg M. Pracchi

Productie en Logistiek

N.J. Koole

Centrale Werkmaatschappij Venlo

Directieraad

H.J. Blekman, voorzitter P.H.G.M. Creemers T. Egelund P. Hagedoorn H.J. Huiberts [tot 1 januari 2005] N.J. Koole W.H.M. Orbons E.E.C. Vandoninck G.C. Wilbrink

Centrale Werkmaatschappij Poing [Duitsland]

Dagelijks Bestuur

P. Feldweg M.J.A. Frequin M. Meyer

Groepsstaf

Secretariaat van de Vennootschap, Juridische Zaken Groepspersoneel en Organisatie Group Controlling Chief Information Officer Corporate Finance

H.J. Huiberts [tot 1 januari 2005] P.H.G.M. Creemers E.E.C. Vandoninck P. Hagedoorn P.M. Vincent

Voornaamste groepsmaatschappijen en hun leidinggevende functionarissen* januari 2005 Europa Océ-Belgium n.v./s.a. Océ Software Laboratories Namur s.a. Océ-Nordic Holding ApS Océ-Danmark a/s Océ Holding Deutschland Verwaltungsgesellschaft m.b.H. Océ-Deutschland G.m.b.H.

België

J. van Boerdonk B. Hucq J. Bjørkmann H. Risør P. Feldweg en S. Landesberger S. Landesberger en D. Pott Océ Printing Systems G.m.b.H. P. Feldweg, M.J.A. Frequin en M. Meyer Océ DocumentTechnologies G.m.b.H. M. Mertgen Océ-Finland Oy J.P. Koskenmies Océ-France s.a. N. Debargue Océ Print Logic Technologies s.a. R. Balmès Océ-Hungária Kft. G. Németh Océ-Ireland Ltd. N. Kooij Océ-Italia S.p.A. G. Seno Océ-Technologies b.v. H.J. Blekman Océ-Nederland b.v. J.W.C. Verschaeren Arkwright Europe b.v. J. Heath Océ-America, Inc. R.P.M.J. van Loenen en P.M. Vincent Océ General Partnership R.P.M.J. van Loenen en P.M. Vincent Océ-Norge a.s. J. Bjørkmann Océ-Österreich Ges.m.b.H. G. Schennet Océ-Poland Limited, Sp. Z o.o. M. Kozlowski Océ-Portugal Equipamentos F. Calvache Gráficos s.a. Océ-Iberia Holding Valores s.l. I. Esteve Océ-España s.a. I. Esteve Océ-Czeska republika s.r.o. I. Konecny N. Kooij Océ [uk] Limited J. Bjørkmann Océ Svenska ab Océ [Schweiz] a.g. Ph. Convents

Denemarken Duitsland

Finland Frankrijk Hongarije Ierland Italië Nederland

Noorwegen Oostenrijk Polen Portugal Spanje Tsjechië Verenigd Koninkrijk Zweden Zwitserland

*

In gevallen waarin minder dan 95% van alle gewone aandelen worden gehouden, is het deelnemingspercentage vermeld. Ten kantore van het handelsregister te Venlo ligt ter inzage van eenieder een lijst van deelnemingen, overeenkomstig de bepalingen van artikel 379, Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek.

123 Brussel Gembloux Kopenhagen Kopenhagen Mülheim/Ruhr

2 7294811 81 876710 43 297000 43 297000 208 48450

Mülheim/Ruhr

208 48450

Poing

8121 724031

Konstanz Helsinki Noisy-le-Grand Créteil Boedapest Dublin Milaan Venlo ’s-Hertogenbosch Venlo Venlo

75 31874010 9 6859110 1 45925000 1 48988000 1 2361040 1 4039100 02 927261 77 3592222 73 6815815 77 3209020 77 3592222

Venlo

77 3592222

Oslo Wenen Warschau Lissabon

2 2027000 1 86336 22 5002100 21 4125700

Barcelona Barcelona Praag Brentwood Stockholm Glattbrugg

93 4844800 93 4844800 2 44010111 870 6005544 8 7034000 1 8291111

Voornaamste groepsmaatschappijen en hun leidinggevende functionarissen* januari 2005

Noord-Amerika

124 Verenigde Staten

Canada Mexico

Océ-usa Holding, Inc. Océ North America, Inc.

Chicago, ill Chicago, ill Boca Raton, fl Fiskeville, ri New York, ny Cleveland, oh San José, ca Phoenix, az Toronto Mexico City

773 7143762 773 7148500 561 9973100 401 8211000 212 5022100 216 6879970 408 2324000 602 7441353 416 2245600 55 50898710

S.J.J. Notermans M. Sak

Scoresby Beijing

3 97303333 10 65281200

M. Sak

Shanghai

21 62729698

M. Sak G.H. van Praag M.A.M.E. van Mierlo M.A.M.E. van Mierlo A.G.F. van Mastrigt

Hong Kong Tokio Petaling Jaya Singapore Bangkok

25776064 3 54026112 3 79668000 6 4701500 2 2607133

São Paulo

11 30535300

Venlo

77 3592222

S.J.J. Notermans J. van Boerdonk D. Pott

Scoresby Brussel Mülheim/Ruhr

3 97303333 2 7294992 208 48450

Ph. Poulalhon E. de Sus S. Schulein

Saint-Cloud Barcelona Boca Raton, fl

1 45925055 93 4844800 1 5619973100

J. Dix P. Chapuis en M. Baboyian Arkwright, Inc. J. Heath Océ Business Services, Inc. J.R. Marciano Océ Groupware Technology, Inc. E. Wagner Océ Display Graphics Systems, Inc. W.J. Verheyen Océ ReprographicTechnologies, Corp. E. Wagner Océ-Canada, Inc. S. Goodall Océ-Mexico s.a. de c.v. J. Colin Azië/Pacific

Australië China

Hong Kong Japan Maleisië Singapore Thailand

Océ-Australia Ltd. Océ Office Equipment [Beijing] Co., Ltd. Océ Office Equipment [Shanghai] Co., Ltd. Océ [Hong Kong China] Ltd. Océ-Japan Corporation Océ Malaysia Sdn. Bhd. Océ [Singapore] Pte. Ltd. Océ [Thailand] Ltd. Overige landen

Brazilië

Océ-Brasil Comércio e Indústria Ltda. R. Uildriks Direct Export/Emerging Markets

Nederland

Océ Direct Export/Emerging Markets J.W.C. Verschaeren Financieringsmaatschappijen

Australië België Duitsland Frankrijk Spanje Verenigde Staten

Océ-Australia Finance Pty. Ltd. Océ-Interservices n.v./s.a. Océ-Deutschland Financial Services G.m.b.H. Océ-France Financement s.a. Océ-Renting s.a. Océ-Financial Services, Inc. Minderheidsdeelnemingen

Cyprus Singapore

Heliozid Océ-Reprographic [Cyprus] Ltd. Datapost Pte. Ltd.

25% 30%

Aanvullende informatie voor aandeelhouders

De informatievoorziening door Océ werd gedurende 2004 driemaal op bijzondere wijze onderscheiden. Océ kreeg voor de derde maal in zijn bestaan de Sijthoffprijs toegekend, voor de Beleid ten aanzien van investor relations [ir] kwaliteit van het jaarverslag 2003 en de daarin Het ir-beleid van Océ is erop gericht de finan- vervatte informatie. Op grond van de transciële stakeholders zo goed en tijdig mogelijk te parantie ten aanzien van het beleid van de onderinformeren over de ontwikkelingen in de onderneming eindigde Océ als eerste in de categorie neming met als doel het verschaffen van een ‘overige deelnemers’ in het jaarverslagenhelder beeld voor de beleggingsbeslissingen met onderzoek van Scenter. De kwaliteit van onze betrekking tot Océ. Niet alleen informatie over Investor Relations tenslotte werd bekroond met de financiële resultaten en perspectieven staan de toekenning van de ir Award van Rematch. daarbij centraal, maar ook het in zo breed Op de Océ-website is onder de link Investor mogelijke zin informeren over de strategische keuzes en doelstellingen en de maatschappelijke Information relevante informatie te vinden, zoals kwartaal- en jaarcijfers, persberichten en aspecten, zoals duurzaam ondernemen. Kerndocument voor de informatievoorziening achtergrondinformatie en verwijzingen naar andere bronnen. Via de website kan men zich is het jaarverslag. Daarnaast organiseert Océ abonneren op het tijdschrift Inside Océ. regelmatig roadshows en andere informatieve bijeenkomsten voor institutionele beleggers en Ook de agenda van de Jaarlijkse Algemene Vergadering van Aandeelhouders is op de Océanalisten. Zo is onder meer met een aantal website te vinden, waar onder meer machtiging beleggers en analisten het Océ Open House in wordt gevraagd voor uitgifte van aandelen en Poing [Duitsland] bezocht. beperking of uitsluiting van het voorkeursrecht. Bij de publicatie van de jaarcijfers houdt Océ Daar worden ook de doeleinden beschreven en een persconferentie. Na de publicatie van de [half ]jaarcijfers houdt Océ ook een aantal ana- de restricties toegelicht waaraan de Raad van listenbijeenkomsten. De aldaar gegeven presen- Bestuur en de Raad van Commissarissen zich taties worden onmiddellijk daarna gepubliceerd zullen houden als zij gebruik maken van de verleende bevoegdheden. op de website [http://www.oce.com]. Na de bekendmaking van de resultaten van het eerste en het derde kwartaal houdt Océ voor analisten Rechtstreekse vragen van beleggers en/of hun adviseurs zijn welkom bij de afdeling Investor een conference call. Relations via telefoonnummer 077 359 22 40 Océ kiest voor interactie met zijn aandeelhouders. Door regelmatig en direct contact met en via e-mail [[email protected]], eventueel onder vermelding van een telefoonnummer en tijden beleggers vormt Océ zich een beeld van de waarop de vragensteller teruggebeld kan wensen en gedachten die bij hen leven. Deze worden. gesprekken vormen een uitermate nuttige bijdrage om inzicht te krijgen in hoe Océ wordt gepercipieerd. Voor de particuliere aandeelhouder publiceert Océ tweemaal per jaar een tijdschrift dat speciaal is gericht op de particuliere belegger die geïnteresseerd is in Océ. Dit tijdschrift, Inside Océ genaamd, heeft tot doel de particuliere belegger een beter inzicht te geven in de onderneming. Bovendien organiseert Océ eenmaal per jaar een dag waarop de onderneming zich aan groepen particuliere beleggers presenteert, de zogenaamde Océ Private Investor Day.

125


126

Kwartaalresultaten [nettowinst]

2004

2003

› € miljoen


wijziging in % ten opzichte van

ten opzichte van

voorgaand jaar

voorgaand jaar

–19 +13 – –6

21,2 18,9 **–5,6 **27,0

–18 –32 –127 –29

78,1

+27

61,5

–45

Kwartaalresultaten [nettowinst 2004 per gewoon aandeel, berekend op basis van het gewogen gemiddeld in euro aantal uitstaande aandelen]

2003 wijziging in %

in euro

wijziging in %

ten opzichte van

ten opzichte van

voorgaand jaar

voorgaand jaar


0,20 0,25 0,15 0,29

–20 +13 – –6

0,24 0,22 –0,08 0,31

–18 –33 –133 –29

Jaar

0,89

+29

0,69

–46

Spreiding gewone aandelen in % ultimo boekjaar [indicatie gebaseerd op door banken verstrekte informatie]

2004

2003

particulier

institutioneel

totaal

particulier

institutioneel

totaal

Nederland Verenigd Koninkrijk België/Luxemburg Verenigde Staten Overig

19 – 1 – 1

13 21 20 19 6

32 21 21 19 7

24 – 1 – 1

20 19 13 17 5

44 19 14 17 6

Totaal

21

79

100

26

74

100

Nettowinst van het derde en vierde kwartaal 2004 is respectievelijk inclusief een bijzondere waardevermindering na belasting van € 4,4 miljoen en € 0,3 miljoen en vrijval van een belastingvoorziening van respectievelijk netto € 5,6 miljoen en € 1,4 miljoen.

**

wijziging in %

17,2 21,4 *14,1 *25,4

Jaar

*

› € miljoen

Nettowinst van het derde en het vierde kwartaal 2003 is inclusief een bijzondere waardevermindering na belasting van respectievelijk €

18,3 miljoen en € 2,3 miljoen.


5 april 2005 15 april 2005 7 juli 2005 7 oktober 2005 januari 2006 februari 2006

Wet melding zeggenschap in ter beurze genoteerde vennootschappen Op basis van de in Nederland in 1992 ingevoerde Wet melding zeggenschap in ter beurze genoteerde vennootBelangrijke [publicatie-]data schappen, die onder meer voorschrijft dat aan[onder voorbehoud] deelhouders het bezit van meer dan 5% van de uitstaande gewone aandelen bekend moeten resultaten eerste kwartaal 2005 maken, is de volgende houder van gewone aandeelhoudersvergadering aandelen bekend: Internationale Nederlanden resultaten tweede kwartaal / eerste halfjaar 2005 Groep [6,33%], melding 28 februari 1992. resultaten derde kwartaal / negen maanden 2005 Beperkt royeerbare certificaten van financieringsvoorlopig resultaat 2005 preferente aandelen worden gehouden door: publicatie jaarverslag 2005 Rabobank Nederland [6,25%], melding 31 mei 1996; Fortis n.v. [5,68%], melding 10 mei Beursnoteringen De gewone aandelen Océ zijn 1999; en abp-pggm Capital Holdings n.v. [5,81%], melding 14 juni 1999. genoteerd aan de effectenbeurzen van Amsterdam, Düsseldorf, Frankfurt/Main en in De hierboven genoemde percentages zijn de percentages ten opzichte van het totale geplaatste Zwitserland aan de elektronische beurs ebs. Zij worden in de Verenigde Staten via nasdaq aandelenkapitaal ten tijde van de melding. verhandeld als American Depositary Receipts [adr ’s]. Opties op aandelen Océ worden verhandeld aan de Euronext-Optiebeurs.

Koersverloop

120

index 1-12-1999 = 100

110

Océ

100

amx

90

aex

80 70 60 50

hoogste koers

18,90

18,90

14,05

13,70

16,10

laagste koers

11,55

6,15

6,80

6,50

10,60

00

01

02

03

04

127

Vijf jaren Océ

128

Geconsolideerde winsten verliesrekening

2004

Netto-omzet Bedrijfsresultaat Nettowinst Kengetallen: Netto-omzet Stijging/daling in % Uitgaven voor onderzoek en ontwikkeling In % van de netto-omzet Bedrijfsresultaat In % van de netto-omzet In % van het gemiddeld balanstotaal Nettowinst In % van de netto-omzet In % van het gemiddeld eigen vermogen Gewone nettowinst In % van het gemiddeld gewone eigen vermogen [roe]*** Winstinhouding In % van de nettowinst Personeelskosten In % van de netto-omzet Aantal medewerkers Per uitstaand gewoon aandeel van € 0,50 [in euro]: Nettowinst** Idem na volledige conversie Free cashflow Eigen vermogen Dividend Gemiddeld aantal uitstaande gewone aandelen [› 1.000] Toename uit verwatering [› 1.000] Beurskoers [in euro]: Hoogste Laagste Ultimo * ** ***

2003

2002

2001

2000

bedragen › € miljoen

2.652 110 78

2.769 125 61

3.176 226 113

3.234 225 10

3.224 282 152

–4

–13

–2

–

14

207 7,8

212 7,7

215 6,8

203 6,3

199 6,2

4,2

4,5

7,1

6,9

8,8

4,8

4,7

7,5

7,1

9,1

2,9

2,2

3,5

*3,2

4,7

10,9

8,3

13,1

*10,9

16,8

11,3 26 35,0 1.228 46,3 21.315

8,5 10 16,5 1.271 45,9 22.204

13,6 60 55,5 1.347 42,4 22.489

*11,2 *53 *51,9 1.310 40,5 22.472

17,5 99 66,6 1.242 38,5 22.253

0,89 0,88 4,44 7,87 0,58

0,69 0,69 3,93 7,87 0,58

1,30 1,29 4,02 8,55 0,58

*1,19 *1,18 2,04 10,56 0,58

1,76 1,74 –0,22 10,91 0,58

83.488

83.409

84.086

85.241

84.401

1.271

759

693

714

1.131

16,10 10,60 11,25

13,70 6,50 11,92

14,05 6,80 11,45

18,90 6,15 10,20

18,90 11,55 17,75

Voor buitengewoon resultaat. Nettowinst na buitengewoon resultaat bedraagt in 2001 € 0,08. De definitie van roe is gewijzigd ten opzichte van 2003.

Vijf jaren Océ

Geconsolideerde balans

2004

2003

2002

2001

2000

bedragen › € miljoen

Activa: Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa

37 481 360

49 494 560

86 578 693

44 637 751

– 679 799

Vaste activa

878

1.103

1.357

1.432

1.478

Vlottende activa

1.355

1.318

1.505

1.696

1.738

Totaal

2.233

2.421

2.862

3.128

3.216

752 516 438 527

752 596 381 692

811 637 756 658

985 426 754 963

1.031 320 853 1.012

2.233

2.421

2.862

3.128

3.216

423 74 86 58 40 43

431 81 94 63 14 65

459 101 95 119 30 87

458 106 91 179 50 103

445 65 86 233 80 108

403 18 317 12 452 17

801 33 310 11 503 18

1.013 35 346 11 574 18

1.153 37 365 11 649 20

1.175 37 442 14 696 22

2,6

1,9

2,3

1,8

1,7

34

31

28

31

32

Passiva: Groepsvermogen Voorzieningen Langlopende schulden Kortlopende schulden Totaal Kengetallen: Duurzame bedrijfsmiddelen Netto-investeringen Afschrijvingen Verhuurde apparaten Netto-investeringen Afschrijvingen Financial lease inclusief financial lease kort In % van het balanstotaal Voorraden In % van de netto-omzet Handelsdebiteuren In % van de netto-omzet Verhouding vlottende activa tot kortlopende schulden Groepsvermogen in % van het balanstotaal

129

Lijst van begrippen en afkortingen

130

ac Auditcommissie. Analoog In relatie tot kopieerapparaten: het nietdigitaal tot stand brengen van een kopie met behulp van een lichtlens; deze apparaten kunnen niet met andere communiceren [zie ook digitaal]. Applicatiesoftware Software vervaardigd voor specifieke toepassingen. Autonome groei De ontwikkeling van de resultaten gecorrigeerd voor aquisitie- en wisselkoerseffecten. Backservice De verhoging van de reeds opgebouwde pensioenrechten in een eindloon- of middelloonregeling tijdens de actieve periode tengevolge van salarisverhoging of een indexatie. cad Computer Aided Design: ontwerpen met behulp van de computer. Captive leasemaatschappij/onderneming Dochteronderneming van Océ die leases en leaseactiviteiten van dochterondernemingen overneemt. De leasedebiteuren worden vervolgens verkocht aan externe financiers. ceo Chief Executive Officer. cfo Chief Financial Officer. cio Chief Information Officer. Competence Center Bij Océ bedoeld: kenniscentrum binnen de organisatie waar technologiekennis en specialisme geconcentreerd zijn. Conference call Bij Océ bedoeld: een door Océ belegde telefonische vergadering met beleggingsanalisten waarin de financiële resultaten en achtergronden worden toegelicht. Continuous feed Het printen op rollen papier of op kettingformulieren. CopyPress-afdruktechniek Systeem voor het maken van kopieën met offsetkwaliteit, waarbij de toner in het papier ‘gedrukt’ wordt. Cost of ownership Blijvende vaste en variabele kosten verbonden met het gebruik van een product nadat dit eigendom van de klant is geworden. Cutsheet printing Het printen op losse vellen papier.

dc Disclosure Committee. dds De strategische business unit Digital Document Systems. Design for re-use Vanaf het ontwerpen van een product rekening houden met hergebruik. dgs De business groep Display Graphics Systems. Digitaal In relatie tot printers en kopieerapparaten: het tot stand brengen van een print dan wel kopie door middel van laser of ledbelichting in een computergestuurd apparaat dat ook kan communiceren via een computernetwerk; hier bedoeld als tegengestelde van analoog [zie ook analoog]. Digital print providers Bedrijven die gespecialiseerd zijn in het maken van prints voor derden [copy shops en job printers]. Direct Imaging Process [dip] Systeem waarbij het beeld in één gang op een drum wordt opgebouwd alvorens het op het printmateriaal wordt overgebracht. Document workflow software Software ten behoeve van het verwerken van documentenstromen en alle daarbij behorende werkzaamheden. Dpi Dots per inch: Aanduiding van de resolutie van een scan of print, dat wil zeggen het aantal gescande of weergegeven punten per inch. Dutch gaap Generally Accepted Accounting Principles: Nederlandse waarderingsgrondslagen voor het opstellen van een jaarrekening. ebit Resultaatsaanduiding: Earnings Before Interest and Tax: resultaat vóór aftrek van financieringskosten en belastingen. edp Electronic Data Processing. Embedded software Basissoftware voor de aansturing van Océ-producten. erp Enterprise Resource Planning: standaardsoftware die de belangrijkste bedrijfsfuncties integreert in één totaalpakket [bedrijfsbrede automatiseringsoplossing]. Free cashflow De kasstroom voor financieringsactiviteiten. g r i Global Reporting Initiative.

Proxy solicitation Aandeelhouders de mogelijkheid geven hun stem uit te brengen zonder dat zij in de aandeelhoudersvergadering aanwezig zijn.

Lijst van begrippen en afkortingen

Hedgingbeleid Het afdekken van valutarisico’s door middel van aan- of verkopen op termijn van verwachte fysieke netto-uitgaven- en inkomstenstromen in valuta’s die niet de functionele valuta van de rapporterende eenheid zijn. Renterisico’s kunnen ook worden gehedged, zodat mismatches tussen inkomende en uitgaande netto rentestromen worden geminimaliseerd. iac Internal Audit Committee. icc Internal Controls Committee. ifrs International Financial Reporting Standards. Inkjettechnologie Afdruktechniek waarbij de afdruk wordt opgebouwd uit zeer fijne inktdruppels. Input en output management Alle handelingen die nodig zijn voor het voorbereiden en afhandelen van print jobs. ir Investor Relations. Non-recourse basis Hier bedoeld: de verkoop van de bestaande leaseportefeuille op voorwaarde van onomkeerbaarheid. One-stop shopping concept Bij Océ bedoeld: het bij één leverancier inkopen van zoveel mogelijk producten en diensten, zoals printers, systeemsoftware, service, support én de financiering ervan. opc Organic Photoconductor: lichtgevoelige fotogeleider [drum of band] voor beeldoverdracht op het kopieermateriaal. Outsourcing Hier bedoeld: uitbesteding. Private label concept Uitoefenen van activiteiten onder een andere dan de eigen merknaam. In het geval van financial leasing mag de leasepartner de naam van Océ gebruiken om haar financiering aan te bieden aan haar contractpartners. Procesdrum Beelddrager in het Direct Imaging Process [dip].

*

De definitie van roe is gewijzigd ten opzichte van 2003.

131 r & d Research & Development [Onderzoek en Ontwikkeling]. roa Return on Assets: rendement op totale activa [financiële ratio]. roe Return on Equity: gewone nettowinst in procenten van het gemiddeld gewone eigen vermogen* [financiële ratio]. sec Securities and Exchange Commission: beurstoezichthouder in de Verenigde Staten. Stakeholders Belanghebbenden bij de activiteiten van Océ. tds De business groep Technical Document Systems. Transactie printproductie Productie van prints en kopieën op aanvraag in grote of kleine oplagen. u s g a a p United States Generally Accepted Accounting Principles. Amerikaanse waarderingsgrondslagen voor het opstellen van een jaarrekening. Volumesegment Door de industrie geaccepteerde wereldwijde norm voor indeling van de printen kopieermarkten in segmenten die worden bepaald door het aantal prints of kopieën per apparaat per maand. wfps De strategische business unit Wide Format Printing Systems. Workflow-management Bij Océ bedoeld: het managen van de hoeveelheid uit te voeren printopdrachten en daartoe behorende werkzaamheden in een organisatie.

Forward-looking statements

132

Voor een meer gedetailleerde bespreking van de risico’s, onzekerheden en andere factoren die Océ’s werkelijke resultaten, prestaties of succes kunnen beïnvloeden, wordt verwezen naar Dit jaarverslag bevat bepaalde uitspraken en pagina’s 69 tot en met 73 van dit jaarverslag, verwachtingen, ook wel aangeduid als forward- Océ’s Annual Report on Form 20-f en andere looking statements in de zin van Sectie 27a van de publicaties die Océ gedeponeerd heeft bij de Securities Act 1993, zoals thans geldend en in de Amerikaanse Securities and Exchange zin van Sectie 21e van de Securities Exchange Commission. Act van 1934, zoals thans geldend. Deze forwardlooking statements, die op diverse manieren tot Océ’s forward-looking statements geven de uitdrukking kunnen komen, verwijzen naar toe- situatie weer van de datum waarop de uitkomstige gebeurtenissen. Océ heeft deze uitspraken worden gedaan en Océ verplicht zich spraken over de toekomst gebaseerd op zijn hui- niet tot publicatievan wijzigingen op de forwarddige verwachtingen en projecties met betrekking looking statements ten gevolge van nieuwe tot toekomstige gebeurtenissen. informatie, toekomstige gebeurtenissen of Océ’s verwachtingen en projecties kunnen anderszins. worden bijgesteld en Océ’s werkelijke resultaten, prestaties of succes kunnen aanmerkelijk afwijken van de resultaten beschreven in deze forward-looking statements vanwege mogelijke risico’s, onzekerheden en andere belangrijke factoren [waarop de onderneming niet altijd invloed heeft], en die voor Océ noch beheersbaar, noch voorspelbaar zijn. Bij forwardlooking statements moet men deze risico’s, onzekerheden en andere waarschuwingen in dit jaarverslag of in andere jaar- of periodieke verslagen, zoals gedeponeerd bij de Amerikaanse Securities and Exchange Commission, in aanmerking nemen. In het licht van de risico’s, onzekerheden en aannames kan het zelfs zo zijn dat de in het jaarverslag genoemde toekomstige gebeurtenissen niet zullen plaatsvinden. Deze factoren, risico’s en onzekerheden omvatten de volgende, niet-limitatieve opsomming: veranderingen in economische en commerciële omstandigheden, de wensen van klanten in concurrerende markten, succesvolle marktintroducties van nieuwe producten en services, technologische ontwikkelingen, goede prijsstelling voor producten en services, prijsconcurrentie in de markten waarin Océ actief is, de financiering van de ondernemingsactiviteiten, efficiency en kostenbeheersing, wisselkoersveranderingen, renteschommelingen, onzekere politieke situaties, veranderingen in weten regelgeving, belastingtarieven, het succes van overnames, samenwerkingen en afstotingen en de gevolgen van recente en potentiële terroristische aanvallen en de strijd tegen het terrorisme.

Printing for Professionals

Océ Jaarverslag 2004

Recommend Documents