42e jaargang augustus 2015 nummer 8
ONDERWEG Tweemaandelijks gemeenteblad van de Doopsgezinde-Remonstrantse Gemeente Nijmegen
Brandde ons hart niet toen hij onderweg met ons sprak en de Schrien voor ons ontsloot? Luk. 24 : 32
Ov e r d e n k i n g Zomerse overpeinzingen Gedurende deze zomer&jd zijn de kranten doorgaans wat dunner, klein nieuws krijgt meer aandacht. Maar dit jaar valt dat wel mee. Griekenland houdt ons in de greep, wel of niet uit de EU, wel of geen verplich&ngen tot a.etalingen. Het wereldwijde vluchtelingenprobleem laat ons ook niet los. De boycot tegen Iran is opgeheven, aartsvijand Amerika is ineens niet meer zo vijandig en Israël staat op zijn achterste benen. En tussen al deze ingrijpende gebeurtenissen door wordt er door de PKN erns&g nagedacht over de herdenking die in 2017 gaat plaatvinden van Maarten Luther, de grote kerkhervormer. Het is dan 500 jaar geleden dat hij zijn stellingen nagelde aan de deuren van de kerk in Wi8enberg. Wat is het probleem? Deze grote leider hee:, naast alle gefundeerde kri&ek op de kerk van toen, ook een aantal niet mis te verstane an&semi&sche uitspraken gedaan. Pikant detail: Luther was ook fel gekant tegen de Wederdopers. De vraag is nu: moet de PKN daar excuses voor gaan aanbieden aan de Joodse gemeenschap? Hoe denken wij daarover? Kun je eigenlijk wel excuses aanbieden voor iets waar je zelf niets mee van doen hebt? Het enige wat ik me nu kan voorstellen is dat de PKN in een verklaring aan de Joodse gemeenschap zich duidelijk distan&eert van de woorden die 500 jaar geleden door Luther zijn uitgesproken. Vanaf september gaan we werken met het Remonstrantse jaarthema: Gidsen en Guru’s. Luther was in zijn dagen ook voor velen een gids, iemand die veel volgelingen had. De toen heersende &jdgeest rechtvaardigt Luthers uitspraken niet, maar plaatst die in een iets begrijpelijker context. Hoe zit het met onze leiders? Hoe kijken de volgende genera&es terug op onze &jd en onze ‘waarden en normen’? Tot slot wil ik u vragen: Wie is op dit moment uw gids en op welke manier weet hij of zij u te inspireren? Zware onderwerpen allemaal, maar voor nu, laat het mooie zomerweer onze gids zijn, weer dat ons uitnodigt om naar buiten te gaan en te genieten van al het moois om ons heen. Lia Visser
2
KERKDIENSTEN De kerkdiensten vinden plaats in de Do-Re kerk op elke zondag om 10.30 u, behalve de eerste zondag van de maand, tenzij dit een kerkelijke feestdag is. Na elke dienst is er een collecte voor onze diaconale projecten. 02-08
Bezield wandelen
06-09
Bezield wandelen
9-08
ds. J. Waagmeester
13-09
ds. Els de Clercq
16-08
ds. H. vd Berg
20-09
Startzondag, ds. Els de Clercq
23-08
dhr. A. Overdiep
27-09
dr. P. Nissen
30-08
ds. M. Fernhout
04-10
Bezield wandelen
Verzorgingshuis De Vijverhof Vanuit onze gemeente werden dit jaar twee diensten verzorgd in verzorgingstehuis De Vijverhof, Kwakkenberg 150, Nijmegen. De Iden&teitsraad van de Vijverhof, waar namens onze gemeente Edith Moens in zit, bekijkt halverwege het jaar of de dienstenkunnen worden voortgezet.
Mutaes Op 21-06-2015 is op 90-jarige lee:ijd overleden mevr. Ans Wethmar-Scheuerman. Op 18-05-2015 is op 95-jarige lee:ijd overleden mevr. Gré In der Maur-Boel. De heer Hans-Peter Jung is vriend geworden van onze gemeente.
agenda Acviteiten binnen en buiten de gemeente november. Nadere informa&e volgt nog. Deelnemers kunnen zich opgeven bij: Paul van Es, T: 0412-450978 of E:
[email protected]
Nieuw kerkelijk jaar Op zondag 20 september start het nieuwe kerkelijk jaar, met als thema ‘Gidsen en Goeroes’. Leidraad voor dit thema is de publica&e in AdRem van 6 juni jl.
Lunch Op dinsdag 6 oktober is er weer een lunch in de kerk. Iedereen is welkom vanaf 12.00 uur.
Wat is vrijzinnigheid Els de Clercq en Sigrid Coenradi verzorgen drie ochtenden over dit thema, te weten zaterdagen 3 en 17 oktober en 7
3
In memoriam Ans Wethmar-Scheuerman, 1924-2015 Ans Wethmar was een zeer muzikale vrouw. Zij speelde heel goed piano en zong prach&g. Ze had eigenlijk zangeres willen worden. In de muziek kon zij zich uitdrukken. Ans had ook een perfec&onis&sche kant, waarin het belangrijk was dat zaken heel precies en goed liepen. In de muziek hadden emo&es voor haar een plaats, was er ruimte en vrijheid. De liefde voor de muziek deelde Ans met Ab, haar echtgenoot, die zo’n twee jaar geleden overleden is. Zowel Ans als Ab waren Doopsgezind en zijn in de gemeente heel ac&ef geweest. Ab bij het tot stand komen van de samenwerking tussen Doopsgezinden en Remonstranten. Ans door belangrijke bijdragen aan de begeleiding van de gemeentezang. Beiden waren trouw lid van de kring West. Woonden in Wijchen. De laatste jaren in de Sterreschans in Nijmegen. Heel passend stond er op de rouwkaart het gedicht van Guido Gezelle “Mij spreekt de blomme een tale” op muziek gezet door Catharina van Rennes. Daarin kwam Ans’ geloof samen met haar liefde voor de natuur en de muziek. Ook het loflied 460 uit het rode liedboek van de kerken “Loof de koning heel mijn wezen” lazen we. Dat lied was er ook bij de begrafenis van Ans’ moeder. De afscheidsbijeenkomst in het crematorium in Beuningen was licht en vredig. Els de Clercq
In memoriam Gré In der Maur-Boel, 1920-2015 Gré In der Maur zei van zichzelf dat ze een mens was die van de kerk hield. Ze had zich al&jd erg thuis gevoeld in de Leeuwenberggemeente, later in de Geertekerk in Utrecht. Goede herinneringen had zij aan de gespreksgroepen in Utrecht. Toen zij naar Nijmegen verhuisde, om zo op oudere lee:ijd dichter bij haar dochter te wonen, trof zij in de Doopsgezinde-Remonstrantse gemeente eenzelfde preNge sfeer met aardige mensen. Het was voor haar dan ook niet moeilijk om te wennen in haar nieuwe gemeente in Nijmegen. Zij vond het heel erg jammer dat ze door gezondheidsproblemen niet meer bij de kerkdiensten aanwezig kon zijn. De sfeer &jdens de bezoeken aan Gré In der Maur heb ik als bijzonder ervaren. Gré kon beeldend vertellen. Prach&g waren de verhalen over de kerkelijke achtergrond van haar beide ouders. Zij waren aOoms&g uit SchreeOerk en Ammerzoden. De ene tak orthodox, de ander vrijzinnig. Zij kaar8e echte geloofsthema’s aan in het gesprek. Hield van de theologe Dorothee Sölle. Zorgvuldig verzamelde zij in een schri: teksten die haar aanspraken. Heel verdrie&g was het verlies van haar zoon. Ook het sterven van de man van haar kleindochter hee: Gré pijnlijk getroffen. Gré In der Maur was een vrouw die zaken heel autonoom verwerkte. Op 23 mei j.l. was de herdenkingsbijeenkomst in crematorium Jonkerbos in Nijmegen. Els de Clercq
4
De zin van stilte Een boeddhis&sch verhaal Er was eens een eenzame monnik die op een dag bezoek kreeg van enkele mensen. Nieuwsgierig vroegen ze hem wat voor een nut het leven in s<e en medita&e had. De monnik, die net een emmer water haalde uit een diepe bron, stopte zijn werkzaamheden en zei: “Kijk eens in de bron. Wat zien jullie?” De mensen tuurden naar het water en zeiden: “We zien helemaal niets.” Enige &jd later herhaalde de monnik zijn vraag. “Kijk weer in de bron. Wat zien jullie nu?” De mensen keken weer en zeiden opgetogen: “We kunnen in de weerspiegeling onszelf zien!” “Dat is de kracht van de s<e.”, legde de monnik uit. “Ik was water aan het pu8en en daarom was het water onrus&g. Nu is het rus&g en kunnen jullie jezelf zien. De s<e van medita&e zorgt ervoor dat je jezelf kunt zien. Maar blijf nog even hier wachten.” Enige &jd later zei de monnik weer: “Kijk nu nog een keertje in de bron. Wat zien jullie nu? “ De bezoekers tuurden naar de bron en riepen uit: “Nu zien we de stenen op de bodem van de bron!” “Juist”, beaamde de monnik. “Als je maar lang genoeg wacht en opgaat in s<e en medita&e, kun je de grond van alles aanschouwen.” Uit: Wim van der Zwam, De kleren van de yogi.
5
B u i t e n dag 07-06-2015 Dit jaar, op 7 juni, vonden we elkaar in Megen voor de buitendag. We, dat waren zo’n 25 leden van onze DoRe-gemeenschap. De buitendag was georganiseerd door leden van de kring Oss en dat hebben ze met veel zorg en aandacht gedaan. We werden ontvangen voor de koffie met vlaai in het vroegere gymnasium gebouw ‘Acropolis’, waar onderwijs gegeven werd door de broeders Franciscanen. Els de Clercq had met de leden van de Kring Oss de dienst voorbereid, en die vond plaats in de sfeervolle kapel in het gebouw zelf. Het thema van de dienst: Wij zijn de levende stenen waaruit de tempel is opgebouwd. Van Jezus wordt gezegd dat hij de hoeksteen is, door mensen afgekeurd, door God uitgekozen om zijn kostbaarheid. Via een pad van stenen, die door de aanwezigen naar het centrum van de kapel werden gebracht, werd het thema zichtbaar gemaakt. Levende steen zijn hee: verwantschap met jouw kernkwaliteiten. Kernkwaliteiten is dat wat je moeiteloos gewoon doet en goed kunt. Het gaat in zekere zin vanzelf, zeker als je in goede vorm bent, ‘in the flow’. Maar zelfs als je niet in goede vorm bent. Leuk om elkaars kwaliteiten te horen. Beurtelings hebben de kringleden de kernkwaliteiten van de andere kringleden heel kort en bondig benoemd. Ook enkele van de aanwezige gemeenteleden benoemden via de vormgeving van de steen hun gevoel van beleving en expressie. De dienst werd in een kring afgesloten en gezongen werd Ubi caritas et amor, ubi caritas deus ibi est, waar liefde is en vriendschap, daar is God. Na de dienst stond er een gezellige lunch voor ons klaar en daarna kwam de interessante rondleiding door het schilderach&ge en interessante Megen. We werden rondgeleid door Kees van de Wiel. De rol van de Franciscaner orde , onder andere op het gebied Vervolg op pag. 10
6
7
8
Vervolg van pag. 7
van onderwijs, werd uit de doeken gedaan. We hebben de Franciscaner kerk bezocht en mochten rondwandelen in de prach&ge kloostertuin. Buiten op de dijk kregen we veel informa&e over Megen als dorp aan de rivier. Bij zijn standbeeld hoorden we over de beroemde en geliefde huisarts de heer A.A.F Bap&st, als bijnaam de kwartjesdokter. Tenslo8e bezochten we de kapel met tombe van ‘Het bruurke van Megen’, de nederige broeder, die door de bewoners van Megen en omgeving als een heilige vereerd werd en wordt. Het was een mooie dag waarin ons een boeiende en warme blik werd vergund in het Rijke Roomse Leven. Ook vanaf deze plek, hartelijk dank aan de organisatoren. Lia Visser.
b u i t e n dag Vanuit verschillende rich&ngen trokken we naar het Gemeenschapshuis in Megen, niet alleen van DoRe, maar ook mensen van de PKN. Dominee Els hee8e ons welkom. De inleiding van Paul verraste door de daadkracht, die in de kring Oss aanwezig is, en waardoor ze kennelijk voortbestaan. We nemen deel aan de bezinningsbijeenkomst. Veel muziek, gezang, poëzie en gebeden. Aandachtvanger was een kring van ‘levende’ stenen, die achtereenvolgens door verschillende aanwezigen werden aangelegd, elk vergezeld van vrome, hartelijke, diepzinnige woorden. Over en weer. De bezinning wordt beëindigd door een gezamenlijk uitgesproken gebed van Franciscus van Assisi. Voorzi8er Peer stelt tot slot met voldoening vast, dat de deelnemers kriskras door de gemeente elkaar saamhorigheid betuigen, en dit versterkt zijn verwach&ngen inzake het zojuist ingevoerde systeem van taakgroepen. De lunch was voortreffelijk en gezellig. Secretaris Marieke bedankt de kring Oss dan ook voor de geslaagde ontvangst. En toen bekeken we de omgeving. Het gebouw is een voormalig priestergymnasium, het stadje leefde des&jds van de leerling/kostgangers. De omgeving is eindeloos mooi, de Maasmeanders noemt de gids het. Bij het wegrijden kon je nog lang de voorspoedige ooievaarsfamilie zien. Ton de Jong
9
Bezield fietsen Verslag 5 juli Zondag (05-07-2015) hee: een groep van ongeveer twin&g Doopsgezinden en Remonstranten een fietstocht gemaakt uit verre hoeken naar het klooster in St. Agatha. Hier zouden wij toeschouwers zijn van een voorstelling over Teresa van Avila en wat zij hee: betekend. Eenmaal aangekomen hebben wij genoten van vlaai, koffie en ‘Kloosterkoek’. Hierna vertelde Ans Bertens het verhaal over de kloosterhervorming die Teresa opgang hee: gezet. Teresa was een zuster van adellijke aOomst en ze wilde o.a. iets doen aan de hiërarchie binnen de kloosterorde. Ans beschreef hoe Teresa op krach&ge wijze haar veranderingen opschreef. Dit deed ze op zo’n manier dat zij niet door de Inquisi&e (Rooms-Katholieke rechtbank) berispt kon worden. Teresa was een geschoolde zuster die met haar extraverte persoonlijkheid een kloosterhervorming opgang ze8e. Na het verhaal van Ans gingen wij het klooster in waar we een glaskunstwerk bekeken gemaakt en gepresenteerd door Anna Rijken, die grote interesse hee: voor theologie en mys&ek. Er waren twee ramen gemaakt met op het linker raam Jan van het Kruis (waar Teresa veel in contact mee was) en op het rechter raam Teresa zelf. Jan van
het Kruis wordt afgebeeld met een veer en een hert aan zijn voeten, terwijl van een ops&jgende duif lichtstralen op hem neerdalen. Onderin zijn raam is de ‘Karmel’ te zien, een berg waar Jan van het Kruis zijn inspira&e uit haalde. Teresa wordt met een boek en veer afgebeeld staande in een bloemenweide, terwijl een duif boven haar neerdaalt en ook hier komen lichtstralen vandaan. Onderin haar raam is ‘Het kasteel van de Ziel’ zichtbaar, dit is het meest bekende werk van Teresa. Anna hee: deze ramen gemaakt met technieken zoals zandstralen en brandschilderen. Door de overeenkomst in kleuren en landschap is te zien dat de ramen één zijn. Spoedig zal dit werk geplaatst worden in de doopkapel van de Petrusbasiliek in Boxmeer. Hierna liepen we nog wat rond door de kapel en wisselden wij ideeën uit over de voorstelling. Sommigen bleven hangen en anderen fietsten alweer terug. Nog veel kunnen we terugdenken aan deze verrijkende en innerlijke voorstelling. Thomas Jung
10
bezoek Dopers uit West Friesland te gast Op 17 juni waren de Dopers uit Westtot een uitnodiging eens in de kerk te koFriesland bij ons op bezoek. Sinds een jaar men spelen. Waarom alleen een dienst in of &en maken zij in de zomer een uitstapde kerk? Ook buiten de kerk kun je een je van een paar dagen. Dit keer wilden ze viering houden. Zo bleek een dienst op kennis maken met een boerderij tusonze gemeente, hiersen de koeien voor na hadden ze een het boerengezin programma in het en ieder, die verklooster in Huissen. der aanwezig was, Wij, Els en ik, hadden een inspirerende een ontvangst voor ervaring te zijn hen bedacht. De geweest. stoelen in een grote Ik persoonlijk ben kring in de koffiekavan mening, dat mer, het fleurig uitnaast onze poginziende liedboek erop, gen meer mensen thee en vlaai stonden te bereiken, het in de consistoriekavooral ook belangmer klaar. Els had rijk is ons kaarsje een aantal vragen brandende te houbedacht die aanden, zodat we er ze8en tot openheid, zijn als het nodig is bijvoorbeeld “Wat en we onze rijkvind je in de gemeendom met meer te? Wat zou je willen mensen kunnen veranderen?” De delen. Doopsgezinde kerk Twisk sfeer werd al spoedig open, Deze middag waren we vertrouwelijk maar ook met z’n 23-en, 15 West vrolijk en gezellig. We wisselden ervarinFriezen ( o.a. uit Wieringen, Broek op Langen uit. Ja ook zij piekerden zich suf hoe gedijk, Enkhuizen) en acht mensen uit meer mensen bij onze gemeentes te beonze gemeente. Het was een geslaagde, trekken. In één gemeente houden ze bijwarme ontmoe&ng met veel wederzijdse voorbeeld rond Kerst een soort sing-in uitwisseling. Dat het een geslaagde midmet buurtgenoten, en daar hoort nadrukdag was, was mee te danken aan de inzet kelijk ook ‘Oh, dennenboom’ en ‘S&lle van Edith, Cora, Nico en Peer. nacht’ bij. Ook het goud uit de buurt, uit de naaste omgeving, zoeken. Zo leidde Truus Fledderman een ontmoe&ng met een muzikale buur
11
uit de kerkenraad Het Fonds van de Doopsgezinde Gemeente in Zuid Limburg hee: onze Samenwerkingsgemeente een bedrag van €564 beschikbaar gesteld. Deze subsidie is bedoeld voor de aanschaf van de boekjes ‘Goddeeltjes’ voor onze Doopsgezinde leden en vrienden. Wij zijn verheugd over deze financiële ondersteuning waarmee we voor alle leden en vrienden van onze Samenwerkingsgemeente de ‘Goddeeltjes’ beschikbaar maken. Onze kring Uden-Oss hee: een erg waardevolle Buitendag in Megen georganiseerd waar veel van onze leden en vrienden veel genoegen aan hebben beleefd. De kring Uden-Oss is zo zorgvuldig met het geld omgesprongen dat er een klein overschot is gerealiseerd. De Kerkenraad wenst namens onze Samenwerkingsgemeente Peter Nissen van harte geluk met zijn benoeming tot voorganger bij de Remonstranten in Oosterbeek. Julius S. Cohen
Foto’s uit de oude doos Bij het inrichten van de leestafel in de kerk vond ik een stapeltje mooie fotoansichtkaarten van ons kerkgebouw en ook van het interieur van de kerk met de prach&ge ramen. Het leek Julius en mij een goed idee deze foto's aan te bieden voor € 0,50 per stuk, maar ze zijn natuurlijk meer waard. De opbrengst is voor de koffie. Els de Man
12
lekenpreekje vakan&epret Enkele jaren geleden ging ik voor het eerst een week naar Vlieland op vakan&e. Tot mijn verrassing trof ik er bij mijn eerste strandwandeling, meteen na aankomst, in het zand een bandenspoor aan met de tekst: Breng gedachten vol verlangen naar het lege s*lle strand Schrijf ze duizend s*lle malen tussen duizend korrels zand Het bleek het spoor te zijn van de Vliehors Expres, een truck die regelma&g met toeristen over het strand naar de uiterst westelijke punt van het eiland rijdt. Het gedicht stond in spiegelschri: gegraveerd in het rubber van één van de banden en slingerde zich alsmaar herhalend over het strand uit. Het raakte mij: hoe twee regels genoeg kunnen zijn om een stemming en een wereld van gevoel uit te drukken. Op Vlieland ligt de poëzie voor het oprapen, ontdekte ik. Op het strand dus, maar ook langs het Slauerhoffpad, dat over het hele eiland voert en memoreert dat deze dichter er vaak verbleef, en eigenlijk overal. Het prach&ge najaarslicht over de Waddenzee, het spel van zon en wolken met de golven van de Noordzee, de geur van de branding, deze vakan&e werd voor mij één groot gedicht van vervuld verlan-
gen. Eenmaal weer thuis kreeg ik last van heimwee. Soms kom je, bijvoorbeeld op vakan&e, op zo’n plek die je niet meer loslaat. Je voelt je er op een bijzondere manier thuis, het vervult een verlangen waar je je eigenlijk nog niet eens van bewust was. Het lijkt alsof je perfect in je nieuwe omgeving past, veel beter dan thuis, waar je vandaan komt. Het brengt nieuwe kanten van jezelf aan het licht. Op mijn eentje op Vlieland had ik het gevoel dat ik helemaal open bloeide en ik wilde er eigenlijk niet meer vandaan. Maar toch is het juist de beperkte &jd die je hebt, die de ervaring zo diep kan maken, denk ik. Het alles los kunnen laten en open staan voor het nieuwe ‘lukt’ omdat je weet dat er een veilige thuishaven wacht waar je naar terug zult keren, ook al zou je eeuwig in dit nieuwe oord willen blijven. Zou die thuishaven er niet zijn, dan dringt zich al snel de dagelijkse harde realiteit aan je op van het je moeten handhaven in de nieuwe plaats. Nee, dan liever heen en weer pendelen tussen een veilig, verzorgd thuis en een verlangen vervullend vakan&eoord. Cecilia Reijnen
13
Levend op een eiland een vlekje tussen zee en zee een s&pje in het vlekje tussen zee en zee op het strand een lucht waaronder een plas met een vlekje met een s&pje aan de rand er is geen einde en ik heb geen begin. Cecilia Reijnen
Doopsgezinde-Remonstrantse Gemeente Nijmegen Professor Regoutstraat 23, 6524 RZ Nijmegen
14
