N.V. G O U D S C H E WATERLEIDING-MAATSCHAPPIJ
JAARVERSLAG over 1945
N+V+GOUDSCHE WATERLEIDING~MAATSCHAPPIJ,
Jaarverslag ouer 1945 Kapitaal en Leeningen. Van de obligatieleening 1926 werden de laatste 6 obligaties à f 1000,afgelost. Bestuur en Personeel. In de plaats van den heer G. J. J. Pot, werd, bij besluit van 15 Mei 1945, als gecommitteerde der Gemeente Gouda bij de Maatschappij benoemd de heer Mr. Dr. K. F. O. Ja mes, Burgemeester van Gouda. Wegens de zeer bijzondere tijds-(ooriogs-)omstandigheden, welke o a. het bijeenroepen eener bevredigend bezochte Algemeene Vergadering van Aandeelhouders zeer bemoeilijkte c.q. onmogelijk maakte, werd in de Commissaris-vacature Mijs nog niet voorzien. Het, onder bepaald voorbehoud, niet afleggen der verklaring volgens art. 19 der Concessie, door de gemeente Gouda, verlengde de concessieduur althans voorloopig met 10 jaren. Waterzuivering. De temperatuur van het water uit den bodem toonde geen veranderingen en varieerde van 10,7 tot 1 l J O C. De temperatuur van het afgeleverde water was minstens 5,2O C. in den winter (31 Januari) en liep op tot hoogstens 19,2O C. in den zomer (13 Mei). De etmaal-temperatuur van de buitenlucht varieerde van - 1,110 C. over33,OO C. overdag dag e n - 16,0° C. des nacht (26 Januari) des winters tot 18,0° C. des nacht (15 Juli) des zomers. De max. dag-temperatuur en 33,OO C. (15 Juli); de min. dag-temperatuur - 3,Oo C. (9 Dec.); de was max. nachttemperatuur 18,OO C. (15 Juli); de min. nachttemperatuur - 16,OO C. (26 Jan.). Voor de ontharding van het ruwe water is verbruikt 437133 kg. kluitkalk en hydraulische kalk (Engelsche poederkalk), d.i. per m3 afgeleverd water 339 gr. kalk (v.j. 390,5 gr.); het lagere verbruik is toe te schrijven aan de kwantiteit en kwaliteit der nog te verkrijgen kalk in Nederland en, na (de bevrijding, uit het buitenland, t.w. Engeland en België, terwijl gedurende een bepaalde periode in mindere mate onthard werd. In bassins en filters is tegen plankton-vorming 3409 kg. kopersulfaat gebruikt (v.j. 4026 kg.), overeenkomende met de door het Rijksbureau v. Chemicaliën beschikbaar gestelde hoeveelheid. De verbruikshoeveelheid is niet in overeenstemming met de werkelijke behoefte, welke onder bepaalde omstandigheden in normalen toestand dikwijls opgevoerd dient te worden.
+ +
+
+
2 De filters deden dienst: Filter I: 233 dagen en werd 4 x gereinigd; totale looptijd 233 etm. >, >, >, 261 ,> ,, 11: 264 ,, ,, ,, 5 X ,, 111: 261 ,, ,, ,, 4 X 1, >> ,, 258 9, De lagere frequentie van reiniging vindt haar oorzaak in de filtersnelheden tijdens de distributie-periode, waarover in dit verslag nader wordt gerapporteerd. In het geheel werden 1569 ton rivierzand voor de langzame zandfilters aangevoerd (periode Aug.-Sept.); wegens besmettingsgevaar op de Lek werden bij de vulling der filters speciale maatregelen genomen. 408 m3 vuil filterzand zijn verkocht.
Pompbedrijf. Betreffende de werking van het bedrijf gedurende het jaar 1945 wordt nader in dit verslag gerapporteerd. Werkuren
Bron 11, 111, IV, V, VI ...... 4080 Bron VIII .................. 238 Bron X - XIII .............. 108 (3 PK) 3798 (7PK) Bron XV, XVI, XVII, XVIII, XXI, XXVII 4085 Kalkpomp .................. 4160 Uit lage bassins ............ 3960(20PK) Naar hooge bassins . . . . . . . . . . 233 (11PK) 2322 Snelfilter voedingpomp . . . . . . Snelfilter spoelpomp . . . . . . . . 27
Energieverbruik K.W.U.
Stookolie
Afgeleverd in ms
24017 1245 183 22673
__ __
__
-
-
__
46243 5102 53916 937 19661 443
-
-
174420
__
-
-
1657 1020
-
Oliemotor 62 P.K. .......... Oliemotor 20 P.K. ............ Oiiemotor 30 P.K. ............
127 170
15 P.K. electromotor ........ 20 P.K. electromotor ........ 50 P.K. electromotor . . . . . . . . 65 P.K. electromotor ........ Oliemotor 52 P.K. ..........
3117 655 3564 48 75
34124 9505 135414 2519
__
181562
-
__
__.
_.
__
___
__
1270
228051 66432 957382 14803 23402
1270
1290070 m3
__
-
De bronputten gebruikten gemiddeld 74,09 Watt-uren per omhooggebrachte m3 water; de bassin-pompen 42,51 Watt-uren en de pompen naar de stad 144,33 Watt-uren. Verder is nog 27054 K.W.U. verbruikt voor pompen, hulpwerktuigen en verlichting in werkplaatsen en machinekamers. De grootste afname per etmaal was 5369 m3 (op 23 Juni; vorig jaar
6391 m3 op 30 Mei); de abnormaal-kleinste 1430 m3 op 10 April (invloed distributie-regeling); de normaal-kleinste 2679 m3 (op 11 Maart; v.j. 2846 m3 op 27 Febr.); en de gemidde:de afname was 3534 m3. (invloed der distributie-regeling in aanmerking te nemen); v.j. 4369 m3. Het gemiddelde nachtverbruik bedroeg 707 m3 (invloed distributie regeling). Opgemerkt wordt, dat, wegens practische stillegging der industrie wegens energie-gebrek, zeker gedurende het eerste halfjaar, bovenstaande cijfers niet tot cle normale gerekend mogen worden.
Machines, Gebouwen e n Terrein. Aan machines, pomptoestellen, leidingen, dLenstwoningen, werkplaatsen, kantoorgebouw en terrein vond, voor zoover mogelijk met de weinige hiervoor beschikbare materialen, eenig onderhoud plaats.
Prise $Eau. Met de in vorig jaarverslag gememoreerde opdracht aan het Rijksinstituut voor Drinkwatervoorziening te 's-Gravenhage tot het instellen van een geo-hydrologisch onderzoek ter plaatse en in de omgeving van de waterwinplaats van het bedrijf, kon in het verslagjaar, na de bevrijding, een aanvang worden gemaakt; bij het afsluiten van dit jaar was bedoeld onderzoek nog niet beëindigd. De eveneens in vorig verslag gememoreerde opdracht tot het maken van een bron (no. XXVII) ter versterking der Capaciteit van de bronnenserie XV t/m. XVIII en XXI werd uitgevoerd. Bron XXVII werd op de zuigleiding dezer serie aangesloten. Capaciteit vergrooting der serie XV t/m. XVIII werd noodzakelijk wegens het terugloopen in watergevend vermogen dezer bronnen. Metingen toonden aan, dat dit verschijnsel werd veroorzaakt door weerstandstoename in de omstorting der bronfilters; bij pogingen tot schoonmaken dezer filters bleek wel, dat bedoelde verstopping een mechanische is; de schoonmaakpogingen leverden geen resultaat op. Aan de prise d'eau zijn geen schaden door vorst of door directe oorlogshandelingen te melden.
Filters e n Bassins. De proef met vÒÒr-filtratie van het voedingwater der langzame zandfilters werd weer ingezet zoodra de electrische energie-voorziening zulks mogelijk maakte. De resultaten mogen terecht zeer gunstig worden genoemd; na het weder inzetten van de proef werd filter 111, wegens ondoorlaatbaarheid van het filterbed, 1 X gereinigd bij een totalen looptijd van 194 loopdagen met vÒÒr-filtratie; de filters I e n I1 werden in dezelfde periode respect. 2 x en 3 X gereinigd bij 105 en 134 loopdagen. Teneinde de volle capaciteit der gecombineerde snelfilter-batterij voor de proef beschikbaar t e kunnen stellen, werd de hulp-afvoerleáing hiervan naar filter I11 verzwaard. De in vorig verslagjaar reeds geconcludeerde voordeelen van deze vÒÒrfiltratie werden door de nu loopende proef volkomen bevestigd. Vorstschade aan filters en bassins of schade, tengevolge van directe oorlogshandelingen, kwamen niet voor.
~ a ~ ~ ~ n ~ o e ~ r e n . Onderhoud, voor zoover mogelijk door de oorlogs- en nà-oorlogsomstandigheden, vond piaats aan de hiervoor in aanmerking komende magazijngoederen.
Waterverbruik. Afgeleverd aan het pompstation .......................... 1.290.070 m3 Af genomen : door de Gemeente Gouda .............. 19.194 m3 I, I, ,, Gouderak .......... 25.103 ,, Haastrecht .......... 42.055 ,, I, ,, Reeuwijk ............ 115.062 ,, >, >> ,, ,, ,, Industrie ...................... 165.016 ,, ,, ,, Neringen, enz. ................ 72.357 ,, 438.787 ,, >f
-
Blijft .......... 851.283 m3 dienende voor particuliere woningen, spuien, brandweer, enz., plus wat als verliezen te rekenen is (te geringe aanwijzing watermeters, lekverlies, verbruik in eigen bedrijf), tezamen uitmakende per etmaal per persoon gemiddeld 62% Liter, voor de 36315 inwoners van Gouda en de 1025 inwoners der buiten Gouda direct aangesloten perceelen (vorig jaar 68% Liter per pers. per etm.). Ook bij het beschouwen van deze cijfers dient d e invloed der distributieperiode in aanmerking te worden genomen.
Buizennet. Beschadigingen aan het buizennet, direct tengevolge van oorlogsomstandigheden, kwamen in het verslagjaar niet voor. Op de in vorig verslagjaar getroffen plaatsen in het Ie. van Bergen IJzendoornpark werden, wegens totale verzakking van den grond, de buizen gedeeltelijk opgenomen; zoodra de noodige voorzieningen hebben plaats gevonden, zal dit gedeelte van het leidingnet weder opn!euw gelegd worden. De watervoorziening loopt, door dezen tijdelijken maatregel, geen gevaar.
Nieuw aangelegd: Geen nieuwe aanleg vond plaats.
Vervanging van bestaande buisleidingen: Voor zoover de resteerende bebouwing in het Crabethpark zulks noodig maakte, werd .de, tijdens het bombardement in vorig verslagjaar, zwaar beschadigde 1” looden leiding vernieuwd vanaf het gazon (17 meter 1” en 5 Meter 3/4” looden buis, i.p.v. 1” idem).
Gelicht wegens verzakking: P. C. Bothstraat. Het door het bombardement van vorig jaar getroffen en
5
indertijd provisorisch herstelde gedeelte der buisleiding vanaf de Graaf Florisweg werd gestrekt. Stationsplein Stationsweg als in P. C. Bothstraat. Rondom Ger. Gem. Kerkgebouw Tweede van Bergen IJzendoornpark: Gelicht wegens ophooging van het daarop staande leiding. gedeelte naar Nieuwe Vaart e n de -!Karekietstraat: Gelicht, wegens ophooging, rt 120 NI. vanaf Reigerstraat. Parkstraat: Gedeeltelijk gelicht wegens ophooging. De werkzaamheden, welke in direct verband staan met straatophooghgen en andere verstratingswerkzaamheden, bleven, wegens beperkte werkzaamheid van gemeentewege op dit gebied, tot een minimum beperkt. I n het verslagjaar werden 4 buisbreuken hersteld; 34 lekkages aan verbindingen en afsluiters werden verholpen, waarvan alleen 24 stuks in de Voorwillens, waar een zwaar vervoer, over den voor deze lasten ten eenenmale onbereidbaren weg, oorzaak van zoovele verbindingslekkages was en blijft. Omleggen der buisleiding is niet mogelijk door het ontbreken van hiervoor beschikbare plaats. Speciale voorzieningen, bestaande uit het plaatsen en later weder wegnemen van extra-afsluiters in het buizennet, i.v.m. d e nader in dit verslag te vermelden distributie-regeling, vonden plaats; door de met de meeste afsluiters gehouden manoeuvres moesten 27 st. pakkingbussen opnieuw worden voorzien. Opgemerkt wordt over dit verslagjaar, dat, ingevolge de betreffende voorschriften van diverse Rijksbureaux, zoowel vÒÒr als na de bevrijding van ons vaderland, aankoop van, en beschikking over d e in eigen magazijnen voorradige, materialen, de uitvoering van diverse, niet direct als zeer dringend t e beschouwen werkzaamheden, c.q. onderhoud, zeer bezwaarlijk, zoo niet onmogelijk is gebleken. Door tusschenkomst van de Vakgroep werden door ons bedrijf, ten gunste van de zwaar door oorlogsgeweld getroffen bedrijven, meermalen materialen afgestaan.
1
Aangesloten perceelen. Oppervlakte in me:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2e ,, Baden . . . . . . . . . . Brandkranen . . . . . . .
. .. .. .
onder 30 (zonder afvoer) 30 (met afvoer) . . van 30 tot 60 . . . . 60 90 . . . . 90 140 . . . . 140 200 . . . . 200 260 . . . . 260 en grooter . . . Ander tarief . . . . . Ie closets . . . . . .
.. ..
,
. . . .
Einde 1944
Einde 1945
1,30 1,75 2,50 3,50 4,75 6,25 7,50 9,OO
172 935 3689 3310 1192 398 226 93 25 5778 831 714 55
165 935 3704 3311 1193 403 227 91 25 5803 832 717 51
. f . . .
. .
. . . . . . . .
Per kwartaal
. . . . . . . .
-
1,50
1,oo 1,50
1,50
Verschil __ 7
+ + +
15
I I
+
5
+
i
-
+ + +
-
2 25
i 3 4
6
~ecogn~t~e-~eid~ngen. Hiervan zijn nog 40 st. in gebruik. Dienst leidingen. Buiten Gouda zijn direct aangesloten: Bloemendaalsche weg . . . . Bodegraafsche Straatweg . . . Stolwijkersìuis . . . . . . . . Goudsche weg . . . . . . . . Moordrechtschedijk. . . . . . Gouderaksche dijk . . . . . .
.
Tezamen
.
.
.
. .
1 aansl. 42 ,, 17 ,,
70
>>
30
>>
20
20
I,
4 80
,,
3,
1 >> 56 ,, 137 aansl.
1 perc.
-
>I
205 perc.
Het totaal aantal dienstleidingen bleef onveranderd 4943 stuks. Onderzoek der dienstleidingen met luisterapparaten bracht over 1945 in totaal 5 lekkages te voorschijn; 200 dienstleidingen werden beluisterd. 70 stuks werden hersteld. Er werd aan de dienstleidingen in het verslagjaar geen schade toegebracht, direct tengevolge van oorlogsgeweld. Watermeters. 3iS”
v2”
3/49>
1” lj/4” 11,$” 2” 21,$” 3’’ 4” Totaal
Openbare gebouwen .‘ . . . Industrie Contrôle . . , . . Standpijpen . ’. . .
5 15 20 9 409 1018 187 28 668 2484 48 -
Totaal
1082 3517 255 37
.
_
_ _ - -
-
1 3 - 1 1 19 18 2 10 3 - - - - - 1 - -
-
1 20
21
3 11
3
54 1695 3200 1 4950
In eigen beheer werden 146 watermeters uitgenomen, in eigen werkplaats gereinigd, hersteld en geijkt, terwijl 1 metercombinatie voor herstelling, beproeving en ijking naar hiervoor geoutilleerde werkplaatsen werd opgezonden. De mate van meter-revisie houdt verband met den nog aanwezigen voorraad reserve-onderdeelen, welke bedenkelijk gaat slinken en in de gegeven omstandigheden nog niet is aan te vullen. Electrische ontdoofing. Tijdens de korte periode van hevige koude in Januari van het verslagjaar, welke gepaard ging met zeer zwaren sneeuwval en practisch geen wind, zijn bevriezingen van hoofd- en dienstleidingen uitgebleven en werd derhalve van de electrische ontdooïings-methode geen gebruik gemaakt. Materialen. De materiaal-positie, zoowel tijdens de bezettingsperiode als na de bevrijding, is niet veel verbeterd; speciaal de periode der bezetting kenmerkte zich als zoo mogelijk nog slechter dan in het vorig verslagjaar; materiaal voor noodzakelijk onderhoud was langs z.g. ,,normalen weg”
7
‘
niet meer te verkrijgen; aanschaffing van schoeisel en werkkleeding voor het personeel was uitgesloten; de aanschaffing van kluitkalk was vrijwel onmogelijk wegens leege magazijnen en geheel gestagneerden aanvoer bij leveranciers. Met de uiterste moeite, mede veroorzaakt door de practische onmogelijkheden van vervoer, is het gelukt min of meer bruikbare restant-partijtjes hiervan aan te koopen, zoodat de ontharding van het water gehandhaafd kon blijven. De meest dragende klap viel evenwel, toen door het geheel ophouden der electrische energie-levering door de gemeente-lichtfabrieken, noodgedwongen moest worden overgegaan tot een distributie-regeling van drinkwater, mogelijk gemaakt door eigen krachtopwekking met bestaande diesel-nood-installaties. Over deze distributie-regeling wordt in dit verslag afzonderlijk gerapporteerd. Ue bevrijding van ons Vaderland bracht verlichting; zeer vele goedbedoelde pogingen van geallieerde zijde en van onze eigen overheidsinstellingen, de een meer, de ander minder geslaagd, stelden het bedrijf spoedig in staat een meer soepele, daarna de normale drinkwater-voorziening t e hervatten. Aanvoer van Engelsche kalk, geruimen tijd later gevolgd door dien van Belgische kluitkalk, verlichtten de zorgen voor de ontharding geleidelijk aan. De voedselpositie verbeterde aanmerkelijk, zoodat ook de prestaties van het personeel weer tot de normale konden worden opgevoerd; eenigermate werd voorzien in de groote behoefte aan werkkleeding en -schoeisel. De complunicatie werd minder moeilijk door het beschikbaar komen van een bescheiden aantal rijwielbanden. Genoemde geleidelijke en bescheiden verbeteringen in den toestand namen weliswaar geruimen tijd in beslag, doch de ontegenzeggelijk moreele invloed van een en ander mag niet onderschat worden. Al met al mag worden geconstateerd, dat de oorlogsjaren het bedrijf niet cadeau gegeven zijn; speciaal het laatste oorlogsjaar met de daarbij behoorende winter-honger-periode mag wel als het materieel- en moreel zwaarste beschouwd worden. Het was tobben en op de hoede zijn in alle mogelijke opzichten, doch met voldoening mag worden vastgesteld, dat de nood in vele gevallen een stimulans was tot volhouden; dat zelfs nog het ,,voorrecht”, gelegen te zijn in de ,,hongergebieden”, het personeel mocht stalen in het verzet tegen dofheid en berusting. Zij verrichtten hun werk getrouw in de meest ongunstige omstandigheden. De bevrijding, w d k e wij vanzelfsprekend dankbaar aanvaardden, bracht nog wel niet precies hetgeen wij ons ervan voorgesteld hadden, doch de mogelijkheden zijn er weer. Dat deze ons naar een beteren toekomst mogen leiden!
Distributie-regeling. Na den 23-sten Juni begon al vrij spoedig de aflevering van Engelsche kalk, welke de hervatting der onbeperkte, normale, levering van drinkwater mogelijk maakte; d e invoer van Belgische kluitkalk liet toen nog op zich wachten, totdat op 7 November de eerste aflevering plaats vond. De kwaliteit der geleverde kalk kwam die der vóór-oorlogsche leveranties nabij (80 % Cao); de prijzen zijn tot het sZ#à 5-voudige gestegen. Resumeerende heeft de distributie-periode geduurd:
8 Op basis van gedeeltelijke levering per stadswijk 18 Febr.-24 Febr. . . . . . . . . . . . . Op basis van verlaagden druk van 24 Febr.-10 Apr. Op basis van 1 uur per etmaal van 10 Apr.-4 Mei . Op basis van 6 uur per etmaal van 4 Mei-18 Mei .
- van
. . .
. . . . . . . . .
week ). weken). (3% week ). (2 weken). (5 weken). (1 (6
Op basis van 9 uur per etmaal van 18 Mei-23 Juni . . . . Op basis van normaal met verbruiksbeperking tot 50 % van 23 Juni-12 J u l i . . . . . . . . . . . . . . . (3 Op basis van normaal - na 12 Juli.
t
weken).
Van een eigenlijke min of meer drukkende distributie kan dus gesproken worden over een totale periode van 11% week. Financieele m e r k i n g e n . Het bedrijfsresultaat over het afgeloopen boekjaar bleef belangrijk ten achter bij het voorgaande. Dit vond voornamelijk zijn oorzaak in het uitvallen van de industrie, welke verstoken van steenkolen of electrische energie, haar werkzaamheden moest staken, waardoor stagnatie in de waterafname ontstond; tevens door de door ons bedrijf genomen noodzakelijke distributie-maatregelen voor de particuliere afnemkrs gedurende de eerste helft en de stijging der grondstoffenprijzen en de diverse uitgaven ten laste der onkosten- en exploitatierekening in de tweede helft van het boekjaar. Vergeleken met 1944 is de opbrengst wegens waterverkoop f 18.500,minder; de uitgaven welke ten laste der onkosten- en exploitatierekening werden gebracht, stegen met resp. f7.600,- en f5.900,-. Het bedrag besteed voor electrische energie daarentegen verminderde met f 2.900,-, doordat de afname terugliep van 499.000 Kwh. over 1944 tot 381.000 Kwh. over 1945, hoewel het tarief van gem. f3,07% per 100 Kwh. verhoogd werd tot f3,27% per 100 Kwh. over 1945 in verband met den kolenprijs. Volgens de in de concessievoorwaarden vastgelegde kolenclausule mogen de tarieven voor waterlevering verhoogd worden, indien de steenkolenprijs bij de Gem. Electrische Centrale stijgt boven f 15,- per ton. De DirecteurGeneraal van de Prijzen stelde echter zonder commentaar de kolenclausule buiten werking, waardoor derhalve de bij de concessie geregelde tariefsverhooging niet kon worden toegepast, en om deze reden ons bedrijf in dit boekjaar f 6.750,- inkomsten moest derven. De in rekening-courant geboekte inkomsten over 1944 ad. f 7.550,11 van de Stichting Pensioenfonds werden, op verzoek van het Bestuur van dit Fon'ds, in verband met den oorlogstoestand en de beleggingsmoeilijkheden, nog niet afgedragen. Van de rekening Reserve Pensioenverplichtingen werden de nog ten laste der maatschappij loopende pensioenuitkeeringen ad f 4.972,87 afgeboekt, waarna deze weder gebracht werd op f 45.000,-. Het hiervoor benoodigde bedrag van f 2.972,87 werd ten laste der* Verlies- e n Winstrekening geboekt.
.
9 Aan uitbreidingen en vernimwingen werd besteed: Snelfilters . . . . . . . . . . . . . . Machines, leidingen, pomptoestellen, enz. . . Buizennet e n Zinkers . . . . . . . . . . Dienstleidingen . . . . . . . . . . . . Prise $Eau . . . . . . . . . . . . . . Inventaris . . . . . . . . . . . . . .
A f : Inventaris, wegens verkoop
. . . . . .
. f 88,78 . ,, 172,81 . ,, 198,41 . ,, 601,47 . ,, 3792,67 . ,, 23,70
. . . . . . .
f 4877,84 9,
100,-
f 4777,84 I n verband met het bovenstaande wordt nog opgemerkt, dat voor grondstoffen in het boekjaar de navolgende prijzen werden betaald: f 55,lO per ton; (in 1939 f 16,per ton) Kluitkalk Kopersulfaat ,, 600,,, ,, ( ,> 9 , 265,9, ,, ) Filterzand ,, 330 ,, ,, ( I> ,> 0,85 ,, ,, ) Steenkolen I> 1730 ,, ,, ( I, ,, 8,75 ,, ,, 1 Electr. stroom ,, 3,27% ,, 100Kwh; (,, ,, ,, 2,61% ,, 100Kwh) Gouda, Maart 1946.
De Commissarissen, A. DORTLAND Sr., pres.-comm. H. KNUTTEL. A. GOEDEWAAGEN. Mr. L. K. E. VAN EYCK. vac.
De Directeur, J. JARING.
x
N X + GOUDSCHE WATERLEIDING ~ VERLIES- EN WINSTREKENING VA Brandstoffen en electriciteit ...................... f 13.462,51 Kalk ............................................. 22.357,99 Exploitatiekosten ....................... 29.319,61 Onkosten ......................... 33.496,27 >> Arbeidsloonen watertoren . . . . . . 10.837,61 Salarissen ................. .......... , 19.290,71 Aanvulling Reserve Pensioen gen . . . . . . . . 2.972,87
Debet
~
- ~GOUDA, H
~
jANuAR1 TOT 31 DECEMBER 1945 Waterrekening .................................... Magazijngoederen ................................. Binnenleidingen ................................... Exploitatie Waterme'ers .......................... , Recognitieleidingen ................... Intrest ............................................
A
~
~
I
~ Credit
f ,,
,, ,, ,
204.934,12 2.188,16 234,12 827,lO 40,-
,,
339,913
f
208.563,48
11
Retributie Gemeente Gouda, krachtens art. 18 der Concessie-voorwaarden 2% % van f 204.934,12 DIenstleidingen ...... ............................ Afschrijvingen .................................... Saldo winst ....................................... Belastingreserve .................................. 6 % Aandeelhouders
Overwinst ............................ f 23.416,67 Belasting over y4 overwinst .......... ,, 2.508,93 __
\
,f
f >->
f
.....................
\\
5.123,35 596,64 27.294,41 >,
-
43.811,51 1.025,91
,,
42.785,60 16.860,-
f
25.925,60
1.025,91
>, ,
\
16.860,25.925,60
-
\ \\
60 % Aandeelhouders.. ............... f 14.050,15 % Commissarissen.. ............... ,, 3.512,50 25 % Directie .............. f 5.854,17 f belasting .......... ,, 2.508,93 f 8.363,10*
'\ \
\ ,,
25.925,60
f 208.563,48
~
__ ._ _
-
* Overeenkomstig een getroffen regeling is 3/5 deel hiervan bestemd voor de Stichting Pensioen- en Ondersteuningsfonds Goudsche Waterleiding Maatschappij = f 5.017,86.
De Commissarissen, A. DORTLAND Sr., pres.-comm. H. KNUTTEL. A. GOEDEWAAGEN. Mr. L. K. E. VAN EIJCK. vac.
\\
Nagezien en accoord bevonden. Gouda, 3 April 1946. ACCOUNTANTSKANTOOR W. T. J. ABBEMA, w.g. W. T. J. ABBEMA, Accountant N. I. w. A. De Directeur, J. JARING.
.GOUDA
N+V+GOUDSCHE WATERLEIDINC 9AATSCHAPPIJ BALANS PE JANUARI 1946 Watertoren en Hoogreservoir ...................... Kalkblusscherij. Hoog- en Laagspanningsruimten . Woningen en Kantoorgebouwen .................. ........................... Filters .............. Snelfilters ........................................
.
Bezinkbassins .................................... Machines. Leidingen. Pomptoestellen. enz. . . . . . . . . . . Buizennet en Zinkers ............................ Dienstleidingen (4943 stuks) ........................ Watermeters ...................................... Terrein ........................................... Duikers ........................................... Inventaris ........................................ Gereedschappen .................................. Loodsen en Schuilke’der-bergplaats ............... Werkplaats ....................................... Pyise d’Eau .......................................
I
f
~
..
..
I .. ..
.. .. . ..
1
.
.
Aarkdeelenkapitaal ................................ Ongeplaatst ............... .. .....................
21.521,64 11.495.12 18.146,38 15.680,72 3.109,75
Schulden
.
f
500.000,219.000,-
.. .. .. .. ...
f 281.000,-
5 % Uitgelote Obligaties .......................... Crediteuren ...................................... Dividend 1945 .................................... Dividend 1944 .................................... Te betalen coupons ................................ Tantième Commissarissen ........................ Gemeente Gouda .................................. Tantième Directeur ............................... Electrisch stroomverbruik. nog te betalen .......... Onkosten. nog te betalen .......................... Loonbelasting ....................................
2.008,28 21.538.76 221.438.39 37.549,89 15.416,35 80.100,294.25 1.638.90 1.3.672.82 10.145,48 4.989.26
>>
2.000,4.455,25 30.910,5.100,50.3.512,50 5.123,35 3.345.24 1.846.81 21.028,64 1.075,lO
Stichting Pensioen- e n Ondersteuningsfonds Goudsche Waterleiding Maatschappij: Schuldbekentenis Rekening-courant
... .. .. .. f
478.775,29 213.10 16.903,lO 2.417.39 50.826,87 23.425.19 7.545,56 350.756.41 2.006,89
f
583.219.80
............................... ..............................
. f
46.000,16.300,17
Reserve Pensioenverplichtingen .................... Herleide Overgangsreserve ........................ Vrije Reserve ..................................... Belastingreserve ..................................
.
.... ...
62.300,17 45.000,53.315.17 18.576,84 44580.73
f
583.219,80
Nagezien en accoord bevonden. Gouda. 3 April 1946. ACCOUNTANTSKANTOOR W T. J. ABBEMA. w.g. W. T . J. ABBEMA. Accountant N . I v . A .
De Commissarissen.
.
A DORTLAND Sr., pres.-comm. H . KNUTTEL. A . GOEDEWAAGEN. Mr . L. K . E . VAN EIJCK vac .
.
.
De Directeur. J JARING
.
.
Stichting Pensioen- en Ondersteuningsfonds Goudsche Waterleiding Maatschappij Gouda BALANS PER
Bezittingen Effecten 3% % Nederland 1943 ...... Vervallen coupons en loopende rente . . . . Nutsspaarbank, Gouda ...................
f 23.000,-
f
,, ,,
23.000,-
771,46 1.746,64
N.V. Goudsche Waterleiding Mij. Schuldbekentenis ...................... In rekening-courant Diversen .................. f 11.282,31 15 % Overwinst belasting 1945 .................. ,, 5.017,86
,, 46.000,-
+
,, f
16.300,17 87.818,27
IANUARI 1946
Schulden
Inkosten, nog te betalen ................ Capitaal ................................
f
42,60
,, 87.775,67
---\
\\\\
-
y -
f
87.818,27
-
De Voorzitter, A. GOEDEWAAGEN,
De Secr.-Penningmeester, G. VEERMAN.
Nagezien en accoord bevonden, Gouda, 3 April 1946. ACCOUNTANTSKANTOOR W. T. J. ABBEMA, w.g. W. T. J. ABBEMA, Accountant N . 1.u. A.
..........
.. - . . . .
~ < l * l _ . . . _ . _ _ *
_ .-..
.
--*\\
...............
..........
---”..--
‘~_~_layx^y_l_’~*.~~,,.‘‘.~_,.,,,~_I
REKENING VAN LASTEN EN BATEN VAN I JANUARI-31
DECEMBER I945 Baten
Lasten
.................... Onkosten ................................ Voordeelig Saldo ........................
Pensioenuitkeeringen
_~
-___.
f
480,-
,,
93,85
,,
7.522,08
f
8.095,93
__~_____-
De Voorzitter, De Secr.-Penningmeester, A. GOEDEWAAGEN. G. VEERMAN.
................................ Uitkering Rijksverzekeringsbank ...... Intrest.
+
15% Overwinst Belasting N.V. Goudsche Waterleiding Mij.
......
f
2.723,17
,,
354,90
,,
5.017,86
f
8.095,93
Nagezien en accoord bevonden, Gouda, 3 April 1946. ACCOUNTANTSKANTOOR W. T. J. ABBEMA, w.g. W. T. J. ABBEMA, Accountant N . I. u. A.
De e ? p l o i t a t l e k o s t e n zijn In h e t g e h e e l , evenals de vooraf gaande j a r e n , hoog, o +a. door h e t opbrengen van a r b e i d s l o o n , dat i n normale t”derti v o o r een d e e l wordt geboskt o u i t b r e l dYng of vsrnieuKinesrekeningen en/o voor een d e e l wordt t e r u g b e t a a l d door: opdracht gevers. De n‘leuwbouw l i g t geheeî. st 11; u i t b p e i d l n g e n h a m e n n i e t B O O P ~ Temeer drukt de post a r b r i d s l o o n op deze ?%keniz.g door h e t brengen van de loonen c E s a l a r i s s e n van h e t psrsone~l op h e t p e i l , zoocil,~door de z e e r verhoogde lc.,vcnsstandaard, aoodeakclijk werd geacht. O f hiermede , g e z i e n de van overheidswege gepropageerde loonstijgingGa, de grens d e r loonen i s b c s r î k t , lijkt ze6r twijfelachtig. DE.prijsstijging van x m t e r i a l c n on hulpatof:i;a, wâaTo2 rueds i n &a voorafgaands jaarvcxJslagcn opmerkzaam wL,nd gemaakt, hsinahaafds z $ c á gedurende de bézcttingsmcandsn; na du bevpijding wcrd zij z e k e r nis% minder, doch hoo&$T* De k l u i t k a l k b . v , v e r t o o n t t.o.v. dc vGor-oqrlogschc prijzen, ren verkoogirig gelijk aan 4 a 5 x dezen voor-oorlogachen pr”ijs, oen e n ander ook tengevolge va-1. de noodzaak t o t betrekken e r v a n b u î t e n l a n a s I Ù% z e e i verhaogde v r a c h t k o s t e n de zeer verho0gd.e los-loonenr De prijs d a r electrische e n e r g i e is scd e r t 1940 ook aanmerkelijk gastegen; evenwel mag de i n concessie v a s t g e s t e l d e kol-enclausule, hoeveel de pPiJg d e r e n a r g i e h i e r t o e aanl e i d i n g g e e f t en ook c o n t r a c t u e e l over 1945 vêrhoogd mocht worden, op b e s l i s s i n g van den wndl Diroctcur-Generaal ven. de Prijzsn, n i e t i n t o e p a s s i n g gorden g?brachte Genoemde aut o r i t e i t beroept zich hierbij uea. op de Richtlijnen voor de p r i j s v a s t s t e l l i n g No. 1 en o p de Prvmnbeschikking 1940 No. i. Daartegenove2 o t a a t , dat de vermeordering i n aanschaff i c g s k o s t c n & e r drie v o o r h e t bed-fijf voorn a m e b t grond- en h u l p s t ofz‘en bedragen e i s c l i t ,
P
-2-
weiks v e r r e uitgaar, boven de rmbsdtzrc opb r e n g s t , welka e v e n t u s ó l e toepat>sing d e r kol o n c l t x s u l a aoude op3.everen. De vershocging d a r aansohaffingskoeten van e f ô c t r i s c h c ener‘ gie $ k o p e r s u l f a a t en k l u i t k a l k bedraagt sedert 1940 n.l. r c s p e o t . ,f 0,66 p.1ûO KVh., 4 3 3 , T . O per 100 K g t En 3” 3 3 , l O p e r t o n , m e p dcre kost en bij gemidde ld.3 af name van: electr. + 4 3000,kopersulfaat1 00,k l u i t kalk d o * Totaal f[col.enprijs 1945 f 17 $90 p. t o n ) , terwijl esia vzrhooging d e r t a r i e v e n , a l s in d e k o l e m l a u s u l e vast e l e g d , zou oTleveren een bedrag van rood 3” 8.750,- ovez h-t boekjaer 194Sf Het weerstan6svemogen van hek pe-A S O - . n e e f , üat a l s r e c h t evenredig kan morden beschouw6 met h e t prestatie-vermogen, v e m i n desde i n de maanden Januari t o t en m e t April t o t een m i n i m m , a l s gevolg van de duplorabele ~ o e d s ~ l p o s i t i eTamesr . v a f t het .te maardearsn, ä a t i e d e r zich naar vermogen tot h e t u f t e r a t e h e e f t gr ywren , waardoor h e t mogqljjk was h i t bcdrijf &aande t e houden, z e l f s i n de z e e r a b n o m l c weken van de drinkwater-distmibut i e , wclke sen e x t r a - b e l a s t ing van h e t u i t vosrcnde personeel beteskende. Eet bedriff a c h t z í c h gelukkig nog i n s t a a t geweest t e zijn a l t h a n s e e n i g e m t e de e r g s t e voedsel-, kfeeding- en v e m a m i n g s m i s e r e t e hebben kunnen v e r l i c h t e n , m e t passeeren m n a l l e off‘ic i e a l e i n s t a n t i e s , welkes raedewerking:, bij hardnekkig v o o r t g e z e t t e pogingen, a l s bepeald n e g a t i e f was t e kwalificeeren. De a a n boveagenoemde h u l p t e n grondslag gelegde k o s t en b e d r a g a rond J” 2744 ,-* Z i c h t b a a r verSetPrds de p o s i t i e na de bevrijding, a l t h a n s op h e t gebied d e r voedaelvoorziening; weinig: v e r b e t e r i n g v a l t nog t e beepeuren op h e t gebied d e r kleedìngvoorziening. I n verband met d e v e r b e t e r d e v o e d s e l p o s i t i s z a l den ook onderstaande. opgaTe van ziekteverzuim voornamelijk t e r u g t e brengen zijn tot de m a n d e n J a n u a r i t o t ; NZ13i0 e
-31941: 1942:
101 z i e k t e d a g e n = I ,I$. 134 i? = 795% R = 8,0$ 721
1943: 1944: 515
1945:
737
i?
'I>
i=
6,6$ (bijzondere
OB-
st andigheden wegens af keuring van een zieke).
= 880% Tat b e t r e f t de n a t e r i a z l - p o s i t f e meri! h i e r o v e r i n h e t j a a r v e r s l a g reeds h e t noodige vermeld: i n p l z a t s van ~ 7 ~ o o r z i e n i net:: ng s ~ OE^kan t o t Mei b e t e r gesproken w o ~ d OVE: t r e k k i n g aanTr. Het h e t noodige o v e r l e g e n gel u k h e e f t h e t bedrijf zijn voorzaden k u n e n behouden e n w e ~ Ch i e m a n 5ian b e z e t t e r n i e t s cfgeleverd; w e 1 r e l i d e n anaere , 8oor oorlogsharzdelingE-, zwaar g e t z o f f e o bedrijven, meerpalen t aat E ri a 1en ge h o lpen. Tcm-eld. d i e n t t e -tcorOrsi &e b e r s i d h e i d 2s;: -1aai;scluke l o o d g i e t e r s EG fitters om a l s i--J.lp-r:-erkkracht B n bij calwAteifôn a l s bom-. i n s l r g e n e.d. v r i j w i l l i g hun d i e n s t e n aan htit bzdpijf t e verleenen. I n verband hiermede vrcr&en 4 ploegen, elk bestaande u i t 7 voornerk e r + 3 min, g i ~ r 0 ~ sn ~ 6 .zooveel ~rogcli&m e t de ev-ntueel door hen t e v e r r i c h t e n a r b e i d bskecd gemaakt. Eoemel erksnti;liJk voor de geblekeg gosde bedoeling, i s h e t verheugend t a kunnen vwinalden, dat van deze pioegen geen gebruik gemaakt behoeî.i;e t e xorden. Ook i n d i t vurslzggaai, z o l f s nog n i e t & de bevrijdi,rg, ~ ~ r d oog e n geen d i r e c t e pogingen o n d e r n o z n m E t betrekking t o t de doorvoering; van TaterlGiiting Concessie Besluit en B e s l u i t Hygivnisch Toezicht. Over oe i n bez e t t i n g s p e r i o d e volgens de Foïtersornsche opz e t gevormde bearijf's-organisat i e s is nog geen d r f i n i t i e v e b e s l i s s i n g &enomen; vernacht kan evenwel nordeil, d a t deze, zij het dan ook met eenige " p r i n c i p i e e l e n wìjzigingen, z u l l e n blijven v o o p t b ~ s t a a n . Over de s t e u n v e r l e e n i x aan s t i l g e l e g d e bedrijven kari gera3pori;eerd worden, dat men deze rijze v a s t e u n v e r l e s n i n g , a l t h a n s i n de9 gedachten v o m , geen doorgrng h e e f t doen vinden.
-4-
I
I
I I
1
I
I1
1
11I
~:
Met Ce t e n u i t v o e r l e g e i n g pan het i n POr i g j a a r v e r s l a g genoemde geo-hyd:Dlogisch onderzoek onder a u s p i c i e n van h e t RQXs i n s t i 'tuut voor de drinkwatervoorziening wclid een aanvang gemaakt volgens h e t sastgeetelde plan. Een a a n t a l d e r 'L?ol"ingenwerd reede op h e t t e r r e i n 'der p i s e d f e m en i n mljden omt r e k v e r r i c h t ; t? vernachten i s , Bat de boorwerkzaamheden i n het begin Fan l946 beëindigd z u l l e a *woraen. Xvencens werC u i t v o s i x i g gegeven a a n het bopen van een kron t e r n ï s t e - k i n g c?ey capac i t e i t van &e bronnenserie XV t / m icvIII* De v e m i i r d e r i n g i n wi-t e i g c r m d vermogen d e z e r s e r i e vea8 p e m n C e r s t e l d t o e t e cchri$ven t e zQn ean h e t gcl5 idelijk oerzanden d e r g r i n t omstort i r _ s f n c2er f i l t i r b u i z e n . û p m t i n g e n van &e bestaande bromZllien dezer serie e i aan de niexrgeboo-de bron { nc.XX'TII) blijxen deze v e r o n d e r s t e l l i n ? s t e v i g t e steunen; z o o m l c a p a c i t e i t a l s a f z u i g i n g van de WII, yep l a a t s t tnsscken de bionnen 212171 en XVXIJ., bl-ij'kt Z E E Y z o r n a a l t e zgn, temij1 de ckesaische s u n e n s l s l l i n g tran het afgepompt8 w a t e r geer, v e r a d e r i n g v e r t o o n t . Ec't l i g t i n de bedoelfrig om, naaf b e h o e f t e , g e l e i d e l p aan ook de overige byonnen van eze s e r e op sooTtge r'ijke :&ze t e vernasigen- Bekoudeas &e o m o g e l i j j e i d t o t ; h e t irìzctten v g de r-eoCls i n v o ï i g e j a a r v e r s i e g gsnoescde vooi-f i l t r a t i e p r o m e n g e a u z a d e de e l e c t r i s c h e - s p e r periQc?E, werden rleze zoo spoedig mogelijk weer i n g e z e t SE vel proef 110.3 op 22 E e i ; op 3 0 Augustus moest worden g e s t o p t Tegens onvoldoend€ 2 o o r l a a t b a a r h e i d van h e t f i l t e r bed van p r o e f f i l t e r 111 (?oor algvorming. De t o t a l e duur van dezu,3c.proefnernin 88s i o û , ' etmalen, d. i. r u M &1; zoo groot 8 s de loopt i j d der met krijthoudend water gevosde f i f t e r s van geliJb-e o p p c m l a k t e. Gedurende geze prosf r e r d e n i n - t o t a a l 154366 a3 water m o r - g d i ì t e r d e n na- t f i l t e r d i n f i l t e r 111. Het h i e r POOI" benood gc?e e n e r g i e - v s r b m i k bedroeg lol29 K.'6nC.u., O . i . p e r m3 extra k o s t e n m o r v o o r - f i l t r a t i e U, 2 i 5 c e n t s (aeïhoogde kolant o e s l a g inbegrepen, niet e v e n r e l ds s v m t u e e -
!i
i
I
I
- 5l e kost:= aener mogelijk t a bniwen vÒÒr-filteri n s t a l l a t i e . Het t o t a a l aanLa1 loop-uren d e r s n e l f i l t e r s bedroeg i n dezv p r r i o d e 1204 zood a t de gemiddelde c a p a c i t e i t d e r s n e ï f i l t e r s bepaald kan lrorden op rond 128 m3 p e r uur.IIst sppaluiater-vsrbniik a a s 4600 I@; spoel-uren 132 uur; e n s r g i a r z r b r u i k TOOT h e t s p o e l e n 251 KIYJ-.U. hstgcen neerkomt op $0 733 s p o - h a t e r p e r ?o60 m3 g e s i e ï f i ï t s r d %-ae r . qqt s p o e l e n zqn de t o t a l e e x t r a - k o s t e n v o o r voor-f i l t r a t i e O ,219 c 6 c t s per 2113, orrder voorbehoud a l s Bovengc noen6. De 4e.pioef w e r d w i n g e z e t op 2 Septemter, doch moest wegens p e r i o d i r k e zan2-aanvulling van f i l t e r I11 den 23stôn September afgeblpoken Torden. Duur 21 etnalen. IE dgze periode werd62 i n t o t a a l 38053 m3 a a t e r vooz-gefilt r e e z d - ener i e y e r b r u i k 231 8. ELT. U. ; looptijä s n q l f i l t e r s 90 uur. PGL 123 e x t r a - k o s t e r v c o r - f i l t ô r 3 a 0,197 ceïits (overigens onder roorbekou8 als bij proef no.3) ; g,,erni/ae3.de c a p a c i t e i t d e r s n e l f i l t e r s rond 131 rn3.Spoel~:ater-vc~b-uik iO20 m3; spoel-uren 3 ; enBr, î e v e r 5 z u f t spoelen 52 K.R.fT- ; p e r IOOO.rn3 c c ~ ~ e l f i l C e svuater d 27 ra3 s p o e l n a t e r . Met S : ~ O E ~ -Et o t d e extra-kosten 6,204 c e n t s . De !jeeproef werd ingezet op 21 Getober $11 moest op 2 J a n u a r i 1946 ond-eibroken TOP den vregens v o r s t . Opgemerlrt- d i e n t , dat de ( p r o v i s o r i s c h e ) s n e l f ilter-battér’ij n i e t i n een v o r s t v r i j t e houden 1 o k a l i C e i t i s ondergebracht zoodat bij Vorst de i n s t a l l a t i e moet riorden a i g e t a p t en derhalve n i e t tô gebruiken is. T o t a l e duur d e z e r proef 73 dagen, Ti7aarna de f i l t e r I11 nog z e e r voldoende d o o r l i e t , zoodat van deze proef geen d i r e c t e vergelijk i n g gemaekt kan tuorden t.o.v. de met kri$t b9yattend water gevoe6e f i l t e r s . Totaal. v c o r - g e f i i t s r d 132847 m3 water. Energievercbmik 7398 K.W.U. + i 8 8 K.T.U. voor spoelen; extra k o s t e n totaal TOOP voeding en spoeaing s n e l f i l t e r s O 187 c e n t s er m t a a l eentai. loop-uren â e r s n e l f i l g e r s iii9S0gerrsic-delds c a p a c i t e i t h i g x a r r i 5 6 m3. Spoelwater-v\rbzuik 3655 m3; spoel-uren 104 UUF; energie-verbruik s p o c l e r ; 1û 8 K.R.U. Per IOO(3
8
-6gesnc l f ' i l t e r d water 28 m3 spoe Lxate'r. Zooals reeds t r l o o z o?gemerkt, zijn de ex-U=ca kosten dezer v & - f i i t r a t i e 'C-rekend zondar i n aanmerking t e n c m n de afs$.rijvingsn voor een e v e n t u e e l t e bousen voor-f iit e r - i n r i c h t ingl noch 6 e t e m a r n i n g s k o s t e n h i e r v a n in v o r s , ~ ~ r i o Ü een n eveneens zonder de velrkrsgen besparing aan zanc? en arbvillsloon tenGmolge pan kcis geririge aant e l schooxTaakbeurten van 2 - L na-f i i t e r . Wat b s t r z f t h e t z a n 2 w A x z i k mag voorloopie; KOPeon v a s t g q r e l d , d a t h ô t ~choonmakenVan %e l a n g z m e n a - f i l t e r , dus na oe v o o r - f i l t r a - ' t i e en dys,na vernudering va2 h e t kyijt, voreert + 7~ a 10 m3 f i l t s r z a n 5 , t~mi-i:L Ctat-d=r niet-;P<ÒorgefiltErd& langzame filt-urs 40 a 50 m3 f ilt erzand Torcelct 0 6 v o o r z i e i i i a ran de f i i t , : x s m e t nieuw f i l t e r z a n d , welke is v o r i g v e r s l a g j a a r doór omst az1oighcG.r-n sleçhts g & & e ~ i lijk t c kon ges c h i s & ï I , 3s m , na dô beurijding, Prederom V O L op ter hcc6 Genomen en kon de e z n m l l i n g t o t &e u e r e i s c h t c d i k t e p l e a t s a i n i e n ; i n t o t a a l r e r o e n -1569 t o n zand opgebracht. Vegens t y p h u s - b e s m t t i n g d e r g r o o t e r i v i e r e n werden h i e r b i j as noodie: voorzoltgan t e i ontsmctt i n g g e nr3me o. Gememoreerd d i e n t nog t e worden, da* de i n jaarverslag beschreven aist i i b u t ie-re geh e t h i e r a a n verl i n g , a l l e e n s l e c h t s i.v.m. bonden extra-werk en cCe s p e c i a l s voorzieningerr t e r z a k e aan h e t net, h e t bvdrijf op rond J" 2000,- h a m t e staan. Het getob mee de d i h i ' l s , gedurende de e e r s t E jaaFhslf t aangsuasrde , heterogene k a l k , Wam h e t bedrijf, doar extra-kerk TOOP de v e r m r k i n g - e n astn de d o s s e e r i n g s - i n s t a l l e t i e s , op rond jf 750,-Het continueeren van d e n nacht-wachtd i e n s t is t o t n u t o e noodzakelijk voor de bewaking d e r op a e t e r r e i n e n van het pompstat i o n ( e n i n de l o o d s e ~ ! ) aanirezige m a t r r i a l e n ; d i e f s t a l is nog s c h e e r h g r n i n s l a g en zoolang de goedsrer. s c h a a m c h en de brandstofgun-pcs it ie nog n i e t afdoende verbetePd i s , slordt bedoslae bewaking zeker noodzak acht = G ~ ~ r l Ii I. ~ ~ ~iF 946P ~
,
-
NIV* GOUDSGKP: ~ A T E R ~ I DMAATSCWFIJ ~ G GOUDA
Behoort bij J a a - T e r s l a g 1945 NiV. Goudsche W a t e r l e i d i n g &Tij-
I
D I S T R I B U T I Z - R E G E L I N G \
Iiet b e ä r i j f i s voor den n o m l e n gang aangewezen op het betrekken vcm e l ç c t r i s c h e e n e r g i e van c;e Gemeente L i c h t f a b r i e k a t e Gouda; l e v e r e n c i e i h e e f t z i c h b i j c o r t r z c l verbonden t o t h . r e r i n g en i s daart o e v e r p l i c h t op a l l e uren varì &GJ dag en n a c h t , bena1P-c gedurende een i n c o n t r a c t nad e r geregelden spertijcl. Irr g e w l l e n van overrcacht i s de Gemeerite val= de v c - p i i c h t i n g t o t e n z r g i e - l e v e r i x g or,t sLagen. Tot 1 3 Fe3nuari 194.5 i s de l e v - r i n g van clxG.rì;srater g e k c e l n o m a a l verloopan; ook del s v s r i z g vI--n Z l E z t r i s c h e e n e r g i e had t o t &i?:: %rtmn o n i a a l h a a r verf-00-, z i j h e t dan o& oplegging n.in rzitess-tes b e z u i n i g i n g i1 i ? - m m e r s . Nazr aal;luiCing h i e r v a n e a meCe i a verban6 met E. e 2 b e t r e f f e n d e bekendna4 i c g van 6er.t g e v o h a c h t i g d r v o o r de provinc i c Zuid-nziland td. i 3 Dscmber i944 ,%as ook h c t w a t erleidingbedrijf genooBzankU t o t u i t w sts b q e r l c i n g van h e t e l e c t r i s c h e energiet’ezbruikI n o-Jerlzg met d e k m e e n t e , a l s zijnCe Cs z a u c e s s i e - g e e f s t e r , x e r d door h e t Tungeerend bestuiir b i j o f f i c i e e l e bekendmaking 46. 6 Jôrxari 1945 aan de afnemers bekend gemaakt, dzt- met hun medewerking h e t bestaande teruggebracht a a t e z v u r b x i k tot de h e l f t diende t e worden,daar an6ers zou moeten warden overgegaan t o t h;.t ïtemen van n a a t r e g e l e n , welke z e e r Lzachiig zouden ingrijpen i n de tot nu t o e riornale wijze van d r i n h a t e r d i s t r i b u t i e . Elke v o m van v e r s p i l l f n g werd vcrboden ( o . a. lelr’de krznen, doorluopeoae c l o s e t s&&& bakken, vat e r t u r b i n e s , r i o o l - do orspoel i n g , schrobben en boenen, e . d b ) . Het r e s u l t a a t van dezen oproep 88s praot i s c h n i h i l ; de dagelijksche a f g i f t e door h e t pompstation xreminder& h i e r d o o r n i e t Doeme DS r a a r d ig
van zaken
1
l1 I
i
-2-
T e r bezuiniging van e l c c l r i s c h e e n e r g i e ,
en op aandringen van den l e c e r a n c i e i , h i e r van, werden op 24 December 19.44 de v o o r - f i l -
tratieproeven stopgezet. Op 13 F e b r u r i Î945 i f e i C , zonder voorsfgsandc kennisgeving ,noch aan het n a t e r l e i dingbedrijf ,noch aan de GemeeiiteLQke E l e c t r i s c h t C e o t r a l e , d e stroomleuering d o o i de CeEt r a l e t e Rotterdan (KoppeliiIg-levEriilg aan Gouaa) varbrokôn van 15 uur t o t i 7 uur 3 0 , m e t CS l a t e r volgende mededeeling ,d a t z u l k s , bij wijze c a n s p e r , voortaan P e g e l ZOU worden0- Donderdag, 15 F e b r u a r i , t e 22 UW m r d &OOT den d i r e c t e u r d e r Gemeente L i c h t î z b r i e k e n t e l e f o n i s c h nedegedeeld, d a t , op o r d e r v2n &e 2Üstung-ZnsTelrt i o z t e Rot ter?a*a, d i e n z e l f d e n riaczht t ô 2 u u r &e l r v e r i n g van sle c t r is che energie gesperd zou worden. De sp3x-t i jaer; zoudm zijT- van 2 uur t o t d uur. van 6 uur t o U 8 UUT 3 0 ; van 14 uur 30 t o t 18 u u r en xi-1 6 i z e c t ing3aride. H e t ~,c.T”s!T: van s p e c i a l e maatregelen, zondEr den gekeelen gang -I=de d a g e l i J k s c h e t ? r i n k w a t o ~ l s v e r i n g t e w r s t o T e n , w a s op deZCIL k o r t e r teraijn n i e t riogelij%= Sesloten r e r d daz ook, ondanks de meer cian onvoldoende v o e d s e l v e r s t r e k k i n g a a n en de d a a m e d e d i r e c t samenhangende lichamelijke .gestelDheid van h e t personeel! m e t e i g e n h u l p i n s t a l l a t i e ( olie-mot orôn) b i j t e d r a a i en. Derhalve werd met d r i e oliemotoren, t e z a m n lcverende 132 PIK. , b i j g e d r a a i d t o t ELI met Zaterdag, 17 F e b r u a r i d.a-Q. Daar e v e n r e l , mede i n o v e r l e g met de Pharrnaeeutische I n s p e c t i e van de Vofksgezondheid, werd v a s t g e s t e l d , d a t de nog aanwezige o l i e - r e s e r v e s l e c h t s gebruikt nocht viorden b i j mogelijk geiieele s t o p z e t t i n g d e r e ï e c t r i s c h e energie-lev: r h g , mo-cst op k o p t e n t e m i j n n a a r een andare r e g e l i n g gezocht worden. Met grooten t e g e n z i n en s l e c h t s door den nood h i e r t o e (gedwongen, werd een oploss i n g t e r z a k e gevonden i n h e t tijdens de s p e r uren a f s l u i t e n van den watertoevoer n a a r g r o o t e s t a 2 s g p d e e l t e n en paap de buite_n_gemeen-
-3t e n . D i t w a s mogelijk door e x c e r c i t i e me% de a f s l u i t e r s i n h e t l e i d i n g n e t , welke d a a r t o e i n voldoende hoeveelheid aanwezig zijn. D e binnenstad b l e e f onder liruk, e c h t e r onder voorwaarden a l s i n een b e t r e f f e n d e bekendmaking v a s t g e l e g d , t-w.. tapverbod tijdens de sper-uren. M e t deze r e g e l i n g werd a l t h a n s b e r e i k t , dat ziekenhuizen, c e n t r a l e keukens en apotheken: geregelden t o e v o e r van w a t e r b h i e l d e n , zij he% onder nadere a a n s c h r i j v i n g t o t u i t e r s t e beperking. Ondanks de bezwaren t e g e n bovenvermelde r e g e l i n g zoude e r voor t e p l e 5 t e n z i j n geweest deze onder de gegeven omstandigheden t e b e s t e n d i g e n , i n d i e n z i j w e r k e l i j k een bez u i n i g i n g i n h e t v e r b r u i k betuekerrd zou hibbec. D e e r v a r i n g evenwel l e e r d e a l ras, d a t de op deze wijze b e r e i k t e b e z u i n i g i n g t e verwaarìoozen w a s (80 a 700 E=mTT p e r e t m a a l ) . Proeven, inmiddels genomen i n de s t a d s -Tijk Korte Ukeren-Onder de B o o q j e s , toonden toevoerafsluia a n , dat bij z e e r ngeknelpenn t e m , bij u i t s c h a k e l i n g d e r r i n g l e i d i n g e n , en dus bij toevoer l a n g s een enkele v o e d i n g l e i d i n g , bij g r o o t e af name automatisch een drukv e r l a g i n g o n t s t o a d van 2 50%. Wellicht t e n overvloede wor& o gemerkt, d a t h e t zonder druk z e t t e n van h e t f e i d i n g n e t van geheele s t a d s g e d e e l t e n voor de verantwoordelijke l e i d i n g van een w a t e r l e iain@;bedrijf z e e r onbevredigend, ja z e l f s ergelijk moet zijn. D e gevaren, welke h i e r d o o r zouden kunnen o n t s t a a n inzake I n f e c t i e van h e t n e t , behoeven n i e t nader besproken t e worden ,das? ze a l s algemeen bekend: mogen worden veronderstelt?. Derhaìve werd b e s l o t e n met alle ten d i e n s t e s t a m d e middelen t e t r a c h t e n een continue electriciteitslevering t e herstellen en de beoogde b e s p a r i n g t e v e r k r i j g e n door h e t gedeeltelijk s l u i t e n (?&nijpen". of "dross e l e n p q )der h i e m o o r i n a m e r k i r i g komende a f s l u i t e r s in de t o e v o e r l e i d i n g e n d e r n i e t lefmeer als r i n g l e i d i n g functionncerende d i n g n e t t e n i n de d i v e r s e stadsgedeelten,waazi door bij g r o o t e r e afname een automatische ärak
-4-
I I
I
I !
!
ve2lzging o p t r e e d t Omtrent bmengenoernde voorgenomen a c t i e werd o v e r l e g gepleegd met de Phamnaceutfsche 3 i s p e c t i e uan de Volksgezondheid voornoemd, Tic z e e r g e m e r d e e r d e medeaerking: i n de geh e z l e ~ P O C E C X X ~kmg?lijk o- Trijs werd ges t e l c . DezerzQ3s t-erd ear: h e t w a t e r l e i b i n g bedrijf te 3ottek"dar;i t elef onfsch om i n l i c h t i n g e n verzocht. Hierbij b l e e k , d a t h e t Rotderdaasehe bed-ljf ook vel den e e r s t e n *7sperdag'' van e l e c t r i s c h e s n e r g f u - l e v e r i n g door de ccictrale t e R o t t e r d a i Y E S gesileelid gebleVET). e=; t o e o op e l g e n (stoom) r e s e m r e - i m t a l l h t i e had gererlli , docQ d a t a.en al zeer q o e Oiy van lcvaranciers-zijäs t o t de coriclus Ze op& gekomea, das z u l k s n i e t t e hsndhavzc was, zoodatk h e t R o t t e r e a m c S e s a t e r l e f d i n g b e d r i j f aeï:dra n e e r gedurende h e t gekeele etmeal van e f e c t r i s c h s e n e r g i e wen0 v o o r z i e n , m& dien v e r s t a n d e , d a t raen äoor -mi jpsn d e r sompafs l u i t e r s cen druk ir, h e t l e f d i n g n e t had moet e n verlagen ' o a 24 t o t 12 Lietei :;aterdruk. Bij i n f o m z t i s - ean h e t Gouesche e l e c t r i c i t e î t s b e d r i j f b l e e k , dat n i e t z o o a l s oorspzmk kelijk Kas medegedeeld, h e m t t e r c * a m s c h e el e c t r i c i t e i t s b s d r i j f den stroorn u i t s c h a k e l C e r doch d a t zulks geschieade door h e t i n i % i a t i d van h s t Goudsche e l a c t r i c i t e i t s b e d r v f , oadat a?geguven d i t bedrijf h e t t o t a a f door hem v e r b r u i k van 21000 L i 7 . U . diende t e beperken t o t 15000 K.V. U.. Gouda gebruî-e hiervan 7000 K. W. U. en do buitengsnaent en ( óoofdzak e l Q j polderbemaiingen) i 4000 K . W. U. Kadere a c t i e en besprekingen, welke t e n d o e l haddeïi wederom c m cont h u e e t m a a l - v o o s zieníng m s t e l e c t r i s c h e energie t e h e r s t e l l e n , werden v o o r t g e z e t , onder d e z e r z i j d s c h e t o e z e g g i a g van d o o r v o r r i n d e r d r u k v e r l a g i n am een regelisig Op 24 F e b r u a r i 1945 dezen g e e s t t o t stand. D i r e c t werd o - e r g e gaan t o t u i t s c h a k e l i n g d e r r i n g l e i d i n g e n en h e t voeden vari s t a d s g e d e e l t e n door een enk& l e t o e v o e r l e i d i n g . D e druk werd i n deze stadsd e e l e n g e c o n t r o l e e r d door z e l f - r e g i s t r e e r e n de druknieters. Ook v o o r deze r e g e l i n g werd d e msds-Ter-
-5king van de afnemers ingeroepen: deze opzet mag e c h t e r t e r e c h t i l l u s o i r genóemd v rden : n i e t 5% van h e t a a n t a l aangeslotenen vond het blijkbaar de moeite waard áeze medewerking t e verleencn; i n t e g e n d e e l moest herhaaldelijk t e g e n vermorsicg worden opgetreden ( w a t e r t u p b i n e s , bi el kc door de kracl?% van een waters t r a a l e l e c t z i s c l i l i c h t moesten opwekken, s t r a a t s c h r o b b e n , boenen, enz.). Steekproeven op de meteropname bracht e n eveneens aan h e t l i c h t , dat op meergenoeBde xedetrerking van de afnemerq n i e t is t e r e k e m q MEL - T i l esnvoudig r i c t , o f u i t ganabizucht, of u i t T u % e r egoxsme, of uit gebrek aan i n z i c h t . Bedoelde steekproef gaf t o t r e s u l t a a t : Verbruik g r o o t e r 4a.i n o m a l : 12%; normaal 45%; k l e i n e r aan n0l"sllaal: 43$, waaronder vee IE v e r b r u i k e r s (38$), d i e door bijcor,c?sre pi& opstandigheden rninber; v e r b r u i k t hadden. D e v e r l a a g b &ruk, a l s bovenPedoeld,gáf, Tot min- of s p s c i a a l Bijdens de s p i t s - u r e n , n e e r Gemot i v e e r d e klachten aanleiding. Zoou e c l xoge1i;k aer?! h i e r a a n tegemoet gekonen 3r 7J2 s J r f rootirig van e s n toevoer. April 194.5, 7?*n01 2 u u r ; S s r i c h t t e de d i y e c t e u r d e r Gemeente L i c h t f a b r i e k e n t e Goudc, dat o- $.er eerstvolgenden Maandag v e s noedelQ3 de e n e r g i e - l e v e r i n g geheeL s t o p gez e t zou worc?en. O p 7 A p r i l 194.5 wvrd dientengevolge een off i c i e e l e bekendmaking gepubliceerd d ~ o het r gewent ebestuur, Uitgegaan v e r d van het p r i n c i p e , d a t met d e beschikbere resemre b e t e r eeaige maanden op beperkte s c h a a l a r i n e z t e l z v e r s t r e k t kori morden, dan een n o m a l e afeif.te gedurende een i g e weken t e kunnen handhaven en vervolgens g e h e e l met de l e v r r i n g t e moeten stoppen. Bij de E ~ bozen S omschreven r e g e l i a g ;werd rekening gehouclen n e t de poIgence geilachte : a. ziekeahuizen, h o s p i t a l e n , c e n t r a l e keukeris, voedselvoorziening-ob j e c t e n ( o . a. bakkerijen) en een i n bedrijf zijnde prasscfierï bp houclen w e t e r onder normalen druk van U. t o t i 8 UULO
d
v m de op de t o e v o e r s n à e i e i e i n g e n naar de onder a. gecoende inr i c h t i r g e n onverdjäelijic a s z e s l o t e n pepc e e l s n Vozdt eeil gecontroleerde verbruiksOe perk i n g O p g E 1P e d BX eerste o v e r t r e d i n g van de bepalingen h i e r v a n gatv%ngeri overtyeders een waarsciìm ing C . D e overige p e ì x e e l e n , evenals &e b u i t e n gmeer;ten Gou&erelz en I b e s t r e c h t ,ontvingeil escs per etmeai gjedurecte -% a I w r drinkwater volgens de r e g e l i n g , z o o a l s de b ov enGe Eo exde b 8kerdmak;kng 'FES a ang e geven. d. De geneente Xeeu~xkTas o111 technisc'ne zedenôn i n d r i e Gedeelttii g 2 s p l i t s t t :;ef!ru eeris p e r d r i e dagen i n oe gelegenhei& tisrd6.n g e s t e l d om &iAcr:ater af t e tappen. Hierbij a o r d t o2generkt, dat jt;ist Ree-íilk, aan vrelke gemem.te ook van t e ' Toren om ean v e r b r u i k s b e z u i r J g l n g van 50% w a s v e r z o c h t , ä i t vfizoEk volaornen cegselt de ea kans zag FLst n o r m l e verb-uik met r u k 2574 t e overschrijden. O generkt worcte nog, d a t , bjj q g e c i a l s t-ergunn l n g , ocäer biJzon&Fe amtanctxgheden, toestemming 'tzerd varlesad t o t betPeYKen v a n a v a = t e r bij a a n g e s l o t e n s a , v a l l e n d ondm de categ o r i e a. Dr e e r s t e dagen van bovenrerwl&e regel i n g , welke i n rcrsrking t r a d op ? 3 April en re.arb&j h s t g e h c s l als nog verk~ôrendei a h o t experiment çele stadium, moet worden beschmtd, woedde de s t o m van Qeron4xi-aar8igìngf verongelijxing en naakt egoïsrnc op orkaansterktee Lengzamzrhand eveawef luw& deze en na een reek was men, zij het Tanzelfsprekend noodgeCzoligen En ocgaarnc, reeds a2n deze r e g e l i n g getrsnd gerrs'irt en S e e s f t e men ~ r r i j i . ô l algemeen vaar 3 e t o01 ging. Aan c?E hand vzn äa imit,dels opgedans arvarfng werd dageï.ij%s g e t r a c h t , i n h e t ksd e r van 26 z e e r b e p e r k t e rnogeïijjchuden,da regeling s o r - 1 ~ d . een ~ mer voldoening gevende ts maken e v s m e l onSep uitdnxkiielijke n a l e v i n g van het; evenricht t u s s c h e n winbicg,bereidfng,
b * Aan de bewoners
-
-7z f g i f t e e n a r b e i d s p r e s t a t i e . Reeds na v i e r dagen vond d i t z i n of neeer v e r w e z e l i j k i n g d o o i ver?sngiog dsr? taptijden,raar=rede b e r e i k t tap"-kwam. r e r d , d a t nu iede: werkelijk \Tas v o l en voldaan dan ä r a a i d e &e kraan d i c h t en was zoo vr-iendelíjk ook een Ender r-eg i n de gelegenheid t e stellen om voorraad t e t a p p a . Zelfs OF de uerdiepingsri. w.erd ir, Ce meeste g e v a l l e n voldoende druk geconstateerd. Q e t p e r s o n e e l ha8 veel extra en ziyaar Kerk t e v e r z e t t e n gtiduiende lange nerkc'agen en OF zeer onvoldoer,de rantsoenen voedsel. Trsrrzeld d i e n t , d r t 5e gemente H~or&ec& G L - u L c hom t aagelijks aan h e t pompstation vôn ene Ssdrijf + 5ûOû liter water per tankwagen a l r s mogen-halen t e y d i s t r i b u t i e onder haar bsrol'trfng, d s a r h e t b e k -iif ** D o r d r e c h t zelf ;eer* z s s e m v - i n s t a l l z f i e b e z i t en u i t s l u i ter.?. op Levcrizi: ven e l s c t r i s c h e e n e r g i e door GcuCa i s aangemzen* Ir h e t oog d i e n t t e vorden gshoudzn,dat ook a d s r e vocrnzae f a c t o r e n ht-t k r s t c l van de n o z m l e l e v e r i n g behrloedden.Met name de voorzienlnL Pan h e t budrig ast de onortbeerl i j k onLlîrrCingsr-i litelen; i n - d i t geval k l u i t kalk. Eet m v e w b t F, met een hârGizid4 van 23 t o t 2 9 2 . gradôn, kan, zonder toevoeging win ontharäingsmiddelen, zonder meer als clrin'mater f e n s p e c i a a l a l s w a s c h x t e r ) ongaarne geaccepteerd Korden, d a a r g e l a t en no6 de i n v l o e d ven kzlktoevosging op de o n t i jzec r i n g v m h e t ruye T Z ~ S F . Sedert jezen reeds (1940-1955) n-erd op a l l e mogelijke en s c h p b a a r onmogelijke wijza de bônoodigde kluitk a l k aangevoerd; den l a a t s t e n t i j d evenwel, werd d i t hoe l a n g e r hos m o e i l i j k e r , daar terî e e r s t e de toeveer u i t Belgie en daarna r:it Duitschland nolkonen K a s gestagneerd, i n TtTederland aanwezige voorraden p r a c t i s c opgebz-uikt en de nog verscholen p a r t i j t j e s door de v e r v o e r s n o e i l i Smeden v r i j r r e l n i e t meex- % s t r a n s p w t e e r e n Yaren. Hetg9en beteek e n t , dat met de :iog i n onze nagazi jnen aan?-ezige vocirisiad O-$ d e u c c t zuinige wijzer moest worGen ov.,csprcLgen en dus een h e r s t e l c E"C
"T
-avan de normale w a t e r l e v e r i n g z e e r zeker ook d i r e c t afhankelijk b l e e f van den aanvoer van k l u i t k a l k , t e m i j men de o i t h a r d i n g , door gabrek h i e r a a n geheei zou k t e n v e r v a l l e n , met alle ozaangenane g a v o l k e r uan d i a . Het pompstation kon h e t ítbijsloPfen;7,zij h e t , dat de g r o o t s t e aandacht besteed n o e s t worden aan h e t u i t h o u d i n svemogen de? VOOT d i t d o e l (con%inu-bedri;if& n i e t volmaakt ges c h i k t e inotoren en e r rekening moest gehouden worden met de beschikbare voorrsden s t o o k O l i S en smeerolie. Op Donderdag, i 2 A p r i l , x'erd een grondsche!? bespreking gevoerd over 2, evezìt u e e l e mogelijkiieici van l e u s r i n g van 25 L T . e l e c t r i s c h u energie ven &e e e n i g s z i n s p r h i t i m e bedrijfacentrale d e r firma Daalmans &i Co. l \ T 2 v e e l o v e r l e g k t r a een regeling ter aàk: t o t sts::d, (J. V-. z. na v e l ? proefreningen eri h e t Goorstaan va3 vele k i n d e r z f c k t m , m e r d op Zoxdag, 15 A p r i l , 6 uui. 30 stroorr ~ e g e - v r n , v i a hef: gtmsentelijk ~ ~ 3 , 1t o: t EI; V E T L L ~ v2n ~ ~ D 25. IC.\?.. D i t kon aan de o l i e - k i ì l ~ i n s t a l l a t i e z e s r t e n gosde konen, s p e c i a c l w a t S e t r e f t hc t cont irru-draaien der :lot oren ,de 5rqn6st ofca smeerolie Toor-acicn e;; de van k t perseE 1 gEvordt-räe a r b e i d s p r s s t at i e . I s t u s a c h c n bleef demi b e p r k t e provisoris c hs elec t r i c it e it svooyz i e n i c g ge3rekkig en onregelmatig, zoodat de ervan vemachte v e r l i c h t i n g d e r zargan n i e t vrje1 betcekende?Ta v e e l geharrewar were op 21 A p r i l h i e r v a n dal= ook & f e e s t a p t e n , Tederom 710nUergrocdscki:, overgegaan t o t h e t i n b e d ~ l j f s t e l l e n van de k l e i n e t u r b i r E - i n s t a l l a t i e d e r Goudsche ZîachînaLe Garenspinnerij (G.Ii3.G. 1 , e e n en ander en onder l e i d i n g Fan den adjunct-diPectcur eenige a b t e n a r e n Eer Gum. Lichtfabrieken. Een r o o t e v e r b e t e r i n g i n Oe eneïgie-levering,xdzl upr t o t 1 8 u u r , t r a d h i e d o o r in; de o l i e motoren werder. nu zog gebruik% t o t 13 uur en kon6en dan v e r d e r g a s t o p t b l i j v e n , hetgeen z i c h onmiddellijk u i t t e i n h e t brandstof- en smeerolie-verbruik, vielbie b i j de e e r s t e ree ï i n g respectieveìiyd 230 L i t e r en 8 L i t e r p e r e t z a a l bedroegen en bij de aieuwe TE&?+ l i n g i 0 0 L i t e r en 5 L i t e r .
f
1
-9 Een dreigend gebrek aan smeerolie moest eveneens onder oogen worden gezien. Pogingen: h i e r i n t e v o o r z i e n , uerden bekroond met h e t verk-i.:jgsn van 250 l i t e r sneerol% uit een door Uei; b e z e t t e r i n beslag: genoni-ri voorraad. Op 22 k p i l werden de U.bC.en J u l i a nesckoal t o t z i e h n h c i s ingerzcht y maart oe het nocdig Ras wede-om enkele t o e v o e r l e i d i n gen i n t e schakelen, Betgevil de b e l a s t i n g van 780C $ o t 2006 m3 perJ etmazl deed s t i j g e o t o t 2003 a 2500 m j p e r etmaal. Door h e t inbouwen van s e n i g e t u s s c h e n a f s l u i t e r s werd z o o r e e l mo,eli& h u t inschakelen ven e x t r a Coévoerloidingen beperkt. A l met a l mosst T-oortdurend gewaaM r o r d s n t e g e n een alles omvezgooienäv e v e o ~ i c h t s v e r s f o r i n g ; ; de voorz i e n i n g , zooals nu g e r e g e l d , iïits een ccmp-onis, Zat stond- o f viel met &e s t a b i l i t e i t der s a e n s t e l l e n d e f s c t oreo. 0s 28 Agz9.l kon geconstateerd worden, d a t ook de p a r t i e e l e e l r c ü r i c i t e i t c - o o r z i e haai- k l n C c i - of koieas i n g doof de G.M.G. z i r l r t o moest doorkomen; m e e r m i e n v i e l de s t r o o d e v e r i n g u i t m e t a l l e g w o l g e n van dien; slesr i z f o m t i o wegem de moriEjkheden Fan stooj-ouden bij k:.t s t o k e n met bruiikooi ,event u e e l i n conbinrtis m e t *eer. Op S Wlei 1945 werd bij g e m e h t vernomezi, Qat, volgens a f s p a e k tusschen G e a l l i e e r d e n en b e z e t t e r azn h e t b e z e t t e d e e l van Eoiland oea. kolen g e ï e v c ~ Czouden a o n ï e n en er gereede kans bestond, dat R o t t e r d m r e e d s op ~ i i j d a g ,4 Nei d e a . v . , weesr stTooiï zcu gaan l e v e r e n voor de meest v i t a l e bedri-erì. . Op 3 K e i 1945 b e z i c h t t e n de Gem- Licht-. f a b r i e k e n Gouda, ùat op 4 Mei d. a. v - t u s s c h e n 9 en I C uur dc spanning weer zou aorden opguzet door de Roti:erdamsc\he c e n t r a l e , doch men kon n i e t d e f i z i t i a f toezeggen, d a t h e t waterleidingbedrijf dan weer op volle capacit e i t zou kunnen afnemen. Afgesproken werd iìaaroa h e t volgende: De ~ r i n - ~ a t e r d i s t r i b u bli;;ft ~ i e voorloop i g gehanGhaafd op dezelr'áe b a s i s als bes t a a n d en z a l zoodr.2 nogelijk to-c meer nomal e verixouáinLen oygevoerd R-azaden y evenwei
-i 0-
met open oog voor d8 beperkte voorraden valn h u l p s t o f f e n , z o o a l s k l u i t k a l k . De L i c h t f a b r i e k e n z u l l a n onverwijld b e r i c h t e n , zoodra weer de l e v e r i r , g Goor RottsTdan inderdaad n o m a 1 wordt Op 4 Mei 1945 b e r i c h t t e n de GemLichtf a b r i e k e n , d a t , i n afFijking van h e t t e v o r e n voorloopig gemelde, door- Rotterdam s l e c h t s stroom geleverd zou warde? van 10 UUF t o t 1 9 uur; of' deze r e g e l i n g ook voor den Z a t e r d a g en Zondag zou gelden, kon n i e t worden medegedee Id. U i t een en a n d e r blijkt duidelijlc, d a t de s t r o a m l e v e r f n g door Rotterdam e r i n d i e dagen nog z e e r ongewis u i t z a g , zoodat van een d e f i n i t i e v e onschskeling i n de w a t e r l e v e r i n g r,og gaen sprake kon zijn. V e l werd de verstgaande consequentie getrokken, t . w . d a t bes l o t e n werd d r i n k w a t e r t e v e r s t r e k k e n van 1'73 u u r t o t 1 6 u u r , t e m : de r e e d s geldende reg e l i n g voor de u i t z o n d e r i n g s g e v z l l e n gehandhaafd b l e e f van 6 UUT t o t 18 uurBij l a t e r e persoonli7le i n f o r m a t i e ter bevoegd2 p l a a t s e b l e e k , dat ook des Z a t e r dags en Zondags door Rotterdam g e l e v e r d zou worden a l s op a r d e r e dagen; e v e n x e l w e r d e r de nadruk opgelsgc?, dat n i e t s nog d e f i n i t i e f kon wordei v a s t g e s t e l d 2 3 de geheele lever i n g nog s t e e d s a l s u i t z o n d e r i n g beschomd moest worden. De kalkvoorTaad 02 4 Mei 1/45 s t r e k t e ' , bij een v e r b r u i k vaa de op dien datum TCTe i s c h t e hoeveelheid pao 5 t o n p e r s e e k , zog voor % weken. T o t d a t op 4 E e i de e e r s t e c a p i t u l a t i e b e r i c h t e n ons b e r e i k t e n , welke op 5 Mei d. a. v. werden bevestigd. I n de e e r s t e vreugde-roes vrerden ook de binnenkomende b e y i c h t e n over de kolenvoorz i e n i n g d e r Rotterdamsche c e n t r a l e zonder meer als waar geaccepteerd; o.a. zou r e e d s h e t e e r s t e s c h i p met k o l e n t e r p l a a t s e aangeevenkonen zijn. Bij ;radere i n f o r m a t i e b l e e k wel a l spoedig, dat deze mededeeling o n j u i s t w a s ; i n f e i t e werd b e r i c h t , d a t nog geen pond k o l e n v o o r d i t bedrijf was aangevoerd. Volgens
-11-
de meening van de GemeLichtfabPieken kwam daardoor de l e v e r i n g van de e l e c i r i s c h e eneg i e door Rotterdam weer geheel op l o s s e schroeven t e s t a a n ; de GemeentelidJke C e n t r a l e s t e l d e z i c h om deze Peden v o o r om m t de bes c h i k b a r e brandst;oP zoolang b i j t e d r a a i e n Van de bezeiniet de i n s t a l l a t i e d e r G.M.G. t i n w a s 1 2 0 t o n kolen t e gebPuiken,doch deze f e s t c n d hoofCzakeliJk u i l . b r i k e t t e n 8.2. D i t was wederom een reden om aan Ce t o e n bes t a a n d e d i s t r i b u t i e van $ r i n k v a t e r voorloos i g n i e t s t e verande-en, a l t h a n s n i e t voord a t z e k m h e i d orntwnt stroomlevering en/of 1eTering van k l u i t k a l k i n den n a a s t e n toekûast v c ï z f k e r d WELSB a c t e r i o l o g i s c h ondeizoek van hs t gedislTibueePde drinkwater aan de p e r i p h e r i e o e8. 4Eirugerlaan) gaf z e e r t ô v r n d e n s t e l l e n d e r e s u l aten. Volgens mrdedeelinh ven het r a d i o - s t a t i o c Bemijzeild 1'eder;lznd op 9 Mei 134.5, zoudo;^^ de e e r s t e schepen met kolen en levensmict d-t?len i n Rotterdam zijn aangekomen. I 1 Blei C.a.ut S e r i c h t t e n ons de Gem. L i c h t f a b r i e k e n , op de b e t r e f f e n d e i n f o m a t i e , det iîc t R o t t e r d a s che c" l e c t r i c i t z it s-bedrijf nog guen kolen had ontvangen. H i e r u i t exî u i t het Tolgende rnoge blijken, dat a ond+&s alle r a a r schijnende geruchten ,de k o l e n p o s i t i e d e r stroomleverende overheidbedrifierì op 1 1 ?&?i 1945 nog volkomen un-safe WZS.
Op I I e n 12 Mei vEy(?cn p e r bedrijfsgroep Opsabare ilutsbedripen pogingSn i n h e t werk g e s t e l d om de l e v e r i n g van k l u i z k a l k t e beTorderen; eveneens m r d de behoefte aan deze h u l p s t of s p e c i a e l a a n h e t p l a a t s e l i j k a l i l i t a i r Gezag kenbaar gemaakt mt verzoôir om. bsmiddeling inzake de V E noemmogelijklaeden es in- e n u i t v o e m c r q z n i n g e n , b o v e n d i e n no een vertegenwoordiger van ae A.DoW-S..Clle i caag ai Branch t e Rotterdam, Loopende Fa8 nog steeds de v i a h e t NedePlandsch Verkoopkantoor van Kalk ingestelde pogin& 2epx verkrijging v a 50 t o n k l u i t k a l i r van de kalkzandsteenfabriek t e H ille gom.
8
16 Mei 1945 b s r i c h t t e n de G.-KL- L i c h t f a nog b z f e k s n , dat de R o t t e r d e m e h e G e c t r a i s geen molecule s t e e n k o l e n had. ontvangen e n , volgens h a a r zeggen, u i t s l n l t e n d s t o o k t e op achtergehoudeni? kolen. Bij p c r s o o r ; l t k Sszoei ezn ee Bouvmaterialenhei?dcl LuTyten t e Lekkezkerk S l e e k h i e r nog + 50 t o n k l c i t k a f k a a a x e z l g ts zijn;Teliswaar Troopendeels geblusc2.t en dus soedervo?-mig,‘ doch oogenschijnli;% b r u i k b a a r oor onthardirigsdosleinden. Ceze 50 ton k l u i t h l ’ s r TELC?en OP h e t p o q e t s t l o r , a f g e l e v e r d . 07 18 I l e i I945 b ô r i c t t t e r i de Gen-LicStf a b r i g k s n , d a t er, i.v.la. CLe ~crbeterfngvan de k c l e n p o s i t i e VID de Rotterdamsche Ver,trale, voor <e a J a t e r l e i d i n g 5 ~ ~ r i ~ 24~ euur n achn voräen0 t e r e e r stroorz a I ~ z g c ~ ezou ,:sC-ct=n w.-G u : Ce v a t e r a f g i f t e a l s v o l g t t e Tegelen: v a O t o t 24 vstr a l i e v i t a l e bedTipen als eeraer g e l 7 G E C d ; van 8 t o t -i uur c i ~overigen, Evenals de aeng e s l o t e n bu tengeneerten. Door CexadeesckE vrachtnagcns Tertien 2000 kg. D i c a l i t e geLracht vemocdeliJk 3ed o e l d v o o r o n t h e r d i n g van watsr. Nadere getezzzke o n t b r a k i , g t h r c l , zsodat noch d;ae”nE&irn van a f z e n d e r , Yoch d i e n s Dedoelingen duidel2jlsi gemzakt r e r a e n . Proeven , n e t d i t C a l i f o-nische proCuct genomen, G ó 6 a z i e n , d a t het v o o r de trarischijnliJb: beoogde onthard i n g r i e t b r u i k b a a r was. Op e e n bespiclciag met den B u i g e m e s t e r van Gouda, op i 9 J u n i 1945, Terd Ca =oeelijkì P;atwlcnEring h e l d onder oogen g e z i e n v ~ ì een a a n a l l e c e t e g o r i g n &:durende h e t geheele e b maal. Ea ovôrleg m c t iie P h a m a c e u t i s c h e Insppectis V E E Be BolkegezondkreiC, traarbij de zorgvekkende p o s i t i e dep k l u i t k a l k t e r s n r a ke W 6 - d (iebracht CE W e r d geWeZsL OP Ge ConSeq u e n t i c s voor h s t g ~ v a fde bedrijfsvoorraa6 ’ h i e m a n u i t g e p u t er, de aanvocr nog n i c t hers t e l ? . mocht zijn sn evenssris i n o v s r l e g met & Gem- L i c h t f a b r i e k r n terzake v&n de g a r a n t i e van 24 u r i g e s % r o o n l e v c r i 2 g , mzrà i n EI: &a> 02 .rolgen6 ondErhoud m e t der, S a r g ~ r o ~ r dz st~~
2
-13v o l g e n t e v o o r s t e l L i z g gegeven van de bestaands mogelijkheden: ie. E r w o r d t Szsdurende h e t geheele etmaal wat e r afgegeven e n normaal onthard.Met de sanvezige v o o r r a a d kalk kan het bec?rijf daiz + 4 tueken v o o r u i t . 2e Er wör4t s ï r t e r afgegeven TroIgens de nu bestaande ze;^ Ling EJ normaal onthzrd. De voorpoai! k a l k s t r e k t dan oor i 6 weken. 3e* E r wordt 24 i:ur w a t e r afgegeven, on2er een opgelEg.de r a r b r c i k s b c p a r k i n g t o t 50% van het zorrnael v$r5?uik, EZI. e r wordt onthzrä t o t + I 9 a 20 I3.g~. £ifban(;,er_de van de neCLevërking van F f u & m t - r s (meìke, z o o a l s reeds wera opgemr"kt, n i e t hoog Prerti aangeslagen) z a l met de beschikbare v e r z i c h t om Ce kalkt-oorrzac? aan t e v ~ i len. De bestaande voedfng van het l e i d i n g n e t b l i j f t geha.ndhaafÜ m~?; u i t schakeling der- r i n g l e i d i n g e n , o-dat bij overnat i g verbruik- e e n a u t omat i e c h e dru!mern i n d e r i n g intreetit. Besloten werd over t e gaan t o t de oiiaer 35 badoelde r e e e l i n g , ingzande Zateraag, 27 J U X i 1945.0
