EPZ: Pure Kracht
N.V. Elektriciteits-Produktiemaatschappij Zuid-Nederland EPZ
Uit aarde, water, vuur en lucht halen wij pure kracht waarmee wij ons dagelijks verwarmen, verplaatsen en verzorgen
E
L
E
M
E
N
T
E
N
Vuur
Aarde
Met vuur kunnen we water koken: de basis van onze welvaart. Kokend water levert de stoomkracht waarmee we machines aandrijven. Zowel onze kern- als kolencentrale werkt volgens dit principe.
Uranium Een natuurlijke delfstof die veel en wijdverspreid voorkomt. Uranium is splijtbaar in een kernreactor. Omdat daar veel energie bij vrijkomt, is uranium een belangrijke bron die in de wereld één op de zes mensen van elektriciteit voorziet.
Water Zonder water geen stoom. En zonder water geen koeling. Met dit element springen wij spaarzaam om. De stoom uit onze centrales wordt gecondenseerd tot water en opnieuw gebruikt. De Westerschelde levert de benodigde koeling.
Steenkool Deze delfstof bestaat grotendeels uit koolstof. Steenkool is miljoenen jaren geleden ontstaan uit plantaardige resten die door aardlagen zijn samengeperst tot een harde, brandbare stof. Ruim voorhanden en goed voor honderden jaren energie. Aardgas Koolwaterstofverbindingen, zoals methaan, propaan en butaan zorgen ervoor dat dit gas goed brandt. Aardgas bevindt zich diep in de grond in de poriën van gesteenten. Het is samen met uranium, aardolie en steenkool een van de belangrijkste energiedragers.
2
Lucht Gewas Uit de aarde groeien planten die we gebruiken om ons te voeden, te kleden, te huisvesten en: te verwarmen! Biobrandstoffen worden steeds belangrijker. Ze zijn een bron van duurzame energie.
Als lucht beweegt, kunnen we duurzame energie oogsten. Aan de Zeeuwse kust waait het vaak, een prima plek om windturbines te plaatsen. De lucht in Zeeland is volop in beweging en erg schoon. Ook daar zijn we zuinig op. De rook die onze schoorsteen uitgaat, maken we eerst zoveel mogelijk schoon.
Pure kracht. Voor mensen, door mensen
M E N S
4
&
T E C H N I E K
Voor u maken wij al meer dan dertig jaar veilige, betrouwbare en schone stroom. U gebruikt het 24 uur per etmaal. Thuis, onderweg en op uw werk. Onze medewerkers zorgen ervoor dat uw pc zoemt en de deurbel rinkelt. U slaat onze stroom op in de batterij van uw mobiele telefoon.
Natuurlijk, wij zijn een commercieel bedrijf. Toch komen economische overwegingen ná veiligheid. Als aan alle veiligheidsvoorwaarden is voldaan voeren wij een economisch verantwoord bedrijf. Met oog voor de kosten en de omgeving en met achting voor de wens van de klant.
Wij werken zorgvuldig en willen dat onze omgeving zo weinig mogelijk van ons merkt. Daarom verbeteren wij voortdurend onze prestaties en leveren we graag een bijdrage aan tal van milieudoelstellingen. Veiligheid staat voorop bij al onze handelingen, besluiten en overwegingen. Pas als we zeker weten dat iets veilig is, gaan we tot actie over.
Voldoen aan de wensen van onze klanten en aan de eisen van de maatschappij betekent werken volgens het duurzaamheidsprincipe. Verantwoord omgaan met mensen, reststoffen, emissies. Rekening houden met het heden, met respect voor de toekomst. Wij hebben de mensen, wij beheersen de techniek. Wij voldoen in de behoefte aan veilige, betrouwbare en betaalbare stroom.
Wij putten kracht uit een diversiteit aan bronnen
E N E R G I E B R O N N E N
EPZ is een kleine elektriciteitsproducent die werkt met een groot aantal energiebronnen. Het diversificeren van energiebronnen maakt ons flexibel en onafhankelijk. Hoewel onze installaties bescheiden van omvang zijn, leveren wij een relatief groot aandeel van de nationale productie van elektriciteit. Zo’n vijf procent komt van EPZ. Ongeveer de helft hiervan komt uit de kerncentrale. De andere helft maken we uit steenkolen, gas, biomassa en wind. Spreiding van bronnen vergroot de leveringszekerheid en maakt ons minder afhankelijk van één brandstof.
Kernenergie 515 MW Kernenergie is belangrijk voor ons als bedrijf én voor de samenleving. Een kerncentrale produceert geen broeikasgassen; maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstoffen (kolen, olie, gas) en de beschikbaarheid van zonne-, wind- en waterkracht. De ‘brandstof’ uranium is er volop, de veiligheidsaspecten
6
schaal gebruik van alternatieven om onze stroom te ‘vergroenen’. Biobrandstoffen nemen de rol van kolen over. Met het bijstoken van bijvoorbeeld maïsoverschotten, cacaodoppen en hout wekken we duurzame energie op. We worden daarmee minder afhankelijk van steenkool en beperken de uitstoot van extra broeikasgassen. Bovendien passen we overbodige agrarische reststoffen nuttig toe.
Aardgasenergie 18 MW zijn goed onder de knie en voor het afval zijn goede voorzieningen voorhanden.
Kolen- en bio-energie 427 MW Naast onze kerncentrale staat een kolencentrale. Hoewel steenkolen nog steeds de belangrijkste brandstof zijn, maken we op steeds grotere
We wekken ook stroom op met aardgas. Onze kleine gascentrale zorgt voor extra capaciteit bij piekvraag of spanningsdip.
Windenergie 12 MW Tenslotte, omdat het op de Zeeuwse kust vaak waait, benutten we ook de wind voor duurzame energiewinning. Op ons windturbinepark staan vijf grote windturbines die veel vermogen leveren.
De techniek is veilig en maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstofreserves
K
E
R
N
E
N
E
R G
I
E
De techniek is veilig, maakt ons minder afhankelijk van fossiele brandstofreserves en is bovendien schoon en klimaatvriendelijk: een kerncentrale stoot geen broeikasgassen uit. Tenslotte is uranium ruim voorhanden. En dat kernafval dan? Het beheren en beheersen van het kernafval is één van de belangrijkste onderdelen van het productieproces. Technisch gesproken is het afval geen vraagstuk, maar maatschappelijk gezien vraagt het veel aandacht. Verderop in deze brochure gaan we daar dieper op in.
turbines aan te drijven die met generatoren elektriciteit opwekken.
Veiligheid De nucleaire kettingreactie is met één druk op de knop te stoppen en in geval van storingen schakelt de centrale automatisch uit. Hiervoor zijn vele systemen aangelegd die dubbel, of soms zelfs driedubbel, zijn uitgevoerd. Door het ontwerp leidt een storing tot afschakeling van het proces (fail-safe). Het is zeker dat ook wanneer alle hulpmiddelen (elektriciteit, menskracht en stoom) zijn weggevallen, de centrale toch veilig uit bedrijf gaat.
Controle en toezicht Kernenergie is een veilige manier van stroom maken. Er is goed internationaal (overheids)toezicht en de hele industrie is er op gericht om te leren van elkaar. Voortdurend worden installaties en methodes verbeterd. Als er incidenten zijn geweest, hoe klein ook, worden die in alle openheid gemeld en besproken. Technische verbeteringen worden tussen bedrijven gedeeld.
Onze splijtstof
8
De energie wordt opgewekt met warmte die is verkregen door kernsplijting. De ‘brandstof’ in onze kerncentrale is uranium en noemen we splijtstof. Meestal wordt deze splijtstof gemaakt van “verrijkt” natuurlijk uranium. Daarnaast
wordt gerecycled uranium gebruikt die teruggewonnen is uit door EPZ eerder gebruikte splijtstof. Het uranium wordt tot tabletjes geperst die in gesloten buizen worden gedaan. Deze ‘splijtstofstaven’ worden in het reactorvat van onze kerncentrale geladen. Vervolgens wordt een kettingreactie op gang gebracht door neutronen in de uraniumatomen te schieten. Als een uraniumatoom splijt, schiet hij neutronen weg die weer nieuwe uraniumatomen splijten. De hitte die daarbij ontstaat, wordt gebruikt om met een stoomcyclus
De kerncentrale is een van de veiligste fabrieken in ons land. Er is vanaf het begin al goed nagedacht over wat er allemaal zou kunnen misgaan, ook door onheil van buitenaf. In de loop der jaren is de kerncentrale op basis van nieuwe inzichten steeds veiliger gemaakt. De centrale is onder meer bestand tegen overstromingen, gasexplosies, neerstortende vliegtuigen en aardbevingen. Bovendien is er goede bewaking in en rond het complex. De operators van de kerncentrale worden regelmatig getraind. Net als piloten trainen onze operators allerlei situaties in een simulator. De beoordeling van hun prestaties is streng.
Onze kerncentrale
Productieproces Veilig afgeschermd door staal en beton bevindt zich in het hart van onze kerncentrale de “kern” 1. Hierin wordt warmte geproduceerd. Die ontstaat door het splijten van uraniumkernen, de splijtstof. De warmte wordt opgenomen door water van de nucleaire kringloop dat onder hoge druk circuleert door het reactorvat 2. Met de warmte wordt stoom gemaakt in de secundaire (niet-nucleaire) kringloop van de stoomgenerator 3. De stoom drijft een turbine 4 aan. Die zit op een as die een generator 5 aandrijft. De stroom die de generator opwekt wordt aan het elektriciteitsnet geleverd. De stoom wordt in een condensor 6 gekoeld tot water. Dat koelen gebeurt door koud oppervlaktewater uit de Westerschelde 7 langs het stoomsysteem te voeren. Dat is kortweg het productieproces in de kerncentrale.
10
werkt precies zo als in het echt. Zelfs het meubilair en uitzicht op de Westerschelde is gekopieerd!
De nucleaire wereldstandaard Ons bedrijf wordt voortdurend bezocht en gecontroleerd door onafhankelijke deskundigen van buitenaf. Dat gebeurt door onze eigen Nederlandse overheid, het atoombureau uit Wenen (IAEA) of door collega’s uit andere landen. Zo is EPZ lid van de World Association of Nuclear Operators (WANO), de internationale organisatie waarbij vrijwel alle kerncentrales zijn aangesloten. Door deze organisatie wisselt men operationele ervaringen uit. Naast vakbekwaam handelen toetsen we in de simulator ook stressbestendingheid in uitzonderlijke situaties. Alles wordt nagebootst: routine-handelingen, kleine en grote storingen. De simulator van ‘Borssele’ staat in Duitsland in een speciaal nucleair trainingscentrum. Het is een exacte kopie van de regelzaal en alles
Op deze manier krijgen wij inzicht in onze eigen prestaties ten opzichte van anderen. Toezicht en internationale uitwisseling van ervaringen en kennis zorgen voor transparantie, openheid en een veiligheidscultuur waarin kritiek en continu verbeteren van prestaties heel gewoon zijn.
Elektriciteit is er altijd, dag en nacht
Volgens het woordenboek is elektriciteit ‘energie, opgewekt door wrijving, warmte, scheikundige werking of magnetische inductie’. In het dagelijks gebruik kennen we elektriciteit als krachtbron om te verwarmen en aan te drijven.
12
levensstandaard mede dankzij de permanente beschikbaarheid van elektriciteit. Miljarden mensen willen ook een beter leven. De vraag naar stroom is dus groot. De uitdaging om al deze mensen in meer of mindere mate aan te sluiten op het elektriciteitsnet is enorm. De grondstoffen en middelen waarmee stroom wordt opgewerkt, zijn beperkt. Alle mogelijkheden waarmee stroom kan worden gemaakt zullen we hard nodig hebben. Tegelijk zullen we de effecten op het klimaat en onze leefomgeving moeten beteugelen.
Een leven zonder elektriciteit is in onze samenleving niet meer voor te stellen. Stroom is er altijd, dag en nacht. Als het er in uitzonderlijke gevallen er een poosje niet is, staat alles stil en zijn we ontredderd. Toch wordt stroom minder vanzelfsprekend als je beseft wat je er voor moet doen om het te maken. Er zijn grote installaties voor nodig om voor iedereen genoeg op te wekken en fijnmazige netwerken om het op de plaats te brengen waar je het nodig hebt.
elek·tri·ci·teit (de ~ (v.)) 1 energie, opgewekt door wrijving, warmte, scheikundige werking of magnetische inductie
Dat maakt werken voor een elektriciteitsproducent tot een verantwoordelijkheid. EPZ beseft dat en houdt er daarom een beleid van verduurzaming op na.
Van de ruim zes miljard wereldbewoners hebben er twee miljard een stopcontact waar permanent voldoende stroom uitkomt. Nog eens twee miljard hebben wel stroom, maar zouden meer of vaker stroom willen
hebben. Die overige twee miljard mensen hebben geen stroom en leven vaak in barre omstandigheden. Vele miljoenen mensen genieten een hoge
Met respect voor mensen, bronnen en omgeving zet EPZ de beste en schoonste technieken in om veilig en economisch verantwoord elektriciteit op te wekken.
Pure kracht uit puur natuur
KOLEN- & BIO-ENERGIE
Net als de kerncentrale wordt de kolen-eenheid voortdurend aangepast aan de nieuwste inzichten en stand der techniek. Overigens is de naam ‘kolencentrale’ niet helemaal terecht omdat er steeds meer biobrandstoffen worden ingezet die steenkolen uitsparen. De centrale is hiervoor ingrijpend aangepast, het meestoken van biobrandstoffen is een hele kunst vanwege de aparte eigenschappen ervan. Zowel de kolen als de biobrandstoffen worden van ver aangevoerd. De kolen komen per schip, net als het grootste deel van de biobrandstoffen. Vanaf het kolenpark, herkenbaar aan de grote bergen steenkool en de immense transportinstallaties, gaan ze op de lopende band naar de vuurhaard. Zowel de kolen als de biobrandstoffen worden voor verbranding geschikt gemaakt door ze te vermalen tot poedervorm of snippers.
Verbranden en milieu Daarna volgt het verbrandingsproces in de ketel. Door de ketel lopen pijpen, waarin water wordt verhit tot stoom waarmee turbines worden aangedreven. Aan de turbine staat de generator gekoppeld die de stroom levert.
14
Het meest in het oogspringend zijn: • Elektrostatische filters om fijn stof (vliegas) te vangen. Dat wordt hergebruikt als bouwgrondstof. • Een rookgas-ontzwavelingsinstallatie, waarin verzurende zwavelbestanddelen worden omgezet in gips. Ook dat wordt hergebruikt als bouwmateriaal. • Een katalysator (DeNOx-installatie) waarmee het eveneens verzurende bestanddeel NOx wordt omgezet in onschadelijk stikstof. • Een 180 meter hoge schoorsteen, waardoor de gereinigde rookgassen (hoofdzakelijk waterdamp en CO2) hoog in de lucht worden gebracht zodat ze niet neerslaan.
Onze brandstoffen Bij het verbranden ontstaan stoffen die het milieu zouden kunnen schaden. Die worden zoveel mogelijk opgevangen of omgezet in onschadelijke stoffen. Om dat te kunnen doen, is de kolencentrale uitgerust met de best beschikbare milieutechnologie. Bijna de helft van wat je aan de buitenkant kunt zien, heeft op de een of andere manier te maken met het voorkomen of beperken van milieuoverlast.
Zowel steenkolen als biobrandstoffen zijn afkomstig van organische materialen. Het grote verschil is dat steenkool miljoenen jaren lang in de aarde samengeperst lag opgeslagen. Biobrandstof doet er op zijn langst enkele decennia over voor het wordt verbrand, namelijk de tijd die het duurt voordat een boom gekapt wordt. Om die reden praten we over een lange en een korte cyclus. Beide brandstofsoorten veroorzaken CO2-uitstoot. Echter, bij de lange
Onze kolencentrale
Productieproces In de vuurhaard in de ketel 1 worden vermalen kolen 2 verbrand. Met de biomassa installatie worden biobrandstoffen 3 toegevoegd. Met de hitte wordt water dat door pijpen in de ketel wordt gepompt, omgezet in stoom. De stoom drijft onder hoge druk de turbine 4 aan. Hieraan zit de generator 5. De stroom die de generator opwekt wordt aan het elektriciteitsnet geleverd. Door de condensor 6 wordt de stoom gekoeld tot het weer water is. Door de condensor wordt koud oppervlaktewater uit de Westerschelde 7 gepompt. Het afgekoelde water wordt opnieuw door de ketel geleid. Verder kent het proces nog tal van milieuinstallaties. De rookgassen passeren eerst de katalysator (DeNOx) 8. Daarna worden de bouwgrondstoffen vliegas en stof afgevangen 9 en passeert de rook een rookgasontzwavelingsinstallatie 10. Hier wordt zwavel uit de rookgassen gehaald en omgezet in gips dat wordt gebruikt in de bouw. Pas dan gaan de gereinigde rookgassen de schoorsteen uit.
16
is van klimaatverandering. Men vindt het daarom beter om gebruik te maken van brandstoffen uit de korte CO2-cyclus. EPZ streeft naar de inzet van 300.000 ton biobrandstof.
EPZ en het klimaatbeleid Ons bedrijf is medeondertekenaar van het convenant “Kolencentrales en CO2-reductie” tussen de ministers van Economische Zaken en VROM en de elektriciteitsproductiebedrijven. Er is afgesproken dat energiecentrales 5,8 miljoen ton CO2 minder zullen uitstoten in de periode 2008-2012, voornamelijk door meer biomassa in plaats van kolen in kolencentrales te verstoken. cyclus duurt het zeer lang voordat kooldioxide weer wordt opgeslagen in de aarde. In de korte cyclus haalt een boom weer net zo veel kooldioxide uit de atmosfeer als er is ingebracht bij de verbranding ervan. Er is dus sprake van evenwicht. Wetenschappers veronderstellen dat het in de atmosfeer brengen van deze fossiele kooldioxide één van de belangrijkste veroorzakers
De reductie van de uitstoot van het broeikasgas CO2 is onderdeel van het mondiale klimaatbeleid, vastgelegd in het Kyoto-protocol dat in 1997 op de VN-klimaatconferentie werd opgesteld. Met het verdrag zijn de meeste industrielanden overeengekomen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen ten opzichte van het niveau in 1990. Nederland moet zes procent minder uitstoten.
De wind is van iedereen en zal altijd blijven waaien
W
18
I
N
D
E
N
E
R G
I
E
Windenergie is favoriet bij afnemers van duurzame stroom. Een relatief eenvoudige installatie, geen brandstofaanvoer of afvoer van reststoffen. En de lucht die langs waait blijft even schoon!
groene energie per jaar, genoeg om tienduizend huishoudens van stroom te voorzien.
De wind is van iedereen en zal altijd blijven waaien...
Bovendien vermijden we de uitstoot van 11.000 ton CO2. De kleinste windturbine heeft een vermogen van 0,75 MW, de andere vier turbines elk 2,75 MW.
Naast onze centrales is een statig windturbinepark verrezen. In verhouding leveren we met maar weinig molens toch veel stroom; het zijn forse knapen. In totaal leveren de vijf windturbines 30.000 MegaWattuur (MWh)
Onze windturbines staan in het industriële landschap van het Sloegebied, dus passen ze goed in de omgeving. Hier is de hinder door geluid, beweging of slagschaduwen minimaal.
Aardgas is een krachtige en kostbare brandstof
A A R D G A S E N E R G I E
20
De reserves zijn beperkt, de prijs is gekoppeld aan die van aardolie en dus vaak hoog. Alleen als de vraag naar elektriciteit erg hoog is, schakelen we onze gasturbine bij. Ook wordt zij gebruikt op momenten van schaarste. Bijvoorbeeld om een dip in de netspanning te compenseren of als er grote vraag is naar stroom. Onze gascentrale heeft één heel groot pluspunt: je kunt hem razendsnel in bedrijf nemen. Als de markt vraagt, kunnen wij onmiddellijk draaien.
Wij dragen een speciale verantwoordelijkheid voor onze reststoffen
R
E
S
T
S
T
O
F
F
E
N
Kernafval Per jaar produceren wij ongeveer iets meer dan één kubieke meter hoog radioactief afval. Over de gehele levensduur van de kerncentrale van 60 jaar is dat een hoeveelheid die gemakkelijk opgeborgen kan worden. Het is maar weinig omdat we ongeveer 95% van onze verbruikte splijtstof kunnen recyclen. In een zogenaamde opwerkingsfabriek laten wij onze oude splijtstof ‘schoonmaken’. Het grootste gedeelte van dit oude uranium is namelijk niet gespleten en kan opnieuw in brandstof-staven worden gedaan. Slechts vijf procent van het uranium wordt als onbruikbaar hoog radioactief afval afgescheiden. Deze bescheiden hoeveelheid afval laten we mengen met glas, waardoor het niet weg kan spoelen of lekken. Dit glas wordt weer goed verpakt in roestvrijstaal en opgeslagen in een grote betonnen bunker. Het fel oranje gebouw staat vlak bij onze kerncentrale.
Het vraagstuk
22
Het is technisch gesproken niet moeilijk om kernafval veilig te hanteren en te behandelen. Het vraagstuk schuilt in de lange tijd dat het afval gevaarlijk blijft voor mensen. Je moet voor tienduizenden jaren maatregelen nemen om het af te zonderen van het milieu. Radioactiviteit verdwijnt uit zichzelf. Dit
De andere oplossing is garanderen dat je het materiaal voor tienduizenden jaren veilig kunt opbergen. Internationale studies wijzen uit dat opbergen in stabiele, diepe aardlagen de grootste garantie geeft op eeuwigdurende isolatie van gevaarlijk afval uit het milieu. Technisch kunnen we zo’n eindberging realiseren, maatschappelijk wordt dit nu nog moeilijk geaccepteerd.
Kolenreststoffen Ook de kolencentrale produceert reststoffen. De meeste restproducten kunnen worden opgevangen en hergebruikt.
verschijnsel wordt uitgedrukt in halfwaardetijden. Dat is de tijd die het materiaal nodig heeft om de helft van zijn straling kwijt te raken. Het vraagstuk lost zich dus vanzelf op, het duurt alleen heel erg lang. Er moet dus een antwoord komen op de vraag hoe je voorkomt dat dit afval weer terugkeert in het milieu. Dat kun je doen door het afval zelf onschadelijk te maken. Verreweg de mooiste oplossing waar veel onderzoek naar wordt gedaan. Dit zogenaamde transmutatie-onderzoek is op zich veelbelovend, maar staat nog in de kinderschoenen.
Zo worden de assen van het verbrandingsproces toegepast in bouwstoffen. De bodem- en ketelas worden gebruikt in de wegenbouw, vliegas wordt uit de rookgassen gefilterd en verwerkt in beton. De zwavelbestanddelen in de rookgassen worden in een reinigingsinstallatie gebonden met kalk waarna gips ontstaat. Ook dat vindt zijn weg naar de bouwstoffenindustrie. Omdat de rookgassen ook een katalysator passeren, worden verzurende stikstofoxiden omgezet in onschuldig stikstof. Deze stikstof wordt samen met kooldioxide, waterdamp en enkele andere bestanddelen via de schoorsteen afgestaan aan de atmosfeer.
EPZ, pure kracht
EPZ is al in de jaren tachtig opgericht maar bestaat in haar huidige vorm pas sinds 11 mei 2001. Op die datum zijn de Brabantse en Limburgse centrales uit het ‘oude’ EPZ afgesplitst en overgegaan naar Essent. Deze splitsing was een gevolg van de liberalisering van de elektriciteitsmarkt. Nu is EPZ een zelfstandige Zeeuwse elektriciteitsproducent.
Zij kunnen beide beschikken over de helft van onze productiecapaciteit. EPZ wil een goede werkgever zijn voor alle medewerkers. In Zeeland zorgt EPZ voor hoogwaardige (technologische) werkgelegenheid. EPZ weet zich goed staande te houden in de dynamische geliberaliseerde elektriciteitsmarkt. Door solide en sobere bedrijfsvoering wordt er winst gemaakt. Dit geeft vertrouwen in de toekomst.
Alle bedrijfsactiviteiten zijn geconcentreerd in Borssele, de plek in Zeeland waar al sinds de vroege jaren zeventig stroom wordt geproduceerd. Essent en DELTA Nutsbedrijven zijn ieder voor vijftig procent onze aandeelhouder.
Colofon Tekst: ZW3 Communicatie, Krimpen aan den IJssel
Fotografie: Ruden Riemens, Middelburg
U vindt meer informatie over EPZ en stroom maken op www.epz.nl
Vormgeving: Chris Cras Reclame, Lekkerkerk
Drukwerk: Drukkerij Goos, Ouderkerk aan den IJssel
Productie: november 2006
Zeedijk 32, 4454 PM Borssele Postbus 130, 4380 AC Vlissingen Telefoon 0113 - 356 000 Website: www.epz.nl E-mail:
[email protected] Tekst: ZW3 communicatie, Krimpen a/d IJssel Fotografie: Ruden Riemens, Middelburg / ABC-Press, Amsterdam / Het Hoge Noorden, Leeuwarden Vormgeving: Chris Cras Reclame, Lekkerkerk Drukwerk: Drukkerij Goos, Ouderkerk a/d IJssel
