Nummer 2 Juni 2013 2013 Het Federatie Katern bevat publicaties van elkaar, over elkaar en voor elkaar. Deze leesservice verschijnt elke 2 maanden.
INHOUD 2. Wat nu? 4. Symbolen in de liturgie 6. Pastorale Zomer: mind-fulness of mind-emptiness 7. The Passion 9. Samenwerking van koren op komst? 9. Superkits bij Eerste Communieviering 11. Herdenkingsviering Helmin Wiels 12. Wat blijft er nog over? 13. Pastor van Reisen 65 jaar priester
Wat nu? Pinksteren is voorbij. Hoe hebben we dat doorgebracht? Hebben we de tijd gehad om er over na te denken wat voor een feest dat eigenlijk is? Misschien heeft het weer daartoe aangezet. Je kon toch niet echt weg omdat het weer er zich niet echt voor leende. En soms krijg je daardoor tijd om over het een en ander na te denken. Of gaat - zonder na te denken - bij Pinksteren onze gedachte meteen uit naar Pinkpop of naar festivals in Middelburg, Den Bosch, Enschede, Erp, Raalte, enz.? Pinksteren is voor ons (de paters Eba’a, Waffo en Wijnen) een heel bijzonder feest. Onze congregatie is gesticht op Pinksteren in 1703. We heten “Congregatie van de H. Geest en van het Onbevlekt Hart van Maria”. Wereldwijd zijn we met ongeveer 3000 leden, die in 60 landen actief zijn. Onze doelstelling is een missionaire. Laten zien en ervan getuigen, dat het woord van God met de hulp van de H. Geest een inspiratiebron kan zijn om je in te zetten om van deze wereld en deze maatschappij iets moois te maken. Met het Pinksterfeest als ons patroonsfeest en met de H. Geest als onze patroon hebben we wel een klinkend voorbeeld van hoe wij door zelf enthousiast te zijn anderen enthousiast kunnen maken. En met zijn allen (3000 in 60 landen) valt er echt wel het nodige te bereiken, waar we anderen een grote dienst mee kunnen bewijzen. Pinksteren is natuurlijk niet alleen voor Spiritijnen een bijzonder feest, maar voor alle volgelingen van Jezus. de verschillende kerken en kapellen van de Federatie is dat ook gevierd met vieringen die toch wat extra’s hadden. En R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 2
dat met reden. Pinksteren wordt gezien als de stichtingsdatum van de kerk. Immers zo’n 2000 jaar geleden kwamen een stel apostelen naar buiten, dat zich al een hele tijd niet meer in het openbaar durfde te vertonen uit angst dat ze opgepakt zouden worden, omdat ze enkele jaren volgelingen van Jezus waren geweest. Die bange mannen bleken al hun schroom verloren te hebben. Ze waren op die dag wel op een bijzondere manier onder invloed en wel van de H. Geest. En die maakte er een heel spektakel van volgens de Handelingen: wind en tongen van vuur. In elk geval was het voldoende ongewoon en spectaculair om drommen mensen aan te trekken. Wat die mensen vervolgens te horen en te zien kregen, was waarschijnlijk niet wat ze hadden verwacht. Maar wel is duidelijk, dat de mannen (de Apostelen) die ze daar hoorden en zagen, een enorme invloed op het leven van die mensen gingen krijgen. Wat overkwam hun? Ze kregen daar verhalen te horen, waardoor ze tot in het diepst van hun hart geraakt werden en waar ze wat mee konden. Ze werden er zo door geraakt, dat ze er niet over konden zwijgen. Overal waar ze voorbij kwamen op hun weg naar ,vertelden ze er vol enthousiasme over aan iedereen die het maar horen wilde en zelfs aan hen die niet geïnteresseerd leken. Ze moesten gewoon hun verhaal kwijt! De mensen die hen hoorden werden op hun beurt weer enthousiast en moesten het ook weer aan anderen kwijt. Wij hebben net Pinksteren achter de rug. Hebben we zelf op het Pinksterfeest van dit jaar iets meegekregen van dat enthousiasme van de menigte van zo’n 2000 jaar terug? Dan zou het mooi zijn als dat ook tot uitdrukking zou worden gebracht rondom ons. Het zou mooi zijn als ook wij er niet over zouden kunnen zwijgen. De Federatie Maria Magdalena zou het goed kunnen gebruiken. En wees eerlijk. Het evangelie heeft ons echt wel iets te bieden! Haalt wat je doet niets uit in de hedendaagse samenleving? R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 3
Vindt je dat echt? Zeg dat niet te snel! De H. Geest kan rare dingen doen met mensen, maar Hij vindt het wel prettig als die open staan voor Hem. Het zal blijken, dat we onder Zijn invloed veel meer kunnen bereiken dan we van onszelf ook maar zouden kunnen vermoeden. Laat je maar eens onder Zijn invloed komen, en je zult het zien. Waarom zouden we er ons zo druk over maken? Nu gewoon omdat we echt wel willen, dat onze wereld een plaats wordt waarin we echt gelukkig kunnen leven! En daar kunnen wij onze bijdrage aan leveren, zeker weten. Frans Wijnen, moderator
Symbolen in de liturgie De redactie van het Federatiekatern heeft mij gevraagd om wat uitleg te geven bij de verschillende symbolen in de liturgie. Ik heb wel even moeten nadenken hoe ik dat zou aanpakken, want waar en hoe begin je? In mijn boekenkast staan twee dikke delen ‘missarum sollemnia’ van J. Jungman S.J. En daar ben ik maar in gaan neuzen. Het werd steeds leuker wat je dan allemaal ontdekt of herontdekt, want we hebben natuurlijk wel het nodige meegekregen tijdens de theologie studie. Ik begin maar met het kruisteken. Daar beginnen we onze vieringen tenslotte mee..
1. 2. 3. 4.
In de naam van de Vader en de Zoon en de heilige Geest Amen
R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 4
De woorden zijn ontleend aan de opdracht van Christus aan de leerlingen: ‘Doopt hen in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest’ (Mt.28,19). We beginnen de heilige handeling van de Eucharistie in de kracht, die door het kruis van de Heer komt van de drieëne God: Vader, Zoon en heilige Geest. Door de dood aan het kruis heeft Jezus Christus ons verlost. Daarom is het kruis het teken van onze verlossing en beginnen we er onze vieringen mee. We zijn gedoopt in de Naam van die God: De bedienaar van de doop zei toen: ‘Ik doop jou in de naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest’. We noemen de Drie-eenheid niet alleen, maar maken er ook een gebaar bij, een teken: In de onze rooms-katholieke traditie is dat van het voorhoofd naar de borst en dan van de linker naar de rechter schouder, die we aanraken met de vingers van de rechterhand, de duim naar binnen gevouwen. (In de kerken van het oosten gaat het via hoofd en borst van de rechter naar de linkerschouder). Zo wijden wij onze hele persoon toe aan de drieëne God en vragen wij zijn zegen over de viering waar we mee beginnen. Ook al oud is het gebruik om vóór het Evangelie wordt gelezen met de duim drie kleine kruistekens te maken op het voorhoofd, de mond en de borst. De voorlezer tekent dan ook nog een kruisje op het Evangelieboek. De oorspronkelijke betekenis van dit gebruik zal wel zijn: bescherming en hulp vragen bij het contact met het gewijde woord. De priester die het Evangelie gaat lezen zegt bij het maken van de kruistekens zacht: ‘Almachtige God, zuiver mijn hart en mijn lippen, sterk mij om uw evangelie te verkondigen’. In de middeleeuwen legde men dit gebruik ook uit als bescherming tegen de boze vijand, die het zaad van het woord van God uit de harten van de R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 5
toehoorders wil rukken. (Uit de uitleg van de parabel over de zaaier in Lucas 8: ‘Het zaad is het woord van God. Die, op de weg, zijn zij, die geluisterd hebben. Maar dan komt de duivel en rooft het woord uit hun hart weg, opdat ze niet door te geloven gered worden’ . Onze bisschop J. van den Hende maakt na de evangelielezing met het Evangelieboek een kruisteken over de gelovigen. In onze zondags vieringen zingen we na het evangelie vaak: ‘U komt de lof toe, u het gezang, u alle glorie, o Vader, o Zoon, o heilige Geest, in alle eeuwen der eeuwen.’ Dit terwijl het boek aan de kerk wordt getoond door degene die er uit heeft voorgelezen. Maar dan zonder dat kruisgebaar. Ook wordt het kruisteken gezien als een toepassing van het woord van de apostel Paulus: ‘Ik schaam mij niet voor het evangelie’ (Rom.1,16). Ofwel: we willen het woord dat Christus ons gebracht heeft, aanvaarden met ons verstand, belijden met onze mond en vooral trouw bewaren in ons hart. Willem Froger
Pastorale Zomer: mind-fulness of mind-emptiness De zomer staat weer voor de deur. Na een lang en koud voorjaar verlangen velen naar een warme en lange zomer. Eindelijk de broodnodige vitamine D opdoen in het niet meer hoeven. Afstand nemen, loslaten en leeg worden lijken daarvoor de meest geëigende woorden. Empty, leeg is jouw agenda, leeg zijn de zorgen voor jouw werk van morgen. Even mag je jouw eigen gedachten op niets richten, mag je jouw gedachten richten op je liefsten. Het lijkt wel alsof dan de tijd stil komt te staan. Je tijd hebt voor elkaar, een wandeling, een bezoek aan een verre vriend of vriendin, voor .... In de vele vakantieverhalen die ik hoor legt men dikwijls ook een bezoekje af aan een kerk. Naar binnen glippend, ontvluchtende de drukte of de hitte. Even zitten en een kaarsje opsteken. Even stil worden en denken aan degenen die je lief zijn, die thuis zijn gebleven, die om je gebed vroegen. Je ziet ze als het ware voor je in jouw gedachten. Ze worden er helemaal mee gevuld. Stil geworden, lijkt de tijd een andere werkelijkheid te worden. De tijd geeft je de ruimte om die stilte toe te laten, om te luisteren naar jezelf. Het geluid R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 6
van andere mensen die ook kaarsjes komen opsteken gaat aan je voorbij. In gedachten ben je opgenomen in de stilte van dat moment. God zij dank zou de een zeggen, even toegewijd aan wat je dierbaar is zou een ander bedenken. Je gedachten .... die gaan door je heen, zien soms de volheid van leven, de vraag om aandacht van je naaste, misschien wel de wens om werkelijk gezien te worden. Je gedachten gaan ..... En dan ga je verder, even bij jezelf geweest, even opgenomen geweest in de stilte, even jouw gedachten leeggemaakt en gevuld met wensen en dromen. "Kom we gaan weer verder, want de kinderen willen een ijsje," zegt de echtgenote /echtgenoot. Ontwaakt uit je gedachtenstroom sta je op, echt genoten heb je er van. Het is weer tijd om je te goed te doen aan vitamine D en het ijs. Opgeladen stap je de hitte en drukte in. Je gedachten zijn weer gericht op wat je verder wil doen in deze vakantie met elkaar. Lekker smaakt het goddelijke ijsje. Heeft u er ook zin in? Prettige vakantie toegewenst. Pastor Ton Halin
The Passion 2013 Op Witte Donderdag 28 maart 2013 werd voor de derde keer het muziekevenement The Passion georganiseerd. Dit keer georganiseerd in Den Haag. Bisdom Rotterdam stelde voor de parochies binnen de Federatie H. Maria Magdalena busvervoer naar dit evenement beschikbaar. Ondanks de vele activiteiten die plaatsvonden in de Goede Week binnen de parochies van de federatie, was de belangstelling voor dit evenement groot. Een groot aantal parochianen hadden zich ervoor aangemeld. Nadat er een aantal mensen op het laatste moment waren afgehaakt, vertrok de bus vanaf R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 7
verzamelpunt Rotterdam Zuidplein, met toch zo’n 33 personen aan boord richting Den Haag. Jongeren van de M25 groep uit Hoogvliet en parochianen van de parochies de H. Drie-Eenheid, de Emmaüsgangers, de Sint-Augustines en de Onze Lieve Vrouw van Lourdes waren hierbij vertegenwoordigd. De reis vervolgde zich eerst naar de H. Paschalis Baylon kerk (parochie H. Drie Koningen) in Den Haag, waar er een Pontificale Eucharistieviering plaatsvond ter herdenking van het laatste avondmaal. De viering werd voorgegaan door de bisschop Mgr. Van den Hende. Het was een mooie goedbezochte viering, onze groep kon nog net een plaatsje in de kerk bemachtigen. Wat zeer indrukwekkend was om te zien, is dat de viering ook door een groot aantal jongeren werd bezocht. Na de viering vervolgde de reis zich naar de Hofvijver in Den Haag, waar het muziekevenement zich afspeelde. Ondanks de immense kou die er die avond heerste, was een menigte van mensen op het evenement afgekomen. Het muziekevenement vertelde aan de hand van hedendaagse popnummers het verhaal van het lijden, sterven en opstanding van Jezus. Ook trok er een stoet met een groot verlicht kruis door de stad. De verteller van het paasverhaal was Jörgen Raymann. Acteur René van Kootens speelde de rol van Jezus, zangeres Anita Meijer vertolkte de rol van Maria en Jim Bakkum de rol van Petrus. Na afloop van het evenement vertrok de bus weer richting opstapplaats. Bisdom Rotterdam nodigt u allen uit om mee te denken en praten over de toekomst van het muziekevenement The Passion. Ook in het geval u niet mee ben geweest en toch u bijdrage wilt leveren is u mening welkom. Bij voldoende belangstelling worden plaats en datum nader bekend gemaakt. U kunt zich hiervoor opgeven bij Frondely Urselita (frondely_urselita @hotmail.com)
R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 8
Samenwerking van koren op komst? Daar was het opeens: paaszaterdagvond 2013: Het migrantenkoor van de Emmausgangers zingt in de Augustinusparochie. Je kunt je ogen niet geloven; alsof het een doelbewuste actie is in het kader van de federatievorming. Nee, dat was het niet. Het was een spontane actie, uit nood geboren. Met dank aan de zangers voor hun bereidheid en inzet. En misschien moet het zo wel gaan, de groei van samenwerking. Maar: laat die ene actie ons niet doen juichen en ons optimistisch maken over het verloop van het groeiproces in de federatie. Alleen al op het gebied van koren leven er in mijn eigen fantastische Sint Augustinusparochie een paar dringende behoeftes die in de federatie nog niet aan de orde zijn gekomen: een pianist(e) die afwisselend met de huidige pianiste het kinderkoor, de Superki†s kan begeleiden, een organist(e) voor vieringen met samenzang en een dirigent die in de toekomst de huidige dirigent van het gregoriaans koor kan vervangen. Sommige van die vraagstukken bestaan al te lang. Er zijn gedachten om de oplossing buiten de federatie om te gaan zoeken. Maar als die nou eens in de federatie zelf beschikbaar is……………. Zijn er in andere parochies ook wensen op dit gebied? Wie neemt er actie? Ad Besems
Superkits bij Eerste communieviering Enkele maanden geleden kregen wij van de ‘Heilige Drie-eenheid’ de vraag of ons kinderkoor De Superkiŷs bij hun 1e Communieviering zou kunnen zingen. Men had van Pater Charles gehoord, dat wij zo’n mooi kinderkoor hebben. Na de eerste contactproblemen (wie is er verantwoordelijk, e-mails die het niet doen enz.) kwam uiteindelijk een repertoire tot stand. R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 9
De 26 1e Communiekanten van de Kruisvinding zouden ons koor tijdens het zingen ondersteunen. Helaas lukte het niet, om samen met de 1e Communiekanten van te voren te oefenen. Op 26 mei om 09.30 meldden onze 17 kinderen zich bij de organist in de ‘Heilige Drie-eenheid’. Gelukkig klikte de samenwerking tussen het kinderkoor en de organist meteen. De kinderen moesten er even aan wennen, dat ze iets minder snel moesten zingen, en de organist moest af en toe improviseren, maar daarna ging het goed. De 1e Communiekanten waren prachtig gekleed en kwamen in een processie de kerk binnen, terwijl het kinderkoor het lied ‘Wij zijn samen onderweg’ zong. Tijdens de viering zongen de kinderen vol enthousiasme en ook de kerk zong spontaan mee. Na een prachtige viering verlieten de 1e Communiekanten de kerk, terwijl iedereen ‘Ga je mee’ zong. Na de viering had men voor ons broodjes en drinken klaar staan. De Superkiŷs kregen na afloop veel complimenten en er werd afgesproken, dat er na de zomervakantie contact zou worden opgenomen, om vaker samen te werken. Wij willen iedereen voor de prachtige viering, de bloemen, de broodjes en het drinken bedanken, maar vooral ook de ouders van de Superkiŷs, die ervoor gezorgd hebben, dat de kinderen in de ‘Heilige Drie-eenheid’ konden zingen. Käthe Gras-Langeslag
R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 10
Herdenkingsviering Helmin Wiels Iedere viering die plaatsvindt in de parochie van de H. Drie-Eenheid is speciaal en bijzonder te noemen. Dit was ook op dinsdagavond 14 mei 2012 het geval. Op initiatief van parochianen van de H. Drie-Eenheid, heeft het Kabinet van de Gevolmachtigde Minister van Curaçao op die avond een herdenkingsviering georganiseerd voor de overleden politicus Helmin Wiels in de Kruisvindingskerk te Rotterdam. Hij was de fractieleider van de grootste regeringspartij van Curaçao. In samenwerking met het parochiebestuur werd op korte termijn alles in het werk gesteld om de herdenkingsviering tegelijk te laten plaatsvinden met de herdenking op het Caribische eiland. In de kerk waren rond de honderd mensen aanwezig. Onder de aanwezigen waren enkele familieleden van de heer Wiels, die niet naar Curaçao konden afreizen voor de begrafenis. Ook mensen die hem van vroeger kenden en een aantal vertegenwoordigers van de Antilliaanse en Arubaanse gemeenschap in Nederland, waaronder ook gevolmachtigd minister van Aruba Edwin Abath en Glenn Helberg van het Overlegorgaan Caribische Nederlanders (OCaN). Ook een aantal vaste parochianen van de parochie toonden hun belangstelling. Namens Bisdom Rotterdam waren drs. H.M.W. Egging en de perschef Francis Wout aanwezig, die goed in gaten hielden of de aanwezige pers niet zijn boekje te buiten ging. Pater Charles Eba’s leidde de ingetogen viering in het Papiamento, dat door de aanwezigen verrassend werd bevonden, maar toch ook op prijs werd gesteld. Er zong voor de gelegenheid een speciaal in het leven geroepen mannenkoor. De viering werd door de Antilliaanse en Arubaanse gemeenschap zeer gewaardeerd. Een gemeenschap, die toch sterk vertegenwoordigd is onze federatie. De herdenkingsviering was voor de gemeenschap toch een gelegenheid om ‘ook ver van huis’ onderling hun medeleven te kunnen betuigen en elkander tot R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 11
steun te zijn door samen te kunnen bidden. Voor en na afloop van de viering konden de aanwezigen het condoleance register tekenen en was er gelegenheid om de familie te condoleren en na te praten. Voor belangstellenden is de viering vastgelegd op dvd. Verzoeken voor inzage kunnen gericht worden aan het parochiebestuur van de H. Drie-Eenheid.
Wat blijft er nog over? Als gepensioneerd leraar van de R.K.-M.T.S. te Rotterdam denk ik nog vaak met weemoed terug aan de fijne tijd die ik op deze school heb doorgebracht. De lessen waren op een behoorlijk niveau en alle leerlingen hadden nog vóór het eind van hun studie al een baan. Hoewel van de ruim 300 leerlingen er een flink aantal ‘andersdenkend’ was, had onze school toch een duidelijke katholieke signatuur. Eén van de vele kenmerken was o.a. de sfeer rond Kerst. De aula was feestelijk versierd en op het podium stond een levensgrote kerststal. Deze aparte sfeer werd ook door de ouders bijzonder gewaardeerd. Op de laatste dag voor de kerstvakantie was er ’s morgens eerst een Eucharistieviering gevolgd door een gezamenlijke kerstlunch en ’s middags een gezellig samenzijn met diverse spellen en wedstrijden. Aan die tijd kwam een einde toen het kabinet vond dat er een te groot aantal kleinere scholen was. De scholen werden daarna samengevoegd tot ‘leerfabrieken’. Na een noodgedwongen fusie verlieten wij na enige tijd het pand waarna korte tijd later de letters RK van de gevel werden gezaagd. De geschiedenis herhaalt zich thans in een andere vorm. Nu volgt een aanval op de Publieke Omroep PO, waaronder ook de KRO valt. Hoewel van behoorlijk niveau moet het aantal omroepverenigingen sterk verminderen. Het kabinet heeft al besloten dat de RKK na 2015 zal verdwijnen uit het publieke bestel. De container met de letters RK raakt al aardig vol. De KRO, die zich hard maakt voor levensbeschouwing, wil dat zoveel mogelijk programma’s van de RKK blijven bestaan, waaronder dus ook Kruispunt, de Eucharistievieringen en het gebeuren op het St-Pietersplein. Hiervoor moeten dan wel de nodige euro’s beschikbaar zijn want als het
R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 12
een beetje wil mogen we “Boer zoekt Vrouw” straks op Marktplaats gaan zoeken. Maar wat doen we hiertegen? Door hun goede programma’s draag ik de KRO al vele jaren een warm hart toe, reden waarom ik ook lid van deze vereniging ben. Velen weten echter niet dat je voor slechts € 10,- per jaar al lid van de KRO bent. Door met uw lidmaatschap de KRO te versterken zullen we niet zo gauw onder de voet worden gelopen. Dus toets: www.kro.nl of bel 0900 600 6001 Joop Garama, prochiaan Emmaüsgangers KRO-ledenraad afd. Rotterdam
Pastor van Reisen 65 jaar priester Mij werd gevraagd of ik namens de parochie U wilde feliciteren met uw vijfenzestigjarig priesterjubileum, want ik zou u wat langer kennen dan menig aanwezige hier, dat klopt ook wel. Ik heb even geaarzeld, maar toch ja gezegd, want er zijn genoeg redenen om U te bedanken voor wie U bent en wat U betekend hebt als pastor hier in RotterdamZuid. Ik maak het niet lang, want ik denk dat menigeen naar koffie verlangt maar iets, moet er wel gezegd worden……. Neem al die jaren dat U katechese gaf op het Montfoort- college. U werd als katecheet en pastor zeer gewaardeerd door leerlingen, ouders en docenten. Ik heb daar vaak over gehoord ook van rector Sjef Hilgers. Graag wil ik U ook herinneren aan de kontakten met de pastores van Zuid, te beginnen met uw betrokkenheid bij de inwijding van deze kerk alsook de R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 13
assistenties die u verleende in de diverse parochies. Zeker mag niet vergeten worden de persoonlijke kontakten met de pastores. Ik noem er maar een paar en denk aan pastor Leo van Paassen, Pastor Zondag, Pastor Nijs, Pastor Froger en ook dat van mijzelf. Het was een goede tijd. Natuurlijk was er ook teleurstelling en verdriet in al die jaren, vorig jaar nog de ziekte en het overlijden van uw huisgenote, niemand ontkomt daaraan. Nu bent U 65 jaar priester en 92 jaar jong. Nog altijd gaat u voor in vieringen dan hier dan daar. Het gaat wat langzamer maar nog altijd met veel inspiratie zeker ook via uw preken.. Voor dat alles zijn wij en vele anderen u heel dankbaar. Een oud-leerling van het Montfoortcollege, tevens parochiaan en vrijwilliger in deze parochie wil die dank namens ons allen dan ook graag met een kleine attentie vertolken. Ria van Steen
Redactie Karin Janze Jack van Ewijk
Kopij Kunt u insturen naar:
[email protected]
Herman van den Adel Hans Uijlenbroek
Verschijningsdata 2013
Sluitingsdata kopij
2 september 1 november
15 augustus 10 oktober
nummer 3 nummer 4
R.K. Federatie H. Maria Magdalena – Federatiekatern 2 14