NOVA ENTREEBEWIJS
NIEUWSBRIEF VAN DE ENTREEOPLEIDING VAN ROC NOVA COLLEGE JAARGANG 7 – NUMMER 12 – JUNI 2015
Houvast met nieuw diploma Praktijk is een belangrijke pijler van de niveau 1-opleiding. Dat blijft zo, ook voor studenten die komend studiejaar starten. Nieuw is dat zij worden opgeleid in een studie richting, een uitstroomprofiel, en dat ze moeten voldoen aan andere diploma-eisen.
In augustus 2016 verandert de niveau 1-opleiding Arbeidsmarktgekwalificeerd assistent (AKA) in entreeopleiding, heeft de minister van Onderwijs bepaald. Zij wil studenten een overzichtelijker opleidingsaanbod bieden en een betere aansluiting op de arbeidsmarkt. Wij leiden al vanaf augustus 2015 op voor een entreediploma. Wat een student moet weten en kunnen is per uitstroomprofiel beschreven in kerntaken, werkprocessen en competenties, vakkennis en vaardigheden. Wat vinden onze medeopleiders, de bedrijven, hiervan? Hoe begeleiden zij stagiairs? En wat leren zij hun in de praktijk? H&M, Grote Houtstraat in Haarlem ‘Nieuwkomers leren als eerste hoe we met elkaar omgaan, de H&M-filosofie’, vertellen de department managers Cill Sikteoeboen en Sylvia Blom. ‘En het werkt, want H&M is uitgeroepen tot beste retailwerkgever van
2015’, vertelt Sylvia trots. In een onlinetraining leren stagiairs in vogelvlucht alles over het bedrijf. Cill: ‘En we koppelen nieuwelingen aan een buddy, een medewerker die ze een week lang wegwijs maakt en aan wie ze alles kunnen vragen.’ Sylvia: ‘Zelf nadenken en verantwoordelijkheid nemen, vinden we belangrijk. Een stagiair die op de dag zelf pas aangeeft eerder weg te willen, vragen we eerst welke afspraak hiervoor geldt en wat het betekent voor het team als ervan wordt afgeweken.’ Cill: ‘Als we motivatie en inzet zien, dan kan er veel. Voor stagiairs die extra moeten oefenen met Nederlands, zoeken we een plek in de winkel waar dit kan. Loopt het privé niet lekker, dan denken we mee. Toch gebeurt het ook dat we grenzen moeten stellen: tot hier en niet verder. Je moet ze soms echt opvoeden.’ Lees verder op pagina 2
3 De waarde van stagiairs 7 ‘Ik vermeed ook contact met klanten’ 8 ‘Onze studenten weten niet waar ze
goed in zijn’
Bij H&M kunnen stagiairs kennismaken met verschillende retailprocessen. Sylvia: ’Moeten ze voor hun opleiding kennis hebben van de goederenstroom, dan lopen ze mee met de collega’s van de goederen. En wie een artikelpresentatie moet maken, brengen we in contact met onze visual merchandisers. Sommigen hebben daar oog voor dus wie weet, ontdekken we nieuw talent.’ Fiatdealer Halan in Heemstede Stagiair Janus Bauer loopt pas twee maanden rond op de werkvloer bij leermeester Leen Hoogvliet. ‘Ik wil alles leren over automotoren, daarom loop ik stage bij verschillende dealers. Hier kan ik meekijken en leren. Bij het vorige leerbedrijf moest ik al snel productie draaien en dat was stressen.’ Leen: ‘Het lukt Janus wel, hij heeft de juiste motoriek voor het vasthouden van gereedschap én liefde voor het vak.’ Leen is eerste monteur/diagnosespecialist en hij begeleidt al jaren stagiairs. ‘Zo’n prachtig vak breng ik graag over. Ik juich het toe dat de eisen voor het entreediploma nadrukkelijker zijn omschreven. Dit geeft mij houvast bij het geven van opdrachten en het beoordelen. Als leermeester heb ik een voorbeeldfunctie, ik moet ze kunnen aanspreken dus grappen en grollen laat ik over aan collega’s. In het begin moedig ik stagiairs aan veel te vragen. En wie dat niet doet, spreek ik erop aan, want vaak durven ze niet. Later geef ik ook opdrachten. Uit oogpunt van veiligheid is netjes werken belangrijk, maar meestal zijn jongeren wat nonchalant. Om ze scherp te houden, laat ik ze vertellen hoe ze een opdracht willen aanpakken. We leren ze ook servicegericht werken. Na een onderhoudsbeurt even de automatten uitkloppen of de voorruit schoonvegen.’ Praxis in Velserbroek ‘Ze behandelen mij als een van hen en willen me echt iets leren’, vertelt stagiair Anne Lotte de Boer. Haar praktijkbegeleider, verkoopmedewerker Jeroen Zuidervaart is ook tevreden, want hij heeft Anne Lotte zojuist een seizoenscontract Lees verder op pagina 5
AGENDA diploma-uitreiking Lelyweg
29 juni
diploma-uitreiking Nassaulaan
30 juni
diploma-uitreiking Hoofdweg zomervakantie
1 juli
4 juli – 23 augustus
2 ENTREEBEWIJS – JUNI 2015
De waarde van stagiairs Bruno Giebels, ondernemer en voorzitter van de IndustrieKring Haarlem, verwijst regelmatig bedrijven in zijn netwerk door naar de entreeopleiding. Voor het uitbesteden van een kortdurende klus of voor een stageplaats. Hij is groot voorstander van leren buiten de deur. ‘Het is hun eerste ervaring in een werkomgeving, met ritme en samenwerken met volwassenen. Dat is van onschatbare waarde.’ Vijf redenen waarom bedrijven – volgens Bruno – moeten investeren in stagiairs. 1 Ze leveren werk. Als je openstaat voor hun leerproces en tijd investeert, krijg je er een prestatie voor terug. 2 Stagiairs zijn potentiële kandidaten voor een dienstverband. In mijn branche zijn medewerkers met technische kennis en uitstekende sociale vaardigheden schaars. Via stages speur ik naar deze talenten. 3 Jongeren maken deel uit van onze samenleving. Een bedrijf of organisatie ook: je maakt een product of levert een dienst voor de samenleving. Opleiden zie ik daarom als onderdeel van de bedrijfsvoering. 4 Een nieuw – jong – gezicht is goed voor een team. Het brengt een andere dynamiek en er kunnen vriendschappen ontstaan. 5 Je leert van jongeren. Ze kijken anders tegen de wereld aan. Hun kijk is vaak verfrissend en brengt je op nieuwe ideeën.
3
‘Je moet
stagiairs soms echt opvoeden’
MAAK Haarlem Schuren, plamuren, schilderen en wanden plaatsen. De entreestudenten van het Nova Technisch Leerwerkcentrum verrichten vooral klussen voor MAAK Haarlem. Maar mede-eigenaar Jelle Hondema overweegt erkend leerbedrijf te worden, zodat hij ook stagiairs kan begeleiden. MAAK is een proeftuin voor 3D- en maakondernemers in de Waarderpolder. De voormalige gemeentewerf is een dertiger jarenpand dat wordt omgetoverd tot meerdere bedrijfsruimtes. ‘Perfect voor deze studenten. Er kan weinig mis gaan en lukt iets niet meteen, dan doen ze het nog een keertje over.’ Jelle vindt het een win-winsituatie: ‘Ik breng ze wat bij en zij leveren een prestatie. De studenten zijn van goede wil en dat vind ik het belangrijkste. Ik ben niet vergeten dat ik vroeger ook stage heb gelopen.’
4 ENTREEBEWIJS – JUNI 2015
aangeboden. Jeroen: ‘Opleiden is onze maatschappelijke verantwoordelijkheid en een manier om personeel te werven. Je weet snel wat je in huis hebt.’ Jeroen plaatst stagiairs op een afdeling waarmee ze affiniteit hebben of het beste passen. ‘Anne Lotte wil kapster worden en is communicatief sterk. Zij past goed op de afdeling sanitair/decoratie waar je een creatieve inslag nodig hebt en verkoopgesprekken voert.’ Zijn begeleiding stemt hij ook af op de stagiair: ‘Anne Lotte leert snel, dus liet ik haar eerst zelf uitzoeken hoe ze opdrachten moest aanpakken. Dit past beter bij haar dan klakkeloos instructies opvolgen.’ De nieuwe eisen voor stagiairs verkoop/ retail ziet Jeroen met vertrouwen tegemoet. ‘Aan het eind werkt iedere stagiair hier zelfstandig, kent de verkooptechnieken en maakt een productpresentatie.’ Kinderdagverblijf Het Kabouterhuis in Haarlem ‘Bij de evaluatie van stageopdrachten moeten wij nu soms invullen dat een opdracht niet van toepassing is op een kinderdagverblijf. Dat de eisen straks specifiek zijn gericht op dienstverlening en zorg lijkt mij dus zinvol. Studenten weten dan ook beter waarvoor ze worden opgeleid’, vindt directeur Loes Scholten. Kinderdagverblijven zijn strak georganiseerd: kinderen hebben daar baat bij. ‘Zo’n werkomgeving past ook goed bij deze stagiairs, die helpt hen een werkritme opdoen. We kennen ook duidelijke afspraken over bijvoorbeeld doktersbezoek en telefoongebruik. Bij alle stagiairs zijn we ons ervan bewust dat een positieve benadering belangrijk is, maar bij niveau 1 nog meer. We geven ze veel complimenten en bevestigen positief gedrag vaak, zodat ze een goed gevoel krijgen over zichzelf. We laten ook stagiairs van verschillende niveaus samenwerken, zo leren ze van elkaar. Ze helpen vooral bij de huishoudelijke taken: lunch voorbereiden, afwassen, opruimen en schoonmaken. Eenmaal ingewerkt, hebben we er hulp bij.’
CATERING GEZONDE STIJL OP LELYWEG Sinds een paar maanden genieten studenten en medewerkers van de Lelyweg van belegde broodjes en verse koffie van oudstudent Moha Ben. Catering op deze locatie was een langgekoesterde wens van de Studentenraad. Moha: ‘Voorheen haalde iedereen iets uit de snackautomaat en bij de SRV-bus die friet en frikandellen verkocht. Ongezond, dus ik maak verse pistoletjes met eigengemaakte tonijnsalade of ander beleg, broodjes gezond en tosti’s. En met het espressoapparaat zet ik verse koffie.’ Moha heeft horeca-ervaring, de inkoop en bereiding doet hij zelf. In december heeft hij versneld de entreeopleiding afgerond, maar hij is nog niet toegelaten tot een vervolgopleiding vanwege zijn taalvaardigheid. ‘Ik oefen hier Nederlands en doe ondertussen praktijkervaring op. Het is een stage, hiermee overbrug ik de tijd voordat ik mij opnieuw kan aanmelden voor de vervolgopleiding. Ik droom van een eigen restaurant.’
5
AAN HET WERK
‘Van ruw metaal naar een machineonderdeel’ Oud-student Guido de Waal (21) aan het werk bij metaalbewerkingsbedrijf Dost & Van Beugen in IJmuiden 6 ENTREEBEWIJS – JUNI 2015
‘Dat je van niets iets maakt, is mooi. Ruw metaal is na bewerking opeens onderdeel voor bijvoorbeeld een tandartsinstrument of een machine. Wat ik doe heet fijn metaalbewerking. Het werk ligt op datum op tafel, en mijn chef zegt wat ik moet doen. Eerst lees ik de technische tekening, dan bedenk ik hoe ik de machine afstel en welke boor of frees ik neem. Als het werk klaar is, wordt
nagemeten of het klopt. Het verschil kan zo dun als een haartje zijn, het wordt dan toch afgekeurd. Je moet heel precies werken. Dit kan ik nu wel zo’n beetje, ik wil nog leren schroefdraad snijden. Het mooiste is een klus waarbij je moet draaien, daarna frezen, zagen of boren. Maar dat komt niet vaak voor, meestal is het al gedraaid en maak ik het af.’
PROFIEL Yunus: Bij onze eerste ontmoeting was het alsof ik in de spiegel keek. Net als Martijn was ik erg onzeker en vermeed ik contact met mensen. Ik had faalangst en daar ben ik overheen gekomen door mijn ouders te helpen in deze winkel. Het was zelfs zo dat, wanneer een klant mij om een product vroeg, ik antwoordde met nee om er snel vanaf te zijn. Terwijl het product gewoon in het rek achter mij hing! Martijn: Het was niet makkelijk om een stageplaats te vinden. Door PDD-NOS, een vorm van autisme, leg ik moeilijk contact. Ik kijk bijvoorbeeld mensen niet aan. Samen met mijn docent ben ik hier binnengestapt, ik kende de winkel van een telefoonreparatie. Yunus: Mijn moeder was erbij toen Martijn binnenkwam en zij vond dat ik hem moest aannemen. Omdat ze wist dat ik vroeger net zo was, vertrouwde zij erop dat het wel goed zou komen met Martijn. Dat hij wel los zou komen als hij eenmaal op zijn gemak zou zijn. En ze kreeg gelijk. Martijn: Eerst durfde ik klanten niet eens aan te kijken, laat staan te helpen. Nu doe ik niet anders, want dan kan Yunus de reparaties doen. Yunus: Om wegwijs te worden, liep hij eerst drie dagen per week stage. We lieten Martijn gewoon meedraaien, eerst met in- en uitpakken en opruimen en met het repareren van laptops, want daar is hij goed in. Zoals verwacht, ging hij contact met klanten uit de weg. Totdat ik op een dag bezig was, er een klant binnenliep en ik Martijn vroeg of hij deze klant kon helpen. Het ging vanzelf. Martijn: Ik vind het zelfs leuk. Ik loop er niet meer voor weg en daar ben ik trots op. Opeens gaat het leggen van contact gewoon overal beter. Yunus: Hij is snel van begrip. Het is gewoon heerlijk dat we iemand hebben die helpt, want het is hier nooit rustig. Voor openingstijd staan de klanten vaak buiten te wachten. Een hectische werk omgeving en toch blijft Martijn kalm.
Waar: Schalk GSM, Nice Passage 1, Haarlem Wanneer: 13 april 2015 Bijzonder: Ondernemer Yunus Buyukemre zag meteen dat Martijn Romkes (18) nauwelijks contact maakte toen hij zijn winkel binnenstapte en dat hij haast niet om een stageplaats durfde te vragen. Yunus nam hem toch aan en inmiddels staat Martijn alle klanten te woord in de altijd hectische zaak. Schalk GSM repareert smartphones, laptops, tablets en verkoopt accessoires hiervoor.
‘Ik vermeed ook contact met klanten’ Martijn: Van binnen ben ik dat niet altijd, maar je ziet het niet aan me. Yunus: Wel kan hij nog wat meer glimlachen als hij met klanten bezig is. Laten zien dat hij er zin in heeft.
Dat zie je niet goed aan zijn gezicht. Martijn: Yunus denkt erover de winkel uit te breiden en als het zover is, kan ik misschien hier werken. Dat zou ik dan wel doen, denk ik.
HART VOOR DE ZAAK ‘Onze studenten weten niet waar ze goed in zijn’ Het liefst werkt ze buiten het klaslokaal. ‘De boer op, naar stagebedrijven en zoeken naar de toegevoegde waarde voor beide partijen.’ Yvonne van Galen wil als nieuwe bpv-coördinator een spil zijn tussen opleiding en praktijk. ‘Stage is de manier om je talent te ontdekken.’ Waarom is een stage belangrijk? ‘Ik kan niks, hoor je onze studenten vaak zeggen. Ze weten niet waar ze goed in zijn. Ze zijn heel talentvol, maar dit is niet altijd direct zichtbaar. Een stage is de manier om dit te ontdekken. In de les werken we daar ook aan. Bij opdrachten benoemen we altijd een top, dus wat goed ging, en een tip, wat beter kan. Naarmate het jaar vordert, ontstaat dan bij studenten een beeld van hun talenten. Bedoel je dat ze kunnen vertellen wie ze zijn? Precies. In de samenleving ligt veel nadruk op de vraag wat je wilt worden. Maar onze studenten moeten eerst antwoord vinden op de vraag: Wie ben ik?
Wat verandert er bij de overgang van AKA- naar entreeopleiding? Stagebedrijven moeten stagiairs voortaan uiteenlopende taken aanbieden, zodat ze daarmee ervaring opdoen. De eisen waaraan studenten moeten voldoen voor een entreediploma zijn namelijk uitvoeriger beschreven. In leerdoelen, kerntaken en werkprocessen. Nieuw is dat studenten een uitstroomprofiel, een studierichting, kiezen. Een student die bijvoorbeeld het profiel retail kiest, moet bij een retailbedrijf stage lopen en ervaring opdoen met de werkprocessen die daarbij horen. Voor een AKA-diploma mocht je overal stage lopen en deden studenten algemene examens.
Fotografie: Alexandra Hunts, Hugo Schuitemaker, Wouter de Wit Entreebewijs is een uitgave van ROC Nova College en kun je downloaden op www.novacollege.nl/entreebewijs Reacties:
[email protected] ROC Nova College Entree, Nassaulaan 37, 2011 PB Haarlem T: (023) 530 24 94, www.novacollege.nl/entree E:
[email protected] Facebook: Facebook.com/NovaCollege Twitter: @NovaCollege
8 ENTREEBEWIJS – JUNI 2015
Wie bepaalt de leerdoelen, kerntaken en werkprocessen? Die zijn vastgesteld door het bedrijfsleven, de kenniscentra en het beroepsonderwijs. Hoe pak je die omslag aan? We bekijken per stagebedrijf of studenten daar de beschreven kerntaken kunnen uitvoeren. Ze moeten namelijk daarover vertellen en een proeve van bekwaamheid uitvoeren. Dit kan alleen als een stagebedrijf de mogelijkheid biedt om die kerntaken uit te voeren. Wat mogen we verwachten van jou als bpv-coördinator? De ene student groeit het beste in een groot bedrijf, de ander in een klein bedrijf. De kunst is om dit te weten. Cliché, maar ik ga zorgen voor een goede match tussen stagiair en bedrijf.
