NOVA DWARSVERBAND. Welkom alternatief voor eerstejaars stages

NOVA DWARSVERBAND NIEUWSBRIEF OPLEIDINGEN LAB, WELZIJN EN ZORG VAN ROC NOVA COLLEGE JAARGANG 6 – NUMMER 10 – FEBRUARI 2016

Welkom alternatief voor eerstejaars stages Door bezuinigingen in de zorg zijn er voor eerstejaarsstudenten van de opleiding Maatschappelijke zorg geen stageplaatsen. Om ze toch met de praktijk te laten kennismaken, zoeken docenten naar alternatieven. Zo hielpen studenten de cliënten met een psychiatrische beperking van De Boshoek in Velserbroek met het houden van de nationale Burendag. Het werd een groot succes.

Docent Marloes de Haan kwam op het idee tijdens haar docentenstage in beschermd wonen-locatie De Boshoek. Iedere docent van het Nova College krijgt een aantal vrij te besteden scholingsuren. ‘Ik vind het belangrijk dat ik als docent weet wat zich in het werkveld afspeelt. Voor onze opleiding geldt dat maatschappelijke ontwikkelingen grote invloed hebben op de zorgsector. De Wet maatschappelijke ondersteuning bijvoorbeeld zorgt voor een verandering van functies en taken. Het werk wordt anders georganiseerd, de opkomst van

de technologie, de steeds belangrijkere rol die vrijwilligers spelen, ik volg dat op de voet om het op mijn studenten over te kunnen overdragen.’ Handen uit de mouwen Tijdens haar eigen stage bij De Boshoek besprak Marloes de mogelijkheden voor haar studenten om op projectbasis daadwerkelijk de handen uit de mouwen te steken in deze instelling. De nationale Burendag bood daarvoor een uitgelezen kans. ‘Een dergelijk project vergt een

3 Half 7 op het station 4 Klussen in de wijk 6 Woensdag Jansdag 8 Don’t be afraid

gedegen voorbereiding. Dankzij mijn stage kon ik mijn studenten goed vertellen met welke doelgroep ze te maken kregen. Ik heb ze verteld dat het vaak mensen betreft die verbaal zwak zijn. Het was natuurlijk best spannend, ik wilde per se met mijn studenten goed voor de dag komen. Het is zo belangrijk dat ze via projecten alsnog de mogelijkheid krijgen buiten school praktijkervaring op te doen. We hebben presentaties gegeven over de omgang met mensen met een psychiatrische beperking: wat doe je wel en wat doe je niet. Het werd uiteindelijk voor studenten, docenten, medewerkers en bewoners van De Boshoek een geweldige ervaring. Er zijn al gesprekken gestart voor nog twee projecten dit schooljaar bij De Boshoek.’ Verbinding in de wijk De studenten hielpen met de opbouw, ze bakten poffertjes, ze assisteerden bij het springkussen, bij het Rad van Fortuin, ze maakten hapjes en werkten nauw samen met cliënten, vrijwilligers en medewerkers van De Boshoek. Zo werd het thema van de nationale Burendag ‘Verbinding in de Wijk’ letterlijk en figuurlijk in praktijk gebracht. ‘Onze studenten vonden dit project een verfrissende afwisseling in de vaak lange schoolweek. Ze kwamen direct na afloop met allerlei ideeën voor andere projecten, zoals een verzorgingshuis vragen of ze op vrijdag met bewoners mogen wandelen. Studenten die deze opleiding volgen zijn betrokken bij ouderen-, gehandicapten- en psychiatrische zorg. Dat maakt ze extra gemotiveerd. Bovendien gaan docenten en studenten tijdens een project anders met elkaar om. Dat heeft een absolute meerwaarde voor de sfeer in de klas. Ik ben echt heel tevreden. Al die stralende gezichten van de studenten aan het eind van de dag, het was echt prachtig om te zien.’

2 DWARSVERBAND – FEBRUARI 2016

Franka Bos (20) is eerstejaarsstudent aan de praktijkroute van de opleiding Verpleegkundige, opgezet door Foreest Medical School en Nova College voor het Medisch Centrum Alkmaar. Momenteel loopt ze twee ochtenden in de week stage op de afdeling Geriatrie. ‘De lessen sluiten goed aan bij wat er in de praktijk gebeurt.’

‘Om half zeven op station Obdam’ 05.00 uur: ‘Ik woon in Obdam. De wekker gaat om vijf uur, want zeker als je lange dagen maakt zijn een goed ontbijt en even lekker douchen belangrijk. Om half zeven stap ik in de trein, om zeven uur sta ik bij de hoofdingang van het MCA.’ 07.15 uur: ‘De overdracht van de nacht- naar de dagdienst gebeurt altijd met een kopje thee of koffie in de kleine huiskamer. De afdeling Geriatrie telt veertien bedden. Ze zijn allemaal bezet. Via een elektronisch systeem kun je de anamnese van elke patiënt inzien. Je krijgt dan precies de relevante informatie over zijn ziekte of aandoening.’ 07.30 uur: ‘We starten met het uitdelen van de medicijnen, het verzorgen van het ontbijt en de verzorging van de patiënten. De een kan onder de douche, de ander moet in bed worden gewassen. Het is flink doorwerken om alles klaar te hebben voor het artsenbezoek.’ 9.30 uur: ‘Start van het artsenbezoek. Statussen worden doorgenomen en er wordt natuurlijk gekeken of de behandeling aanslaat en of de patiënt vooruit gaat.’ 10.30 uur: ‘Koffiepauze. Even een momentje rust. Ik vind het erg fijn om op de afdeling Geriatrie te werken. Het zijn meestal zulke warme mensen. Zeker als ze wat langer op de afdeling verblijven, krijg je vaak een leuk contact. Op de afdeling Spoedeisend bijvoorbeeld zie je mensen

De dag van: hooguit een uur en dan zijn ze weer weg. Na onze pauze is het koffie en thee uitdelen aan de patiënten. De activiteitenbegeleider neemt een aantal patiënten mee naar de grote huiskamer om spelletjes te doen. Het betreft vooral braintraining.’ 12.00 uur: ‘De ochtend op de afdeling zit er op. Even eten en dan loop ik naar de klaslokalen voor de theorielessen. We hebben twee lesblokken van anderhalf uur. In dit blok mogen we ons huiswerk maken. Het is bedoeld voor zelfstudie, omdat we veel opdrachten hebben.’ 14.30 uur: ‘Tussen de blokken een kwartier pauze om een kopje thee te drinken. We hebben

nu medicijnleer. Het gaat vooral over hoe je medicijnen moet verstrekken, waarop je moet letten en het effect van medicatie op de patiënt. Het sluit goed aan op de basiszorg die ik verleen op de afdeling Geriatrie. Laatst hadden we bijvoorbeeld les over infuusverwijdering. Dat kon ik direct toepassen op de afdeling. Onder toezicht, want ik mag natuurlijk nog geen medische handelingen zelfstandig verrichten. Ik leer in de les en ik leer in de praktijk.’ 16.00 uur: ‘In de trein en terug naar Obdam. Boodschappen doen en vanavond lekker tv kijken. Ik maak lange dagen. Bovendien werk ik in het weekeinde en op koopavonden bij Action in Opmeer. Ik heb een druk leven, maar het is goed vol te houden.’ 3

Klussen in de wijk Verbinding theorie en praktijk Leren door actief te zijn. Dat is de doelstelling van het project ‘HZW in actie’. Eerstejaarsstudenten opleiding Helpende zorg en welzijn zullen naar verwachting een dagdeel in de week allerlei werkzaamheden in buurtcentrum SamenMetDeBuurt’ in het Haarlemse stadsdeel Schalkwijk gaan verrichten. De voorbereidingen zijn in volle gang.

SamenMetDeBuurt Buurtbewoners kunnen er terecht met vragen over zorg en welzijn. Er worden allerlei activiteiten aangeboden. De inzet van vrijwilligers is daarbij essentieel. Studenten van de opleiding Helpende zorg en welzijn zijn echte doeners, vijf dagen in de week school werkt niet bij deze studenten. De opleiding stelde zich daarom de vraag: hoe kunnen we de lessen meer verbinding geven met de praktijk zodat ze leren leuk vinden en de kans op uitval vermindert? Anders invullen Relatiemanager Esther van Gog van het Nova College zocht daarom contact met de leiding van het buurtcentrum in Schalkwijk, Ernst Blok. Joke Christiaans, docent verpleegkunde, is de coördinator van het project. ‘Van het ministerie van Onderwijs mogen mbo-opleidingen de begeleidingsuren anders invullen. Kwaliteit staat voorop en niet langer kwantiteit. Ik ben heel blij met deze nieuwe visie. Het stelt ons in staat een deel van deze uren extern, dus buiten school, te geven. Zo kunnen wij de verbinding tussen praktijk en theorie realiseren.’ Taaie stof gaat leven Het kost Joke Christiaans weinig moeite een aantal concrete voorbeelden van die verbinding tussen theorie en praktijk te geven. ‘Neem het onderwerp ontwikkelingspsychologie en omgangskunde. Dat is taaie stof. Maar als ze bij de kinderopvang een baby van tien maanden in

4 DWARSVERBAND – FEBRUARI 2016

hun armen hebben en zien wat zo’n kindje wel en niet kan, dan gaat zelfs die taaie stof voor onze studenten leven. Een ander voorbeeld is BUUV, een buurtmarktplaats voor en door bewoners. Zo zoekt een mevrouw van 92 iemand die haar op dinsdagmiddag naar de markt in Schalkwijk kan begeleiden, omdat ze niet meer alleen durft. De meiden van mijn opleiding willen dat meteen doen. We zijn ook benaderd door vrijwilligers die Nederlandse les aan anderstaligen geven. Moeders kunnen daar vaak niet aan meedoen omdat ze geen oppas voor hun kinderen hebben. Dat oppassen kunnen onze studenten doen. Of helpen bij de lunch en het diner, die in het buurtcentrum worden uitgeserveerd aan ouderen. Dat past weer goed bij het onderdeel huishoudkunde. Als docent ben ik bij al die verschillende acties betrokken. Ik fungeer bovendien als achterwacht. We bereiden de acties voor en na de uitvoering volgt een evaluatie met de studenten. Leren door te doen moet een onderdeel worden van de manier waarop wij onze studenten opleiden.’

LEERZAME PROJECTEN IN HOOFDDORP Studenten van de opleiding Verpleegkunde in Hoofddorp voeren praktijkopdrachten uit in verpleeghuizen: van een ochtend de activiteitenbegeleider

assisteren tot koken op een afdeling voor kleinschalig wonen. Marlou Moonen, docent Verpleegkunde, vertelt enthousiast over de inzet van haar studenten. ‘Ik zie het leerrendement stijgen, omdat studenten het leuk vinden wat ze doen. De eerstejaarsstudenten draaien in periode 1 en 2 een ochtend mee in een huiskamer of assisteren bij activiteiten in de verpleeghuizen in de buurt van de school. De derdejaars gaan een periode koken bij kleinschalig wonen groepen. Zij brengen dan ook de kooklessen in praktijk. De vierdejaars werken gedurende de lessen kwaliteitszorg aan kwaliteitszorgopdrachten van de verpleeghuizen. Deze onderzoeken presenteren ze tevens aan het personeel van deze verpleeghuizen. Een neveneffect van deze acties is dat de studenten Verpleegkunde een ander en positiever beeld krijgen van het werken in verzorgingshuizen.’

AL DOENDE LEER JE Derdejaarsstudenten van de opleiding Sociaal maatschappelijke dienstverlening vormen het Nova Stageteam. Ze krijgen allerlei opdrachten van Haarlem Effect, de welzijnsorganisatie die buurtbewoners oproept deel te nemen aan activiteiten in de wijk. Novadocent Barbara Heemskerk die de studenten begeleidt, is zeer enthousiast

over deze nieuwe manier van stagelopen. ‘Deze groep studenten zit niet op één plek, maar komt met allerlei doelgroepen in aanraking. Haarlem Effect signaleert een behoefte, bijvoorbeeld het organiseren van een kerstdiner voor ouderen en hun kleinkinderen. Vervolgens wordt het Nova Stageteam gevraagd voor de uitvoering. Onze studenten moeten daarna inventariseren, contacten leggen met alle betrokkenen, de catering regelen, ze komen kortom met alle zaken in aanraking die nodig zijn om een dergelijk evenement te organiseren. Lodewijk de Ruiter en Ingrid Swakman zijn vanuit Haarlem Effect betrokken bij dit project. We werken uitstekend samen.’ ‘Het Nova Stageteam is na een korte gewenningsfase uitgegroeid tot een soort bedrijfje’, vervolgt Barbara. ‘Deze manier van stage lopen vereist een hoge mate van flexibiliteit bij onze studenten. Maar al doende leer je. We nu bezig met het ontwikkelen van onze eigen site, waar organisaties als Haarlem Effect een aanvraag kunnen doen. Plus een smoelenboek zodat duidelijk is wie binnen het Nova Stageteam wat doet. Het is een andere manier van leren omdat het zo breed is. Bovendien worden studenten optimaal opgeleid in het veranderende werkveld van het sociaal domein. Door de bezuinigingen is het welzijnswerk aan verandering onderhevig. Het is het toekomstige werkveld van onze studenten. Geweldig deze kans om hun toekomstige arbeidsmarkt op deze manier te kunnen verkennen!’

NIEUWS Kenniscentra nu SBB Per 1 augustus hebben alle kenniscentra – in dit verband Calibris en PMLF – hun wettelijke taken overgedragen aan de nieuwe Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). Voor het bedrijfsleven werkt SBB aan thema’s als: erkenning, beroepspraktijkvorming, kwalificaties en diploma’s. Lees ook de column van Han Dahlmans, beleidsmedewerker MBO Raad op pagina 7 en kijk op s-bb.nl

Scholing herregistratie BIG vernieuwd De scholing voor de BIG herregistratie is vernieuwd. Nova College verzorgt deze scholing voor de regio Noord/West. Meer informatie op novacollege.nl/big.

Dwarsverband ook digitaal Dwarsverband verschijnt 2x per jaar. Om tussentijds nieuws te kunnen uitwisselen komt er ook een digitale Dwarsverband. Wil je Dwarsverband ook digitaal ontvangen? Mail je naam, functie en bedrijfsnaam aan Yvonne Tiemens via [email protected].

5

Woensdag Jansdag Nova College en SHDH, een stichting die ouderenzorg in Haarlem en omgeving verleent, startten september vorig jaar met één lesdag in de praktijk voor eerstejaars bol studenten VerzorgendeIG niveau 3. ‘Jansdag’ noemen docenten en studenten deze lesdag. Vijftien studenten kregen tot eind januari in de Janskliniek op woensdagmorgen theorieles, om het geleerde ’s middags in de praktijk te brengen.

Het is bijna half twaalf. Novadocent verpleegkunde Marleen van Anken verlaat het leslokaal om wat zaken te regelen. De studenten werken ondertussen rustig door aan hun portfolio. ‘We zijn gemotiveerd, de Jansdag is onze favoriete lesdag’, zegt Ginger Busgen, één van de studenten. ‘In het begin was het wennen. Alles was nieuw voor ons. In de ochtend hebben we les van Marleen en van onze SHDH docent. Of er staan gastlessen op het programma. We nemen bovendien de opdrachten door die we ’s middags uitvoeren. Na de laatste lessen gaan we op donderdag en vrijdag stage lopen op de verschillende locaties van SHDH. We weten nu wat ons daar te wachten staat.’ De juiste houding Marleen van Anken zorgde met Sonja Schoneveld, senior medewerker deskundigheidsbevordering en docent bij SHDH, voor de invulling van het curriculum. ‘Met deze nieuwe variant van werkplekleren willen we de verbondenheid tussen opleiding en praktijk optimaliseren. Dit vertelt de docent, dat zie je in de praktijk. Dat gaat hier heel direct. Onlangs hadden we het over de effecten van een verkeerde houding. Op dat moment zag ik op de gang een cliënt achter zijn rollator lopen en kon ik meteen de vraag aan mijn studenten stellen: heeft deze meneer de juiste houding? Zo kan ik nog veel meer voorbeelden noemen. Het onderwijs moet aansluiten bij wat er in de praktijk

6 DWARSVERBAND – FEBRUARI 2016

gebeurt. Dit directe contact met het werkveld, deze nieuwe variant van leren op de werkplek, draagt daar zeker toe bij. Door samen met de praktijk lessen te ontwikkelen en uit te voeren, kan er een verbeterslag gemaakt worden in het curriculum van de opleiding Verzorgende-IG. Een tweede groot voordeel van deze praktijkdag is dat studenten leren de verbinding tussen theorie en praktijk te maken.’ Jongeren inspireren Sonja Schoneveld ziet vooral voordelen bij deze nieuwe manier van opleiden. ‘Studenten maken op verschillende manieren kennis met het werkveld. Ze leren alle disciplines kennen, zowel voor als achter de schermen. Deze studenten kwamen blanco binnen. We zagen ze groeien, ze voelden zich hier thuis. Ze voerden heel enthousiast de praktische opdrachten uit. Bovendien is er verbondenheid met onze organisatie ontstaan. We hebben ze verteld over onze visie, ze leren onze cliënten kennen. De drempel om binnen SHDH stage te lopen wordt lager. We bieden in het derde jaar de mogelijkheid te solliciteren naar een bbl plek en in een later stadium de mogelijkheid om te solliciteren naar een vaste baan. SHDH moet verjongen, ons medewerkersbestand vergrijst. Dit is voor ons een manier groepen jongeren voor functies in de zorg te inspireren en te motiveren.’

Column

‘Komst SBB biedt kansen’ De stichting Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB) is sinds 1 augustus van dit schooljaar verantwoordelijk voor o.a. het erkennen en begeleiden van leerbedrijven en het onderhouden van de kwalificatiestructuur. De SBB is daarmee in de plaats gekomen van de 17 kenniscentra. Het is een ontwikkeling die kansen biedt, omdat het bedrijfsleven en onderwijs dichter bij elkaar brengt. Het is bijvoorbeeld de bedoeling dat leerbedrijven die eerst met vertegenwoordigers van verschillende kenniscentra contact hadden, nu met één SBB-accountmanager communiceren. De SBB vergroot de kans op eenduidige informatie met betrekking tot de bpv-plaatsen van studenten. Ik denk dat dit voor de leerbedrijven positief zal uitpakken. De stichting SBB biedt nieuwe mogelijkheden voor samenwerking en tussen onderwijs en bedrijfsleven en crossovers tussen sectoren. De versnippering waar eerst sprake van was, maakt plaats voor een bundeling. Die bundeling maakt het makkelijker voor landelijke organisaties en sociale partners sneller en flexibeler gezamenlijk in te spelen op maatschappelijke ontwikkelingen, bepaalde trends en vragen en behoeftes vanuit de arbeidsmarkt. Dat kan het onderwijs en dus de student alleen maar ten goede komen. Flexibeler onderwijs is belangrijk in de context van de nieuwe kwalificatiedossiers en de invulling van de keuzedelen. Kortere lijnen bieden nu eenmaal betere mogelijkheden ons onderwijs zo in te richten dat het goed aansluit bij de beroepspraktijk. Han Dahlmans, beleidsadviseur MBO Raad Voor meer informatie s-bb.nl

7

Don’t be afraid Stage in Wolverhampton Roxanne Zuidema, vierdejaarsstudent van de opleiding Biotechnologisch analist, voelt zich helemaal thuis op de Universiteit van Wolverhampton. Al is het even wennen, zeker als het Engelse laborantenjargon wordt gebezigd. Tot 1 februari 2016 loopt ze stage op het universiteitslaboratorium in het Millennium City Building.

Waarom een stageplek in Engeland? ‘Ik wist direct dat ik later stage in het buitenland wilde lopen. Het is zo’n mooie kans. Ik kon kiezen tussen Valencia in Spanje en Wolverhampton. Na een informatieavond besloot ik voor Engeland te gaan. Het had niet eens zo veel met de taal te maken. Ik versta een klein beetje Spaans, daar ligt het dus niet aan. Ik specialiseer mij in de richting Biotechnologie. Ik denk dat ik in Wolverhampton veel kan leren.’ En is dat zo? ‘Deze stage heeft een enorme toegevoegde waarde. Hoewel het soms erg lastig is. Zo volg ik op woensdag college met derdejaarsstudenten van de universiteit. Dan moet ik echt op mijn tenen lopen om de uitleg te volgen, laat staan dat ik vragen durf te stellen. Mijn stagebegeleider begrijpt dat. Het komt allemaal goed zegt hij: don’t be afraid.’

Waar ben je momenteel mee bezig? ‘Ik ben nu voor het eerst tijdens mijn opleiding bezig met het onderzoek van dierlijk weefsel. We bestuderen de invloed van bepaalde drugs op kankercellen. Het is interessant. Ik merk aan alles dat ik op een universiteitslaboratorium werk. Er wordt veel van ons verwacht.’ Zo’n stage in het buitenland staat goed op je CV ‘Daar wordt via een speciaal programma aandacht aan besteed. We moeten ons CV in het Engels opstellen, we oefenen in het voeren van sollicitatiegesprekken en we moeten onszelf presenteren. Allemaal in het Engels. We krijgen een speciaal certificaat als we deze test met goed gevolg hebben afgelegd.’ Nog tijd voor leuke ‘studenten’ dingen? ‘We verblijven met een aantal studenten

Fotografie: Hugo Schuitemaker en Wouter de Wit Dwarsverband is een uitgave van ROC Nova College en kun je downloaden op novacollege.nl/dwarsverband Reacties: [email protected] ROC Nova College unitbureau Lab, Welzijn en Zorg, Paxlaan 26, Hoofddorp Postbus 2110, 2002 CC Haarlem T: (023) 530 32 00 E: [email protected]

8 DWARSVERBAND – FEBRUARI 2016

van diverse opleidingen van het Nova College op de campus. We hebben inmiddels een leuk contact met studenten uit allerlei landen. Wolverhampton is een echte studentenstad met veel mooie pubs. Ik ben al een keer naar een voetbalwedstrijd geweest van de Wolverhampton Wanderers of Wolves. Het is hard werken, ik zit regelmatig met mijn neus in de boeken, gelukkig blijft er nog tijd over voor de leuke dingen van het studentenleven.’

Internationale insteek De kans dat studenten in de beroeps-praktijk met het buitenland te maken krijgen, wordt steeds groter. Dat vraagt om competenties met een internationale insteek. Daarom ontwikkelen docenten voor de opleidingen Gezondheidszorg, Welzijn en Laboratoriumtechniek een internationale beroepspraktijkvorming. Roxanne is één van de eerste studenten van deze opleidingen, die in het buitenland stage lopen. In het voorjaar van 2016 gaan docenten naar het buitenland.