Notitie Evaluatie Huiskamer Plus - Pilots Wmo-dagbesteding

Notitie Evaluatie Huiskamer Plus - Pilots Wmo-dagbesteding Concept januari 2012

INHOUDSOPGAVE SAMENVATTING CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN .......................................................................... 2 1

INLEIDING ................................................................................................................................................... 5 1.1 1.2 1.3

2

DOELGROEP EN DOELSTELLING WMO-DAGBESTEDING ............................................................................ 5 UITGANGSPUNTEN EN KADERS WMO-DAGBESTEDING ............................................................................. 6 OPZET PILOTS WMO-DAGBESTEDING: HUISKAMER PLUS ......................................................................... 6

EVALUATIE VAN DE HUISKAMERS PLUS.......................................................................................... 7 2.1 OPZET EVALUATIE ................................................................................................................................... 7 2.2 ORGANISATIE ........................................................................................................................................... 7 2.2.1 Samenwerking ................................................................................................................................. 8 2.2.2 Locatie en accommodatie................................................................................................................ 8 2.2.3 Inzet professionals en vrijwilligers.................................................................................................. 9 2.2.4 Plaatsing van bezoekers en signalering .........................................................................................10 2.3 INFORMATIE EN COMMUNICATIE .............................................................................................................11 2.3.1 Werving van bezoekers...................................................................................................................11 2.3.2 Werving van vrijwilligers ...............................................................................................................12 2.3.3 Communicatie met de buurt ...........................................................................................................12 2.4 TIJD.........................................................................................................................................................12 2.5 FINANCIËN ..............................................................................................................................................13 2.6 BIJDRAGE AAN DE DOELSTELLINGEN WMO-DAGBESTEDING ...................................................................13 2.6.1 Het bieden van zinvolle dagbesteding/ dagstructuur en het activeren van mensen en het verminderen van isolement ............................................................................................................................13 2.6.2 Het ontlasten van mantelzorgers ....................................................................................................15 2.7 TOEKOMST VAN DE HUISKAMERS PLUS ..................................................................................................16

3

CONCLUSIES EN AANBEVELINGEN ...................................................................................................17 3.1 VERLENGEN EN DOORONTWIKKELEN VAN DE HUISKAMERS PLUS WOENSEL-ZUID EN STRATUM...........17 3.2 DOELSTELLINGEN EN UITGANGSPUNTEN WMO-DAGBESTEDING .............................................................17 3.2.1 Verbreden van de doelgroep en en met de verlengde pilots de aard en omvang van de behoefte nog duidelijker in beeld krijgen .....................................................................................................................17 3.2.2 Meer aandacht voor (het bereiken van) de groep mantelzorgers...................................................19 3.3 ORGANISATIE ..........................................................................................................................................19 3.3.1 Weging van de bezoekers aan de Huiskamers Plus........................................................................19 3.3.2 Aansluiting bij bestaande initiatieven/ voorzieningen....................................................................19 3.3.3 Samenwerking in en tussen de stadsdelen ......................................................................................20 3.3.4 Nastreven uitgangspunt niet-professionele inzet ............................................................................20 3.4 INFORMATIE EN COMMUNICATIE .............................................................................................................21 3.4.1 Meer aandacht voor kennisuitwisseling .........................................................................................21

Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

1

Samenvatting conclusies en aanbevelingen Verlengen en doorontwikkelen van de Huiskamers Plus Woensel-Zuid en Stratum Conclusie Van de vier pilots voldoet de Huiskamer Plus Woensel-Zuid het meest aan de vooraf gestelde doelen. De Huiskamer Plus blijkt een meerwaarde voor de bezoekers. De Huiskamer Plus Stratum heeft potentie bij verdere doorontwikkeling meer bezoekers uit de doelgroep aan te trekken. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel hebben vrijwel geen bezoekers aangetrokken en zijn inmiddels stopgezet. Aanbeveling Het voorstel is om de pilots HKP Stratum en HKP Woensel-Zuid in ieder geval te verlengen met 2012 als verlengd pilotjaar en met daarbij aandachtspunten voor verdere doorontwikkeling die uit de evaluatie naar voren zijn gekomen. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn reeds gesloten. Het voorstel is de resultaten van het onderzoek door MEE, naar de doelgroep en de oorzaken van het lage aantal bezoekers, af te wachten en op basis daarvan al dan niet een doorstart te geven aan een Huiskamer Plus in (één van) de (andere) stadsdelen. Specifiek voor de doorontwikkeling van de HKP Woensel-Zuid en Stratum zijn de volgende aandachtspunten te benoemen: b HKP Woensel-Zuid: - onder andere aandacht voor beginnende dementerende ouderen (vanwege het signaal daar veel mensen in deze groep wonen); - in beeld brengen van/ zich richten op de behoefte van het gehele stadsdeel Woensel-Zuid (nu bereikt de HKP Woensel-Zuid voornamelijk mensen uit de buurt Kronehoef); b HKP Stratum: deze Huiskamer Plus is voornamelijk gericht op de eigen bestaande structuren en bereikt momenteel vooral bezoekers via de eigen cliënten van Lunetzorg en GGzE. Deze Huiskamer zal zich meer moeten gaan richten op beoogde doelgroep dan nu het geval is; b Algemeen: aandacht voor bereikbaarheid van de Huiskamers. Onder andere in Kronehoef wordt gesignaleerd dat een aantal mensen (vooral in de winter) problemen heeft naar de Huiskamer Plus te komen.

Verbreden van de doelgroep en en met de verlengde pilots de aard en omvang van de behoefte nog duidelijker in beeld krijgen Conclusie De (behoefte van de) doelgroep vanuit de pilots en vanuit de onderzoeken, die in het kader van de Pakketmaatregel zijn gehouden, maar deels in beeld is. Er zijn naar verwachting meer groepen die momenteel niet worden bereikt, zoals de mantelzorgers of beginnend dementerende ouderen. Uit de evaluatie blijkt het lastig te zijn een duidelijk beeld te krijgen van de mensen uit de beoogde doelgroep en een duidelijk scheidslijn te hanteren tussen mensen met een lichte beperking en mensen met een matige beperking. Aanbeveling Het verlengde pilotjaar 2012 wordt gebruikt om een duidelijker beeld te krijgen van de (nieuwe) doelgroep. Met het oog op de doorontwikkeling van de pilots wordt daarbij aanbevolen de oorspronkelijke doelgroep los te laten en Wmo-dagbesteding, in lijn met de ontwikkelingen binnen de Wmo, open te stellen voor een bredere groep dat wil zeggen alle mensen die beperkt zijn in hun maatschappelijke participatie. Er moet nader worden onderzocht op welke manier Wmo-dagbesteding breder en voor een bredere doelgroep kan worden ingezet. Wmo-dagbesteding zien we hierbij tevens als een preventieve voorziening, die voorkomt dat de lichte tot matige beperkingen waarmee mensen te maken hebben, ontwikkelen tot zware beperkingen. Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

2

Meer aandacht voor (het bereiken van) de groep mantelzorgers Conclusie Geen van de Huiskamers Plus heeft echter een beeld gekregen van de mate waarin hun bezoekers mantelzorg krijgen en dus ook niet van de mate waarin mantelzorgers door het aanbod van de Huiskamers ontlast worden. In deze groep (mensen die mantelzorg krijgen) bevinden zich naar verwacht wel potentiële bezoekers van de Huiskamers Plus. Aanbeveling Bij de verlenging en de doorontwikkeling van de Huiskamers Plus zal meer aandacht moeten zijn voor de groep mantelzorgers. Daarvoor is het aan te raden verbinding te leggen met de netwerken Informele zorg en Mantelzorg en het Steunpunt Mantelzorg Verlicht, dat zich richt op overbelaste mantelzorgers

Weging van de bezoekers aan de Huiskamers Plus Conclusie Vanuit de evaluatie wordt het niet helemaal duidelijk op welke manier wordt afgewogen of mensen, die langskomen, gebruik kunnen maken van een Huiskamer Plus (of ze te licht of te zwaar zijn). Aanbeveling Bij de doorontwikkeling van de pilots moet aandacht zijn voor de weging en plaatsing van de bezoekers, zodat er ook een duidelijke beeld kan ontstaan van de beperkingen waarmee deze mensen te maken hebben. Dit kan tevens bijdragen (een deel van) de doelgroep beter in beeld te krijgen.

Aansluiting bij bestaande initiatieven/ voorzieningen Conclusie De Huiskamers Plus, die zijn aangesloten bij bestaande structuren of initiatieven gericht op mensen met een (lichte) beperking, blijken meer te slagen in het bereiken van de doelen dan de Huiskamers Plus die geen aansluiting hebben gevonden bij dergelijke initiatieven. Aanbeveling Het is aan te bevelen bij de mogelijke doorstart van nieuwe pilots Wmo-dagbesteding verbinding te zoeken met bestaande voorzieningen of initiatieven die in ontwikkeling zijn en waar al contacten zijn voor de beoogde doelgroep. Aansluiting met bestaande structuren of initiatieven, waarbij de pilots zich overigens niet alleen richten op de eigen cliëntengroepen, kan ook bijdragen aan het beter in beeld krijgen van de doelgroep, met het oog op de aanwezige kennis en ervaring met de doelgroep.

Samenwerking in en tussen de stadsdelen Conclusie Alle Huiskamers Plus richten zich op samenwerking met andere organisaties en partijen in de buurt, maar deze samenwerking kan op bepaalde vlakken nog geoptimaliseerd kan worden. Aanbeveling Aandachtspunt bij de doorontwikkeling van de HKP Stratum is de verbinding met Lumens Groep/Welzijn Eindhoven die nu nog ontbreekt. Er moet bekeken worden op welke manier aansluiting gevonden kan worden bij onder andere de krachtteamaanpak en welke meerwaarde verbinding met het spreekuur van SRW kan hebben. Bij de doorstart van de Huiskamer Plus in één van de andere stadsdelen moet de samenwerking/ afstemming met de sector Gebiedsontwikkeling nadrukkelijker worden opgezocht met het oog op reeds aanwezige voorzieningen, het leggen van verbindingen en aanspreken van netwerken.


3

Nastreven uitgangspunt niet-professionele inzet Conclusie In de HKP Stratum en Woensel-Zuid is er veel meer professionele inzet nodig is geweest dan verwacht vanwege de benadering van de doelgroep en de begeleiding van de activiteiten, in relatie tot de zwaarte van de doelgroep. De HKP Woensel-Noord en Gestel hebben niet veel bezoekers aangetrokken. Zij zijn echter wel geslaagd in het werven van meer vrijwilligers en in het opbouwen van een vrijwilligersbestand. Opvallend is dat de meeste vrijwilligers, die zich voor deze Huiskamers Plus hebben aangemeld, zelf een lichte beperking hebben. De verhouding vrijwilligers – professionals bij de HKP Stratum en Woensel-Zuid zou kunnen samenhangen met de benadering van de doelgroep en de begeleiding die de groepen nodig hebben, in relatie tot de zwaarte van de doelgroep. Aanbeveling Het uitgangspunt dat Wmo-dagbesteding wordt uitgevoerd met niet-professionele inzet blijft bij de doorontwikkeling van de pilots zo veel mogelijk overeind staan. Aandachtspunten daarbij zijn: b Met het oog op de zwaarte van de doelgroep moet in beeld worden gebracht welke deskundigheid en kwaliteit van vrijwilligers wordt verwacht/ vereist en welke mogelijkheden voor opleiding, training en coaching er daarbij zijn. Ook moet nader worden bekeken in hoeverre het realistisch is te streven naar de inzet van alleen maar vrijwilligers; b De grenzen van outreachend benaderen moeten worden verkend. Er moet in beeld worden gebracht welke consequenties deze benadering heeft voor de inzet van professionals en/ of de training van vrijwilligers. b Mogelijkheden bekijken voor het opzetten van een centraal vrijwilligersbestand waarvan alle betrokken organisaties voor de Huiskamers Plus gebruik van kunnen maken. MEE en Lumens Groep hebben positieve ervaringen met het werven van vrijwilligers voor de Huiskamers Plus en werken op dat gebied al samen met Lunetzorg.

Meer aandacht voor kennisuitwisseling Conclusie De meeste professionals die betrokken zijn bij de pilots Huiskamer Plus behoefte blijken te hebben aan het uitwisselen van kennis en ervaringen die in de pilots zijn opgedaan. Aanbeveling Er moet in het algemeen meer aandacht geschonken worden aan kennisuitwisseling. Met het oog op de inzet van vrijwilligers en de ervaring die daarmee in de pilots is opgedaan zal gestimuleerd moeten worden dat de Huiskamers Plus gebruik kunnen maken van elkaars opleidingsaanbod. Een eerste stap daarin is het voorstel om vanuit de gemeente een gezamenlijke bijeenkomst te organiseren waarbij een aantal aandachtpunten uit de evaluatie worden besproken.


4

1

Inleiding

In juli 2010 is de beleidsnota Wmo-dagbesteding door het college vastgesteld. De nota beschrijft op welke manier de gemeente Eindhoven kan voorzien in een alternatief voor de wegvallende dagbesteding waarmee een grote groep mensen te maken heeft gekregen als gevolg van de Pakketmaatregelen AWBZ. Het gaat om mensen met lichte beperkingen, zoals beginnende dementie, algemene ouderdomsklachten, lichte psychische problemen, zintuiglijke beperkingen, licht verstandelijke beperkingen en autisme spectrum stoornissen, die voor hen een belemmering vormen volwaardig deel te nemen in de maatschappij. Zij kunnen geen Ondersteunende Begeleiding meer krijgen op grond van de AWBZ. Ondersteunende Begeleiding bestaat uit twee hoofdvarianten, namelijk individuele begeleiding (OB-algemeen) en groepsgewijze begeleiding (OB-dagbesteding). De verwachting was dat de Pakketmaatregelen, die sinds januari 2009 van kracht zijn, zouden leiden tot extra behoefte aan voorzieningen op het gebied van participatie. De omvang van die extra behoefte aan dagbesteding in absolute aantallen was echter niet bekend. Op basis van beschikbare gegevens is daar voor Eindhoven wel een inschatting van gemaakt. Het zou gaan om ongeveer 80 Eindhovenaren en de behoefte van de doelgroep zou vooral liggen in zinvolle tijdsbesteding, tegengaan van vereenzaming en isolement en het ontlasten van mantelzorg. De vraag was of het bestaande aanbod van welzijnsvoorzieningen voldoende is toegesneden op deze doelgroep van mensen met lichte beperkingen.

1.1

Doelgroep en doelstelling Wmo-dagbesteding

Tot de doelgroep van de Wmo-dagbesteding behoren mensen met lichte beperkingen die hen belemmeren in hun dagelijkse deelname aan de maatschappij, maar die zich daarbij zonder professionele ondersteuning kunnen redden. Ten aanzien van de behoefte van de doelgroep is het volgende gesignaleerd: b Er is een groep mensen die inmiddels geen dagbesteding meer krijgt op grond van de AWBZ maar die daar geen probleem in zag of die zelf een alternatief heeft gevonden om in de ondersteuningsbehoefte te kunnen voorzien. b Een deel van de groep mensen die niet meer in aanmerking komen de Ondersteunende begeleiding, zal geen gepast alternatief hebben gevonden. De kans dat de mensen in deze groep zich hebben ontwikkeld van een lichte naar zware beperking en daarmee weer in de AWBZ zijn gekomen is groot; b Er iseen groep mensen zijn die de weg naar de AWBZ nog niet heeft gevonden en nu ook niet meer in aanmerking komt voor begeleiding. Deze groep mensen vormt een nieuwe doelgroep voor de Wmodagbesteding; naar verwacht vooral ouderen en volwassenen met lichte psychische problemen. Wmo-dagbesteding is gericht op het realiseren van goed bereikbare voorzieningen waar (groepen) mensen met een lichte beperking enkele malen per week terecht kunnen om deel te nemen aan door vrijwilligers georganiseerde activiteiten (bij voorkeur samen met de groep zelf), mensen te ontmoeten, een praatje te maken of zelfgekozen bezigheden uit te voeren. Wmo-dagbesteding biedt een plek waar mensen uit de doelgroep kortere of langere delen van de dag kunnen doorbrengen en waar zij (kunnen) deelnemen aan een structurerend en activerend activiteitenprogramma. Doelstellingen van Wmo-dagbesteding zijn: b Het bieden van zinvolle dagbesteding en dagstructuur en het activeren van mensen; b Het verminderen van isolement, het ontmoeten van andere mensen en lotgenoten; b Het ontlasten van mantelzorgers.


5

1.2

Uitgangspunten en kaders Wmo-dagbesteding

Wmo-dagbesteding, zoals beschreven in beleidsnota van juli 2010, is een deeltraject van het project Pakketmaatregel van de gemeente en de aanpak heeft alleen betrekking op groepsgewijze begeleiding (groepsaanbod gericht op ontmoeting) en niet op individuele begeleiding. De uitgangspunten hierbij waren dat Wmo-dagbesteding: b niet het aanbod vanuit de AWBZ overneemt of hetzelfde doet als AWBZ dagbesteding. Wmodagbesteding heeft een eigen doelgroep en een eigen karakter, bedoeld voor mensen met lichte beperkingen in hun maatschappelijk participeren; b een collectieve voorziening is, géén individuele. Taak van de gemeente ligt in het versterken van de inzet van (bestaande) collectieve welzijnsvoorzieningen; b wordt uitgevoerd met niet-professionele inzet. De doelgroep moet zelfredzaam kunnen zijn zonder hulp van een professional. In Eindhoven is dit vertaald naar realisatie van Wmo-dagbesteding met niet professionele inzet zoals vrijwilligers, studenten, maatschappelijke stagiairs, WWB-ers. Rol voor professionals is coördinatie, coaching en achtervang; b inclusief is: mensen met beperkingen doen zo veel mogelijk gewoon mee met het reguliere aanbod en er is geen onnodige scheiding tussen doelgroepen. b een signaleringsfunctie heeft. Beleidskaders waarbinnen de Wmo-dagbesteding moest plaatsvinden: b Bestuurlijk programma Meedoen b Wmo-kaders, zoals Seniorenperspectief en Agenda 22, Woonservice, preventie, signalering en toeleiding, vrijwilligersbeleid, decentrale sociale infrastructuur, vernieuwend welzijn. b Participatiekaders (participatieladder)

1.3

Opzet pilots Wmo-dagbesteding: Huiskamer Plus

Vanwege het ontbreken van een volledig beeld van de omvang en de behoefte aan Wmo-dagbesteding heeft de gemeente nog geen definitieve keuzes gemaakt over de Wmo-dagbesteding. In 2011 is een aantal pilots onder de naam Huiskamer Plus gestart waarmee: b voorzieningen worden aangeboden die zijn ingericht op basis van de op dit moment voorziene behoefte; b meer inzicht ontstaat in de aard en omvang van de behoefte aan alternatieve vorm van dagbesteding en op basis daarvan het aanbod indien nodig kan worden bijgesteld; b ervaringen worden opgedaan met een Wmo-vorm van dagbesteding aansluitend bij lokale kaders en beleidsdoelen. De Huiskamer Plus biedt: b Huiskamer: een laagdrempelige voorziening, met een vrij karakter waar mensen zelf kunnen bepalen aan welke activiteiten ze mee willen doen; b Plus: een structurerend en stimulerend activiteitenprogramma, naast de mogelijkheid om gewoon een kop koffie te drinken.


6

2

Evaluatie van de Huiskamers Plus

De volgende vier pilots Huiskamer Plus zijn in 2011 van start gegaan: b Huiskamer Plus Stratum in de Kruidenbuurt (HKP Stratum) b Huiskamer Plus Woensel-Zuid in de buurt Kronehoef (HKP Woensel-Zuid) b Huiskamer Plus Woensel-Noord in de buurt De Tempel (HKP Woensel-Noord) b Huiskamer Plus Gestel, in de buurten Bennekel en Hanevoet (HKP Gestel) Naast de eerder genoemde uitgangspunten voor Wmo-dagbesteding is een aantal eisen benoemd waaraan deze pilots moesten voldoen, onder andere met betrekking tot toegankelijkheid, huiselijke sfeer, aantal dagdelen en aantal gebruikers per week, samenwerking, bereikbaarheid en activiteitenprogramma. Deze uitgangspunten en eisen vormen de onderdelen van de evaluatie van de Huiskamers Plus.

2.1

Opzet evaluatie

Voor de evaluatie van de pilots Huiskamer Plus zijn interviews gehouden met de partijen die de Huiskamers Plus hebben opgezet. Dit zijn: b HKP Stratum: Lunetzorg en GGzE b HKP Woensel-Zuid: Lunetzorg b HKP Woensel-Noord en HKP Gestel: MEE en Lumens Groep De onderdelen die in de evaluatie zijn opgenomen op basis van de uitgangspunten en gestelde eisen zijn: b Organisatie: hoe zijn de Huiskamers Plus opgezet? b Communicatie en informatie: op welke manier is er bekendheid gegeven aan de Huiskamers Plus? b Tijd: wat is het verloop van de Huiskamer Plus in de tijd geweest? b Financiën: wat zijn de kosten van de Huiskamers Plus? Welke middelen waren beschikbaar? b Inhoud en kwaliteit: in welke mate hebben de pilots bijgedragen aan de doelstellingen die voor Wmodagbesteding zijn geformuleerd? In de interviews is tevens aan de betrokken professionals gevraagd hoe zij de toekomst van de Huiskamer Plus zien. De vragenlijst die tijdens de interviews is gebruikt is opgenomen in bijlage 1.

2.2 Organisatie De pilots verschillen veel van elkaar in de manier waarop aan de Huiskamer Plus invulling is gegeven. De HKP Woensel-Zuid is opgezet als onderdeel van wijksteunpunt Het Pluspunt van Lunetzorg op die locatie. Deze Huiskamer Plus is in januari 2011 van start gegaan. Ook de HKP Stratum is opgezet als onderdeel van het wijksteunpunt in de buurt, namelijk Petazzie. Deze Huiskamer Plus is een samenwerkingsverband tussen Lunetzorg en GGzE. Omdat het wijksteunpunt Petazzie later werd opgeleverd (sinds 1 juni 2011 geopend), had de HKP Stratum het eerste half jaar geen definitieve locatie. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn in een samenwerkingsverband van MEE en Lumens Groep opgezet in drie wijkcentra. Omdat het aantal bezoekers flink achterbleef bij het begrote aantal bezoekers zijn deze Huiskamers Plus inmiddels gesloten (vanaf juli 2011), in overleg met de gemeente.


7

Samenwerking 2.2.1 De HKP Woensel-Zuid is de enige Huiskamer Plus waar geen gezamenlijke subsidieaanvraag onder ligt; Lunetzorg heeft als enige partij de aanvraag voor deze pilot gedaan. Lunetzorg heeft wel de samenwerking met verschillende andere partijen in de buurt opgezocht onder andere om gebruik te kunnen maken van hun kennis van de buurt. Bijvoorbeeld met Lumens Groep (inzet opbouwwerker voor de Huiskamer Plus), Woonbedrijf (verhuur locatie, doorverwijzen huurders, ondersteuning bij activiteiten zoals open dag), Zuidzorg (in project ‘Zichtbare Schakel’) en verschillende seniorenorganisaties. In het wijksteunpunt Petazzie, waarvan de HKP Stratum onderdeel is, werken onder meer Lunetzorg, GGzE (met het Maatschappelijk steunsysteen) en Buurtzorg Nederland samen. In de Huiskamer Plus zetten Lunetzorg en GGzE beide professionals in (naar schatting evenredig) voor de ontwikkeling en begeleiding van activiteiten. Momenteel is er vrijwel geen contact of afstemming met Lumens Groep, maar het Sociaal Raadsliedenwerk van Lumens Groep start binnenkort met spreekuren in Petazzie. Kartrekkers voor de HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn MEE en Lumens Groep (waarbij MEE een grotere rol heeft gespeeld), maar er wordt ook met andere organisaties zoals het Rode Kruis, St. Annaklooster, GGzE (vanuit het Maatschappelijk Steunsysteem) en Lunetzorg (vanuit de Huiskamer Plus in Woensel-Zuid) samengewerkt. MEE en Lumens Groep hebben bewust de samenwerking voor deze pilot opgezocht vanuit de wens en behoefte elkaar beter te leren kennen en elkaars kennis uit te wisselen (onder andere kennis en het netwerk van Lumens Groep in de buurten). De samenwerking tussen Lunetzorg en MEE op het gebied van de Huiskamer Plus is ontstaan naar aanleiding van de tussentijdse evaluatie van de pilots (georganiseerd door de gemeente in mei 2011), waarbij onder andere de outreachende benadering van Lunetzorg is besproken. De gezamenlijke vervolgbijeenkomst die op de planning stond over onder andere de outeachende werkwijze is uiteindelijk niet doorgegaan. MEE heeft daarna zelf contact gezocht met Lunetzorg. Deze samenwerking houdt onder andere in dat cliënten van MEE worden doorverwezen naar de HKP Woensel-Zuid of dat stagiaires van MEE worden ingezet bij die Huiskamer en dat Lunetzorg wil meedenken en adviseren over de aanpak van de Huiskamer Plus. 2.2.2 Locatie en accommodatie Zowel de HKP Woensel-Zuid en de HKP Stratum is gevestigd in een reeds bestaand wijksteunpunt. De HKP Woensel-Zuid bevindt zich aan de Van Thienenlaan in Kronehoef, als onderdeel van het Pluspunt van Lunetzorg. De buurtbewoners zijn blij dat Lunetzorg destijds op deze locatie is neergestreken. Er is namelijk op deze plek nu geen overlast meer van jongeren. Het contact tussen Lunetzorg en de buurt is goed. Enerzijds is er sprake van integratie van Lunetzorg in de buurt; sinds de realisatie van het Pluspunt is Lunetzorg meer zichtbaar aanwezig en zoekt de organisatie aansluiting bij de buurt. Anderzijds komen ook buurtbewoners naar het Pluspunt toe en is er eigenlijk sprake van ‘omgekeerde integratie’. De wisselwerking tussen Lunetzorg en de buurt bestaat bijvoorbeeld uit samenwerking bij het onderhoud van plantenbakken, die in het kader van het ‘waardebonnensysteem’ (vanuit het stadsdeelteam) zijn geplaatst. Verder werkt Lunetzorg aan een projectplan voor een groenvoorziening in de buurt. Uit het rondje langs de deuren in Kronehoef blijkt dat de mensen de Huiskamer Plus vaak nog te ver vinden (en dat kan zelfs een straat verderop betekenen). De mensen weten wel dat de Huiskamer er is en zij willen daar ook wel naar toe komen. Maar vooral in de winter (zoals vorig jaar vanwege de gladheid) hebben mensen het erg lastig om naar de Huiskamer Plus te komen.


8

Het was de bedoeling dat de HKP Stratum vanaf het begin onderdeel zou zijn van het wijksteunpunt Petazzie. Omdat dit wijksteunpunt pas later werd opgeleverd had de HKP Stratum tot die tijd geen definitieve locatie. Het eerste half jaar hebben een aantal keren activiteiten plaatsgevonden in het Cruydenhuisch en een aantal keren op een locatie in de Thijmstraat. Vanuit GGzE en Lunetzorg wordt veel afstemming gezocht met andere initiatieven in de buurt. Er wordt geprobeerd de buurtbewoners zo veel mogelijk te informeren dan wel te betrekken bij de activiteiten van de Huiskamer Plus. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn opgezet in de vrijetijdsaccommodaties het Trefpunt (WoenselNoord), ’t Slot en De Dommel (Gestel). Reden voor het kiezen van deze locaties: b Realisatie van de Huiskamers Plus ín de wijk; b Hierdoor worden de Huiskamers ook bereikbaar voor andere mensen dan alleen cliënten van MEE of Lumens Groep (dus ook voor buurtbewoners); b Er kan aansluiting gevonden worden bij andere activiteiten die reeds in de wijkcentra of in de buurten worden georganiseerd. 2.2.3 Inzet professionals en vrijwilligers In de HKP Stratum worden in eerste instantie professionals ingezet. Vanuit Lunetzorg zijn dit een coördinerend begeleider, cliëntbegeleider en een begeleider met expertise op het gebied van dagbesteding. Vanuit GGzE zijn dat professionals van verschillende onderdelen/ afdelingen zoals het Maatschappelijk Steunsysteem (MSS), woonbegeleiding en casemanagement. De inzet van deze professionals is er op gericht de mensen in de groepen en de activiteiten en de vrijwilligers zo te begeleiden dat zij uiteindelijk zelf een rol op zich kunnen nemen in het organiseren van de activiteiten. De activiteiten zijn echter momenteel nog niet genoeg uitgewerkt dat er voor vrijwilligers een afgebakend takenpakket ligt. Het aantal vrijwilligers dat zich heeft aangemeld wordt daarom nog niet ingezet. Over training van vrijwilligers is tot nu toe nog niet nagedacht. Voor de toekomst is het wel interessant om na te denken over mogelijkheden tot het aanbieden van trainingen die ertoe moeten leiden dat vrijwilligers het werk beter doen, maar ook dat zij zich persoonlijk kunnen ontwikkelen. Training en opleiding kunnen ook interessant en nuttig zijn voor de diverse professionals met verschillende achtergronden die in de Huiskamer Plus worden ingezet. Bijvoorbeeld voor professionals GGzE: hoe ga je om met mensen met verstandelijke beperkingen? En voor professionals van Lunetzorg: hoe ga je om met mensen met psychiatrische achtergrond? Bij de HKP Woensel-Zuid wordt zoveel mogelijk gebruik gemaakt van vrijwilligers. Daarbij is een aantal niveaus te onderscheiden: b Ondersteunen van bezoekers b Groepen/ activiteiten leiden b Ondersteuning meer op de achtergrond Er is echter wel meer professionele inzet dan verwacht, in totaal gemiddeld 1 fte. De meeste uren zitten daarbij in het leiden en draaiend houden van groepen en de ontwikkeling en ondersteuning van vrijwilligers en het contact met andere organisaties. Voor het leiden van de groepen zijn ‘zwaargewichten’ nodig en binnen het vrijwilligersbestand zijn die er niet voldoende. Als dit soort vrijwilliger zich in de toekomst aanmeldt, dan kan er zeker training worden aangeboden. Vanuit bijvoorbeeld Vrijwillige Hulpdienst en het Vrijwilligerspunt worden vrijwilligers aangedragen, maar van deze mensen blijkt er een enkeling geschikt. Naast vrijwilligers worden ook stagiaires van Lunetzorg ingezet (momenteel 5).


9

Bij de HKP Woensel-Noord en HKP Gestel is sterk ingezet op het uitgangspunt dat de pilots worden gerealiseerd met niet professionele inzet. Er zijn dan ook vrijwel geen professionals werkzaam voor deze Huiskamers. Er zijn in totaal 9 vrijwilligers aan de slag gegaan; daarnaast zijn er stagiaires ingezet. Opvallend is dat de meeste vrijwilligers, die zich voor deze Huiskamers Plus hebben aangemeld, zelf een lichte beperking hebben. Omdat beide Huiskamers Plus in de zomer zijn gestopt zijn de beschikbare vrijwilligers uiteindelijk: b Ingezet als maatje bij MEE; b Ingezet bij Welzijn Eindhoven; b Doorverwezen naar de Huiskamer Plus in Woensel-Zuid. 2.2.4 Plaatsing van bezoekers en signalering Voor de HKP Stratum vindt er geen ‘screening’ van bezoekers plaats. Veel bezoekers worden door de hulpverleners van Lunetzorg, GGzE en Buurtzorg in het stadsdeel doorverwezen. Bezoekers hoeven zich ook niet aan te melden; ze kunnen gewoon binnenlopen. Aanmelden zou voor veel mensen een drempel kunnen betekenen. En de Huiskamer Plus is toch bedoeld als laagdrempelige voorziening. Er zijn vrijwel nooit situaties waarbij het uit de hand loopt. De reden daarvoor is de ontspannen en ongedwongen sfeer. Voor deze kwetsbare doelgroep zijn dat belangrijke voorwaarden om ontspannen aan de activiteiten mee te kunnen doen. De Huiskamer Plus is gericht op ondersteuning van mensen in hun dagelijks leven. Daarom moet het voor deze mensen zo ‘normaal’ mogelijk worden ingericht. Het signaleren van (mogelijke) probleemsituaties heeft hier voornamelijk betrekking op: b het signaleren van situaties bij buurtgenoten. Bijvoorbeeld: een mevrouw die deelneemt aan een activiteit merkt dat haar overbuurman aan het dementeren is en geeft aan dat hij de gaten gehouden moet worden; b Signaleren binnen groepen en activiteiten; daarbinnen helpen mensen elkaar. Bijvoorbeeld de steungroep. Dit is een lotgenotengroepen, die wordt begeleid en waarin wordt gewerkt aan maatschappelijk herstel; dit blijkt een positief effect te hebben op sociale contacten en ervaren sociale steun. Biedt de mogelijkheid voor het ergens bijhoren, een plek van samenkomst, inloop, onderhouden sociale contacten. De steungroep gaat om het samenbrengen van mensen/ lotgenoten en begeleiding daarbij. In de HKP Woensel-Zuid hebben zowel de vrijwilligers als de professionals een signaleringsfunctie. Wanneer een vrijwilliger een negatieve ontwikkeling in iemands situatie signaleert wordt dit afgestemd met de aanwezig professionals. Zij bekijken waar de oorzaak ligt en dit kan leiden tot bijvoorbeeld doorverwijzing naar aanvraag voor indicatie. Maar er kan ook geholpen worden bij het oplossen van wat ‘kleinere’ problemen. Bijvoorbeeld als iemand een problemen heeft met zijn/ haar administratie en daar helemaal niet meer uitkomt, dan wordt daarvoor samen naar een oplossing gezocht. Verstoring van de groep komt soms voor bijvoorbeeld als mensen boos worden of weglopen. De aanwezige vrijwilligers of professionals kunnen dit in de meeste situaties beperken of escalatie voorkomen. Bij de HKP Woensel-Noord en Gestel zijn te weinig bezoekers geweest om iets te kunnen zeggen over plaatsing en signalering.


10

2.3 Informatie en communicatie 2.3.1 Werving van bezoekers Aan de HKP Stratum is voornamelijk bekendheid gegeven via drukwerk (flyers) en mond-tot-mond-reclame en via: b de netwerken van de professionele hulpverleners van GGzE en Lunetzorg en Buurtzorg die in de buurt werken => cliënten; b de netwerken van de medewerkers van het MSS zoals de Voedselbank of de Kledingbank, bijvoorbeeld door mensen die daar komen flyers mee te geven, door te verwijzen of op de Huiskamer Plus te attenderen. b de website www.bijpetazzie.nl b de Buurtinfowinkel. Vanuit deze Huiskamer stuurt men erop dat mensen elkaar meenemen; dat mensen bekend raken met de Huiskamer Plus via mond-tot-mond reclame. Bewoners van het WBC Stratum (Lunetzorg) hebben bijvoorbeeld in principe (een eigen) dagbesteding maar komen ook regelmatig naar Petazzie. Zij kennen cliënten die zelfstandig in Stratum wonen en die zij meenemen naar de Huiskamer Plus. Een outreachende benadering van mensen, zoals Lunetzorg volgt vanuit de HKP Woensel-Zuid, is door de bewonersorganisatie van de Kruidenbuurt afgeraden. Reden zijn de vele initiatieven en projecten die in de buurt lopen in het kader van onder andere de krachtteamaanpak van Lumens Groep. Ze willen daarom de overload van mensen die aanbellen voorkomen. Bij het werven en aantrekken van bezoekers voor de HKP Woensel-Zuid heeft Lunetzorg zich in samenwerking met de opbouwwerker van Lumens Groep en Woonbedrijf gericht op een outreachende benadering. Dit outreachend benaderen betekent dat er niet één keer werd aangebeld, maar wel 3 of 4 keer. Dit heeft er toe geleid dat sommige mensen uiteindelijk naar buiten zijn gekomen en een bezoek brachten aan de Huiskamer Plus. Woonbedrijf heeft eenmalig geholpen met het werven van bezoekers en kon daarbij zorgen voor informatie over huishoudens. Daarnaast is de woningcorporatie bereid mee te denken bij verdere ontwikkeling van de pilot. De werving van bezoekers voor de HKP Woensel-Noord en HKP Gestel heeft op verschillende manieren plaatsgevonden. b MEE en Lumens Groep hebben de eigen interne organisaties over het bestaan van de Huiskamers Plus geïnformeerd, zodat vanuit de hulpverlening doorverwezen kon worden; b MEE heeft de potentiële doelgroep onder de eigen cliënten op de hoogte gebracht van de Huiskamers Plus; b Advertenties in de regio- en buurtkrantjes; b Verspreiding van folders door vrijwilligers bij onder andere seniorencomplexen en binnen netwerk (Welzijn Eindhoven, GGzE, Rode Kruis etc.). Ondanks deze acties zijn de Huiskamers Plus er uiteindelijk niet in geslaagd voldoende bezoekers aan te trekken.


11

Werving van vrijwilligers 2.3.2 De HKP Stratum heeft zich in het begin wel gericht op het werven van vrijwilligers, onder andere via het cliëntenbelangenbureau van GGzE en de Buurtinfowinkel. Zo heeft vanuit de buurt zich een aantal mensen aangeboden als vrijwilliger. Daarnaast heeft een ervaringsdeskundige van GGzE zich aangemeld om bezoekers op te halen en weg te brengen. Omdat er nog te weinig activiteiten waren, is men daar voorlopig mee gestopt. Men verwacht dat de werving van vrijwilligers in de toekomst makkelijk kan worden opgepakt. Vanuit de HKP Woensel-Zuid heeft werving van vrijwilligers voornamelijk via de VHD, het Vrijwilligerspunt en de website van Kronhoef plaatsgevonden. Van de vrijwilligers die zich hebben aangemeld bleek maar een enkeling geschikt te zijn voor de inzet in de Huiskamer Plus. Omdat HKP Woensel-Noord en Gestel in de zomer zijn stopgezet, hebben zij een aantal vrijwilligers doorverwezen naar de HKP Woensel-Zuid. De vrijwilligers voor de Huiskamers Plus in Woensel-Noord en Gestel zijn actief (en succesvol) geworven door middel van folders, flyers en advertenties. Er hebben zich zo’n 20 vrijwilligers aangemeld en er zijn uiteindelijk 9 vrijwilligers aan de slag gegaan. Zoals al eerder is genoemd, valt het op dat de meeste vrijwilligers, die zich voor deze Huiskamers Plus hebben aangemeld, zelf een lichte beperking hebben. 2.3.3 Communicatie met de buurt Zoals eerder genoemd zoeken Lunetzorg en GGzE in Stratum veel afstemming met andere initiatieven in de buurt. Zij vinden dit belangrijk omdat de gevoeligheid van de buurt erg hoog is. De buurt(organisatie) in de Kruidenbuurt is zelf heel erg actief, heeft veel bereikt en nieuwe initiatieven geven enige onrust. Aanvankelijk was men bang dat de Huiskamer Plus dezelfde activiteiten als die van de buurtorganisatie zou organiseren en daarmee als het ware de rol van de buurtorganisatie zou gaan innemen. Vanuit GGzE en Lunetzorg wordt echter veel afstemming gezocht met andere initiatieven in de buurt om duidelijk te maken dat het echt gaat om activiteiten voor de Huiskamer en het gevoel van ‘bedreiging’ te beperken. Bijvoorbeeld door gesprekken aan te gaan of flyers in de hele buurt rond te brengen. Dat wordt door de buurt gewaardeerd. In Woensel-Zuid heeft Lunetzorg een aantal dingen opgepakt om zich als organisatie te profileren in de buurt Kronehoef, onder andere: b door middel van publicaties het buurtblad De Kronehoef; b Via het project Zichtbare Schakel van Zuidzorg om meer zichtbaar te worden in de buurt en meer doorverwijzingen naar de Huiskamer Plus te krijgen.

2.4 Tijd De HKP Stratum heeft een flinke aanlooptijd nodig gehad om te komen tot de huidige activiteiten en bezetting. Het wijksteunpunt Petazzie is sinds 1 juni 2011 geopend; voor die tijd was er geen definitieve locatie en kwam de aanloop van bezoekers niet op gang zoals men wilde. Tevens moesten netwerken worden aangesproken; hulpverleners, cliënten en potentiële bezoekers moesten zich bewust worden van het bestaan van de Huiskamer Plus. Men beseft zich ook dat er nog mogelijkheden zijn tot groei en het uitbouwen van activiteiten en dat daar nog tijd voor nodig is. De HKP Woensel-Zuid is in januari 2011 geopend. Het aantal bezoekers was in de eerste maand beduidend minder dan op het moment van deze evaluatie, namelijk ongeveer de helft van het aantal bezoekers op dit moment (ruim 84 bezoekers per week). Na januari is het aantal bezoekers gestaag gegroeid tot het huidige aantal bezoekers. De HKP Gestel is sinds de start van de pilot maar gedeeltelijk open geweest. Daar zijn ook enkele bezoekers geweest. De HKP Woensel-Noord heeft nog geen enkele bezoeker gehad. Alle Huiskamers Plus die vanuit het samenwerkingsverband tussen MEE en Lumens Groep zijn opgezet zijn in overleg met de gemeente in juli Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

12

2011 gesloten. In de tijd die nog over is tot het einde van het jaar voert MEE een onderzoek uit naar de doelgroep van en de behoefte aan de Huiskamer Plus in beide gebieden (wie zijn deze mensen, hoe kunnen we hen bereiken en wat is hun behoefte) en naar de oorzaken van het achterblijven van de begrote bezoekersaantallen.

2.5 Financiën Voor de HKP Stratum en HKP Woensel-Zuid geldt dat de subsidie van de gemeente voor de Huiskamer Plus niet voldoende is om alle kosten te dekken. Voor deze Huiskamers hebben de extra kosten voornamelijk betrekking op de personeelskosten, omdat er veel meer professionele inzet nodig is geweest dan verwacht vanwege het ontbreken van voldoende zwaargewichten onder de vrijwilligers. In de HKP Stratum is voor de activiteiten momenteel alleen koffie en thee nodig en wordt er geen bijdrage van bezoekers gevraagd. In de toekomst wordt dat mogelijk anders, afhankelijk van de activiteiten die worden ontwikkeld. Vanuit de HKP Woensel-Zuid wordt aan de deelnemers een bijdrage gevraagd om de inkopen voor een activiteit te dekken. Deze bijdrage verschilt per activiteit, maar is maximaal € 2,-per activiteit. De HKP Woensel-Noord en de HKP Gestel zijn vanaf de zomer gesloten. In de resterende tijd en vanuit de resterende middelen voert MEE het onderzoek uit naar de doelgroep van en de behoefte aan de Huiskamer Plus in Woensel-Noord en Gestel. De doelgroep wordt in beeld gebracht: wie zijn dat en wat is hun behoefte? Waarom lukt het nu niet deze mensen te bereiken?

2.6 Bijdrage aan de doelstellingen Wmo-dagbesteding Belangrijk in deze evaluatie is de vraag in welke mate de Huiskamers Plus hebben bijgedragen aan de doelstellingen die voor Wmo-dagbesteding zijn benoemd namelijk: b Bieden van zinvolle dagbesteding/ dagstructuur en het activeren van mensen b Verminderen van isolement b Ontlasten van mantelzorgers Daarvoor is onder andere in beeld gebracht: b welke activiteiten door de Huiskamers worden aangeboden en hoe deze zijn georganiseerd, b hoeveel bezoekers er zijn, b of de beoogde doelgroep is bereikt en welke groepen mensen we nog missen, b wat het bereik is van de Huiskamers Plus, b of de Huiskamers toegankelijk, zichtbaar en bereikbaar zijn en b of er een beeld is van de groep mensen die mantelzorg krijgt en de behoefte van die groep aan de Huiskamer Plus. 2.6.1

Het bieden van zinvolle dagbesteding/ dagstructuur en het activeren van mensen en het verminderen van isolement Tot de doelgroep van de HKP Stratum behoren de meest kwetsbare mensen uit Stratum. Een deel van hen is cliënt bij MSS, GGzE en Lunetzorg en Buurtzorg. Deze mensen hebben vaak psychosociale problemen. Zij zijn echter niet zozeer beperkt in hun dagelijkse doen en laten, maar wel in het leggen van sociale contacten. De Huiskamer Plus helpt deze mensen in het opdoen van sociale contacten. De HKP Stratum heeft zich in eerste instantie gericht op cliënten van Lunetzorg en GGzE en een bestaande groep kwetsbare bewoners. Het idee daarbij is dat deze groep mensen bezoekers, die tot de beoogde doelgroep horen (mensen met lichte beperkingen), aantrekt. Men stuurt erop dat de één de ander meeneemt naar de Huiskamer Plus en dat er sprake is van mond-tot-mond reclame. Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

13

De groep die vanuit Lunetzorg gebruik maakt van de Huiskamer Plus bestaat onder andere uit: - Deels cliënten die 24-uurs begeleiding krijgen - extramurale cliënten, die zelfstandig wonen, maar wel behoefte hebben aan dagbesteding - Veel jongere cliënten met beperkingen en die vooralsnog uit de 24-uurs begeleiding komen. Een groot deel van de bezoekers bestaat inmiddels toch wel uit de mensen die tot de beoogde doelgroep horen, waaronder ook een aantal senioren. Vanuit de HKP Stratum constateert men wel een grijs gebied ten aanzien van de scheiding tussen een ‘beperking’ en een ‘lichte beperking’. Verder blijken de ‘zwaardere’ cliënten van Lunetzorg en GGzE mensen met lichtere beperkingen aan te trekken. De insteek is dat via de eigen cliënten mensen worden bereikt die tot de beoogde doelgroep horen; mensen nemen elkaar mee. De verschillende groepen zullen niet vanzelfsprekend met elkaar mengen. De groep met lichte beperkingen wil bijvoorbeeld niet geassocieerd worden met de verstandelijk gehandicapten en zal ook eerder dat contact vermijden of niet opzoeken. Wellicht dat cliënten GGzE, met een achtergrond van psychische problemen, eerder aansluiting vinden bij die doelgroep. Men vindt het wel belangrijk dat de bezoekers mengen. Zo blijkt dat tijdens de brunches mensen het gemeenschappelijke in het dagelijks leven bij elkaar herkennen en dat bij de activiteiten de mensen elkaar vinden op interesses. Ten aanzien van de activiteiten worden drie lijnen onderscheiden: 1. Aanbod van activiteiten zoals spelletjes en ontmoeting en wandelen en sporten. Het aantal mensen dat hieraan deelneemt: - Spelletjes: 5 – 10 mensen per keer - Wandelen/ sporten: 5 mensen per keer 2. Brunches (inmiddels 2 keer georganiseerd en staat nog 1 of 2 keer op de planning voor dit jaar) waaraan zo’n 15 mensen per keer deelnemen, als laagdrempelige activiteit en om 3. Vraag en aanbod bij elkaar te brengen; behoefte van bezoekers aan de Huiskamer te peilen/ op te halen. Dit heeft bijvoorbeeld geleid tot het aanbod van taalles van een lerares Nederlands aan aantal buitenlandse vrouwen en informatieavonden voor jonge ouders. Het aantal mensen dat deelneemt aan de Nederlandse les is in totaal 4 mensen. De groep mensen is wisselend. Een nieuwe groep is bijvoorbeeld de groep jonge ouders. Bij de brunches is de samenstelling elke keer anders. De steungroep, die uit 7 mensen bestaat, heeft een vaste samenstelling. Het bereik van deze Huiskamer Plus is in ieder geval het hele stadsdeel Stratum. Er wordt namelijk gebruik gemaakt van de netwerken van de professionals die in de Kruidenbuurt werken en van organisaties zoals de Voedselbank. Zij zijn veelal georiënteerd naar stadsdeel en via deze organisaties worden dus ook stadsdeelbreed mensen bereikt. Ook blijken er mensen vanuit Tongelre naar de Huiskamer Plus te komen. Men constateert dat de bezoekers van de Huiskamer Plus tevreden zijn over de activiteiten; de activiteiten worden goed ontvangen. Mensen zijn enthousiast tijdens en na afloop van de activiteiten. Vanuit de HKP Woensel-Zuid worden zo’n 8 tot 9 activiteiten per week georganiseerd. De groepen bestaan over het algemeen uit minimaal 6 en maximaal 15 deelnemers. Het maximaal aantal mensen dat per week begeleid kan worden is 84, maar meestal zit men daar al overheen. De activiteiten zijn verspreid over 7 tot 8 dagdelen; alle dagen in de week behalve zaterdag. Er zijn dan nog 2 dagdelen om in te vullen om op het aantal dagdelen te komen dat in de beschikking is benoemd. De aangeboden activiteiten bestaan uit inloop en spelletjes, kaartclub, handwerken, schilderen, koken en bakken, taallessen, brunch op zondag (recent opgezet naar aanleiding van vraag hierna tijdens de open dag in oktober). Maaltijden worden momenteel alleen voor cliënten van Lunetzorg aangeboden, maar het idee is dit ook voor de senioren, die de Huiskamer Plus bezoeken, te gaan organiseren. Verder komen er diverse vragen naar activiteiten binnen.


14

De Huiskamer Plus is succesvol in het bereik van mensen met lichte beperking die geen indicatie (meer) krijgen. De bezoekers komen voornamelijk uit de directe omgeving van de Huiskamer Plus en uit Kronehoef West en Midden. De groepen bezoekers aan Het Pluspunt van Lunetzorg zijn te verdelen in: b cliënten doelgroep Lunetzorg met indicatie AWBZ; b Wmo-groep in het kader van de Huiskamer Plus. De groep bezoekers aan de Huiskamer Plus (Wmogroep) bestaat uit wijkbewoners met een lichte beperking bijvoorbeeld fysieke, psychische of verstandelijke beperkingen. Het Pluspunt is overdag geopend voor de bezoekers van de Huiskamer Plus. Vanaf 15.00 uur is het Pluspunt ook open voor de cliënten van Lunetzorg. Fysiek lopen bezoekers van de Huiskamer Plus en cliënten van Lunetzorg meer en meer door elkaar heen. Tussen de groepen is er ook wel contact maar het gaat daarbij niet om diepgaande gesprekken. Het gaat er voor deze mensen voornamelijk om dat ze de aandacht krijgen, dat er interesse wordt getoond voor hetgeen ze doen en dat er wordt opgemerkt dat ze er zijn. Vergroting van participatie van de bezoekers van de Huiskamer Plus, buiten het bezoek aan de Huiskamer, verschilt. Het bezoek aan de Huiskamer Plus is voor de meeste mensen, die voorheen nog geen gebruik maakten van dagbesteding, al een grote stap. Het leidt er wel toe dat mensen bijvoorbeeld op straat elkaar herkennen of een praatje maken met anderen. Een enkele keer ontstaan er contacten onderling en gaat men bij elkaar op bezoek. In november 2011 heeft Lunetzorg een evaluatie van de HKP Woensel-Zuid gehouden om een beeld te krijgen van de ervaringen van de Huiskamer Plus-bezoekers. Zie ook bijlage ‘Evaluatie Huiskamer Plus Lunetzorg, Locatie Pluspunt Kronehoef’. Aan 26 bezoekers is een aantal vragen gesteld met betrekking tot de activiteiten die worden georganiseerd en de meerwaarde die de Huiskamer Plus voor hen heeft. De meerderheid van de ondervraagde bezoekers komt naar de Huiskamer Plus voor één bepaalde activiteit. De meeste mensen geven aan gebruik te maken van de Huiskamer Plus met als doel het opdoen van sociale contacten. De meerwaarde ligt voornamelijk in het tegengaan van eenzaamheid en sociaal isolement. In z’n geheel wordt de HKP Woensel-Zuid goed gewaardeerd (rapportcijfer 8,7) en zijn de bezoekers zeer tevreden. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel hebben het minst aantal bezoekers bereikt. Beide Huiskamers zijn, in overleg met de gemeente, in de zomer gesloten. In de periode dat de Huiskamers open waren zijn in Gestel 4 dagedelen gerealiseerd; in Woensel-Noord 2 dagdelen. In Gestel zijn er in totaal 6 bezoekers geweest. De HKP Woensel-Noord heeft geen enkele bezoeker gehad. MEE en Lumens Groep hebben voor deze Huiskamers Plus geen nieuwe activiteiten ontwikkeld. Uitgangspunt bij de uitvoering van deze Huiskamers Plus is dat er aansluiting gezocht wordt bij reeds bestaande activiteiten en voorzieningen in de omgeving en dat bezoekers naar die activiteiten doorverwezen worden. De Huiskamers Plus zijn een aantal dagdelen open geweest voor inloop met koffie en thee. Tijdens deze inloop is de behoefte bij de bezoekers gepeild middels een formulier. Op basis van de behoefte is doorverwezen naar bestaande activiteiten en voorzieningen en ook naar de andere Huiskamer Plus in Woensel-Zuid. 2.6.2 Het ontlasten van mantelzorgers Géén van de Huiskamers Plus heeft een goed beeld van de mate waarin bezoekers mantelzorg krijgen. Vanuit de HKP Stratum ziet men de volgende ontwikkelingen: b Soms zijn bezoekers van de Huiskamer Plus zelf mantelzorger; b Er is geen goed beeld of bezoekers van de Huiskamer Plus mantelzorg krijgen; b Wellicht in toekomst signalering/ doorgeleiding door hulpverleners bijvoorbeeld vanuit Buurtzorg.


15

In de HKP Woensel-Zuid signaleert men dat veel bezoekers aan de Huiskamer Plus vanuit een sociaal isolement komen. Van mantelzorg blijkt dan ook vrijwel nooit sprake te zijn. Men beseft wel dat de groep die mantelzorg krijgt een doelgroep is, maar dat de behoefte van die groep nog niet (goed) in beeld is.

2.7 Toekomst van de Huiskamers Plus Aan de betrokken professionals is gevraagd hoe zij de toekomst van de Huiskamer Plus zien. Vanuit de HKP Stratum geeft men aan dat er veel is opgezet, maar dat er zeker ook nog veel uitgebouwd kan worden. Men is er zeker van dat deze Huiskamer Plus iets kan betekenen voor de kwetsbare doelgroep. Het gaat er uiteindelijk om dat de bezoekers het gevoel krijgen dat ze er toe doen en dat hun aanwezigheid wordt gewaardeerd. De Huiskamer Plus zou zeker ook iets kunnen betekenen voor andere groepen. Momenteel wordt gewerkt aan een plan om ook allochtone groepen te bereiken. Vanuit Lunetzorg in de HKP Woensel-Zuid heeft men geloof en vertrouwen in de Huiskamer Plus en men constateert dat deze voor mensen met een lichte beperking echt een plek voor ontmoeting en ontspanning biedt. Vanuit de evaluatie bij de Huiskamer Plus-bezoekers blijkt dat er een wens ligt de activiteiten verder uit te breiden. Lunetzorg wil ook in het project investeren; men is zich er van bewust dat dit ook geld kost. Men beseft dat vanuit deze Huiskamer Plus de behoefte van de doelgroep aan dagbesteding maar deels in beeld is. De behoefte is waarschijnlijk groter, bijvoorbeeld vanuit de groep mensen die mantelzorg krijgt of dementerende ouderen. Dat laatste blijkt ook uit een analyse van de buurt Kronehoef door de gemeente. Lunetzorg heeft inmiddels contacten met Zuidzorg (Zichtbare Schakel) die mensen uit deze groep eventueel doorverwijst naar de HKP Woensel-Zuid. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel hebben de doelgroep, mensen met een lichte beperking, niet tot nauwelijks bereikt. De mensen die wel tot de doelgroep behoren blijken zich aan te melden voor vrijwilligerswerk. Dit zou kunnen liggen aan: - een andere behoefte van de doelgroep (bijv. juist het zelf doen van vrijwilligerswerk); - geen behoefte aan het aanbod van een Huiskamer Plus; - fysieke of mentale drempels; - geringe naamsbekendheid van de Huiskamers Plus; - de manier van werving/ benadering van bezoekers: geen outreachtende benadering. Bij de start van de pilot bestond bij MEE en Lumens Groep de indruk de gemeente goed inzichtelijk had wie de potentiële bezoekers voor de Huiskamer Plus waren en dat er een duidelijk beeld was van de vraag naar en de behoefte aan Wmo-dagbesteding. Ook hadden MEE en Lumens Groep verwacht dat de gemeente actiever betrokken zou zijn bij de pilot. Het blijkt echter dat de vraag en de behoefte van de mensen die uit de AWBZ zijn gevallen niet meer goed in beeld te brengen is. De behoefte van een nieuwe en bredere doelgroep (zoals mensen met een matige beperking en ‘nieuw aanwas’) beter in beeld gebracht moeten worden. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn inmiddels gesloten en richten zich momenteel op een onderzoek waarbij de doelgroep en de behoefte van die doelgroep aan dagbesteding in de betreffende gebieden in beeld wordt gebracht en waarbij de oorzaken van het lage aantal bezoekers wordt onderzocht. Vanuit MEE en Lumens Groep vindt men wel geslaagd: b het werven van vrijwilligers. Het concept van de Huiskamer Plus heeft blijkbaar wel vrijwilligers aangetrokken; b Het opbouwen en uitbreiden van contacten en samenwerking tussen de organisaties (ook met Lunetzorg).


16

3

Conclusies en aanbevelingen

Op basis van deze evaluatie wordt bepaald of en op welke manier de pilots Huiskamer Plus worden verlengd. Naast conclusies en aanbevelingen met het oog op de verlenging en doorontwikkeling van de pilots, worden ook algemene conclusies ten aanzien van Wmo-dagbesteding gegeven. De vier pilots verschillen veel van elkaar in de manier waarop aan de Huiskamer Plus invulling is gegeven onder andere in de wijze waarop daarbij de uitgangspunten voor Wmo-dagbesteding zijn meegenomen. Ten aanzien van de uitvoering van de pilots en de bijdrage van de Huiskamers Plus aan de doelstellingen van Wmo-dagbesteding kan het volgende worden geconcludeerd en aanbevolen:

3.1

Verlengen en doorontwikkelen van de Huiskamers Plus WoenselZuid en Stratum

Van de vier pilots bereikt de HKP Woensel-Zuid de meeste bezoekers en zit daarmee ook op het begrote aantal bezoekers. Het gaat daarbij ook om mensen uit de beoogde doelgroep. In het onderzoek van Lunetzorg naar de ervaringen van bezoekers aan de Huiskamer Plus kan geconcludeerd worden dat de Huiskamer voor hen de mogelijkheid biedt sociale contacten op te doen en eenzaamheid en sociaal isolement tegen te gaan, in de vorm van ontmoeting en ontspanning. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel hebben daarentegen vrijwel geen bezoekers aangetrokken en zijn beide in de zomer gesloten. Het onderzoek dat MEE uitvoert naar de doelgroep en de behoefte aan Wmo-dagbesteding in deze gebieden en de oorzaken van het lage bezoekersaantal wordt naar verwacht begin 2012 afgerond. De HKP Stratum zit nog niet op het aantal bezoekers dat was begroot. De bezoekers die tot nu toe zijn aangetrokken blijken tevreden met de activiteiten van de Huiskamer Plus. Het gaat daarbij overigens voor een deel om cliënten van Lunzetzorg en GGzE zelf. Het idee is dat deze groep mensen juist mensen met lichte beperkingen aantrekt. Deze Huiskamer Plus heeft een lange aanlooptijd gehad onder andere vanwege de latere oplevering van de definitieve locatie. Men verwacht dat met het doorontwikkelen van de activiteiten ook meer bezoekers uit de beoogde doelgroep zullen worden aangetrokken. Het voorstel is om de pilots HKP Stratum en HKP Woensel-Zuid in ieder geval te verlengen met 2012 als verlengd pilotjaar. De HKP Woensel-Noord en HKP Gestel zijn reeds gesloten. Het voorstel is de resultaten van het onderzoek door MEE af te wachten en op basis daarvan al dan niet een doorstart te geven aan een Huiskamer Plus in (één van) de (andere) stadsdelen. Op basis van de conclusies uit de voorliggende evaluatie is voor de doorontwikkeling van de HKP Woensel-Zuid en HKP Stratum (en mogelijke ontwikkelingen in andere stadsdelen) een aantal aandachtspunten te benoemen. In de volgende paragrafen worden de betreffende conclusies, aanbevelingen en aandachtspunten verder uitgewerkt. Mogelijk kunnen de resultaten uit het onderzoek van MEE ook dienen als input voor de verder doorontwikkeling van de pilots.

3.2 Doelstellingen en uitgangspunten Wmo-dagbesteding 3.2.1

Verbreden van de doelgroep en en met de verlengde pilots de aard en omvang van de behoefte nog duidelijker in beeld krijgen Uit de evaluatie blijkt dat vooral de HKP Woensel-Zuid bezoekers aantrekt uit de oorspronkelijk beoogde doelgroep voor Wmo-dagbesteding. De (behoefte van de) doelgroep is hiermee maar deels in beeld. Er zijn waarschijnlijk meer groepen die momenteel niet bereikt worden, bijvoorbeeld de groep mensen die mantelzorg krijgt of beginnend dementerende ouderen. Zo heeft geen van de Huiskamers Plus een beeld gekregen van de mate waarin hun bezoekers mantelzorg krijgen en dus ook niet van de mate waarin mantelzorgers door het aanbod van de Huiskamers ontlast worden. De HKP Stratum bereikt ook mensen uit Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

17

de beoogde doelgroep, maar trekt daarnaast vooral bezoekers aan via eigen cliënten van Lunetzorg en GGzE en dus veelal mensen met een zwaardere beperking. Dit was echter niet de insteek van de Huiskamers Plus. Eén van de uitgangspunten was dat Wmo-dagbesteding een eigen doelgroep en een eigen karakter heeft en bedoeld is voor mensen met lichte beperkingen in hun maatschappelijk participeren. Over die doelgroep is eerder gezegd dat een deel van de mensen zelf een alternatief vindt in het eigen netwerk of andere individuele of collectieve voorzieningen, maar een deel lukt dat niet. Het blijkt lastig te zijn een duidelijk beeld te krijgen van wie deze mensen (die het niet lukt een alternatief te vinden) zijn en hoe je hen bereikt. Een groot deel van de mensen met een lichte beperking zal naar verwachting niet snel van zichzelf zeggen tot deze groep te horen). Tevens blijkt het in de praktijk moeilijk te zijn een duidelijk scheidslijn te hanteren tussen mensen met een lichte beperking en mensen met een matige beperking. Met het oog op de doorontwikkeling van de pilots wordt aanbevolen de oorspronkelijke doelgroep los te laten en Wmo-dagbesteding, in lijn met de ontwikkelingen binnen de Wmo, open te stellen voor een bredere groep dan alleen voor mensen met een lichte beperking. Het gaat dus niet meer om mensen die voorheen wel aanspraak maakten op de AWBZ. De Pakketmaatregel is reeds vanaf 2009 van kracht. De mensen die vanaf dat moment niet meer in de AWBZ thuis hoorden, hebben inmiddels alternatieven gevonden óf hun lichte beperking is inmiddels zwaarder geworden waardoor ze weer terug zijn gekomen in de AWBZ. Bij de doorontwikkeling van de pilots zal gericht moeten zijn op het bereiken van een ‘nieuwe’ groep mensen waarvoor er eigenlijk geen voorzieningen zijn. Deze groep is te licht voor voorzieningen die binnen de AWBZ vallen of te zwaar voor de ‘gewone’ voorzieningen op het gebied van participatie. Het gaat om alle mensen die beperkt zijn in hun maatschappelijke participatie. Er moet nader worden onderzocht op welke manier Wmo-dagbesteding breder en voor een bredere doelgroep kan worden ingezet Wmo-dagbesteding zien we hierbij tevens als een preventieve voorziening, die voorkomt dat de lichte tot matige beperkingen waarmee mensen te maken hebben, ontwikkelen tot zware beperkingen. De uitgangspunten dat Wmo-dagbesteding inclusief is en dat het gaat om een collectieve voorziening en géén individuele blijven daarbij overeind. Ten aanzien van de nieuw geformuleerde doelgroep moeten de volgende vragen nog in beeld worden gebracht, als onderdeel van de doorontwikkeling van de pilots: - Waar komen de mensen, die nu te licht zijn om in aanmerking te komen voor de AWBZ, nu terecht? Waar zijn ze in beeld (bijvoorbeeld bij huisartsen, Lumens Groep?) - Welke oplossingen vinden mensen, die beperkt zijn in hun maatschappelijke participatie, in het eigen netwerk of andere collectieve voorzieningen? Welke mensen lukt dat niet? - Hoe groot zijn de groepen die we nu met de Huiskamers Plus nog niet in beeld hebben? (bijvoorbeeld beginnend dementerende ouderen, mensen die mantelzorg krijgen) - Hoe is het beeld per stadsdeel? Hierbij zal bijvoorbeeld ook gebruik gemaakt moeten worden van de kennis van de stadsdeelteams; - Hoe kan deze doelgroep worden bereikt, in samenwerking met organisaties in de wijken en organisaties die gericht zijn op informele en mantelzorg? Specifiek voor de doorontwikkeling van de HKP Woensel-Zuid en Stratum zijn de volgende aandachtspunten te benoemen: b HKP Woensel-Zuid: - onder andere aandacht voor beginnende dementerende ouderen (vanwege het signaal daar veel mensen in deze groep wonen); - in beeld brengen van/ zich richten op de behoefte van het gehele stadsdeel Woensel-Zuid (nu bereikt de HKP Woensel-Zuid voornamelijk mensen uit de buurt Kronehoef); Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

18

b

b

HKP Stratum: - deze Huiskamer Plus is voornamelijk gericht op de eigen bestaande structuren en bereikt momenteel vooral bezoekers via de eigen cliënten van Lunetzorg en GGzE. Deze Huiskamer zal zich meer moeten gaan richten op beoogde doelgroep dan nu het geval is; Algemeen: aandacht voor bereikbaarheid van de Huiskamers. Onder andere in Kronehoef wordt gesignaleerd dat een aantal mensen (vooral in de winter) problemen heeft naar de Huiskamer Plus te komen.

3.2.2 Meer aandacht voor (het bereiken van) de groep mantelzorgers Eén van de doelstellingen van Wmo-dagbesteding is het ontlasten van mantelzorgers. Een Huiskamer Plus biedt tijdsbesteding buitenshuis, dat in de plaats kan komen van ondersteuning door mantelzorgers. Geen van de Huiskamers Plus heeft echter een beeld gekregen van de mate waarin hun bezoekers mantelzorg krijgen en dus ook niet van de mate waarin mantelzorgers door het aanbod van de Huiskamers ontlast worden. In deze groep (mensen die mantelzorg krijgen) bevinden zich naar verwacht wel potentiële bezoekers van de Huiskamer Plus. Bij de verlenging en de doorontwikkeling van de Huiskamers Plus zal hiervoor meer aandacht moeten zijn. Daarvoor is het aan te raden verbinding te leggen met de netwerken Informele zorg en Mantelzorg en het Steunpunt Mantelzorg Verlicht, dat zich richt op overbelaste mantelzorgers.

3.3 Organisatie 3.3.1 Weging van de bezoekers aan de Huiskamers Plus Vanuit de evaluatie wordt het niet helemaal duidelijk op welke manier wordt afgewogen of mensen, die langskomen, gebruik kunnen maken van een Huiskamer Plus. Zo vindt er voor de HKP Stratum geen ‘screening’ van bezoekers plaats en kunnen bezoekers gewoon binnenlopen. Aanmelden zou een drempel kunnen betekenen. Bij de doorontwikkeling van de pilots moet aandacht zijn voor de weging en plaatsing van de bezoekers, zodat er ook een duidelijke beeld kan ontstaan van de beperkingen waarmee deze mensen te maken hebben. Dit kan tevens bijdragen (een deel van) de doelgroep beter in beeld te krijgen. 3.3.2 Aansluiting bij bestaande initiatieven/ voorzieningen De twee Huiskamers Plus met de meeste bezoekers zijn opgezet als onderdeel van bestaande of in ontwikkeling zijnde wijksteunpunten, gericht op mensen met een beperking. De organisaties zijn daarnaast zelf bekend met het aanbieden van dagbesteding voor hun eigen cliënten. De HKP Woensel-Noord en Gestel zijn eigenlijk vanuit het niets opgezet. Daarbij is weliswaar gekozen voor de realisatie in reeds bestaande buurtvoorzieningen, maar daar bleken uiteindelijk geen bezoekers op af te komen. Mogelijk is een wijkcentrum juist een drempel voor de doelgroep of trekken de HKP Stratum en Woensel-Zuid juist bezoekers aan omdat ze onderdeel zijn van bestaande voorzieningen voor mensen met een beperking. Uit de evaluatie blijken de Huiskamers Plus, waarbij is aangesloten bij bestaande structuren of initiatieven gericht op mensen met een (lichte) beperking, meer te slagen in het bereiken van de doelen dan de Huiskamers Plus die geen aansluiting hebben gevonden bij dergelijke initiatieven. Er is daarbij wel een risico dat men zich voornamelijk richt op de eigen cliënten, zoals bij de HKP Stratum wordt geconstateerd. Het is aan te bevelen bij de mogelijke doorstart van nieuwe pilots Wmo-dagbesteding verbinding te zoeken met bestaande voorzieningen of initiatieven die in ontwikkeling zijn en waar al contacten zijn voor de beoogde doelgroep. Vragen die daarbij kunnen worden gesteld zijn o.a. hoeverre een Huiskamer Plus ook in of als onderdeel van andere (bestaande) collectieve welzijnsvoorzieningen kan worden opgenomen. In welke mate zijn de reeds bestaande collectieve welzijnsvoorzieningen zo ingericht dat deze doelgroep mee kan Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

19

doen? Aandachtspunt daarbij is dat de pilots zich niet alleen richten op de eigen cliëntengroepen. Aansluiting met bestaande structuren of initiatieven kan ook bijdragen aan het beter in beeld krijgen van de doelgroep, met het oog op de aanwezige kennis en ervaring met de doelgroep. Samenwerking in en tussen de stadsdelen 3.3.3 Alle Huiskamers Plus richten zich op samenwerking met andere organisaties en partijen in de buurt. Elke Huiskamer Plus wil enerzijds op een bepaalde manier betrokken worden bij de buurt en anderzijds de buurt betrekken bij de Huiskamer om de bewoners met lichte beperkingen in de omgeving te bereiken. De Huiskamers slagen daar in meer en mindere mate in. De HKP Woensel-Zuid werkt samen met organisaties in de directe omgeving om gebruik te maken van elkaars kennis van de buurt. Vanuit de HKP Stratum maakt met gebruik van de netwerken van de professionele hulpverleners in het gebied met het oog op doorverwijzing naar de Huiskamer. Daarnaast is veel afstemming nodig met andere initiatieven in de buurt, vanwege de gevoeligheid van de buurt bij nieuwe initiatieven. Ook de HKP Woensel-Noord en HKP Gestel werken samen met verschillende organisaties vanwege de gedeelde kennis van de buurten. Uitgangspunt is vanuit deze Huiskamers aan te sluiten bij reeds bestaande activiteiten in de vrijetijdsaccommodaties of in de buurt. Aandachtspunt bij de doorontwikkeling van de HKP Stratum is de verbinding met Lumens Groep/Welzijn Eindhoven die nu nog ontbreekt. Er moet bekeken worden op welke manier aansluiting gevonden kan worden bij onder andere de krachtteamaanpak en bijvoorbeeld welke meerwaarde verbinding met het spreekuur van SRW kan hebben. Het is verstandig bij de (keuze voor) doorstart van een Huiskamer Plus in één van de andere stadsdelen nadrukkelijker de samenwerking/ afstemming met de sector Gebiedsontwikkeling op te zoeken. De betreffende stadsdeelteams hebben zicht op de reeds aanwezige voorzieningen; mogelijk zijn er verbindingen te leggen en netwerken aan te spreken. Overigens is het aan te raden ook de continuering/ doorontwikkeling van de HKP Stratum en HKP Woensel-Zuid terug te koppelen naar de betreffende stadsdeelteams. 3.3.4 Nastreven uitgangspunt niet-professionele inzet Eén van de uitgangspunten die voor Wmo-dagbesteding geformuleerd waren is dat de uitvoering plaatsvindt met niet-professionele inzet, zoals vrijwilligers, studenten en maatschappelijke stagiairs. Het zou namelijk gaan om een doelgroep van mensen met een lichte beperking die het zonder professionele hulp kan redden. De rol voor de professionals ligt in coördinatie, coaching en achtervang. De HKP Stratum en HKP Woensel-Zuid hebben veel meer inzet van professionals dan men had verwacht en dan de HKP Woensel-Noord en HKP Gestel hebben ingezet. Dit was echter niet de insteek van de Huiskamers Plus. Deze Huiskamers hebben maar enkele (geschikte) vrijwilligers weten aan te trekken. De HKP WoenselNoord en Gestel hebben niet veel bezoekers aangetrokken. Zij zijn echter wel geslaagd in het werven van meer vrijwilligers en in het opbouwen van een vrijwilligersbestand. Omdat deze Huiskamers inmiddels zijn gesloten werden de vrijwilligers doorverwezen naar onder andere de HKP Woensel-Zuid. Veel van deze vrijwilligers blijken overigens zelf tot de beoogde doelgroep van de Huiskamers Plus te horen. De verhouding vrijwilligers – professionals bij de HKP Stratum en Woensel-Zuid zou kunnen samenhangen met de benadering van de doelgroep en de begeleiding die de groepen nodig hebben, in relatie tot de zwaarte van de doelgroep.


20

Benadering van de doelgroep Uit de evaluatie van de vier pilots blijkt het aantrekken van bezoekers beter te werken door het actief en één op één benaderen van mensen in plaats van door middel van folders of brieven. In Stratum is dat voornamelijk gebeurd via de netwerken van de professionele hulpverleners die in de omgeving van de Huiskamer werkzaam zijn. Daarnaast is gestuurd op het werven van bezoekers via mond-tot-mond reclame. In de HKP Woensel-Zuid is gekozen actief mensen te werven middels een outreachende benadering, waarbij door professionals van de Huiskamer Plus bij mensen thuis meerdere keren is aangebeld. Alle betrokken partijen geven aan dat voor een dergelijke outreachende benadering niet zomaar vrijwilligers ingezet kunnen worden. De doelgroep moet niet worden onderschat. Als daarbij vrijwilligers worden ingezet, dan zijn er stevige vrijwilligers nodig, die goed kunnen analyseren en een goede inschatting van een situatie kunnen maken, of er moeten professionals worden ingezet om de vrijwilligers daarbij te ondersteunen. Begeleiding van activiteiten en groepen De organisatie en coördinatie van de activiteiten in de HKP Stratum ligt bij de professionals. De inzet van deze professionals is er op gericht de mensen in de groepen en de activiteiten en de vrijwilligers zo te begeleiden dat zij uiteindelijk zelf een rol op zich kunnen nemen in het organiseren van de activiteiten. Dit is natuurlijk ook afhankelijk van de achtergrond van een vrijwilliger. In de HKP Woensel-Zuid worden veel van de professionele uren ingezet in het leiden en draaiend houden van groepen en de ontwikkeling en ondersteuning van vrijwilligers. Er zijn onvoldoende ‘zwaargewichten’ van vrijwilligers aangetrokken die deze taken op zich kunnen nemen. Het uitgangspunt dat Wmo-dagbesteding wordt uitgevoerd met niet-professionele inzet blijft bij de doorontwikkeling van de pilots zo veel mogelijk overeind staan. Op basis van voorgaande conclusies met betrekking tot de inzet van professionals en vrijwilligers kunnen de volgende aanbevelingen en aandachtspunten worden benoemd: b Met het oog op de zwaarte van de doelgroep moet: - Goed in beeld worden gebracht welke deskundigheid en kwaliteit van vrijwilligers wordt verwacht/ vereist en welke mogelijkheden voor opleiding, training en coaching er daarbij zijn; - Nader worden bekeken in hoeverre het realistisch is te streven naar de inzet van alleen maar vrijwilligers; b Er zal een afweging moeten worden gemaakt in hoeverre een outreachende benadering moet worden nagestreefd en waar de grenzen liggen van een dergelijke benadering. Er moet in beeld worden gebracht welke consequenties dat heeft voor de inzet van professionals en/ of de training van vrijwilligers. Bij deze afweging kunnen factoren zoals de sociale kenmerken (problematiek) van een buurt en de reeds aanwezige professionele drukte meespelen. b Mogelijkheden bekijken voor het opzetten van een centraal vrijwilligersbestand waarvan alle betrokken organisaties voor de Huiskamers Plus gebruik van kunnen maken. MEE en Lumens Groep hebben positieve ervaringen met het werven van vrijwilligers voor de Huiskamers Plus. MEE en Lunzorg hebben op dit gebied al samengewerkt; vrijwilligers van MEE zijn ingezet bij de HKP Woensel-Zuid.

3.4 Informatie en communicatie 3.4.1 Meer aandacht voor kennisuitwisseling De meeste professionals die betrokken zijn bij de pilots Huiskamer Plus blijken behoefte te hebben aan de uitwisseling van kennis en ervaringen rondom de Huiskamers Plus. Men geeft aan onder andere behoefte te hebben aan een gezamenlijke bijeenkomst met alle betrokken Huiskamers Plus. Er moet in het algemeen meer aandacht geschonken worden aan kennisuitwisseling en met het oog op de inzet van vrijwilligers en de ervaring die daarmee in de pilots zal gestimuleerd moeten worden dat de Huiskamers Plus gebruik kunnen Notitie Evaluatie Huiskamer Plus CONCEPT - MR januari 2012

21

maken van elkaars opleidingsaanbod. Het voorstel is om vanuit de gemeente een bijeenkomst te organiseren waarin in ieder geval de volgende onderwerpen op de agenda staan: de terugkoppeling uit deze evaluatie, de thema’s met betrekking tot de outreachende werkwijze in het benaderen van bewoners en de inzet van vrijwilligers en de doorontwikkeling van de Huiskamers Plus.


22

Notitie Evaluatie Huiskamer Plus - Pilots Wmo-dagbesteding

Recommend Documents