Nota Vrijwilligersbeleid Gemeente Beek Vrijwilligerswerk: Onmisbaar!

Nota Vrijwilligersbeleid Gemeente Beek 2013-2016 Vrijwilligerswerk: Onmisbaar!

Versie: 4 februari 2013

Gemeente Beek Afdeling Welzijn, Zorg & Onderwijs Raadhuispark 9 Postbus 20 6190 AA BEEK Tel. 046-4389222 www.gemeentebeek.nl 1

Inhoudsopgave Voorwoord Samenvatting Nota Vrijwilligersbeleid 2013-2016 Inleiding Hoofdstuk 2 Vrijwilligers 2.1 Inleiding 2.2 Definitie vrijwilligerswerk 2.3 Visie op vrijwilligerswerk in Beek 2.4 Vrijwilligers in de gemeente Beek 2.5 Vrijwilligerswerk en mantelzorg 2.6 Basisfuncties 2.8 Enquête vrijwilligersorganisaties 2.9 Goed voor Elkaar Hoofdstuk 3 Vertalen naar maatschappelijke ontwikkelingen 3.1 Definitie 3.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? 3.2.1 Visie 3.2.2 Nationale ontwikkelingen 3.2.3 Regionale ontwikkelingen 3.2.4 Lokale ontwikkelingen Hoofdstuk 4 Verbinden en makelen 4.1 Definitie 4.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? 4.2.1 Visie 4.2.2 Vacaturebank Vrijwilligerscentrale 4.2.3 Actieve bemiddeling Vrijwilligerscentrale 4.2.4 Verenigingsconsulent 4.2.5 Streekzorg 4.2.6 Maatschappelijke en Welzijnsorganisaties 4.2.7 Stagemakelaar maatschappelijke stage 4.2.8 Vrijwilligersplatform Hoofdstuk 5 Versterken 5.1 Definitie 5.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? 5.2.1 Visie 5.2.2 Vrijwilligerscentrale 5.2.3 Verenigingsconsulent 5.2.4 Enquête 5.2.5 Vrijwilligersverzekering 5.2.6 Vrijwilligersplatform 5.2.7 Stimuleringssubsidie 5.2.8 In Veilige Handen en Verklaring Omtrent Gedrag 5.2.9 Pocket: Vrijwilligers 5.2.10 Digitale nieuwsbrieven 5.2.11 Bijdrage uit het bedrijfsleven 5.2.12 Welzohandig 5.2.13 Expertise delen met andere gemeenten 5.2.14 Scholing vrijwilligers in diagnostisch werken Hoofdstuk 6 Verbreiden 6.1 Definitie

4 5 6 8 8 8 8 8 8 9 9 10 12 12 12 12 12 13 14 15 15 15 15 15 15 16 16 16 17 17 19 19 19 19 19 20 20 21 21 22 22 23 24 24 25 25 25 26 26 2

6.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? 6.2.1 Visie 6.2.2 Pilot: Inzet van inwoners van Beek met een uitkering 6.2.3 Vrijwilligersplatform 6.2.4 Vrijwilligersavond 6.2.5 NL Doet 6.2.6 Verenigingsnieuwsbrief 6.2.7 Vrijwilligerscentrale 6.2.8 Waarderingsprijzen 6.2.9 Promotie vrijwilligerswerk 6.2.10 Onderscheidingen Hoofdstuk 7 Verankeren 7.1 Definitie 7.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? 7.2.1 Visie 7.2.2 Websites beter gebruiken 7.2.3 Verenigingsnieuwsbrief 7.2.4 Enquête 7.2.5 Kortere lijnen 7.2.6 Kwaliteit bijscholing 7.2.7 Evaluatie vrijwilligersbeleid Hoofdstuk 8 Conclusies en aanbevelingen 8.1 Conclusies 8.2 Aanbevelingen 9 Financiën, planning en evaluatie 9.1 Financiën 9.2 Planning 9.3 Evaluatie 9.4 Indicatoren Bijlagen Bijlage 1: Enquête vrijwilligersorganisaties Bijlage 2: Uitwerking enquête Bijlage 3: Analyse ‘Goed voor Elkaar’

26 26 26 27 27 28 28 28 29 29 30 31 31 31 31 31 31 31 32 32 32 33 33 33 34 34 35 37 38 40 41 50 55

3

Voorwoord Voor u ligt de beleidsnota ‘Vrijwilligerswerk: onmisbaar!’ 2013 – 2016. Op dit moment zijn er in Beek meer dan 2000 vrijwilligers actief bij zo’n 180 vrijwilligersorganisaties. Beek heeft nog steeds een sterk verenigingsleven. Het werk wordt steeds gedaan door dezelfde vrijwilligers en vaak blijft verjonging uit. Jongeren moeten ervan doordrongen worden dat vrijwilligerswerk belangrijk is voor de samenleving. Er is meer naast werk en school. De waardering die je krijgt als vrijwilliger is niet in geld uit te drukken. Vrijwilligerswerk is leuk en ontspannend en geeft een grote mate van voldoening. Vrijwilligerswerk is nog steeds het cement van de samenleving. Ook merken we dat er een nieuw type vrijwilliger is opgestaan. Zij willen werken met “hapklare” klussen. Deze nieuwe vrijwilliger kan naast het oude type vrijwilliger van grote waarde kan zijn voor de organisatie. Deze nota wil mede een brug slaan tussen de twee typen vrijwilligers. Het belangrijkste doel van deze beleidsnota is om te streven naar het behouden van het aantal vrijwilligers. Tevens willen we met deze nota de vrijwilligersorganisaties ondersteunen bij het uitvoeren van het vrijwilligerswerk en willen we bewerkstelligen dat de Beekse jeugd onder de 21 jaar gestimuleerd wordt om te gaan werken als vrijwilliger binnen een organisatie. Ik wens u veel leesplezier. Thijs van Es

4

Samenvatting Nota Vrijwilligersbeleid 2013-2016 In Beek wordt veel gedaan door en voor vrijwilligers(organisaties). Tot op heden is dit nooit vastgelegd in een nota. Om een goed inzicht te krijgen wat er allemaal al gedaan wordt op gebied van vrijwilligerswerk en wat de mogelijkheden zijn voor de komende jaren is de Nota Vrijwilligersbeleid gemeente Beek 2013-2016 opgesteld. Naar aanleiding van de enquête die in 2012 gestuurd is naar de vrijwilligersorganisaties en een onderzoek van het project ‘Goed voor Elkaar’, kwamen diverse punten aan de orde die al goed geregeld zijn in de gemeente Beek, maar ook punten die voor verbetering vatbaar zijn. Gekeken naar de landelijke, regionale en lokale ontwikkelingen gaat vrijwilligerswerk een steeds belangrijkere rol spelen. Daarom moeten er regelingen worden getroffen om het vrijwilligerswerk goed te laten verlopen. Het streven is om met deze nota de Beekse vrijwilligersorganisaties een goede basis te geven, zodat vrijwilligerswerk behouden kan blijven. Uit bovenstaande onderzoeken en ontwikkelingen blijkt dat steeds meer vrijwilligersorganisaties afhankelijk zijn van steeds dezelfde vrijwilligers en dat nieuwe (jonge) aanwas weg blijft. Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) heeft vijf basisfuncties opgesteld die als leidraad zijn gebruikt om deze nota op te stellen. De vijf basisfuncties zijn: Vertalen, Verbinden en makelen, Versterken, Verbreiden en Verankeren. Voor elke basisfunctie wordt nagegaan wat in Beek al wordt uitgevoerd en waar kansen liggen die vertaald zijn in aanbevelingen. Voor diverse aanbevelingen zijn indicatoren opgesteld om na te gaan wat de ontwikkelingen van de aanbevelingen zijn voor de komende jaren en of de aanbevelingen naar behoren worden uitgevoerd. Hierbij wordt onder andere gekeken naar het aantal vrijwilligers dat actief is binnen de Beekse gesubsidieerde vrijwilligersorganisaties, het gebruik van het scholingsaanbod van Partners In Welzijn en het aantal verenigingen dat een veilig klimaat probeert te scheppen voor kinderen en mensen met een beperking. Daarnaast zijn er enkele aanbevelingen opgesteld om vrijwilligerswerk in de publiciteit te brengen en zodoende te promoten. De uiteindelijke doelen voor Beek zijn om het huidig aantal vrijwilligers voor de komende jaren te behouden en het uitbreiden van de vrijwilligersdatabase met jeugdige vrijwilligers. Samenvattend is het streven erop gericht om met behulp van bovenstaande basisfuncties aanbevelingen te doen om het vrijwilligerswerk in Beek zo goed mogelijk te ondersteunen en de geformuleerde doelstellingen te bereiken. Om de gestelde doelen te bereiken is over de periode van 2013–2016 een extra budget nodig van € 33.100 bovenop het huidige budget.

5

Inleiding Gemeenten hebben met de invoering van de Wet maatschappelijk ondersteuning (Wmo) in 2007 de wettelijke taak gekregen om de ondersteuning van vrijwilligers vorm te geven. In de strategische toekomstvisie 2010 – 2030 staat beschreven dat Beek trots is op haar verenigingsleven. Er is een actief verenigingsleven en mensen in Beek zijn met elkaar betrokken. Het belang van verenigingsleven, vrijwilligerswerk, ouderenzorg en mantelzorg is groot in de gemeente Beek. Beek probeert haar burgers te stimuleren om deel te nemen aan de gemeenschap, wat de sociale samenhang in de kernen verder bevordert. Gelet op de veranderende bevolkingssamenstelling is het van belang om in te spelen op de gevolgen hiervan voor o.a. het verenigingsleven, de mantelzorg en het vrijwilligerswerk. Dit kan bijvoorbeeld betekenen dat verenigingen hun aanbod gaan aanpassen en dat verenigingen onderling meer (moeten) gaan samenwerken. De kennis en kunde van de groter wordende groep ouderen kan waarmogelijk ingezet worden binnen het vrijwilligerswerk. Andersom heeft het bedrijfsleven een belangrijke betekenis voor de maatschappij (maatschappelijk ondernemen). In het collegeprogramma 2010-2014 staat beschreven dat inwoners worden gestimuleerd en gefaciliteerd om actief te participeren in de samenleving, o.a. op het gebied van mantelzorg en vrijwilligerswerk. De Nota Vrijwilligersbeleid gemeente Beek 2013-2016 is een nadere invulling van prestatieveld 4 zoals beschreven in de nota ‘Wmo beleidsplan 2012-2015’. In de vrijwilligersnota staan diverse punten die op dit moment reeds worden uitgevoerd om vrijwilligerswerk te bevorderen en te ondersteunen, maar er staan ook initiatieven in om bijvoorbeeld een veiliger klimaat te scheppen voor kinderen en mensen met een handicap en Maatschappelijk Betrokken Ondernemen te bevorderen om de vrijwilligersorganisaties te versterken. Deze nota sluit goed aan op de strategische toekomstvisie en het collegeprogramma. Naar schatting zijn er 2000 vrijwilligers actief bij zo’n 180 vrijwilligersorganisaties in de gemeente Beek. Vrijwilligers spelen een rol bij diverse beleidsterreinen, zoals Jeugdbeleid, Mantelzorg, Onderwijs, Cultuur en Sport. Voor vrijwilligers zijn diverse taken en functies weggelegd, zowel binnen de vrijwilligersorganisaties als binnen de gemeente. Denk bijvoorbeeld aan: - Leefbaarheid en sociale samenhang, bv. kindervakantiewerk - De vrijwilliger als dienstverlener, bv. ouderenadviseurs, buddies - De vrijwilliger als beleidsadviseur, bv. vrijwilligersplatform of wmo-platform - De vrijwilliger als bestuurder, bv. verenigingsbestuur Via gesprekken met vrijwilligersorganisaties, enquêtes en de nulmeting van het project ‘Goed voor elkaar’ is gekeken naar hoe het vrijwilligerswerk er in Beek voorstaat en wat de gemeente kan verbeteren. In het eerste hoofdstuk wordt ingegaan op het theoretisch kader waarbij onder andere de definitie wordt gegeven voor vrijwilligerswerk en de basisfuncties van vrijwilligerswerk worden besproken. In hoofdstuk 2 worden beleidsontwikkelingen benoemd op zowel rijks-, provinciaal-, als gemeentelijk niveau. Ook wordt in hoofdstuk 2 gekeken naar de visie die de gemeente Beek heeft op vrijwilligerswerk.

6

De pijlers van deze nota worden gevormd door de vijf basisfuncties, zoals die in het document ‘Basisfuncties Lokale ondersteuning vrijwilligerswerk en mantelzorg’ (juli 2009) van staatssecretaris Jet Bussemaker van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) zijn opgenomen. De vijf basisfuncties zijn: • Vertalen • Verbinden en makelen • Versterken • Verbreiden • Verankeren De achtergrond van de basisfuncties en de invulling in de gemeente Beek komen aan de orde in de hoofdstukken 3 tot en met 7. In hoofdstuk 8 worden conclusies getrokken die voortkomen uit deze nota. Ter afsluiting staat in hoofdstuk 9 de planning voor de komende vier jaren samen met de financiële uitwerking. Ook zijn er indicatoren opgesteld om te kijken of de gestelde doelen worden behaald.

7

Hoofdstuk 2 Vrijwilligers 2.1 Inleiding In dit hoofdstuk gaan we in op wat we verstaan onder vrijwilligerswerk, wie vrijwilligerswerk doen en hoe de situatie in Beek is. Tevens wordt in dit hoofdstuk ook kort ingegaan op de basisfuncties van vrijwilligerswerk. Deze basisfuncties worden in de nota gebruikt als leidraad.

2.2 Definitie vrijwilligerswerk Onder vrijwilligerswerk wordt verstaan: De vrijwillige en onbetaalde inzet van burgers(individueel of georganiseerd). Dit ten behoeve van het algemeen belang, de lokale samenleving en/of de ondersteuning van inwoners met een hulp- of ondersteuningsvraag. Vrijwilligerswerk is hetzij structureel, het zij incidenteel of kortdurend. Onder vrijwilligersorganisatie wordt verstaan: Een organisatie waarin zowel bestuurlijk als uitvoerend werk wordt gedaan door vrijwilligers. Daarnaast zijn er professionele organisaties die bij de uitvoering van hun taken ondersteund worden door vrijwilligers.

2.3 Visie op vrijwilligerswerk in Beek De gemeente Beek beperkt zich grotendeels tot faciliteren en ondersteunen van vrijwillige inzet en burgerinitiatieven in brede zin. Dit vanuit de visie dat vrijwillige inzet iets is wat vanzelf ontstaat en dus niet valt af te dwingen. Vrijwilligersorganisaties en burgers moet je niet opzadelen met allerlei overheidsdoelen. Je moet hen juist waarderen om de intrinsieke waarde die ze vertegenwoordigen. De gemeente gaat daarom grotendeels af op de wensen en behoeften van de vrijwilliger en vrijwilligersorganisaties zelf.

2.4 Vrijwilligers in de gemeente Beek In Beek zijn meer dan 2000 vrijwilligers actief van jong tot oud. Uit navraag bij vrijwilligersorganisaties blijkt dat de meeste vrijwilligers 45+ zijn en dat het steeds moeilijker is om jongeren te vinden die structureel vrijwilligerswerk willen doen. Vrijwilligers zijn overal te vinden. Van de lokale sportvereniging tot mensen die in het bejaardentehuis activiteiten ondernemen met bewoners. De beleidsterreinen waarin vrijwilligers actief zijn, zijn: Jeugdbeleid, Ouderenbeleid, Speelvoorzieningen, Mantelzorg, Onderwijs, Volksgezondheid, Cultuur, Toerisme en recreatie, Sport, Subsidie, Integrale veiligheid, Werk en Inkomen, Integratie, Inburgering.

2.5 Vrijwilligerswerk en mantelzorg Prestatieveld 4 van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) spreekt van “het ondersteunen van mantelzorgers en vrijwilligers”. Mantelzorgers en vrijwilligers worden in de Wmo in één prestatieveld genoemd. Mantelzorg wordt als volgt gedefinieerd:

8

Mantelzorgers zorgen langdurig en onbetaald voor een chronisch zieke, gehandicapte of 1 hulpbehoevende partner, ouder, kind of ander familielid, vriend of kennis. Er zijn overeenkomsten tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk. Beide zijn onbetaald en beide dienen een maatschappelijk nut. Ook raken vrijwilligerswerk en mantelzorg elkaar wanneer een vrijwilliger wordt ingezet om een mantelzorger te ontlasten (respijtzorg). Het belangrijkste verschil tussen mantelzorg en vrijwilligerswerk is het keuzeaspect. Vrijwilligerswerk is een keuze, je kiest ervoor om een functie te vervullen in de samenleving op basis van je interesses. Dit kan verschillen van barwerkzaamheden bij de plaatselijke voetbalvereniging tot maatje van iemand met een chronische ziekte. Mantelzorg is in de meeste gevallen geen keuze. Een mantelzorger kiest er niet voor om te gaan zorgen: het overkomt je, omdat je een emotionele band hebt met degene die de zorg nodig heeft. Mantelzorgers zorgen soms 24 uur per dag en kunnen deze zorg, in tegenstelling tot vrijwilligers, niet zomaar beëindigen. Daarnaast verrichten mantelzorgers soms verpleegkundige handelingen. In deze nota wordt mantelzorg niet opgenomen, omdat hier een aparte nota voor is opgesteld. 1

Bron: Mezzo, landelijke vereniging voor mantelzorgers en vrijwilligerszorg.

2.6 Basisfuncties In de periode 2001-2005 was de Tijdelijke Stimuleringsregeling Vrijwilligerswerk (TSVregeling) van kracht. De TSV-regeling is in het jaar 2001 in het leven geroepen door de Staatssecretaris van VWS. Met de TSV-regeling wilde het Ministerie het vrijwilligerswerk extra stimuleren en gemeenten ertoe aanzetten maatregelen te treffen om het aantal vrijwilligers op peil te houden. De regeling was gebaseerd op 50% gemeentelijke medefinanciering. De gemeente Beek heeft gebruik gemaakt van de stimuleringsregeling. Per 1 januari 2007 is de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) ingevoerd. Met de komst van de Wmo zijn tal van regelingen en wetten samengevoegd. Door deze decentralisatie is de rol van de rijksoverheid minder groot geworden. De rijksoverheid stelt middelen beschikbaar en financiert o.a het kenniscentrum Movisie, waarvan gemeenten gebruik kunnen maken als het gaat om bijvoorbeeld expertise, onderzoek en training. In maart 2009 is in de Tweede Kamer het document ‘Basisfuncties Lokale ondersteuning vrijwilligerswerk en mantelzorg’ van Staatssecretaris Jet Bussemaker van VWS behandeld. Dit document is een nadere invulling van de beleidsbrief Mantelzorg en vrijwilligersbeleid 2008-2011 ‘Voor elkaar’ van het ministerie. De staatssecretaris heeft vijf basisfuncties geformuleerd waarmee gemeenten een kapstok krijgen om hun lokale ondersteuningsstructuur effectief in te richten, aan te sturen en lokale inspanningsverplichtingen te formuleren. Het doel van deze basisfuncties is een betere ondersteuning van vrijwilligers, zodat zij hun werkzaamheden langer en met plezier kunnen doen en waarbij mogelijk het aantal vrijwilligers kan groeien. De vijf basisfuncties zijn: • Vertalen • Verbinden en makelen • Versterken • Verbreiden • Verankeren

2.8 Enquête vrijwilligersorganisaties In 2012 is een onderzoek geweest onder de vrijwilligersorganisaties, instellingen en stichtingen (vrijwilligersorganisaties) waar vrijwilligerswerk wordt gedaan en die bij de gemeente Beek bekend zijn. Voor het onderzoek zijn 184 organisaties in de gemeente Beek uitgenodigd om de enquête in te vullen. 60 organisaties hebben hieraan gehoor gegeven; dit staat

9

gelijk aan een respons van 33%. Dit percentage lijkt erg laag, maar met de meeste vrijwilligersorganisaties is een nauw contact en zodoende heeft de gemeente een goed beeld van wat er speelt binnen de organisaties. Uit de enquêtes blijkt ook dat er veel dezelfde antwoorden worden gegeven dus het percentage geretourneerde enquêtes heeft weinig invloed op de algehele uitkomst. In deze nota is uiteraard rekening gehouden met de resultaten van deze enquête. De enquête en de uitwerking zijn toegevoegd in bijlagen 1 en 2.

2.9 Goed voor Elkaar In 2008 heeft het project ‘Goed voor Elkaar’ een analyse (nulmeting) gemaakt over de invulling van de basisfuncties van het vrijwilligerswerk en mantelzorg in de Gemeente Beek. Uit dit project is gebleken dat de gemeente goed op weg is, maar dat er nog diverse aandachtspunten zijn waaraan de komende jaren gewerkt kan worden. Positief was dat de gemeente vrijwilligers betrekt bij het beleid en de inzet van het steunpunt vrijwilligerswerk. Aandacht kan nog worden besteed aan een duidelijke visie op vrijwilligerswerk door de gemeente en het specifiek en actueel maken van het huidige vrijwilligersbeleid. De actiepunten ogenomen in deze vrijwilligersnota sluiten aan bij de aandachtpunten die voortkomen uit het project ‘Goed voor Elkaar’. Vertalen: Beleid specifiek en actueel maken: . Met de nota vrijwilligersbeleid 2013-2016 hebben we een actueel beleid dat uitgevoerd kan worden in de gemeente Beek. Aandacht voor doelgroepen: In de nota vrijwilligersbeleid 2013-2016 is vooral aandacht voor een brede aanpak waarin diverse doelgroepen zullen vallen. Bestrijding seksueel misbruik: In de nota vrijwilligersbeleid 2013-2016 wordt aandacht besteed aan bestrijding van seksueel misbruik door middel van het project ‘In Veilige Handen’ en het aanbieden van gratis Verklaringen Omtrent Gedrag. Verbinden en Makelen: Te verbinden partijen aangeven: In de nota staan de diverse te verbinden partijen beschreven. Versterken: Visie op effectieve infrastructuur: Deze visie is opgesteld in hoofdstuk 5 van de nota. Peilen ondersteuningsbehoeften: De ondersteuningsbehoefte van vrijwilligersorganisaties zal één keer per twee jaar door middel van een enquête worden gepeild. Daarnaast wordt ook in persoonlijke gesprekken met vrijwilligersorganisaties de behoefte voor ondersteuning besproken door de verenigingsconsulent en de consulenten van Partners In Welzijn. Verbreiden: Visie op waarderen en promoten: Deze visie is opgesteld in hoofdstuk 6 van de nota. Verankeren: Visie op borgen van kennis:

10

Deze visie is opgesteld in hoofdstuk 7 van de nota. Gebruik van EVC-procedure: Op dit moment werkt Partners In Welzijn met een talentenbank waar (aankomende) vrijwilligers vrijwilligerswerk kunnen zoeken in een vakgebied waar zij ervaring in hebben. Evaluatie van beleid & basisfuncties Met deze nota wordt vastgelegd dat het beleid minimaal een keer per jaar wordt geëvalueerd en zo nodig bijgesteld (hoofdstuk 7.2.7). Kennis delen andere gemeenten: De gemeenten in de regio Westelijke Mijnstreek werken regelmatig samen op gebied van bijvoorbeeld de maatschappelijke stage. In bijlage 3 treft u de terugkoppeling aan van de analyse van ‘Goed voor Elkaar’.

11

Hoofdstuk 3 Vertalen naar maatschappelijke ontwikkelingen 3.1 Definitie De gemeente is in staat om een visie te ontwikkelen op nieuwe maatschappelijke ontwikkelingen en daar door interactieve beleidsvoering beleid voor te formuleren en uitvoering aan te geven.

3.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? Inspelen op de maatschappelijke ontwikkelingen is voor de gemeente Beek belangrijk, omdat deze ontwikkelingen invloed uitoefenen op het vrijwilligerswerk in de gemeente. Door goed in de gaten te houden wat nationaal, regionaal en lokaal speelt kan de gemeente ook de vrijwilligersorganisaties ondersteunen bij de veranderingen.

3.2.1 Visie De maatschappij verandert continu en door zowel de gemeente als de vrijwilligersorganisaties moet hier op worden ingespeeld. Het is belangrijk dat beide partijen op de hoogte blijven van de laatste nieuwe ontwikkelingen die invloed kunnen hebben op het verrichten van vrijwilligerswerk. Om op de hoogte te blijven is het belangrijk dat de gemeente regelmatig overlegt met een afvaardiging van vrijwilligersorganisaties. Dit gebeurt in de gemeente Beek in het vrijwilligersplatform. Op die manier ontstaat er interactie tussen beide partijen en kan het vrijwilligersbeleid regelmatig geactualiseerd worden.

3.2.2 Nationale ontwikkelingen 3.2.2.1 Individualisering De voortgaande individualisering zal de positie van traditionele organisaties, die zijn gebaseerd op langdurige groepsloyaliteit, verder verzwakken. In Nederland is de band met organisaties losser geworden. Het verenigingsleven kan minder vanzelfsprekend uitgaan van de loyaliteit van zijn achterban en minder dan vroeger beleven mensen hun interesses per definitie onder de paraplu van een organisatie. Dit is voor een organisatie vaak een probleem. Leden of vrijwilligers van een organisatie willen vaak geen structurele functies bekleden, maar vaak wel klussen uitvoeren. Dit zie je in organisaties vaak terug komen.

3.2.2.2 Kredietcrisis Door de kredietcrisis blijft de vraag naar vrijwilligerswerk toenemen. Merkte een half jaar geleden een kwart van de vrijwilligerscentrales een duidelijke toename van de vraag, nu is dat bijna de helft, 44 procent. Dat blijkt uit het onderzoek dat MOVISIE in samenwerking met het Nederlands Dagblad heeft uitgevoerd onder 220 vrijwilligerscentrales en Centra voor Maatschappelijke ontwikkeling. De vraag naar vrijwilligers stijgt ook sterker dan een halfjaar geleden. Toen zei een kwart van de vrijwilligerscentrales zo'n vijf procent meer vraag te signaleren. Nu geeft 25 procent van de vrijwilligerscentrales aan een stijging te zien van meer dan twintig procent. 23 pro-

12

cent van de centrales merkt ook een stijging op in het aanbod van vrijwilligersfuncties. Dat 1 percentage is bijna hetzelfde gebleven. Een half jaar geleden was dit twintig procent. 1

Bron: Utrecht, juli 2009 * Herhalingsonderzoek Gevolgen kredietcrisis voor het vrijwilligerswerk

Ook onder de Beekse vrijwilligersorganisaties is de kredietcrisis merkbaar en daardoor neemt de druk op de organisaties, maar ook op de gemeente toe door onder meer een toenemende vraag aan ondersteuning van de verenigingsconsulent. De gemeente wil de vrijwilligersorganisaties zo goed mogelijk ondersteunen in deze tijd en mede daarom is de vrijwilligersnota opgesteld. Partners In Welzijn merkt dat er door de kredietcrisis en de ontslagen die er in het bedrijfsleven vallen meer vrijwilligers zich aanmelden die graag actief bezig zijn tot ze een nieuwe baan hebben gevonden. Het aantal vacatures wat aangemeld worden blijft volgens Partners In Welzijn redelijk stabiel ondanks de crisis.

3.2.2.3 Misbruik binnen vrijwilligersorganisaties In de media komen steeds meer zaken over misbruik aan het licht. Ook bij (vrijwilligers) organisaties hoor je hier steeds meer over. De gemeente Beek heeft daarop ingespeeld om het project “In Veilige Handen”: Het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij minderjarigen en mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking in het vrijwilligerswerk, door Partners In Welzijn uit te laten voeren. “In Veilige Handen” is een landelijk project waarin wordt gewerkt aan de sociale veiligheid voor jongeren, kinderen en mensen met een lichamelijke en/of verstandelijke beperking in het vrijwilligerswerk. Het project biedt handvatten voor vrijwilligersorganisaties bij het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag bij deze doelgroep. Een uitgebreidere beschrijving van ‘In Veilige Handen’ treft u aan in hoofdstuk 5.2.8.

3.2.3

Regionale ontwikkelingen

3.2.3.1 Krimp In Limburg is de krimp groter dan in andere delen van Nederland. Voor het vrijwilligerswerk kan dit een probleem zijn, maar het kan ook een kans zijn. Er komen steeds meer vitale ouderen die iets willen blijven betekenen voor de gemeenschap. Door vrijwilligerswerk te doen zijn ze actief bezig en blijven ze sociale contacten onderhouden. Ouderen hebben vaak veel ervaring en wijsheid in pacht waar ze een organisatie mee kunnen helpen. In veel organisaties zijn al vitale ouderen actief, maar dit is nog niet overal. Hier is dus winst mee te behalen.

3.2.3.2 Kanteling Wmo Per 1 oktober 2012 hanteert de gemeente een nieuwe werkwijze bij de uitvoering van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Uitgangspunt is maatwerk en de zelfredzaamheid van de burger. Mensen die een beroep doen op de Wmo worden gestimuleerd in de toekomst meer gebruik te maken van familiale of andere sociale verbanden (vrienden, buren). Daarnaast wordt ook gekeken of de inzet van vrijwilligers en algemene (collectieve) voorzieningen buiten de Wmo, zoals maaltijdverzorging of het inschakelen van een klussendienst of boodschappendienst, wellicht uitkomst kunnen bieden.

13

3.2.4

Lokale ontwikkelingen

3.2.4.1 Ontwikkeling Sportlandgoed De Haamen In 2012 heeft de gemeenteraad besloten om (verder) te investeren in Sportlandgoed De Haamen. Dit Sportlandgoed heeft een bijzondere functie binnen Sportzone Limburg. Speciale aandacht gaat hier uit naar ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking. Voor deze mensen wordt De Haamen dé plaats om wekelijks te bewegen, te ontmoeten en te recreëren. Zij krijgen in Beek een voorzieningenaanbod dat nergens anders in de regio voorhanden is. Aangepaste accommodaties en hulpmiddelen (zoals sportrolstoelen), een breed beweegaanbod en begeleiding door o.a. beroepskrachten worden volledig geïntegreerd in het totale aanbod op het sportlandgoed. Dit alles wordt aangeboden door een unieke samenwerking van o.a. sportvrijwilligersorganisaties, gehandicaptenorganisaties en de zorg. In De Haamen krijgt ook talentontwikkeling voor aangepaste sporten een plek. Voor Sportlandgoed De Haamen worden sportzorgprogramma’s opgesteld. Dit zijn programma’s waarbij mensen met fysieke en/of mentale problemen op een professionele manier worden begeleid tijdens het sporten. Zij kunnen dan werken aan hun gezondheid, maar ook de sociale factor van deze programma’s is zeer belangrijk. Vrijwilligers spelen een belangrijke rol binnen het Sportlandgoed. Op dit moment zijn al vele vrijwilligers actief binnen de sportverenigingen en bijvoorbeeld als “maatje” binnen de gehandicaptensector of de GGZ-sector. Om alle gewenste sportzorgactiviteiten te kunnen realiseren zijn deze vrijwilligers, maar ook nieuwe vrijwilligers en stagiaires hard nodig. Het gaat om hulp bij het aan- en uitkleden, hulp bij de beweegactiviteiten zelf, bij evenementen en vervoer om mensen met een beperking naar de juiste accommodatie te brengen. De vrijwilligers worden hierbij zo nodig opgeleid en ondersteund door een beroepskracht. Vanuit de Wmo-gedachte is het participeren van de genoemde doelgroepen in de maatschappij een belangrijk uitgangspunt. Dit krijgt niet alleen vorm door mee te doen in reguliere sportverenigingen, maar ook door ontwikkelingskansen te bieden (denk aan recreatieve activiteiten, gezonde leefstijl en verbetering zelfstandigheid door het leren koken en serveren) en arbeidsmatige werkzaamheden (denk aan horeca en onderhoud sportvelden).

3.2.4.1 Participatiewet en AWBZ Door de participatiewet en de transitie van de AWBZ kan veel veranderen op gebied van vrijwilligerswerk. De streefdatum om deze nieuwe wetten in te laten gaan is 01-01-2014. Zodra hier meer over bekend is zal worden gesproken met de betrokken partijen of nog nadere acties nodig zijn op gebied van vrijwilligerswerk.

14

Hoofdstuk 4 Verbinden en makelen 4.1

Definitie

De gemeente stelt organisaties in staat om de verwachtingen en belangen van de verschillende maatschappelijke spelers met elkaar te verbinden, meer in het bijzonder het makelen van vraag en aanbod op terreinen die door de gemeente van speciaal belang worden geacht.

4.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? In de gemeente Beek wordt veel aandacht geschonken aan het verbinden en makelen van vrijwilligerswerk. In dit hoofdstuk zijn de manieren hoe in Beek aandacht wordt besteed aan het verbinden en makelen uitgewerkt.

4.2.1 Visie Binnen de gemeente Beek zijn verschillende partijen actief in vrijwilligerswerk of belangrijk voor het vrijwilligerswerk. Vrijwilligers, vrijwilligersorganisaties, ondersteuningsorganisaties, bedrijven, scholen en gemeenten hebben er allen belang bij dat er netwerken van partijen zijn en dat zij onderling samenwerken. Zo kunnen de verschillende organisaties elkaar versterken en kan er een betere match plaatsvinden tussen vrijwilligers en organisaties.

4.2.2 Vacaturebank Vrijwilligerscentrale De vacatures zijn ter inzage bij de vrijwilligerscentrale van Partners in Welzijn in MFC De Molenberg. Tevens zijn de vacatures te bekijken via www.vrijwilligerscentrale-wm.nl en in het MFC te Beek. In het lokale maandblad de Nuutsbaeker wordt in elke uitgave een aantal vacatures uit de vacaturebank uitgelicht om mensen te interesseren vrijwilligerswerk te gaan doen. 70% van de ondervraagden leest de persberichten in de Nuutsbaeker. 27% van de ondervraagden leest de persberichten niet en 3% is er niet mee bekend. Het blijkt dus dat de Nuutsbaeker een effectief communicatiemiddel is om mensen te bereiken in Beek.

4.2.3 Actieve bemiddeling Vrijwilligerscentrale Iedere week is in MFC De Molenberg in Beek een spreekuur voor mensen die vrijwilligerswerk zoeken en voor vrijwilligersorganisaties die vrijwilligers zoeken. Via de talentencentrale kunnen mensen hun kennis en kunde beschikbaar stellen voor vrijwilligersorganisaties of voor mensen die hulp nodig hebben. 77% van de geënquêteerden is bekend met de vrijwilligerscentrale. Van deze groep heeft 23% al eens gebruik gemaakt van de diensten van de vrijwilligerscentrale, 70% gaat er misschien in de toekomst gebruik van maken. Dit is zeer positief te noemen. De vrijwilligerscentrale moet minimaal één keer per jaar onder de aandacht worden gebracht in de verenigingsnieuwsbrief en de Nuutsbaeker. Voorbeelden van positieve ervaringen van vrijwilligersorganisaties en vrijwilligers met de vrijwilligerscentrales op de website vermelden en in artikelen die in lokale en regionale media worden verspreid.

15

Aanbeveling: Bekendheid geven aan de vrijwilligerscentrale door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de Nuutsbaeker.

4.2.4 Verenigingsconsulent De verenigingsconsulent ondersteunt vrijwilligersorganisaties met advies op het gebied van beleid, financiën, subsidies en andere inhoudelijke en organisatorische vragen. Ook is de verenigingsconsulent bezig met het bevorderen van deelname van specifieke doelgroepen (zoals ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking) aan sport- en beweegactiviteiten. De verenigingsconsulent helpt vrijwilligersorganisaties met het opzetten van een vrijwilligersbeleid en geeft advies hoe ze het beste vrijwilligers kunnen vinden voor een functie of taak. De verenigingsconsulent is bekend bij 75% van de respondenten van de enquête. Uit ervaring blijkt dat steeds meer vrijwilligersorganisaties een beroep doen op de verenigingsconsulent voor zeer uiteenlopende vragen. Aanbevelingen: Bekendheid geven aan de verenigingsconsulent door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de Nuutsbaeker en in de verenigingsnieuwsbrief.

4.2.5 Streekzorg Als gevolg van de kanteling van de Wmo is er een stijgende behoefte aan vrijwilligers. De gemeente Beek subsidieert Streekzorg. Streekzorg Westelijke Mijnstreek bestaat uit negen (vrijwilligers)organisaties voor informele zorg en welzijn in de Westelijke Mijnstreek die de handen in elkaar hebben geslagen. Door deze samenwerking probeert Streekzorg meer vrijwilligers te werven voor informele zorg. De vrijwilligers zijn niet bedoeld als vervanging van zorg door beroepskrachten, maar als aanvulling hierop. Via Streekzorg kunnen mensen dus vrijwilligerswerk verrichten. Ze worden hierbij ondersteund door beroepskrachten. Op die manier zijn ze sociaal en maatschappelijk bezig.

4.2.6

Maatschappelijke en Welzijnsorganisaties

Er wordt steeds meer gevraagd van de maatschappelijke en welzijnsorganisaties. Daarom spreekt de gemeente Beek de ambitie uit om minimaal een maal per jaar een overleg te plannen tussen deze organisaties en de gemeente om over de inzet van vrijwilligers te spreken. Tijdens deze overleggen kan er samen gedacht worden over stimuleren en continueren van vrijwilligerswerk. Tevens kunnen problemen worden besproken en kan er samen gedacht worden over mogelijke oplossingen. Door dit overleg kunnen de organisaties en de gemeente elkaar versterken. Aanbevelingen: Een maal per jaar een overleg plannen tussen maatschappelijke organisaties, welzijnsorganisaties en de gemeente Beek om over vrijwilligerswerk te spreken.

16

4.2.7 Stagemakelaar maatschappelijke stage Vanaf schooljaar 2011/2012 moeten alle scholieren in het voortgezet onderwijs verplicht minimaal 30 uur maatschappelijke stage lopen gedurende hun schoolloopbaan. Door middel van deze stage ervaren jongeren wat de betekenis is van vrijwilligerswerk voor de samenleving. Tijdens hun stage maken zij kennis met vrijwilligers- en non-profitorganisaties en met het dragen van verantwoordelijkheid voor een ander of een maatschappelijk belang. Daarnaast is het met een vergrijzend bestand van vrijwilligers belangrijk dat vrijwilligersorganisaties zich richten op de jonge vrijwilliger. Het uiteindelijke doel van de maatschappelijke stage is dat de stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. Schoolbesturen en gemeenten zijn, volgens de wet, gezamenlijk verantwoordelijk voor de uitvoering van de maatschappelijke stage. De missie voor de gemeenten is ervoor te zorgen dat de maatschappelijke stagiaires de vrijwilligers van de toekomst worden. De gemeenten Beek, Schinnen, Stein en Sittard-Geleen en de vier scholen voor voortgezet onderwijs, Trevianum, Graaf Huyn College, DaCapo College en SG Groenewald hebben in 2011 daarom het convenant Maatschappelijke Stage ondertekend. Hiermee is de samenwerking tussen deze partijen bekrachtigd en zijn ieders taken en verantwoordelijkheden vastgelegd. De gezamenlijke missie van scholen en gemeenten is de leerlingen door een maatschappelijke stage kennis te laten maken met de samenleving en hen daaraan een onbetaalde bijdrage te laten leveren. De rol van de stagemakelaar is: - Het versterken van het vrijwilligerswerk in het algemeen en het bieden van passende stages aan leerlingen die zelf geen stageplek kunnen vinden; - Het ondersteunen van vrijwilligersorganisaties bij het effectief plaatsen van vrijwilligers en stagiairs; - Het bevorderen dat de maatschappelijke stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. Van de geënquêteerden werkt 22% actief met maatschappelijke stagiairs. 27% van de vrijwilligersorganisaties die de enquête hebben ingevuld zijn geïnteresseerd om met maatschappelijke stagiairs te werken. De gemeente Beek wil stimuleren dat de maatschappelijke stagiair van nu de vrijwilliger van de toekomst wordt. Middels de stimuleringssubsidie probeert de gemeente de vrijwilligersorganisaties te stimuleren om stageplekken beschikbaar te stellen. Zie hoofdstuk 5.2.7 voor uitleg over de stimuleringssubsidie. Wat als de Maatschappelijke Stage wordt afgeschaft? In het nieuwe regeringsakkoord (2012 – 2015) staat dat de Maatschappelijke Stage met ingang van schooljaar 2015-2016 wordt afgeschaft. Veel scholen en vrijwilligersinstellingen hebben aangegeven hier erg teleurgesteld in te zijn. In Beek willen we het vrijwilligerswerk onder jongeren blijven stimuleren. Daarom wordt geadviseerd om vanaf 2015 in de stimuleringssubsidie op te nemen dat vrijwilligersorganisaties die actief vrijwilligerswerk onder jongeren tot en met 21 jaar stimuleren extra punten kunnen verdienen. Aanbeveling: Ingaande 2015 in de stimuleringssubsidie opnemen dat vrijwilligersorganisaties die het vrijwilligerswerk onder jongeren actief promoten extra punten kunnen verdienen.

4.2.8 Vrijwilligersplatform Het vrijwilligersplatform is ontstaan uit het Lokaal Comité dat in 2001 werd opgericht in het kader van het jaar van de vrijwilliger. Met de oprichting van het platform wordt beoogd een

17

blijvende stimulans en aandacht voor vrijwilligerswerk te waarborgen en een netwerk te creëren waarmee vrijwilligersorganisaties hun stem kunnen laten horen. Het doel van het Platform Het versterken van het inzicht van de gemeente in de vrijwilligerssector, met als onderliggend doel het formuleren van goed vrijwilligerswerkbeleid. De vrijwilligerssector de kans bieden zijn belangen op een goede manier tot uitdrukking te laten komen in het gemeentelijk vrijwilligerswerkbeleid. De taken van het Platform De gemeente, gevraagd en ongevraagd, adviseren over haar plannen aangaande het vrijwilligerswerkbeleid. Het belang behartigen van het vrijwilligerswerk (bijvoorbeeld bij pers en politiek). Op eigen initiatief informatie inwinnen bij vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties, ter ondersteuning van de taken van het Platform op het gebied van advisering en belangenbehartiging. Het platform is de verbinding tussen gemeente en vrijwilligersorganisaties. Bij 56% van de respondenten is het vrijwilligersplatform bekend. Een actiepunt is om de bekendheid van het platform te vergroten onder de vrijwilligersorganisaties. Op deze manier kunnen ze een nog belangrijkere spil vormen in het netwerk van vrijwilligerswerk in Beek. In 2016 verwachten we dat alle vrijwilligersinstellingen bekend zijn met het vrijwilligersplatform.

Aanbeveling: Bekendheid geven aan het vrijwilligersplatform door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de verenigingsnieuwsbrief en elke twee jaar een artikel plaatsen in de Nuutsbaeker. In 2013 speerpunten formuleren voor het vrijwilligersplatform voor de periode 2013 tot en met 2016.

18

Hoofdstuk 5 Versterken 5.1 Definitie In de gemeente is men in staat om een effectieve lokale of regionale ondersteuningsinfrastructuur op te bouwen en te onderhouden. Het gaat bij deze basisfunctie niet om de structuur, maar om het doel wat daarmee bereikt wordt: het ondersteunen en versterken van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties. Een ondersteuningsinfrastructuur is effectief wanneer er bijvoorbeeld informatie verstrekt kan worden over nieuwe regelingen, (organisatie) advies aan vrijwilligersorganisatie gegeven kan worden, er wordt zorg gedragen voor deskundigheidsbevordering, als de infrastructuur ondersteund is in het verwerven van financiering buiten geijkte subsidiestromen om en organisaties ondersteund kunnen worden met praktische hulp en faciliteiten.

5.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? Het versterken van vrijwilligersorganisaties is voor de gemeente Beek al jaren belangrijk. Onder andere het steunpunt vrijwilligerswerk, de vrijwilligerscentrale en de verenigingsconsulent zijn er om de organisaties te ondersteunen en te helpen met hun vragen en problemen. Maar ook speelt het vrijwilligersplatform in Beek al jaren een belangrijke rol door de Beekse vrijwilligersorgansiaties te vertegenwoordigen richting gemeente. In dit hoofdstuk worden de mogelijkheden beschreven waarmee de gemeente Beek de vrijwilligersorganisaties ondersteunt of wil ondersteunen.

5.2.1 Visie Versterken van vrijwilligersorganisaties is zeer belangrijk in de ogen van de gemeente Beek. Doordat vrijwilligers het al ontzettend druk hebben probeert de gemeente Beek hen in diverse zaken te ondersteunen, om het werk gemakkelijker te maken. Ook biedt de gemeente Beek de vrijwilligersorganisaties de kans om zich te versterken door bijvoorbeeld bijscholing en er wordt hulp geboden bij vragen en problemen.

5.2.2 Vrijwilligerscentrale De vrijwilligerscentrale verzorgt regelmatig scholingsbijeenkomsten voor vrijwilligers om ze te helpen met hun eigen ontwikkeling. In de eerste 10 maanden van 2012 zijn 14 scholingsbijeenkomsten (workshops) georganiseerd waar van 10 zijn uitgevoerd. 19 deelnemers uit Beek hebben deelgenomen aan de workshops. Een aantal voorbeelden van workshops die in 2012 zijn georganiseerd zijn: Vinden en Binden van vrijwilligers, Adviseur Sociale Veiligheid, Beter Communiceren, Beter Samenwerken, Conflict hanteren & oplossen. De workshops werden beoordeeld met het gemiddelde cijfer 8 door de deelnemers na afloop van de workshops. Uit de enquête blijkt dat 20% van de organisaties deelneemt aan een of meerdere workshops of cursussen. Wel blijkt dat bijna 60% geïnteresseerd is om deel te nemen aan een of meerdere workshops of cursussen van Partners In Welzijn in de (nabije) toekomst. Reden om niet deel te nemen is voornamelijk, omdat er aanbod van de eigen organisatie, bijvoorbeeld de landelijke koepelorganisatie, is. 53% van de geënquêteerde organisaties geeft aan dat ze behoefte hebben aan cursussen ter ondersteuning van hun vrijwilligers.

19

Verder is er veel behoefte aan maatwerkcursussen en online cursussen, zodat vrijwilligers zelf bepalen wanneer ze de cursus kunnen volgen. De interesse is zeer positief en hier moet door de gemeente en PIW op in worden gespeeld. De geënquêteerden waarderen de workshops en cursussen van PIW gemiddeld met een 7. Uit evaluaties van Partners In Welzijn blijkt dat maatwerk voor hen ook steeds belangrijker wordt. Vanaf 2013 zal ook nadruk liggen op het organiseren van een bijscholingsaanbod afgestemd op de wensen van de vrijwilligersorganisaties. Op die manier kunnen de organisaties ook versterkt worden op de punten waar zij dit nodig achten. Bij vrijwilligersorganisaties moet bekend worden gemaakt dat het belangrijk is om PIW input te geven over hun wensen en behoeften met betrekking tot bijscholing. PIW kan hun aanbod hierop afstemmen. Aanbeveling: PIW schrijft in 2013 de vrijwilligersorganisaties aan met de vraag aan welke bijscholing behoefte is. PIW onderzoekt in 2013 of het mogelijk is om cursussen online aan te bieden in verband met de beperkte vrije tijd van vrijwilligers.

5.2.3 Verenigingsconsulent Voor een beschrijving van de functie van de verenigingsconsulent zie hoofdstuk 4.2.4. De verenigingsconsulent is al bij veel organisaties in Beek bekend en degene die gebruik hebben gemaakt van de diensten van de consulent waren zeer tevreden. De geënquêteerden die gebruik maakten van de diensten hebben de kwaliteit beoordeeld met een gemiddelde van 8,0. Door de bekendheid worden steeds meer zaken bij de verenigingsconsulent aanhangig gemaakt. Als er onderwerpen zijn waar meerdere organisaties tegenaan lopen zal de verenigingsconsulent dit bespreken met de consulent van PIW om te kijken of zij daar in hun aanbod een workshop aan kunnen wijden.

5.2.4 Enquête Voor het opstellen van dit beleidsplan is een enquête gehouden onder de vrijwilligersorganisaties in Beek. Om een duidelijk beeld te krijgen van het geen er speelt binnen de organisaties wilt de gemeente elke twee jaar een enquête uitzetten om als gemeente goed in te kunnen spelen op de vragen en behoeften van de organisaties. De gemeente verwacht dat alle vrijwilligersorganisaties die subsidie ontvangen van de gemeente de enquête invullen. Op dit moment is dit nog niet vastgelegd in de subsidieverordening. In overleg met de beleidsmedewerker ‘subsidies’ zal worden gekeken om in de subsidievoorwaarden de voorwaarde op te nemen dat alle vrijwilligersorganisaties die gemeentelijke subsidie ontvangen verplicht zijn maximaal 2 maal per jaar mee te werken aan een gemeentelijke enquête (niet perse over vrijwilligerswerk). Aanbevelingen: Elke twee jaar een enquête houden onder de Beekse vrijwilligersorganisaties. Mogelijkheden bekijken om in de subsidieverordening een verplichting op te nemen voor deelname aan gemeentelijke enquêtes.

20

5.2.5 Vrijwilligersverzekering Met ingang van 1 januari 2009 heeft het kabinet jaarlijks € 4 miljoen structureel toegevoegd aan het gemeentefonds voor lokale vrijwilligersverzekeringen. Gemeenten kunnen met deze middelen op lokaal niveau vrijwilligersverzekeringen afsluiten waardoor het belang van vrijwilligerswerk wordt benadrukt en het werk van de vrijwilliger aantrekkelijker wordt gemaakt. De gemeente Beek heeft besloten per 1 januari 2009 een vrijwilligersverzekering af te sluiten, waarmee de risico’s van vrijwilligerswerk zo goed mogelijk worden afgedekt. De gemeente Beek wil hiermee het maatschappelijk belang van het goede vrijwilligerswerk benadrukken en de participatie van vrijwilligers stimuleren. De vrijwilligersverzekering is bedoeld voor iedere vrijwilliger die ‘in enig organisatorisch verband onverplicht en onbetaald (een vergoeding binnen de fiscale maxima is toegestaan) werkzaamheden verricht ten behoeve van anderen en/of de samenleving waarbij een maatschappelijk belang wordt gediend.’ Dit betekent dat iedere vrijwilliger, actief in de gemeente of actief voor een organisatie uit de gemeente verzekerd is, ongeacht zijn leeftijd en het aantal uren dat men bezig is met het vrijwilligerswerk. De verzekering geldt ook bij eenmalige activiteiten, jeugd- en jongerenwerk, ouderenwerk en buurtactiviteiten. Het verzekeringspakket bestaat uit: - Ongevallenverzekering - Persoonlijke eigendommenverzekering - Aansprakelijkheidsverzekering - Verkeersaansprakelijkheidsverzekering - Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekering - Rechtsbijstandverzekering Het verzekeringspakket biedt een zogenaamde secundaire dekking (behalve het onderdeel ongevallenverzekering). De verzekering is een soort laatste vangnet voor vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties op het moment dat er op dat moment geen andere verzekering is die de schade vergoedt. Zo zijn vrijwilligers altijd verzekerd. Vrijwilligers(organisaties) kunnen kosteloos gebruik maken van deze vrijwilligersverzekering. Sinds 2009 zijn er vier schades gemeld. 66% van de respondenten van de vrijwilligersenquête is op de hoogte van het bestaan van deze verzekering. Aanbeveling: Jaarlijks middels de verenigingsnieuwsbrief aandacht besteden aan de vrijwilligersverzekering. In 2014 moet minimaal 75% van de vrijwilligersorganisaties bekend zijn met de vrijwilligersverzekering. In 2016 dienen alle vrijwilligersorganisaties bekend te zijn met de verzekering.

5.2.6 Vrijwilligersplatform Meer informatie over het doel en de taken van het vrijwilligersplatform kunt u lezen in hoofdstuk 4.2.7. Het vrijwilligersplatform moet, zoals eerder beschreven, meer bekendheid krijgen, zodat vrijwilligersorganisaties makkelijker toenadering zoeken en hun vragen en problemen kunnen voorleggen. Het vrijwilligersplatform kan deze tijdens hun vergadering met de gemeente bespreken en er kan samen naar een antwoord of oplossing worden gezocht. Op die manier kan het vrijwilligersplatform een bijdrage leveren aan het versterken van de organisaties.

21

5.2.7 Stimuleringssubsidie Op 6 oktober 2011 heeft de gemeenteraad de nieuwe subsidieverordening vastgesteld. Vrijwilligersorganisaties kunnen drie vormen van subsidie aanvragen: - Waarderingssubsidie: Subsidie als waardering voor de activiteiten en prestaties van deze organisaties. - Stimuleringssubsidie: Subsidie ten behoeve van de uitvoering van activiteiten die aansluiten bij gemeentelijk beleid - Activiteitensubsidie: Een garantstelling voor maximaal 50% van het verwachte tekort voor het organiseren van een nieuw evenement. In de stimuleringssubsidie (2012-2015) wordt het werken met vrijwilligers gestimuleerd. In de stimuleringssubsidie zijn 8 hoofddoelstellingen bepaald. De hoofddoelstellingen bestaan uit diverse subdoelstellingen. Hoofddoelstelling 5 is ‘Stimuleren van vrijwilligerswerk’. In totaal is er € 10.000,00 subsidie beschikbaar. Een van de subdoelstellingen is het hebben van een vrijwilligersbeleid. De meeste organisaties in de gemeente hebben geen vrijwilligersbeleid uitgewerkt. De verenigingsconsulent kan vrijwilligersorganisaties helpen met het ontwikkelen en uitvoeren van een vrijwilligersbeleid. De verenigingsconsulent stelt, om de organisaties te helpen bij het opstellen van een beleidsplan, een format voor een vrijwilligersbeleid op dat ze zelf in kunnen vullen. Aanbevelingen: Verenigingsconsulent levert format aan voor een vrijwilligersbeleidsplan aan vrijwilligersorganisaties en ondersteunt bij het implementeren en uitvoeren ervan.

5.2.8 In Veilige Handen en Verklaring Omtrent Gedrag De gemeente Beek vindt het belangrijk dat iedereen, en met name minderjarigen en mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, in een veilige omgeving hun vrijetijdsbesteding kunnen uitvoeren. De gemeente wilt twee trajecten invoeren om de veiligheid groter te maken. Dit is via het Project ‘In Veilige Handen’ en het vergoeden van de aanvragen van de Verklaring Omtrent Gedrag’ (VOG). ‘In Veilige Handen’ ‘In Veilige Handen’ is een landelijk project waarin door Movisie, de landelijke koepel voor vrijwilligerswerk, in samenwerking met NOC*NSF en Scouting Nederland wordt gewerkt aan de sociale veiligheid voor jongeren en kinderen in het vrijwilligerswerk. Het project biedt handvatten voor vrijwilligersorganisaties bij het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag onder minderjarigen binnen de organisatie. Door de vele berichten in de media over misbruik, kunnen ook organisaties in het vrijwilligerswerk er niet meer onderuit om maatregelen te treffen. De Vrijwilligerscentrale Westelijke Mijnstreek van Partners in Welzijn kan organisaties hierbij ondersteuning en scholing bieden. 41% van de geënquêteerden geeft aan met minderjarigen te werken. Binnen deze organisaties werken 233 vrijwilligers met minderjarigen. Van deze organisaties is 48% bekend met het project. Bij 28% van deze organisaties staat seksueel overschrijdend gedrag op de agenda. Veel organisaties hebben er vaak nog niet bij stil gestaan of er is nog geen aanleiding geweest om seksueel misbruik te bespreken binnen de vereniging. De gemeente vindt dat seksueel misbruik voorkomen moet worden en er niet pas achteraf over gesproken dient te worden. Partners In Welzijn heeft in 2012 bijeenkomsten georganiseerd over “In Veilige Handen” en hoe seksueel misbruik binnen de organisatie voorkomen kan worden. In deze bijeenkom-

22

sten werd uitgelegd hoe de organisaties, aan de hand van een stappenplan, te werk kunnen gaan. Per jaar worden maximaal 10 organisaties begeleid bij het invoeren van ‘In veilige Handen’. Om dit traject aan te bieden is een budget nodig van € 2.600. Verklaring Omtrent Gedrag In Beek zijn zo’n 80 organisaties die dagelijks met de bovengenoemde doelgroep werken. Vrijwilligersorganisaties aangesloten bij NOC*NSF en de scouting krijgen de VOG’s vergoed via hun bond. De gemeente Beek wil de drempel van het aanvragen van een VOG verlagen en wil daarom de aangevraagde VOG’s van de overige vrijwilligersorganisaties vergoeden. Op deze manier hoopt de gemeente het aantal vrijwilligersorganisaties die een VOG aanvragen te vergroten. In 2013 is een budget van € 6.000 nodig om de aangevraagde VOG’s te vergoeden. Geschat wordt dat in 2013, door het invoeren van de vergoeding, de aanvragen hoger zullen zijn dan in de daarop volgende jaren. Daarom is in 2014, 2015 en 2016 een budget van € 3.000 nodig. De kosten zijn in 2013 € 30 per VOG. Aanbevelingen: Via de verenigingsnieuwsbrief jaarlijks het project ‘In Veilige Handen’ onder de aandacht brengen van de vrijwilligersorganisaties. Er wordt naar gestreefd om in de subsidieverordening op te nemen dat alle gesubsidieerde organisaties een intentieverklaring tekenen om deel te nemen aan ‘In Veilige Handen. De gemeente stelt van 2013 t/m 2016 € 2.600 per jaar beschikbaar om vrijwilligersorganisaties het project ‘In Veilige Handen’ te laten volgen. Vergoeden van VOG’s. De gemeente stelt in 2013 € 6.000 beschikbaar voor het vergoeden van de aangevraagde VOG’s en in de daarop volgende jaren € 3.000.

5.2.9 Pocket: Vrijwilligers Alle vrijwilligersorganisaties die de enquête hebben ingevuld hebben een pocket ‘Vrijwilligers; Vinden en binden van betrokken medewerkers’ ontvangen. De overige organisaties krijgen begin 2013 een pocket toegestuurd. Door de organisaties dit boek te schenken hoopt de gemeente de besturen meer handvatten te bieden om vrijwilligers aan te trekken en te behouden. De pocket is opgebouwd rond drie thema’s: 1. De Verleiding: Het binnenhalen van vrijwilligers. 2. Altijd op Maat: Begeleiden en behouden van vrijwilligers. 3. Afscheid nemen bestaat niet: Beëindigen van vrijwilligerswerk. Bij elk van deze thema’s komen concrete vraagstukken aan de orde: - Waarom zouden mensen vrijwilliger willen worden? - Hoe krijgt u de juiste vrijwilliger op de juiste plek? - Hoe kunt u de vrijwilligers waarderen en belonen - Hoe zorgt u dat vrijwilligers blijven? In de enquête die iedere twee jaar aan vrijwilligersorganisaties wordt gestuurd worden vragen opgenomen om na te gaan of het verstrekken van de pocket nut heeft gehad. In het eerste kwartaal van 2013 krijgen alle vrijwilligersorganisaties die de pocket nog niet hebben ontvangen deze toegestuurd. Aanbevelingen: In de enquête voor vrijwilligersorganisaties vragen opnemen om het gebruik van de pocket te evalueren.

23

5.2.10 Digitale nieuwsbrieven Zowel vanuit de gemeente als Partners in Welzijn worden nieuwsbrieven uitgegeven. Deze nieuwsbrieven zijn bedoeld om organisaties te informeren over de laatste nieuwe ontwikkelingen en mogelijkheden op gebied van vrijwilligerswerk. Verenigingsnieuwsbrief gemeente: De verenigingsnieuwsbrief komt drie tot vier maal per jaar uit en wordt digitaal naar alle vrijwilligersorganisaties verstuurd. 69% van de geënquêteerde organisaties ontvangt de nieuwsbrief en is tevreden over de inhoud (cijfer 7). In de enquête werd opgemerkt dat er meer info over vrijwilligersorganisaties in Beek in de nieuwsbrief opgenomen kan worden, zoals interviews of ingezonden stukjes of oproepen van vrijwilligersorganisaties. Begin 2013 wordt de nieuwsbrief in een nieuw jasje gestoken. Voor de invulling van de nieuwsbrief zullen verenigingen om input worden gevraagd. Nieuwsbrief Vrijwilligerscentrale PIW: De nieuwsbrief van de vrijwilligerscentrale van Partners In Welzijn wordt door 37% van de respondenten gelezen. De inhoud en opmaak worden ruim voldoende beoordeeld (cijfer 8). Aanbevelingen: De Beekse vrijwilligersorganisaties betrekken bij het geven van invulling aan de verenigingsnieuwsbrief.

5.2.11 Bijdrage uit het bedrijfsleven Tot voor kort was sponsoring uit het bedrijfsleven de normaalste zaak van de wereld. Door de kredietcrisis wordt het vinden van sponsoring steeds moeilijker. De trend die steeds verder doorzet is dat bedrijven onbetaalde diensten leveren aan vrijwilligersinstellingen in plaats van een financiële bijdrage. Deze diensten kunnen bijvoorbeeld het bestuur van een organisatie ontlasten van de vele taken die ze hebben. Er kan gedacht worden aan het doen van belastingaangifte, het opknappen van materialen of het opstellen van een akte door een notaris. Het aanbieden van diensten of materialen in plaats van financiële middelen valt onder het Maatschappelijk Betrokken Ondernemen (MBO). Bedrijven zijn hier steeds vaker mee bezig om zich op die manier te profileren. De gemeente Beek wil een databank instellen van bedrijven die een materiële bijdrage of een bijdrage in mankracht willen leveren aan vrijwilligersorganisaties als vorm van sponsoring. Bedrijven kunnen zich opgeven om opgenomen te worden in de databank met hetgeen ze aanbieden voor vrijwilligersorganisaties. De databank kan worden opgezet door Partners In Welzijn en beheert door zowel PIW als de gemeente. De tijdsinvestering die hiermee gemoeid is, is zo’n 50 uur voor het eerste jaar en voor de daarop volgende jaren 25 tot 30 uur. De kosten zijn € 4.303 personeel en € 1.000 voor de databank voor het eerste jaar. De daarop volgende jaren zullen de kosten € 2.500 aan onderhoud van de databank zijn. Er dienen om te starten minimaal 10 bedrijven zijn die jaarlijks een of meerdere malen hun (waardevolle) diensten willen aanbieden aan vrijwilligersorganisaties alvorens gestart kan worden met de database. Aanbeveling: Partners In Welzijn onderzoekt of er onder de Beekse vrijwilligersorganisaties en bedrijven behoefte is aan een dienstendatabank waarin bedrijven materiële of personele sponsoring kan aanbieden. Het onderzoek dient op 1 september 2013 afgerond te zijn. Bij gebleken behoefte zet PIW een databank op en vult deze.

24

5.2.12 Welzohandig Welzohandig is net als Partners In Welzijn (PIW) onderdeel van de PIWgroep. Welzohandig verricht eenvoudige reparaties en onderhoudsklussen en hand en spandiensten voor 55-plussers, mensen die hulp behoeven, maar ook voor vrijwilligersorganisaties in de Westelijke Mijnstreek tegen een zeer laag tarief. Deze dienst wordt gesubsidieerd door de gemeenten en de woningcorporaties in de Westelijke Mijnstreek. Aanbeveling: Bekendheid geven aan het Welzohandig door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de verenigingsnieuwsbrief.

5.2.13 Expertise delen met andere gemeenten De gemeente Beek wil aan de andere gemeenten in de Westelijke Mijnstreek voorstellen om jaarlijks samen een vergadering te beleggen over het onderwerp ‘Vrijwilligerswerk’. Dit onderwerp staat in alle vier de gemeenten centraal. Door deze bijeenkomst kunnen we expertise en ervaringen delen en samen werken aan nog betere implementatie van de vijf basisfuncties. Aanbeveling: Jaarlijks een bijeenkomst plannen met de vier gemeenten van de Westelijke Mijnstreek met als onderwerp ‘Vrijwilligerswerk’.

5.2.14 Scholing vrijwilligers in diagnostisch werken Vrijwilligers komen vaak in aanraking met veel verschillende mensen, bijvoorbeeld binnen de vereniging of stichting waar ze vrijwilligerswerk verrichten. De vrijwilligers leren deze mensen vaak goed kennen. Hierdoor zijn deze vrijwilligers zeer geschikt om een signalerende functie te vervullen binnen hun vereniging of stichting. Zij kunnen met de juiste scholing signaleren of er bijvoorbeeld sprake is van alcohol misbruik en vereenzaming. versterken onder de vrijwilligers. Aanbeveling: In overleg met de professionals willen we komen tot een scholing om de signaalfunctie te versterken onder de vrijwilligers.

25

Hoofdstuk 6 Verbreiden 6.1 Definitie In de gemeente is men in staat om vrijwilligerswerk te promoten en uiting te geven aan waardering van het vrijwilligerswerk. Hierbij draait het om de kernwoorden: Inspireren, zichtbaar maken van goede voorbeelden; Verleiden, door proactief, op een laagdrempelige en aantrekkelijke manier verspreiden van kennis over wat vrijwilligerswerk de (aanstaande) vrijwilliger kan opleveren; Verbreden, voor veel mensen heeft vrijwilligerswerk nog een “oubollig” imago. Zichtbaar maken van inspirerende voorbeelden, kan het imago verbeteren en de drempel voor vrijwilligerswerk verlagen; Waarderen, in het zonnetje zetten van de hele breedte van het vrijwilligerswerk door de gemeente. Organisaties kunnen uiting geven van waardering voor hun vrijwilligers. Waardering van vrijwilligers heeft een bindende werking.

6.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? Vrijwilligers zijn heel hard nodig om een prettige samenleving te creëren. Daarnaast beleven vrijwilligers veel plezier aan het vrijwilligerswerk wat ze doen en vormt het een leuke vrijetijdsbesteding. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op het inspireren en werven van mensen om vrijwilligerswerk te gaan doen en het waarderen van mensen die zich vrijwillig inzetten.

6.2.1 Visie De gemeente Beek wil de volgende zaken bereiken met het waarderen van promotie van vrijwilligerswerk: - Inspireren en motiveren tot het doen van vrijwilligerswerk; - Breed beeld geven van wat vrijwilligerswerk is; - Inzet van vrijwilligers erkennen.

6.2.2 Pilot: Inzet van inwoners van Beek met een uitkering Met ingang van 2013 gaan binnen de gemeente Beek de afdelingen Welzijn, Zorg en Onderwijs (WZO) en Werk & Inkomen (W&I) samenwerken in een pilot om mensen die een uitkering hebben in te zetten als vrijwilliger. Het doel van deze pilot is, om in eerste instantie, mensen van 50plus met een uitkering te stimuleren en motiveren vrijwilligerswerk te gaan doen bij een Beekse vrijwilligersorganisatie. De verenigingsconsulent (WZO) zoekt eventueel samen met de vrijwilligerscentrale vacatures bij vrijwilligersorganisaties. Hier wordt een overzicht van gemaakt met een korte beschrijving van elke vacature. De klantmanagers van afdeling W&I gaan bij de vacatures een match zoeken in hun klantenbestand. In eerste instantie wordt gekeken naar opleiding, werkervaring en interesses van cliënten. Als een match gevonden wordt, worden de cliënt en vrijwilligersorganisatie aan elkaar gekoppeld. Er zal een aantal keren worden geëvalueerd tussen gemeente, cliënt en organisatie. Uitkeringsgerechtigden die in Beek structureel vrijwilligerswerk verrichten komen in aanmerking voor de EVC-procedure. EVC staat voor Erkenning van Verworven Competenties. In een EVC-procedure verzamelt een vrijwilliger, werknemer of werkzoekende bewijzen van wat hij weet en kan. Al dit bewijs wordt beoordeeld ten opzichte van in Nederland erkende beroepsstandaarden. Diploma's tellen mee, maar juist ook levens- en werkervaring.

26

Al het bewijs wordt vastgelegd in een ervaringscertificaat. De EVC-procedure is een individueel maatwerktraject. Na goedkeuring van de ‘nota Vrijwilligersbeleid gemeente Beek 2013-2016’ kan in Beek een EVC-procedure aan worden gegaan voor inwoners die in de bijstand zitten en structureel vrijwilligerswerk verrichten. Voorwaarde is dat de procedure de kansen op regulier werk verbetert. De EVC-procedure wordt door de gemeente niet betaald voor mensen die niet uitkeringsgerechtigd zijn. De EVC-procedure gaat in samenwerking met de afdeling Werk en Inkomen. Aanbeveling: Uitzetten van de pilot ‘Inzet van inwoners van Beek met een uitkering als vrijwilliger’ en in juli 2013 en december 2013 de voortgang evalueren.

6.2.3 Vrijwilligersplatform Meer informatie over het doel en de taken van het vrijwilligersplatform kunt u lezen in hoofdstuk 4.2.7. Leden van het vrijwilligersplatform zijn ambassadeurs van het vrijwilligerswerk. Daarom is het verbreiden van vrijwilligerswerk onder de Beekse bevolking een van de belangrijkste taken waar het vrijwilligersplatform over mee kan denken. Er dient meer bekendheid te worden gegeven aan het vrijwilligersplatform, haar taken en de leden van het platform, zodat er interactie komt met vrijwilligersorganisaties. Aanbevelingen: Een e-mailadres instellen voor het vrijwilligersplatform waar organisaties met vragen of opmerkingen over vrijwilligerswerk in Beek terecht kunnen.

6.2.4 Vrijwilligersavond Sinds 2008 wordt jaarlijks een feestavond georganiseerd als waardering van de vele vrijwilligers in Beek. Tijdens de avonden komen tussen de 400 en 500 vrijwilligers die in Beek actief zijn. Tijdens deze avond staat ontspanning en plezier voorop. De vrijwilligersavond wordt met een 8 beoordeeld door de respondenten.

In de tabel ziet u een overzicht van het aantal vrijwilligersorganisaties dat zich heeft aangemeld voor de vrijwilligersavonden in 2010, 2011 en 2012. Steeds meer organisaties vinden het belangrijk dat hun vrijwilligers in het zonnetje worden gezet en hun inzet gewaardeerd wordt. In het overzicht zijn bij elk jaar de erespelddragers individueel meegeteld.

27

Het aantal aanmeldingen is elk jaar licht stijgend en door de populariteit van de vrijwilligersavond willen we deze blijven behouden.

6.2.5 NL Doet Elk jaar wordt in het derde weekend van maart op vrijdag en zaterdag NL Doet (eerder bekend als Make A Difference Day, MADD) georganiseerd: Een landelijke vrijwilligersactie om nieuwe vrijwilligers te werven voor vrijwilligersorganisaties. In 2012 hebben in Nederland 300.000 vrijwilligers deelgenomen aan NL Doet. Het Oranjefonds dat NL Doet organiseert stelt ook een bijdrage beschikbaar aan vrijwilligersorganisaties om te zorgen dat ze de klussen die ze hebben voor de (toekomstige) vrijwilligers ook financieel kunnen klaren. In 2012 en 2013 was deze bijdrage maximaal € 450,00. Sinds 2008 promoot de gemeente Beek NL Doet (tot 2009 MADD). Er is in de aanmelding van klussen ook een stijgende lijn te zien. Tot en met 2010 deden het college van Burgemeester en Wethouders en veel raads- en commissieleden mee aan NL Doet. In 2013 willen we dit weer herintroduceren.

In de bovenstaande grafiek staat het aantal klussen dat door Beekse vrijwilligersorganisaties is aangemeld bij NL Doet. In 2013 zullen het college van B&W en de raadsleden deelnemen aan NL Doet.

6.2.6 Verenigingsnieuwsbrief De gemeente heeft sinds 2011 een verenigingsnieuwsbrief die digitaal naar alle vrijwilligersorganisaties wordt gestuurd. Vrijwilligersorganisaties worden in de nieuwsbrief gevraagd succesverhalen in te zenden over vrijwilligersgerelateerde zaken. Vanaf 2013 wordt hier meer aandacht aan besteed en zullen vrijwilligersorganisaties ook persoonlijk worden benaderd om hun verhalen te delen met andere vrijwilligersorganisaties. Aanbeveling: Twee maal per jaar in de verenigingsnieuwsbrief een succesverhaal opnemen van een vrijwilligersorganisatie over vrijwilligerswerk.

6.2.7 Vrijwilligerscentrale De vrijwilligerscentrale van Partners In Welzijn (PIW) speelt een belangrijke rol bij het verbreiden van vrijwilligerswerk. Zij dienen het vrijwilligerswerk te promoten en te stimuleren

28

onder de Beekse inwoners. Dit doen ze door het vrijwilligerswerk in de spotlight te zetten in de lokale en regionale media, maar ook door advies te geven aan vrijwilligersorganisaties over hoe ze vrijwilligerswerk aantrekkelijk kunnen maken voor de (toekomstige) vrijwilliger(s).

6.2.8 Waarderingsprijzen Sinds 2011 reikt de gemeente Beek tijdens de vrijwilligersavond drie prijzen uit. Dit zijn de Sport-, Cultuur- en Waarderingsprijs. De Sport- en Cultuurprijs zijn prijzen voor prestaties in een van die twee prestatievelden. De Waarderingsprijs is een prijs die een vrijwilliger binnen een vrijwilligersorganisatie kan krijgen. De vrijwilliger kan door de organisatie waar hij/zij werkt genomineerd worden.De betreffende persoon moet structureel als vrijwilliger verbonden zijn aan de vereniging / instelling / stichting. Het moet een unieke prestatie zijn die andere vrijwilligers moeilijk kunnen evenaren. Het vrijwilligersplatform besluit elk jaar wie de Waarderingsprijs wint. Uit het aantal genomineerden blijkt dat de drie prijzen nog niet erg bekend zijn onder de Beekse bevolking en vrijwilligersorganisaties. Aanbeveling: Via diverse media meer bekendheid geven aan de drie waarderingsprijzen.

6.2.9 Promotie vrijwilligerswerk Het is ontzettend belangrijk dat de inwoners van Beek regelmatig gewezen worden op vrijwilligerswerk. Het is belangrijk dat ze inzien dat er grote behoefte is aan vrijwilligers en dat de inwoners van Beek een verschil kunnen betekenen voor alle vrijwilligersinstellingen die er zijn. Belangrijk is om de leuke dingen aan het vrijwilligerswerk te laten zien om de mensen te motiveren zelf als vrijwilliger aan de slag te gaan. Ook onder de jeugd promoten van vrijwilligerswerk is van groot belang. Zij zijn de opvolgers van de huidige vrijwilligers dus het is belangrijk dat ze ook leren dat zonder vrijwilligers zij hun hobby vaak niet uit kunnen oefenen. Om vrijwilligerwerk te promoten wordt er drie maal per jaar een artikel in de Nuutsbaeker geplaatst met een succesverhaal van een vrijwilliger. Hiervoor wordt interview afgenomen bij een vrijwilliger die zich belangeloos inzet. Om vrijwilligerswerk te promoten wordt onderzocht om een jeugdlintje te introduceren voor kinderen en jongeren tot 18 die zich belangeloos inzetten voor bijvoorbeeld een organisatie, een goed doel of ouderen. Het vrijwilligersplatform zal een plan opstellen om vrijwilligerswerk in Beek te promoten. Hiervoor wordt gekeken naar diverse doelgroepen. Aanbevelingen; Drie maal per jaar een artikel publiceren in de Nuutsbaeker met over een succesverhaal over een vrijwilliger. Onderzoeken of er draagvlak is om een jeugdlintje te introduceren. Bij voldoende draagvlak het jeugdlintje introduceren. Samen met vrijwilligersplatform en Partners In Welzijn een plan van aanpak opzetten om het vrijwilligerswerk in Beek extra onder de aandacht te brengen.

29

6.2.10 Onderscheidingen Voor ingezetene en niet ingezetene van de gemeente Beek kunnen onderscheidingen worden uitgereikt. Diegene die een onderscheiding ontvangt hoeft niet perse vrijwilliger te zijn, maar het is wel mogelijk dat een vrijwilliger een van onderstaande onderscheidingen kan ontvangen. De meest actuele regeling met betrekking tot de Beekse onderscheidingen kunt u lezen in de verordening ‘Gemeentelijke onderscheidingen’.

30

Hoofdstuk 7 Verankeren 7.1 Definitie In de gemeente is men in staat om opgedane kennis en ervaring in het vrijwilligerswerk te borgen en vast te leggen. Vastgelegde kennis en ervaring dient beschikbaar te zijn, via bijvoorbeeld een informatiepunt of een trainingsaanbod. Daarnaast is het nodig om de uitvoering van het vrijwilligerswerk en de ondersteuning daarvan te evalueren, zodat waar nodig, een verbeterslag en innovatie kan plaatsvinden.

7.2 Hoe is deze basisfunctie in de gemeente Beek ingevuld? Zowel intern bij organisaties als extern via de gemeente kan veel informatie aangeboden worden. In dit hoofdstuk wordt beschreven hoe de gemeente de verworven kennis en kunde aan wil bieden aan de vrijwilligersinstellingen en het zo gemakkelijk mogelijk wil maken voor vrijwilligersorganisaties om informatie op te vragen en zaken te regelen met de gemeente.

7.2.1 Visie De gemeente Beek vindt het belangrijk dat kennis en ervaring in vrijwilligersorganisaties niet verloren gaan. Daarom is het belangrijk deze te verzamelen en inzichtelijk te maken voor ieder die informatie nodig heeft.

7.2.2 Websites beter gebruiken De website van de gemeente Beek moet een vergaarbak worden van informatie over vrijwilligerswerk. Er moet veel informatie komen voor vrijwilligersorganisaties over zeer uiteenlopende onderwerpen. De onderwerpen die op de website staan moeten actuele zaken zijn die bij de organisaties spelen. Aanbeveling: Meer informatie voor vrijwilligersorganisaties publiceren op de website van de gemeente Beek.

7.2.3 Verenigingsnieuwsbrief De verenigingsnieuwsbrief is een medium waar bijna alle vrijwilligersorganisaties mee worden bereikt en die ook goed gelezen wordt. Hierin wordt al veel informatie opgenomen over vrijwilligerswerk. Aanbeveling: Minimaal een maal per jaar in de verenigingsnieuwsbrief van de gemeente Beek informatie geven aan vrijwilligersorganisaties over het werven en behouden van vrijwilligersvrijwilligers.

7.2.4 Enquête Een keer per twee jaar wordt een enquête gehouden onder de vrijwilligersorganisaties om na te gaan wat er speelt binnen de organisaties en wat de problemen en wensen zijn. Door

31

deze enquête kan door de gemeente Beek in worden gespeeld op de actuele zaken die spelen en waar nodig het vrijwilligersbeleid bijstellen. Aanbeveling: Elke twee jaar een enquête uitzetten onder de Beekse vrijwilligersorganisaties.

7.2.5 Kortere lijnen Vrijwilligers, vooral bestuurders, hebben vaak moeite om snel zaken af te handelen doordat er vaak geen korte lijnen liggen naar bijvoorbeeld de gemeente. Wensen van vrijwilligersorganisaties 1) Vaste contactpersoon bij de gemeente 2) Goede informatie via nieuwsbrieven en website 3) Vergunningen digitaal aanvragen 4) Meldplicht in plaats van vergunningaanvraag 5) Snelle afhandeling van aanvragen De gemeente Beek voldoet bij het opstellen van deze nota aan de wensen. De gemeente wilt in de enquête die één keer per twee jaar gehouden wordt nagaan of de vrijwilligersorganisaties ervaren dat de lijnen met de gemeente kort zijn, ze snel worden geholpen en (aan)vragen snel worden behandeld.

7.2.6 Kwaliteit bijscholing De bijscholing die Partners In Welzijn verzorgt wordt beoordeeld met een 7. Dit is een goed cijfer, maar deze kwaliteit dient vast te worden gehouden en het streven moet zijn om van de 7 een 8 te maken. Ook is het belangrijk dat er wordt ingespeeld op de wensen van de organisaties. Zij kunnen het beste aangeven waar behoefte aan is onder hun vrijwilligers. Tevens wordt minimaal een maal per jaar geëvalueerd tussen gemeente en Partners In Welzijn of het scholingsaanbod aansluit op de wensen van de vrijwilligersorganisaties In de enquête die één keer per twee jaar gehouden wordt wordt een vraag opgenomen waar naar de ervaringen met de vrijwilligerscentrale van PIW en het bijscholingsaanbod wordt gevraagd.

7.2.7 Evaluatie vrijwilligersbeleid Elk jaar in december zal het vrijwilligersbeleid worden geëvalueerd om te kijken wat er reeds gerealiseerd is, welke punten nog open staan en wat eventueel aangepast moet worden in het beleid. De evaluatie zal gebeuren in samenspraak met het vrijwilligersplatform en Partners In Welzijn.

32

Hoofdstuk 8 Conclusies en aanbevelingen 8.1 Conclusies De gemeente Beek is goed bezig om het vrijwilligerswerk te vertalen, verbinden, makelen, versterken, verbreiden en verankeren. Dat merken we ook aan de vrijwilligersorganisaties die we spreken en aan de uitslag van de enquête die we hebben gehouden onder de organisaties. Beek vindt het erg belangrijk dat de vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties goed worden ondersteund, zodat ze zich kunnen blijven ontwikkelen. In de komende jaren zal de nadruk liggen op de vraag van vrijwilligersorganisaties. Op die manier kan de gemeente het beste inspelen op wat er zich voordoet en waar behoefte aan is binnen deze organisaties. Ook de scholing van de vrijwilligers zal meer vraaggericht gaan worden, want zij kunnen zelf het beste bepalen waar behoefte aan is. Verder zal de jeugd meer gestimuleerd moeten gaan worden om vrijwilligerswerk te gaan doen, want de jeugd heeft hierin een sleutelrol.

8.2 Aanbevelingen De aanbevelingen die in dit plan zijn gedaan treft u in schema aan in hoofdstuk 9.2.Hoofdstuk

33

9 Financiën, planning en evaluatie 9.1 Financiën In onderstaand overzicht zijn alleen acties opgenomen waar kosten aan vast zitten. De vrijwilligersverzekering en Streekzorg worden niet uit het vrijwilligersbudget betaald. Huidige situatie Ten behoeve van de uitvoering van het vrijwilligerswerk is in 2012 en daarop volgende jaren een bedrag geraamd van € 43.500 (excl. BTW). Dit bedrag is bestemd voor de uitvoering van de vrijwilligersavond, de maatschappelijke stage, de vrijwilligerscentrale en Welzohandig. In onderstaand schema is het huidige budget verwerkt en de kosten die verwacht worden aan de hand van de aanbevelingen uit de Nota Vrijwilligersbeleid gemeente Beek 20132016. Omschrijving 2013 2014 2015 2016 Vrijwilligersavond € 10.000 € 10.000 € 10.000 € 10.000 Vrijwilligerscentrale € 14.250 € 14.250 € 14.250 € 14.250 Welzohandig € 7.500 € 7.500 € 7.500 € 7.500 Bijdrage Maatschappelijke € 6.800 € 6.800 € 6.800 -* Stage Vergoeding VOG’s **€ 6.000 € 3.000 € 3.000 € 3.000 Vrijwilligersenquête € 2.500 € 2.500 Onderzoek en evt. uitvoe€ 5.300 € 2.500 € 2.500 € 2.500 ring databank voor bedrijven. Jeugdlintje € 1.000 € 1.000 € 1.000 € 1.000 Vrijwilligerswerkpromotie € 2.500 € 2.500 € 2.500 € 2.500 in Beek Workshops ‘In Veilige € 2.600 € 2.600 € 2.600 € 2.600 Handen’ Totaal € 55.590 € 52.650 € 50.150 € 48.350 Huidig budget € 43.500 € 43.500 € 43.500 € 43.500 Tekort - € 12.450 - € 9.150 - € 6.650 - € 4.850 Bedragen zijn exclusief BTW. *Met ingang van schooljaar 2015-2016 wordt de Maatschappelijke Stage afgeschaft. Er is nog niet bekend wat hiervoor in de plaats gaat komen. **In het eerste jaar wordt een grote toeloop van aanvragen voor een VOG verwacht. Om de voorgestelde actiepunten uit te kunnen voeren is er extra budget nodig. De volgende investering wordt gevraagd naast het al bestaande budget: Jaar Bedrag excl. BTW 2013 € 12.450 2014 € 9.150 2015 € 6.650 2016 € 4.850 Totaal € 33.100

34

9.2 Planning Omschrijving Bekendheid geven aan de vrijwilligerscentrale door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de Nuutsbaeker. Bekendheid geven aan de verenigingsconsulent door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de Nuutsbaeker en in de verenigingsnieuwsbrief. Een maal per jaar een overleg plannen tussen maatschappelijke organisaties, welzijnsorganisaties en de gemeente Beek om over vrijwilligerswerk te spreken. Ingaande 2015 in de stimuleringssubsidie opnemen dat vrijwilligersorganisaties die het vrijwilligerswerk onder jongeren actief promoten extra punten kunnen verdienen. Bekendheid geven aan het vrijwilligersplatform door het jaarlijks plaatsen van een artikel in de verenigingsnieuwsbrief en elke twee jaar een artikel plaatsen in de Nuutsbaeker. In 2016 verwachten we dat alle vrijwilligersinstellingen bekend zijn met het vrijwilligersplatform. In 2013 speerpunten formuleren voor het vrijwilligersplatform voor de periode 2013 tot en met 2016. Aanschrijven vrijwilligersorganisaties over bijscholingsbehoefte Elke twee jaar een enquête houden onder de Beekse vrijwilligersorganisaties. Mogelijkheden bekijken om in de subsidieverordening een verplichting op te nemen voor deelname aan gemeentelijke enquêtes. Jaarlijks middels de verenigingsnieuwsbrief aandacht besteden aan de vrijwilligersverzekering. In 2014 moet minimaal 75% van de vrijwilligersorganisaties bekend zijn met de vrijwilligersverzekering. In 2016 dienen alle vrijwilligersorganisaties bekend te zijn met de vrijwilligersverzekering.

Afd./ Uitv. WZO PIW

2013

2014

2015

2016

September

September

September

September

WZO

Oktober

Oktober

Oktober

Oktober

WZO PIW e.a.

September

September

September

September

WZO

WZO

Januari

December

December

December

WZO WZO

December 1 Mei Afgerond

WZO PIW WZO

Mei

WZO

1 april Afgerond

WZO

Juni

WZO

WZO

December

Juni

Mei

Juni

Juni

Mei

Mei

35

Omschrijving Verenigingsconsulent levert format aan voor een vrijwilligersbeleidsplan aan vrijwilligersorganisaties en ondersteunt bij het implementeren en uitvoeren ervan. Project ‘In Veilige Handen’ wordt onder de aandacht gebracht van de vrijwilligersorganisaties via de verenigingsnieuwsbrief. De gemeente stelt van 2013 t/m 2016 € 2.600 per jaar beschikbaar om vrijwilligersorganisaties het project ‘In Veilige Handen’ te laten volgen. Er wordt naar gestreefd om in de subsidieverordening op te nemen dat alle gesubsidieerde organisaties een intentieverklaring tekenen om deel te nemen aan ‘In Veilige Handen’. De gemeente stelt jaarlijks een bedrag beschikbaar om VOG’s te vergoeden. In de enquête voor vrijwilligersorganisaties vragen opnemen om het gebruik van de pocket te evalueren. De nieuwsbrief van de gemeente Beek in een modern jasje steken.

Afd./ Uitv. WZO

2013

2014

2015

2016

WZO PIW

September

September

September

September

WZO PIW

September

September

September

September

WZO PIW

Juli

Juli

Juli

Juli

WZO

September

September

September

September

Elke editie

Elke editie

Elke editie

September

September

September

2 maal per jaar.

2 maal per jaar.

2 maal per jaar.

Juni

WZO

Mei

WZO

1 April Afgerond

De Beekse vrijwilligersorganisaties betrekken bij het opstellen van de nieuwsbrief. Partners In Welzijn onderzoekt of er onder de Beekse vrijwilligersorganisaties en bedrijven behoefte is aan een dienstendatabank van bedrijven. Indien behoefte is van minimaal 10 bedrijven aan een dienstendatabank deze opzetten.

WZO

Elke editie

WZO PIW

1 juni Afgerond

WZO PIW

Jaarlijks bekendheid aan geven Welzohandig via de verenigingsnieuwsbrief en Nuutsbaeker. Uitzetten van de pilot ‘Inzet van inwoners van Beek met een uitkering als vrijwilliger’.

WZO PIW

31 december afgerond September

Een e-mailadres instellen voor het vrijwilligersplatform Twee maal per jaar in de verenigingsnieuwsbrief een succesverhaal opnemen van een vrijwilli-

WZO W&I PIW WZO

Maart

WZO

2 maal per jaar.

Maart

36

gersorganisatie over vrijwilligerswerk. Omschrijving Via diverse media meer bekendheid geven aan de drie waarderingsprijzen.

Afd./ Uitv. WZO

2013

2014

2015

2016

Vooraankondiging: Maart

Vooraankondiging: Maart

Vooraankondiging: Maart

Vooraankondiging: Maart

Definitieve Aankondiging September Iedere 2 maanden

Definitieve Aankondiging September Iedere 2 maanden

Definitieve Aankondiging September Iedere 2 maanden

Definitieve Aankondiging September Iedere 2 maanden

Elke twee maanden een artikel in de Nuutsbaeker met de ‘vrijwilliger van de maand’. Onderzocht wordt om een jeugdlintje te introduceren voor kinderen en jongeren tot 18.

WZO WZO

1 oktober Afgerond

Samen met vrijwilligersplatform en Partners In Welzijn een plan van aanpak opzetten om het vrijwilligerswerk in Beek extra onder de aandacht te brengen. Meer informatie voor vrijwilligersorganisaties te publiceren op de website van de gemeente. Minimaal een maal per jaar in de verenigingsnieuwsbrief informatie geven aan vrijwilligersorganisaties over het werven en behouden van vrijwilligers. Minimaal een maal per jaar evalueren tussen gemeente en Partners In Welzijn of het scholingsaanbod aansluit op de wensen van de vrijwilligersorganisaties. Jaarlijks een bijeenkomst plannen met de vier gemeenten van de Westelijke Mijnstreek met als onderwerp ‘Vrijwilligerswerk’. In overleg met de professionals willen we komen tot een scholing om de signaalfunctie te versterken onder de vrijwilligers.

WZO PIW

1 April Afgerond

WZO

1 juli Afgerond

WZO

December

December

December

December

WZO

Oktober

Oktober

Oktober

Oktober

WZO

November

November

November

November

WZO

Augustus

Augustus

Augustus

Augustus

9.3 Evaluatie Omschrijving Vrijwilligersnota algemeen

Afd./ Uitv. WZO Vrijw. platform

2013

2014

2015

2016

December

December

December

December

37

Vrijwilligersenquête

Inzet Partners In Welzijn (algemeen) NL DOET Pilot ‘Inzet mensen met een uitkering als vrijwilliger’

Vrijwilligersavond

WZO Vrijw. Platform PIW WZO PIW WZO WZO W&I PIW WZO Vrijw. Platform PIW

September

September

Oktober

Oktober

Oktober

Oktober

April Juni December

April Juni December (bij continuering) December

April Juni December (bij continuering) December

April Juni December (bij continuering) December

December

9.4 Indicatoren Bij de aanbevelingen is het vaak belangrijk een indicator op te stellen na te gaan of aan het gestelde doel wordt voldaan. Doel Bron 2013* 2014* 2015* Het aantal vrijwilligers actief bij Aanvraag waarde- Gegevens zijn Beekse (gesubsidieerde) vrijwilli- ringssubsidie en per 1-4-2013 gersorganisaties. Burgeronderzoek bekend. (iedere vier jaar) Aantal succesvolle bemiddelin- Jaarverslag PIW 25 27 28 gen vrijwilligerscentrale. Aantal klussen Welzohandig. PIW 45 50 50 Aantal geplaatste maatschappe- PIW -lijke stagiaires bij Beekse vrijwilligersorganisaties Aantal aanmeldingen voor het Gemeente Beek 4 4 4 Jeugdlintje. (Indien uitgevoerd wordt) Aantal verenigingen die deelne- PIW 5 7 7 men aan “In Veilige Handen” Aantal mensen die een VOG Gemeente Beek 180 95 95 aanvragen via hun vrijwilligersor- afd. PuZa ganisatie Respons op enquête vrijwilligers- Enquête vrijwilli- -90% -organisaties die subsidie ontvan- gersorganisaties gen. Bekendheid van de vrijwilligers- Enquête vrijwilli- -75% -verzekering onder de vrijwilli- gersorganisaties gersorganisaties Deelname van bedrijven aan de PIW 10 12 14 dienstendatabank. Aanmeldingen waarderingsprij- Gemeente Beek 6 7 8 zen. Aantal deelnemers van de bij- PIW 19 22 24

38

2016*

29 55 --

4

10 95

100%

100%

15 8 25

scholing van PIW. De ingevulde cijfers zijn een indicatie voor 2013 t/m 2016.

39

Bijlagen Bijlage 1: Enquête vrijwilligersorganisaties Bijlage 2: Uitwerking enquête Bijlage 3: Analyse ‘Goed voor Elkaar’

40

Bijlage 1: Enquête vrijwilligersorganisaties Enquête vrijwilligerswerk Naam organisatie: ………………………………........................................................................ Naam contactpersoon voor deze enquête: ………………………………………………………… Straat en huisnummer: ….…………………………………………………………………………... Postcode en woonplaats: …………………………………………………………………………… E-mail: ………………………………………………………………………………………………….. Telefoonnummer: ……………………………………………………………………………………...

Vrijwilliger Een vrijwilliger is iemand die in enig organisatorisch verband onverplicht en onbetaald werkzaamheden verricht ten behoeve van anderen en/of de samenleving waarbij een maatschappelijk belang wordt gediend. 1. Hoeveel vrijwilligers zijn er werkzaam binnen uw organisatie? …………… vrijwilligers (aantal invullen) 2. In welke sector is uw organisatie werkzaam? Kruis één sector aan. □ □ □ □ □

Jeugd □ Muziek Ouderen □ Cultuur Natuur □ Sport Religie □ Buurt Overig, namelijk: ……………………………………………………………………

Gemeente Beek Vrijwilligerswerk is het cement van de samenleving. De gemeente Beek erkent het grote maatschappelijke belang ervan, en stimuleert en ondersteunt vrijwilligers en vrijwilligerswerk. Zo heeft de gemeente Beek een verzekering afgesloten voor alle vrijwilligers. Een vrijwilliger hoeft dus niet zelf de verzekering af te sluiten, maar is automatisch verzekerd. Voor meer informatie zie www.gemeentebeek.nl.

3. Wist u dat de gemeente Beek een verzekering heeft afgesloten voor alle vrijwilligers in de gemeente? □ Ja □ Nee 41

Vrijwilligersavond Als blijk van waardering organiseert de gemeente Beek jaarlijks een feestavond voor vrijwilligers. 4. Hebben vrijwilligers van uw organisatie deze vrijwilligersavond bijgewoond? □ Ja. Ga verder met vraag 5. □ Nee, omdat: …………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………… ……….………………………………………………................................................ ..............……………………………………………………………………………… ………………………..…….……………….……………………………………... Ga verder met het onderdeel ‘Verenigingsnieuwsbrief’. 5. Hoeveel vrijwilligers van uw organisatie hebben deze avond op 23 november 2011 bijgewoond? …………… vrijwilligers (aantal invullen) 6. Met welk cijfer waardeert u de vrijwilligersavond? (Omcirkel het rapportcijfer dat u geeft. 1 is Zeer slecht en 10 Zeer goed.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 7. Heeft uw verbetertips of suggesties? ……………………………………………………………………………………………… Verenigingsnieuwsbrief Drie tot vier keer per jaar ontvangt u vanuit de gemeente Beek een verenigingsnieuwsbrief met algemene informatie die voor uw vereniging of stichting interessant kan zijn. 8. Heeft u deze nieuwsbrief al ontvangen? □ □

Ja. Ga verder met vraag 9. Nee. Wilt u deze wel ontvangen? Vul dan hier uw e-mailadres in: ……………………………………………………………………………… Ga verder met het onderdeel ‘Verenigingsconsulent’. 9. Met welk cijfer waardeert u de inhoud van de nieuwsbrief? (Omcirkel het rapportcijfer dat u geeft. 1 is Zeer slecht en 10 Zeer goed.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 10. Heeft uw verbetertips of suggesties? ……………………………………………………………………………………………… 42

Verenigingsconsulent De verenigingsconsulent ondersteunt vrijwilligersorganisaties met advies op het gebied van beleid, financiën, subsidies en andere inhoudelijke en organisatorische vragen. Ook is de verenigingsconsulent bezig met het ‘Vereniging van de Toekomst - traject’ en het bevorderen van deelname van specifieke doelgroepen (zoals ouderen, chronisch zieken en mensen met een beperking). De verenigingsconsulent van de gemeente Beek is Tom Eijkelenberg. Hij is te bereiken via telefoonnummer 046 - 43 89 222, of via e-mail: [email protected]. 11. Wist u dat er een verenigingsconsulent in de gemeente Beek is? □ Ja □ Nee. Ga verder met het onderdeel ‘Vrijwilligersplatform Beek’. 12. Heeft u(w organisatie) al gebruik gemaakt van de diensten van de verenigingsconsulent? □ Ja, n.l. voor: …………………………………………………………………………. Ga verder met vraag 13. □ Nee, maar misschien in de toekomst. Ga verder met het onderdeel ‘Vrijwilligersplatform Beek’. □ Daar gaat onze organisatie geen gebruik van maken, omdat: ………………... Ga verder met het onderdeel ‘Vrijwilligersplatform’. 13. Met welk cijfer waardeert u de diensten van de verenigingsconsulent? (Omcirkel het rapportcijfer dat u geeft. 1 is Zeer slecht en 10 Zeer goed.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 14. Heeft uw verbetertips of suggesties? ……………………………………………………………………………………………… … Vrijwilligersplatform Beek In het Vrijwilligersplatform Beek zitten vertegenwoordigers vanuit allerlei sectoren van het vrijwilligerswerk. Het platform geeft gevraagd en ongevraagd advies aan de gemeente en denkt mee bij de ontwikkeling van (vrijwilligers)beleid. Het Vrijwilligersplatform komt een aantal keer per jaar bij elkaar. 15. Wist u dat de gemeente Beek een Vrijwilligersplatform heeft? □ Ja □ Nee 43

16. Heeft u een thema / vraag / idee voor het Vrijwilligersplatform? □ Nee □ Ja: ……………………………………………………………………………………. 17. Heeft u interesse om zitting te nemen in het Vrijwilligersplatform? □ □ □

Ja Nee Misschien

Maatschappelijke stage Maatschappelijke stage houdt in dat jongeren in het voortgezet onderwijs minimaal 30 uur vrijwilligerswerk doen als onderdeel van hun schoolcarrière. Op deze manier leren ze hun directe omgeving op een andere manier kennen en leveren ze een actieve bijdrage aan de samenleving. Deze nieuwe vorm van vrijwilligerswerk kan uw organisatie veel nieuwe vrijwilligers opleveren. 18. Is uw organisatie actief en/of geïnteresseerd in maatschappelijk stages? □ Ja, wij zijn geïnteresseerd en binnen onze organisatie zijn ook al leerlingen in het kader van maatschappelijk stage actief (geweest). □ Ja, wij zijn geïnteresseerd maar binnen onze organisatie zijn nog geen leerlingen in het kader van maatschappelijk stage actief. □ Nee, omdat: ………………………………………………………………………… Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek is een door de gemeente Beek gesubsidieerde ondersteuningsorganisatie voor mensen die vrijwilligerswerk (willen) doen en vrijwilligersorganisaties. U kunt er terecht als u vrijwilligerswerk zoekt, maar ook als uw organisatie een vrijwilligersvacature heeft (vraag en aanbod). Tevens kunt u er informatie en advies over vrijwilligerswerk in zijn algemeenheid vragen, b.v. over ARBO-wetgeving, belasting en verzekering, vergoedingen, etc. Contactpersoon: Maarten Wehrens, 046-4288060 of via e-mail: [email protected] Spreekuur: Woensdag van 11.00u – 12.00u Molenstraat 158, Beek. 19. Wist u dat er een Steunpunt Vrijwilligerswerk in de gemeente Beek is? □ □

Ja Nee. Ga verder met vraag 21. 44

20. Maakt u al gebruik gemaakt van het Steunpunt Vrijwilligerswerk? □ Ja, n.l. voor: …………………………………………………………………………. □ Nee, maar misschien in de toekomst. □ Daar gaat onze organisatie geen gebruik van maken, omdat: ………………... 21. Leest u de persberichten van het Steunpunt Vrijwilligerswerk in de Nuutsbaeker? □ □ □

Ja Nee. Ga verder met het onderdeel ‘Nieuwsbrief Steunpunt Vrijwilligerswerk’. Ken ik niet. Ga verder met het onderdeel ‘Nieuwsbrief Steunpunt Vrijwilligerswerk’.

22. Met welk rapportcijfer waardeert u de informatie in deze persberichten? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 Nieuwsbrief Steunpunt Vrijwilligerswerk Het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek brengt nieuwsbrieven uit. De nieuwsbrief is gratis. U kunt zich abonneren op de nieuwsbrief via de website www.vrijwilligerswerk-wm.nl. 23. Leest u de (e-mail)nieuwsbrief van het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek? □ Ja □ Nee. Ga verder met het onderdeel ‘Scholingsaanbod’. □ Ken ik niet. Ga verder met het onderdeel ‘Scholingsaanbod’. 24. Met welk rapportcijfer waardeert u de nieuwsbrief? 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

Scholingsaanbod Eén van de diensten van het Steunpunt Vrijwilligerswerk is het scholingsaanbod voor vrijwilligers. Het doel van dit scholingsaanbod is deskundigheidsbevordering van vrijwilligers.

45

25. Heeft u(w organisatie) al gebruik gemaakt van het scholingsaanbod? □ Ja, n.l. voor: …………………………………………………………………………. □ Nee, maar misschien in de toekomst. Ga verder met vraag 28. □ Daar gaat onze organisatie geen gebruik van maken, omdat: ………………………………………………………………………………………… Ga verder met vraag 28. 26. Met welk cijfer waardeert u het scholingsaanbod? (Omcirkel het rapportcijfer dat u geeft. 1 is Zeer slecht en 10 Zeer goed.) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 27. Heeft uw verbetertips of suggesties? ……………………………………………………………………………………………… … 28. Aan welke cursussen heeft uw organisatie behoefte ter ondersteuning van uw vrijwilligers? □ □

Geen Ja, namelijk (Meerdere antwoorden mogelijk):

□Integratie van mensen met een beperking: zo ja, cursus over welke doelgroep: ………………………………………………………………… □Vinden en binden van vrijwilligers □Opstellen van een wervingsplan voor vrijwilligers □Werven jongerenleden □Maatschappelijke Stage, Is dat iets voor mijn organisatie? □Werven en begeleiden van jonge vrijwilligers □Stimuleren vrijwilligerswerk senioren □Leerwerkbedrijf zijn □ Opzetten vrijwilligersbeleid □ARBO-beleid □Instructie Verantwoord Alcoholgebruik (IVA) □EHBO + gebruik AED □ Verzekeringen en belastingen □(Financiële) administratie □Flexibel vrijwilligerswerk / korte klussen □Spreken in het openbaar / presenteren □Organiseren van evenementen □Website maken □Communicatie □Timemanagement □Effectief vergaderen □Bestuurstaken. Kies: voorzitter, penningmeester of secretaris. □Anders, namelijk.: ………………………………………………………… 46

In Veilige Handen De gemeente Beek ondersteunt het project ‘In Veilige Handen’. ‘In Veilige Handen’ is een landelijk project waarin door Movisie, de landelijke koepel voor het vrijwilligerswerk, met NOC*NSF en Scouting Nederland wordt samengewerkt aan de sociale veiligheid in het vrijwilligerswerk. Het project biedt handvatten voor vrijwilligersorganisaties bij het voorkomen van seksueel grensoverschrijdend gedrag met minderjarigen binnen de organisatie.

Voor meer informatie kunt u contact opnemen met Maarten Wehrens van het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek via telefoonnummer 046-4288060, of via e-mail: [email protected].

29. Werkt uw organisatie met minderjarigen (t/m 18 jaar)? □ □

Ja Nee. Ga verder met het onderdeel ‘Uw tips of opmerkingen’.

30. Hoeveel vrijwilligers binnen uw organisatie werken er met minderjarigen? …………… vrijwilligers (aantal invullen) 31. Bent u bekend met het project ‘In Veilige Handen’? □ □

Ja Nee

32. Staat seksueel grensoverschrijdend gedrag met minderjarigen binnen uw organisatie al op de agenda? □ Ja □ Nee, …………………………………………………………………………

omdat:

Uw ondersteuningsvragen en behoeften De gemeente Beek wil graag weten welke knelpunten u ervaart in uw organisatie, en hoe wij u daarbij kunnen ondersteunen.

47

33. Welke onderwerpen moeten door uw organisatie de komende twee jaar in ieder geval aangepakt worden? (Geef maximaal 3 antwoorden)

□ Werving van vrijwilligers □ Werven van bestuursleden □ Begeleiding van vrijwilligers □ Deskundigheidsbevordering van vrijwilligers □ Imago van de organisatie □ Samenwerking met andere organisaties, instellingen en partners □ Ontwikkeling en organisatie van nieuwe activiteiten/diensten □ Huisvesting voor activiteiten □ Sponsoring of fondsenwerving □ Wet- en regelgeving □ Anders, namelijk: ………………………………………………………………....... 34. Heeft uw organisatie behoefte aan (extra) ondersteuning? □ □

Nee, wij hebben geen behoefte aan (extra) ondersteuning Ja, t.a.v.: (geef maximaal drie antwoorden) □ □

Beleidsinhoudelijke zaken b.v. vrijwilligersbeleid Deskundigheidsbevordering in de vorm van workshops, cursussen en trainingen van vrijwilligers □ Begeleiding van vrijwilligers □ Begeleiden jonge vrijwilligers □ (financiële) Administratie □ Coördinatie / bestuurswerkzaamheden □ Werving en behoud vrijwilligers □ (blijvend) Motiveren van vrijwilligers □ Invulling maatschappelijke stage □ Bij het organiseren van activiteiten □ Op het gebied van huisvesting □ Materialentekort, n.l.: ……………………………………………………... □ Financieel tekort, m.n. voor: ……………………………………………... □ Voldoen aan wettelijke eisen en verplichtingen, zoals: ………………. ………………………………………………………………………………. □ PR en communicatie □ Promotie □ Sponsoring en fondsenwerving □ ARBO □ Anders, namelijk: …………………………………………………………. 35. Zijn er andere organisaties waar u voor de ondersteuning van uw vrijwilligers te rade gaat? □ Nee □ Ja, n.l. (Meerdere antwoorden mogelijk): □

Movisie 48

□ □

Andere (collega-)vrijwilligersorganisaties Internetsites, b.v. www.vrijwilligerswerk.nl. Zelf voorbeeld(en) aangeven: ……………………………………………………………………… □ Een landelijke, provinciale of lokale koepel / bond, namelijk:………… ………………………………………………………………………………. □ Gemeente Beek □ Belastingdienst □ Steunpunt Vrijwilligerswerk □ Anders, namelijk: …………………………………………………………. Uw tips of opmerkingen Ruimte voor uw tips of opmerkingen aan de gemeente Beek en het Steunpunt Vrijwilligerswerk Westelijke Mijnstreek als het gaat om de ondersteuning van vrijwilligers en vrijwilligersorganisaties.

Wij willen u hartelijk bedanken voor uw medewerking!

49

Bijlage 2: Uitwerking enquête Optie: Je kunt bepaalde vragen/antwoorden koppelen b.v. aan sectoren, b.v. om te zien of daar meer of minder bekend is, gebruik wordt gemaakt, etc. Vraag 2: 61 Vrijwilligersorganisaties gereageerd. Zéér divers, goede afspiegeling! Categorieën: Jeugd 4 Ouderen 10 Natuur 1 Religie 5 Muziek 6 Cultuur 6 Sport 12 Buurt 4 Overig 9 Leeg 4 Vraag 1: Variërend aantal vrijwilligers, van 1 tot 200. Gemiddeld aantal: 33 vrijwilligers per organisatie. Twee kerkelijke organisaties vallen op met veel vrijwilligers. Stel de organisaties met veel vrijwilligers als voorbeeld; hoe doen zij dit en hoe werven en behouden zij hun vrijwilligers? Vraag 3: Verzekering weten: Ja 40 = 66% Nee 21 = 34% Promotie / informatie geven over verzekering, b.v. op website gemeente, (e-mail) nieuwsbrief en persberichten, minimaal 1 keer per jaar. Je hebt nu actuele e-mailadressen van de respondenten; gebruik deze. Geef de uitkomsten van dit onderzoek terug aan de respondenten, schriftelijk en/of in een (algemene) vrijwilligersbijeenkomst. Vraag 4: Vrijwilligersavond bijgewoond: Ja 39 = 64% Nee 22 = 36% Aardige score. De vrijwilligersavond blijven promoten, indien deze nog wordt aangeboden, b.v. via de email. Tijdgebrek, geen behoefte, onbekend of eigen activiteiten zijn gangbare redenen om niet te komen. Zorgen voor kennismaking en interactie onderling, b.v. met een spel, activiteit, workshop, o.i.d. Vraag 5: Misschien wil je in toekomst maximeren b.v. 5 per organisatie? Vraag 6: Cijfer: 8. Mooie score!

Vraag 7: Tips: relevante tips. Vraag 8: Nieuwsbrief ontvangen ja 42 = 69% Nee 19 = 31%

50

Goed dat 17 van de 19 niet-ontvangers deze wel willen krijgen in de toekomst. Toevoegen aan bestand. Vraag 9: Cijfer: 7 Vraag 10: Tips: Weinig tips, maar wel relevant. Per e-mail versturen nieuwsbrief. (In volgende nieuwsbrief oproep doen om actueel emailadres te mailen. Meer info over vrijwilligersorganisaties in Beek opnemen, b.v. interviews of ingezonden stukjes of oproepen van vrijwilligersorganisaties. Eventueel een prijs eraan koppelen, zoals vrijwiliger(sorganisatie) van de maand, met een taart van een lokale bakker. Vraag 11: Verenigingsconsulent bekend: Ja 46 = 75% Nee 15 = 25% Mooie score! Blijven promoten dat er een verenigingsconsulent is en wat hij/zij doet. Op bijeenkomsten met/voor vrijwilligers de consulent voorstellen / iets laten vertellen. Voorstellen consulent met foto en contactgegevens op gemeentesite, in persberichten en nieuwsbrief. In nieuwsbrief ervaringen door organisaties met de verenigingsconsulent opnemen (wat het heeft opgeleverd). Vraag 12: Gebruik diensten consulent: Is niet opgeteld. Positief is dat x-aantal organisaties misschien in de toekomst er gebruik van maken (dus positieve houding). Jammer dat de mensen die “Nee” invulden bij vraag 11 doorverwezen zijn naar vraag 15, want je had hun houding kunnen meten. Eventueel workshop of bijeenkomst organiseren m.b.t. subsidies / sponsoring. Weeg af hoeveel tijd een verenigingsconsulent mag investeren in vragen over subsidies en sponsoring. En zijn die adviezen bruikbaar voor andere organisaties; dus b.v. in nieuwsbrief vermelden. Vraag 13: Cijfer: Is niet berekend, maar zo te zien zijn mensen zeer tevreden. Gebruik dit in de publiciteit. Vraag 14: Tips: Contactavond organiseren. Verder complimenten voor de verenigingsconsulent, die het goed doet! Vraag 15: Vrijwilligersplatform bekend: Ja 34 = 56% Nee 27 = 44% Meer promoten Vrijwilligersplatform; haar taken, de leden, interactie met vrijwilligersorganisaties. Resultaten opnemen in nieuwsbrief, e.d. Vraag 16: Vraag / thema / idee: Ja 8 = 13% Nee 52 = 87% - De vragen binnenkort op laten pakken door de vrijwilligerscentrale en/of de consulent of de gemeente. - Dit kun je ook in nieuwsbrief laten weten dat je dit op hebt gepakt. Vraag 17: Zitting nemen: Ja 2 = 3% Nee 44 = 73%

51

Misschien 14 = 23% Benader de mensen die interesse hebben en organiseer een bijeenkomst met het huidige Platform erbij. Maak duidelijk wat van de mensen gevraagd wordt als ze gaan deelnemen. Geef een vergoeding aan de leden van het Vrijwilligersplatform. Het is een adviesraad van de gemeente, net als voor andere beleidsterreinen. (Maximale belastingvrije vrijwilligersvergoeding is € 1500,- per jaar en max. € 150,- per maand.) Vraag 18: Maatschappelijke stages: Ja actief 13 = 22% Ja interesse 16 = 27% Nee 31 = 52% Hier is nog winst te behalen. Zorg voor informatie naar de geïnteresseerden en in het algemeen, b.v. m.b.t. invulling uren, voorbeelden MaS in kleine organisaties, info over begeleiding, mogelijke taken voor jongeren, etc. Vraag 19: Steunpunt Vrijwilligerswerk bekend: Ja 46 = 77% Nee 14 = 23% Mooie score. Blijven promoten van het Steunpunt en haar taken, minimaal 1 keer per jaar op diverse manieren. Vraag 20: Al gebruik gemaakt: Ja 10 = 23% Toekomst 31= 70% Nee 3 = 7% Jammer dat de mensen die “Nee” invulden bij vraag 19 doorverwezen zijn naar vraag 21. Positief dat men een positieve houding heeft t.o.v. het steunpunt! En gebruik maakt of misschien in de toekomst wil gaan maken. KBO afd. St. Jozef Beek valt op omdat binnen hun ledenbestand (circa 800) voldoende vrijwilligers geworven kunnen worden. Hebben zij een succesformule / goed voorbeeld?! De voorbeelden van gebruik opnemen in artikel over steunpunt, ter inspiratie voor andere . Vraag 21: Persberichten lezen: Ja 42 = 70% Nee 16 = 27% Ken ik niet 2 = 3% Positief dat het veel gelezen wordt, dus een goed communicatiemiddel om vrijwilligersorganisaties te bereiken! Vraag 22: Cijfer is niet berekend. Vraag 23: (e-mail)nieuwsbrief lezen: Ja 22 = 37% Nee 21 = 35% Ken ik niet 16 = 27% Redelijk lage score, kan beter. Helaas niet gevraagd naar redenen voor “Nee”. Vraag 24: Cijfer: 8 Mooie score. Inhoud, lay-out zijn dat goed ?! Er is helaas niet gevraagd naar verbeterpunten. Vraag 25: Scholingsaanbod gebruik: Ja 12 = 20% Toekomst 35 = 59% Nee 12 = 20% Misschien is het aanbod onbekend bij een aantal organisaties? Positieve houding t.a.v. gebruik of gebruik gaan maken van scholingsaanbod.

52

Reden om niet deel te nemen is voornamelijk omdat er aanbod van de eigen organisatie of elders is. Vraag 26: Cijfer: 7 7 Is netjes. Vraag 27: Tips: Vraag 28: Cursusbehoefte: Ja 31 = 53% Geen 28 = 47% Aanzienlijk deel van 47% heeft geen behoefte aan cursussen voor vrijwilligers! Wel is behoefte aan voornamelijk: Deze antwoorden in een tabel opnemen en de top 5 of top 3 gaan aanbieden. Maatwerkaanbod: Autisme en rolstoeltennis. Anders: social media, ledenwerving en In veilige handen. Doordat vrijwilligers beperkte tijd hebben, misschien een online cursus aanbieden; wanneer het de vrijwilliger uitkomt deze info lezen. Vraag 29: In veilige handen, minderjarigen t/m 18 jaar Ja 25 = 41% Nee 36 = 59% Voor de laagdrempeligheid eerst beginnen met informatievoorziening via nieuwsbrief, internet, e.d. Men schroomt vaak om naar een bijeenkomst te komen, bang dat anderen denken dat er “iets aan de hand is”. Vraag 30: - Wat doe je hiermee? Misschien als indicatie voor een (gratis) Verklaring Omtrent Gedrag? Vraag 31: In veilige handen bekend? Ja 12 = 48% Nee 13 = 52% Redelijk bekend. Meer en regelmatig bekendheid aan geven in publiciteit. Vraag 32: Seksueel overschrijden gedrag op agenda Ja 7 = 28% Nee 18 = 72% Goed dat het organisaties aan het denken zet! Dus informatie blijven geven! Zie uitspraken als: “De sociale controle binnen onze vereniging is zo groot dat seksueel grensoverschrijdend gedrag niet kan voorkomen.” Of “Wij geen enkele reden zien. Wij organiseren Oranje fietstocht voor jeugd en zien geen link met seks.” Of in het algemeen dat men er nog niet aan gedacht heeft of er geen aanleiding toe was … Vraag 33: Onderwerpen in organisatie oppakken in komende 2 jaar: Deze antwoorden in een tabel opnemen en de top 5 of top 3 gaan aanbieden, ondersteunen, info geven, etc. Vraag 34: Behoefte aan extra ondersteuning: Ja 32 = 52% Nee 18 = 30% Leeg 11 = 18% Deze antwoorden in een tabel opnemen en de top 5 of top 3 gaan aanbieden, ondersteunen, info geven, etc. Evt. maatwerkcursus. Kijk ook eens naar de sectoren; zijn er sectoren waar meer behoefte is? Vraag 35: Te rade elders:

53

Aantallen optellen. Antwoorden in tabel opnemen. Geen websites genoemd! Wel noemen in nieuwsbrief. Voorbeelden van ondersteuningsorganisaties ook opnemen in b.v. nieuwsbrief ter inspiratie en info. Opmerkingen: Oppakken indien nodig.

54

Bijlage 3: Analyse ‘Goed voor Elkaar’

55