Nota van Uitgangspunten Ginneken

Nota van Uitgangspunten Ginneken


Gemeente Breda, maart 2009

Inhoudsopgave

>

Voorwoord Stichting Leefbaar Ginneken ....................................................................... 3

Voorwoord wethouder Oomen ....................................................................................... 5

1 Inleiding............................................................................................................................. 7

2 Het bestemmingsplan .................................................................................................... 11

3 Visie Ginneken ................................................................................................................ 15

4 Ontwikkelingen in Ginneken ......................................................................................... 19

5 Uitgangspunten ten behoeve van het bestemmingsplan ........................................... 25

5.1 Historisch karakter .................................................................................................... 25

5.2 Buitenruimte en Flora en Fauna .............................................................................. 27

5.3 Verkeer ...................................................................................................................... 28

5.4 Maatschappelijke voorzieningen ............................................................................. 28

5.5 Wonen ....................................................................................................................... 29

5.6 Horeca en detailhandel ............................................................................................ 29

6 Uitvoeringsprogramma Ginneken ................................................................................. 31

6.1 Historisch karakter .................................................................................................... 31

6.2 Buitenruimte en Flora en Fauna .............................................................................. 33

6.3 Verkeer ...................................................................................................................... 35

6.4 Maatschappelijke voorzieningen ............................................................................. 36

6.5 Wonen ....................................................................................................................... 36

6.6 Horeca en detailhandel ............................................................................................ 37

6.7 Communicatie met bewoners & inspraak op de planvorming............................... 37

6.8 Saamhorigheid in Ginneken .................................................................................... 37

Colofon ............................................................................................................................ 39

Bijlage I Stichtingen en Verenigingen .......................................................................... 41

0089_09 Nota_V8 uitgangspunten Ginneken

Bijlage II Bewonersadvies Ginneken 2020 .................................................................... 43


1


2

Voorwoord

Dit document vertelt u hoe inwoners van het Ginneken de toekomst van hun wijk zien en welke instrumenten er binnen de Gemeente zijn om daar invulling aan te geven. Iedereen die iets wil doen in het Ginneken bevelen we van harte aan het hele document te lezen. Alleen dan weet u wat we verstaan onder de eigenheid van het Ginneken en hoe we die eigenheid in de toekomst vast willen houden. Het enthousiasme waarmee veel wijkgenoten meewerkten aan het bewonersadvies verrastte zowel de initiatiefnemers van de Stichting Leefbaar Ginneken als de leden van de klankbord groep. Dit bewonersadvies is voor ons de belangrijkste pijler onder dit document. Het is de gouden rand om de puzzel die we met elkaar gelegd hebben tijdens de klankbordbijeenkomsten. Het proces dat we samen in de klankbordgroep hebben doorlopen, laat zich ook het best vergelijken met een legpuzzel. Een hele uitdaging om die te leggen, zeker als vijftien mensen dat samen willen doen. Vijftien betrokken mensen met een eigen karakter, achtergrond en verhaal. Het leidde tot boeiende bijeenkomsten rondom de uitgangspunten die in het initiatiefvoorstel waren vastgelegd. Natuurlijk was er kritiek. En natuurlijk waren de discussies soms heftig. Maar steeds kwamen we er samen uit. De puzzel is gelegd. Deze klus is geklaard. We hebben een gemeenschappelijke visie voor het Ginneken en daar zijn we trots op. Op vakkundige wijze heeft de Gemeente Breda ons begeleid in dit traject. Wij bedanken alle betrokken ambtenaren voor hun inbreng en betrokkenheid bij het opstellen van de visie Ginneken. Namens de leden van de klankbordgroep ‘visie Ginneken’ Peter Moerenhout & Jeroen Leemans


3


4

Voorwoord

Een wandeling in het Mastbos en neerstrijken op één van de terrassen op de Ginnekenmarkt.

Veel mensen zullen het met mij eens zijn. Je voelt je thuis in het Ginneken. Het is er dorps,

Bourgondisch, met volop groen in de omgeving. Dát moet vooral zo blijven. Nu en in de

toekomst.

Leefbaar Ginneken heeft zich de afgelopen tijd bijzonder hard gemaakt om deze unieke

Ginnekse kwaliteiten ook voor de toekomst te behouden. Zij zette de toekomst van Ginneken

op de politieke agenda en bracht het tot het eerste burgerinitiatief van Breda. De Stichting

verdient hiervoor een grote pluim.

Een visie op de toekomst komt natuurlijk niet zo maar uit de lucht vallen. Ginneken dacht

mee, praatte mee en deed mee. Het afgelopen jaar klaarde de klankbordgroep Ginneken een

enorme klus. Thema na thema werd verkend. Er werd gewikt, gewogen en knopen doorgehakt.

Ik waardeer dat bijzonder. Maar er gebeurde meer. Naast de klankbordgroep toonden veel

bewoners van Ginneken zich uitermate betrokken bij de ontwikkeling van de wijk in de

toekomst. Dat is nog zo’n bijzondere kwaliteit van de wijk. Ruim 248 bewoners deden actief

mee, maakten reisjes door de wijk, stelden hun huis beschikbaar, spraken over de toekomst

en kwamen tot een onafhankelijk bewonersadvies.

Het resultaat ligt voor u. Een gedegen nota die het unieke, historische karakter van Ginneken

zeker moet stellen voor de toekomst. Een nota die is gemaakt voor en door het Ginneken en

gedragen wordt door de klankbordgroep. Stichting Leefbaar Ginneken, klankbordgroep

Ginneken, en tot slot, alle bewoners van Ginneken: bedankt voor uw expertise en enthousiasme.

Als wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling ben ik buitengewoon tevreden met het resultaat.

Janus Oomen

Wethouder Ruimtelijke Ontwikkeling,

Ontwerp en beheer buitenruimte van de Gemeente Breda


5


6

1

Inleiding

Aanleiding Op 20 september 2007 stemde de gemeenteraad in met het burgerinitiatiefvoorstel van de Stichting Leefbaar Ginneken om een visie te ontwikkelen. De visie moest gaan over het gebied dat wordt begrensd door de Zuidelijke Rondweg, Fatimastraat, Allerheiligenweg, de rivier Mark, Duivelsbruglaan en Baronielaan. Eerder genomen bestuurlijke besluiten ten aanzien van bouwinitiatieven op ontwikkelingslocaties moesten als vaststaand worden opgenomen. Op 20 november 2007 stemde het college van burgemeester en wethouders in met de startnotitie visie Ginneken en op 8 juli 2008 met het projectvoorstel visie en bestemmingsplan Ginneken. Het burgerinitiatief werd ingediend naar aanleiding van een aantal nieuwbouwplannen in Ginneken. Het bleek dat bewoners zich in een te laat stadium geconfronteerd voelden met nieuwbouwplannen van ontwikkelaars. Zij willen juist in een eerder stadium inspraak hebben in de planvorming. Door middel van het ontwikkelen van een ruimtelijke visie - met hun inhoudelijke inbreng - hopen zij te voorkomen opnieuw voor voldongen feiten te staan. Betrokkenheid bewoners Eén van de voorwaarden die de gemeenteraad heeft gesteld, is dat de visie in goed overleg met de wijk tot stand wordt gebracht. Daarom is een klankbordgroep samengesteld. In deze klankbordgroep hebben zitting leden van de Wijkraad Ginneken = Ginneken, Stichting Leefbaar Ginneken en Ginneken Bewonersbelangen, een lid van de ondernemersvereniging Ginneken en bewoners. De klankbordgroep is geformeerd na een brede oproep tijdens de bewonersavond in Ginneken op 28 januari 2008. Proces Vanaf april 2008 zijn met de klankbordgroep op een interactieve wijze onderwerpen besproken. De volgende thema’s zijn daarbij behandeld: 1. Historisch karakter 2. Buitenruimte en flora en fauna 3. Verkeer 4. Maatschappelijke voorzieningen 5. Wonen 6. Horeca en detailhandel Voor ieder thema is een afzonderlijke werkwijze bedacht om de thema’s zo goed mogelijk met elkaar te kunnen bespreken. Hierbij waren telkens alle klankbordgroepleden uitgenodigd en per thema ook een inhoudelijk gemeentelijk deskundige. Iedere bijeenkomst resulteerde in een notitie waarin de uitgangspunten met betrekking tot het thema zijn verwoord. Daarbij is steeds een ambtelijke reactie op de uitgangspunten gegeven. Op basis van de thematische besprekingen en uitkomsten daarvan is voorliggende nota van uitgangspunten tot standgekomen. In 2009 start de Gemeente Breda met het opstellen van het bestemmingsplan Ginneken. Voorliggende nota van uitgangspunten geeft onder andere richting aan het bestemmingsplan.


7

Naast het overleg met de klankbordgroep gaf de Gemeente Breda opdracht aan een extern bureau om de mening van de bewoners te onderzoeken. Dit heeft geresulteerd in een bewonersadvies met daarin een visie op Ginneken: “Ginneken 2020”. Het advies is opgenomen in bijlage Ⅱ. Het bewonersadvies is besproken in de klankbordgroepbijeenkomsten op 28 oktober en 19 november 2008. De klankbordgroepleden herkennen zich in het bewonersadvies. Het plangebied Op bijgevoegde kaart is de begrenzing van het plangebied aangeduid met een gestippelde lijn. Afbeelding 1.1 Het plangebied

Doel en kader In voorliggende notitie zijn uitgangspunten opgenomen die richting geven aan het bestemmings plan. Daarnaast zijn in de klankbordgroepbijeenkomsten onderwerpen besproken die niet in een bestemmingsplan verankerd kunnen worden, zoals de verkeersproblematiek en het beheer van de openbare ruimte. Deze uitgangspunten zullen in het hoofdstuk ‘uitvoerings programma’ aan bod komen. Ter toelichting wordt in hoofdstuk 2 ingegaan op de inhoud van het bestemmingsplan.


8

De uitgangspunten moeten passen bij de karakteristiek van Ginneken, binnen de wettelijke kaders zoals geschetst in de nieuwe Wet ruimtelijke ordening (Wro, op 1 juli 2008 in werking getreden). Daarnaast zijn de uitgangspunten getoetst aan het gemeentelijke beleidskader. In deze nota wordt tevens aangegeven hoe kan worden omgegaan met het bouwen in het licht van het beschermd stads- en dorpsgezicht en welke ontwikkelingen er spelen in Ginneken. Doel van deze nota is het vertalen van de ideeën vanuit de klankbordgroep, het bewonersadvies en het gemeentelijke beleid op hoofdlijnen. Procedure van voorliggende nota Voordat de Gemeente Breda de uitgangspunten vertaalt in een concept ontwerp-bestemmings plan (waarover inspraak en overleg gevoerd kan worden) is het van belang te weten of er draagvlak is voor de uitgangspunten bij het gemeentebestuur. Daarom wordt voorliggende nota van uitgangspunten na bespreking met de klankbordgroep ter vaststelling aangeboden aan de gemeenteraad. Hieraan voorafgaand wordt de nota besproken met het college van B&W en de commissie Bouwen en Wonen. De Nota van Uitgangspunten en het Bewoners advies 2020 kunnen enerzijds gezien worden als een eindproduct, omdat de meningen van velen erin zijn verwerkt. Anderzijds vormen deze twee producten juist ook een begin. De Nota van Uitgangspunten leidt namelijk niet alleen tot een nieuw bestemmingsplan voor Ginneken maar omvat ook een uitvoeringsprogramma waarin vervolgacties worden benoemd. En ook in het bewoneradvies worden acties genoemd die lopen of waar op korte termijn invulling aan wordt gegeven. Werken aan vertrouwen Vanuit het burgerinitiatiefvoorstel, maar ook uit het bewonersadvies komt naar voren dat bewoners het vertrouwen in de gemeente kwijt zijn waar het gaat om luisteren naar de inwoners van Ginneken. Tegelijk zijn mensen verrast over de veranderde manier van commu niceren, namelijk door eerst te luisteren naar de ideeën van de bewoners en daarna pas plannen te maken. Dit met de bedoeling dat de bewoners zich zullen herkennen in de uiteindelijke plannen en begrijpen waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. Om de uitgangspunten en de relatie die de uitgangspunten hebben met het bestemmings plan te kunnen plaatsen, gaat hoofdstuk twee in op het bestemmingsplan. Vervolgens geeft hoofdstuk 3 de visie van Ginneken weer. In hoofdstuk 4 wordt ingegaan op de ontwikkelingen die spelen of afgelopen jaar hebben gespeeld. Hierna wordt in hoofdstuk 5 ingegaan op de uitgangspunten die vertaald worden naar het bestemmingsplan waarbij tevens wordt aangegeven hoe deze verankerd worden. Tot slot staat centraal in hoofdstuk 6 het uitvoerings programma met uitgangspunten die op een andere wijze verankerd moeten worden.


9


10

Het bestemmingsplan

2

Elk nieuw bestemmingsplan ontstaat uit een initiatief. De aanleiding in Ginneken voor het maken van een nieuw bestemmingsplan is het burgerinitiatiefvoorstel en het actualiseren van het vigerende bestemmingsplan Breda Zuid voor de wijk Ginneken. Het bestemmingsplan is een bijzonder plan. Het is namelijk een bindend plan voor zowel overheid als burgers. De gemeenteraad stelt het bestemmingsplan vast. Ze wijst daarin de bestemming, ofwel functie van de grond aan. Ook geeft ze regels over het gebruik van de grond en hetgeen daarop gebouwd is (bouwwerken). Bouwvergunningen moeten worden getoetst aan het bestemmingsplan. Het bestem mingsplan bepaalt daardoor mede of ergens wel of niet gebouwd mag worden en waar welke functies een plek hebben. Opbouw Een bestemmingsplan bestaat uit drie onderdelen. Planregels (voor 1 juli 2008 werden dit de voorschriften genoemd), een verbeelding (voorheen de plankaart) en een toelichting. In de toelichting wordt gemotiveerd waarom sprake is van een goede ruimtelijke ordening en worden de regels en de verbeelding uitgelegd. De regels en de verbeelding zijn de bindende onderdelen van het bestemmingsplan. Op de verbeelding wordt de bestemming aangegeven. Per bestemming worden in elk geval planregels gegeven met betrekking tot de functie of het doel van de gronden, het bouwen en het gebruik. Uniforme regels In Nederland zijn sinds kort regels afgesproken over de naamgeving, de opbouw van de planregels en hoe deze worden verbeeld. Dit wordt de Standaard Vergelijkbare bestemmings plannen (SVBP) genoemd. Dit alles om alle bestemmingsplannen in Nederland beter te kunnen vergelijken en ze ook digitaal uitwisselbaar te maken. Per 1 juli 2009 is deze digitalisering verplicht. Voor het bestemmingsplan Ginneken zal de Gemeente Breda moeten voldoen aan deze landelijke richtlijnen en standaarden. De afbeelding laat een uitsnede zien van een digitale verbeelding. Toetsing Als een burger iets wil bouwen, dan moet bij de gemeente geïnformeerd worden of dat past binnen de planregels van het bestemmingsplan. Past dat niet, en het betreft wel een wenselijke ontwikkeling dan moet het bestemmingsplan worden herzien; er moet een nieuw bestemmingsplan worden vastgesteld door de gemeenteraad. Vastleggen en ontwikkelen Een bestemmingsplan heeft twee functies; een functie om dat wat er is vast te leggen en te beheersen en een tweede functie om iets nieuws mogelijk te maken. Als een initiatiefnemer (dat kan de gemeente zelf zijn, maar bijvoorbeeld ook een burger of een ontwikkelaar) ergens iets wil gaan ontwikkelen, dan moet dit eerst in een bestemmingsplan mogelijk worden gemaakt. Voor het herzien van een bestemmingsplan moet een procedure worden doorlopen. De gemeente kan ook een zogenaamd projectbesluit nemen. Dit instrument is niet vergelijkbaar met de artikel 19.1 WRO procedure omdat met de nieuwe Wro binnen een jaar het projectbesluit alsnog vertaald moet worden in een bestemmingsplan. De meerwaarden van een projectbesluit zijn zeer beperkt. Om deze reden en de reden dat het maken van een bestemmingsplan efficiënter is, heeft de gemeenteraad van Breda besloten vooralsnog geen


11

gebruik te maken van het instrument projectbesluit. Indien er zich een ontwikkeling voordoet die niet past in het bestemmingsplan kan voor dat deel een nieuw (postzegel) bestemmings plan worden gemaakt. Als er geen ontwikkelingen zijn, legt het bestemmingsplan de huidige ruimtelijke situatie ‘vast’. Om te voorkomen dat voor kleine 'ontwikkelingen' zoals het uitbreiden van een woning steeds een herziening van het bestemmingsplan nodig is, kunnen in het bestemmings plan bouwmogelijkheden worden gegeven, afgestemd op wat in de situatie ter plekke ruimtelijk aanvaardbaar is. Relatie Nota van Uitgangspunten & Bestemmingsplan De uitgangspunten zullen uiteindelijk zodanig verankerd worden in het bestemmingsplan Ginneken dat een goede balans ontstaat tussen globale en/of flexibele planregels en meer beschermende gedetailleerde regels. Beperkingen bestemmingsplan In de klankbordgroep zijn zes thema’s besproken. Duidelijk is dat sommige onderwerpen of

ontwikkelingen niet in een bestemmingsplan geregeld kunnen worden.

In deze nota zijn de onderwerpen aangeduid waaraan de komende jaren aandacht moet wor den gegeven. Dit kan leiden tot het ontwikkelen of aanscherpen van het gemeentelijk beleid.

Voorzover de onderwerpen ruimtelijk-functionele aspecten betreffen, is dit beleid te vertalen

in het bestemmingsplan. Voor op te stellen beleid dat niet ruimtelijk-functioneel van aard is,

of waarvoor een bestemmingsplan niet het meest voor de handliggende instrument is, is een

Uitvoeringsprogramma Ginneken (Hoofdstuk 6) opgenomen.


12

Afbeelding 2.1. Voorbeeld digitale verbeelding


13


14

3

Visie Ginneken

Ginneken is van oorsprong een dorp in de nabijheid van de stad Breda. Door de industriële ontwikkeling aan het eind van de 19de eeuw groeit de stad buiten de vestingwerken. Gegoede burgerij uit Breda vindt in Ginneken een goed woonmilieu. Langs de Ginnekenweg ontstaat zogenaamde lintbebouwing (individueel tot stand gekomen bebouwing). Ook langs de andere wegen ontstaat dergelijke bebouwing. Aan het eind van de 19de eeuw wordt aan de westzijde van het dorp de Baronielaan aangelegd. Vanaf het begin van de 20ste eeuw ontstaat op de weiden/akkers tussen deze wegen planmatig ontwikkelde woningbouw. Deze complexen zijn van een divers karakter en formaat. Het dorp Ginneken en de stad Breda zijn nu zowel ruimtelijk als functioneel met elkaar vergroeid zodat in 1942 een bestuurlijke samenvoeging plaats vindt. In de jaren ’60 van de vorige eeuw vindt een grootschalige ingreep plaats. Aan de oostzijde van het bebouwde gebied wordt de Allerheiligenweg /Fatimastraat aangelegd en worden de laatste onbebouwde ruimten bebouwd.

0OSTZEGEL NIET NODIG

Afbeelding 3.1 Uitnodigingskaart t.b.v. bewonersonderzoek

"ESTE 'INNEKENAREN EN 'INNEKENEZEN

%R IS IN HET 'INNEKEN DE AFGELOPEN EEUW VEEL VERANDERD 4OT IS HET EEN DORP MET KLEINE HUISJES !LS DE STADSWALLEN WORDEN AFGEBROKEN EN "REDA KAN UITBREIDEN BOUWEN DE RIJKERE "REDANAREN ZICH EEN WEG NAAR HET AANTREKKELIJKE LANDELIJKE 'INNEKEN 6ANAF DE JAREN ZEVENTIG WORDEN DE WONINGEN GOUD WAARD 6EEL 'INNEKENAREN SLAAN HUN SLAG $E 'INNEKSE BEVOLKINGS SAMENSTELLING VERANDERT IN KORTE TIJD STERK *ULLIE ALS BEWONERS HEBBEN LATEN WETEN ACTIEF BETROKKEN TE WILLEN ZIJN BIJ DE ONTWIK KELING VAN HET 'INNEKEN IN DE TOEKOMST (ET MOET GROEN EN LANDELIJK BLIJVEN DE VERKEERSSITUATIE ROEPT OM EEN OPLOSSING EN HET DORPSKARAKTER MAG NIET VERLOREN GAAN 4OEKOMSTIGE NIEUWBOUW MOET DE SFEER VAN HET 'INNEKEN ADEMEN /P JULLIE INITIATIEF WORDT NU EEN TOEKOMSTVISIE GEMAAKT VOOR HET 'INNEKEN DE KOMENDE TIEN JAAR $E GEMEENTE "REDA HEEFT ONS GEVRAAGD OM OP BASIS VAN JULLIE INBRENG EEN BEWONERS ADVIES TE SCHRIJVEN

TAV )NGRID VAN DER -UREN !NTWOORDNUMMER 7" "REDA

/F JE NU IN HET 'INNEKEN BENT GEBOREN EN GETOGEN OF ³IMPORT´ BENT JE WEET DAT JE WOONT IN EEN UNIEK DEEL VAN "REDA (IER IS HET NOG ³DORPS´ GROEN EN ER WONEN GEZELLIGE MENSEN $AAROM WOON JE GRAAG IN HET 'INNEKEN

(ET IS BELANGRIJK DAT JE N{ LAAT HOREN HOE JE DE TOEKOMST ZIET ZODAT HET 'INNEKEN IN NOG STEEDS DIE WIJK IS WAAR JE GRAAG WILT WONEN -IDDELS DE BIJGAANDE ANTWOORD KAART KUN JE KORT JE IDEEpN AANGEVEN ZODAT WE DIE MEE KUNNEN NEMEN $AARNAAST IS HET NODIG DAT ZOVEEL MOGELIJK BEWONERS ACTIEF MEEDOEN $AT DOEN WE IN STIJL DOOR MET KLEINE GROEPEN EEN EXCLUSIEF REISJE DOOR JE EIGEN WIJK TE MAKEN /NDERWEG ONTMOET JE BUURTGENOTEN MET WIE JE EEN INSPIREREND GESPREK HEBT OVER GROEN VERKEER KARAKTER OF NIEUWBOUW *E ZIET ONDERWEG DINGEN DIE JE NOOIT EERDER OPVIELEN )N EEN PAAR UURTJES TIJD LEVER JE EEN ONMISBARE BIJDRAGE AAN EEN NvG MOOIER 'INNEKEN 7E NODIGEN JE VAN HARTE UIT OM JOUW INBRENG VOOR DE TOEKOMSTVISIE VAN HET 'INNEKEN TE LATEN HOREN 'RAAG TOT ZIENS EN DE GROETEN UIT 'INNEKEN 0IEN 2OSMALEN EN !N VAN $IXHOORN INFO B INMOTIONNL OVV 'INNEKEN


15

In de afgelopen decennia vond een ontwikkeling plaats waarbij bedrijfsgebouwen, oude woningen en andere in onbruik geraakte bebouwing worden omgezet naar woningen. De ruimtelijke structuur van het gebied Ginneken kenmerkt zich door deze ontstaanswijze en karakteristieke lintbebouwing met daar tussen planmatig tot stand gekomen woningbouw complexen. Deze ruimtelijke karakteristiek uit zich in de beleving van bewoners vooral in de waardering van het dorpse karakter (of meer formeel ‘de historische kwaliteit’). Vooral in paragraaf 5.1 wordt verder ingegaan op de waardering van de historische kwaliteit van Ginneken. Afbeelding 3.2 Historische ontwikkeling Ginneken in een reeks

± 1850

1880-1890

± 1920

1940-1950

± 1960

Nu


16

Het dorpse karakter van Ginneken betekent voor de bewoners veel. De nadruk ligt hierbij op de kleinschaligheid, de rust en het gevoel van een dorp in een stad. Toen in 1942 Ginneken door de Gemeente Breda werd geannexeerd, veranderde dorp in dorps. Het dorp Ginneken kreeg te maken met verstedelijking. Maar al is Ginneken geen dorp meer, het karakter is nog aanwezig, deels besloten in de architectuur en stedenbouw van Ginneken. De klankbordgroep onderschrijft de visie zoals weergegeven in het bewonersadvies ‘Ginneken 2020’ dat is opgenomen in bijlage Ⅱ. Het karakter van Ginneken moet worden behoed voor verdere aantasting door zorgvuldige overwegingen bij nieuwe ontwikkelingen. De echt belangrijke architectuur en stedenbouw wordt beschermd door een monumentenstatus, voor het overige moet gezorgd worden voor een passende oplossing, die echter niet mag leiden tot volledige stilstand in Ginneken. Geen kaasstolp over Ginneken dus, maar behoud door ontwikkeling. Daarvoor zijn het bestemmings plan en welstand middelen. Bovenstaande visie wordt vertaald naar een bestemmingsplan met een consoliderend karakter. Deze benadering richt zich op het beheren en behouden van de bestaande situatie. Ingrijpende herontwikkelingen waarbij het gebruik of de bebouwing op een locatie verandert, moet het bestemmingsplan uitsluiten. Binnen deze consoliderende benadering is een gradatie qua bescherming aan te geven. Het woon- en leefmilieu van Ginneken wordt o.a. bepaald door het karakter van de Ginneken weg en de Ginnekenmarkt. Deze route, inclusief de aanliggende bebouwing en de aanzet van de oude wegen, dient beschermd te worden. Het kernwoord is hier ”koesteren”. De planregels van het bestemmingsplan Ginneken worden in dit gebied gedetailleerd en hierdoor sturender en beperkender. Door aan te sluiten op het Beschermd Dorpsgezicht, wordt de rol van de Welstandcommissie nadrukkelijker. Ook voor de Baronielaan wordt deze benadering gekozen. Voor de overige gebieden van Ginneken spelen de architectonische en historische waarden minder. Hier is het kernwoord “beheren” van toepassing. De planregels zijn hier gericht op het behoud, maar bieden ook ruimte voor kleinschalige veranderingen.

Afbeelding 3.3 Koesteren versus beheren


17


18

Ontwikkelingen in Ginneken

4

In Ginneken spelen enkele ontwikkelingen. In dit hoofdstuk wordt ingegaan op hoe daar mee om gegaan wordt in het bestemmingsplan. Aanvragen voor een artikel 19 WRO procedure die na 1 juli 2008 ingediend zijn bij de Gemeente Breda, kunnen niet meer in behandeling worden genomen. De reden hiervoor is dat in de nieuwe wet op de ruimtelijke ordening dit instrument niet meer is opgenomen. Op dit moment is er een aantal ontwikkelingen gaande die nog met artikel 19.1/ 19.2 WRO procedures worden ontwikkeld. Dit omdat alle initiatieven die voor 1 juli 2008 zijn ingediend bij de gemeenten, nog op basis van de oude Wet Ruimtelijke Ordening (WRO) afgerond moeten worden. De projecten waar het om gaat zijn in het projectvoorstel benoemd. Voor een aantal van die ontwikkelingen is afgelopen jaar een aparte vrijstellingsprocedure gevolgd (artikel 19 WRO). Indien de procedures doorlopen zijn, worden deze als zodanig vertaald in het nieuwe bestemmingsplan. Globaal zijn er drie typen ontwikkelingen te onderscheiden: 1. Een ontwikkeling die concreet is, en planologisch haalbaar is. Deze wordt direct opgeno men in het bestemmingsplan Ginneken zodat op basis van het bestemmingsplan de ontwik keling gerealiseerd kan worden. 2. Een ontwikkeling die niet concreet is maar waarvan wel duidelijk is wat wenselijk is voor een locatie én die binnen nu en 10 jaar ontwikkeld wordt. Voor deze ontwikkelingen kan een zogenaamde Wijzigingsbevoegheid worden opgenomen in het bestemmingsplan. Voordeel is dat vooraf richting gegeven wordt aan de invulling van een locatie. 3. Een ontwikkeling die nog onduidelijk is en waarvan onzeker is binnen welke termijn deze tot ontwikkeling komt. Deze worden niet meegenomen in het bestemmingsplan Ginneken. Wel zal in de plantoelichting aandacht besteed worden aan ontwikkelingen die in de toekomst zouden kunnen leiden tot een herziening van het bestemmingsplan. Wijzigingsbevoegdheid Bij een bestemmingsplan kan worden bepaald dat het college van Burgemeester en Wethouders, volgens in het plan opgenomen planregels, dit plan kunnen wijzigen. Dit wordt een Wijzigings bevoegdheid genoemd. In het bestemmingsplan worden de randvoorwaarden opgenomen en wordt vastgelegd op welke wijze belanghebbenden in de gelegenheid worden gesteld hun zienswijzen over de wijziging naar voren te brengen. Het ontwerpplan moet zes weken ter inzage liggen en binnen deze termijn kunnen belanghebbenden mondeling of schriftelijk zienswijzen naar voren brengen. Binnen acht weken na afloop van deze termijn moet het college van B&W een besluit nemen over de planvorming. Overeenkomstig het raadsbesluit van 20 september 2007 is in het projectvoorstel van 8 juli 2008 opgenomen dat er een aantal ontwikkelingslocaties is in Ginneken. In het projectvoor stel is tevens opgenomen dat die ontwikkelingen, waarover het college van B&W een besluit heeft genomen als vaststaand gegeven worden beschouwd.


19

Afbeelding 4.1 Ontwikkellocaties

Onderstaand worden de locaties benoemd en wordt aangegeven wat ermee wordt gedaan in relatie tot het bestemmingsplan Ginneken. 1. Eleonorastraat: de realisatie van 31 woningen. De artikel 19.2 WRO procedure is afgerond en de bouwvergunning is verleend. Deze locatie wordt conform gevoerde artikel 19 WRO vertaald naar het bestemmingsplan. 2. Vogelenzanglaan: de realisatie van 38 woningen en een zorgsteunpunt (AHOED). Het College heeft randvoorwaarden vastgesteld op 01-11-2005. Een artikel 19.2 WRO verzoek is ingediend. De inspraakavond heeft plaatsgevonden en duidelijk is dat er veel reacties zijn van omwonenden. Het College van B&W moet nog een besluit nemen over wel of geen aanpassingen van het plan naar aanleiding van de reacties. De uitkomst van het genomen besluit is bepalend voor de wijze waarop deze ontwikkeling wordt vertaald naar het bestemmingsplan.


20

3. Burgemeester Middelaerlaan: de realisatie van 15 woningen. Het college van B&W heeft randvoorwaarden vastgesteld op 1-11-2005. De locatie wordt in samenhang gezien met de naastgelegen locatie met de tijdelijke schoollokalen bij het buurthuis. De locatie ligt momenteel braak. Op dit moment is er nog geen plan ingediend. In het bestemmingsplan Ginneken wordt voor deze locatie een wijzigingsbevoegdheid opgenomen. De afgegeven randvoorwaarden worden opgenomen in de planregels van deze Wijzigingsbevoegdheid. 4. Viandenlaan: de ontwikkeling van een schoolgebouw. Het postkantoor (Viandenlaan 2) wordt bij de naastgelegen scholenlocatie betrokken. Er worden 7-8 lokalen en 2 gymzalen gerealiseerd. Op 8 oktober 2008 heeft een informatieavond plaatsgevonden. Het college van B&W moet nog een besluit nemen over het wel of niet aanpassen van het plan naar aanleiding van de bezwaren. De uitkomst van het genomen besluit is bepalend voor de wijze waarop deze ontwikkeling wordt vertaald naar het bestemmingsplan. 5. Dillenburgstraat 10: de realisatie van één woning. Het college van B&W heeft ingestemd met deze ontwikkeling en de artikel 19.2 WRO procedure is opgestart. Deze locatie wordt conform gevoerde artikel 19 WRO vertaald naar het bestemmingsplan Ginneken. 6. Cartier van Disselstraat: de sloop van het garagebedrijf en de realisatie van een kantoor met 2 woningen. De artikel 19 WRO procedure is afgerond. Deze locatie wordt conform gevoerde artikel 19 WRO vertaald naar het bestemmingsplan Ginneken. 7. De Marckhoek: de sloop van de serviceflat en de realisatie van een nieuw gebouw. De Marckhoek heeft in overleg met ontwikkelende partijen een herontwikkelingsvisie opge steld. Voor de ontwikkeling van deze locatie is een aparte klankbordgroep in het leven geroepen. Het college van B&W heeft op 16 december 2008 ingestemd met deze ontwik keling. In het bestemmingsplan Ginneken wordt voor deze locatie een Wijzigingsbevoegd heid opgenomen. Het door het college van B&W genomen besluit wordt vertaald naar het bestemmingsplan. 8. Van Schootenstraat 25: de verbouw van het bedrijfspand tot een buitenschoolse opvang en kinderopvang. Het project past binnen het vigerende bestemmingsplan. Deze locatie wordt conform het bouwplan vertaald naar het bestemmingsplan. 9. Keermanslaan/ Allerheiligenweg: de sloop van een school en de realisatie van woningen. Het college van B&W heeft in februari 2006 ingestemd met deze ontwikkeling en heeft daarbij randvoorwaarden afgegeven. Deze randvoorwaarden worden opgenomen in de planregels van de op te nemen Wijzigingsbevoegdheid. 10. Werfstraat: de realisatie van een Kruissteunpunt bij de Werve. Deze ontwikkeling past binnen het huidige bestemmingsplan. De ontwikkeling van een Kruissteunpunt op deze locatie gaat niet door. 11. Werfstraat 10: de realisatie van een nieuwe woning. Hiervoor is een artikel 19 WRO pro cedure gevolgd. De woning wordt op dit moment gebouwd. Deze locatie wordt conform het bouwplan vertaald naar het bestemmingsplan. 12. Prins Hendrikstraat, Beukenhof: de sloop van een aannemersbedrijf en de realisatie van woningen. De bouwvergunning is verleend, maar beroepsprocedures lopen nog. De uit eindelijke uitspraak is bepalend voor de wijze waarop deze ontwikkeling wordt vertaald naar het bestemmingsplan. 13. Taxandrialaan / Prins Hendrikstraat: de nieuwbouw van appartementen en 47 garages. Recent is gestart met de bouw. Deze locatie wordt conform het bouwplan vertaald naar het bestemmingsplan.


21

14. Rozenlaan: de ontwikkeling voorzag in de sloop van 4 bestaande woningen en de realisatie van nieuwe woningen / appartementen. Het college van B&W heeft hiervoor randvoor waarden afgegeven. Op dit moment is er geen plan ingediend. Het is niet wenselijk de woningen te slopen, wenselijk is dat de grondgebonden woningen aan de Rozenlaan behouden blijven. 15. Dillenburgstraat: het opknappen van het pand met daarin studenteneenheden tot één woning. Deze ontwikkeling is passend binnen het huidige bestemmingsplan en wordt momenteel gerealiseerd. 16. Fatimastraat: de sloop van een loods en nieuwbouw van een loods van Van Hooijdonk (groente- en bloemenzaak aan Valkeniersplein). Artikel 19 WRO procedure is afgerond. Deze locatie wordt conform gevoerde artikel 19 WRO vertaald naar het bestemmingsplan. 17. Fatimastraat: de verbouw van de winkel van Ben de Graaf. De bezwarenprocedure loopt nog, maar de bouw is klaar. Deze locatie wordt conform gevoerde artikel 19 WRO vertaald naar het bestemmingsplan


22


23


24

Uitgangspunten voor het bestemmingsplan

5

Dit hoofdstuk geeft per thema de uitgangspunten weer die verankerd worden in het bestemmingsplan Ginneken. Bij een aantal thema’s is in het tekstvak ter illustratie een korte passage uit het bewonersadvies opgenomen. 5.1 Historisch karakter Uit de bijeenkomsten met de klankbordgroep en uit het bewonersonderzoek blijkt dat de inwoners van Ginneken zeer veel waarde hechten aan het historische en dorpse karakter van Ginneken. Het gevoel van een dorp in een stad en de kleinschaligheid worden deels bepaald door de voor een dorp specifieke (historische) architectuur en stedenbouw. Binnen dit kader van architectuur en stedenbouw heeft de Gemeente Breda enkele instrumenten om dit historische karakter te behouden. Deze zijn opgenomen in het uitvoeringsprogramma. Uitgangspunt 1: Bebouwingsmogelijkheden in Ginneken moeten aansluiten bij de oude linten of de kleinschalige planontwikkelingen en zich verhouden tot bestaande bebouwing. Dit betekent dat de maat en schaal van ontwikkelingen moeten aansluiten bij de bestaande bebouwingsstructuur. Het karakter van Ginneken wordt bepaald door de oude linten en daarbinnen op een kleinschalige wijze tot stand gekomen planmatige ontwikkelingen. Het uitgangspunt voor het bestemmingsplan is dat de bebouwingsmogelijkheden aansluiten bij de oude linten of de kleinschalige planontwikkelingen. In het bestemmingsplan wordt dit uitgangspunt verankerd door het toewijzen van bestemmingen en het bieden van adequate bouwvoorschriften. Bij nieuwbouw en vervanging van gesloopte panden moeten de bouw hoogte en bouwmassa passend zijn binnen de bestaande bebouwingsstructuur. In het bestemmingsplan wordt dit verankerd door het opnemen van adequate bouwhoogten en bouwmassa. Uitgangspunt 2: Bij nieuwe ontwikkelingen in de oude linten van Ginneken moet de structuur met een verspringende rooilijn gerespecteerd worden. De oude linten van Ginneken worden gekenmerkt door verspringende rooilijnen. Dit uitgangspunt wordt in de verbeelding en planregels van het bestemmingsplan vertaald. Uitgangspunt 3: Het buitengebied blijft zichtbaar vanaf het stedelijke gebied. In Ginneken wordt het historische karakter gevormd door de directe relatie met het om liggende buitengebied aan de zuid- en zuidwest zijde van Ginneken. Dit is zeer waardevol en dient behouden te blijven door het buitengebied zichtbaar te houden vanaf het stedelijke gebied. Dit betreft een uitgangspunt dat voor het grootste deel gewaarborgd is in het bestem mingsplan ‘Buitengebied Zuid’. Een klein deel van het Markdal moet in het bestemmingsplan Ginneken geborgd worden in de verbeelding en de planregels. Op de uitsnede van de plankaart van het bestemmingsplan Buitengebied is te zien waar de grens loopt. “We hebben zorgen over het volbouwen van ieder leeg vallend plekje” Bron: Bewonersadvies ‘Ginneken 2020’


25

Afbeelding 5.1. Uitsnede kaart bestemmingsplan Buitengebied Zuid

Uitgangspunt 4: Het Markdal dient onbebouwd te blijven. Het Markdal is van grote kwaliteit voor de omgeving en dient onbebouwd te blijven. Een deel van het Markdal behoort tot het plangebied Ginneken. Het grootste deel behoort tot het bestemmingsplan buitengebied Zuid. Voor het deel van het Markdal dat in het plangebied Ginneken valt, worden geen bouwmogelijkheden opgenomen (vertaald in de verbeelding en de planregels). Uitgangspunt 5: De aanwezigheid van voorzieningen (o.a. scholen, huisartsen, kinderdagver blijven, buitenschoolse opvang locaties) is bepalend voor de leefbaarheid van een woonge bied en het dorpse karakter. In het nieuwe bestemmingsplan Ginneken worden daarom de bestaande voorzieningen in de bestemming Maatschappelijke Doeleinden opgenomen en voorzien van passende bouwregels. Deze bouwregels dienen aan te sluiten bij de bebouwing in de omgeving.


26

Uitgangspunt 6: De pleinen, de kerken, de hofjes, de begraafplaatsen, het Pools Militair Ereveld, het oude raadhuis, het Tramhuisje, de Pomp en de oude structuren in Ginneken moeten behouden blijven. In Ginneken is een aantal panden met een beschermde status conform de Monumentenwet van 1988 en de Monumentenverordening Breda 1994. Monumenten worden in het bestem mingsplan vertaald in de bestemming, doeleindenomschrijving en bebouwingsregeling. Buiten deze monumenten is er een aantal panden die een zekere meerwaarde hebben voor het historische karakter Ginneken. Voor het behoud van het historische karakter is het van belang dat deze panden geïnventariseerd en waar mogelijk beschermd worden. In hoofdstuk 6 wordt hier nader op in gegaan. De pleinen, de kerken, de hofjes, de begraafplaatsen, het Pools Militair Ereveld, het oude raadhuis, het tramhuisje en de pomp dragen bij aan het behoud van het historische karakter. Zonder uitputtend te zijn, dienen deze plekken, gebouwen en structuren die verwijzen naar de historie van Ginneken, behouden te blijven. De kwaliteit dient uitgangspunt te zijn bij nieuwe ontwikkelingen. Dit uitgangspunt wordt vertaald door middel van het toewijzen van deze plekken in een gedetailleerde bestemming, doeleindenomschrijving en bebouwingsregeling. Uitgangspunt 7: Voortuinen mogen niet meer opgeofferd worden voor het parkeren. Het is in theorie mogelijk in een bestemmingsplan voorwaarden op te nemen die voorkomen dat er in voortuinen geparkeerd wordt. In de dagelijkse praktijk is de effectiviteit van deze voorwaarden beperkt. In het gebied van het Beschermd Stads en Dorpsgezicht wordt overwo gen om de bestemming ‘Tuin’ op te nemen. Hierbij moet echter worden opgemerkt dat momenteel al in enkele voortuinen wordt geparkeerd en dat dit niet noodzakelijkerwijs tot een verlies aan ruimtelijke kwaliteit leidt. Nader onderzoek moet uitwijzen of deze mogelijk heid leidt tot een praktisch nut. Dit onderzoek zal in het kader van het bestemmingsplan Ginneken uitgevoerd worden. “Meest versteende wijk van Breda, maar ervaring is anders door aanwezigheid Mastbos en Markdal” Bron: Bewonersadvies ‘Ginneken 2020’

5.2 Buitenruimte en Flora en Fauna Uitgangspunt 8: De openbare ruimte mag niet kleiner worden. Ginneken is compact opgezet waardoor er weinig openbare ruimte meer aanwezig is. Het uitgangspunt is dat alle openbare ruimte die er nu is, behouden blijft voor de toekomst. Dus in het bestemmingsplan worden geen mogelijkheden geboden om openbare ruimte om te vormen naar een andere functie. “Meer plek om te spelen” Bron: Bewonersadvies ‘Ginneken 2020’

Uitgangspunt 9: Bij herontwikkeling moet ingezet worden op het toevoegen van openbare ruimte. Dit uitgangspunt wordt opgenomen in de toelichting van het bestemmingsplan. Indien er ontwikkellocaties worden opgenomen in het bestemmingsplan, wordt dit uitgangspunt als randvoorwaarde opgenomen. Uitgangspunt 10: Het Schoolakkerplein moet zijn functie voor het (gratis) parkeren behouden. Het meest optimaal zou zijn om het parkeren ondergronds te realiseren, zodat het gebied zowel boven- als ondergronds gebruikt kan worden. De functie van het Schoolakkerplein wordt vertaald in het bestemmingsplan (Bestemming ‘Verkeer’; gebruiksdoel parkeerterrein). Uitgangspunt 11: De kwaliteit van de Ginnekenmarkt moet behouden blijven. De markt moet voor wat betreft functies en gezelligheid op zijn minst zo blijven als nu; qua functies en voorzieningen functioneert de Ginnekenmarkt prima. Horeca en terrassen moeten niet de overhand krijgen en er zou weer ruimte moeten kunnen komen voor andere activiteiten die ontmoetingen mogelijk maken. Een begrip als ‘gezelligheid’ is niet in een ruimtelijk plan te regelen. Wel de toegestane functies van de gebouwen en de maximale omvang hiervan.


27

De bepalingen voor de Ginnekenmarkt zoals opgenomen in het bestemmingsplan Breda Zuid onder ‘Gemengde Doeleinden’ lijken passend en actueel en bieden een goede basis voor de nieuwe bouwregels in het nieuwe bestemmingsplan. Uitgangspunt 12: Het voormalige Oranjeplein moet weer een visitekaartje worden. Het Oranjeplein vormt één van de entrees van Ginneken en zou een visitekaartje voor Ginneken moeten zijn. Dit is nu niet het geval. Een ruimtelijke ontwikkeling moet in de maat worden gezet van deze omgeving. Enkele mogelijkheden die worden genoemd zijn: herstel het oude lint in ere en creëer extra groen langs beide kanten, bijvoorbeeld kleine bomen boven het viaduct of het overkappen van de zuidelijke rondweg en opnieuw aankleden met groen. De functie van een gebied wordt in een bestemmingsplan opgenomen. Een ontwikkeling wordt meegenomen in het bestemmingsplan als deze ontwikkeling concreet en haalbaar is. Dat is bij genoemd idee niet het geval. Wel wordt in de toelichting van het bestemmingsplan Ginneken een passage gewijd aan het Oranjeplein zodat indien zich er toch een ontwikkeling voordoet randvoorwaarden gesteld kunnen worden op basis waarvan een postzegelbestemmings plan gemaakt kan worden. “Het wordt drukker in ‘t Ginneken” “Er wordt veel te hard gereden” Bron: Bewonersadvies ‘Ginneken 2020’

5.3 Verkeer Uitgangspunt 13: Ginneken moet toegankelijk zijn voor het bestemmingsverkeer (t.b.v. de functies wonen, werken en voorzieningen). Het doorgaande verkeer moet zijn route vinden langs wegen rondom Ginneken. In het bestemmingsplan wordt de verkeersruimte bestemd in de vorm van de bestemming ‘verkeer’. Hierbinnen worden alle infrastructurele voorzieningen, waaronder wegen, maar ook viaducten en taluds van wegen ondergebracht. De woonstraten en gebieden waarbinnen een 30 km zone is ingesteld en waarbij het gemotoriseerd verkeer ondergeschikt is, krijgen de bestemming Verkeer/Verblijfsgebied. 5.4 Maatschappelijke voorzieningen Uitgangspunt 14: De voorzieningen die er zijn, moeten behouden blijven. In Ginneken zijn diverse voorzieningen aanwezig die gewaardeerd worden. De volgende voorzieningen worden genoemd: het Markdal, het Mastbos, Valkeniersplein, cafe’s, scholen, gemeenschapshuis Vianden, speeltuin Ploegstraat, Schoolakkerplein (de ruimte voor activiteiten zoals de kermis en de parkeerruimte) Bibliotheek en Ginnekenmarkt. In het bestemmingsplan wordt ruimte geboden aan diverse functies waaronder de maat schappelijke voorzieningen en ook de functie van detailhandel. De maatschappelijke en detailhandelsvoorzieningen die belangrijk zijn voor Ginneken worden allemaal opgenomen in de plantoelichting en als zodanig bestemd. Hiermee worden randvoorwaarden gecreëerd voor het behoud van deze voorzieningen. Het Markdal en het Mastbos vormen een belangrijke ‘voorziening’ voor Ginneken. Het behoud hiervan wordt voor het grootste deel verankerd in het bestemmingsplan ‘Buitengebied Zuid’. Het noordelijke deel van het Markdal dat in het plangebied Ginneken valt, zal in het bestem mingsplan Ginneken geborgd worden (in de verbeelding en de planregels). In de omgeving van Ginneken zijn voldoende voorzieningen aanwezig die mede bepalend zijn voor de woonkwaliteit in Ginneken (diverse sportvoorzieningen, tandarts, bibliotheek, consultatiebureau). De Gemeente Breda hanteert normen voor voorzieningen. Zo is berekend hoeveel vierkante meter school er in een wijk aanwezig moet zijn door een berekening van het aantal kinderen in een wijk gerelateerd aan de norm. Uit de kwantitatieve analyse blijkt dat er geen tekorten zijn in Ginneken. Dit neemt niet weg dat er in kwalitatieve zin tekort komingen kunnen zijn. Gelet op het aantal schoolgaande kinderen is duidelijk dat de scholen in Ginneken kampen met ruimtetekort.


28

5.5 Wonen Uitgangspunt 15: Creëren van meer kansen voor starters en senioren. Het is zeer prettig wonen in Ginneken en men is positief over de toekomst. Uitgangspunt is dat het prettig wonen moet blijven in Ginneken. Het ‘prettig wonen’ heeft met zowel sociale, fysieke als economische aspecten te maken. Het nieuwe bestemmingsplan Ginneken vormt voor het ruimtelijke aspect het planologisch juridisch kader. Het belangrijkste speerpunt op het gebied van wonen voor Ginneken is het creëren van meer kansen voor starters en senioren. Deze groep wenst te wonen in appartementen, bereikbare en middeldure huur woningen en ook middeldure koopwoningen. In Ginneken zou meer aanbod moeten komen in het segment ouderenwoningen en dan niet alleen in de duurdere sector, maar ook in de bereikbare en middeldure huur. Dit uitgangspunt wordt opgenomen in de toelichting van het bestemmingsplan. In het bestemmingsplan kunnen percentages woningbouwcategorieën opgenomen worden wanneer het bestemmingsplan ontwikkelingslocaties bevat. De haalbaarheid van het plan moet dan wel aangetoond zijn en het percentage moet door de gemeente gemotiveerd worden. In het bestemmingsplan wordt aangegeven dat het nieuwbouwprogramma 30-35% sociale huur- en koopwoningen moet bevatten. Een wens is om deze woningen op een creatieve manier te laten passen bij de huidige uitstraling van Ginneken. Daarnaast wordt in het bestemmingsplan opgenomen dat 10% van de nieuwbouw in bouwen in eigen beheer (CPO) gerealiseerd dient te worden. Indien gekozen wordt voor het opnemen van wijzigings bevoegdheden in het bestemmingsplan (om bijvoorbeeld invulling te geven aan bepaalde ontwikkelingen op termijn) worden de genoemde percentages ook hierin opgenomen. 5.6 Horeca en Detailhandel Uitgangspunt 16: De aanwezige detailhandel moet in balans blijven. De huidige omvang (kleinschalig) en kwaliteit (hoogwaardig en divers) van de detailhandel in Ginneken is passend en in evenwicht binnen Ginneken en moet behouden blijven voor de toekomst. Het bestemmingsplan regelt de ruimte voor de functie ‘detailhandel’. Ook de omvang (grootschalig/ kleinschalig) wordt geregeld in het bestemmingsplan. De kwaliteit van de detailhandelsvestigingen is de verantwoordelijkheid van de ondernemer en kan niet geregeld worden in een bestemmingsplan. Gelet op de huidige situatie is het wenselijk alle detailhandelsvestigingen positief te bestemmen en de ruimte voor nieuwe detailhandelsruimte te beperken tot de Ginnekenmarkt en Ginnekenweg door het opnemen van de bestemming ‘Gemengde doeleinden’. In deze bestemming wordt de zakelijke dienstverlening uitgesloten. “Het behoud van het goeie” “Er moet niet meer horeca bijkomen” Bron: Bewonersadvies ‘Ginneken 2020’

Uitgangspunt 17: Geen uitbreidingsmogelijkheden voor horeca. Het huidige aanbod aan horecavestigingen (cafe’s en restaurants) is het maximum. Het is niet wenselijk het aanbod uit te breiden, omdat dat ten koste gaat van het woon- en leefklimaat. Het bestemmingsplan regelt de ruimte voor de functie ‘horeca’. Ook de omvang (grootschalig/ kleinschalig) wordt geregeld in het bestemmingsplan. Uitbreiding van horeca is onwenselijk en het bestemmingsplan moet zodanig worden vormgegeven dat er geen ruimte is voor nieuwe horeca.


29


30

Uitvoeringsprogramma

6

Tijdens de themagesprekken die met de klankbordgroep zijn gevoerd en de bijeen komsten die georganiseerd zijn ten behoeve van het bewonersonderzoek, zijn niet alleen onderwerpen met een ruimtelijke component aan de orde gekomen. Zo zijn ook andere onderwerpen besproken die de leef- en woonkwaliteit van Ginneken raken. Voorliggende Nota van Uitgangspunten, met hierin opgenomen het bewoners advies, kan enerzijds gezien worden als een eindproduct, omdat de meningen van velen erin zijn verwerkt. Anderzijds vormen deze twee producten juist ook een begin. De Nota van Uitgangspunten leidt namelijk niet alleen tot een nieuw bestemmings plan voor Ginneken maar omvat ook een uitvoeringsprogramma waarin vervolgacties worden benoemd. En ook in het bewonersadvies worden acties genoemd die lopen of waar op korte termijn invulling aan wordt gegeven. De Nota van Uitgangspunten Ginneken dient als basis voor het bepalen van de onderwerpen waar de gemeente, externe partijen en bewoners de komende jaren aandacht aan zullen moeten besteden. 6.1 Historisch karakter Uitgangspunt 18: Behoud van het historisch karakter. De Gemeente Breda (Bureau Cultureel Erfgoed (BCE) wil panden beschermen die beschermings waardig zijn. Daartoe heeft de gemeente enkele instrumenten tot haar beschikking. Daarnaast wil de Gemeente Breda helder in beeld hebben welke panden als monument kunnen worden aangemerkt en welke niet. Iets is beschermd als Monument als het wordt aangewezen in de zin van de Monumentenwet 1988 of de Monumentenverordening Breda 1994. Het Rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht en het gemeentelijk beschermd stadsgezicht vallen onder deze wetgeving.


31

Afbeelding 6.1 Rijksbeschermd Stads- en Dorpsgezicht


32

Het Rijksbeschermd Stadsgezicht van de Gemeente Breda en de in aanwijzing zijnde uitbreiding daarvan, omvat een deel van Ginneken. Deze selectie van het gebied is op basis van een inventarisatie en waardering gemaakt. Dat betekent dat de rest van het grondgebied van Ginneken, buiten de vastgestelde grens van het toekomstig Rijksbeschermd Stadsgezicht valt. Dit is gebaseerd op basis van de huidige inzichten waaruit blijkt dat er onvoldoende cultuurhistorische waarden zijn om in aanmerking te komen voor een bescherming in de vorm van een Rijksbeschermd stads- of dorpsgezicht of een gemeentelijk beschermd stadsgezicht. Een inventarisatie waarbij de mogelijkheden worden onderzocht tot de toekenning van een monumentenstatus, wordt altijd getoetst volgens algemeen geldende criteria voor het bepalen van cultuurhistorische waarden. Inventarisatie en waardering gebeuren op basis van de expertise binnen Bureau Cultureel Erfgoed en indien noodzakelijk externe expertise. Toetsing en waardering vindt altijd plaats binnen de lokale, regionale en/ of nationale context. De Gemeente Breda (BCE) erkent dat er wel degelijk een bepaalde architectonische en stedenbouwkundige kwaliteit aanwezig lijkt te zijn in bepaalde delen van Ginneken buiten het Rijksbeschermd Stadsgezicht. Deze kwaliteit zou een zekere, nader te bepalen, meerwaarde kunnen hebben voor het historische karakter. Regulering en sturing in deze delen van Ginneken zou daarom wenselijk zijn. Op dit moment wordt onderzocht of een bestemmings plan en/ of de toetsing door de Commissie Welstand en Monumenten mogelijkheden daartoe kunnen bieden. Concreet betekent dit dat: • het in aanwijzing zijnde Rijksbeschermde Stadsgezicht een deel van Ginneken beslaat. • dit deel voor Ginneken niet verder wordt uitgebreid vanwege te weinig cultuurhistorische waarde. • voor de rest van het grondgebied van Ginneken (zie kaart) geldt dat waar nodig verder wordt onderzocht of er waarden (lees: architectonische of stedenbouwkundige kwaliteit met een meerwaarde voor het historisch karakter) zijn, die een regulering of sturing nodig hebben middels andere beleidsinstrumenten. • onderzocht wordt of en hoe het bestemmingsplan en/ of toetsing binnen de Commissie Welstand en Monumenten kunnen dienen als beleidsinstrumenten voor regulering of sturing met betrekking tot de voornoemde waarden. 6.2 Buitenruimte en Flora en Fauna Uitgangspunt 19: Voldoende buitenruimte met een goede kwaliteit. Op dit moment werkt de Gemeente Breda aan de Visie Openbare Ruimte 2020. De visie richt zich niet alleen op het beheer en onderhoud van de openbare ruimte, maar ook op de inrichting ervan. De verwachting is dat de visie in april 2009 ter goedkeuring aan de gemeente raad wordt aangeboden. In de Visie Openbare Ruimte 2020 staat de gebruiker van de openbare ruimte centraal. Het gebruik, de inrichting en het beheer bevorderen het goede verblijf en toeven in de openbare ruimte. De gemeente kiest voor een gedeelde, herkenbare en duurzame openbare ruimte. Het beleidsveld openbare ruimte wordt belast met de integrale regie over de openbare ruimte. Binnen dit beleidsveld worden de afwegingen gemaakt die vanuit sociaal, verkeers kundig, ruimtelijk, civiel, milieu, exploitatie, afval, hulpdienstenbeleid noodzakelijk zijn. De afstemming tussen gebruik (en het daarbij horende toezicht en handhavingsbeleid), inrichting en onderhoud wordt optimaal gewaarborgd. De Gemeente Breda zorgt voor het aanleggen van nieuwe openbare ruimte of laat die aanleggen door derden (ontwikkelaars). In beide gevallen worden randvoorwaarden en eisen gesteld om ervoor te zorgen dat de in te richten openbare ruimte voldoet aan de gemeente lijke doelstellingen. In de komende periode wordt een traject opgestart dat er in voorziet om per wijk op interactieve wijze een wijkgericht programma van eisen op te stellen.


33

Uitgangspunt 20: Bewoners nemen zelf initiatief voor het verbeteren van Ginneken. Om burgers mede verantwoordelijk te laten zijn en zelf mee te laten werken aan een prettige, leefbare en veilige buurt, nodigt de gemeente de burgers van Breda uit om met eigen initiatieven te komen ter verbetering van de leefbaarheid van hun eigen omgeving. Via het project “Hart voor je Buurt” kan max. € 5.000,- subsidie gekregen worden voor buurtprojecten. Een andere subsidie is het “buurtbudget”. Dit wordt beheerd door de wijken dorpsraden. In overleg met de wijken dorpsraden kan men als bewoner een bedrag aanvragen voor sociale initiatieven of kleine projecten in de openbare ruimte. Uitgangspunt 21: Bij het ontwerp van de buitenruimte (bij nieuwe ontwikkelingen) wordt nadrukkelijk gelet op het toevoegen van bomen in de wijk. In de Ginnekense lanen zijn de bomen soms verdwenen. Het is wenselijk deze weer terug te brengen. Van groot belang is dat bij nieuwe ontwikkelingen waar mogelijk nieuwe buiten ruimte wordt gecreëerd met bomen. Uitgangspunt 22: Het Schoolakkerplein moet een functioneel plein blijven en een mooiere uitstraling krijgen. Het Schoolakkerplein is een gewaardeerde functionele ruimte als parkeerruimte voor auto’s. Qua beeldkwaliteit kan het veel beter door er een ontmoetingsplek van te maken. De uitstraling van een brink (o.a. bomen) is een wensbeeld. Jaarlijks wordt het Schoolakkerplein vrijgemaakt voor de kermis. Deze is kleinschalig en passend binnen Ginneken. Een idee dat is geopperd is om het parkeren onder de grond te brengen en het plein een andere inrichting te geven (groen). Dit hangt af van de financiële haalbaarheid. Komende periode wordt als gevolg van de Visie Openbare Ruimte 2020 een traject opgestart dat er in voorziet om per wijk op interactieve wijze een wijkgericht programma van eisen op te stellen. De input vanuit voorliggende nota wordt meegenomen in het opstellen van het wijkgerichte programma. Uitgangspunt 23: De Ginnekenmarkt moet voor wat betreft functies en gezelligheid op zijn minst zo blijven als nu. Qua functies en voorzieningen functioneert de Ginnekenmarkt prima. Horeca en terrassen moeten niet de overhand krijgen en er zou weer ruimte moeten kunnen komen voor andere activiteiten. Een en ander is geregeld in het Reglement gebruik Ginnekenmarkt. Voor wat betreft het gebruik wordt de Ginnekenmarkt geclaimd door verschillende functies. Juist dit multifunctionele gebruik bepaalt enerzijds de overlast maar anderzijds ook de gezelligheid. Indien er onrechtmatig gebruik van de Ginnekenmarkt wordt gemaakt, is het van belang dat er gehandhaafd wordt. Handhaving vindt plaats o.a. op basis van het bestemmingsplan. Handhavend optreden tegen ongewenst gebruik in de openbare ruimte vindt plaats op basis van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) of op basis van de Wegenverkeerswet. Uitgangspunt 24: Beter begaanbare trottoirs in Ginneken. Indien dit betekent dat bomen gerooid moeten worden dan gaat de aanwezigheid van bomen (met als consequentie imperfecte trottoirs) voor. Dit uitgangspunt is een punt wat meegenomen kan worden in de uitwerkingen van de Visie Openbare Ruimte 2020. Deze visie wordt binnenkort vastgesteld door de gemeenteraad. Daarnaast kan dit uitgangspunt een plek krijgen in de jaarlijkse schouwlijst. Jaarlijks doet de Gemeente Breda in samenwerking met de wijken dorpsraden een Schouw. Dit op basis van aangedragen punten van de wijken dorpsraden. Uitgangspunt 25: Op microniveau is het wenselijk dat Ginneken een groenere uitstraling krijgt. Om dit voor elkaar te krijgen kunnen bewoners hun gevels laten begroeien. Hierin heeft de wijkraad Ginneken = Ginneken een stimulerende rol. Wellicht is het ook een idee voor een ‘Hart voor je Buurt’ project of om dit project bij de ‘Buurtbudgetten’ in te dienen. Uitgangspunt 26: Creëren van ontmoetingsplekken. Een idee dat is geopperd door bewoners is het open stellen van tuinen voor buurtgenoten. De wijkraad Ginneken = Ginneken heeft dit al eens georganiseerd. Dit initiatief zou best herhaald kunnen worden.


34

6.3 Verkeer Uitgangspunt 27: Ginneken moet goed bereikbaar zijn per auto, langzaam verkeer en openbaar vervoer. Ten aanzien van het autoverkeer vormt het op te stellen Verkeer Circulatie Plan (VCP) het uitgangspunt. Na de evaluatie van de effecten van de maatregelen aan de Zuidelijke Rondweg wordt het VCP Ginneken in 2009 mogelijk opgepakt. Om verder te komen in de moeizame verkeersdiscussie stellen de bewoners een bijzondere bijeenkomst voor tussen wijkbewoners en de afdeling verkeer van de Gemeente Breda. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling om het hele debat opnieuw te voeren. Uitgangspunt 28: Ginneken moet toegankelijk zijn voor het bestemmingsverkeer (t.b.v. wonen, werken en voorzieningen). Het doorgaande verkeer moet zijn route vinden langs wegen rondom Ginneken. In het VCP wordt dit uitgangspunt meegenomen. Uitgangspunt 29: Het moet weer veilig worden waardoor op straat gespeeld kan worden. Sfeer wordt o.a. bepaald doordat er op straat gespeeld kan worden. In Ginneken is dit nu veelal niet mogelijk. Uitgangspunt is dat de straten overzichtelijk zijn en er rustig wordt gereden. Het is niet mogelijk dit uitgangspunt te verankeren omdat het enerzijds te maken heeft met de inrichting van de straat wat veelal een gegeven is. Anderzijds omdat het met de houding en het gedrag van mensen te maken heeft. Uitgangspunt 30: Er moet meer aandacht komen voor directe langzaamverkeersroutes. Bij de ontwikkeling van nieuwe locaties en herinrichting van straten worden de mogelijkheden voor langzaamverkeersroutes onderzocht. Bij de herinrichting van straten wordt het principe van Shared Spaces meegenomen. Uitgangspunt 31: De inrichting van de 30 km zones moet verbeterd worden. Er zijn enkele uitgangspunten ter verbetering van de verkeersveiligheid. Zo zijn er 30 km/uur straten die niet naar wens zijn ingericht als 30 km/uur gebied waarbij de verblijfsfunctie van een gebied centraal staat. In een 30 km/uur zone is het niet gebruikelijk een oversteekplaats te creëren, slechts bij scholen wordt incidenteel overgegaan tot extra maatregelen. Door het ontbreken van veilige voetgangersoversteekplaatsen en afdoende 30 km/uur inrichting van wegen is er een aantal gevaarlijke oversteken in de wijk (o.a. Valkeniersplein en Viandenlaan). De Gemeente Breda heeft gekozen voor een sobere en doelmatige inrichting van de 30 km zones. Dit is een probleem dat in alle wijken van Breda speelt en waarvoor op korte termijn weinig oplossingen zijn. Verkeersveiligheid moet een belangrijk uitgangspunt zijn bij het ontwerp van ontwikkelingslocaties. Uitgangspunt 32: Ginneken moet goed bereikbaar blijven met het openbaar vervoer. Ginneken is goed bereikbaar met het openbaar vervoer. Uitgangspunt is dat bussen gedurende de dag (inclusief avond en weekend) frequent rijden. Het openbaar vervoer (inclusief routes, frequentie, plek van haltes) is een gezamenlijke verantwoordelijkheid van de provincie Noord-Brabant, de Gemeente Breda en de vervoerder. Elk hebben ze hun eigen verantwoor delijkheid over de lijnvoering. Indien hier op termijn veranderingen nodig en wenselijk zijn, maakt de gemeente dit in overleg met de provincie Noord-Brabant en de vervoerder be spreekbaar. Uitgangspunt 33: De openbare ruimte mag niet opgeofferd worden aan het parkeren. Het idee wordt geopperd om bijvoorbeeld een maximaal aantal parkeerplaatsen per huishouden en/of een vergunningenstelsel in te voeren. De genoemde ideeën neemt de Gemeente Breda mee in overweging bij de herijking van het verkeersbeleid en parkeerbeleid in de Gemeente Breda en de op te stellen visie openbare ruimte. Een aantal bewoners heeft het idee opgevat om te onderzoeken hoe de ruimte voor parkeer plaatsen beter kan worden benut. De bewoners hebben het er over gehad om dit zelf op te pakken door NHTV studenten in te schakelen om het parkeerprobleem te bestuderen.


35

6.4 Maatschappelijke voorzieningen Uitgangspunt 34: In Ginneken moet het verenigingsleven weer meer ruimte krijgen. Het gevoel is dat teveel ruimte weggedrukt wordt door cafe’s. Daarnaast zouden er meer voorzieningen (en ruimte in de vorm van trapveldjes) voor pubers moeten komen. In mei 2009 wordt in gemeenschapshuis Vianden een jongerenruimte geopend, waardoor aan de wens vanuit de klankbordgroep tegemoet wordt gekomen. Ook is er ruimte voor het verenigingsleven in Ginneken in datzelfde gemeenschapshuis. Ten aanzien van de trapveldjes vormt het een probleem in Ginneken dat er fysiek beperkte ruimte is door de compacte bebouwingsstructuur. Uitgangspunt 35: Nieuwe gebouwen voor voorzieningen moeten multifunctioneel inzetbaar zijn. De gebouwen kunnen dan voor verschillende functies, afhankelijk van de vraag in een bepaalde fase, ingezet worden. Het bestemmingsplan geeft verschillende functies een plaats. In de bestemming ‘maatschappelijke voorziening’ kunnen verschillende functies een plek krijgen. Zo vindt onder de noemer maatschappelijke voorziening een school, kinderdagver blijf, gemeenschapshuis een plek. Het flexibel gebruik van het gebouw betreft een ontwerp vraagstuk per individueel bouwplan en gebouw. Ten aanzien van die voorzieningen waarvoor de gemeente opdrachtgever is, kan invloed uitgeoefend worden. Voor particuliere voorzieningen en detailhandel is die invloed niet aanwezig en kan er enkel in stimulerende zin aandacht voor gevraagd worden. Uitgangspunt 36: De speerpunten ten aanzien van maatschappelijke voorzieningen voor de wijk Ginneken moeten verankerd worden. Door de vergrijzing in Ginneken zijn meer kleinschalige voorzieningen voor ouderen nodig. In Breda wordt voor iedere wijk het concept Geschikt Wonen voor Iedereen (GWI) uitgewerkt. Voor de wijken Ginneken, Blauwe Kei en Ypelaar zal deze analyse in het voorjaar van 2009 beschikbaar zijn en op basis van deze analyse zal gekeken worden voor welke voorzieningen ruimte moet worden gezocht. Op dit moment werkt de Gemeente Breda aan de Maatschappelijke Visie 2020. Deze visie zal in het voorjaar worden aangeboden aan de gemeenteraad. Er worden geen specifieke zaken rondom Ginneken genoemd, wel algemene zaken over buurten en wijken. 6.5 Wonen Uitgangspunt 37: De speerpunten ten aanzien van het wonen voor de wijk Ginneken moeten verankerd worden in de Gebiedsdoelen Wonen. Vanuit de Maand van het Wonen (oktober 2008) zijn enkele speerpunten te benoemen voor het wonen in Ginneken zoals de wens voor woningen voor ouderen, starters en in een collectief bouwen. Uit de reeds vastgestelde Woonvisie uit 2007 volgt de doelstelling dat van de nieuwbouwwoningen in Ginneken 30-35% bereikbare nieuwbouwwoningen moeten zijn. Voorafgaand aan het tweede Stadsgesprek Wonen dat gehouden gaat worden medio april 2009 zal het college van burgemeester en wethouders de concept gebiedsdoelen wonen vaststellen. Dat wil zeggen dat de speerpunten per woongebied hierin worden benoemd. Dit wordt gemotiveerd vanuit de verzamelde meningen, wensen en ideeën over wonen. De uitgangspunten zoals verwoord in deze Nota van Uitgangspunten worden hierin meegenomen. In het tweede stadsgesprek van april 2009 wordt de nadruk gelegd op de mogelijkheden om invulling te geven aan de speerpunten ten aanzien van wonen. Wat zijn haalbare doelen tot 2020? Wat zijn de mogelijkheden? Zijn er al projecten vastgesteld en wat zijn de kansen voor nieuwe projecten? Is nieuwbouw eenvoudig te realiseren of dient er eerder gedacht te worden aan het splitsen van woningen of aan de woonruimtebemiddeling (labelen huurwo ningen voor ouderen en starters)? Uit het tweede stadgesprek zal een uitvoeringsparagraaf voortvloeien. In de zomer van 2009 stelt de gemeenteraad naar verwachting de gebiedsdoelen wonen vast.


36

6.6 Horeca en detailhandel Uitgangspunt 38: De speerpunten ten aanzien van horeca voor de wijk Ginneken moeten verankerd worden in het nieuwe beleidskader horeca. De gemeente is gestart met het actualiseren van het detailhandels- en horecabeleid. De opgenomen uitgangspunten worden meegenomen in het nieuwe beleidskader dat opgesteld wordt in 2009. 6.7 Communicatie met bewoners & inspraak op de planvorming Uitgangspunt 39: De Gemeente Breda blijft werken aan het verbeteren van de communicatie. De bewoners verwachten van de Gemeente Breda dat hun inbreng serieus wordt genomen en dat aangegeven wordt welke afweging en keuzes worden gemaakt. Daarbij zijn transpa rantie en vertrouwen noodzakelijk. De gemeente dient uit te leggen wat de achtergrond van bepaalde beslissingen of keuzes is wanneer die niet overeenkomstig de voorkeur van bewoners uitpakken. De bewoners vinden het wenselijk dat er contact gezocht wordt door de gemeente en/of initiatiefnemer met bewoners als er veranderingen op stapel staan. Een goede manier hiervoor is een tijdig signaal op het moment dat er plannen zijn voor een aanzienlijke ontwikkeling. Wat betreft de inspraak van de bewoners op de planvorming; een gemeentebestuur kan met betrekking tot welstand kiezen voor een stadsbouwmeester, een welstandscommissie of ervoor kiezen om het gemeentelijke grondgebied (deels) welstandsvrij te verklaren. In de Gemeente Breda is gekozen voor een Commissie Welstand en Monumenten. Bewoners kunnen hun visie neerleggen via de daarvoor geldende procedures. Met betrekking tot potentieel erfgoed kunnen burgemeester en wethouders al dan niet op verzoek van (een) belanghebbende(n) een gemeentelijk monument aanwijzen op grond van de gemeentelijke monumentenverordening. Belanghebbenden zijn de eigenaar, zakelijk gerechtigden of een vereniging of stichting ten behoud van monumenten. Met betrekking tot het bestemmingsplan is de gemeente verplicht ruimtelijke procedures te doorlopen waarin de publicatievereisten en bezwaar- en beroepsmogelijkheden zijn verankerd. 6.8 Saamhorigheid in Ginneken Uitgangspunt 40: Gezamenlijk de saamhorigheid in Ginneken versterken. Om de saamhorigheid in Ginneken te versterken worden door de bewoners de volgende aanbevelingen gedaan: 1. Voor activiteiten: meld je bijvoorbeeld aan als vrijwilliger bij een vereniging of stichting die in Ginneken actief is. In bijlage Ⅰ zijn de namen van Verenigingen en Stichtingen opgenomen. 2. Dien een kleinschalig buurtinitiatief in bij de Gemeente Breda in het kader van

‘Hart voor je Buurt’.

3. Als je een buurtverbetering wil doorvoeren, maak dan gebruik van de expertise in de wijk en presenteer aan de Gemeente Breda een uitgewerkt plan. Er zijn buurtbudgetten beschikbaar. 4. Zoek in je straat een vertegenwoordiger die de kwaliteit heeft om een initiatief te dragen zodat het niet bij fantaseren blijft. 5. Zet je ‘droom’ voor Ginneken op www.breda-morgen.nl.


37


38

Colofon

Aan deze nota werkten mee vanuit de Klankbordgroep Ginneken: Dhr. R. Agasi Dhr. P. Bakker Dhr. P. van den Berg Mevr. T. de Bruijn- Goumans Dhr. M. Crince Dhr. J. Frencken Dhr. R. van der Geest Mevr. S van der Heijden Dhr. L. Laarhoven Dhr. O. Knitel Dhr. J Leemans Dhr. P. Moerenhout Mevr. A. Oomens Dhr. W. Siegmund Dhr. T. Vermaas Uitgave

Gemeente Breda, maart 2009

Beeldmateriaal R. Agasi W. Keizer O. Knitel W. Siegmund Vormgeving

Gemeente Breda, SCC

Drukwerk

Gemeente Breda, SCC

Inlichtingen

Ingrid van der Muren

Merel Mulders

U kunt deze uitgave downloaden via de

De website van de Gemeente Breda

www.breda.nl

Gemeente Breda

Postbus 3920

4800 DX Breda


39


40

Stichtingen en Verenigingen

B Ⅰ

Onderstaande lijst toont een overzicht van de Ginnekense Stichtingen en Verenigingen (voor zover bekend). Cultuur en vrije tijd (Jeugd)Comité Ginneken

’t Lestogenblik

Theatergroep Ut Ginneke

Scouting Ginneken

Stichting Bruisend Ginneken

Muziek Gemengd koor Cantabile

Harmonie Concordia

Kerk en samenleving Jeruzalem parochie

Protestante Gemeente Ginneken

Sport Bredase Lawn Tennisvereniging

Handboogvereniging Prins Hendrik

Hockeyclub Zwart Wit

Tafel Tennis Vereniging Breda

Voetbalvereniging Baronie

Wijk- en buurtverenigingen Comité Prins Hendrikstraat

Dillenburgstraat

Ginneken Bewonersbelangen

Ginneken=Ginneken

Ons Belang (Ploegstraat)

Stichting Bewoners Duivelsbruglaan

Stichting Leefbaar Ginneken

Werfstraat


41


42

Bewonersadvies


B Ⅱ

43


44

Bewonersadvies Wensen, zorgen, ideeën en tips van 248 Ginnekenaren

1

Voorwoord De bewoners van het Ginneken hebben met het burgerinitiatief van de Stichting Leefbaar Ginneken aangegeven dat ze in een eerder stadium betrokken willen worden bij nieuwe ontwikkelingen in de wijk. Door projecten als de Vogelenzanglaan, de Beukenhof en Marckhoek voelen de bewoners zich ‘overvallen’. Er wordt een rigoureuze ingreep gedaan in een deel van de buurt zonder dat de bewoners daar veel inbreng in kunnen hebben. De Gemeente Breda neemt zich met het aannemen van het burgerinitiatief voor om bewoners in een eerder stadium te betrekken bij nieuwe ontwikkelingen. B_in motion heeft in opdracht van de Gemeente Breda de wensen en ideeën van maar liefst 248 huishoudens verwerkt in dit bewonersadvies. Uit dit advies komt zeer sterk naar voren dat het vooral de verandering van de aard van de wijk en de verkeersdruk is, waar de bewoners zich zorgen over maken. Samen met de visie van de klankbordgroep zal dit document als basis dienen voor het bestemmings plan voor het Ginneken in 2020. Maar dat niet alleen, Ginneken 2020 is ook een investering in contac ten onderling. Bewoners hebben elkaar leren kennen en elkaar op weg kunnen helpen bij het vorm geven van hun ideeën. Een wijk mooier en prettiger maken kun je voor een deel zelf doen. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen buurt zorgt voor leefbaarheid. Ook deze initiatieven vind je terug in dit advies.

2

3

Voorwoord De bewoners van het Ginneken hebben met het burgerinitiatief van de Stichting Leefbaar Ginneken aangegeven dat ze in een eerder stadium betrokken willen worden bij nieuwe ontwikkelingen in de wijk. Door projecten als de Vogelenzanglaan, de Beukenhof en Marckhoek voelen de bewoners zich ‘overvallen’. Er wordt een rigoureuze ingreep gedaan in een deel van de buurt zonder dat de bewoners daar veel inbreng in kunnen hebben. De Gemeente Breda neemt zich met het aannemen van het burgerinitiatief voor om bewoners in een eerder stadium te betrekken bij nieuwe ontwikkelingen. B_in motion heeft in opdracht van de Gemeente Breda de wensen en ideeën van maar liefst 248 huishoudens verwerkt in dit bewonersadvies. Uit dit advies komt zeer sterk naar voren dat het vooral de verandering van de aard van de wijk en de verkeersdruk is, waar de bewoners zich zorgen over maken. Samen met de visie van de klankbordgroep zal dit document als basis dienen voor het bestemmings plan voor het Ginneken in 2020. Maar dat niet alleen, Ginneken 2020 is ook een investering in contac ten onderling. Bewoners hebben elkaar leren kennen en elkaar op weg kunnen helpen bij het vorm geven van hun ideeën. Een wijk mooier en prettiger maken kun je voor een deel zelf doen. Verantwoordelijkheid nemen voor je eigen buurt zorgt voor leefbaarheid. Ook deze initiatieven vind je terug in dit advies.

2

3

Onze werkwijze

Mini enquete

Eind augustus 2008 krijgen alle huishoudens in het Ginneken een grote ansichtkaart met Groeten uit Ginneken 2020 in de bus. Iedereen wordt uitgenodigd om samen met buurtgenoten een wandeling door het Ginneken te maken waarbij je drie buurtgenoten thuis ontmoet. De gastheer of vrouw heeft een thema dat hij/zij aan de kaak wil stellen voorbereid en bespreekt dat met de groep bezoekers. Na een half uur brainstormen vertrekt de groep weer naar het volgende adres en het volgende onderwerp. Op de kaart staan ook vijf open vragen over het dorpse karakter, verkeer, nieuwbouw, markante plekken en groen. Het dient als voorinventarisatie en als minienquête. Tot onze grote verassing blijven de kaarten binnenstromen. Aan het eind tellen we er 248. Dit is bijna 10% van alle verstuurde kaarten. Een topscore. En een bewijs dat het de Ginnekenaren serieus is als het gaat om de toekomst van hun mooie wijk. Ruim 160 mensen hebben zich opgegeven voor een ontmoetingsreis en/of als gastadres. 145 Mensen gaan ook daadwerkelijk mee. Tot onze vreugde zijn bijna alle straten van de wijk op een evenredige manier vertegenwoordigd. Een iets kleinere opkomst zien we in de straten met huurwonin gen zoals de Allerheiligenweg en rondom het Schoolakkerplein. We kunnen derhalve volmondig zeggen dat de ideeën in dit bewonersadvies uit de voltallige wijk komen. De bewoners doen mee om hun steentje bij te dragen, om hun wijk eens op een andere manier te beleven en vooral ook om elkaar te ontmoeten. Hier ligt een goede basis voor meer saamhorigheid in 2020. Onder de reizigers bevinden zich ook genoeg sceptici die meedoen “om te kijken wat het oplevert”.

Het dorps karakter van het Ginneken betekent voor mij… Ruim 23% benoemt de gezelligheid, gemoedelijkheid en het Bourgondische van ‘t Ginneken als kern van het dorpse karakter. Het grootste deel van de antwoorden (34%) heeft betrekking op rust, het gevoel van een dorp in de stad en kleinschaligheid.

Er blijkt weinig vertrouwen te zijn in de Gemeente Breda waar het gaat om luisteren naar de inwoners van het Ginneken. Tegelijkertijd zijn er veel mensen aangenaam verrast over deze manier van commu niceren. “Ik heb op veel plaatsen in Nederland gewoond maar nog nooit meegemaakt dat een gemeen te op deze manier en in dit stadium zoveel mensen hoort”, vertelt een van de deelnemers. Het project Ginneken 2020 is onderdeel van een nieuwe manier van communiceren die de gemeente wil inzetten op vele terreinen. Eerst luisteren naar de ideeën van de bewoners en daarna pas plannen gaan maken. Met de bedoeling dat de bewoners zich zullen herkennen in de uiteindelijke plannen en begrijpen waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. De afgelopen maanden hebben maar liefst zeventien groepen van gemiddeld acht à negen deelnemers hun buurt op een bijzondere manier ervaren. Van de werkplaats van instrumentenmaker Bram Eige man naar het statige huis van de 88jarige mevrouw Bergsma. In het poppenhuis van Mieke en Jos, het hoedenatelier van Liesbeth, de kerk van Marlieke en François maar ook het in ere herstelde bankge bouw van Otto keken we onze ogen uit. In de groep zat altijd wel iemand die van alles wist over de buurt: van het koppige varkentje Marieke tot de historie van de overgebleven boerderijen en de annexatieboom. We kregen meteen ideeën over een wandeling langs ‘verborgen stekjes’ van het Ginneken zoals de volkstuintjes achter de Keermanslaan, de geconfisqueerde brandgang van Heleen en al die schitterende tuinen.

Een belangrijk verkeersknelpunt is voor mij… Als het over verkeersknelpunten gaat noemt ruim 24%, het Valkeniersplein. Maar er is ook veel erger nis in de Dillenburgstraat, Ginnekenweg, Prins Hendrikstraat en de Koningin Emmalaan/Cartier van Disselstraat. Opvallend is dat de van Duijvenvoordestraat alleen door de bewoners van die straat wordt genoemd. Deze straat wordt dan wel veel minder algemeen gebruikt, maar hier zie je letterlijk knelpunten waar voetgangers en fietsers niet samen met auto’s door de straat kunnen. Bij nieuwbouw denk ik aan… Nieuwbouw moet passen bij de huidige bebouwing: niet te hoog (dorps karakter 59%) en het mag best afwijkende architectuur zijn, als het maar aansluit bij de sfeer. De meningen zijn erg verdeeld over wat mooi of niet mooi is, de één vindt nostalgisch bouwen à la 30er jaren mooi, de ander gruwt daar van. De belangrijkste klacht is dat alle ruimte die er in het Ginneken ontstaat met het wegvallen van bedrijventerreinen wordt volgebouwd. Er blijft volgens de bewoners heel weinig ruimte over voor spelen en parkeren. De bewoners vragen om creatieve oplossingen, waarbij ruimte is voor diversiteit, ondernemers, groen en ontmoetingsplekken. Een markante plek in het Ginneken vind ik… Uiteraard gaan de meeste stemmen voor de markantste plek van het Ginneken naar de Ginneken markt en het Markdal/Mastbos. Maar ook de speeltuin Ploegstraat scoort goed en dat geldt ook voor andere plaatsen waar je buurtbewoners ontmoet. Het groen in en om het Ginneken mag voor mij… De bewoners zijn heel tevreden over het groen om de wijk heen. Het groen in de wijk behoeft wel extra aandacht. Met name de mensen met pubers, kleine kinderen en honden vinden dat er meer ruimte in de wijk mag zijn voor speelplekken en uitlaatplaatsen. Zeker ouderen die slecht ter been zijn moeten een eind lopen om een groenstrook te vinden voor de hond. 62% vindt dat er meer ruimte voor groen, speelplekken en beter onderhoud moet zijn. 36% vindt het prima zo en houdt het graag zoals het is. Slechts één persoon vult in dat het groen ook minder mag.

Kortom, 145 bijzondere mensen ontmoetten elkaar en dat smaakte naar meer! Zij realiseren zich hoe bevoorrecht zij als bewoners van het Ginneken zijn en opperden vele ideeën en plannen om het Ginneken nog mooier te maken.

4

5

Onze werkwijze

Mini enquete

Eind augustus 2008 krijgen alle huishoudens in het Ginneken een grote ansichtkaart met Groeten uit Ginneken 2020 in de bus. Iedereen wordt uitgenodigd om samen met buurtgenoten een wandeling door het Ginneken te maken waarbij je drie buurtgenoten thuis ontmoet. De gastheer of vrouw heeft een thema dat hij/zij aan de kaak wil stellen voorbereid en bespreekt dat met de groep bezoekers. Na een half uur brainstormen vertrekt de groep weer naar het volgende adres en het volgende onderwerp. Op de kaart staan ook vijf open vragen over het dorpse karakter, verkeer, nieuwbouw, markante plekken en groen. Het dient als voorinventarisatie en als minienquête. Tot onze grote verassing blijven de kaarten binnenstromen. Aan het eind tellen we er 248. Dit is bijna 10% van alle verstuurde kaarten. Een topscore. En een bewijs dat het de Ginnekenaren serieus is als het gaat om de toekomst van hun mooie wijk. Ruim 160 mensen hebben zich opgegeven voor een ontmoetingsreis en/of als gastadres. 145 Mensen gaan ook daadwerkelijk mee. Tot onze vreugde zijn bijna alle straten van de wijk op een evenredige manier vertegenwoordigd. Een iets kleinere opkomst zien we in de straten met huurwonin gen zoals de Allerheiligenweg en rondom het Schoolakkerplein. We kunnen derhalve volmondig zeggen dat de ideeën in dit bewonersadvies uit de voltallige wijk komen. De bewoners doen mee om hun steentje bij te dragen, om hun wijk eens op een andere manier te beleven en vooral ook om elkaar te ontmoeten. Hier ligt een goede basis voor meer saamhorigheid in 2020. Onder de reizigers bevinden zich ook genoeg sceptici die meedoen “om te kijken wat het oplevert”.

Het dorps karakter van het Ginneken betekent voor mij… Ruim 23% benoemt de gezelligheid, gemoedelijkheid en het Bourgondische van ‘t Ginneken als kern van het dorpse karakter. Het grootste deel van de antwoorden (34%) heeft betrekking op rust, het gevoel van een dorp in de stad en kleinschaligheid.

Er blijkt weinig vertrouwen te zijn in de Gemeente Breda waar het gaat om luisteren naar de inwoners van het Ginneken. Tegelijkertijd zijn er veel mensen aangenaam verrast over deze manier van commu niceren. “Ik heb op veel plaatsen in Nederland gewoond maar nog nooit meegemaakt dat een gemeen te op deze manier en in dit stadium zoveel mensen hoort”, vertelt een van de deelnemers. Het project Ginneken 2020 is onderdeel van een nieuwe manier van communiceren die de gemeente wil inzetten op vele terreinen. Eerst luisteren naar de ideeën van de bewoners en daarna pas plannen gaan maken. Met de bedoeling dat de bewoners zich zullen herkennen in de uiteindelijke plannen en begrijpen waarom bepaalde keuzes gemaakt worden. De afgelopen maanden hebben maar liefst zeventien groepen van gemiddeld acht à negen deelnemers hun buurt op een bijzondere manier ervaren. Van de werkplaats van instrumentenmaker Bram Eige man naar het statige huis van de 88jarige mevrouw Bergsma. In het poppenhuis van Mieke en Jos, het hoedenatelier van Liesbeth, de kerk van Marlieke en François maar ook het in ere herstelde bankge bouw van Otto keken we onze ogen uit. In de groep zat altijd wel iemand die van alles wist over de buurt: van het koppige varkentje Marieke tot de historie van de overgebleven boerderijen en de annexatieboom. We kregen meteen ideeën over een wandeling langs ‘verborgen stekjes’ van het Ginneken zoals de volkstuintjes achter de Keermanslaan, de geconfisqueerde brandgang van Heleen en al die schitterende tuinen.

Een belangrijk verkeersknelpunt is voor mij… Als het over verkeersknelpunten gaat noemt ruim 24%, het Valkeniersplein. Maar er is ook veel erger nis in de Dillenburgstraat, Ginnekenweg, Prins Hendrikstraat en de Koningin Emmalaan/Cartier van Disselstraat. Opvallend is dat de van Duijvenvoordestraat alleen door de bewoners van die straat wordt genoemd. Deze straat wordt dan wel veel minder algemeen gebruikt, maar hier zie je letterlijk knelpunten waar voetgangers en fietsers niet samen met auto’s door de straat kunnen. Bij nieuwbouw denk ik aan… Nieuwbouw moet passen bij de huidige bebouwing: niet te hoog (dorps karakter 59%) en het mag best afwijkende architectuur zijn, als het maar aansluit bij de sfeer. De meningen zijn erg verdeeld over wat mooi of niet mooi is, de één vindt nostalgisch bouwen à la 30er jaren mooi, de ander gruwt daar van. De belangrijkste klacht is dat alle ruimte die er in het Ginneken ontstaat met het wegvallen van bedrijventerreinen wordt volgebouwd. Er blijft volgens de bewoners heel weinig ruimte over voor spelen en parkeren. De bewoners vragen om creatieve oplossingen, waarbij ruimte is voor diversiteit, ondernemers, groen en ontmoetingsplekken. Een markante plek in het Ginneken vind ik… Uiteraard gaan de meeste stemmen voor de markantste plek van het Ginneken naar de Ginneken markt en het Markdal/Mastbos. Maar ook de speeltuin Ploegstraat scoort goed en dat geldt ook voor andere plaatsen waar je buurtbewoners ontmoet. Het groen in en om het Ginneken mag voor mij… De bewoners zijn heel tevreden over het groen om de wijk heen. Het groen in de wijk behoeft wel extra aandacht. Met name de mensen met pubers, kleine kinderen en honden vinden dat er meer ruimte in de wijk mag zijn voor speelplekken en uitlaatplaatsen. Zeker ouderen die slecht ter been zijn moeten een eind lopen om een groenstrook te vinden voor de hond. 62% vindt dat er meer ruimte voor groen, speelplekken en beter onderhoud moet zijn. 36% vindt het prima zo en houdt het graag zoals het is. Slechts één persoon vult in dat het groen ook minder mag.

Kortom, 145 bijzondere mensen ontmoetten elkaar en dat smaakte naar meer! Zij realiseren zich hoe bevoorrecht zij als bewoners van het Ginneken zijn en opperden vele ideeën en plannen om het Ginneken nog mooier te maken.

4

5

Ginneken 2020 “Wij hebben op veel plaatsen in Nederland naar een huis gezocht. Van Wassenaar en Delft tot de Amsterdamse Eilanden maar er ontbrak steeds iets. Toen wij hier in Breda kwamen voelden we meteen: het Ginneken klopt!” En wát dat dan is, dat zo klopt, móet wel het hart van het Ginneken zijn, de ziel van ‘het dorp in de stad’ dat de bewoners zo bijzonder vinden. Waar de ouderen de tijden van toen in herkennen en de jongeren de luxe van gezelligheid, rust en geborgenheid zonder dat ze de geneugten van het stadscen trum hoeven te missen. Het Ginneken moet wel blíjven kloppen. “De ouderwetse sfeer verdwijnt”, zeggen veel ouderen. “Het voormalige dorpse karakter van Ginneken betekende voor mij heel veel! Maar ’t gaat verloren, door dat alles volgebouwd wordt. Voller dan ’t ooit was. Het dorpse karakter bestaat niet meer”, klinkt het soms bitter. Tegelijkertijd zijn er genoeg mensen die het Ginneken nog altijd als volgt omschrijven: “linksaf is de school, rechtsaf het café en daartussen de kerk”. En als je dan ziet dat het bij de hoofdon derwerpen als verkeer en nieuwbouw draait om de bedreiging van de rust, de veiligheid, de karakter volle en knusse uitstraling, dan kun je gerust zeggen dat hét punt waar het om draait in het Ginneken het dorpse karakter is. Want is het Ginneken dan voor de één geen echt dorp meer, het karakter is er zeker wel. En in 2020 willen de bewoners dit nog steeds kunnen ervaren! “Want dit”, zeggen ze, “is de basis van de wijk”. Dus is het zaak om dat dorpse karakter, de basis van de wijk, zo nauwkeurig mogelijk te omschrijven en daar het bestemmingsplan passend op te maken.

Van dorp naar dorps

De geschiedenis van het Ginneken vertelt een verhaal van een dorp dat gedeeltelijk is opgeslokt door welgestelde mensen. Na de afbraak van de stadswallen in 1900 bouwden rijkere Bredanaars zich met statige panden een weg naar het landelijke dorp Ginneken. De oorspronkelijke bouwstijl vind je terug aan de oostkant van de Ginnekenweg. De ‘gehaktbuurt’ noemen sommige bewoners dit, omdat hier veel mensen in kleinere, arbeiderswoningen wonen. De westkant heet dan ‘biefstukkenbuurt’: de welgesteldere bewoner woont hier. Door het unieke karakter van het Ginneken zijn de huizenprijzen navenant. Ook de kleinere arbeiderswoningen zijn niet meer voor iedereen bereikbaar. De ‘gehakt buurt’ wordt langzaam maar zeker ook van het kaliber ‘biefstuk’. Bij het onderwerp ‘diversiteit’ komen we hier op terug. Toen in 1942 het dorp Ginneken geannexeerd werd door de gemeente Breda veran derde ‘dorp’ in ‘dorps’. Een 80jarige bewoner: “het is voor mij nu een soort bezet gebied geworden”. Deze uitspraak klinkt kras, maar de angst van de mensen in het Ginneken vandaag de dag is dat het dorpse wát er van de buurt is overgebleven verloren gaat door – wat zij noemen – ‘niet passende’ nieuwbouwprojecten. Zoals in relatief korte tijd de aard van het Ginneken veranderde door onder andere grote huizen, een ander slag bewoners, annexatie, verstedelijking en verkeer. De angst voor teloorgang van het huidige karakter komt daaruit voort.

Dorps karakter anno 2008

Zichtbaar Het Ginneken is géén dorp maar een stadsdeel waarin de oude dorpse contouren nog zichtbaar zijn: karakteristieke bouw, laagbouw, kleinschaligheid (alles op loopafstand), restanten van

6

ambachtelijke bedrijvigheid (groentenboer, glasinlood, instrumentenmaker), afwisseling van arbeiderswoningen en statige panden, straten niet rechttoe rechtaan, landelijk gebied in de buurt, een markant pleintje met dorpspomp en café’s. Het zichtbare ervaart iedereen op een soortgelijke manier. Voelbaar Mensen noemen gemoedelijkheid, gezelligheid, Bourgondische uitstraling, rust, veilig gevoel en saamhorigheid. De mix van jong en oud is goed, maar de diversiteit van bewoners wat betreft autochtoon of allochtoon is wat betreft deelnemers aan deze ontmoetingen te verwaarlozen. In het Ginneken is 86,5 % van de bewoners autochtoon, vergelijkbaar met wijken als Ypelaar, Blauwe Kei, Overakker en Boeimeer. Allochtone Ginnekenezen hebben helaas niet gereageerd op de oproep. Hoe een dorps karakter ‘voelt’ is voor ieder anders. Grofweg zien de oudere bewoners dat ouderwetse saamhorigheidsgevoel met de tijd tussen hun vingers wegglippen. “Ik voel me een toerist in mijn eigen buurt”, horen we. Dat is niet iets typisch Ginnekens. Het gebeurt wereldwijd. De nieuwkomers voelen die saamhorigheid wel. Vooral als ze uit een stad komen. Ze ervaren het Ginneken als een warm bad. Het zit er dus nog in, maar het verandert wel met de tijd. De bewoners kunnen in het behoud van dat gevoel zelf een actieve rol spelen. Merkbaar Vele buurtbewoners weten de weg naar Hart voor je Buurt te vinden en organiseren gesub sidieerde straatfeesten. Het Comité Ginneken organiseert ieder jaar weer drukbezochte kinderfeesten als Sinterklaas, carnaval, paaseieren zoeken en de kerstboomverbranding. Bruisend Ginneken (gedra gen door ondernemers) doet haar best om festiviteiten te organiseren die passen bij de buurt, dus niet alleen kermis en handel maar ook steeds meer ruimte voor plaatselijke kunst en cultuur. Er zijn ook horecaondernemers die gezamenlijk proberen dat ouderwetse persoonlijke sfeertje weer uit te stralen. Een combinatie van nostalgie en het moderne leven: Je geniet in het Ginneken van de exclusiviteit van de goeie ouwe sfeer.

Suggesties van de bewoners

Mensen missen in de idylle van het dorpse denken de functionele winkels op de Ginnekenweg en de Ginnekenmarkt. Het Valkeniersplein heeft wat boodschappen betreft veel te bieden maar dat is vooral voor ouderen geen uitstap die je te voet maakt. Een buurtwinkel aan de Ginnekenweg wordt regel matig als wens geuit. Die zou dan als ontmoetingsplek kunnen functioneren. “Maar dan zullen wij als bewoners wel moeten zorgen dat zo’n winkel het hoofd boven water kan houden”, merkt een bewoner van Het Ginnekenhof op. Mensen tippen een weekmarkt om het gemis aan levensmiddelenwinkels en de gezelligheid die daar bij hoort op te heffen. De hoge prijzen aan de Ginnekenweg maakt dat de samenstelling van het winkelaanbod eenzijdig exclusief is. Zouden er meer plekken als beschermd dorpsgezicht in aanmerking kunnen komen? Een bewoonster van de Ploegstraat laat een nostalgische foto van de straat zien uit 1900: een boerenstraatje met bomen. De bomen in de Ploegstraat zijn gedeeltelijk verdwenen. Ze hebben plaatsgemaakt voor parkeerplaatsen. De groep heeft gebrainstormd over oplossingen en komt met ideeën om te onderzoe ken hoe een straat als de Ploegstraat in ere hersteld zou kunnen worden. Zou het zelfs een monument kunnen worden? Dit is iets wat de bewoners kunnen onderzoeken. Voor de Franklin Roosveltlaan komen dezelfde soort ideeën. Eerherstel voor deze straat als een brede laan met bomen. Wellicht met een duiker onder de Ginnekenweg, maar dan een brede, waardoor de verbinding met het centrum hersteld wordt en er ruimte ontstaat voor een mooie entree van het Ginneken.

7

Ginneken 2020 “Wij hebben op veel plaatsen in Nederland naar een huis gezocht. Van Wassenaar en Delft tot de Amsterdamse Eilanden maar er ontbrak steeds iets. Toen wij hier in Breda kwamen voelden we meteen: het Ginneken klopt!” En wát dat dan is, dat zo klopt, móet wel het hart van het Ginneken zijn, de ziel van ‘het dorp in de stad’ dat de bewoners zo bijzonder vinden. Waar de ouderen de tijden van toen in herkennen en de jongeren de luxe van gezelligheid, rust en geborgenheid zonder dat ze de geneugten van het stadscen trum hoeven te missen. Het Ginneken moet wel blíjven kloppen. “De ouderwetse sfeer verdwijnt”, zeggen veel ouderen. “Het voormalige dorpse karakter van Ginneken betekende voor mij heel veel! Maar ’t gaat verloren, door dat alles volgebouwd wordt. Voller dan ’t ooit was. Het dorpse karakter bestaat niet meer”, klinkt het soms bitter. Tegelijkertijd zijn er genoeg mensen die het Ginneken nog altijd als volgt omschrijven: “linksaf is de school, rechtsaf het café en daartussen de kerk”. En als je dan ziet dat het bij de hoofdon derwerpen als verkeer en nieuwbouw draait om de bedreiging van de rust, de veiligheid, de karakter volle en knusse uitstraling, dan kun je gerust zeggen dat hét punt waar het om draait in het Ginneken het dorpse karakter is. Want is het Ginneken dan voor de één geen echt dorp meer, het karakter is er zeker wel. En in 2020 willen de bewoners dit nog steeds kunnen ervaren! “Want dit”, zeggen ze, “is de basis van de wijk”. Dus is het zaak om dat dorpse karakter, de basis van de wijk, zo nauwkeurig mogelijk te omschrijven en daar het bestemmingsplan passend op te maken.

Van dorp naar dorps

De geschiedenis van het Ginneken vertelt een verhaal van een dorp dat gedeeltelijk is opgeslokt door welgestelde mensen. Na de afbraak van de stadswallen in 1900 bouwden rijkere Bredanaars zich met statige panden een weg naar het landelijke dorp Ginneken. De oorspronkelijke bouwstijl vind je terug aan de oostkant van de Ginnekenweg. De ‘gehaktbuurt’ noemen sommige bewoners dit, omdat hier veel mensen in kleinere, arbeiderswoningen wonen. De westkant heet dan ‘biefstukkenbuurt’: de welgesteldere bewoner woont hier. Door het unieke karakter van het Ginneken zijn de huizenprijzen navenant. Ook de kleinere arbeiderswoningen zijn niet meer voor iedereen bereikbaar. De ‘gehakt buurt’ wordt langzaam maar zeker ook van het kaliber ‘biefstuk’. Bij het onderwerp ‘diversiteit’ komen we hier op terug. Toen in 1942 het dorp Ginneken geannexeerd werd door de gemeente Breda veran derde ‘dorp’ in ‘dorps’. Een 80jarige bewoner: “het is voor mij nu een soort bezet gebied geworden”. Deze uitspraak klinkt kras, maar de angst van de mensen in het Ginneken vandaag de dag is dat het dorpse wát er van de buurt is overgebleven verloren gaat door – wat zij noemen – ‘niet passende’ nieuwbouwprojecten. Zoals in relatief korte tijd de aard van het Ginneken veranderde door onder andere grote huizen, een ander slag bewoners, annexatie, verstedelijking en verkeer. De angst voor teloorgang van het huidige karakter komt daaruit voort.

Dorps karakter anno 2008

Zichtbaar Het Ginneken is géén dorp maar een stadsdeel waarin de oude dorpse contouren nog zichtbaar zijn: karakteristieke bouw, laagbouw, kleinschaligheid (alles op loopafstand), restanten van

6

ambachtelijke bedrijvigheid (groentenboer, glasinlood, instrumentenmaker), afwisseling van arbeiderswoningen en statige panden, straten niet rechttoe rechtaan, landelijk gebied in de buurt, een markant pleintje met dorpspomp en café’s. Het zichtbare ervaart iedereen op een soortgelijke manier. Voelbaar Mensen noemen gemoedelijkheid, gezelligheid, Bourgondische uitstraling, rust, veilig gevoel en saamhorigheid. De mix van jong en oud is goed, maar de diversiteit van bewoners wat betreft autochtoon of allochtoon is wat betreft deelnemers aan deze ontmoetingen te verwaarlozen. In het Ginneken is 86,5 % van de bewoners autochtoon, vergelijkbaar met wijken als Ypelaar, Blauwe Kei, Overakker en Boeimeer. Allochtone Ginnekenezen hebben helaas niet gereageerd op de oproep. Hoe een dorps karakter ‘voelt’ is voor ieder anders. Grofweg zien de oudere bewoners dat ouderwetse saamhorigheidsgevoel met de tijd tussen hun vingers wegglippen. “Ik voel me een toerist in mijn eigen buurt”, horen we. Dat is niet iets typisch Ginnekens. Het gebeurt wereldwijd. De nieuwkomers voelen die saamhorigheid wel. Vooral als ze uit een stad komen. Ze ervaren het Ginneken als een warm bad. Het zit er dus nog in, maar het verandert wel met de tijd. De bewoners kunnen in het behoud van dat gevoel zelf een actieve rol spelen. Merkbaar Vele buurtbewoners weten de weg naar Hart voor je Buurt te vinden en organiseren gesub sidieerde straatfeesten. Het Comité Ginneken organiseert ieder jaar weer drukbezochte kinderfeesten als Sinterklaas, carnaval, paaseieren zoeken en de kerstboomverbranding. Bruisend Ginneken (gedra gen door ondernemers) doet haar best om festiviteiten te organiseren die passen bij de buurt, dus niet alleen kermis en handel maar ook steeds meer ruimte voor plaatselijke kunst en cultuur. Er zijn ook horecaondernemers die gezamenlijk proberen dat ouderwetse persoonlijke sfeertje weer uit te stralen. Een combinatie van nostalgie en het moderne leven: Je geniet in het Ginneken van de exclusiviteit van de goeie ouwe sfeer.


Mensen missen in de idylle van het dorpse denken de functionele winkels op de Ginnekenweg en de Ginnekenmarkt. Het Valkeniersplein heeft wat boodschappen betreft veel te bieden maar dat is vooral voor ouderen geen uitstap die je te voet maakt. Een buurtwinkel aan de Ginnekenweg wordt regel matig als wens geuit. Die zou dan als ontmoetingsplek kunnen functioneren. “Maar dan zullen wij als bewoners wel moeten zorgen dat zo’n winkel het hoofd boven water kan houden”, merkt een bewoner van Het Ginnekenhof op. Mensen tippen een weekmarkt om het gemis aan levensmiddelenwinkels en de gezelligheid die daar bij hoort op te heffen. De hoge prijzen aan de Ginnekenweg maakt dat de samenstelling van het winkelaanbod eenzijdig exclusief is. Zouden er meer plekken als beschermd dorpsgezicht in aanmerking kunnen komen? Een bewoonster van de Ploegstraat laat een nostalgische foto van de straat zien uit 1900: een boerenstraatje met bomen. De bomen in de Ploegstraat zijn gedeeltelijk verdwenen. Ze hebben plaatsgemaakt voor parkeerplaatsen. De groep heeft gebrainstormd over oplossingen en komt met ideeën om te onderzoe ken hoe een straat als de Ploegstraat in ere hersteld zou kunnen worden. Zou het zelfs een monument kunnen worden? Dit is iets wat de bewoners kunnen onderzoeken. Voor de Franklin Roosveltlaan komen dezelfde soort ideeën. Eerherstel voor deze straat als een brede laan met bomen. Wellicht met een duiker onder de Ginnekenweg, maar dan een brede, waardoor de verbinding met het centrum hersteld wordt en er ruimte ontstaat voor een mooie entree van het Ginneken.

7

Van Heleen uit de Viandenlaan

“Pauline’s wasmachine is kapot gegaan. Vandaag twee wassen gedraaid voor haar. Met mijn man (bijna 82 jaar) gisteren met een groot probleem (op zondag) naar de eerste hulp en door naar het ziekenhuis geweest. Gelukkig relatief meegevallen. Buurvrouw aan de andere kant van onze woning gaat naar de apotheek voor ons. Haar man, heel handig, helpt ons met klusjes die bij ons niet meer lukken. Een andere buurvrouw (de enige huurwoning in het rijtje) is geopereerd aan darm kanker. Onze poort staat open. Zij komt regelmatig aanlopen met wat haar allemaal bezighoudt. Gelukkig gaat het relatief goed met haar. Vele gesprekken in de tuin en binnen. Het buurjongetje en zijn zusje wonen verderop in een huurwoning op het School akkerplein bij opa en oma (problemen met de ouders). Ze komen even bijpraten en natuurlijk is af en toe een snoepje welkom. Dit is mijn ervaring als Rotterdamse in het Ginneken. Warm, maar je moet er zelf wel voor open staan. Voor mij maakt dit het leven de moeite waard.”

Nieuwbouw en behoud

“Als je eenmaal met hoogbouw begint is het hek van de dam”. Het komt bij ieder gesprek aan de orde.

“Het is simpel: bouw niet hoger dan de boomtop” zegt één van de gastheren. “Alleen de kerktoren

steekt uit boven het dorp”. Het zal voor iedereen klip en klaar zijn dat óók het uiterlijk en de uitstraling

van het Ginneken drastisch verandert als je niet ingrijpt. De Gemeente Breda zal een keuze moeten

maken: verder verstedelijken of inzetten op kleinschalige vernieuwing en behoud. In het laatste geval

blijft de dorpse karakter uiteraard het best gewaarborgd. En dát is wat de bewoners van het Ginneken

willen.

Het Ginneken evolueerde al van landelijk dorp naar verstedelijkt gebied met een bijna folkloristisch

extraatje: het dorp. “Bewaar het goede dat er nog is, doe daar je best voor”, klinkt het uit menig mond.

De zorg over het “volproppen”, het “volbouwen van ieder leeg vallend plekje” wordt zeer breed

gedragen. We zijn bij een gezin geweest dat een bedrijventerrein achter het huis in bezit heeft. Verschil

lende plannen om er klinkende munt uit te slaan zijn bij hen de revue gepasseerd, maar mede doordat

zij zien dat de wijk “dreigt te verstikken” fantaseren ze nu over alternatieven. Bijvoorbeeld een open

ruimte, een zorgcentrum of iets met een gemeenschapsbestemming.

Er zijn grote zorgen over bijvoorbeeld het terrein van tuinder Van der Zwaard tussen de Cartier van

Dissel en de Burgemeester Passtoorstraat. “Wie gaat het kopen?“, “Wanneer komt er een woonkolos?”

“En als er dan gebouwd wordt laat het dan passende nieuwbouw zijn”, staat op de helft van de

ingezonden kaarten. Wat is dat? Passende nieuwbouw?

Veel mensen noemen als voorbeeld de hoek Dillenburgstraat/Viandenlaan want “dat valt niet op”.

Velen roemen de jaren 30 stijl van het Wagemakerspark. Maar dat geldt zeker niet voor iedereen!

“Het mag best modern zijn maar laat het passen in de omgeving”, is een veelgehoorde reactie. Een

opvallende suggestie van een bewoner is de welstandscommissie vervangen door een bewoners

commissie…

De Ginnekenaren en Ginnekenezen zijn eensgezind: Het Ginneken moet niet een gewone Bredase

woonwijk worden, maar juist zijn eigenheid behouden.

8

Vooruit kijken

Allereerst eens even terugkijken. “verniel geen waardevolle dingen” zegt een architect. Hij laat zijn eigen huis zien dat hij in de jaren zeventig “verpeste” met een verlaagd plafond. Ook de jaren tachtig nieuwbouw kan vandaag de dag niemand meer bekoren. Het Ginneken ademt historie. Laat die historie, die zo waardevol is in deze tijd dan niet verloren gaan. We hebben gekeken naar prachtige projecten zoals het vroegere postkantoor in de Dillenburgstraat dat door een Ginnekense architect wordt gerenoveerd. Of het huis waar de hele voorgevel uit was gezaagd voor de vestiging van een bank en dat de nieuwe bewoner geheel in oude stijl opnieuw heeft opgebouwd. Hij heeft daarbij materialen en oude onderdelen uit het bankkantoor gebruikt. De bewoners vragen de gemeente zorgvuldig om te gaan met gezichtsbepalende panden. Zij willen graag weten of er mogelijkheden zijn om het dorpsgezicht te handhaven? Wanneer kan de gemeente iemand verplichten zijn pand op te knappen?

Bestemmingsplannen

“Wat is een bestemmingsplan waard als de gemeente gemakkelijk met een art. 19 procedure kan doordrukken wat ze wil?”. Er was bijna geen gesprek waar dit onderwerp niet aan de orde kwam. Het frustreert de bewoners dat zij –ook nu weer meepraten en meedenken over een bestemmingsplan dat op elk moment weer gewijzigd kan worden als dat zo uitkomt. Dit is een verlammende factor in de participatie van bewoners bij nieuwe ontwikkelingen. Zorgvuldigheid van de kant van de gemeente is daarin geboden, om het vertrouwen van de bewoners te herwinnen en te laten zien wat er daadwerke lijk met de ideeën en meningen van de bewoners wordt gedaan. “Dan kan ik me wel herkennen in het plan, maar uiteindelijk doen ze het toch weer anders”, merkt menigeen op. De nieuwe Wet op Ruimtelijke Ordening verbiedt de zogenoemde artikel 19 procedure. Het wordt op deze manier een stuk moeilijker om een bestemmingsplan tijdens de looptijd aan te passen. Daar is bij de bewoners weinig over bekend. In ieder geval: men heeft er geen fiducie in dat het probleem wordt opgelost: “er is toch wel weer een uitweg”.


Bewoners moeten zelf alert en actief zijn. “We kunnen per straat een contactpersoon aanwijzen die alle ontwikkelingen namens de straat bij houdt”, wordt geopperd. “Je moet zorgen dat er een enorme betrokkenheid is”, drukt één van de gastheren de groep op het hart. “Misschien moeten we een professioneel lobbyist uit de wijk aanstellen en dat met de wijk betalen? Zijn er politici in de wijk om deuren naar de politiek te openen?”. Op deze manier tonen de Ginnekenaren zich van hun strijdbare kant. Om het bijzondere karakter te waarborgen zullen de bewoners van het Ginneken zelf zeer alert moeten zijn. “Een early call” is één van de ideeën van bewoners. Als er ideeën zijn om een bestemmingsplan te wijzigen dan worden de omwonenden hiervan op de hoogte gesteld. Dan is er tijd genoeg om met de bewoners te overleggen. Hier is het onder andere bij Bouvigne en Marckhoek mis gegaan. De bij deze projecten betrokken bewoners willen met dit bewonersadvies een signaal afgeven voor de toekomst. Sommige bewoners rondom de Vogelenzanglaan hopen zelfs dat ze met dit advies toch nog enige invloed kunnen uitoefenen op de ontwikkelingen van het nieuwbouwcomplex met zorgkruispunt en vijf lagen. Dat vindt de buurt te hoog. De omwonenden van Villa Beukenhof, aan de Prins Hendrik straat waar een ouderencomplex met een woontoren van zes hoog komt, zijn nog niet uitgestreden. Deze bewoners, vooral uit de Strijenlaan en de Franklin Rooseveltlaan, storen zich aan het gebrek aan contact. De gemeente verwijst hen naar de projectontwikkelaar maar deze houdt de boot af. Wat de

9

Van Heleen uit de Viandenlaan

“Pauline’s wasmachine is kapot gegaan. Vandaag twee wassen gedraaid voor haar. Met mijn man (bijna 82 jaar) gisteren met een groot probleem (op zondag) naar de eerste hulp en door naar het ziekenhuis geweest. Gelukkig relatief meegevallen. Buurvrouw aan de andere kant van onze woning gaat naar de apotheek voor ons. Haar man, heel handig, helpt ons met klusjes die bij ons niet meer lukken. Een andere buurvrouw (de enige huurwoning in het rijtje) is geopereerd aan darm kanker. Onze poort staat open. Zij komt regelmatig aanlopen met wat haar allemaal bezighoudt. Gelukkig gaat het relatief goed met haar. Vele gesprekken in de tuin en binnen. Het buurjongetje en zijn zusje wonen verderop in een huurwoning op het School akkerplein bij opa en oma (problemen met de ouders). Ze komen even bijpraten en natuurlijk is af en toe een snoepje welkom. Dit is mijn ervaring als Rotterdamse in het Ginneken. Warm, maar je moet er zelf wel voor open staan. Voor mij maakt dit het leven de moeite waard.”

Nieuwbouw en behoud

“Als je eenmaal met hoogbouw begint is het hek van de dam”. Het komt bij ieder gesprek aan de orde. “Het is simpel: bouw niet hoger dan de boomtop” zegt één van de gastheren. “Alleen de kerktoren steekt uit boven het dorp”. Het zal voor iedereen klip en klaar zijn dat óók het uiterlijk en de uitstraling van het Ginneken drastisch verandert als je niet ingrijpt. De Gemeente Breda zal een keuze moeten maken: verder verstedelijken of inzetten op kleinschalige vernieuwing en behoud. In het laatste geval blijft de dorpse karakter uiteraard het best gewaarborgd. En dát is wat de bewoners van het Ginneken willen. Het Ginneken evolueerde al van landelijk dorp naar verstedelijkt gebied met een bijna folkloristisch extraatje: het dorp. “Bewaar het goede dat er nog is, doe daar je best voor”, klinkt het uit menig mond. De zorg over het “volproppen”, het “volbouwen van ieder leeg vallend plekje” wordt zeer breed gedragen. We zijn bij een gezin geweest dat een bedrijventerrein achter het huis in bezit heeft. Verschil lende plannen om er klinkende munt uit te slaan zijn bij hen de revue gepasseerd, maar mede doordat zij zien dat de wijk “dreigt te verstikken” fantaseren ze nu over alternatieven. Bijvoorbeeld een open ruimte, een zorgcentrum of iets met een gemeenschapsbestemming. Er zijn grote zorgen over bijvoorbeeld het terrein van tuinder Van der Zwaard tussen de Cartier van Dissel en de Burgemeester Passtoorstraat. “Wie gaat het kopen?“, “Wanneer komt er een woonkolos?” “En als er dan gebouwd wordt laat het dan passende nieuwbouw zijn”, staat op de helft van de ingezonden kaarten. Wat is dat? Passende nieuwbouw? Veel mensen noemen als voorbeeld de hoek Dillenburgstraat/Viandenlaan want “dat valt niet op”. Velen roemen de jaren 30 stijl van het Wagemakerspark. Maar dat geldt zeker niet voor iedereen! “Het mag best modern zijn maar laat het passen in de omgeving”, is een veelgehoorde reactie. Een opvallende suggestie van een bewoner is de welstandscommissie vervangen door een bewoners commissie… De Ginnekenaren en Ginnekenezen zijn eensgezind: Het Ginneken moet niet een gewone Bredase woonwijk worden, maar juist zijn eigenheid behouden.

8

Vooruit kijken

Allereerst eens even terugkijken. “verniel geen waardevolle dingen” zegt een architect. Hij laat zijn eigen huis zien dat hij in de jaren zeventig “verpeste” met een verlaagd plafond. Ook de jaren tachtig nieuwbouw kan vandaag de dag niemand meer bekoren. Het Ginneken ademt historie. Laat die historie, die zo waardevol is in deze tijd dan niet verloren gaan. We hebben gekeken naar prachtige projecten zoals het vroegere postkantoor in de Dillenburgstraat dat door een Ginnekense architect wordt gerenoveerd. Of het huis waar de hele voorgevel uit was gezaagd voor de vestiging van een bank en dat de nieuwe bewoner geheel in oude stijl opnieuw heeft opgebouwd. Hij heeft daarbij materialen en oude onderdelen uit het bankkantoor gebruikt. De bewoners vragen de gemeente zorgvuldig om te gaan met gezichtsbepalende panden. Zij willen graag weten of er mogelijkheden zijn om het dorpsgezicht te handhaven? Wanneer kan de gemeente iemand verplichten zijn pand op te knappen?

Bestemmingsplannen

“Wat is een bestemmingsplan waard als de gemeente gemakkelijk met een art. 19 procedure kan doordrukken wat ze wil?”. Er was bijna geen gesprek waar dit onderwerp niet aan de orde kwam. Het frustreert de bewoners dat zij –ook nu weer meepraten en meedenken over een bestemmingsplan dat op elk moment weer gewijzigd kan worden als dat zo uitkomt. Dit is een verlammende factor in de participatie van bewoners bij nieuwe ontwikkelingen. Zorgvuldigheid van de kant van de gemeente is daarin geboden, om het vertrouwen van de bewoners te herwinnen en te laten zien wat er daadwerke lijk met de ideeën en meningen van de bewoners wordt gedaan. “Dan kan ik me wel herkennen in het plan, maar uiteindelijk doen ze het toch weer anders”, merkt menigeen op. De nieuwe Wet op Ruimtelijke Ordening verbiedt de zogenoemde artikel 19 procedure. Het wordt op deze manier een stuk moeilijker om een bestemmingsplan tijdens de looptijd aan te passen. Daar is bij de bewoners weinig over bekend. In ieder geval: men heeft er geen fiducie in dat het probleem wordt opgelost: “er is toch wel weer een uitweg”.


Bewoners moeten zelf alert en actief zijn. “We kunnen per straat een contactpersoon aanwijzen die alle ontwikkelingen namens de straat bij houdt”, wordt geopperd. “Je moet zorgen dat er een enorme betrokkenheid is”, drukt één van de gastheren de groep op het hart. “Misschien moeten we een professioneel lobbyist uit de wijk aanstellen en dat met de wijk betalen? Zijn er politici in de wijk om deuren naar de politiek te openen?”. Op deze manier tonen de Ginnekenaren zich van hun strijdbare kant. Om het bijzondere karakter te waarborgen zullen de bewoners van het Ginneken zelf zeer alert moeten zijn. “Een early call” is één van de ideeën van bewoners. Als er ideeën zijn om een bestemmingsplan te wijzigen dan worden de omwonenden hiervan op de hoogte gesteld. Dan is er tijd genoeg om met de bewoners te overleggen. Hier is het onder andere bij Bouvigne en Marckhoek mis gegaan. De bij deze projecten betrokken bewoners willen met dit bewonersadvies een signaal afgeven voor de toekomst. Sommige bewoners rondom de Vogelenzanglaan hopen zelfs dat ze met dit advies toch nog enige invloed kunnen uitoefenen op de ontwikkelingen van het nieuwbouwcomplex met zorgkruispunt en vijf lagen. Dat vindt de buurt te hoog. De omwonenden van Villa Beukenhof, aan de Prins Hendrik straat waar een ouderencomplex met een woontoren van zes hoog komt, zijn nog niet uitgestreden. Deze bewoners, vooral uit de Strijenlaan en de Franklin Rooseveltlaan, storen zich aan het gebrek aan contact. De gemeente verwijst hen naar de projectontwikkelaar maar deze houdt de boot af. Wat de

9

gemeente zou kunnen doen tijdens de ontwikkeling van een terrein midden in de woonwijk is beter zorg dragen voor hoe het er bij ligt. Al was het alleen maar om gevaar –zoals de omgewaaide muur aan de Prins Hendrikstraat! af te wenden. Braakliggende terreinen stralen troosteloosheid uit. Er ligt soms puin op de stoep. Het is niet bevorderend voor de sfeer. Uit verschillen hoeken komen ludieke ideeën van een reizende buurtkinderboerderij tot een tijdelijke tuin die aangelegd wordt op een te ontwikkelen terrein. Ondersteun deze initiatieven en maak met projectontwikkelaars afspraken over het onderhoud van het bouwterrein en het contact met omwonenden.

Diversiteit Het frappante van het dorpse Ginneken is dat er veel waarde wordt gehecht aan afwisseling, niet rechttoe rechtaan, een mix van jong en oud in woningen en bedrijvigheid. Het geeft “ziel” aan de wijk. Maar als je tegelijkertijd kijkt naar de bevolkingssamenstelling dan is die juist redelijk homogeen. Het wordt ook wel aangegeven als voordeel door bewoners. Termen als “lotsverbondenheid” en “het zelfde niveau” horen daar dan bij. Het Ginneken heeft veel gezinnen met kleine kinderen. De leeftijdsgroep 3560 is zwaar in de meerderheid terwijl er zeer weinig jongeren in het Ginneken wonen. Dus een mix van jong en oud moet gezien worden als de mix van jonge gezinnen met ouderen. Waarvan de oude ren dus nog weten hoe het “vroeger was in het dorp”.

Biefstuk en gehakt

De Ginnekenweg verdeelt de wijk grofweg in twee delen. De westkant wordt afgebakend door de Baronielaan en de oostkant wordt begrensd door de Fatimastraat en de Allerheiligenweg. Al eerder kwam de term ‘biefstukkenbuurt’ voor het westen en ‘gehaktbuurt’ voor het oosten ter sprake. De bewoners begrijpen deze ludiek bedoelde termen direct. De grote huizen in het van oorsprong protestantse deel en de arbeiderswoningen in het katholieke. Het is een leuke mix vinden de bewo ners. Ook historisch gezien genieten de mensen tijdens de ontmoetingsreisjes van deze wetenschap. Want ook dit hoort bij een dorp. Er komen steeds meer jonge stellen met dubbele inkomens in de meest gewilde wijk van Breda wonen. De huizen worden almaar duurder. De lagere inkomens verdwijnen uit de wijk. De mix tussen mensen wordt minder en dat vinden de bewoners jammer. Gehakt wordt biefstuk. Biefstuk wordt kogelbiefstuk! De bewoners willen dat daar tot op zekere hoogte iets mee gedaan wordt. Een goede mix werkt in een wijk als Ginneken. Een goed voorbeeld is de Postlaan met grote oude huizen tegenover goedkopere nieuwbouwwoningen. De straat onderneemt van alles samen. Er is zelfs een straatkrantje. En de bewoners hebben op eigen initiatief hard rijdende brommers aangepakt door zelf drempels te leggen die ieder jaar opnieuw door de kinderen vrolijk worden beschilderd. Zo’n goede mix kan alleen als er naast dure koopwoningen ook bereikbare koop en huurwoningen zijn. Voor een deel moeten we dan bij de woningbouwverenigingen te rade gaan, maar de gemeente kan wellicht in het bestemmingsplan vastleggen welk percentage sociale woningbouw het Ginneken in 2020 moet hebben. Hetzelfde geldt voor bereikbare ouderenwoningen. Mijmeren over die leuke mix in het Ginneken geldt niet voor de mix autochtoon en allochtoon. Bijna 87% van de bewoners van het Ginneken is van Nederlandse komaf tegenover krap 80% in heel Breda. Wij zijn tijdens de ontmoetingsreisjes geen allochtonen tegen gekomen. Veel bewoners missen dit wel. Het zit hem onder andere in zorgen om kinderen die op school spontaan weinig van alle leefwijzen

10

meekrijgen. Een bewoonster zegt: “allochtonen weten hoe Ginnekenezen leven maar andersom weten ze dat niet.”“Misschien moeten we eens een brug slaan naar BredaNoord”, komt er wel eens uit de gesprekken. Buurtbewoonster Liesbeth van Well heeft een project waarmee ze een omgebouwde bus heeft ontwikkeld waarin films vertoond worden van allochtone opa’s en oma’s die aan kinderen hun verhaal vertellen. De bus dient als filmzaal en ontmoetingsruimte. Je kunt hem huren. “Hoe krijg ik die bus op het Schoolakkerplein?“, is haar vraag aan de groep. Er wordt getipt om bij Bruisend Ginneken te rade te gaan en inmiddels zijn er vergevorderde plannen om dit Ginnekens integratie initiatief een plek te geven op het zomerfestival. Er moet wel bijgezegd worden dat een deel van de mensen ook een dubbel gevoel heeft bij bereikbare woningen zodat er wellicht meer allochtonen en lagere inkomens in de wijk komen wonen. “Gedifferentieerde woningbouw waar oud, jong, duur en goedkoop naast elkaar leven is erg belangrijk voor de toekomst”, merkt weer een andere reiziger op.

Horeca en winkels Horeca is belangrijk voor het Ginneken. Nieuwe mensen komen er wonen omdat je altijd op loopaf stand een gezellige kroeg of restaurant hebt. Een beetje ‘leven’, een ander noemt het ‘herrie’, hoort daar bij. Een bewoonster merkt op “vroeger was het lawaaieriger dan nu”. Horeca past bij het dorpse karakter. “Maar het mag niet de gemoedelijke sfeer overrulen”. Klachten over uitdijende terrassen, glas en troep zien de bewoners graag opgelost door goede handhaving van de gemeente maar ook door goede contacten met de horecabazen zelf. Uit bezoeken aan café’s met de baas als gastheer, blijkt dat ook de horeca ziet dat het behouden en zelfs terughalen van die ouderwetse dorpse sfeer van belang is om het Ginneken ook in 2020 gezellig te houden. Ze pikken het dus zelf al op. Persoonlijk contact hoort daar bij. De kastelein die je naam kent. Zodat je als buur gewoon even binnenloopt als je last hebt van muziek of een terras dat de stoep verspert. Maar dat die kastelein dan ook een luisterend oor aan jou biedt.

Suggesties

Horeca gaat een goed contact met bewoners stimuleren. Tegelijkertijd wordt ook opgemerkt dat de bewoners ook best achter de horeca mogen gaan staan. De negatieve aspecten komen in het nieuws maar de positieve kanten hoor je niet. En dat terwijl alle bewoners zeggen te genieten van een kroegje of een restaurantje op zijn tijd. Van de ouderen horen we dat met het rookverbod ook de drempel naar het café is verlaagd. Er zou iets moeten worden verzonnen om de positieve kanten van de Ginnekense horeca te communiceren. Dit moet vanuit de ondernemers en de bewoners zelf komen. De gemeente kan hier in helpen door op het Ginneken toegespitste regels te stellen waar de horeca zich aan houdt zodat iedereen tevreden kan zijn. Van de bewoners wordt tolerantie tijdens evenementen gevraagd. Evenementen horen bij het gemeenschapsgevoel. En dat willen de Ginnekenaren. Als het maar een passend evenement is. Daar is bij de Stichting Bruisend Ginneken volop aandacht voor. Bewoners zijn van harte welkom om zich bij de stichting aan te sluiten. Voor ondernemers is het erg duur om in het Ginneken te ondernemen. Dat maakt het zoals eerder gesteld, voor veel types bedrijvigheid niet mogelijk om op deze locatie te gaan zitten. Het winkelaan bod wordt eenzijdig. Veel makelaars en boetiekjes. Wil je de gevarieerdheid in winkels behouden en ook verschillende mensen trekken, dan is daar extra aandacht voor nodig. De bewoners en onderne

11

gemeente zou kunnen doen tijdens de ontwikkeling van een terrein midden in de woonwijk is beter zorg dragen voor hoe het er bij ligt. Al was het alleen maar om gevaar –zoals de omgewaaide muur aan de Prins Hendrikstraat! af te wenden. Braakliggende terreinen stralen troosteloosheid uit. Er ligt soms puin op de stoep. Het is niet bevorderend voor de sfeer. Uit verschillen hoeken komen ludieke ideeën van een reizende buurtkinderboerderij tot een tijdelijke tuin die aangelegd wordt op een te ontwikkelen terrein. Ondersteun deze initiatieven en maak met projectontwikkelaars afspraken over het onderhoud van het bouwterrein en het contact met omwonenden.

Diversiteit Het frappante van het dorpse Ginneken is dat er veel waarde wordt gehecht aan afwisseling, niet rechttoe rechtaan, een mix van jong en oud in woningen en bedrijvigheid. Het geeft “ziel” aan de wijk. Maar als je tegelijkertijd kijkt naar de bevolkingssamenstelling dan is die juist redelijk homogeen. Het wordt ook wel aangegeven als voordeel door bewoners. Termen als “lotsverbondenheid” en “het zelfde niveau” horen daar dan bij. Het Ginneken heeft veel gezinnen met kleine kinderen. De leeftijdsgroep 3560 is zwaar in de meerderheid terwijl er zeer weinig jongeren in het Ginneken wonen. Dus een mix van jong en oud moet gezien worden als de mix van jonge gezinnen met ouderen. Waarvan de oude ren dus nog weten hoe het “vroeger was in het dorp”.

Biefstuk en gehakt

De Ginnekenweg verdeelt de wijk grofweg in twee delen. De westkant wordt afgebakend door de Baronielaan en de oostkant wordt begrensd door de Fatimastraat en de Allerheiligenweg. Al eerder kwam de term ‘biefstukkenbuurt’ voor het westen en ‘gehaktbuurt’ voor het oosten ter sprake. De bewoners begrijpen deze ludiek bedoelde termen direct. De grote huizen in het van oorsprong protestantse deel en de arbeiderswoningen in het katholieke. Het is een leuke mix vinden de bewo ners. Ook historisch gezien genieten de mensen tijdens de ontmoetingsreisjes van deze wetenschap. Want ook dit hoort bij een dorp. Er komen steeds meer jonge stellen met dubbele inkomens in de meest gewilde wijk van Breda wonen. De huizen worden almaar duurder. De lagere inkomens verdwijnen uit de wijk. De mix tussen mensen wordt minder en dat vinden de bewoners jammer. Gehakt wordt biefstuk. Biefstuk wordt kogelbiefstuk! De bewoners willen dat daar tot op zekere hoogte iets mee gedaan wordt. Een goede mix werkt in een wijk als Ginneken. Een goed voorbeeld is de Postlaan met grote oude huizen tegenover goedkopere nieuwbouwwoningen. De straat onderneemt van alles samen. Er is zelfs een straatkrantje. En de bewoners hebben op eigen initiatief hard rijdende brommers aangepakt door zelf drempels te leggen die ieder jaar opnieuw door de kinderen vrolijk worden beschilderd. Zo’n goede mix kan alleen als er naast dure koopwoningen ook bereikbare koop en huurwoningen zijn. Voor een deel moeten we dan bij de woningbouwverenigingen te rade gaan, maar de gemeente kan wellicht in het bestemmingsplan vastleggen welk percentage sociale woningbouw het Ginneken in 2020 moet hebben. Hetzelfde geldt voor bereikbare ouderenwoningen. Mijmeren over die leuke mix in het Ginneken geldt niet voor de mix autochtoon en allochtoon. Bijna 87% van de bewoners van het Ginneken is van Nederlandse komaf tegenover krap 80% in heel Breda. Wij zijn tijdens de ontmoetingsreisjes geen allochtonen tegen gekomen. Veel bewoners missen dit wel. Het zit hem onder andere in zorgen om kinderen die op school spontaan weinig van alle leefwijzen

10

meekrijgen. Een bewoonster zegt: “allochtonen weten hoe Ginnekenezen leven maar andersom weten ze dat niet.”“Misschien moeten we eens een brug slaan naar BredaNoord”, komt er wel eens uit de gesprekken. Buurtbewoonster Liesbeth van Well heeft een project waarmee ze een omgebouwde bus heeft ontwikkeld waarin films vertoond worden van allochtone opa’s en oma’s die aan kinderen hun verhaal vertellen. De bus dient als filmzaal en ontmoetingsruimte. Je kunt hem huren. “Hoe krijg ik die bus op het Schoolakkerplein?“, is haar vraag aan de groep. Er wordt getipt om bij Bruisend Ginneken te rade te gaan en inmiddels zijn er vergevorderde plannen om dit Ginnekens integratie initiatief een plek te geven op het zomerfestival. Er moet wel bijgezegd worden dat een deel van de mensen ook een dubbel gevoel heeft bij bereikbare woningen zodat er wellicht meer allochtonen en lagere inkomens in de wijk komen wonen. “Gedifferentieerde woningbouw waar oud, jong, duur en goedkoop naast elkaar leven is erg belangrijk voor de toekomst”, merkt weer een andere reiziger op.

Horeca en winkels Horeca is belangrijk voor het Ginneken. Nieuwe mensen komen er wonen omdat je altijd op loopaf stand een gezellige kroeg of restaurant hebt. Een beetje ‘leven’, een ander noemt het ‘herrie’, hoort daar bij. Een bewoonster merkt op “vroeger was het lawaaieriger dan nu”. Horeca past bij het dorpse karakter. “Maar het mag niet de gemoedelijke sfeer overrulen”. Klachten over uitdijende terrassen, glas en troep zien de bewoners graag opgelost door goede handhaving van de gemeente maar ook door goede contacten met de horecabazen zelf. Uit bezoeken aan café’s met de baas als gastheer, blijkt dat ook de horeca ziet dat het behouden en zelfs terughalen van die ouderwetse dorpse sfeer van belang is om het Ginneken ook in 2020 gezellig te houden. Ze pikken het dus zelf al op. Persoonlijk contact hoort daar bij. De kastelein die je naam kent. Zodat je als buur gewoon even binnenloopt als je last hebt van muziek of een terras dat de stoep verspert. Maar dat die kastelein dan ook een luisterend oor aan jou biedt.

Suggesties

Horeca gaat een goed contact met bewoners stimuleren. Tegelijkertijd wordt ook opgemerkt dat de bewoners ook best achter de horeca mogen gaan staan. De negatieve aspecten komen in het nieuws maar de positieve kanten hoor je niet. En dat terwijl alle bewoners zeggen te genieten van een kroegje of een restaurantje op zijn tijd. Van de ouderen horen we dat met het rookverbod ook de drempel naar het café is verlaagd. Er zou iets moeten worden verzonnen om de positieve kanten van de Ginnekense horeca te communiceren. Dit moet vanuit de ondernemers en de bewoners zelf komen. De gemeente kan hier in helpen door op het Ginneken toegespitste regels te stellen waar de horeca zich aan houdt zodat iedereen tevreden kan zijn. Van de bewoners wordt tolerantie tijdens evenementen gevraagd. Evenementen horen bij het gemeenschapsgevoel. En dat willen de Ginnekenaren. Als het maar een passend evenement is. Daar is bij de Stichting Bruisend Ginneken volop aandacht voor. Bewoners zijn van harte welkom om zich bij de stichting aan te sluiten. Voor ondernemers is het erg duur om in het Ginneken te ondernemen. Dat maakt het zoals eerder gesteld, voor veel types bedrijvigheid niet mogelijk om op deze locatie te gaan zitten. Het winkelaan bod wordt eenzijdig. Veel makelaars en boetiekjes. Wil je de gevarieerdheid in winkels behouden en ook verschillende mensen trekken, dan is daar extra aandacht voor nodig. De bewoners en onderne

11

mers denken hierbij niet aan subsidies maar wellicht aan regelgeving die het beter mogelijk maakt om

er een zaak te runnen.

Alle suggesties zitten hem in het terughalen en het behoud van “het goeie”. Met deze opdracht in het

vizier is iedereen het er over eens dat er niet méér horeca bij moet komen.

Verkeer Het verkeer is logischerwijs een steeds terugkerend en moeilijk onderwerp. Het is druk in het Ginneken. De mensen hebben relatief hoge inkomens en bijbehorende auto’s. Kortom: er zullen geen auto’s af gaan. Wel kan het verkeer dat niet in het Ginneken hoeft te zijn geweerd worden. Daar is door de klankbordgroep een verkeerscirculatieplan voor opgesteld dat wordt meegenomen door de verkeers deskundigen van de gemeente. Het plan spreekt veel bewoners aan. Hier zou een oplossing in kunnen zitten voor het gevaarlijke en moeilijk overzichtelijke kruispunt Cartier van Disselstraat, Baronielaan, Chopinstraat. Dé doorgangsroute van het Ginneken. Als oplossing wordt ook hier eenrichtingsverkeer in de Chopinstraat genoemd. Ook de doorgangsroute Werfstraat/Koningin Emmalaan roept een zelfde soort reactie op bij de bewoners. Verdere suggesties in het kader van het verkeersprobleem zijn langzamer rijden, drempels, bloembak ken en woonerven. “De Ginnekenmarkt zou een deel van de week autovrij kunnen zijn. Of overdag dicht en ’s avonds vrij zoals dat in de Albert Cuijpstraat in Amsterdam gaat”, wordt regelmatig als oplossing met voorbeeld genoemd. In de meeste straten gaat het om te hard rijden. Het gehele Ginneken is een 30kilometer zone. Maar dat weten veel mensen niet. Herinneringsborden kunnen helpen. Mensen komen met de gebruikelijke maatregelen zoals ‘smiley’s’. Tijdens een ontmoeting met groep 7 van KBS Laurentius kregen de kinderen de vraag: “zouden jullie later zelf rustiger rijden?”. Het antwoord: “Ik denk dat we dat dan al zijn vergeten omdat iedereen het doet (hard rijden)!!”. Hier zit een belangrijke les in…

Originele ideeën

Dat de bewoners oplossingsgericht denken blijkt uit deze originele ideeën. • Slow management: hef alle éénrichtingsverkeer op, dan loopt het vanzelf vast en reguleert het zich ook vanzelf weer • Fietsen promoten • SUV’s ontmoedigen • Begin bij je zelf, neem een kleine auto • Wat ben jij bereid te offeren voor een betere doorstroming? • Tweede auto verbieden of met vergunning • Denk aan je eigen snelheid • Kwestie van wennen • Hef alle stoepen en verkeersborden op. Dan houdt iedereen automatisch rekening met elkaar (shared spaces)

12

Tot één van de echte verkeersknelpunten hoort de Van Duijvenvoordestraat. Hier kun je met moeite doorheen rijden. Als auto en fietser elkaar tegenkomen levert dat gevaarlijke situaties op. “Dit zou een woonerf moeten zijn”, zeggen sommigen. Ook de Rozenlaan en een deel van de Dillenburgstraat kampen met dezelfde gevaren. Een oplossing voor dit soort smalle straten waar 30 kilometer eigenlijk nog te hard is geeft oudhuisarts Gommers: “plaats ‘paracetamollen’ (noppen) op de weg waar je doorheen moet slingeren”.

Parkeren

Het houdt de gemoederen bezig. Parkeren doe je natuurlijk het liefst pal voor de deur. Veel straten zijn er niet op gebouwd om aan twee kanten auto’s te herbergen. Voorbeelden zijn de Werfstraat, de Dillenburgstraat en de van Duijvenvoordestraat. De auto elders parkeren zien de mensen toch in een ondergrondse parkeergarage. “Ze betalen hier €30.000 voor een garagebox dus men heeft er best iets voor over”, hebben we gehoord. Daar zou je best een ondergrondse garage mee kunnen financieren. Het is een dure optie maar wellicht toch het uitrekenen waard. “Een vergunningenstelsel is een kwestie van tijd”, denken sommigen. Een vergunning voor een tweede auto die dan geparkeerd wordt op bijvoorbeeld het Schoolakkerplein is het onderzoeken waard.

Bereikbaarheid

De begaanbaarheid van het Ginneken is voor ouderen en invaliden niet optimaal. De drempel van kinderkopjes in de van Duijvenvoordestraat is een voorbeeld van hoe het niet moet. De rollators hangen scheef en de voegen zijn te diep en te breed. Om in 2020 rekening te houden met de grote groep bewoners die dan 70+ zal zijn verdient het een sterke aanbeveling om te onderzoeken hoe ouderen, invaliden maar ook kinderwagens veilig van a naar b kunnen. Ook hier zijn het (geparkeerde) auto’s die de doorgang belemmeren. De trottoirs zijn op veel plaatsen te smal. De bewoners komen met oplossingen als het caféterras op parkeerplaatsen (nu krijg je daar een boete voor). De stoep is dan vrij. Een veilige route naar sleutellocaties voor invaliden en ouderen. Er is een voetstappenroute in het Ginneken. Wij denken eerder aan een traject waarop de bovenstaande knelpunten zijn weggewerkt. Hetzelfde geldt voor de routes naar school. Er staat in 2020 een nieuw schoolgebouw aan de Vianden laan. Op deze plek rijdt het verkeer anno 2008 hard. De kinderen komen met ideeën als flitspalen en drempels. De bewoners denken aan het weren van het doorgaand verkeer zoals dat nu in het verkeers circulatieplan wordt onderzocht. Er moeten ook voor schoolkinderen veilige routes mogelijk zijn. Daarnaast wordt gepleit voor duidelijke fietspaden en meer ruimte voor de fiets. Daarvoor zal ook heel wat “blik moeten worden weggewerkt”.

Groen Bij dorps hoort landelijk groen. De mooie tuinen van veel Ginnekenaren herbergen veel onzichtbaar groen. Voor het oog is het Ginneken als buurt de minst groene wijk van Breda. Bewoners hebben het wel over “een versteende wijk”. De ervaring is dankzij het scherpe contrast met het Markdal en het Mastbos echter heel anders. Ginnekenaren genieten volop van de natuur. Op de enquêtekaarten geeft maar één van 248 mensen aan dat het groen in de wijk mag verdwijnen. Er zijn zorgen over het dicht bouwen van de wijk. Er is argwaan over de zorg waarmee de Gemeente Breda omgaat met het groen: “er komt dan een boomchirurg, die spuit dan wat in de boom en dan gaat ie dood”. “Het is weten

13

mers denken hierbij niet aan subsidies maar wellicht aan regelgeving die het beter mogelijk maakt om er een zaak te runnen. Alle suggesties zitten hem in het terughalen en het behoud van “het goeie”. Met deze opdracht in het vizier is iedereen het er over eens dat er niet méér horeca bij moet komen.

Verkeer Het verkeer is logischerwijs een steeds terugkerend en moeilijk onderwerp. Het is druk in het Ginneken. De mensen hebben relatief hoge inkomens en bijbehorende auto’s. Kortom: er zullen geen auto’s af gaan. Wel kan het verkeer dat niet in het Ginneken hoeft te zijn geweerd worden. Daar is door de klankbordgroep een verkeerscirculatieplan voor opgesteld dat wordt meegenomen door de verkeers deskundigen van de gemeente. Het plan spreekt veel bewoners aan. Hier zou een oplossing in kunnen zitten voor het gevaarlijke en moeilijk overzichtelijke kruispunt Cartier van Disselstraat, Baronielaan, Chopinstraat. Dé doorgangsroute van het Ginneken. Als oplossing wordt ook hier eenrichtingsverkeer in de Chopinstraat genoemd. Ook de doorgangsroute Werfstraat/Koningin Emmalaan roept een zelfde soort reactie op bij de bewoners. Verdere suggesties in het kader van het verkeersprobleem zijn langzamer rijden, drempels, bloembak ken en woonerven. “De Ginnekenmarkt zou een deel van de week autovrij kunnen zijn. Of overdag dicht en ’s avonds vrij zoals dat in de Albert Cuijpstraat in Amsterdam gaat”, wordt regelmatig als oplossing met voorbeeld genoemd. In de meeste straten gaat het om te hard rijden. Het gehele Ginneken is een 30kilometer zone. Maar dat weten veel mensen niet. Herinneringsborden kunnen helpen. Mensen komen met de gebruikelijke maatregelen zoals ‘smiley’s’. Tijdens een ontmoeting met groep 7 van KBS Laurentius kregen de kinderen de vraag: “zouden jullie later zelf rustiger rijden?”. Het antwoord: “Ik denk dat we dat dan al zijn vergeten omdat iedereen het doet (hard rijden)!!”. Hier zit een belangrijke les in…

Originele ideeën

Dat de bewoners oplossingsgericht denken blijkt uit deze originele ideeën. • Slow management: hef alle éénrichtingsverkeer op, dan loopt het vanzelf vast en reguleert het zich ook vanzelf weer • Fietsen promoten • SUV’s ontmoedigen • Begin bij je zelf, neem een kleine auto • Wat ben jij bereid te offeren voor een betere doorstroming? • Tweede auto verbieden of met vergunning • Denk aan je eigen snelheid • Kwestie van wennen • Hef alle stoepen en verkeersborden op. Dan houdt iedereen automatisch rekening met elkaar (shared spaces)

12

Tot één van de echte verkeersknelpunten hoort de Van Duijvenvoordestraat. Hier kun je met moeite doorheen rijden. Als auto en fietser elkaar tegenkomen levert dat gevaarlijke situaties op. “Dit zou een woonerf moeten zijn”, zeggen sommigen. Ook de Rozenlaan en een deel van de Dillenburgstraat kampen met dezelfde gevaren. Een oplossing voor dit soort smalle straten waar 30 kilometer eigenlijk nog te hard is geeft oudhuisarts Gommers: “plaats ‘paracetamollen’ (noppen) op de weg waar je doorheen moet slingeren”.

Parkeren

Het houdt de gemoederen bezig. Parkeren doe je natuurlijk het liefst pal voor de deur. Veel straten zijn er niet op gebouwd om aan twee kanten auto’s te herbergen. Voorbeelden zijn de Werfstraat, de Dillenburgstraat en de van Duijvenvoordestraat. De auto elders parkeren zien de mensen toch in een ondergrondse parkeergarage. “Ze betalen hier €30.000 voor een garagebox dus men heeft er best iets voor over”, hebben we gehoord. Daar zou je best een ondergrondse garage mee kunnen financieren. Het is een dure optie maar wellicht toch het uitrekenen waard. “Een vergunningenstelsel is een kwestie van tijd”, denken sommigen. Een vergunning voor een tweede auto die dan geparkeerd wordt op bijvoorbeeld het Schoolakkerplein is het onderzoeken waard.

Bereikbaarheid

De begaanbaarheid van het Ginneken is voor ouderen en invaliden niet optimaal. De drempel van kinderkopjes in de van Duijvenvoordestraat is een voorbeeld van hoe het niet moet. De rollators hangen scheef en de voegen zijn te diep en te breed. Om in 2020 rekening te houden met de grote groep bewoners die dan 70+ zal zijn verdient het een sterke aanbeveling om te onderzoeken hoe ouderen, invaliden maar ook kinderwagens veilig van a naar b kunnen. Ook hier zijn het (geparkeerde) auto’s die de doorgang belemmeren. De trottoirs zijn op veel plaatsen te smal. De bewoners komen met oplossingen als het caféterras op parkeerplaatsen (nu krijg je daar een boete voor). De stoep is dan vrij. Een veilige route naar sleutellocaties voor invaliden en ouderen. Er is een voetstappenroute in het Ginneken. Wij denken eerder aan een traject waarop de bovenstaande knelpunten zijn weggewerkt. Hetzelfde geldt voor de routes naar school. Er staat in 2020 een nieuw schoolgebouw aan de Vianden laan. Op deze plek rijdt het verkeer anno 2008 hard. De kinderen komen met ideeën als flitspalen en drempels. De bewoners denken aan het weren van het doorgaand verkeer zoals dat nu in het verkeers circulatieplan wordt onderzocht. Er moeten ook voor schoolkinderen veilige routes mogelijk zijn. Daarnaast wordt gepleit voor duidelijke fietspaden en meer ruimte voor de fiets. Daarvoor zal ook heel wat “blik moeten worden weggewerkt”.

Groen Bij dorps hoort landelijk groen. De mooie tuinen van veel Ginnekenaren herbergen veel onzichtbaar groen. Voor het oog is het Ginneken als buurt de minst groene wijk van Breda. Bewoners hebben het wel over “een versteende wijk”. De ervaring is dankzij het scherpe contrast met het Markdal en het Mastbos echter heel anders. Ginnekenaren genieten volop van de natuur. Op de enquêtekaarten geeft maar één van 248 mensen aan dat het groen in de wijk mag verdwijnen. Er zijn zorgen over het dicht bouwen van de wijk. Er is argwaan over de zorg waarmee de Gemeente Breda omgaat met het groen: “er komt dan een boomchirurg, die spuit dan wat in de boom en dan gaat ie dood”. “Het is weten

13

schappelijk bewezen dat je de zuurstof uit bomen nodig hebt voor je gezondheid”, zegt een bezorgde bewoonster. De kinderen van groep 7 van KBS Laurentius doen hun ogen dicht en denken aan 2020: Ze zien “een veldje”, “water waar ik kan vissen”, “mooie bomen”. De conclusie uit de gesprekken is dat groen niet alleen gezond is maar ook als rustpunt dient. De oprukkende bebouwing geeft veel bewo ners een “verstikkend gevoel”. We hebben mooie voorbeelden gezien waarbij bewoners zelf een groene oase creëerden. Zoals Heleen die de brandgang confisqueerde, daar een veldje aanlegde, wat horten sia’s plantte en haar eigen poort permanent open heeft gezet. “De kinderen komen hier een beetje hockeyen, kleintjes spelen hier veilig en beschut, de mensen genieten van de bloemen, het heeft voor heel veel leuke contacten met buren gezorgd”, zegt Heleen tevreden. In nieuwe ontwikkelingen adviseren de bewoners dan ook om een plekje vrij te maken waar kinderen veilig kunnen spelen. Een suggestie die regelmatig valt is dat eigenaren een deel van de binnenterreinen die vrij komen door het verdwijnen van bedrijven, ter beschikking stelt als speelplek of moestuin. In 2020 hopen de ouders van de vele kleine kindjes in het Ginneken dat hun pubers dan meer plaats hebben om te spelen. Nu worden schoolpleinen als trapveld gebruikt. Er komt bij de nieuwe Laurentius school wel een stuk groen dat ook open zal zijn voor de kinderen in de buurt, maar hoe dat er uit komt te zien is bij de bewoners niet bekend. De ‘groenervaring’ kan volgens de bewoners beter binnen het Ginneken. Zorgvuldig onderhoud van het bestaande groen en plekken vrijwaren van bebouwing zijn daarvoor handreikingen. De ene bewoner pleit voor meer hondenuitlaatplaatsen terwijl een ander dit groen liever zelf gebruikt en denkt aan standaards met plastic zakjes waar de hondenbezitter de uitwerpselen verplicht in opruimt: “in het buitenland werkt dit”. Een wandelboulevard aan het water bij de Burgemeester Passtoorstraat is één van de gedachten voor een betere ‘groenbeleving’. Er zijn in de buurt ideeën om het groen van het Markdal en het bos, maar ook het nieuwe water uit het centrum, “meer de wijk in te halen”. Ook uit de Burgemeester Passtoor straat komt het idee voor een aanlegsteiger. De horeca zou op deze manier een rol kunnen spelen in een verbinding tussen het uitgaansleven van het centrum en het Ginneken.

Ouderen Er is veel gesproken over prettig ouder worden in het Ginneken. Dit heeft veel te maken met gemeen schapsgevoel, burenhulp en een goed zorgkruispunt in de wijk. Maar waar de klemtoon vooral ligt is dat ouderen bang zijn om ouder te worden in het Ginneken. Het is te duur om in het Ginneken een woning te kopen als ze ouder zijn. De nieuwe projecten aan de Vogelenzanglaan, de Beukenhof en Marckhoek bieden te weinig plaats voor ouderen die in het Ginneken willen blijven. Daarnaast zijn het dure woningen. Ook hier pleiten we voor een bestemming met betaalbare ouderenwoningen. Nieuwe ouderenwoningen zijn vaak ‘koop’ en duur. Prettig ouder worden in het Ginneken, daar kun je ook met elkaar voor zorgen. Een bewoner van de Taxandrialaan vertelt over een 102jarige dame die daar nog alleen woont. De buurt houdt oogje in het zeil. Dat is ook het Ginneken. Dit zouden meerdere ouderen wel willen. Een bewoonster suggereert dat “wij als bewoners een zelfstandige bejaarde zouden moeten adopteren”. Een ouderencafé wordt ook genoemd. Hier ligt een kans voor de Ginnekense horeca.

14

Schoolakkerplein Een steeds terugkerend onderwerp bij de bezoeken is het Schoolakkerplein. Een grote ruimte die volgens velen toe is aan herinrichting. De bewoners kunnen over het Schoolakkerplein fantaseren en voelen grote behoefte om dat gezamenlijk met de Ginnekenaren te doen. Want als er ergens in het Ginneken ruimte is voor herinrichting ten behoeve van verschillende doelgroepen dan is het hier. Het plein zou het dorpse karakter invulling kunnen geven door middel van ruimte en extra groen, “omtove ren tot park”, “aankleding”, “mobiele plantenbakken/planten”, mogelijkheid voor optredens, zitjes, een hangplek voor ouderen en jongeren, een praathoek, ruimte voor spel, en een grotere rol voor Zaal Vianden, ruimte om te parkeren met de mogelijkheid om parkeergelegenheid uit te breiden bij speciale gelegenheden en….ruimte voor de kermis natuurlijk. Als voorbeeld noemen bewoners het Hyacintplein in de wijk Zandberg, hier hebben de bewoners echt dé ontmoetingsplek van de buurt van gemaakt.

Aanbevelingen Om prettig te kunnen wonen in een wijk zoek je geborgenheid, rust, gezelligheid, gemoedelijkheid, saamhorigheid, authenticiteit… allemaal termen die in grote getale voorkomen in de antwoorden van de bewoners. Het is een reden om hier grote waarde aan te hechten. Het is uniek dat al deze positieve kenmerken in één wijk zijn te vinden. Is de gemeente Breda bereid om een inspanning te leveren om het dorpse karakter van het Ginneken – waar de bewoners unaniem voor gaan – te behouden?

Ginneken 2020

• Het Ginneken mag niet verder verstedelijken. Hecht waarde aan de historie en de bijpassende sfeer. Behoudt het dorpse karakter. • Vanuit dat dorpse karakter: de hoogte van de woningbouw mag niet hoger zijn dan vier verdiepingen. • Bepaal mede met de bewoners wat passende nieuwbouw is. • Zoek in de wijk mogelijkheden voor behoud van open (vallende) ruimte en leg deze vast in het bestemmingsplan, als gebaar naar de bewoners die zich zorgen maken dat het Ginneken ‘verstikt’. Met behulp van de bewoners kan de gemeente ervoor zorgdragen dat vrijgevallen ruimte een gezamenlijke bestemming krijgt.

Diversiteit

• Zorg ervoor dat er plaats blijft voor goedkopere woningen die dan uiteraard op een creatieve manier toch passen bij de huidige uitstraling van het Ginneken. • Weet dat in 2020 een aanzienlijk deel van de bevolking 65+ is. Op dit moment is de grootste bevol kingsgroep tussen de 40 en 60 jaar. Maak ruimte voor bereikbare ouderenwoningen.

Verkeer

• Om verder te komen in de moeizame verkeersdiscussie stellen wij een bijzondere bijeenkomst voor tussen wijkbewoners, de Gemeente Breda en voorbeeldgasten uit andere delen van het land of zelfs het buitenland. Met voorbeelden van prikkelende en onorthodoxe manieren om de verkeersproble matiek aan te pakken krijgt het vraagstuk een verrassende en misschien heel onverwachte impuls. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling om het hele debat opnieuw te voeren!

15

schappelijk bewezen dat je de zuurstof uit bomen nodig hebt voor je gezondheid”, zegt een bezorgde bewoonster. De kinderen van groep 7 van KBS Laurentius doen hun ogen dicht en denken aan 2020: Ze zien “een veldje”, “water waar ik kan vissen”, “mooie bomen”. De conclusie uit de gesprekken is dat groen niet alleen gezond is maar ook als rustpunt dient. De oprukkende bebouwing geeft veel bewo ners een “verstikkend gevoel”. We hebben mooie voorbeelden gezien waarbij bewoners zelf een groene oase creëerden. Zoals Heleen die de brandgang confisqueerde, daar een veldje aanlegde, wat horten sia’s plantte en haar eigen poort permanent open heeft gezet. “De kinderen komen hier een beetje hockeyen, kleintjes spelen hier veilig en beschut, de mensen genieten van de bloemen, het heeft voor heel veel leuke contacten met buren gezorgd”, zegt Heleen tevreden. In nieuwe ontwikkelingen adviseren de bewoners dan ook om een plekje vrij te maken waar kinderen veilig kunnen spelen. Een suggestie die regelmatig valt is dat eigenaren een deel van de binnenterreinen die vrij komen door het verdwijnen van bedrijven, ter beschikking stelt als speelplek of moestuin. In 2020 hopen de ouders van de vele kleine kindjes in het Ginneken dat hun pubers dan meer plaats hebben om te spelen. Nu worden schoolpleinen als trapveld gebruikt. Er komt bij de nieuwe Laurentius school wel een stuk groen dat ook open zal zijn voor de kinderen in de buurt, maar hoe dat er uit komt te zien is bij de bewoners niet bekend. De ‘groenervaring’ kan volgens de bewoners beter binnen het Ginneken. Zorgvuldig onderhoud van het bestaande groen en plekken vrijwaren van bebouwing zijn daarvoor handreikingen. De ene bewoner pleit voor meer hondenuitlaatplaatsen terwijl een ander dit groen liever zelf gebruikt en denkt aan standaards met plastic zakjes waar de hondenbezitter de uitwerpselen verplicht in opruimt: “in het buitenland werkt dit”. Een wandelboulevard aan het water bij de Burgemeester Passtoorstraat is één van de gedachten voor een betere ‘groenbeleving’. Er zijn in de buurt ideeën om het groen van het Markdal en het bos, maar ook het nieuwe water uit het centrum, “meer de wijk in te halen”. Ook uit de Burgemeester Passtoor straat komt het idee voor een aanlegsteiger. De horeca zou op deze manier een rol kunnen spelen in een verbinding tussen het uitgaansleven van het centrum en het Ginneken.

Ouderen Er is veel gesproken over prettig ouder worden in het Ginneken. Dit heeft veel te maken met gemeen schapsgevoel, burenhulp en een goed zorgkruispunt in de wijk. Maar waar de klemtoon vooral ligt is dat ouderen bang zijn om ouder te worden in het Ginneken. Het is te duur om in het Ginneken een woning te kopen als ze ouder zijn. De nieuwe projecten aan de Vogelenzanglaan, de Beukenhof en Marckhoek bieden te weinig plaats voor ouderen die in het Ginneken willen blijven. Daarnaast zijn het dure woningen. Ook hier pleiten we voor een bestemming met betaalbare ouderenwoningen. Nieuwe ouderenwoningen zijn vaak ‘koop’ en duur. Prettig ouder worden in het Ginneken, daar kun je ook met elkaar voor zorgen. Een bewoner van de Taxandrialaan vertelt over een 102jarige dame die daar nog alleen woont. De buurt houdt oogje in het zeil. Dat is ook het Ginneken. Dit zouden meerdere ouderen wel willen. Een bewoonster suggereert dat “wij als bewoners een zelfstandige bejaarde zouden moeten adopteren”. Een ouderencafé wordt ook genoemd. Hier ligt een kans voor de Ginnekense horeca.

14

Schoolakkerplein Een steeds terugkerend onderwerp bij de bezoeken is het Schoolakkerplein. Een grote ruimte die volgens velen toe is aan herinrichting. De bewoners kunnen over het Schoolakkerplein fantaseren en voelen grote behoefte om dat gezamenlijk met de Ginnekenaren te doen. Want als er ergens in het Ginneken ruimte is voor herinrichting ten behoeve van verschillende doelgroepen dan is het hier. Het plein zou het dorpse karakter invulling kunnen geven door middel van ruimte en extra groen, “omtove ren tot park”, “aankleding”, “mobiele plantenbakken/planten”, mogelijkheid voor optredens, zitjes, een hangplek voor ouderen en jongeren, een praathoek, ruimte voor spel, en een grotere rol voor Zaal Vianden, ruimte om te parkeren met de mogelijkheid om parkeergelegenheid uit te breiden bij speciale gelegenheden en….ruimte voor de kermis natuurlijk. Als voorbeeld noemen bewoners het Hyacintplein in de wijk Zandberg, hier hebben de bewoners echt dé ontmoetingsplek van de buurt van gemaakt.

Aanbevelingen Om prettig te kunnen wonen in een wijk zoek je geborgenheid, rust, gezelligheid, gemoedelijkheid, saamhorigheid, authenticiteit… allemaal termen die in grote getale voorkomen in de antwoorden van de bewoners. Het is een reden om hier grote waarde aan te hechten. Het is uniek dat al deze positieve kenmerken in één wijk zijn te vinden. Is de gemeente Breda bereid om een inspanning te leveren om het dorpse karakter van het Ginneken – waar de bewoners unaniem voor gaan – te behouden?

Ginneken 2020

• Het Ginneken mag niet verder verstedelijken. Hecht waarde aan de historie en de bijpassende sfeer. Behoudt het dorpse karakter. • Vanuit dat dorpse karakter: de hoogte van de woningbouw mag niet hoger zijn dan vier verdiepingen. • Bepaal mede met de bewoners wat passende nieuwbouw is. • Zoek in de wijk mogelijkheden voor behoud van open (vallende) ruimte en leg deze vast in het bestemmingsplan, als gebaar naar de bewoners die zich zorgen maken dat het Ginneken ‘verstikt’. Met behulp van de bewoners kan de gemeente ervoor zorgdragen dat vrijgevallen ruimte een gezamenlijke bestemming krijgt.

Diversiteit

• Zorg ervoor dat er plaats blijft voor goedkopere woningen die dan uiteraard op een creatieve manier toch passen bij de huidige uitstraling van het Ginneken. • Weet dat in 2020 een aanzienlijk deel van de bevolking 65+ is. Op dit moment is de grootste bevol kingsgroep tussen de 40 en 60 jaar. Maak ruimte voor bereikbare ouderenwoningen.

Verkeer

• Om verder te komen in de moeizame verkeersdiscussie stellen wij een bijzondere bijeenkomst voor tussen wijkbewoners, de Gemeente Breda en voorbeeldgasten uit andere delen van het land of zelfs het buitenland. Met voorbeelden van prikkelende en onorthodoxe manieren om de verkeersproble matiek aan te pakken krijgt het vraagstuk een verrassende en misschien heel onverwachte impuls. Het is uitdrukkelijk niet de bedoeling om het hele debat opnieuw te voeren!

15

• Onderzoek hoe de ruimte voor parkeerplaatsen beter kan worden benut. De bewoners hebben het er over gehad om dit zelf op te pikken door NHTV studenten in te schakelen om het parkeerprobleem te bestuderen.

Groen

• Het groen in de wijk is een kostbaar goed. Behoudt en onderhoudt het bestaande groen. Het verdient aanbeveling om de kwaliteit van het groen te verbeteren. Hier kunnen ook bewoners een rol in spelen. Er zijn buurtbudgetten die daar eventueel voor kunnen worden aangesproken. Een leuk idee is om de tuinen een keer open te stellen voor buurtgenoten. Ginneken = Ginneken heeft dit al eens georganiseerd. Dat zou best in de herhaling kunnen.

Horeca

• De bewoners willen het huidige horeca aanbod behouden en niet uitbreiden. • Duidelijke regels toegespitst op de aard van het Ginnekens centrum en niet het stadscentrum.

Communicatie met bewoners

• Laat de bewoners zien dat hun inbreng serieus wordt genomen en geef aan welke keuzes worden gemaakt. Zorg voor transparantie en vertrouwen. Leg uit wat de achtergrond van bepaalde beslissin gen of keuzes is, die niet overeenkomstig de voorkeur van bewoners uitpakken. Sommige bewoners geven aan dat ze best bereid zijn om zich in te zetten voor de wijk als ze maar zeker weten dat de gemeente ook iets doet met hun inspanningen. Er is naast enthousiasme onder de bewoners ook veel scepsis over het nut van de moeite die men er in steekt. “Eerst zien en dan geloven” zeggen ze. Het is belangrijk dat de gemeente nu laat zien dat deze manier van communiceren nieuw is en meer inspraak voor de bewoners oplevert. • Contact met bewoners zoeken als er veranderingen op stapel staan. Een goede manier hiervoor is een tijdige waarschuwing op het moment dat er plannen zijn voor een aanzienlijke ontwikkeling of om het bestaande plan aan te passen. Deze persoonlijke aanpak past bij het dorpse karakter van het Ginneken. • Leg de afspraken over de procedure van de ontwikkeling met de bewoners duidelijk vast. • Een kans voor de Gemeente Breda om de betrokkenheid van de bewoners te behouden is met de buurt kijken naar het Schoolakkerplein. Het wordt een echt Ginnekens multifunctioneel plein als iedereen meehelpt met de inrichting. Het profiel is deels al spontaan uit het project gerold!

Bestemmingsplan saamhorigheid

Bij ‘dorps’ hoort iets van een gemeenschappelijk gevoel. Dat vind je als je elkaar kent, betrokken bent bij elkaar en samen werkt aan een mooiere en leukere buurt. Zoiets leg je niet in een gemeentelijk bestemmingsplan vast. Maar een bestemmingsplan waar je achter staat kan wel een basis zijn om ook als bewoner te gaan voor meer betrokkenheid. Dat hebben sommige bewoners zo ook letterlijk gezegd. Het project Ginneken 2020 is, zoals aan het begin van dit document al gesteld, tweeledig: naast input voor de gemeente geeft het ook een impuls aan de onderlinge contacten. “Ouderen vinden het belangrijk dat er buurttoezicht is maar dat wordt minder door de komst van veel nieuwkomers die allebei werken en overdag niet thuis zijn. Je kent elkaar niet persoonlijk”, is een belangrijke opmerking. “We moeten iets verzinnen om ze erbij te betrekken”. Een jong stel dat nieuw

16

in een straat kwam wonen was blij verrast doordat ze welkom werden geheten door het buurtcomité. “Misschien is het iets om bordjes met ‘wij zeggen hallo!’ in de straat te hangen?”, is een tip uit de Van Duijvenvoordestraat. Kortom: “nieuwe mensen moeten energie en liefde in de buurt willen steken”, Volgens de bewoners van het Ginneken kun je dat bereiken met het gevoel dat jouw stemt telt: “als ik het gevoel krijg dat de gemeente iets met mijn ideeën doet dan ben ik ook bereid om me in te zetten”. Gesprekken over straatfeesten, buurtborrels en een ‘buurt tamtam’ om de saamhorigheid te bevorde ren zijn legio. Over het soort activiteiten in het Ginneken komt ook wel consensus. Het heeft iets met een bepaalde ‘kwaliteit’ en kleinschaligheid te maken: een antiekmarkt, muziek uit de buurt, de weekmarkt, het jazzfestival en een “niet te yupperige braderie waarbij het straattoneel weer terug komt”, “het mag best wel wat artistieker”. De integratiebus van Liesbeth van Well is al ter sprake geweest en ook het idee van een bewoonster van de burgemeester Passtoorstraat om er een ‘wandelboulevard aan te leggen’ werd tijdens de ontmoetingsreis enthousiast omarmd en gevoed door de buren. Ingeborg Hoevenaars wil in contact komen met alle bewoners die mee willen denken over nieuwe buurtfuncties van het Schoolakkerplein. “We hebben in het Ginneken een schat aan expertise. Er wonen veel hoogop geleide mensen met interessante beroepen. Daar moeten we iets mee doen”, is meer dan eens opge merkt. In dit kader is het ook denkbaar dat bewoners samen gaan kijken naar mogelijkheden in de wijk. Bijvoorbeeld waar nog ruimte is voor spelen, groen of zelfs parkeren. Een voorbeeld in de wijk is de buurttuin achter de Vogelenzanglaan waartoe de bewoners een vrijvallend stukje gemeentegrond wisten te bemachtigen. Veel kun je zelf oppikken. Met de bewoners van de Ploegstraat hebben we gefantaseerd over de Ploegstraat anno 1900. “Wat kun je doen om de straat die monumentale uitstra ling terug te geven?”, werd er gevraagd. “waarom zoek je dat niet uit met de straat?”, was het ant woord. Zoiets is het onderzoeken waard, en al wordt de Ploegstraat uiteindelijk geen beschermd monument of iets dergelijks, het is leuk om er met je buurt aan te werken. Er vloeit allicht iets anders moois uit voort.

Aanbevelingen bewoners

• Voor activiteiten: meld je aan als vrijwilliger bij de Stichting Bruisend Ginneken. Voor jeugdactivitei ten moet je bij Comité Ginneken zijn. • Dien een kleinschalig buurtinitiatief in bij Hart voor je Buurt. • Als je een buurtverbetering wil doorvoeren, maak dan gebruik van de expertise in de wijk en presen teer aan de Gemeente Breda een uitgewerkt plan. Er zijn buurtbudgetten beschikbaar. • Zoek in je straat een vertegenwoordiger die de kwaliteit heeft om een initiatief te dragen zodat het niet bij fantaseren blijft. • Zet je ‘droom’ voor het Ginneken op www.bredamorgen.nl .

Tenslotte… Veel bewoners snappen weinig van de “drie Ginneken verenigingen die er zijn”. Ze geven aan dat ze met de ontmoetingsreis meedoen om onafhankelijk iets van zich te kunnen laten horen. Er is een grote eensgezindheid over de sfeer en de uitstraling van het Ginneken. Als de Ginnekense volkvertegenwoor diging er in slaagt om alle neuzen dezelfde kant op te laten staan dan staat het Ginneken veel sterker in het waarborgen en bewaken van het dorpse karakter van de buurt.

17

• Onderzoek hoe de ruimte voor parkeerplaatsen beter kan worden benut. De bewoners hebben het er over gehad om dit zelf op te pikken door NHTV studenten in te schakelen om het parkeerprobleem te bestuderen.

Groen

• Het groen in de wijk is een kostbaar goed. Behoudt en onderhoudt het bestaande groen. Het verdient aanbeveling om de kwaliteit van het groen te verbeteren. Hier kunnen ook bewoners een rol in spelen. Er zijn buurtbudgetten die daar eventueel voor kunnen worden aangesproken. Een leuk idee is om de tuinen een keer open te stellen voor buurtgenoten. Ginneken = Ginneken heeft dit al eens georganiseerd. Dat zou best in de herhaling kunnen.

Horeca

• De bewoners willen het huidige horeca aanbod behouden en niet uitbreiden. • Duidelijke regels toegespitst op de aard van het Ginnekens centrum en niet het stadscentrum.

Communicatie met bewoners

• Laat de bewoners zien dat hun inbreng serieus wordt genomen en geef aan welke keuzes worden gemaakt. Zorg voor transparantie en vertrouwen. Leg uit wat de achtergrond van bepaalde beslissin gen of keuzes is, die niet overeenkomstig de voorkeur van bewoners uitpakken. Sommige bewoners geven aan dat ze best bereid zijn om zich in te zetten voor de wijk als ze maar zeker weten dat de gemeente ook iets doet met hun inspanningen. Er is naast enthousiasme onder de bewoners ook veel scepsis over het nut van de moeite die men er in steekt. “Eerst zien en dan geloven” zeggen ze. Het is belangrijk dat de gemeente nu laat zien dat deze manier van communiceren nieuw is en meer inspraak voor de bewoners oplevert. • Contact met bewoners zoeken als er veranderingen op stapel staan. Een goede manier hiervoor is een tijdige waarschuwing op het moment dat er plannen zijn voor een aanzienlijke ontwikkeling of om het bestaande plan aan te passen. Deze persoonlijke aanpak past bij het dorpse karakter van het Ginneken. • Leg de afspraken over de procedure van de ontwikkeling met de bewoners duidelijk vast. • Een kans voor de Gemeente Breda om de betrokkenheid van de bewoners te behouden is met de buurt kijken naar het Schoolakkerplein. Het wordt een echt Ginnekens multifunctioneel plein als iedereen meehelpt met de inrichting. Het profiel is deels al spontaan uit het project gerold!

Bestemmingsplan saamhorigheid Bij ‘dorps’ hoort iets van een gemeenschappelijk gevoel. Dat vind je als je elkaar kent, betrokken bent bij elkaar en samen werkt aan een mooiere en leukere buurt. Zoiets leg je niet in een gemeentelijk bestemmingsplan vast. Maar een bestemmingsplan waar je achter staat kan wel een basis zijn om ook als bewoner te gaan voor meer betrokkenheid. Dat hebben sommige bewoners zo ook letterlijk gezegd. Het project Ginneken 2020 is, zoals aan het begin van dit document al gesteld, tweeledig: naast input voor de gemeente geeft het ook een impuls aan de onderlinge contacten. “Ouderen vinden het belangrijk dat er buurttoezicht is maar dat wordt minder door de komst van veel nieuwkomers die allebei werken en overdag niet thuis zijn. Je kent elkaar niet persoonlijk”, is een belangrijke opmerking. “We moeten iets verzinnen om ze erbij te betrekken”. Een jong stel dat nieuw

16

in een straat kwam wonen was blij verrast doordat ze welkom werden geheten door het buurtcomité. “Misschien is het iets om bordjes met ‘wij zeggen hallo!’ in de straat te hangen?”, is een tip uit de Van Duijvenvoordestraat. Kortom: “nieuwe mensen moeten energie en liefde in de buurt willen steken”, Volgens de bewoners van het Ginneken kun je dat bereiken met het gevoel dat jouw stemt telt: “als ik het gevoel krijg dat de gemeente iets met mijn ideeën doet dan ben ik ook bereid om me in te zetten”. Gesprekken over straatfeesten, buurtborrels en een ‘buurt tamtam’ om de saamhorigheid te bevorde ren zijn legio. Over het soort activiteiten in het Ginneken komt ook wel consensus. Het heeft iets met een bepaalde ‘kwaliteit’ en kleinschaligheid te maken: een antiekmarkt, muziek uit de buurt, de weekmarkt, het jazzfestival en een “niet te yupperige braderie waarbij het straattoneel weer terug komt”, “het mag best wel wat artistieker”. De integratiebus van Liesbeth van Well is al ter sprake geweest en ook het idee van een bewoonster van de burgemeester Passtoorstraat om er een ‘wandelboulevard aan te leggen’ werd tijdens de ontmoetingsreis enthousiast omarmd en gevoed door de buren. Ingeborg Hoevenaars wil in contact komen met alle bewoners die mee willen denken over nieuwe buurtfuncties van het Schoolakkerplein. “We hebben in het Ginneken een schat aan expertise. Er wonen veel hoogop geleide mensen met interessante beroepen. Daar moeten we iets mee doen”, is meer dan eens opge merkt. In dit kader is het ook denkbaar dat bewoners samen gaan kijken naar mogelijkheden in de wijk. Bijvoorbeeld waar nog ruimte is voor spelen, groen of zelfs parkeren. Een voorbeeld in de wijk is de buurttuin achter de Vogelenzanglaan waartoe de bewoners een vrijvallend stukje gemeentegrond wisten te bemachtigen. Veel kun je zelf oppikken. Met de bewoners van de Ploegstraat hebben we gefantaseerd over de Ploegstraat anno 1900. “Wat kun je doen om de straat die monumentale uitstra ling terug te geven?”, werd er gevraagd. “waarom zoek je dat niet uit met de straat?”, was het ant woord. Zoiets is het onderzoeken waard, en al wordt de Ploegstraat uiteindelijk geen beschermd monument of iets dergelijks, het is leuk om er met je buurt aan te werken. Er vloeit allicht iets anders moois uit voort.

Aanbevelingen bewoners

• Voor activiteiten: meld je aan als vrijwilliger bij de Stichting Bruisend Ginneken. Voor jeugdactivitei ten moet je bij Comité Ginneken zijn. • Dien een kleinschalig buurtinitiatief in bij Hart voor je Buurt. • Als je een buurtverbetering wil doorvoeren, maak dan gebruik van de expertise in de wijk en presen teer aan de Gemeente Breda een uitgewerkt plan. Er zijn buurtbudgetten beschikbaar. • Zoek in je straat een vertegenwoordiger die de kwaliteit heeft om een initiatief te dragen zodat het niet bij fantaseren blijft. • Zet je ‘droom’ voor het Ginneken op www.bredamorgen.nl .

Tenslotte… Veel bewoners snappen weinig van de “drie Ginneken verenigingen die er zijn”. Ze geven aan dat ze met de ontmoetingsreis meedoen om onafhankelijk iets van zich te kunnen laten horen. Er is een grote eensgezindheid over de sfeer en de uitstraling van het Ginneken. Als de Ginnekense volkvertegenwoor diging er in slaagt om alle neuzen dezelfde kant op te laten staan dan staat het Ginneken veel sterker in het waarborgen en bewaken van het dorpse karakter van de buurt.

17

18

19

18

19

De gastadressen van de ontmoetingsreisjes Ginneken 2020

Colofon

Projectuitvoering en tekst: B_in motion (Pien Rosmalen en An van Dixhoorn) Ontwerp en opmaak: De Ontwerpers (Marjet van Hartskamp en Peggy Theeuwen) Met dank aan alle bewoners, ondernemers en schoolkinderen die zo enthousiast hebben meegereisd in en meegedacht over hun mooie Ginneken. Extra dank aan de mensen die ons gastvrij thuis ontvingen met koffie, thee, wijn, bier en allerlei heerlijkheden. Het maakte de ontmoetingen nog inspirerender en gezelliger! B_in motion is een Bredaas bureau dat eigenzinnige ontmoetingen organiseert. Persoonlijke gesprekken met bijzondere Bredanaars zetten je tijdens teambuilding, bedrijfs of particuliere uitstapjes even op andere gedachten. Deze ontmoetingen vinden ook op grotere schaal plaats en daarin werken we samen met De Ontwerpers. De creatieve journalistieke en sociale achtergrond van B_in motion en de originele en conceptuele aanpak van De Ontwerpers vormen een succesvolle combinatie. Met een persoonlijke aanpak proberen we zoveel mogelijk bewoners te bereiken om mee te denken over vraagstukken als veiligheid, integratie, herstructurering of de toekomst van hun buurt of woonomgeving. En, minstens zo belangrijk, we zorgen voor meer betrokkenheid bij de buurt, de stad en tussen bewoners onderling.

20

21

De gastadressen van de ontmoetingsreisjes Ginneken 2020

Colofon

Projectuitvoering en tekst: B_in motion (Pien Rosmalen en An van Dixhoorn) Ontwerp en opmaak: De Ontwerpers (Marjet van Hartskamp en Peggy Theeuwen) Met dank aan alle bewoners, ondernemers en schoolkinderen die zo enthousiast hebben meegereisd in en meegedacht over hun mooie Ginneken. Extra dank aan de mensen die ons gastvrij thuis ontvingen met koffie, thee, wijn, bier en allerlei heerlijkheden. Het maakte de ontmoetingen nog inspirerender en gezelliger! B_in motion is een Bredaas bureau dat eigenzinnige ontmoetingen organiseert. Persoonlijke gesprekken met bijzondere Bredanaars zetten je tijdens teambuilding, bedrijfs of particuliere uitstapjes even op andere gedachten. Deze ontmoetingen vinden ook op grotere schaal plaats en daarin werken we samen met De Ontwerpers. De creatieve journalistieke en sociale achtergrond van B_in motion en de originele en conceptuele aanpak van De Ontwerpers vormen een succesvolle combinatie. Met een persoonlijke aanpak proberen we zoveel mogelijk bewoners te bereiken om mee te denken over vraagstukken als veiligheid, integratie, herstructurering of de toekomst van hun buurt of woonomgeving. En, minstens zo belangrijk, we zorgen voor meer betrokkenheid bij de buurt, de stad en tussen bewoners onderling.

20

21

Nota van Uitgangspunten Ginneken

Recommend Documents