Nota Reserves en Voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen 2006

Nota Reserves en Voorzieningen

1 Gemeente Midden-Delfland


1. Inleiding In deze nota wordt stilgestaan bij het te hanteren beleid ten aanzien van reserves en voorzieningen. Doelstelling van deze nota is dan ook om u een beter inzicht te geven in de reserves en voorzieningen van dit moment en voor de besluitvorming in de toekomst. In 2004 zijn er met het verschijnen van de beleidsbegroting 2004 en met de begroting 2005 al een aantal slagen gemaakt om de reserves en voorzieningen van de voormalig twee gemeenten zoveel mogelijk op elkaar af te stemmen. Ook heeft er een herschikking van een aantal reserves en voorzieningen plaatsgevonden. Gelijktijdig (per 1 januari 2004) diende de gemeente voor het eerst te voldoen aan de bepalingen van het Besluit Begroting en Verantwoording 2004. Deze nota heeft dan ook het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 als uitgangspunt.

2. Algemeen kader

2.1. Begrippen Reserves In het Besluit Begroting en Verantwoording 2004 (BBV-2004) staat vermeld in artikel 42 dat het eigen vermogen bestaat uit de reserves en het resultaat na bestemming volgend uit de programmarekening. Het hiervoor bedoelde resultaat dient afzonderlijk zichtbaar opgenomen te worden op de balans als onderdeel van het eigen vermogen. De reserves worden onderscheiden in: • de algemene reserve, • bestemmingsreserves (die dienen om ongewenste schommelingen op te vangen in de tarieven die aan derden in rekening gebracht worden (maar die niet specifiek besteed hoeven te worden(egalisatiereserve)), • overige bestemmingsreserves. Een bestemmingsreserve is een reserve waaraan door de gemeenteraad een bepaalde bestemming is gegeven. Geblokkeerde reserve Naast deze onderverdeling is er nog een onderscheid te maken tussen geblokkeerde en niet-geblokkeerde reserves. Een reserve is (gedeeltelijk) geblokkeerd wanneer de rente die over de reserve berekend wordt geheel of gedeeltelijk ten gunste van de exploitatie gebracht wordt. Immers het aanwenden van die reserve heeft tot gevolg dat het bedrag van de berekende rente lager wordt en dus ook de dotatie aan de exploitatie (“er ontstaat een gat in de begroting”). Stille reserve Verder bestaat er nog de term “stille reserve”. Een stille reserve is een reserve die niet als zodanig zichtbaar is op de balans, maar waarvan de aanwezigheid wel bekend wordt geacht. Met andere woorden het verschil tussen de boekwaarde en de werkelijke waarde van een activa. Bijvoorbeeld het verschil tussen de boekwaarde van een gebouw en de opbrengst van dat gebouw bij verkoop. Voorzieningen Het belangrijkste onderscheid tussen reserves en voorzieningen is dat reserves tot het eigen vermogen behoren en voorzieningen tot het vreemd vermogen. Voorzieningen worden gevormd wegens: a. verplichtingen en verliezen waarvan de omvang op de balansdatum onzeker is, maar welke omvang wel redelijkerwijs kan worden ingeschat. b. Op de balansdatum bestaande risico’s ter zake van bepaalde te verwachten verplichtingen of verliezen, waarvan de omvang redelijkerwijs is in te schatten.



c.

kosten die in een volgend begrotingsjaar zullen worden gemaakt, maar waarvan de oorsprong in het lopende jaar of een voorafgaand jaar ligt en de voorziening moet dienen tot een gelijkmatige verdeling van lasten over een aantal jaren. d. Tot de voorzieningen worden ook gerekend van derden verkregen middelen die specifiek besteed moeten worden. e. Voorzieningen worden niet gevormd voor jaarlijks terugkerende aan arbeidskosten gerelateerde verplichtingen van vergelijkbaar volume (bijvoorbeeld te betalen vakantiegeld). Elke voorziening moet de omvang hebben van de betreffende verplichting of risico. Mutaties in voorzieningen wegens toevoegingen of door vrijval, vloeien dus uitsluitend voort uit het aanpassen aan een nieuw noodzakelijk niveau. De overige mutaties bestaan alleen uit verminderingen wegens aanwending voor het doel waarvoor de voorziening is ingesteld. Voor de bepaling van de juiste omvang van een voorziening is het in overeenstemming met de uitgangspunten van het BBV-2004 en de instructies daartoe van de provincie als toezichthoudend orgaan noodzakelijk te beschikken over beheersplannen. Het begrip beheersplannen moet hier ruim worden gedefinieerd. Het gaat hierbij om een plan op welke wijze de gemeente een bepaald risico wil afdekken (inclusief een onderbouwing van de voorziening gekoppeld aan het risico dat de gemeente op termijn loopt). Toevoegingen aan voorzieningen komen als last in de begroting en de rekening van baten en lasten. De aanwending van de voorziening wordt rechtstreeks ten laste van de voorziening geboekt. Rente mag wettelijk niet worden bijgeschreven, tenzij de voorziening tegen contante waarde is gewaardeerd. De aard en de reden van elke reserve en voorziening dient te worden beschreven en in de balans te worden toegelicht. 2.2. Enkele in het oog springende wijzigingen van de BBV-2004 zijn: -

De wijze waarop toevoegingen en onttrekkingen aan reserves plaatsvinden, is gewijzigd. In de huidige voorschriften is opgenomen dat eerst het resultaat wordt bepaald, voordat dotaties (waaronder rentetoevoeging) en onttrekkingen aan reserves plaatsvinden. Er ontstaan dus twee exploitatiesaldo’s: het resultaat voor bestemming (zonder de mutaties in reserves) en het resultaat na bestemming (inclusief de wijzigingen in reserves).

-

Investeringen moeten onderverdeeld worden in activa met een economisch of maatschappelijk nut. Investeringen met een economisch nut moeten geactiveerd worden en er mogen geen reserves op deze investeringen in mindering worden gebracht (bruto methode). Investeringen met een maatschappelijk nut zouden in principe niet mogen worden geactiveerd maar er mogen wel reserves in mindering op de investering worden gebracht (netto methode). Hierbij moet gedacht worden aan investeringen in de openbare ruimte, zoals wegen en parken. Indien dit zou betekenen dat gemeenten bepaalde noodzakelijke investeringen in de openbare ruimte niet meer kunnen doen, mogen ze – om dit te voorkomen – wel worden geactiveerd, maar dienen ze zo spoedig mogelijk te worden afgeschreven. Overigens blijft ook bij bruto verantwoording van activa, inzet van reserves voor het ( financieel) afdekken van activa mogelijk. Het verschil met de netto-methode is echter dat de verrekening tussen de reserve en de activa plaatsvindt gedurende de gehele gebruiksduur van de investering. Concreet betekent dit dat de afbouw van de reserves parallel loopt met de afschrijvingstermijn van de investering.

-

Zolang de bestemming van een reserve gewijzigd kan worden, is er sprake van een (bestemmings)reserve. Zodra dit niet meer kan, is er sprake van een voorziening. Dit betekent ook dat nog niet bestede middelen van derden voor een specifiek doel, tot de voorzieningen behoren. Dit in tegenstelling tot de Comptabiliteits Voorschriften uit 1995, waar dergelijke middelen nog tot de bestemmingsreserves worden gerekend. Verder heeft de minister in juli 2002 per brief laten weten dat het verboden wordt, voorzieningen of een overlopend passief op de balans op te nemen voor arbeidskosten gerelateerde verplichtingen, zoals de IZA-premies, wachtgeldpremies en vakantiegeld. Het betreft hier jaarlijks terugkerende verplichtingen van vergelijkbaar volume. Wel is het nadrukkelijk vereist dat deze verplichtingen in de begroting en de meerjarenraming worden opgenomen.



Paragraaf weerstandsvermogen Er doen zich ook risico’s voor, die nog niet zo concreet zijn dat er al een bestemmingsreserve of een voorziening voor kan worden gevormd. Op basis van de BBV-2004 dienen deze risico’s in de paragraaf weerstandsvermogen bij de begroting te worden opgenomen. Deze verplichting geldt ook bij de jaarrekening, de paragraaf bevat dan de verantwoording van hetgeen in de overeenkomstige paragraaf in de begroting is opgenomen. Het weerstandsvermogen bestaat uit de relatie tussen enerzijds de weerstandscapaciteit, de middelen en mogelijkheden waarover de gemeente beschikt om niet begrote kosten die onverwachts en substantieel zijn, structureel te dekken en anderzijds alle risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie. Het gaat om die elementen, waarmee tegenvallers eventueel bekostigd kunnen worden, bijvoorbeeld de algemene reserve, maar ook de onbenutte belastingcapaciteit en stille reserves. Resultaatbepaling en resultaatbestemming Ten aanzien van de bepaling en bestemming van het resultaat zijn in het BBV-2004 een aantal zaken aangescherpt. Zo schrijven deze voor dat het (nog) inzichtelijker moet worden op welke wijze het resultaat wordt bepaald en bestemming daarvan moet plaatsvinden. Voor een zuivere resultaatbepaling is het noodzakelijk dotaties en onttrekkingen ten gunste c.q. ten laste van (bestemmings-)reserves via de resultaatbestemming te laten plaatsvinden. Dat wil zeggen dat, zowel bij de begroting als bij de rekening, alle baten en lasten worden verantwoord zonder rekening te houden met toevoegingen en onttrekkingen aan reserves. Bij de bepaling van het saldo voor bestemming worden de mutaties (inclusief rente) in de reserves dus niet meegenomen (= resultaatbepaling). Na de resultaatbepaling zal via de post “mutaties in reserves” aangegeven worden op welke wijze reserves worden ingezet (=resultaatbestemming). Daarna resulteert dit alles in een saldo na bestemming ( voorheen bekend als “het saldo van de begroting cq jaarrekening”). 2.3. Functies van het eigen vermogen De financieringsfunctie Bij de financiering van vaste activa hebben gemeenten in principe de keus uit eigen of vreemd vermogen. Op korte termijn is er in de praktijk vaak niet veel keus. Gemeenten kunnen geen aandelen uitgeven om zo eigen vermogen aan te trekken. Het eigen vermogen moet in de loop der jaren worden opgebouwd door overschotten op de rekening van baten en lasten toe te voegen aan de reserves of via de begroting bedragen in de reserves te storten. Ook kan een gemeente rente bijschrijven op het eigen vermogen. Een andere mogelijkheid om eigen middelen vrij te maken, is door boekwinsten te realiseren op verkoop van vaste activa. Door genoemde methoden kan op langere termijn de omvang van het eigen vermogen worden beïnvloed. Gemeenten kunnen op korte termijn wel gemakkelijk vreemd vermogen opnemen (lenen). Zowel vreemd vermogen als eigen vermogen kan dus worden gebruikt voor de financiering van activa (investeringen). De bufferfunctie De bufferfunctie is de belangrijkste functie van het eigen vermogen van overheidslichamen. Met name de algemene reserve dient als buffer om in bepaalde (onvoorziene) omstandigheden te kunnen worden ingezet om risico’s af te dekken. Dit geldt in feite ook voor reserves met een risicomotief en voor de meeste voorzieningen. De bestedingsfunctie Een gemeente heeft de mogelijkheid geld te sparen voor de uitvoering of bekostiging van een bepaald doel of activiteit om het vervolgens uit te geven. Als de bestemming van een reserve uiteindelijk incidentele uitgaven betreft, spreekt men van een reserve met een bestedingsfunctie. De inkomensfunctie Door het gebruiken van reserves en voorzieningen voor de financiering, wordt op aan derden te betalen rente bespaard. Via de rente-omslag wordt aan alle investeringen rente toegerekend. Voor het gebruik van reserves en voorzieningen komt op deze wijze bespaarde rente beschikbaar. Deze rentebaat kan worden beschouwd als inkomen, als de rente binnen de exploitatie (rekening van baten en lasten) wordt gebruikt als dekkingsmiddel.



2.4. Bespaarde rente Door het vormen van reserves en voorzieningen wordt vermogen afgezonderd. Door de reserves en voorzieningen te gebruiken als interne financieringsmiddel wordt rente bespaard, die anders betaald had moeten worden voor het aantrekken van vreemd vermogen (leningen). Omdat aan alle investeringen rente wordt toegerekend, komt deze bespaarde rente (over de reserves en voorzieningen) feitelijk beschikbaar. Over het totale vermogen (eigen en vreemd vermogen) wordt dus rente berekend. Voor wat betreft de rente over de “eigen financieringsmiddelen” bestaat in principe de keus: - deze rente toe te voegen aan de reserve, of - deze rente ten gunste te laten komen aan de exploitatie (de rekening van baten en lasten). Aanwending van de rente voor structurele exploitatie-uitgaven is echter niet gewenst. Tenzij gelet op de problematiek zoals die beschreven is in de beide notities inzake de financiële structuur van de gemeente (rente stijgt niet met de inflatie, maar de daarmee gedekte uitgaven wel), verdient het aanbeveling om van de geblokkeerde reserves niet de gehele rente ten gunste van de exploitatie te brengen, maar een percentage ter grootte van de inflatie aan de geblokkeerde reserves toe te voegen. Hiermee wordt een waardevaste inkomstenbron gecreëerd. Omdat er nog geen financiële middelen zijn aangewezen om dit te bewerkstelligen, wordt in het kader van de voorliggende nota hiervoor geen concreet voorstel gedaan. Als de rente ten gunste van de exploitatie gebracht wordt ontstaat er een dekkingsprobleem op het moment dat de reserve wordt besteed voor het doel, waarvoor zij was gevormd. De reserve is dan niet meer beschikbaar voor de interne financiering. In feite betekent dit dat de reserve geblokkeerd is.

3. Uitgangspunten

3.1. Algemene uitgangspunten Voordat in deze nota de afzonderlijke reserves en voorzieningen aan de orde komen, dienen eerst (nieuwe) uitgangspunten vastgesteld voor de wijze waarop met reserves en voorzieningen wordt omgegaan. In het algemeen moet hierbij opgemerkt worden dat omdat de gemeenteraad het budgetrecht heeft, wijzigingen in de reserves en voorzieningen altijd een besluit van de gemeenteraad behoeven. 1. Een duidelijke en overzichtelijke indeling van de reserves en voorzieningen. Dit betekent onder andere dat het aantal reserves en voorzieningen beperkt blijft tot de hoogst noodzakelijke. Reserves en voorzieningen dienen onderbouwd te worden. De doelstelling dient helder te zijn, de noodzakelijke omvang alsmede de wijze (en omvang) van stortingen en beschikkingen. Indien er teveel potjes ontstaan (en tot een te grote omvang), bestaat het gevaar dat er onnodig beslag wordt gelegd op gemeenschapsgelden. Deze nota vormt de start van het genoemde uitgangspunt. Echter ook voor toekomstige nieuwe reserves en voorzieningen zal dit uitgangspunt gelden. 2. Instellen nieuwe reserves en voorzieningen. Indien zich de noodzaak voordoet nieuwe reserves en voorzieningen in te stellen, gebeurt dit bij besluit van de gemeenteraad. Het budgetrecht ligt namelijk bij de gemeenteraad. In het raadsbesluit dienen in ieder geval de volgende bestanddelen opgenomen te worden: het doel, de budgethouder, de voeding, de maximale hoogte, de maximale duur en het verloop van de toevoegingen cq. onttrekkingen. 3. Toevoeging en aanwending reserves. In de begroting wordt een zo reëel mogelijk beeld gegeven van de toevoegingen en aanwendingen van de reserves in een bepaald jaar. Nieuwe toevoegingen en aanwendingen worden in principe alleen via tussentijdse rapportages (in de huidige situatie bijvoorbeeld: de voorjaarsnota en de najaarnota) tot stand gebracht. Toevoeging en aanwending van reserves gebeurt bij besluit van de gemeenteraad. 4. Toevoeging en aanwending voorzieningen. Zoals in hoofdstuk 2 al is vermeld, moet een voorziening de omvang hebben van de betreffende verplichting (of risico). De voeding van de voorzieningen vindt plaats via de exploitatie, maar de onttrekkingen geschieden rechtstreeks ten laste van de voorziening. Vanuit dit startpunt is duidelijk dat ook toevoegingen aan voorzieningen een besluit van de gemeenteraad vereisen (normaal gesproken via de begroting of een wijziging daarop). 5. Het reservebeleid dient regelmatig te worden geëvalueerd. In de verordening 212 is hierover bepaald dat de nota reserve en voorzieningen eens in de vier jaar zal worden geëvalueerd en opnieuw ter vaststelling aan de gemeenteraad zal worden aangeboden. Ook tussentijds kan hiertoe aanleiding bestaan (bijvoorbeeld door aanpassing van regelgeving). Bij de jaarlijkse begroting en in de jaarrekening wordt verder aandacht besteed aan het reservebeleid. 5 Gemeente Midden-Delfland


Bij de inwerkingtreding van de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften hoort dit in ieder geval in de paragraaf “weerstandsvermogen” te gebeuren. Verder kan van jaar tot jaar bekeken worden in hoeverre het wenselijk of zelfs noodzakelijk is over te gaan tot vorming van een bestemmingreserve voor een bepaald doel of tot gehele of gedeeltelijke opheffing van bepaalde bestemmingsreserves. 6. Rentebeleid. Jaarlijks wordt bij het opmaken van de uitgangspunten voor de begroting het rentepercentage vastgesteld voor de bespaarde rente over reserves en voorzieningen. Hierbij wordt aansluiting gezocht bij de gemiddelde rente van langlopende geldleningen. Met het vaststellen dat er rente wordt berekend voor het gebruik van reserves en voorzieningen zijn we er echter nog niet. Ook moet besloten worden, wat de bestemming is van deze rente. In het verlengde van wat hierboven is vermeld ten aanzien van geblokkeerde reserves en voorzieningen en het gat in de begroting dat hierbij kan ontstaan, is het van belang de rente in principe niet voor structurele uitgaven in te zetten (zie hiervoor ook de tekst onder kopje 2.4 Bespaarde rente). In het kader van de nieuwe comptabiliteitsvoorschriften is de wijze van verantwoording van de rente in de rekening van baten en lasten gewijzigd. De rentetoevoeging zal moeten worden gezien als een bestemming van het (financieel) resultaat.

3.2. Omvang algemene reserve in relatie tot risico’s In hoofdstuk 2.1. is vanuit de theorie aangegeven wat onder weerstandscapaciteit en weerstandsvermogen wordt verstaan. Weerstandsvermogen is in feite de koppeling tussen de (nog niet afgedekte) risico’s en de mogelijkheden die er zijn om deze af te dekken. Bij het weerstandsvermogen speelt de algemene reserve een belangrijke rol. De algemene reserve dient als buffer voor het opvangen van risico’s en eventuele tekorten bij de jaarrekening. Overigens heeft in de praktijk de algemene reserve in onze situatie ook de functie van een reserve voor het uitvoeren van incidentele zaken. Het rijk en de provincie Zuid-Holland hanteren geen voorschriften omtrent de noodzakelijke hoogte van een dergelijke buffer. Ook zijn er geen algemene rekenmethoden, waarmee de noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen kan worden bepaald. Wel zijn er in het land verschillende benaderingswijzen om dit probleem op te lossen: - een koppeling met de algemene uitkering uit het gemeentefonds; - een normbedrag per woonruimte of per inwoner; - een percentage van de totale omzet van de gemeente. Sommige provincies geven minimumnormen voor de algemene (vrij besteedbare) reserve, waarbij een percentage wordt genomen van de algemene uitkering uit het gemeentefonds vermeerderd met de inkomstenmaatstaf OZB. Bij zogenaamde “artikel 12 gemeenten” geldt een vrij te laten drempel van 2% van de algemene uitkering, de OZB-capaciteit en de verfijningsuitkeringen. Dit bedrag mag een aanvullendeuitkeringsgemeente aanhouden als algemene buffer ten behoeve van het opvangen van tegenvallers. De norm van een bepaald bedrag per woonruimte of per inwoner wordt ook wel toegepast. Veel toegepast is echter aansluiting te zoeken bij de totale omzet van de gemeente. In gemeenten worden percentages van 10 tot 20% van de omzet als noodzakelijke omvang van de buffer gezien, afhankelijk van het risicoprofiel van de gemeente. De gemeente heeft gebruik gemaakt van een onderzoek dat medewerkers van de Hogeschool Rotterdam hebben uitgevoerd naar risico’s die onze gemeente loopt om te bepalen wat het gewenste weerstandvermogen is. Bij het risico-onderzoek is gebleken dat het zinvol is een onderscheid te maken in de “algemene” exploitatie van de gemeente en de grondexploitatie. Bij grondexploitatie dient dan gedacht te worden aan ontwikkeling van gebieden op basis van een bestemmingsplan door aankoop, bewerking en verkoop van grond ten behoeve van particuliere woningbouw of vestiging van bedrijven. Bij grondexploitatie ligt het minder voor de hand de aan te houden buffer voor risico’s te koppelen aan bijvoorbeeld de jaarlijkse omzet. Risico’s bij grondexploitatie houden veel meer verband met de aanwezige voorraden (boekwaarden van gronden) en in de toekomst nog te maken kosten dan met jaarlijkse omzetten.



4. Huidige situatie Midden-Delfland 4.1. Reserves en voorzieningen Zoals al eerder vermeld zijn in de diverse versies van de begroting 2004 tot en met 2007 de reserves en voorzieningen al een aantal keer kritisch bekeken. Een aantal reserves of voorzieningen zijn opgeheven of samengevoegd. De methode van de onderhoudsvoorzieningen uit “oud Maasland” (voor gebouwen en wegen) is losgelaten. De bijbehorende kosten zijn opgenomen in de lopende begroting, deze voorzieningen verdwijnen dus. In de huidige begroting wordt gewerkt met een investerings- en dekkingsreserve. De achterliggende systematiek is met de wijzigingen van het BBV niet duidelijker geworden. Volgens de BBV-2004 mogen investeringen met een maatschappelijk nut immers in principe niet geactiveerd worden. Om toch de lasten van deze investeringen zoveel mogelijk te spreiden over de levensduur van het actief, worden van een aantal maatschappelijke investeringen de kapitaallasten jaarlijks vanuit de dekkingsreserve gedekt. Voorgesteld wordt om de volgende systematiek te hanteren voor de investerings- en dekkingsreserve: Wanneer er door de raad een besluit is genomen over een investering (maatschappelijk of economisch nut) waarbij de inzet van een reserves beoogd was/is voor het afdekken van de jaarlijkse kapitaallasten dan wordt het totale beschikbare bedrag in de investeringsreserve gestort. Wanneer de investering tot uitvoer is gekomen en de eerste kapitaallasten gedekt moeten gaan worden, dan verhuisd het totale bedrag van de investeringsreserve naar de dekkingsreserve. Vanuit de dekkingsreserve worden dan de kapitaallasten gedekt zodat daar inzichtelijk blijft wat het totale budget was, hoeveel er aan kapitaallasten al gedekt is en wat er nog beschikbaar is. Er is gekeken of alle reserves en voorzieningen wel het juiste etiket hebben of dat er misschien geschoven moet worden onderling. Dit is met name van belang voor het wel of niet mogen toevoegen van de rente. Hieronder zijn alle reserves en voorzieningen individueel opgenomen. Bij elke voorziening of reserve staat aangegeven wat er wel of niet gewijzigd zou moeten of kunnen worden. Volgens het BBV is het ook verplicht de aard en de reden voor het instellen van een reserve of voorziening duidelijk te formuleren.

4.2. Rente De manier waarop de rente tot nu toe nu berekend en toegerekend wordt is te lezen in de programmabegroting 2007 (bladzijde 87 en verder). Al eerder is al gemeld dat het toevoegen van bespaarde rente aan de exploitatie bij voorkeur niet structureel gebeuren moet tenzij het bewust geblokkeerde reserves betreft, omdat anders bij het aanwenden van de betreffende reserve er een gat in de begroting ontstaat. 4.3. Algemene reserve De algemene reserve is een belangrijk onderdeel van het weerstandsvermogen. Bij het weerstandsvermogen kan een onderscheid gemaakt worden in incidentele en structurele weerstandscapaciteit. Met incidentele weerstandscapaciteit wordt het vermogen bedoeld waarmee calamiteiten en andere eenmalige tegenvallers op te kunnen vangen zonder dat dit invloed heeft op de voortzetting van taken op het geldende niveau. Met structurele weerstandscapaciteit worden de middelen bedoeld die permanent ingezet kunnen worden om tegenvallers in de lopende exploitatie op te vangen zonder dat dit ten koste gaat van de uitvoering van de bestaande en toekomstig vastgelegde taken. De omvang van de gewenste weerstandscapaciteit voor (eenmalige) risico’s (bijv. grondexploitatie, grote projecten) is door de Hogeschool Rotterdam in beeld gebracht. Uit het eindrapport van de Hogeschool Rotterdam blijkt dat de gewenste hoogte van de algemene reserve voor onze gemeente uitkomt op € 2,47 miljoen.

Advies: • •

Akkoord te gaan met de voorgestelde uitgangspunten voor reserves en voorzieningen; Naar aanleiding van het rapport van de Hogeschool Rotterdam de gewenste hoogte van de algemene reserve op 2,47 miljoen bepalen; 7

Gemeente Midden-Delfland


• • • •

De reserve Sociale woningbouw te laten vrij vallen aangezien er geen regeling meer aan ten grondslag ligt (ad € 22.766) en het saldo te storten in de Algemene reserve. Het saldo van de reserve Opbrengst eigen graven (€ 21.860) conform de begroting 2007 vrij te laten vallen in 2007. De voorziening Tijdelijke stimuleringsregeling vrijwilligersbeleid te laten vervallen. De voorziening is leeg en niet meer nodig. Het in stellen van een voorziening Wachtgelden wethouders om een duidelijke splitsing te creëren tussen de pensioenen (is al een voorziening voor) en wachtgelden van de (voormalig)wethouders.



•

5. Reserves en voorzieningen

A. Algemene reserve

Naam

Algemene reserve

Budgethouder

Afdelingshoofd financiën

Aard en doel Saldo per 1 jan. 2006

Algemene reserve heeft als doel een bufferfunctie voor het opvangen van risico’s en eventuele tekorten op de jaarlijkse begrotingsuitvoering. € 1.680.847

Benodigd saldo

€ 2.470.000

Dotatie Rentebijschrijving

Rente wordt toegevoegd

Bijzonderheden

Deze reserve is niet geblokkeerd.

Voorstel:

Creëren en behouden van een vrij besteedbare algemene reserve op een hoogte van € 2.470.000.

B. Bestemmingsreserves voor egalisatie van tarieven

Naam

Egalisatiereserve afvalstoffenheffing

Budgethouder

Afdelingshoofd Openbare Werken

Aard en doel

Het via storten of onttrekken van het verschil tussen reinigingskosten (incl. BTW) en afvalstoffenheffing egaliseren van de kosten cq. tarieven. € 118.103 (negatief)

Saldo per 1 jan. 2006 Benodigd saldo

Een positief bedrag, circa 10% van de jaarlijkse kosten om jaarlijkse fluctuaties te kunnen opvangen.


De rente wordt volledig toegevoegd

Bijzonderheden

Door middel van het aangenomen voorstel bij de begroting 2006 om de tarieven jaarlijks met 7,5% te laten stijgen, kan er vanaf 2009 weer gestort worden in deze reserve. Daardoor zal de reserve op de lange termijn weer een positief saldo laten zien. Deze reserve is niet geblokkeerd. Geen wijzigingen.

Voorstel:



Naam

Egalisatiereserve rioolrechten

Budgethouder

Afdelingshoofd Openbare Werken

Aard en doel

Het via storten of onttrekken van het verschil tussen reinigingskosten (incl. BTW) en rioolrecht egaliseren van de kosten cq. tarieven € 623.000 (negatief)


Een positief bedrag, circa 10% van de jaarlijkse kosten om jaarlijkse fluctuaties te kunnen opvangen.



Bijzonderheden

Door middel van het aangenomen voorstel bij de begroting 2006 om de tarieven jaarlijks met 10% te laten stijgen, kan er vanaf 2009 weer gestort worden in deze reserve. Daardoor zal de reserve op de lange termijn weer een positief saldo laten zien. Deze reserve is niet geblokkeerd Geen wijzigingen.

Voorstel:

C. Overige bestemmingsreserves Naam

Nutsreserve

Budgethouder


Aard en doel

Saldo per 1 jan. 2006

Deze reserve is gedeeltelijk extern belegd. Een bedrag van € 7,7 miljoen tegen 8,15% rente (tot 2038), en een bedrag van € 1,4 miljoen tegen 7% rente (tot 2040). Daarnaast is een bedrag van € 100.000 belegd via het Loyalis Garantiefonds. Het resterende deel van de nutsreserve is intern belegd, en dat levert de omslagrente op. Het doel is het creëren van een vaste inkomstenbron voor de exploitatie. € 12.371.693

Benodigd saldo

n.v.t.

Dotatie

Afkoopsommen eigen graven

Rentebijschrijving

De rente wordt volledig ten gunste van de exploitatie gebracht.

Bijzonderheden

Een deel van de reserve is langdurig uitgezet. Deze reserve is geblokkeerd.

Voorstel:

Geen wijzigingen.



Naam

Reserve ontwikkeling Harnaschpolder

Budgethouder


Aard en doel


Een bestemmingsreserve met als doel de dekking van bestuurskosten die voortvloeien uit de ontwikkeling van de polder en waarvoor ex ante gelden vanuit de grondexploitaties beschikbaar zijn gesteld. € 2.816.000

Benodigd saldo

n.v.t.

Dotatie

n.v.t.

Rentebijschrijving

De rente volledig ten gunste van de exploitatie gebracht

Bijzonderheden

Voor 2006 staat er een onttrekking voorzien voor de dekking van de bestuurskosten van € 199.000. Dit bedrag loopt per jaar op met ongeveer € 4.000 tot € 215.614 in 2010 (met deze methode is de reserve in 2018 leeg). Door de onttrekkingen dalen de renteopbrengsten in de daarop volgende jaren. Deze reserve is een geblokkeerde reserve. In de begroting 2007 wordt tot en met 2010 aan deze reserve geld onttrokken. Motivatie is dat voor de ontwikkeling van de Harnaschpolder bestuurlijke inzet noodzakelijk is. Gelet op de eindigheid van deze reserve ligt een geleidelijke afbouw voor de hand.

Voorstel:

Naam

Reserve gemeentehuis

Budgethouder

Gemeentesecretaris


Een bestemmingsreserve met als doel de realisatie van een nieuw gemeentehuis in de kern Schipluiden. € 7.178.969

Benodigd saldo

Nog nader te bepalen.

Dotatie

Rentebijschrijving

Het verschil tussen de berekende rente (3,75% voor 2006) en de prijsstijging (1,7%) van de Investeringsreserve en de voorziening Bijdrage in tekort bedrijvenschap wordt toegevoegd. De rente wordt toegevoegd zoals hierboven beschreven.

Bijzonderheden


Voorstel:

Geen wijzigingen.



Naam

Investeringsreserve

Budgethouder


Aard en doel

Een bestemmingsreserve met als doel de dekking van investeringen waarvan de lasten niet binnen de exploitatie opgevangen kunnen worden. In de begroting wordt aangegeven voor welke investeringen een claim op de reserve wordt gelegd. Zodra tot de uitvoer van een investering besloten is, gaat het gehele bedrag over naar de dekkingsreserve. Van daar uit worden (naar gelang wat voor soort investering het is maatschappelijk nut of econmisch nut) de lasten gedekt. Opgebouwd uit diverse bedragen (zie staat van reserves en voorzieningen) met een saldo van € 15.518.940

Saldo per 1 jan. 2006 Benodigd saldo Dotatie Rentebijschrijving

Bijzonderheden

Er wordt een bedrag toegevoegd gelijk aan de prijsstijging (1,7%) de rest van de berekende rente wordt toegevoegd aan de reserve gemeentehuis. De kapitaallasten van verschillende investeringen komen ten laste van de dekkingsreserve. Deze reserve is niet geblokkeerd.

Voorstel:

Geen wijzigingen

Naam

Reserve gras voor glas

Budgethouder

Afdelingshoofd ontwikkeling


Een bestemmingsreserve met als doel beleid en plannen te ontwikkelen voor sanering van glasopstanden. € 218.552

Benodigd saldo

n.v.t.



Bijzonderheden

Voorstel:

Deze reserve heeft een relatie met het bouwgrondcomplex Ruimte voor ruimte. Momenteel is overleg gaande met de provincie over de mogelijke voorwaarden voor de ruimte voor ruimteregeling. Deze reserve is niet geblokkeerd. Geen wijzigingen.

Naam

Reserve sociale woningbouw

Budgethouder

Afdelingshoofd BMH

Aard en doel

Een bestemmingsreserve met als doel de dekking van bijzondere uitgaven in het (brede) kader van verhuiskostenvergoeding aan ouderen. € 22.766

Saldo per 1 jan. 2006 Benodigd saldo Dotatie



Rentebijschrijving

De rente wordt volledig toegevoegd.

Bijzonderheden


Voorstel:

Deze reserve kan vrij vallen aangezien er geen regeling meer aan ten grondslag ligt. Het afgeraamde bedrag toe te voegen aan de algemene reserve.

Naam

Reserve kinderopvang

Budgethouder

Afdelingshoofd inwonerszaken

Aard en doel


Een bestemmingreserve met als doel het opvangen van toekomstige kosten bij de inrichting van de voorzieningen voor kinderopvang in de MFA € 260.153

Benodigd saldo

n.v.t.

Dotatie

n.v.t.

Rentebijschrijving

De rente wordt volledig toegevoegd.

Bijzonderheden

Deze reserve is niet geblokkeerd. De verwachting is dat in 2007 deze reserve in een keer ingezet wordt (bij de oplevering van het gebouw voor de kinderopvang in de MFA) en daarna opgeheven kan worden.

Voorstel:

Geen wijzigingen.

Naam

Reserve monumenten

Budgethouder

Afdelingshoofd BMH

Aard en doel


Een bestemmingsreserve met als doel het egaliseren van overschotten en tekorten op het jaarlijkse subsidiebudget voor gemeentelijke monumenten en het subsidieëren van eigenaren van een monument op basis van de subsidieverordening. € 296.762

Benodigd saldo

N.v.t.


Jaarlijks het saldo van de lasten en baten voor gemeentelijk monumenten. De rente wordt volledig toegevoegd

Bijzonderheden


Voorstel:

Geen wijzigingen.

Naam

Reserve opbrengst eigen graven

Budgethouder

Afdelingshoofd openbare werken


Een bestemmingsreserve met als doel de uitbreiding algemene begraafplaats Maasland en sanering asbesthoudende grond. € 50.023

Benodigd saldo

Nvt



Dotatie

Nvt

Rentebijschrijving


Bijzonderheden


Voorstel:

In de begroting van 2007 wordt voorgesteld nu het project is afgerond het restant ad. € 21.860 vrij te laten vallen ten gunste van de exploitatie.

Naam

Egalisatiereserve BTW-compensatiefonds

Budgethouder


Aard en doel

Het bedrag dat van het rijk is ontvangen voor o.a. het BTW-bestanddeel in oude investeringen vanaf 2004 gedurende 10 jaar ten gunste van de exploitatie laten komen. € 913.852

Saldo per 1 jan. 2006 Benodigd saldo Dotatie Rentebijschrijving

Voorstel:

M.i.v. 2005 wordt de rente volledig ten gunste van de exploitatie gebracht Bij de behandeling van de begroting 2005 is de onttrekking extra verhoogd met € 100.000 in 2005, welk bedrag met € 25.000 per jaar afloopt tot nihil in 2009. De rente en de onttrekkingen tezamen bedragen in 2006 € 233.933, en loopt af tot € 110.139 in 2010 (en verder dalend in de jaren daarna). Deze reserve is geblokkeerd. Geen wijzigingen, reserve eindigt in 2013.

Naam

Reserve eigen risico verzekeringen

Budgethouder

Afdelingshoofd BMO

Aard en doel


Het afdekken van het eigen risico dat genomen is bij de opstal- en inboedelverzekering en het dekken van schadekosten van niet verzekerde zaken. € 111.883

Benodigd saldo

Nvt

Dotatie

Jaarlijks wordt een bedrag van € 3.630 toegevoegd.

Rentebijschrijving


Bijzonderheden


Voorstel:

Geen wijzigingen.

Bijzonderheden



Naam

Dekkingsreserve

Budgethouder


Aard en doel

Het ten gunste van de exploitatie compenseren van de kapitaallasten van daartoe door de raad aangewezen (grote) investeringen. Dit komt vanaf 1-1-2001 in de plaats van dekking ineens van investeringen uit reserves (veelal investeringen met een maatschappelijk nut). € 5.555.442

Saldo per 1 jan. 2006 Benodigd saldo Dotatie Rentebijschrijving Bijzonderheden

De volgende investeringen zijn daartoe o.a. aangewezen:

Voorstel:

Reconstructie Vlaardingse kade Noodlokalen scholen Den Hoorn Ontwikkeling kern Den Hoorn Onderzoeks-/voorbereidingskosten MFA Den Hoorn Aankoop schoolwoningen (8 lokalen) (€ 2 milj. 40 jr.) Deze reserve moet bezien worden in samenhang met de investeringsreserve. Deze reserve is geblokkeerd. Geen wijzigingen

Voorzieningen: Naam

Voorziening oninbare posten

Budgethouder



Een voorziening met als doel het opvangen van oninbare verklaarde posten van debiteuren. € 322.071

Benodigd saldo

€ 322.071

Dotatie

-

Rentebijschrijving

Er wordt geen rente toegevoegd.

Bijzonderheden

Deze voorziening moet bezien worden in samenhang met de post Overige vorderingen op de balans.

Voorstel:

Geen wijzigingen.

Naam

Voorziening gewezen personeel

Budgethouder



Het dekken van de uitkeringen en pensioenen aan voormalig personeelsleden. € 168.554

Benodigd saldo

Is bepaald cq. berekend op basis van bekende (FPU)verplichtingen. 15



Dotatie

n.v.t.

Rentebijschrijving

Er wordt geen rente toegevoegd.

Bijzonderheden

Voorstel:

Als sprake is van nieuwe verplichtingen jegens personeelsleden, wordt eenmalig het benodigde bedrag in de voorziening gestort. Dat is dan een bedrag ten hoogte van de totale jaarlijkse verplichtingen. Geen wijzigingen.

Naam

Voorziening pensioenen voormalig wethouders

Budgethouder


Aard en doel

Het dekken van pensioenen aan voormalig wethouders.


€ 904.245

Benodigd saldo Dotatie Rentebijschrijving

Er wordt rente toegevoegd ter hoogte van de loonstijging.

Bijzonderheden

Voorstel:

Deze voorziening is op basis van contante waarde, dus een rentetoevoeging is toegestaan. Elk jaar wordt op basis van externe actuariële berekeningen bezien of de hoogte van de voorziening nog toereikend is. Geen wijzigingen.

Naam

Voorziening wachtgelden wethouders

Budgethouder

Afdelingshoofd Financiën


Het dekken van de kosten van wachtgelduitkeringen aan voormalig wethouders. €0

Benodigd saldo

€ 196.439

Dotatie

€ 196.439 (voorstel in de najaarsnota 2006)

Rentebijschrijving

Er wordt rente toegevoegd ter hoogte van de loonstijging.

Bijzonderheden

Voorstel:

Deze nieuwe voorziening is gebaseerd op de wachtgeldberekeningen van twee voormalig wethouders. Volgens de huidige berekening loopt de voorziening in 2010 af. Deze voorziening is op basis van contante waarde, dus een rentetoevoeging is toegestaan. Elk jaar wordt bezien of de hoogte van de voorziening nog toereikend is. Besluiten tot het instellen van deze voorziening.

Naam

Voorziening bijdrage in tekort Bedrijvenschap

Budgethouder

Afdelingshoofd ontwikkeling

Aard en doel

Geformaliseerde maximale bijdrage in het tekort.


€ 1.877.360

Benodigd saldo 16 Gemeente Midden-Delfland



Bijzonderheden Voorstel:

Prijsstijging van 1,7% wordt toegevoegd gebaseerd op de indexering van de overeenkomst t.a.v. het maximale gemeentelijk aandeel in het tekort van het Bedrijvenschap (oorspronkelijk ƒ 4.000.000). Het overige deel van de berekende rente wordt toegevoegd aan de reserve gemeentehuis. De ontwikkelactiviteiten van het bedrijvenschap Harnaschpolder eindigen eind 2013 (GREX 2013) Na beëindiging van de ontwikkelactiviteiten van het bedrijvenschap kan deze voorziening worden opgeheven.

Naam

Voorziening tijdelijke stimuleringsregeling vrijwilligersbeleid

Budgethouder

Afdelingshoofd Inwonerszaken


Extra gelden voor het stimuleren van het voeren/maken van beleid voor vrijwilligers. €0

Benodigd saldo

Nvt

Dotatie

Nvt

Rentebijschrijving

Er wordt geen rente bijgeschreven.


Deze voorziening is leeg en kan nog dit jaar vervallen.

Naam

Voorziening bekostigingsbesluit Inburgering Nieuwkomers

Budgethouder


Aard en doel


Deze voorziening is gebaseerd op artikel 59a van de (toekomstige) Wet Inburgering. Het doel van deze voorziening is het kunnen bekostigen van het aanbieden van inburgerings-programma’s aan anderen dan nieuwkomers. € 156.651

Benodigd saldo

Nvt

Dotatie

Nvt

Rentebijschrijving


Bijzonderheden

Onder de wet Inburgering blijft de rechtskracht van artikel 59a behouden. Er is een kans op een terugbetalingsverplichting als de wettelijke doelstelling, de bijdrage aan programma’s aan oudkomers, niet gehaald wordt. Geen wijzigingen.

Voorstel:

Naam Budgethouder Aard en doel

Voorziening regeling kinderopvang en buitenschoolse opvang alleenstaande ouders Afdelingshoofd inwonerszaken Dit is een voorziening die gebaseerd is op een regeling kinderopvang en buitenschoolse opvang van alleenstaande ouders uit de voormalige Wet kinderopvang. 17




€ 10.296

Benodigd saldo

Nvt

Dotatie

nvt

Rentebijschrijving


Bijzonderheden

Voorstel:

In het jaar 2006 wordt een laatste afrekening verwacht, na het betalen daarna kan deze voorziening opgeheven worden. Terugbetalingsverplichting is aanwezig maar omdat de betaling € 10.296 is, is deze regeling niet van toepassing. Na laatste betaling kan de voorziening opgeheven worden.

Naam

Voorziening fonds Werk en Inkomen

Budgethouder


Aard en doel


Deze voorziening is met de nieuwe Bijstandswet ingesteld. Wanneer er in enig jaar meer van het rijk ontvangen is voor het fonds Werk en Inkomen mag dit geld in een voorziening gestort worden. In het daaropvolgende jaar wordt het bedrag verrekend of krijgt de gemeente minder uitbetaald en moet het overschot uit het voorgaande jaar ingezet worden. € 30.583

Benodigd saldo

Nvt

Dotatie

Nvt

Rentebijschrijving



Terugbetalingsverplichting is aanwezig en wordt dmv verrekening in latere jaren opgelegd. Geen wijzigingen.

Naam

Voorziening werkdeel Wet Werk en Bijstand

Budgethouder


Aard en doel


Deze voorziening is met de nieuwe Bijstandswet ingesteld. Wanneer er in enig jaar meer van het rijk ontvangen is voor het werkdeel Werk en Bijstand mag dit geld in een voorziening gestort worden. In het daaropvolgende jaar wordt het bedrag verrekend of krijgt de gemeente minder uitbetaald en moet het overschot uit het voorgaande jaar ingezet worden. € 226.954

Benodigd saldo

N.v.t.

Dotatie

N.v.t.

Rentebijschrijving


Bijzonderheden

Terugbetalingsverplichting is aanwezig en wordt dmv verrekening in latere jaren opgelegd. Geen wijzigingen.

Voorstel:



Naam

Voorziening geluidskaart

Budgethouder

Afdelingshoofd BMH

Aard en doel


Deze voorziening is gebaseerd op een subsidie verkregen van het Ministerie van VROM, die tot doel heeft de gemeenten te compenseren voor de kosten voor het maken een geluidskaart. € 29.137 (er zijn al nota’s van betaald)

Benodigd saldo

€ 64.000

Dotatie

4 Jaarlijkse subsidie van € 16.000, startjaar 2003.

Rentebijschrijving


Bijzonderheden

In 2007 wordt het laatste bedrag aan subsidie ontvangen.

Voorstel:

Nadat alle nota’s voor het opstellen (door derden) van de geluidskaart zijn betaald kan de voorziening opgeheven worden.

Naam

Voorziening onderhoud wegen

Budgethouder

Afdelingshoofd Openbare werken

Aard en doel

Onderhoud van wegen in de kern Maasland.


€ 260.000

Benodigd saldo

Nvt.

Dotatie

Nvt.

Rentebijschrijving


Bijzonderheden

Dit geld is bedoeld voor werkzaamheden aan de Burgerweg te Maasland. De werkzaamheden worden naar verwachting in 2006 afgerond. Na afronding van de werkzaamheden en het betalen van de nota’s kan deze voorziening worden opgeheven.

Voorstel:

Naam

Voorziening Investering Stedelijke Vernieuwing (ISV)

Budgethouder

Afdelingshoofd BMH

Aard en doel

Voorziening ten behoeve van restantgelden met betrekking tot de bijdrage van de provincie Zuid-Holland inzake geluidssanering ISV eerste en tweede tijdvak. Het verzoek om het restant van ISV 1 toe te voegen aan ISV 2 is goedgekeurd door de provincie. € 31.164 is restant ISV 1



Jaarlijks (2005-2009) ontvangt de gemeente een voorschot van € 18.800 (80% van het totaalbedrag van € 94.000). Na afrekening in 2009 wordt de laatste 20% mogelijk uitgekeerd. Afhankelijk van de restantgelden (inkomsten - uitgaven) in de lopende jaren t/m 2009. Er wordt geen rente bijgeschreven.


Na afloop van de projecten wordt verantwoording afgelegd richting de provincie over de resultaten en de financiën. Een mogelijke terugbetalingsverplichting rust op deze gelden.




Nota Reserves en Voorzieningen

Recommend Documents