Normaal en vertrouwd wonen én leven met dementie
Een dementievriendelijke gemeenschap, in een dementievriendelijke omgeving
Het Vertrouwde Dorp Selectiedocument Mozaïek Putterhaag gemeente Houten, 2 november 2015
INHOUDSOPGAVE I.
II.
Inleiding
4
Het Vertrouwde Dorp: Een uniek woonzorgconcept Een Houtens initiatief
4 4
Het Vertrouwde Dorp
8
A. Planvisie en programmatische toevoeging 'Individueel wonen' in een dementievriendelijke leefgemeenschap én omgeving Onderscheidend vermogen: méér persoonlijk maatwerk PGB woonvoorziening - Scheiden wonen en zorg Doelgroep Gebouw Duurzaamheid Riolering, kabels en leidingen, heien Elektronische hulpmiddelen Levensloopbestendig
8 8 9 11 11 11 16 18 18 19
B. Maatschappelijke betrokkenheid Vraaggestuurd ontwikkelen en participatie Eindgebruiker in beeld Krachtenveldanalyse Participatieplan en invloed stakeholders
20 20 20 24 24
C. Financieel verdienvermogen Grondopbrengst Financiering bouw Financiering Het Vertrouwde Dorp
28 28 28 28
D. Kwaliteit publieke ruimte Buitenruimte Gemeentelijk onderhoudsareaal en uitbreiding perceel Speelplaatsvoorziening Parkeeroplossing Verkeersstructuur Optie De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum Groen en bestaande bomenstructuur
29 29 29 30 30 31 32 32
III.
Opties Maatschappelijke voorzieningen
33
Samenwerking Het Vertrouwde Dorp, De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum a. Aanbod optie Ontmoetingscentrum b. Aanbod optie De KrachtFabriek
33 36 38
2
BIJLAGE BAND 1 1a: Selectieleidraad Mozaïek Putterhaag 1a-1 Bijlage 1 Checklist 1a-2 Bijlage 3 Uniforme Eigen Verklaring en Uittreksel KvK 1a-3 Bijlage 4 Volmacht tekeningsbevoegdheid 1a-4 Bijlage 5 Conformiteitenlijst 1a-5 Bijlage 6 Prijsinvulformulier 1a-6 Bijlage 6.1 Verklaring garantstelling 1a-7 Bijlage 6.2 Bouwrijp maken
43 44 45 59 60 61 62 63
1b: Selectiedocument Het Vertrouwde Dorp 1b-1 Parkeerbalans Ontwikkeling "Het Vertrouwde Dorp” 1b-2 Emailbericht Wout Schut (De KrachtFabriek), “Intentie tot samenwerking” 1b-3 Brief Ilonja Hovers (Uitwerking), “Positieve intentie samenwerking met Het Vertrouwde Dorp 1b-4 Email Bomengroep de Haag, steun voor Het Vertrouwde Dorp 1b-5 Materiaalkeuze De KrachtFabriek 1b-6 Referentieprojecten
64 65 74 76 77 78 79
BIJLAGE BAND 2 Vertrouwelijke documenten (worden niet openbaar gemaakt) 2a Bouwrijp maken – Offerte Sloopwerkzaamheden 2b Exploitatielasten Het Vertrouwde Dorp 2c Exploitatielasten Ontmoetingscentrum 2d Exploitatielasten De KrachtFabriek 2e Financiële onderbouwing Het Vertrouwde Dorp concept
81 82 84 85 86 87
3
I. INLEIDING
realiseren. Dit doen wij door het realiseren van een vernieuwend concept van 'individueel wonen' in een dementievriendelijke gemeenschap en omgeving.
Het Vertrouwde Dorp: Een uniek woonzorgconcept Wij zijn verheugd deel te nemen aan de selectie van de herontwikkeling van basisschool Het Mozaïek – De Haag in de wijk De Haag te Houten. Voor u ligt ons plan van Het Vertrouwde Dorp. Het Vertrouwde Dorp betreft een particulier kleinschalige PGB woonzorglocatie met 24 woningen voor mensen met dementie, waar wij als zorgondernemersechtpaar bij zullen gaan wonen. Het biedt voor een grote groep ouderen in de gemeente Houten een uniek, vernieuwend en volwaardig alternatief voor de reguliere verpleeginstellingen. In de gemeente Houten is nog geen PGB wooninitiatief voor mensen met dementie aanwezig. Dit betekent een vergroting van de keuzemogelijkheden voor haar inwoners. Daarbij biedt ons woonzorgconcept een kwalitatieve aanvulling op de huidige woningvoorraad en het zorgaanbod. Het aantal dementerenden in Nederland zal de komende 25 jaar (2040) zijn verdubbeld. De gemeente Houten zal volgens Alzheimer Nederland in dezelfde periode een nog veel sterkere groei doormaken, namelijk een meer dan verdrievoudiging(!) van het aantal inwoners met dementie. Figuur 1: Sfeerimpressie voorzijde Het Vertrouwde Dorp
In de selectieleidraad Mozaïek Putterhaag geeft de gemeente Houten aan: De gemeente is op zoek naar een voor Houten nieuwe toevoeging aan het Houtense woonareaal. Zoals eerder genoemd moet de doelgroep in ieder geval ‘ouderen’ zijn, maar hierbinnen zijn natuurlijk talloze varianten mogelijk (specifieke doelgroep, zorgaspecten etcetera). De gemeente wil zich laten verrassen door een voor Houten nieuw concept waarmee natuurlijk rekening wordt gehouden met de eindgebruiker. Het Vertrouwde Dorp speelt in op bovenstaande wens van de gemeente. Wij willen de gemeente Houten graag ondersteunen in haar taak om voor haar inwoners met dementie passende huisvesting, begeleiding en zorg te
Een Houtens initiatief Ons initiatief kan met recht een Houtens initiatief genoemd worden. Voor en door Houtenaren. Het sluit aan op de toekomstvisie 'Proeftuin Houten 2025', met belangrijk uitgangspunten: duurzaam, innovatief en kleinschalig. Een initiatief waarbij het wonen en het eigen leven van de mens (in dit geval de oudere met dementie) centraal staat, waarbij de begeleiding en zorg anders, beter, goedkoper en met voldoende aandacht voor bewoners wordt georganiseerd. Een nieuw initiatief waarbij de optie van een bijzondere samenwerking met De KrachtFabriek en realisatie van een Ontmoetingscentrum invulling geeft aan een grote maatschappelijke 4
behoefte. Een unieke samenwerking die leidt tot een 'win-win' situatie voor onze organisaties, bewoners, ‘inspirators’ en deelnemers Ontmoetingscentrum en die kansen biedt tot beleving, meedoen (participatie) en ontmoeting voor vele (bijzondere) doelgroepen in de gemeente Houten. Wij, Johanna en Theo Castrop, wonen vanaf 1999 met onze twee kinderen met heel veel plezier in de gemeente Houten. Enthousiaste reacties over het woonzorgconcept uit ons sociaal en professioneel netwerk, leverde al snel spontaan een ‘zwaan kleef aan’ reactie op van mensen woonachtig of werkzaam in de gemeente Houten. Mensen die geïnspireerd zijn geraakt, betrokken willen zijn bij onze droom en inmiddels met ons meedoen. Het zijn deskundigen en adviseurs op het gebied van huisvesting, bouw, financiën, medische zorg, dementiezorg, parkeren en verkeer, vormgeving, etcetera. Allemaal mensen met een warm hart voor mensen met dementie.
Johanna & Theo Castrop Het Vertrouwde Dorp
Samen hebben we als verpleegkundigen en gezondheidswetenschapper een brede ervaring in de gezondheidszorg. Theo is de afgelopen 20 jaar met name als locatiemanager in de (reguliere en particuliere) ouderenzorg met thuiszorg werkzaam geweest. Johanna heeft een brede ervaring in het ziekenhuis, particuliere zorg bij mensen thuis (24-uurs zorg) die terminaal of dementerend zijn. Inmiddels heeft Johanna, inclusief de opstartfase, al ruim vijf jaar als coördinator mede vorm mogen geven aan Hospice Kromme Rijnstreek in Houten. Ons idealisme, passie en gedrevenheid in combinatie met onze persoonlijke ontwikkeling en ervaring, maakt dat wij nu onze lang gekoesterde droom willen gaan verwezenlijken. Niet alleen voor ons zelf, maar vooral ook voor de kwetsbare groep ouderen die leiden aan dementie en voor hun familieleden en mantelzorgers. De aanbestedingsprocedure hebben wij voor eigen rekening en risico gedaan.
5
Plangebied Mozaïek Putterhaag Figuur 2: Locatie Mozaïek, inclusief groenstrook met speelplaats
Figuur 4: Situatietekening bestaande omgeving Mozaïek Putterhaag
Figuur 3: Situatietekening bassischool Mozaïek in relatie tot omgeving en park
Figuur 5: Nieuwe situatie Het Vertrouwde Dorp
6
Perspectief Het Vertrouwde Dorp
Figuur 6: Perspectief vanuit Schonenburgspad / parkzijde
Figuur 8: Perspectief vanuit Putterhaag / parkzijde
Figuur 7: Perspectief vanuit hoek Putterhaag en Wielewaalhaag
Figuur 9: Perspectief bovenaanzicht vanuit parkzijde-Putterhaag
7
II. HET VERTROUWDE DORP A. PLANVISIE EN PROGRAMMATISCHE TOEVOEGING
mogelijkheid met de ouderen 'samen iets te ondernemen'. Natuurlijk kunnen ouderen ook op hun appartement verblijven. Er is toezicht van medewerkers en tevens wordt gebruik gemaakt van slimme sensortechnologie.
'Individueel wonen' in een dementievriendelijke leefgemeenschap én omgeving In tegenstelling tot wat vaak in de reguliere zorgsector ervaren wordt, zien wij de dementerende niet als een eenduidige groep ouderen met dezelfde ziekte. Zoals ieder mens uniek is, is ook iedere dementerende uniek met eigen persoonlijke behoeften, wensen, rituelen, interesses, dagritme, etcetera. Wij vinden het belangrijk dat de eigen manier van wonen en leven van de oudere het uitgangspunt is in Het Vertrouwde Dorp, met maximaal behoud van de eigen keuzevrijheid en privacy. Het Vertrouwde Dorp sluit aan op de toenemende maatschappelijke behoefte van ouderen om zo gewoon en vertrouwd mogelijk te wonen. Onze toekomstige bewoners verhuizen naar een gewone en herkenbare woning. Hiermee wordt de stap om te verhuizen kleiner dan naar een reguliere instelling. Voor de ouderen die behoefte hebben aan een rustige omgeving, wordt een comfortabele, herkenbare prikkelarme omgeving aangeboden met persoonlijke warme aandacht. Zo wordt er voor ouderen die juist behoefte hebben aan activiteiten en huiselijke gezelligheid een meer prikkelrijke omgeving gerealiseerd. Voor hen en ook voor de bewoners die de gehele dag een loopdrang hebben ('de dolers'), is er ook het dorpsplein met de verschillende beleefplekken, -ruimtes en de mogelijkheid om te wandelen. Hier kan men 'zelf op pad gaan en anderen ontmoeten'. De beleefplekken en ruimtes zullen ouderen verleiden om iets te doen of te beleven. Maar het biedt ook de familieleden, mantelzorgers, medewerkers en vrijwilligers de
Figuur 6: Sfeerimpressie dorpsplein "Restaurant De Zwijger"
Een veilige tuin waar men zelfstandig kan wandelen maar bovenal ook een groene omgeving (park) om met ouderen samen te gaan wandelen en de winkels om de dagelijkse boodschappen te doen, zijn voor ons onlosmakelijk verbonden met een dementievriendelijke omgeving! Dit heeft een enorme meerwaarde en maakt dat de locatie Mozaïek Putterhaag voor ons enorm belangrijk is.
8
Figuur 8: Sfeerimpressie dorpsplein "Rietveldhuis"
Onderscheidend vermogen: méér persoonlijk maatwerk Figuur 7: Dementievriendelijke omgeving, park en winkels in de nabijheid
Het gebouw betreft vijf grote woonhuizen, verbonden door een atrium. Door de vijf verschillende woonhuizen trachten wij de sfeer van een 'dorp' te creëren. Een dorp dat voor mensen vertrouwd en herkenbaar is, waar men elkaar kent, er aandacht voor elkaar is, elkaar helpen als vanzelfsprekend wordt ervaren en er sprake is van een actieve leefgemeenschap. We willen het gevoel creëren van "Het dorp" waar Wim Sonneveld over zong: "Dit dorp, ik weet nog hoe het was....". Onze naam "Het Vertrouwde Dorp" is hiervan afgeleid.
In de afgelopen 10 jaar is er vanuit de hersenkunde veel bekend geworden over de ziekte dementie. Als gevolg van de achteruitgang in het geestelijk functioneren blijken mensen met dementie direct te reageren op hetgeen in hun omgeving gebeurt. Het is dus erg belangrijk een gunstige positief stimulerende omgeving te realiseren. Hierdoor kunnen zij langer prettiger én op een hoger geestelijk niveau leven en functioneren. De omgeving kan door de dementerende als onplezierig worden ervaren, door teveel prikkels (bijv. gejaagdheid of geluid) of juist te weinig prikkels (ernstige verveling en men wacht op wat komen gaat). Dit kan leiden tot angst of stress en blijkt het geestelijk functioneren en welbevinden te verslechteren. 9
Figuur 9: Invloed omgeving op het geestelijk functioneren van een dementerende
Groepswonen voor mensen met dementie is de laatste decennia een dominant woonzorgconcept geworden, zowel in de reguliere als particuliere ouderenzorg. Echter komen er ook steeds meer andere inzichten over deze woonvorm. Bij groepswonen is de situatie voor de één vaak te onrustig of voor de ander juist te stil. Dit komt doordat ouderen, die allemaal verschillende behoeftes aan prikkels en activiteiten hebben, 24/7 met elkaar moeten wonen en veelal slechts één eet- en/of woonkamer hebben met weinig privacy. Meestal is er weinig keuzevrijheid voor bewoners, aangezien de groepsdynamiek en groepsleefstijl leidend is. Medewerkers ervaren vaak onvoldoende randvoorwaarden om aan alle verschillende behoeftes van bewoners binnen de groep invulling te geven.
er verschillende algemene eet- en woonruimtes, beleefplekken en – ruimten zijn die aansluiten op de gewenste prikkelbehoefte, het dorpsplein om ‘alleen op pad te gaan en anderen te ontmoeten’, of 'samen met anderen iets te ondernemen', meer medewerkers op zorg piekmomenten aanwezig zijn voor persoonlijke aandacht en rustige zorg, wij als ondernemersechtpaar extra ondersteuning bieden en 24 uur p.d. bereikbaar zijn, familieleden en mantelzorgers worden ondersteund, begeleid en participeren vrijblijvend mee in de gemeenschap, de buurt, vrijwilligers en scholen (incl. kinderopvang) betrokken zijn ten behoeve van een actieve leefgemeenschap, de optie De KrachtFabriek voor extra activiteiten en beleving zorgt, zoals houtbewerking, techniek, naaiatelier, (moes-)tuin, dieren, etcetera, slimme sensortechnologie de eigen leefwijze en privacy ondersteunt, belevingstuin die veilig en zelfstandig gebruikt kan worden, park en winkels in de nabijheid om te wandelen en boodschappen te doen voor de dagelijkse verse maaltijden.
Ons concept van 'individueel wonen', zoals beschreven, biedt meer mogelijkheden om een positief stimulerende omgeving te creëren, doordat er diverse mogelijkheden zijn persoonlijk maatwerk te bieden, namelijk: ouderen en echtparen een volwaardig 2-kamerappartement `a 50 m2 hebben (vertrouwd en privacy), de eigen woon- en leefwijze uitgangspunt is voor de daginvulling, Figuur 10: Sfeerimpressie dorpsplein volière / bioscoop
10
PGB woonvoorziening - Scheiden wonen en zorg Het Vertrouwde Dorp is een PGB woonvoorziening waarbij de kosten voor wonen en zorg gescheiden zijn. Ouderen betalen zelf maandelijks de huur en servicekosten (full service). Wij richten ons daarbij op het middensegment. De zorg wordt betaald op basis van een Wet langdurige zorg (Wlz, voorheen AWBZ) zorgindicatie (Zorgzwaartepakket/ZZP 4,5 en 7), die omgezet wordt in een Persoonsgebonden budget (PGB). Het Vertrouwde Dorp biedt alle zorg en begeleiding die nodig is voor een waardige, vertrouwde en verantwoorde laatste levensfase. Het is een volwaardig alternatief voor verpleeginstellingen. Bewoners kunnen in principe tot het overlijden in hun eigen huis blijven wonen. Wij zullen daarbij aan alle normen voor verantwoorde zorg voldoen, zoals de Inspectie voor de Gezondheidzorg ook aan reguliere zorginstellingen stelt.
Doelgroep Zoals aangegeven richt Het Vertrouwde Dorp zich op ouderen met beginnende en gevorderde dementie met een WLZ zorgzwaartepakket (ZZP 4,5 en 7). Het betreffen ouderen met geheugenproblemen, soms ook gedragsproblemen, die niet meer zelfstandig kunnen wonen en die intensieve psychogeriatrische zorg, begeleiding en toezicht nodig hebben in een veilige en beschermde omgeving, met medewerkers in hun nabijheid.
van gevelkaders rondom kozijnen, gevelplinten, dakkapellen en kroonlijsten, wordt het individueel karakter van de woonhuizen bekrachtigd. Het versterkt het gevoel van en onze visie op “zo gewoon mogelijk en individueel’ wonen” met een dorpssfeer. De huizen zijn geclusterd en onderling verbonden door een overdekt atrium. De woningen komen uit op een sfeervol ingericht en overdekt dorpsplein met een ‘buitengevoel’. De hoogte van het gebouw is vergelijkbaar met de huizen aan de Putterhaag. Het gebouw betreft: 24 seniorenwoningen (2- kamerwoning à 50 m2, tevens geschikt voor echtparen), algemene eet- en woonkamers, twee bijgebouwen in het atrium (atrium meer dan 500m2) ten behoeve van algemene voorzieningen (keuken, herenkamer, bioscoop, kapsalon, e.d.) en op het 'dorpsplein' een terras, diverse beleefplekken met wandelroute. Tevens is er een woning voor ons gezin (ondernemersechtpaar), aangezien wij bij Het Vertrouwde Dorp gaan wonen en onderdeel willen zijn van de buurt. In het hoofdstuk van “Kwaliteit publieke ruimte” zal nader in worden gegaan op de buitenruimte van de locatie.
Gebouw Het gebouw “Het Vertrouwde Dorp” bestaat uit vijf woonhuizen in landhuisstijl. Omwonenden beschouwen het als een afwisselende en vriendelijke bouwstijl. Door verschil in kleurtoepassingen, de verscheidenheid in afmeting, dakhoogten, dakhellingen en de toepassing 11
Figuur 11: Sfeerimpressie dorpsplein terras "Restaurant De Zwijger"
12
Figuur 12: Impressie bovenaanzicht locatie Het Vertrouwde Dorp
13
Figuur 13: Impressie vooraanzicht Het Vertrouwde Dorp
14
Figuur 14: Impressie Schonenburgspad
15
Duurzaamheid Duurzame onderneming Het samenwerkingsverband tussen Het Vertrouwde Dorp, InterBouwconsult en Ecological-Q staat niet alleen voor duurzaamheid maar vormt een partij die alle aspecten van maatschappelijk verantwoord ondernemen uitdraagt en waarborgt in haar dienstverlening. Met dit samenwerkingsverband koppelen wij de gebruiker aan de belegger en de realiserende partij. Onze basis voor deze ontwikkeling is om een comfortabele, duurzame, en gezonde verblijfsituatie voor ouderen te realiseren. Met onze drive om maatschappelijk verantwoord te ontwikkelen, inspireren en stimuleren wij de gebruikers en bezoekers bovendien om duurzaam te denken en te doen. Het samenwerkingsverband met Het Vertrouwde Dorp, InterBouwconsult en Ecological-Q integreert deze ambitie en visie volledig in alle fasen vanaf initiële ontwerpschetsen tot en met realisatie en exploitatie, waarbij wij in het gehele traject de vertaalslag weten te maken van het gewenste ambitieniveau: een energie neutrale omgeving (energieleverende omgeving is onze ambitie) voor zowel het gebouw als de exploitatie van het gebouw. Duurzaamheidsambitie De ambitie voor het project Het Vertrouwde Dorp aan de Putterhaag te Houten is het 100% sluiten van de materiaalkringlopen, zowel de biologische als de technische kringloop. Door het hanteren van deze beginselen en de ambitie om een BREEAM-NL “Very Good” (drie sterren) certificaat te behalen wordt de milieubelasting beperkt. Maximalisering van de principes van Trias Energetica waardoor het energieverbruik wordt geminimaliseerd en overige behoefte duurzaam wordt opgewekt. Hierbij gaat het niet uitsluitend om het gebouw, ook het minimaliseren van het energieverbruik en CO2-emissie tijdens de bouw, exploitatie en onderhoudsfase worden geminimaliseerd. Echter onze
ambitie beperkt zich niet alleen tot materialen en energie en heeft dus ook zeker betrekking op sociale aspecten, waardoor een gedeelte van het werk wordt uitgevoerd door mensen met een afstand tot de arbeidsmark waardoor minder uitval (van arbeidskrachten) ontstaat. Om bovenstaande ambitie te realiseren hanteert ons samenwerkingsverband een aanpak die is gestoeld op de volgende principes: Circulair: Kringlopen sluiten waardoor materialen na de gebruiksfase of sloop weer terugkeren in de productieketen door middel van upcycling of recycling. Het sluiten van kringlopen vraagt om een slim ontwerp (afvalloos ontwerpen) en duurzaam slopen zodat producenten het materiaal ook kunnen afnemen. In de exploitatie fase wordt getracht middels een grijswatercircuit het spoelen van de toiletten te verrichten. Sociaal: Betrokken partijen zijn leerbedrijven. Zij stellen werkplekken open als leerplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Doordat verschillende partijen in ons samenwerkingsverband deelnemen, ontstaan er “carrièrepaden” om langdurig terug te keren in het werkende leven. Regionaal gebonden: Zowel een circulaire economie als een sociale economie hebben baat bij een regionale binding. Korte logistieke stromen zijn duurzamer en het inzetten van lokale arbeidskrachten vergroot de sociale cohesie. Voor het eten/drinken van onze bewoners is € 100.000,- per jaar gebudgetteerd. Hiervoor zal Het Vertrouwde Dorp met winkeliers van Het Rond afspraken maken. Dus niet onnodig ver weg, maar praktisch en duurzaam dicht bij. Duurzaam proces Ontwerp Er zal worden ontworpen op basis van concepten waarbij maximaal gebruik wordt gemaakt van natuurlijke omstandigheden (lichtinval, zoninstraling, regenwater, luchtstromen, etcetera) waardoor de 16
hoeveelheid benodigde lucht- en comfortinstallaties wordt beperkt en daarmee een energiebesparing.
vervangingsinvesteringen. De gewenste positieve energiebalans zal tevens waarde creëren voor de belegger van het gebouw.
In de ontwerpfase worden vanaf een zo vroeg mogelijk stadium de relevante beheers- en onderhoudsaspecten meegenomen in het ontwerp waardoor een woonomgeving wordt gerealiseerd dat meer dan gemiddeld economisch, comfortabel, efficiënt en gebruiksvriendelijk is. Het multidisciplinair ontwerpteam bestaat daarom niet alleen uit ontwerpende partijen, maar ook de gebruikers en verpleegkundigen, een adviseur Duurzaamheid, energie experts en een adviseur Beheer & Onderhoud.
Onderhoud Door vanaf de ontwerpfase rekening te houden met de beheers- en onderhoudsaspecten worden keuzes gemaakt voor type installaties die niet alleen energiezuinig zijn in het gebruik maar ook een langere levensduur hebben. Hierdoor is niet alleen minder onderhoud nodig (waarmee ook energie en CO2 wordt voorkomen) maar ook hoeven installaties minder vaak te worden vervangen wat een reducering van materiaalgebruik betekent.
Realisatie Duurzaamheid gedurende de bouwfase komt tot uiting in het reduceren van transportkilometers door efficiënte planning, maximalisering beladingsgraad en het optimaliseren van retourvrachten. Deze aspecten gelden zowel voor de goederen als de mensen. Vanuit de ontwerpfase wordt al meegenomen dat daar waar mogelijk materialen die als reststromen bij andere bouwprojecten in de regio vrijkomen worden hergebruikt in het project realisering Het Vertrouwde Dorp. Ook het betrekken van lokale en regionale medewerkers en materialen vormen hiervan een onderdeel om de milieu- en energiebelasting te minimaliseren. Het sociale aspect wordt geïntegreerd in de bouwfase door de inzet van arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt (Social Return). Hierbij gaat de voorkeur uit om mensen uit Houten hiervoor in te zetten. Daarnaast zijn de betrokken uitvoerende en adviserende partijen leerbedrijven zodat ook jongeren binnen dit project worden ingezet om werkervaring op te doen. Financiering Het energiezuinige klimaatconcept van het gebouw betekent een verlaging van de energiekosten en de keuze voor installatie met een lange (betrouwbare) levensduur lagere onderhoudskosten en
Gebruik Bij de exploitatie wordt door middel van een continu proces gestreefd naar evenwicht tussen sociale belangen, het leefmilieu en economische resultaten. Anders gezegd, er wordt gezocht naar een continue balans tussen de drie P’s. De P’s staan bij ons voor People & Partners, Planet en Prosperity. Dit betekent dat er een bijdrage geleverd wordt aan zowel de ontwikkeling & ontplooiing van de mens (People & Partners), het leefmilieu (Planet), als ook op economisch gebied (Prosperity). Een voorbeeld, dat zal worden toegepast, betreft het toepassen van een biologisch wasmiddel voor de dagelijkse was. Ook het scheiden van de afvalstromen en het vervolgens weer hergebruiken van bijvoorbeeld incontinentiemateriaal levert een grote bijdrage aan een beter leefmilieu. Doelstellingen duurzaamheid Bovenstaande aanpak van ons samenwerkingsverband heeft als doel het realiseren van meervoudige winst: Winst voor het milieu door het gebruik van milieuvriendelijke materialen en lager energiegebruik bij de productie van bouwmaterialen, in het transport van bouwmaterialen en het bouwproces. Ook in de exploitatie fase is duurzaamheid
17
geïntegreerd door duurzaam inkopen en innovatie schoonmaakconcepten met een lagere milieubelasting. Winst op het gebied van samenwerking en kwaliteit. De uitvoerende partijen van het samenwerkingsverband werken nauw samen met de gebruikers en nemen allemaal actief deel aan de realisatie. Partijen zijn gericht op aanjagen, evalueren en leren van het proces van ketenontwikkeling. Ketens worden gesloten en partijen zetten zich gezamenlijk in voor een optimale inzet van middelen en eco-innovaties, die leiden tot efficiency, kwaliteitsverbetering en minder afval en verlies. Financiële winst, door een energiezuinig gebouw en doordat gebruikers worden gestimuleerd duurzaam te werken waardoor energielasten worden verlaagd. Daarnaast worden grondstoffen gebruikt die waarde behouden doordat ze na gebruik teruggebracht kunnen worden in de keten. Winst op sociaaleconomisch gebied: participatie van (lokale) arbeidskrachten met een afstand tot de arbeidsmarkt. Dit leidt indirect tot meer betrokkenheid van bewoners uit de omgeving en verbetering van de sociale verhouding met de omgeving.
zorgvuldig omgaan met de omgeving. Het realiseren van trillingsoverlast zullen wij dan ook zo veel als mogelijk beperken. In geval van het toepassen van funderingspalen zullen wij grondverdringende boorpalen (avegaarpalen) toepassen.
Elektronische hulpmiddelen Het Vertrouwde Dorp gaat in het kader van thuistechnologie (domotica) werken met slimme sensortechnologie van Dutch Domotics. Dit systeem ondersteunt onze visie dat bewoners ongeacht het tijdstip veilig op hun appartement kunnen verblijven en waarbij de eigen woon-/leefwijze en privacy maximaal wordt ondersteund.
Riolering, kabels en leidingen, heien Onze ambitie op het vlak van Duurzaamheid levert voor het onderdeel riolering en drainage een gunstig aspect op. Het regenwater dat via het gebouw op het perceel terecht komt zal middels een grijswatercircuit weer worden hergebruikt en in eerste instantie in een verzamelput worden opgevangen. In geval van regenwater op het terrein worden er voldoende onverharde onderdelen gerealiseerd zodat een natuurlijke infiltratie op het terrein mogelijk is. Voor de verdere aansluitingen van het riool zullen wij zoveel mogelijk gebruikmaken van de huidige aansluitingen op het gemengde rioolstelsel. Door onze ambitie om in nauw overleg met de belanghebbende maar ook met de omwonende een passend plan te realiseren, zullen wij ook
Figuur 15: Situatieschets appartement Dutch Domotics - slimme sensortechnologie
18
Bewoners worden dag en nacht door de slimme sensortechnologie beschermd, doordat medewerkers live inzicht hebben in het welzijn van de bewoners. Het systeem signaleert wanneer iemand zijn appartement verlaat, dwaalt of gevallen is. Tevens signaleert het systeem als iemand opstaat uit bed. In onze werkzaamheden kunnen we rekening houden met het slaappatroon en hoeven we de bewoner dan ook niet onnodig wakker te maken. Wanneer gewenst is het ook mogelijk een signaal te ontvangen wanneer een bewoner de badkamer niet uit is gekomen. Het systeem is op de persoon instelbaar (eigen bewonersprofiel). De signalen komen door op een smartphone of tablet. Deze nieuwe generatie technologie blijkt na onderzoek een hoge betrouwbaarheid te hebben.
natte ruimte van het appartement is voorzien van een verhoogd toilet, beugels bij toilet, douche hendels en wand douchestoel. Ook de directe buitenruimte (tuin) zal goed bereikbaar en toegankelijk zijn. Voor onze doelgroep is het belangrijk dat de tuin een veilige omgeving is en dat bewoners niet zelfstandig de locatie verlaten. Er is een audiovideosysteem bij de ingang (poort) voor gasten die de locatie willen betreden. Het gebouw wordt zodanig gebouwd dat het in de verre toekomst ook geschikt is voor andere doelgroepen.
Ten behoeve van de ondersteuning bij de bewoners- en kwaliteitszorg gaan we werken met het ONS systeem van Nedap. Dit betekent dat we de bewoners- en zorgadministratie volledig gaan digitaliseren (Elektronisch Cliënten Dossier). Het ONS systeem biedt de familie de mogelijkheid, om via het Familieportaal van Caren, toegang te krijgen tot het Elektronisch Cliënten Dossier van hun vader/moeder. Voordeel is dat de familie actueel geïnformeerd is, er korte lijnen zijn met medewerkers om (naast persoonlijk contact) ook via het Familieportaal vragen te stellen, activiteiten af te stemmen en biedt een platform om de onderlinge communicatie binnen de familie te stroomlijnen.
Levensloopbestendig De bewoners van onze doelgroep zullen wisselend mobiel zijn, van zelfstandig lopend tot gebruik van rollator, rolstoel of zelfs bed afhankelijk. De zorg is vaak intensief. Hier moet het gebouw en de verschillende ruimtes op berekend zijn. Het gebouw, appartement, dorpsplein en algemene ruimtes worden daarom levensloopbestendig gebouwd. Het gebouw zal niet alleen rolstoeltoegankelijk zijn maar zelfs geheel bedtoegankelijk, inclusief de lift. Hierbij wordt rekening gehouden met benodigde draaicirkels, drempelloos, voldoende brede deuren, etcetera. De 19
B. MAATSCHAPPELIJKE BETROKKENHEID Vraaggestuurd ontwikkelen en participatie Het is belangrijk dat de realisatie van de nieuwe locatie voldoet aan de eisen en wensen van de ('Houtense’) ouderen. Bijzonder is dat Het Vertrouwde Dorp voorziet in huisvesting, begeleiding en zorg voor ouderen met dementie. Familie en naasten hebben een belangrijke invloed op de verhuizing, omdat zij vaak degenen zijn die aangeven of het zelfstandig thuis wonen van hun vader/moeder nog wel of niet meer als wenselijk en veilig wordt ervaren. Als het momenteel zelfstandig thuis wonen als onwenselijk wordt ervaren, duurt de periode van het huidige aanbestedingsproces en realisatie van de locatie voor hen te lang om voor Het Vertrouwde Dorp een keuze te maken. Realisatie van het nieuwe gebouw zal immers pas medio 2017 plaatsvinden. De beginnend dementerende voelt zich veelal te goed om te praten over een eventuele verhuizing. Daarom is het momenteel nadenken over Het Vertrouwde Dorp nog veel te vroeg. Men probeert het thuis nog zo lang mogelijk te redden. Concreet zullen wij één jaar voor de opening mensen voor ons woonconcept benaderen. Wij gaan met ze in gesprek met name ten aanzien van de concrete persoonlijke wensen en mogelijkheden van Het Vertrouwde Dorp. Er is een 'Dorpsraad' met vertegenwoordigers van de bewoners om periodiek met ons in gesprek te gaan en advies te geven over diverse aspecten van het wonen, leven en zorg. De vraag naar ons woonconcept zullen wij onderbouwen door: Cijfers: Groei aantal dementerenden en wachtlijst zorginstellingen in de gemeente Houten; Gesprekken met belanghebbenden; Inzicht in markontwikkelingen.
Voor het vraaggestuurd ontwikkelen hebben we de Factor C methodiek gehanteerd, waarbij we een krachtenveldanalyse hebben gemaakt, onze boodschap hebben bepaald en een communicatieplanner (kalender) hebben opgesteld. We geven aan wie wij tijdens de aanbestedingsprocedure geïnformeerd en betrokken hebben, maar ook hoe we dat na de aanbesteding tijdens de ontwikkel- en realisatiefase zullen doen. Tevens hebben we de resultaten en meningen van de belanghebbenden kort samengevat.
Eindgebruiker in beeld Het Vertrouwde Dorp richt zich op de ouderen met dementie met een Zorgzwaartepakket / ZZP 4, 5 en 7. Met de toename van de oudere bevolking stijgt ook het aantal dementerenden. Dementie is een verzamelbegrip en een ziekte die met name de ouderen treft. Men wordt gedurende het ziekteproces steeds meer afhankelijk van (professionele) zorg, omdat dagelijkse handelingen moeilijker of niet meer uitgevoerd kunnen worden en het moeilijker wordt eigen beslissingen en initiatieven te nemen.
1. Cijfers Kenmerken dementie Na het 65e levensjaar verdubbelt de kans om dementie te krijgen iedere 5 jaar. Ruim één op de vijf mensen (20%) boven de 80 jaar heeft dementie. Boven de 85 jaar is de kans op dementie meer dan 30% en boven de 90 jaar maar liefst 40%. Mensen met dementie leven gemiddeld 8 jaar met de ziekte. Momenteel zijn er 260.000 mensen met dementie in Nederland, waarvan 70% nog thuis woont. Gemeente Houten Alzheimer Nederland voorspelt een verdubbeling van het aantal dementerenden in Nederland in de komende 25 jaar (2040). De prognose is 20
dat in de gemeente Houten in 2020 (binnen 5 jaar) het aantal inwoners met dementie met bijna 1/3 zal zijn toegenomen. In 2040 is de verwachting dat het aantal inwoners met dementie in Houten meer dan verdrievoudigd(!) zal zijn (zie tabel 1). Tabel 1: Prognose mensen met dementie Nederland en inwoners gemeente Houten 2013-2040
Nederland Houten
2013 256.845
2014 2020 2030 2040 263.800 310.622 426.103 538.141 +3% + 21% + 66% + 110% 491 508 637 1017 1630 +3% + 30 % + 107 % + 232 % Bron: Alzheimer Nederland: Factsheet Prognose dementie 2013
Wachtlijsten zorginstellingen De behoefte aan intramuraal wonen is in de afgelopen decennia sterk afgenomen, omdat het onvoldoende aansluit bij de behoefte van mensen ten aanzien van het wonen, welzijn en zorg en er sprake is van een negatief imago.
Tabel 2 Wachtlijst dementerenden in zorginstellingen gemeente Houten d.d. 30 juni 2015
Zorginstellingen Aantal wachtenden Gemiddelde wachttijd Het Houtens Erf 20 405 dagen Loericker Stee Onbekend 2 jaar In de omliggende gemeente van Houten is eenzelfde beeld van wachtlijsten voor mensen met dementie te constateren. Huisartsen en thuiszorgmedewerkers geven aan dat zij in de dagelijkse praktijk steeds meer te maken krijgen met mensen met dementie, zowel in een beginnend als gevorderd stadium. Ook situaties waarbij het thuis niet langer meer gaat. Door het beperkt aantal intramurale zorgplaatsen bij zorginstellingen in Houten, moeten ouderen met dementie soms verhuizen naar omliggende gemeenten of elders in de regio waar wel plaats is. Door Het Vertrouwde Dorp kunnen mensen met dementie in de gemeente Houten, hun eigen gemeente, blijven wonen. Bij Buurtzorg ‘kleine kernen’ heeft momenteel de helft van de cliënten een zorgindicatie voor dementie (ZZP 4).
2. Belanghebbenden In het WMO Beleidskader 2015 - 2018 over wonen en zorg voor ouderen schrijft de gemeente Houten dat er een overschot van 42 intramurale zorgplaatsen voor verzorging en verpleging van ouderen tot 2020 wordt verwacht. Door de vergrijzing in Houten zal dat na 2020 ombuigen tot een groeiend tekort van 144 plaatsen in 2040. Bovenstaande cijfers van de gemeente Houten lijken op basis van de huidige wachtlijsten niet op te gaan en zeker niet voor mensen met dementie. Intramurale zorgorganisaties (Zorgspectrum en Warande) in Houten hebben namelijk voor mensen met dementie (ZZP 4,5 en 7) nog steeds lange wachtlijsten. In tabel 2 ziet u de recente wachtlijsten van d.d. 30 juni 2015.
In de afgelopen periode hebben we met veel belanghebbenden gesproken, namelijk: Omwonenden; Bomengroep De Haag; Initiatiefnemers en ‘inspirators’ De KrachtFabriek’; Gemeente Houten afdeling Samenleving; Samenwerkende Bonden Ouderen Houten (SBOH); Huisartsen; Specialist Ouderengeneeskunde (Lid Mobiel Geriatrisch Team Houten / persoonlijke titel); Lid werkgroep dementie Houten (vertrouwelijk); Medewerkers twee thuiszorgorganisaties in gemeente Houten (tevens kleine kernen); Organisatie Uitwerking. 21
Na de gunning vinden wij het belangrijk het contact en de samenwerking te continueren, door op periodieke momenten (informatie-)bijeenkomsten, ronde tafel gesprekken, te houden en hen middels een nieuwsbrief ("Dorpskrant") blijvend te informeren. In een Krachtenveldanalyse hebben wij alle stakeholders in kaart gebracht en met velen gesproken. Tijdens de bijeenkomsten hebben wij een uitgebreide presentatie gehouden met daarin de uitgangspunten en beelden van Het Vertrouwde Dorp. Tevens hebben we de vragen van belanghebbenden kunnen beantwoorden. Veel gesprekken en bijeenkomsten hebben plaatsgevonden in De KrachtFabriek, waar we gastvrij werden ontvangen.
De optie Ontmoetingscentrum wordt als belangrijk ervaren (citaat "Hierdoor kunnen ouderen langer thuis zijn en hun partner of familie het hierdoor ook langer volhouden"); Veel steun voor de optie van de herhuisvesting en continuïteit van De KrachtFabriek op deze locatie en hiermee ook steun aan de samenwerking met Het Vertrouwde Dorp; De groene omgeving (belevingstuin), (uitbreiding) bomenstructuur, handhaving kinderspeelplaats, weide voor kleine dieren ook voor de buurt, parkeeroplossing op het perceel worden positief gewaardeerd.
Alle stakeholders hebben positief gereageerd op Het Vertrouwde Dorp
Van alle gesprekken heeft de gemeente verslagen ontvangen. Aangezien de gemeente de omwonenden en Bomengroep De Haag als directe stakeholders heeft benoemd, willen wij hier kort op ingaan.
concept en haar uitgangspunten, zoals in de Planvisie beschreven. Er is een brede steun en de wens uitgesproken voor realisatie van Het Vertrouwde Dorp. Volgens alle stakeholders die vakinhoudelijk en direct betrokken zijn bij de zorg, welzijn en wonen van ouderen met dementie is er momenteel behoefte aan een woonvoorziening voor deze doelgroep in de gemeente Houten. Samenvattend waren de reacties: Bouw is sfeervol, vriendelijke, afwisselend en passend op de locatie Mozaïek Putterhaag; Het Vertrouwde Dorp is een vernieuwend woonzorgconcept en voorziet in een toenemende behoefte aan wonen voor mensen met dementie, vanaf ZZP 4 (citaten: "Je zou het op veel meer plaatsen in Nederland wensen", "Het moet er gewoon komen in Houten", “Start wonen voor mensen met ZZP 4 en ook voor hun partners”, “De stap naar Het Vertrouwde Dorp zal een veel kleinere stap zijn. Zelfs uitnodigend zijn, ook voor echtparen. Verhuizing naar een zorginstelling is een stap waarover zij niet willen nadenken of spreken”); Het Vertrouwde Dorp is kwalitatief een waardevolle aanvulling voor de wijk De Haag en de gemeente Houten;
Omwonenden Er is een informatieavond geweest met omwonenden, waarbij de sfeer positief was en Het Vertrouwde Dorp als een waardevolle aanvulling wordt gezien voor de wijk. Voor deze bijeenkomst hebben we meer omwonenden uitgenodigd dan vooraf door de Buurtvertegenwoordigers en gemeente was bepaald. Tevens hebben we twee families (ouderen) thuis geïnformeerd. Meerdere inspirators van De KrachtFabriek hebben de voorkeur gegeven bij de informatiebijeenkomst van De KrachtFabriek aanwezig te zijn en niet bij die van omwonenden. Ook hebben wij tijdens onze veelvuldige aanwezigheid in de wijk met diverse buurtbewoners gesproken. De bouwmassa wordt als afwisselend en vriendelijk ervaren. De hoogte van het gebouw vindt men acceptabel, ondanks dat het hoger is dan de huidige basisschool, echter vergelijkbaar met de woningen aan de Putterhaag. Omwonenden zijn positief over het woonzorgconcept, steunen de samenwerking met De KrachtFabriek en realisatie van het Ontmoetingscentrum. Ze zijn blij met de handhaving van de speeltuin in combinatie met de weide voor kleine dieren voor de buurt.
22
Bomengroep De Haag Bomengroep De Haag steunt de voorgestelde bomenstructuur, waarbij er nieuwe bomen worden geplant, er een sfeervolle belevingstuin wordt gerealiseerd en er een 'weide voor kleine dieren', ook voor de buurtbewoners, zal ontstaan. De bebouwde omgeving (uitstraling en sfeer) in relatie tot de groen en bomenstructuur wordt positief gewaardeerd. “Het heeft een kwalitatieve toevoeging voor de wijk.” (Zie “Kwaliteit publieke ruimte” en bijlage 1b-4 “Email Bomengroep De Haag, steun voor Het Vertrouwde Dorp”). Afsluitend aan dit onderwerp willen wij nog vermelden dat de Stichting Houtense Huisartsen ons initiatief steunen en graag met ons en het Mobiel Geriatrisch Team / Specialist Ouderen Geneeskunde de huisartsenzorg in Het Vertrouwde Dorp in de toekomst vorm willen geven.
3. Marktontwikkeling De huidige ouderen zijn niet dezelfde ouderen van 20 jaar geleden. Hiermee is ook de behoefte van ouderen veranderd ten aanzien van het wonen, de wijze van leven en het ontvangen van zorg. Ouderen willen zo lang gewoon en vertrouwd mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen, als hun gezondheid en de omstandigheden dat toelaten. Verhuizen naar een zorginstelling wanneer het thuis niet meer gaat, wordt door velen als een negatieve keuze en te hoge drempel ervaren. Het overheidsbeleid is erop gericht als gevolg van de vergrijzing en stijgende zorgkosten, de verantwoordelijkheid steeds verder bij de gemeenten, burgers en organisaties te leggen. Door de invoering van de Wet langdurige zorg (Wlz) en daarmee de transitie van de AWBZ, stimuleert de overheid het scheiden van wonen en zorg, waarbij de ouderen de woonlasten zelf betalen en de zorg buiten de muren van de zorginstelling wordt geleverd (extramuralisering).
Scheiden van wonen en zorg wordt gestimuleerd doordat de toegang tot de reguliere zorg in een zorginstelling is beperkt. Zorgzwaartepakketten 1,2 en 3 zijn inmiddels afgeschaft, waardoor deze ouderen niet meer naar een zorginstelling kunnen verhuizen. Ongeveer 70% van de mensen met dementie (ook zonder diagnose) woont nog thuis. Daarbij zijn in Houten momenteel nog maar 12 intramurale plaatsen beschikbaar voor mensen met een ZZP 4 (begin dementerenden). Op basis van onze informatie neemt Zorgspectrum geen ouderen met een ZZP 4 meer op. Voor deze doelgroep wordt het steeds moeilijker zonder toezicht en begeleiding (24 uur p.d.) thuis te blijven wonen. Als gevolg van de vergrijzing en de invoering van de Wlz zal de druk op WMO voorzieningen en daarmee de financiën toenemen. Particuliere woonzorgorganisaties hanteren al veel langer het principe van scheiden van wonen en zorg en spelen in op de veranderende behoefte van ouderen. Belangrijk daarbij is een kwalitatieve betere en prettigere woonomgeving en sfeer, keuzevrijheid en privacy, persoonlijke warme zorg met voldoende aandacht, respectvolle en deskundige bejegening, etcetera. Particuliere woonzorgorganisaties maken daarom het afgelopen decennium een sterke groei door. Huisartsen, Specialist Ouderengeneeskundige (op persoonlijke titel, tevens lid Mobiel Geriatrisch Team), thuiszorgmedewerkers van twee zorgorganisaties (drie zorgteams), een functionaris die binnen de gemeente de dementieproblematiek zeer goed kent en tevens lid is van dementie werkgroep in Houten, maar ook de wachtlijsten, geven aan dat huisvesting voor deze doelgroep van (beginnend) dementerenden zeer wenselijk is. De verantwoordelijkheid en belasting om deze oudere thuis te helpen en ondersteunen neemt voor familie en mantelzorgers toe als gevolg van het ‘participatiebeleid’ van de overheid.
23
Het Vertrouwde Dorp 'ontzorgt' ten aanzien van de genoemde ontwikkelingen: Biedt een passende en vertrouwde PGB woonomgeving op basis van scheiden wonen en zorg in een dementievriendelijke gemeenschap en omgeving (tevens beschermde woonomgeving 24 uur per dag); Ontlast de WMO, doordat huishoudelijke hulp door oudere zelf en begeleiding vanuit de WLZ (vanaf ZZP 4) wordt bekostigd; Ontlast en ondersteunt familieleden en mantelzorgers; Ontlast thuiszorg en huisartsen.
Krachtenveldanalyse Om de eindgebruiker in beeld te krijgen is een uitgebreide krachtenveldanalyse van stakeholders inzichtelijk gemaakt. Iedere actor heeft daarbij een eigen rol. Dit is in onderstaand schema weergegeven.
Onze kernboodschap tijdens onze gesprekken en bijeenkomsten, de basis en rode draad in onze communicatie van ons initiatief, is het concept zoals in de planvisie verwoord.
Participatieplan en invloed stakeholders In de periode van de aanbesteding hebben we niet alleen gesproken over het feit dat wij participatie van belanghebbenden (stakeholders) belangrijk vinden, maar hebben dit ook door de vele gesprekken en onze aanwezigheid in de wijk laten blijken. Wij zijn ons bewust dat wij Het Vertrouwde Dorp niet alleen kunnen realiseren. "Op onze weg hier naar toe" hebben we dan ook veel steun en medewerking ontvangen, hebben mensen ideeën aangedragen, zijn er contacten gelegd met organisaties en mensen. De tijdsdruk van de aanbesteding heeft ons echter ook genoodzaakt keuzes te maken. Wij beseffen ons zeer goed dat wij permanente buren worden. Daarbij hoort voor ons een goed contact, waarbij wij goed willen luisteren naar de reacties, wensen en zorgen. Wij zijn verheugd dat een groot enthousiasme van belanghebbenden ons ten deel is gevallen. Veel mensen gaven aan dat we over heel veel zaken goed hadden nagedacht en ook al wisten hoe de locatie er uit zou komen te zien, zodat we al in een vroeg stadium onze beelden konden delen. Tijdens de ontwerp- en realisatiefase maar ook bij de ingebruikname zullen wij nauw contact blijven houden met de belanghebbenden door periodiek bijeenkomsten te organiseren. Wij willen hun mening vragen en hen informeren over de lopende en toekomstige ontwikkelingen. Zie hiervoor het onderstaand ontwikkelschema.
Figuur 16: Krachtenveldanalyse Het Vertrouwde Dorp
24
Tijdens de operationele fase willen wij ‘inspirators’ actief betrekken bij het contact met ouderen (wandelen, kopje koffie drinken, praatje maken, activiteit in de tuin of De KrachtFabriek, etcetera), kunnen ze meedoen met de sollicitatieprocedure van ondersteunende functies, bieden we ervaringsmogelijkheden en kennisoverdracht aan. “Uitwerking” is een zelfstandige organisatie die in De KrachtFabriek en bij Hockeyclub Houten (Meerpaal) arbeidsmatige dagbesteding aanbiedt voor kwetsbare mensen die weer actief in het leven willen staan. We hebben gesproken over hoe het Ontmoetingscentrum geïntegreerd zou kunnen worden op de locatie Mozaïek Putterhaag. De wens is uitgesproken het Ontmoetingscentrum gezamenlijk te ontwikkelen, realiseren en te exploiteren.
Tijdens de gehele ontwikkelperiode zullen wij nauw samenwerken met De KrachtFabriek en organisatie Uitwerking. Met De KrachtFabriek zijn drie informatiebijeenkomsten gehouden en zijn er gesprekken geweest in het kader van ruimtebehoefte voor herhuisvesting. Tijdens de informatiebijeenkomsten zijn er door de ‘inspirators’ een scala van ideeën benoemd hoe De KrachtFabriek met Het Vertrouwde Dorp en het Ontmoetingscentrum zou kunnen samenwerken en elkaar kan versterken. Welke betekenis het voor hen als ‘inspirators’ kan hebben. De gesprekken met De KrachtFabriek over herhuisvesting zijn gegaan over: welke onderdelen/functies moeten gerealiseerd worden, behoefte aantal m2, situering van ruimtes, uitstraling van het pand, verbinding pand met het dorpsplein van Het Vertrouwde Dorp en dergelijke. Om de kosten van de bouw en realisatie te verminderen is door De KrachtFabriek de bereidheid uitgesproken te praten om een actieve rol te vervullen in de fabricage en bouw van het pand. Na de aanbesteding moet verder onderzocht worden in hoeverre dit haalbaar is.
De toekomstige participatie van De KrachtFabriek en Uitwerking zoals hierboven beschreven zal dus intensief en groot zijn. Wij zien dat naast het vernieuwende woonzorgconcept, we elkaar kunnen versterken door onze bijzondere samenwerking, waardoor er tevens een bijzondere nieuwe 'proeftuin' ontstaat. De kernwaarden voor samenwerking zijn er op gericht dat het voor de bewoner, ‘inspirators’ en deelnemers Ontmoetingscentrum leidt tot: Bieden van momenten van beleving; Het met anderen mee kunnen doen (participatie); Elkaar ontmoeten (integratie van mensen en doelgroepen). Ten behoeve van de verdere bedrijfsvoering willen wij tevens samenwerkingsafspraken met winkeliers van Het Rond maken. Zullen wij projecten (belevingstuin, Volière dorpsplein, weide voor kleine dieren e.d.) door scholieren bijvoorbeeld met het Wellantcollege realiseren en willen wij verbinding leggen tussen generaties en afspraken maken met onder andere Kinderopvang De Beun.
25
26
27
C. FINANCIEEL VERDIENVERMOGEN Grondopbrengst Wij zijn akkoord met de grondprijs van 750.000 Euro exclusief BTW, met de in de Selectieleidraad opgenomen betalingsplanning en met de inhoud van de concept Grond- en Realisatieovereenkomst die als bijlage bij de Selectieleidraad is toegevoegd.
Financiering Het Vertrouwde Dorp gebouw De totale ontwikkelingskosten voor het realiseren van het gebouw hebben wij nader gespecificeerd in Band 2 vertrouwelijke bijlage 2b Exploitatielasten Het Vertrouwde Dorp. Het benodigde budget wordt ingebracht door onze samenwerkingspartner Ecological.
gemaakt worden van de huurtoeslagregeling van de gemeente. De zorg wordt betaald doordat de WLZ zorgindicatie (ZZP 4, 5 of 7) van de bewoner omgezet wordt naar een PGB budget. Het Vertrouwde Dorp ondersteunt hierbij. Het PGB budget van de bewoner wordt in overleg vertaald naar zorg- en begeleidingsuren, waarbij de afgenomen uren maandelijks worden gedeclareerd. Bewoners ontvangen tevens een PGB toeslag ten behoeve van de algemene dagelijkse ondersteuning ‘op de werkvloer’ (zorginfrastructuur). Full-service houdt in dat bewoners 24 uur per dag worden voorzien van alle service (eten, drinken, schoonmaak, etcetera), ondersteuning, nodige begeleiding en zorg.
Ecological heeft de intentie het project risicodragend te ontwikkelen en tevens als eindbelegger op te treden. Ecological doet dat onder de nadrukkelijke ontbindende voorwaarde dat zij het pand desgewenst kan herfinancieren via een beleggingsfonds. Het beoogde beleggingsfonds heeft aangegeven het project in overweging te willen nemen zodra Ecological de exclusiviteit voor de realisatie van het project heeft verworven. Op hoofdlijnen geldt de volgende opsplitsing van ons geraamde budget: Grondkosten, leges, advieskosten, bouwkosten en rentelasten. In de grondkosten hebben wij de minimale aankoopprijs opgenomen die de gemeente Houten heeft gesteld, 750.000 Euro exclusief BTW. Figuur 17: Het Vertrouwde Dorp PGB woonvoorziening / scheiden wonen en zorg / full-service
Financiering Het Vertrouwde Dorp woonzorgconcept Het Vertrouwde Dorp is een PGB voorziening (scheiden wonen en zorg) met een full-service concept. Bewoners betalen particulier een vast maandbedrag voor het wonen en dienstverlening. Er kan geen gebruik
Door het bedrijf AAG te ’s Hertogenbosch, financieel specialist op het gebied van zorg en welzijn, is de financiële paragraaf van de onderneming doorgerekend. Het Vertrouwde Dorp heeft een sluitende businesscase. (Zie 28
voor de financiële onderbouwing Band 2, bijlage 2e). Na de gunning zal de Besloten Vennootschap Het Vertrouwde Dorp door ons worden opgericht. Het Vertrouwde Dorp is voor een brede groep ouderen uit Houten financieel bereikbaar op basis van de gesprekken die we hebben gehad met onze stakeholders, maar ook omdat de eigen bijdrage niet veel hoger ligt dan de maximale eigen bijdrage die ouderen in een verpleeginstelling moeten betalen. Wij zijn gericht op de brede middenklasse. Van onze samenwerkingspartner, de ontwikkelaar, ontvangen wij een huurovereenkomst. Het Vertrouwde Dorp verhuurt de appartementen ten behoeve van het wonen, leven en zorg van ouderen met dementie.
D. KWALITEIT PUBLIEKE RUIMTE Buitenruimte De woonhuizen van Het Vertrouwde Dorp zijn door de geclusterde opzet naar alle kanten gericht en het gebouw maakt daardoor letterlijk en figuurlijk contact met zijn omgeving. Het is dusdanig op de kavel geprojecteerd dat rondom het gebouw de mogelijkheid wordt benut de ruimte thematisch in te richten, met een belevingstuin, moestuin (met kas), speelweide (huidige speeltuin blijft bestaan), een weide voor kleine dieren en ruimte voor parkeren. Tevens biedt het de mogelijkheid voor de eventuele realisatie van De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum. Rondom het gebouw is voor de bewoners en bezoekers een wandelpad aangelegd die de tuinen doorkruist en voert langs terrasjes, beleefplekken en activiteiten. Ontmoeting, beleving en actief genieten gaan ook rondom het gebouw hand in hand. De tuin is voor bewoners met dementie veilig en zelfstandig te gebruiken. Het wandelpad leidt automatisch tot één van de toegangen tot het dorpsplein / atrium.
Gemeentelijk onderhoudsareaal en uitbreiding perceel Het Vertrouwde Dorp zal het totale grondperceel met daarbij het openbaar toegankelijk gebied, voor haar ontwikkeling gebruiken en onderhouden. Dit betekent dat de beschikbare kavel aan de noordzijde tot aan het oostwest voetpad wordt uitgebreid met ca. 17 meter van de huidige kadastergrens. Uitbreiding wordt gebruikt ten behoeve van de belevingstuin, om te wandelen en ten behoeve van een weide voor kleine dieren en de huidige speelplaats. Aan de oostzijde wordt de kavel ook uitgebreid. De perceelgrens wordt over de volle lengte aan de oostzijde ca. 2,6 meter verplaatst, aangrenzend aan het bestaande looppad. Het biedt de ouderen met dementie de 29
mogelijkheid rond het pand te lopen en automatisch uit te komen op het dorpsplein. De overige perceelgrenzen zijn ongewijzigd aangehouden. Het terrein wordt rondom omsloten door wintergroen blijvende hagen in combinatie met een hekwerk. Er is een poort voor toegang tot de locatie. Er zijn aparte toegangen tot de parkeerplaatsen, tot de speeltuin en kleine dieren voor (kinderen van) de buurt.
Speelplaatsvoorziening In het terreinontwerp is de positie van de huidige speeltoestellen aangehouden. Wel is het opgenomen in de totale tuinaanleg van Het Vertrouwde Dorp, aan de buitenzijde tevens omsloten door een wintergroen blijvende haag. Het biedt een beschutte plek voor kinderen om te spelen. Aan weerszijde komen er banken. De speelplaats heeft een eigen toegang. De toegang bestaat uit een kleine opstelplaats voor ca. acht fietsen en een laag toegangshek. Het Vertrouwde Dorp draagt zorg voor de herinrichting van de speelplaats en de aanleg en onderhoud van de nieuwe toegang.
Parkeeroplossing Ten behoeve van de parkeerbehoefte voor de nieuwe locatie is door Ir. E. Dijkstra, Houtenaar en voormalig Senior Adviseur en Key Expert Parkeren bij Ecorys, een parkeerbalans opgesteld. Deze is mede gebaseerd op parkeertellingen die in periode van 19 tot 25 september jl. hebben plaatsgevonden in een straal van circa 100 meter rondom de planlocatie. (Zie Band 1 bijlage 1b-1 voor het rapport “Parkeerbalans Ontwikkeling Het Vertrouwde Dorp”).
Afbeelding 1. Onderzoeksgebied
Zoals in de selectieleidraad is aangegeven dient de parkeerbehoefte te worden bepaald op basis van de parkeernormen, zoals die zijn opgenomen in de Nota Parkeernormen van de gemeente Houten. De ontwikkeling vindt plaats in de ‘rest bebouwde kom Houten’. De methodiek van de gemeente Houten voor het vaststellen van de parkeerbalans volgt de methodiek van CROW, zoals o.a. vastgelegd in het ASVV De parkeerbalans is in het onderzoek op twee manieren bepaald. 1. Strikt. In deze variant wordt de Nota Parkeernormen op de letter gevolgd; 2. Realistisch. In deze variant wordt gekeken naar de doelgroep van de ontwikkeling en de huidige en toekomstige parkeerbehoefte en – oplossing voor De KrachtFabriek.
30
Deze laatste variant houdt rekening met het feit dat: De woningen voor de dementerende ouderen geen parkeerbehoefte voor de bewoners kent; De gebruikers en bezoekers van De KrachtFabriek nu reeds op de openbare weg parkeren. Geadviseerd wordt om voor het project 10 tot 13 parkeerplaatsen op eigen terrein te realiseren, afhankelijk van de beschikbare ruimte binnen het plangebied. Gebruikers en bezoekers van De KrachtFabriek parkeren, net zoals nu reeds het geval is, op de openbare weg. Bezoekers en werknemers van de zorgwoningen en het daarbij behorende Ontmoetingscentrum parkeren zo veel mogelijk op eigen terrein. Om dit te borgen wordt de afspraak gemaakt dat medewerkers van ‘Het Vertrouwde Dorp’ niet in aanmerking komen voor een ontheffing van de blauwe zone. Naar aanleiding van het advies hebben wij in het plan 13 parkeerplaatsen voorzien op eigen terrein. De ontsluiting is voorzien vanaf de Putterhaag. Deze inrit vormt tevens de hoofdingang. Aan de Wielewaalhaag is de uitrit van de parkeerplaats voorzien. Op het perceel aan de zuidzijde (Wielewaalhaag) van de locatie is een toegangspad (autobreed) richting de zijingang geprojecteerd ten behoeve van bevoorrading, afvoer van afval en als aanvalroute bij calamiteiten. Langs dit toegangspad bevindt zich een overdekte opslagruimte voor afval, tuingereedschap en een fietsenstalling voor medewerkers, vrijwilligers en bezoek.
Figuur 18: Parkeeroplossing (met laden & lossen) op eigen terrein Het Vertrouwde Dorp
Verkeersstructuur De realisatie van Het Vertrouwde Dorp zal geen invloed hebben op de verkeersintensiteit en –veiligheid in de wijk De Haag. De doelgroep van Het Vertrouwde Dorp zal niet in staat zijn om zelf auto te rijden. Omdat ons concept voor het grootste deel bestaat uit appartementen voor dementerende ouderen, zal de verkeergeneratie vergelijkbaar zijn met die van een aanleunwoning. Bij een maximale bezetting van bewoners, het maximum aantal medewerkers (7) en vrijwilligers (3) bedraagt het aantal verkeersbewegingen (5,7 + (2 x 7) + (2 x 3)=) 15,7 verkeersbewegingen. Omdat een deel van de medewerkers per fiets komt, zal het feitelijk aantal verkeersbewegingen van deze groep lager liggen. Hierbij moet worden opgeteld 4 verkeersbewegingen per dag ten 31
gevolge van bevoorrading en gemiddeld 20 verkeersbewegingen per dag ten gevolge van bezoek aan de ouderen. Ook de bezoekers van het Ontmoetingscentrum zullen met de auto komen. Dagelijks verwachten we er 6 tot 8, wat maximaal tot 16 ritten leidt. Totaal komt dit op maximaal 56 verkeersbewegingen per dag. De impact op het verkeer is zelfs minder dan in de periode dat de locatie gebruikt werd als basisschool. Het verkeer dat De KrachtFabriek, die ook onderdeel uitmaakt van het project, genereert zal vergelijkbaar zijn met het verkeer dat zij in de huidige situatie genereert. Mogelijk zelfs minder, omdat de ruimte voor De KrachtFabriek in vergelijking met de huidige situatie substantieel afneemt.
Groen en bestaande bomenstructuur De Bomengroep De Haag steunt onze visie om de huidige bomenstructuur grotendeels te behouden en die te versterken met nieuwe bomen voor de belevingstuin, terrassen en entree. Tevens wordt de groene haag om het terrein als positief ervaren. Bomengroep De Haag heeft ingestemd met het eventueel verwijderen van de Aesculus hippocastanum (witte paardenkastanje) op het schoolplein, mocht dit van belang zijn voor de bouw / Het Vertrouwde Dorp concept en het verwijderen van de bosschage aan de noord-oostzijde van de locatie (zie tekening).
Voor de ontwikkeling zijn geen aanpassingen in de verkeersstructuur nodig. Mogelijk zijn tijdens de bouw tijdelijke maatregelen nodig. Wij garanderen ook dan een veilige toegang en doorstroming van het verkeer ter plaatse. Mogelijk dat voetgangers tijdens de bouwfase aan de zijde van de Mozaïek Putterhaag tijdelijk wat langer hinder ondervinden.
Optie De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum Aan de Wielewaalhaag-zijde is op de kavel ruimte gereserveerd voor een mogelijke toevoeging en integratie van De KrachtFabriek en het Ontmoetingscentrum. Binnen het concept van Het Vertrouwde Dorp zien wij de toevoeging van De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum als versterking van de wederzijdse concepten en onze kernwaarden. In hoofdstuk III worden de voordelen en essentie van deze samenwerking verder beschreven. Mocht De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum niet worden gerealiseerd, dan zullen wij de (moes)tuin op de gereserveerde plek uitbreiden.
Figuur 19: Bomenstructuur Mozaïek Putterhaag
Met Bomengroep De Haag zal contact worden onderhouden over de groen- en bomenstructuur van de locatie. 32
IV.
OPTIES MAATSCHAPPELIJKE VOORZIENINGEN
Samenwerking Het Vertrouwde Dorp, KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum De gemeente Houten heeft in de Selectieleidraad Mozaïek Putterhaag aangegeven dat: “Door de bezuiniging op gemeentelijke sociaal culturele centra wil de gemeente graag stimuleren dat er maatschappelijke ruimtes komen in nieuwe ontwikkelingen.” Én: “Het huidige schoolgebouw is tijdelijk in gebruik gegeven aan De KrachtFabriek. Deze stichting ontplooit hier activiteiten voor werkeloze Houtenaren. De gemeente Houten zou graag onderzocht willen zien of het mogelijk is deze groep een permanente plaats te bieden in de nieuwe ontwikkeling.” Het Vertrouwde Dorp is een zelfstandige organisatie en zoekt bewust samenwerking met andere partijen. Wij willen een onderdeel zijn van de samenleving en de buurt. Verheugd zijn wij dan ook dat de gemeente Houten de partijen vraagt een aanbod te doen voor de herhuisvesting van de organisatie De KrachtFabriek. Bij de verschillende bezoeken aan De KrachtFabriek vóór de aanbesteding, waren wij al onder de indruk van de activiteiten, enthousiasme van de deelnemers, de dynamiek en positieve ondernemende samenwerking en sfeer. Daarnaast willen wij graag een Ontmoetingscentrum voor (arbeidsmatige) dagbesteding (maatschappelijke voorziening) realiseren. Het Ontmoetingscentrum is tevens door buurtbewoners of andere belangstellenden te gebruiken. Tijdens de verschillende informatiebijeenkomsten en overleggen met de initiatiefnemers en deelnemers ('inspirators', waaronder organisatie
Uitwerking) van De KrachtFabriek is het duidelijk geworden dat we met elkaar veel voordelen (win-win situatie) voor onze bewoners, 'inspirators' KrachtFabriek en deelnemers van het Ontmoetingscentrum zien door met elkaar samen te werken. Wij voelen het als een enorm gemiste kans als we dat niet zouden doen! Wout Schut, initiatiefnemer De KrachtFabriek, schrijft in zijn mail d.d. 26 oktober jl. (bijlage band 1b-2) over ons initiatief en de wederzijdse samenwerking: “…Als initiatiefnemer van een Houtens Burgerinitiatief was ik dan wel erg blij dat het bij 2 van de 4 gegadigden ging om een initiatief van gewone (bijzondere) Houtenaren. Het gesprek met jullie sprong er voor mij direct uit. Jullie waren de eerste die we spraken met een concreet plan. En waarom? Niet omdat jullie zo graag de snelste wilden zijn, maar omdat jullie je droom willen verwezenlijken. En hoe die droom eruit ziet, weten jullie al lang. Niet een droom van roem en rijkdom, maar een droom om de wereld een klein beetje leuker, mooier en humaner te maken. Jullie stoppen je hele ziel en zaligheid erin en dat is zichtbaar en voelbaar. Op deze manier zijn wij 2,5 jaar geleden ook aan De KrachtFabriek gestart, dus ik herkende veel in wat jullie doormaken en dat zorgde snel voor een goede klik. Ook besef ik me als geen ander hoe belangrijk die bezieling is voor het slagen van een dergelijk plan en hoe welkom die bezieling is in een plaats die voor een groot deel bestaat uit planmatig uitgedachte en ingevulde wijken. Alle echt goede ideeën ontstaan van binnenuit en niet aan de tekentafel, maar dat is mijn overtuiging. Daarnaast toonden jullie ook nog eens oprecht enthousiasme over De KrachtFabriek en hebben jullie de wens om met elkaar de samenwerking aan te gaan. Daar waar veel mensen moeite hebben om het idee van De KrachtFabriek te begrijpen, leek het voor jullie een vanzelfsprekendheid om zo met elkaar op te trekken en te co-creëren. Ik ben erg blij dat we vervolgens meerdere inspirators van DKF in de 2 inspiratiesessies hebben betrokken bij jullie plannen. Ook daar was de klik snel gemaakt en vooral tijdens de eerste bijeenkomst kwamen de ideeën en de energie voor samenwerking als vanzelf.”
33
Naast een eigen visie en missie resulteert de samenwerking naar onze mening tot verdere verbreding en verdieping van de waarden van beleven, meedoen (participatie mogelijkheden) en ontmoeten voor onze doelgroepen. Duidelijk is dat ons aanbod optie Ontmoetingscentrum én optie De KrachtFabriek sterk met elkaar zijn vervlochten. Wij vinden het wenselijk en belangrijk dit gezamenlijk te realiseren. Gezien de tijdsdruk van het aanbestedingsproces willen wij na de gunning in overleg met De KrachtFabriek, organisatie Uitwerking en gemeente Houten over de nadere uitwerking van De KrachtFabriek met Ontmoetingscentrum. Een en ander dient nader uitgezocht te worden.
Figuur 20: Samenwerking versterking KrachtFabriek, Ontmoetingscentrum en Individueel Wonen
Wij onderscheiden tussen de conceptonderdelen meerwaarde met betrekking tot: Gezamenlijk organiseren en uitvoeren van activiteiten tussen verschillende doelgroepen (integratie en participatie); Uitbreiding en differentiatie van activiteiten, zoals: houtbewerking, techniek, realisatie en onderhouden moestuin (met kas) en een belevingstuin, dieren (ook voor kinderen in de wijk), etcetera; Gezamenlijk delen van ruimtes (klusruimtes, koffieruimte, keuken, bioscoop en spelruimte, buitenruimtes, etcetera) en rolstoelbus; Mogelijkheden voor werkgelegenheid (onderhoud, kapper, ondersteunende functies e.d.), scholing, stages, werkervaring en vrijwilligerswerk; Individuele en gezamenlijke beleving.
Wout Schut, initiatiefnemer De KrachtFabriek, schrijft in zijn mail d.d. 26 oktober jl. over de huidige stand van zaken: “We hebben ook goede stappen met elkaar genomen om DKF daadwerkelijk een plek te geven in jullie plan. Door de krapte in de planning hebben we ons bijna laten verleiden tot gehaaste beslissingen, maar gelukkig hebben we dat niet gedaan. Ik denk dat het heel goed is waar we nu staan. De ideeën die er liggen en het wederzijds respect voor elkaar en elkaars droom, vormt een goede basis om samen verder te zoeken naar de mogelijkheden om DKF een plek te geven in het plan voor het Vertrouwde Dorp. Los van of we hier ook praktisch gaan uitkomen, gun ik jullie van harte de kans om jullie droom te verwezenlijken en hoop ik dat we de ideeën voor samenwerking kunnen gaan invullen.”
34
Figuur 21: Situatieschets plattegrond KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum, Wielewaalhaag
35
a. AANBOD OPTIE ONTMOETINGSCENTRUM Visie en uitgangspunten “Het Vertrouwde Dorp” en “Uitwerking” willen op een innovatieve wijze dagbesteding voor kwetsbare doelgroepen vorm geven in de gemeente Houten. Dit wordt gerealiseerd door verschillende doelgroepen met elkaar te integreren en op het gebied van (arbeidsmatige) dagbesteding persoonlijk maatwerk te bieden. Organisatie Uitwerking biedt reeds arbeidsmatige dagbesteding in de gemeente Houten aan voor kwetsbare mensen die weer actief in het leven willen staan. Of het nu mensen zijn met autisme, verstandelijke beperking, of problemen hebben met het psychisch functioneren e.a., iedereen kan op basis van eigen persoonlijke wensen, mogelijkheden en talenten, een zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding genieten. Naast de huidige mogelijkheden in De KrachtFabriek, kunnen de dagactiviteiten worden uitgebreid met (spel)voorzieningen binnen Het Vertrouwde Dorp, in de (moes)tuin, met kleine dieren of ten dienste van bewoners van Het Vertrouwde Dorp en deelnemers (begin en gevorderde dementerenden) van het Ontmoetingscentrum. Hierbij kan gedacht worden aan activiteiten binnen De KrachtFabriek, een praatje maken en iets doen met een andere deelnemer van het Ontmoetingscentrum, kopje koffie/thee drinken met een bewoner, gezamenlijk de was vouwen bij de wasserette op het dorpsplein, film kijken in de bioscoop, etcetera. Maar ook onder begeleiding met enkele bewoners wandelen in het park of het doen van boodschappen op Het Rond. Het zijn activiteiten die zin geven aan de daginvulling en waarde geven aan het leven van de deelnemer.
Ontmoetingscentrum en bewoners van Het Vertrouwde Dorp. Het biedt hen tevens nieuwe (leer)ervaringen. Het Vertrouwde Dorp en Uitwerking ontwikkelen, realiseren en exploiteren gezamenlijk het Ontmoetingscentrum.
Doel en doelgroep Ontmoetingscentrum De deelnemers van het Ontmoetingscentrum wonen thuis, maar hebben behoefte aan een vorm van ontmoeting, beleving en/of (arbeidsmatige) dagactiviteiten. In hoofdstuk 2 "Het Vertrouwde Dorp" is uitgebreid stil gestaan bij de toenemende behoefte van ouderen en jong dementerenden aan dagactiviteiten. Organisatie Uitwerking signaleert tevens een toenemende behoefte aan arbeidsmatige dagbesteding ten aanzien van andere bijzondere doelgroepen. Het kan tot doel hebben mensen uit een sociaal isolement te halen, (dag)structuur te bieden, zelfvertrouwen en zelfredzaamheid te bevorderen, leer- en werkervaring op te doen, de thuissituatie te ontlasten, etcetera. Uitwerking heeft zoals aangegeven haar deskundigheid op het gebied van begeleiding van mensen met een autisme, licht verstandelijke beperking en psychische stoornis. Het Vertrouwde Dorp heeft haar expertise op het gebied van jong, begin en gevorderde dementerenden (ZZP 4, 5 en 7). Vermeldenswaard is dat de Houtense huisartsen in hun praktijk steeds meer geconfronteerd worden met dementerende jonge mannen (jonger dan 70 jaar) die totaal geen aansluiting hebben bij het huidige aanbod aan dagbesteding. Ook deze doelgroep zouden wij graag een interessante en zinvolle (arbeidsmatige) dagbesteding willen aanbieden.
Bovenstaande activiteiten kunnen worden uitgebreid door de ‘inspirators’ van De KrachtFabriek te betrekken bij de activiteiten van het 36
Bekostiging Ontmoetingscentrum
Gebouw Ontmoetingscentrum
“Uitwerking” en “Het Vertrouwde Dorp” zijn gezamenlijk verantwoordelijk voor de ontwikkeling, realisatie en exploitatie van het Ontmoetingscentrum.
Het gebouw (100 m2) van het Ontmoetingsruimte bestaat uit twee delen, namelijk een woonkamer en een woonkeuken. Het is volledig geïntegreerd met het gebouw van De KrachtFabriek (samen één gebouw). De woonkeuken wordt gezamenlijk gedeeld door de deelnemers van het Ontmoetingscentrum en De KrachtFabriek ten behoeve van de onderlinge integratie.
In de gebruiksfase worden de “gebruikerslasten” (servicekosten, woonlasten en algemene kosten) op basis van deelname betaald. De twee partijen staan samen garant voor een minimaal en evenredig aantal deelnemende cliënten per jaar, op basis waarvan de totale jaarlijkse gebruikerskosten van het Ontmoetingscentrum worden gefinancierd. Zowel Uitwerking als Het Vertrouwde Dorp zijn zelf verantwoordelijk voor de eigen personele kosten (ZZP-ers), gedekt door de verdere inkomsten vanuit de deelname van cliënten. Hierover zullen met elkaar vooraf afspraken gemaakt worden. Er zal na de gunning advies ingewonnen worden over de beste juridische identiteit van het Ontmoetingscentrum.
Deelnemers kunnen naast de voorzieningen voor activiteiten, ook van de lift (voor het bereiken van de 1ste verdieping van De KrachtFabriek) en invalidetoilet van Het Vertrouwde Dorp gebruik maken. Conclusie Uitwerking en Het Vertrouwde Dorp willen na de gunning de mogelijkheid verder onderzoeken voor de realisatie van het Ontmoetingscentrum ten behoeve van ‘bijzondere doelgroepen’. Wij zullen gezamenlijk de exploitatielasten dragen, zonder gemeente bijdrage. Belangrijk is dat het Ontmoetingscentrum geïntegreerd wordt in De KrachtFabriek.
Bekostiging van de arbeidsmatige dagbesteding door de deelnemers van Uitwerking vindt plaatst op basis van een WMO toekenning Ondersteuning Maatschappelijke Deelname (OMD). Deelname van cliënten van Het Vertrouwde Dorp zullen vanuit een WMO toekenning of Wlz indicatie (Zorgzwaartepakket 4 of 5, omgezet naar een PGB) worden bekostigd. De mogelijkheid is tevens dat deelnemers de deelname particulier bekostigen In bijlage Band 1b-3 beschrijft Ilonja Hovers van Uitwerking haar steun aan de toekomstige samenwerking met Het Vertrouwde Dorp. In bijlage Band 2c zijn de exploitatielasten van het Ontmoetingscentrum beschreven.
37
b. AANBOD OPTIE HERHUISVESTING KRACHTFABRIEK De locatie het Mozaïek Putterhaag wordt al meer dan een jaar door De KrachtFabriek gebruikt door inmiddels meer dan 200 ‘inspirators’. In dit aanbestedingsdocument is al meerdere malen stilgestaan bij de inspirerende gesprekken met De KrachtFabriek. We zijn het unaniem eens over de kansen, die een toekomstige unieke samenwerking zal bieden voor ‘inspirators’, deelnemers Ontmoetingscentrum en bewoners van het Vertrouwde Dorp. Hierbij wordt verwezen naar “Participatieplan en invloed stakeholders” en in dit hoofdstuk beschreven onderlinge samenwerking. Graag wil Het Vertrouwde Dorp de gemeente Houten hierbij een aanbod doen voor de herhuisvesting van De KrachtFabriek op de huidige locatie. Belangrijk is dat De KrachtFabriek haar eigen identiteit blijft behouden en de huidige activiteiten kan voortzetten. De KrachtFabriek gebruikt momenteel de gehele basisschool à 1.200 m2. De wens van De KrachtFabriek is een toekomstige oppervlakte van 600 m2. Aangezien de totale bouwmassa dan uitkomt op 700 m2 (inclusief Ontmoetingsruimte 100 m2) vinden wij dat onvoldoende passend in relatie tot Het Vertrouwde Dorp en de omgeving. Ons aanbod is 500 m2 oppervlakte voor De KrachtFabriek Zoals aangegeven willen wij en zoals verwoord door Wout Schut van De KrachtFabriek, onze gesprekken na de gunning voortzetten om de herhuisvesting van De KrachtFabriek verder uit te werken.
Gebouw De KrachtFabriek Naast Het Vertrouwde Dorp, maar gekoppeld c.q. aangesloten aan het dorpsplein (atrium), wordt aan de zuidzijde van de locatie Mozaïek Putterhaag De KrachtFabriek gesitueerd. In De KrachtFabriek is ook het Ontmoetingscentrum geïntegreerd. De (bouwkundige) verbinding tussen beide organisatieonderdelen wordt gerealiseerd door het gebruik van een gemeenschappelijke woonkeuken. Deelnemers van De KrachtFabriek en Ontmoetingscentrum kunnen door de koppeling met Het Vertrouwde Dorp gebruik maken van onder andere de lift en invalidentoilet die op het dorpsplein aanwezig zijn. Maar ook kunnen zij gebruik maken van de andere faciliteiten die Het Vertrouwde Dorp biedt, zoals bioscoop, spelvoorzieningen, keuken, wasserette, etcetera. De KrachtFabriek zal een uitstraling krijgen van een schuur annex werkplaats, passend in de wijk en in relatie tot Het Vertrouwde Dorp. De constructie is houtskeletbouw. In de bijlage Band 1b-5 is de materiaalkeuze voor De KrachtFabriek van René van de Beek, architect en daarnaast tevens 'inspirator' van De KrachtFabriek, toegevoegd. Het gebouw wordt flexibel gebouwd, waardoor het ook voor andere doeleinden in de toekomst gebruikt kan worden, zoals voor woonfunctie. Mocht de gemeente Houten niet instemmen met de realisatie van De KrachtFabriek op locatie Mozaïek Putterhaag, dan zal op de gereserveerde plaats van De KrachtFabriek uitbreiding plaatsvinden van de (moes)tuin.
38
Bekostiging gebouw De KrachtFabriek Met Wout Schut is afgesproken dat wij, De KrachtFabriek en Het Vertrouwde Dorp, ons gezamenlijk zullen inspannen om de herhuisvesting van De KrachtFabriek financieel haalbaar te maken. De intentie van De KrachtFabriek is verantwoordelijkheid te dragen voor de exploitatie bij de ingebruikname van De KrachtFabriek. Het is echter geen normaal bedrijf die door het produceren van goederen en/of diensten zelfstandig kan bestaan. Met elkaar is afgesproken na de gunning op zoek te gaan naar (aanvullende) financiële middelen. Het Vertrouwde Dorp en De KrachtFabriek willen dan ook gezamenlijk optrekken bij het aanschrijven van diverse fondsen en deelname aan Crowdfunding onderzoeken. Tevens zullen we van de gemeente Houten (financiële) garanties vragen. Bij de gesprekken over de herhuisvesting zijn vier personen van De KrachtFabriek, namelijk twee initiatiefnemers en twee inspirators (waaronder architect René van de Beek) en Het Vertrouwde Dorp betrokken. De uitgangspunten (programma van eisen) van De KrachtFabriek zijn besproken en worden later nog verder uitgewerkt.
In de bijlage Band 2d zijn de exploitatielasten van De KrachtFabriek beschreven. Hierin hebben we tot uiting willen brengen dat wij bereid zijn korting te geven op de grondkosten, maar dat ook de bouwkosten verlaagd kunnen worden door inzet van arbeidskracht van de ‘inspirators’ van De KrachtFabriek. Met de korting op de grondkosten willen wij een signaal afgeven dat Het Vertrouwde Dorp de realisatie van de herhuisvesting van De KrachtFabriek ook financieel wil steunen. Conclusie De aanbestedingsperiode is te kort gebleken om de gemeente Houten een definitief aanbod te doen voor herhuisvesting van De KrachtFabriek. Duidelijk hebben we willen maken dat herhuisvesting en daarmee samenwerking met De KrachtFabriek grote voordelen biedt. Met de korting op de grondkosten willen wij de realisatie van de herhuisvesting ondersteunen. De berekening van de exploitatielasten van De KrachtFabriek is een voorlopige inschatting van de kosten van realisatie van het gebouw. Graag willen wij na de gunning, wanneer de ‘contouren’ van De KrachtFabriek helder zijn, met de gemeente Houten in overleg over ons definitief aanbod.
De KrachtFabriek heeft positief gereageerd op het idee, het gedachtegoed en ervaring van de investeerder met betrekking tot Social Return, om de bouw door de ‘inspirators’ van De KrachtFabriek zelf te laten uitvoeren (onder regie van de ontwikkelaar). Deze mogelijkheid wil De KrachtFabriek na de gunning graag verder onderzoeken. InterBouwconsult heeft een eerste berekening gemaakt van de exploitatielasten van het vastgoed (exclusief Ontmoetingscentrum). Deze berekening moet gezien worden als een eerste inschatting. Verdere uitwerking van het gebouw zal tot een gedetailleerdere berekening leiden.
39
Onze dank gaat uit naar Team Het Vertrouwde Dorp
Belanghebbenden / Stakeholders
InterBouwconsult / Ontwerp en bouwmanagement Ir. Sjors van Vliet Ing. Willard de Vries
De KrachtFabriek Initiatiefnemers: Wout Schut, Karin van Sprang, Menno Stom Alle betrokken ‘inspirators’
Ecological Martin Koppenhol en Gerard Nijboer (tussenpersoon Ronald Hoppel)
Uitwerking Ilonja Hovers
AAG / Financieel bureau (specialist zorg- en welzijnssector) Erik-Jan Spee
Omwonenden Buurtvertegenwoordigers
Mol Advies / financieel adviseur Drs. Jan Mol
Bomengroep De Haag
Specialist Ouderengeneeskundige Dr. Marieke Hoogenboom (persoonlijke titel / lid Mobiel Geriatrisch Team Houten) Adviseur dementiezorg Hilde Kuper
Stichting Houtense Huisartsen / SHH, dr. Rutgers (huisarts)
Adviseur huisvesting/bouw Frank van Jaarsveld
Gemeente Houten, Afdeling Samenleving
Samenwerkende Bonden Ouderen Houten (SBOH), dhr. W. Haan Thuiszorgteams (3), Zorgspectrum en Buurtzorg
Adviseur parkeren en verkeerstructuur Ir. Ewald Dijkstra Vormgever / sfeerbeelden Het Vertrouwde Dorp Tanja Scholts 40
Thuis Of je dit al kende voor je het zag Er geweest was voor je er zou komen
41
