Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 2
n ie t.
KBF
Nieuwsbrief van Acerta Kinderbijslagfonds • 53ste jaargang • nr. 4 • jan.-febr.-mrt 2010 4,
Trimestriële uitgave Afgifteperiode jan.-febr.-mrt 2010 Afgiftekantoor Antwerpen X P409328
In dit nummer
en in kken aarer
even nds mers:
rk-
gen kinre-
via
◗◗ Scheiden doet lijden
◗◗ De vragenlijst P19
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 3
januari - februari - maart 2010
Scheiden doet lijden…
INTRO Weinig spectaculairs te signaleren in ons kinderbijslagwereldje het afgelopen jaar, niet eens een indexaanpassing. Hooguit noteerden we een uitbreiding van het nieuw evaluatiesysteem ten gunste van mindervalide kinderen, geboren vóór 1993 en een verruiming van de jaarlijkse leeftijdstoeslag, het intussen vertrouwde extraatje in augustus. Duidelijk een welgekomen adempauze na een hele reeks turbulente jaren.
Als we de statistieken mogen geloven mondt bijna één op drie huwelijken uit in een scheiding. Meestal gaat het om een scheiding bij onderlinge toestemming, waar minderjarige kinderen bij betrokken zijn. Voor deze kinderen geldt al jaren het principe van co-ouderschap als algemene norm, het traditionele hoede- en bezoekrecht van weleer heeft afgedaan.
Eenzelfde adempauze wensen wij van de redactie ook de lezer toe, zo af en toe, in 2010. Wees groot in iets klein, het ga je goed…
Co-ouderschap, het ligt intussen makkelijk in de mond, toch blijkt de inhoud ervan niet steeds even correct begrepen en durven de media zich wel eens te vergalopperen. Voor de redactie een voldoende reden om de gehele problematiek nogmaals in kaart te brengen. Ervan uitgaan dat de kinderen sowieso even lang bij elk van beide ouders moeten verblijven is onterecht. Want precies dat verblijfsgegeven doet er in wezen niets toe. Het gaat erom dat de ouders, zelfs al waren ze niet gehuwd, na een scheiding allebei evenveel zeggingschap behouden over alle essentiële opvoedingselementen met betrekking tot hun kinderen: welk soort onderwijs volgen in welke school, waar en met wie op vakantie gaan, bij welke sportclub aansluiten… dat is coouderschap.
Basisprincipe Co-ouderschap is bij wet vastgelegd en dus de regel. Uitgangspunt hierbij is dat de opvoeding van de kinderen bij scheiding nog altijd geacht worden te gebeuren door beide gewezen partners, onge-
2
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 4
acht bij wie van beiden ze in feite verblijven. Met andere woorden, zij worden nog verder geacht fictief één gezin te vormen. Dergelijke fictie laat de rechten zoals die bestonden vóór de scheiding ongewijzigd. Dit betekent dat de kinderbijslag verder wordt toegekend op basis van het werk van de loontrekkende vader in handen van de moeder voor zover de kinderen: • erkend zijn, • wel degelijk verblijven bij één van beide ouders, • minderjarig zijn en • de Belgische nationaliteit bezitten.
Uitzondering
Voor alle duidelijkheid: dit verhaal gaat niet op wanneer het kind bv. bij de grootouders wordt opgevoed. En evenmin voor kinderen die de Belgische nationaliteit niet bezitten vermits die in principe niet zijn onderworpen aan het Belgisch burgerlijk recht dat inzake ouderlijke gezag co-ouderschap vooropstelt. Verder houdt het ouderlijk gezag op bij de meerderjarigheid, en dus in principe ook deze coouderschapsstructuur, al blijft een administratief verlengstuk mogelijk, zoals verderop nog zal blijken.
Notariële akten die het ouderlijk gezag uitsluitend aan één partij toebedelen, gelden slechts voor zover bekrachtigd door het echtscheidingsvonnis.
Enkel om zwaarwichtige redenen zal de rechter hiervan afwijken en alleenbestuur toekennen aan één van de ouders. Dergelijke beslissing kan uitgesproken worden door: • de vrederechter bij wijze van voorlopige maatregel, • de jeugdrechter in het belang van het kind van niet (meer) gehuwde ouders, • de rechtbank van eerste aanleg in het kader van een echtscheidingsprocedure.
Eens de uitoefening van het ouderlijk gezag exclusief aan één van de ouders toegekend, gaan we ervan uit dat die ouder wel degelijk het kind opvoedt. Deze ouder is dan in principe én rechthebbende én bijslagtrekkende. Is de feitelijke situatie toch anders, dient dit aangetoond via een politieattest of getuigenverklaringen.
Stel dat Emma en Kobe het niet langer zien zitten samen en elk apart gaan wonen, Kobe met de tienjarige zoon Harry, Emma met de zesjarige dochter Caroline. In de gegeven omstandigheden betalen we verder kinderbijslag uit via het werk als loontrekkende van Kobe, maar wel in handen van Emma en dit voor beide kinderen. Dat Emma zelf ook tewerkgesteld is, doet niet ter zake. Verhuist Harry evenwel naar de grootouders, dan is niet langer sprake van coouderschap, maar te betalen via opa aan oma.
Neem de situatie van Deborah en Jimmy, feitelijk gescheiden sedert januari. Deborah verkreeg van de rechter het ouderlijk gezag. Zij bezorgt ons een kopie van dit vonnis en bekomt zodoende de hoedanigheid van rechthebbende én bijslagtrekkende. Als de kinderen in feite toch bij Jimmy zouden wonen en hij dit kan aantonen bv. aan de hand van een politieattest, dan betalen wij aan hem zelf op basis van zijn arbeidsprestaties.
3
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 5
januari - februari - maart 2010
bijslagtrekkende. Dit heeft tot gevolg dat, wanneer hij ondertussen een nieuwe relatie zou zijn aangegaan, zijn eigen kinderen gegroepeerd worden met eventueel andere kinderen die van zijn nieuw gezinnetje deel uitmaken.
Vader toch bijslagtrekkende Stellen dat in dit ganse verhaal de vader totaal buitenspel staat, is iets te kort door de bocht gegaan. We zetten voor u de mogelijkheden op een rij die hij heeft om alsnog zelf de kinderbijslag te bekomen. Dit kan zijn belang hebben voor de groepering van kinderen. U weet dat de kinderbijslag niet gelijk is voor elk kind: voor een eerste kind ligt het toegekende bedrag lager dan voor het tweede, het derde (en elk volgend) kind krijgt dan weer meer dan het tweede. Zodra kinderen deel uitmaken van hetzelfde gezin wordt hun onderlinge volgorde bepaald door de leeftijd. Of ze nu rechten putten uit de regeling voor werknemers, voor zelfstandigen, voor overheidspersoneel of zelfs uit het reststelsel van gewaarborgde maakt geen verschil uit. Eén uitzondering: kinderen die verhoogde wezenbijslag toegekend krijgen, tellen niet mee voor de rangregeling. Verder is het u niet onbekend dat als er een kind wegvalt daardoor het hoogste bedrag komt te vervallen, ook al is dit het oudste kind dat per definitie het laagste bedrag genereert. Misschien doet dit even de wenkbrauwen fronsen, toch oogt de uitleg vrij logisch. Gaat de oudste van drie werken, dan vervalt zijn recht waardoor de tweede oudste rang 1 toegemeten krijgt en de jongste rang 2; van rang 3 is geen sprake meer.
(2) Storting op een kinderrekening In samenspraak met de moeder kan besloten worden de kinderbijslag te laten storten op een gemeenschappelijke rekening. Zo’n “kinderrekening”, waarover beide ouders afzonderlijk en onbeperkt moeten kunnen beschikken, wordt geopend met de bedoeling hiermee alle uitgaven eigen aan het kind (kleding, school, doktersbezoek…) in te dekken. Voor deze optie is een specifiek formulier nodig, in te vullen door de bank. De praktijk leert dat ex-partners niet erg geneigd zijn gezamenlijk te kiezen voor deze eventualiteit.
(3) Gerechtelijke stappen ➔ bijslagtrekkende aangeduid arbeidsrechtbank:
door
gescheiden ouders kunnen de arbeidsrechtbank vragen de bijslagtrekkende aan te duiden in het belang van het kind. Dergelijke beslissing geldt enkel voor toekomst. Is dat de vader, worden de kinderen gegroepeerd in zijn gezin.
(1) Expliciete aanvraag voor bij hem gedomicilieerde kinderen Voor kinderen die officieel bij hem staan gedomicilieerd, kan de vader zelf in eigen handen kinderbijslag uitbetaald krijgen door zijn kinderbijslagfonds een brief te schrijven met zo’n expliciet verzoek. Zodoende verwerft hij vanaf de maand nadien de hoedanigheid van wettelijke
➔ verzet aangetekend bij de vrederechter tegen de uitbetaling aan de moeder: verleent de vrederechter hieraan gunstig gevolg zal de vader alle nog verschuldigde bedragen mogen ontvangen in plaats van de moeder, die evenwel de wettelijke bijslagtrekkende blijft, zodat de kinderen dus verder te groeperen zijn in haar gezin.
4
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 6
➔ sommendelegatie:
Wat bij meerderjarigheid?
• ook hier kan de rechter de vader machtigen de kinderbijslag te ontvangen, ook hier blijft de moeder de wettelijke bijslagtrekkende en gaat het in wezen louter om een gewijzigde uitbetalingsmodaliteit, enkel geldend voor de toekomst;
Met de meerderjarigheid van het kind houdt het ouderlijk gezag op, en dus in principe ook de fictie waarvan sprake. Eens het rechtgevend kind achttien, gaan we de rechten inzake kinderbijslag kanaliseren overeenkomstig de feitelijke gezinstoestand. Verblijft het bij de moeder, beroepshalve actief als zelfstandige, dan wordt zij rechthebbende, ook al ligt in die sector de kinderbijslag lager.
• een kopie van het vonnis is voor een kinderbijslagfonds niet voldoende: om hierop in te spelen behoeven wij een kennisgeving via de griffie of een betekening door een gerechtsdeurwaarder;
Deze breuklijn is echter niet definitief. Zo wordt bij beide ouders die hun kind in coouderschap opvoeden drie maanden voor diens 18e verjaardag gepolst naar een eventueel afwisselend en even lang verblijf van de minderjarige bij hen beiden. Een bevestiging van de twee ex-partners binnen de 30 dagen laat toe een verlengstuk te breien aan die juridische fictie van verondersteld gemeenschappelijk gezin. Dergelijk administratief vangnet helpt meteen baremieke ongunstige consequenties de wereld uit in situaties van samenloop tussen enerzijds de regeling werknemers, anderzijds die van de zelfstandigen.
• mogelijke procedures: -
bij huwelijksproblemen of bij een feitelijke scheiding zonder dat er al een echtscheidingsprocedure is opgestart, kan de vrederechter dringende en voorlopige maatregelen treffen, o.a. sommendelegatie wanneer de verstandhouding tussen de echtgenoten ernstig is verstoord;
-
ook tijdens een echtscheidingsprocedure kan de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg zetelend in kortgeding maatregelen uitspreken zoals het toestaan van een sommendelegatie aan de vader;
-
Toekomstperspectieven Dat volgens de huidige regelgeving in geval van co-ouderschap één enkele ouder aangeduid wordt als bijslagtrekkende en dat dit in principe de moeder is, komt de lezer intussen vast als vanzelfsprekend over. Met alle gevolgen van dien voor die ouder die niet de hoedanigheid van bijslagtrekkende wist te verwerven. Hij ziet zijn kind niet gegroepeerd met eventuele andere kinderen uit zijn nieuw gezin, zelfs al is er sprake van gelijkmatig verdeelde huisvesting waarbij hij de ene week, zijn ex de andere hun kind bij zich heeft.
ten aanzien van ouders die nooit gehuwd waren of echtgescheiden zijn kan de jeugdrechter de vader machtigen de bijslag te ontvangen in plaats van de moeder en dit op basis van zijn algemene bevoegdheid inzake bestuur en opvoeding van de kinderen.
5
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 7
januari - februari - maart 2010
Vrij vertaald betekent dit dat als een koppel met één kind het voor bekeken houdt en ze elk apart hun weg gaan, dit kind alleen een rang krijgt toebedeeld in het gezin van de moeder. Stel dat een tweeling haar nieuwe relatie bezegelt, bekomt zij hiervoor kinderbijslag op basis van rang twee en rang drie, want het kind uit haar eerste huwelijk is voor haar mee te tellen als eerste rang. Voor de vader liggen de kaarten anders. Neemt die zijn intrek bij een nieuwe partner met zelf al een eigen kind dat jonger is dan het zijne, dan komt zijn kind niet in aanmerking bij het bepalen van de rangregeling in zijn nieuw gezin. En dit vindt het Grondwettelijk Hof niet kunnen. Het stelt dat de toekenning van kinderbijslag bedoeld is als bijdrage in de onderhouds- en opvoedingskosten van kinderen. Bij gelijkmatige verdeelde huisvesting nemen de ouders een evenwaardige kinderlast op zich. Dus zou het niet meer dan logisch zijn mocht het kind niet alleen (zoals nu) in het gezin van de ene ouder gepositioneerd worden, maar ook in dat van de andere ouder. Deze interpretatie zou er toe leiden dat zijn nieuwe partner voor haar spruit alsnog elke maand aanspraak zou kunnen maken op rang 2 (154,33 euro) in plaats van rang 1 (83,40 euro), geef toe, een niet onaardige bonus. Maar voorlopig blijft het wachten op wetteksten die deze principiële bijsturing gaan onderbouwen en is het uitkijken naar de daarbijhorende administratieve procedure. Zodra één en ander definitief is uitgeklaard, komen wij hier uiteraard op terug
6
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:14
Pagina 8
Vragenlijst P19, belang niet te ontzien… Bepaalde rechthebbenden kunnen eventueel aanspraak maken op een toeslag bovenop de gebruikelijke maandelijkse kinderbijslag, afhankelijk van het bruto gezinsinkomen. We onderscheiden hierbij deze categorieën:
Kinderbijslag zelf, alimentatiegelden, tegemoetkomingen voor hulp van derden, integratietegemoetkomingen voor gehandicapten en onkostenvergoedingen voor onthaalouders betaald door Kind en Gezin tellen niet mee.
(1) • wie langer dan zes maanden ➔ werkloosheidsuitkeringen ontvangt ➔ bruggepensioneerd is of ➔ ziek is, alsook • wie invalide, gehandicapt of gepensioneerd is; (2) langdurige (+ 6 maanden) werklozen of zieken die opnieuw beginnen te werken voor een maximale uitbreidingsperiode van 2 jaar; (3) alleenstaande ouders die nog niet gerechtigd zijn op andere sociale toeslag.
Hoeveel informatie wij als kinderbijslagfonds momenteel ook al mogen ontvangen via elektronische weg, dit kanaal is momenteel nog niet in gebruik voor inkomensgegevens. Het blijft dus ons in deze context zoals vanouds behelpen met een papieren document, de periodieke vragenlijst P19. En precies die vragenlijst krijgen de gegadigden toegestuurd in januari met betrekking tot de inkomsten van het afgelopen half jaar. Wetenswaard hierbij is dat wie de vooropgestelde inkomensgrens een welbepaalde maand overschrijdt daarom niet meteen elke aanspraak op verhoogd tarief verliest: lagere inkomens in een van de daaropvolgende maanden bieden mogelijks ook nog een uitweg.
Welke grensbedragen spelen, hangt af van de gezinssituatie: ➔ voor wie samenwoont met partner en kinderen zijn gezamenlijke beroepsinkomsten en uitkeringen gelimiteerd tot 2 131,19 euro bruto per maand; ➔ voor wie alleen met de kinderen woont, ligt die grens op maximaal 2 060,91 euro bruto per maand.
Gezinnen hebben er dus alle belang bij de P19 ingevuld terug te sturen, het laat ons toe voor u het maximaal toe te kennen bedrag aan kinderbijslag vast te stellen. Dat de sociale toeslag de moeite loont, mag uit deze cijfers blijken:
Zijn in rekening te brengen: de inkomsten van de rechthebbende zelf plus die van diens echtgenoot, partner of persoon met wie een feitelijk gezin gevormd wordt. Dit is het geval als: • ze gedomicilieerd zijn op hetzelfde adres, • geen bloed- of aanverwanten zijn tot en met de 3e graad en • samen hun huishouden regelen en daartoe financieel of op welk andere manier dan ook bijdragen.
1e kind 2e kind vanaf 3e kind • eenouder: + € 42,46 + € 26,32 + € 21,22 • gepensioneerde/langdurig werkloze + € 42,46 + € 26,32 + € 4,62 (*) • langdurig zieke + € 91,35 + € 26,32 + € 4,62 (*) (*) indien daarboven ook eenouder: + € 21,22 i.p.v. € 4,62
7
Allocatief NL 4_2009
14-12-2009
10:13
Pagina 1
januari - februari - maart 2010
Colofon Allocatief is een uitgave van Acerta Kinderbijslagfonds die vier maal per jaar verschijnt.
Acerta Kinderbijslagfonds vzw Acerta Kinderbijslagfonds betaalt als sociale dienstverlener op vraag van aangesloten werkgevers correct en tijdig kinderbijslag aan rechthebbende gezinnen. Daarenboven biedt het deskundige sociale begeleiding via gerichte en betrouwbare informatie- en adviesverstrekking. Enig cijfermateriaal: – 31 100 aangesloten werkgevers – 139 200 bijslagtrekkende gezinnen – 247 500 rechtgevende kinderen – 9 kantoren – circa 120 medewerkers Adreswijziging kantoor Wilrijk: vanaf 15 februari 2010 kan u bij ons terecht in de Groenenborgerlaan 16, eveneens te 2610 Antwerpen-Wilrijk. Fax- en telefoonnummer blijven ongewijzigd.
Kantoren Acerta Kinderbijslagfonds 2610 Antwerpen-Wilrijk Sneeuwbeslaan 20 tel. 03 829 22 99 fax 03 829 22 44
3000 Leuven Diestsevest 14 tel. 016 24 52 60 fax 016 24 53 70
1020 Brussel B.D.C. Heizel Esplanade PB 64 tel. 02 773 16 20 fax 02 773 16 30
5100 Namur-Jambes Chaussée de Liège 140 tel. 081 25 04 64 fax 081 24 01 85
9000 Gent Opgeëistenlaan 8/202 tel. 09 264 12 80 fax 09 264 12 89
9100 Sint-Niklaas Grote Peperstraat 4 tel. 03 780 74 40 fax 03 780 74 47
3500 Hasselt Kunstlaan 16 tel. 011 24 94 00 fax 011 23 19 71
2300 Turnhout Patersstraat 100 tel. 014 40 02 30 fax 014 40 02 38
8500 Kortrijk Grote Markt 19 tel. 056 26 67 08 fax 056 21 93 29
Bezoek onze site www.acerta.be
Redactie: Juridische Zaken KBF Grafische coördinatie: Acerta Verantwoordelijke uitgever: Paul Roosen BDC, Heizel Esplanade PB 64, 1020 Brussel
Lees ook onze Accent-reeks Bespelen we met deze Allocatief op vaste tijdstippen de actualiteit zonder daarbij in detail te treden, dan beschikken wij daarnaast ook over themagerichte brochures waarbij een aantal items grondiger worden uitgespit. In deze Accent-reeks uitgegeven door Acerta Kinderbijslagfonds verschenen volgende nummers: Nr. 1 Gezinsbijslag voor werknemers: uw leidraad Nr. 2 Kinderbijslag zonder grenzen: internationale overeenkomsten Nr. 3 Mindervalide kinderen en gezinsbijslag Nr. 4 Samen ouder blijven: co-ouderschap Nr. 5 Het gezin: een voldongen feit? Over samenwonen Nr 6 Werkende jongeren en kinderbijslag: het kan! Nr 7 Geboorte- en adoptiepremie Nr 8 Sociale toeslagen Vraag een gratis exemplaar via onze kantoren.
