Nieuwsbrief November 2005

Bomenstichting Zutphen

en omstreken

Nieuwsbrief

November 2005 

Beste donateurs, Het is alweer een jaar geleden dat jullie via de nieuwsbrief van ons hoorden. In de vorige nieuwsbrief (nov. 2004) schreef ik nog dat ik me een jaar terugtrok uit het bestuur vanwege een studie. Inmiddels heb ik de studie afgerond (ja, geslaagd!) en heb ik de eerste bestuursvergadering alweer bijgewoond; met alle mensen van het bestuur die afgelopen jaar gewoon dóórgegaan zijn met zich in te zetten voor de bomen van Zutphen en omgeving. Wat zij afgelopen jaar allemaal gedaan hebben vinden jullie terug in deze nieuwsbrief. Allereerst is er één bestuurslid dat zich nog niet voorgesteld heeft: Nicolaas Bessels; dat zal hij op een van de volgende pagina’s doen. Verder besteden we aandacht aan de verleende kapvergunningen en hoe wij daar als Bomenstichting mee bezig zijn geweest afgelopen jaar, om te voorkomen dat er onnodig bomen gekapt worden. Waarschijnlijk zijn jullie allemaal op de hoogte van de ‘geheimzinnige’ ziekte in opmars, die met name Paardekastanjes treft: in deze nieuwsbrief doen we verslag van het laatste nieuws omtrent deze ziekte. Daarnaast schrijven we over de contactpersonendag van de Landelijke Bomenstichting,

1 / 10

de op handen zijnde fotowedstrijd, het donateuruitje in de winter en andere zaken. Voor ik eindig heb ik een verzoek aan jullie als donateurs: zouden jullie zoveel mogelijk je emailadres (als je dat hebt) willen doorgeven, zodat wij informatie en deze nieuwsbrief per mail aan jullie kunnen sturen? Dit scheelt postzegels én bomen, voor dat laatste argument zijn we vast allemaal gevoelig! Ons adres is [email protected] Ik hoop dat alles wat wij doen en in deze nieuwsbrief beschrijven voor jullie nog steeds het donateurschap waard is en wens jullie veel leesplezier. Hartelijke groet, Astrid Werdmuller Rutger Kopland LIJSTERBESSEN De dichtkunst beoefenen is met de grootst mogelijke zorgvuldigheid constateren dat bijvoorbeeld in de vroege morgen de lijsterbessen duizenden tranen dragen als een tekening uit de kindertijd zo rood en zo veel.

Bomenstichting Zutphen e.o. Nieuwsbrief november 2005

Even voorstellen ... Nicolaas Bessels Mijn naam is Nicolaas-Tjerk Bessels, sinds een jaar bestuurslid van de Bomenstichting Zutphen. Ik heb mij aangesloten bij deze stichting uit interesse, beroep en passie voor bomen en hun omgeving. Al sinds mijn jeugd ben ik geboeid door de natuur. Door natuurkampen bij de jeugdbond voor natuur- en milieustudie werd mijn horizon verbreed. Mijn studies bosbouw en de middelbare tuinbouwschool vormen de wortels voor mijn kennis, zoals tevens een cursus op Wisley Garden in Engeland waar ik verbleef om het boomverzorgen tot in de puntjes (van de twijgen) te leren.

Inmiddels ben ik 4 jaar zelfstandig boomverzorger waarbij werkzaamheden tot over de landsgrenzen worden uitgevoerd. Mijn functie binnen het bestuur richt zich voornamelijk op het praktische en technisch deel; zo houd ik mij bezig met het beoordelen van gemeentebesluiten omtrent staat en gezondheid van bomen. Met mijn inzet hoop ik dat de bomen van Zutphen en de nog aan te planten bomen een gezonde toekomst tegemoet gaan. Bomen zijn voor het leven. Nicolaas

Winterwandeling Ieder jaar organiseren wij een bomenwandeling voor donateurs en belangstellenden. Dit keer hebben we gekozen voor een winterwandeling. In de winter zijn de meeste bomen niet herkenbaar aan de blaadjes, maar zijn de knoppen goed zichtbaar. Het is verrassend te zien hoe verschillend de knoppen van bomen zijn en hoe goed veel bomen daar aan te herkennen zijn.

Op deze wandeling gaan we veel verschillende boomsoorten bekijken en de pracht van de knoppen ontdekken. Noteer het alvast in jullie agenda: zaterdagmiddag 21 januari. Nadere informatie volgt begin januari, in ieder geval op onze website en waarschijnlijk ook in de Zutphense Koerier.

Vooraankondiging Fotowedstrijd 2006 In het voorjaar van 2006 willen wij een grote fotowedstrijd houden. Iedereen kan maximaal 3 foto’s insturen van een grote, mooie, bijzondere, gekke of speciale boom. De foto’s worden tentoongesteld en er zal een jury zijn die de 3 mooiste uit zal kiezenm; de winnaars krijgen een prijs.

2 / 10

Iedere donateur krijgt te zijner tijd een folder in de bus met nadere informatie. We wilden het jullie echter nu al laten weten, zodat je de kans op een foto van een prachtig besneeuwde boom in de winter niet voorbij laat gaan!


De Paardenkastanje bedreigd De herfst is vroeg dit jaar. Al in augustus zijn vele paardenkastanjes totaal bruin verkleurd en half kaal. Vreemd, maar al enkele jaren wordt de paardenkastanje belaagd door twee nieuwe vijanden, die zich voegen bij de verschillende bedreigingen van bomen die zich de laatste tijd manifesteren, zoals de iepziekte, de in Californië optredende ‘sudden oak death’ en de eikenprocessierups. In de pers is er al uitvoerig aandacht aan besteed. Het begon enige jaren geleden met de opvallend vroege verkleuring van het blad, dat vol mineergangen bleek te zitten. Veroorzakers zijn de rupsen van een motje dat zijn eieren legt in de gezonde kastanjebladeren: de kastanjemineermot (Cameraria ohridella). De larven graven gangen in het blad (ook bladmijnen genoemd) waardoor okerkleurige vlekken ontstaan. Deze mot heeft zich in korte tijd van Zuidoost Europa naar het noordwesten uitgebreid en werd in 1998 voor het eerst opgemerkt in Nederland. Waarschijnlijk is de verspreiding van de motten versneld door mee te liften op vrachtwagens. Veel liefhebbers en eigenaren schrokken erg van deze vervaarlijk ogende plaag. De meeste kastanjes blijken deze aanslag echter behoorlijk te doorstaan: in andere landen zijn bomen al meer dan 5 jaar aangetast zonder ernstige gevolgen. Deskundigen stelden dat ze er wel een knauw van krijgen, maar normaliter goed herstellen. Het uiterlijk van de kastanjes wordt er tot verdriet van veel eigenaren en liefhebbers echter wel ernstig door aangetast. Wie de motten wil bestrijden, zal het gevallen blad moeten opruimen en verbranden. Hierin overwinteren de poppen. De mineermot kan meerdere generaties per jaar vormen, afhankelijk van lengte en temperatuur van de zomer. In Nederland worden meestal twee generaties gevormd, in Midden-Europa vaak drie: in dat geval veroorzaken ze op grote schaal voortijdige bladval en kunnen bomen al in juli geheel ontbladerd zijn. Helaas is het niet bij de mineermot gebleven. Deze is op de voet gevolgd door een tweede en ernstiger bedreiging van de paardenkastanje, de mysterieuze bloedingsziekte, ook kastanjeziekte of nog preciezer 3 / 10

paardenkastanjeziekte genoemd. Bomen krijgen bruine vlekken op de stam en 'bloeden' donker vocht. De conditie van veel bomen is afgenomen en enkele bomen zijn afgestorven. De oorzaak van de kastanjeziekte is nog steeds niet bekend. Nadat bleek dat deze ziekte zich snel verspreidde over het land is de werkgroep Aesculaap opgericht om te werken aan een oplossing. Ze hebben een onderzoek georganiseerd naar de aard, oorzaak, verspreiding en mogelijke bestrijding van de ziekte. De Paardenkastanje (Aesculus hippocastanum) is inheems in Albanië, Noord-Griekenland, Turkije en de Kaukasus. Hij is al vroeg vanuit zijn oorspronkelijke groeiplaatsen naar andere gebieden verspreid. In 1608 werd het eerste exemplaar in de Hortus botanicus te Leiden geplant. Tegenwoordig is het één van de populairste sierbomen van Nederland. In de steden is het naast de plataan de meest aangeplante boom, dankzij de imposante vorm, met een brede volle kroon, dikke stam, prachtige bloei in mei, de grote, handvormige bladeren en de mooie kastanjes in de herfst. De kastanjeziekte werd in het westen en noordwesten van het land het eerste opgemerkt. Inmiddels heeft de ziekte zich over het hele land verspreid. Volgens de meest recente gegevens is 31% van de paardenkastanjes ziek. In het westen is het grootste percentage ziek (bijv. Zuid Holland 41%). In Drenthe, Limburg en Zeeland is het laagste ziektepercentage (8% tot 9%). De onderzoekers hadden veel moeite om de oorzaak van de ziekte op te sporen. Er werd onder andere gedacht aan de schimmel Phytophtora, die o.a. verantwoordelijk is voor de Amerikaanse ‘sudden oak death’ en de aardappelziekte. Deze kon echter niet worden aangetoond. Inmiddels is een bacterie aangetoond en geïsoleerd na DNA-analyse van zieke bomen verspreid over Nederland. Met deze bacterie (Pseudomonas syringae) is infectieonderzoek gedaan bij jonge kastanjes. Het lijkt inmiddels waarschijnlijk


dat deze bacterie als oorzaak kan worden aangewezen, maar het onderzoek is nog in volle gang. Hoewel veel bomen flink ziek worden en er vrij veel binnen een aantal maanden sterven, blijken de kastanjes zich ook te verweren, o.a. door het vormen van barrières tussen aangetast en gezond weefsel. Misschien dat binnen afzienbare termijn een adequate bestrijdingsmethode kan worden gevonden. In Zutphen is de aantasting door bloedingsziekte nog minder heftig dan in het westen van het land. Toch zijn er al meerdere exemplaren die de verschijnselen vertonen: op het ‘s-Gravenhof staan meerdere jonge rode paardenkastanjes die scheuren in de bast hebben met de typische bloedingen. Van de drie prachtige oude kastanjes bij Huis ’t Ooije is er ook één flink aangetast. In Eefde is een grote kastanje langs de weg gekapt. Het is zeer te hopen dat de ziekte niet sterk doorzet of dat er spoedig een remedie wordt gevonden.

Wat te doen met zieke paardenkastanjes? De werkgroep Aesculaap adviseert om zowel zieke als gezonde paardenkastanjes zoveel mogelijk met rust te laten. Geen werkzaamheden aan aangetaste kastanjes verrichten: dit kan eventuele verspreiding helpen voorkomen. Zieke bomen hoeven niet direct te worden gerooid, tenzij ze een gevaar vormen voor de omgeving. Omdat nieuwe aanplant snel ziek kan worden, is het raadzaam voorlopig geen kastanjes te planten. Uitgebreide informatie over de kastanjeziekte is te vinden op de website van de werkgroep Aesculaap: http://www.kastanjeziekte.wur.nl/index.htm. Jeroen Philippona

Huize ’t Ooije met twee van de drie oude paardenkastanjes. Het linker exemplaar is aangetast

4 / 10


Angst is een slechte raadgever Angst voor aansprakelijkheid bij letselschade door vallend hout en andere gebreken van de bestaande bomen in de gemeente Zutphen. Is dit gevaar aanwezig? Tijdens het periodieke overleg tussen Gemeente en Bomenstichting Zutphen wordt er door de gemeente herhaaldelijk op gewezen dat zij aansprakelijk is voor vallend hout, omgewaaide bomen enz., enz. Kortom, zij wordt aansprakelijk gesteld als er iets gebeurt met bomen op haar grondgebied. Alleen al deze argumentatie getuigt van angst voor!!! en zorgt niet voor een beter en veiliger bomenbeleid. Wanneer een gemeente verstand van zaken heeft verstopt zij zich niet achter dit argument; er schuilt een vorm van onvermogen in, voortkomend uit gebrek aan kennis van de materie, in dit geval de bomen. Helaas wordt er bij kapaanvragen van particulieren wel heel snel een vergunning verleend om het hen niet moeilijk te maken. Waarbij de beweegredenen kunnen luiden: maakt rotzooi, is te klein voor de tuin, heb genoeg van blad opruimen, hekel aan vallend blad, geeft te veel schaduw, de buren klagen er over. Ik kan er nog legio opnoemen, zonder dat er echte steekhoudende argumenten genoemd worden. Dit door onvoldoende kennis ingegeven beleid doet de zo zorgvuldig opgestelde kapverordening te kort. Juist nu de gemeente Zutphen sinds 2004/2005 zo’n goed opgestelde kapverordening heeft waarin zowel voor de particuliere kapaanvragen als voor de gemeentelijke aanvragen richtlijnen staan en tevens bezwaarprocedures uiteen gezet worden, is het van groot belang dat de gemeente op een zorgvuldige wijze met de haar in bruikleen gegeven natuur en bomen omspringt. Het tegendeel lijkt waar, om de particulieren niet te krenken wordt klakkeloos de aanvraag vergunt, waarbij in sommige gevallen de argumenten zelfs nog door de gemeente aangevoerd worden. Is de betreffende instantie zich bewust welke verantwoording haar gegeven wordt, om het Groen en de Bomen in de gemeente te mogen beheren? Het is mij als bestuurslid van de Bomenstichting Zutphen opgevallen dat het schermen met aansprakelijkheid voor, verband houdt met gebrekkige kennis en wat betreft bomen het niet in kunnen schatten welke situatie gevaar

5 / 10

oplevert en welke niet. Dit manco is voor een gemeente met zoveel groen en bomen niet direct vertrouwenwekkend tegenover de burgers. Er zijn voorbeelden van de afgelopen tijd waarbij de vergunning verleend werd, maar door tussenkomst van de buurt en door de particulier te wijzen op mogelijke snoeimethoden, bomen gespaard konden worden. De snoei van een boom op deskundige wijze kan bepaalde problemen voorkomen en zo hoeft het niet altijd tot kappen te leiden. T. van Deel IEP AAN EEN KADE De boom laat ons het uitzicht na op zijn afwezigheid, lucht waarin alles, ook het grootste, ooit ver-dwijnt. Het water kon de spiegeling niet binden, hij trok zijn blad steeds meer in takken terug. Schim van zichzelf gaf hij tenslotte ruimte aan het grotere dat in hem drong. Wie hem mist voelt zich met hem verhuisd.

Als bestuurslid van de Bomenstichting die zich bezighoudt met het nalopen van de kapvergunningen (hetgeen helaas nodig is) pleit ik er voor dat de gemeente haar medewerkers een goede opleiding geeft. Dit zal er dan vanzelf toe leiden dat de bomen op haar grondgebied beter en deskundiger worden beschermd en men zich niet achter de argumentatie 'Aansprakelijk voor Letselschade' hoeft te scharen. Tot die tijd zullen wij ons als Bomenstichting Zutphen nog moeten behelpen met half ingevulde aanvragen en allerlei kul-argumenten. De huidige stand van zaken baart ons zorgen en getuigt van weinig vertrouwen in de burgers. Paul Koopman P.S.: Als u in uw buurt merkt dat er bomen of groen zonder enige vorm van uitleg verwijderd worden of de gemeente zich niet aan afspraken met de buurt houdt (betreffende groen of bomen) kunt u contact met ons opnemen.


En bijzondere boom in hartje Zutphen Eén van mijn favoriete bomen in Zutphen staat in de Raadhuissteeg, schuin achter de het oude Gemeentehuis. Leuk is dat op deze zeer historische locatie één van de oudste bomen van de stad is te vinden. Het is een Gewone Esdoorn (Acer pseudoplatanus). De benaming “gewone” is niet zo gelukkig: in een groot deel van Nederland is deze boomsoort niet inheems. Het enige gebied waar hij waarschijnlijk inheems is, is het Zuid-Limburgse heuvelland. De in heel Nederland inheemse esdoorn is de Spaanse Aak of Veldesdoorn (Acer campestre). Dat is meestal een vrij kleine, minder opvallende boomsoort, nogal eens te vinden in houtwallen en aan bosranden op vruchtbare bodems. Een andere hier veel aangeplante soort is de Noorse Esdoorn, Acer platanoïdes. Deze is inheems ten oosten en noordoosten van ons land. De Gewone esdoorn wordt in Duitsland terecht “Bergahorn” genoemd: hij heeft een voorkeur voor de hellingen van de middelgebergten, maar ook van de Alpen en Karpaten. Hij groeit vooral op vruchtbare en basische bodems. Het hout van de gewone esdoorn is van zeer goede kwaliteit en fraai van kleur, met een kenmerkend vlammend patroon. Het wordt o.a. gebruikt voor het achterblad van violen. Hij is vermoedelijk al vanaf de 13e eeuw in westelijk Nederland aangeplant en is hier vooral veel te vinden als park- en laanboom.. De esdoorn verjongt zich op vruchtbaarder bodems zeer makkelijk door natuurlijke bezaaiing, waardoor hij andere boomsoorten wel eens in het nauw brengt. Daardoor heeft hij bij bosbeheerders een minder gunstige naam gekregen. Als ornamentele boom kan hij echter zeer waardevol zijn: hij kan een hoge leeftijd bereiken van zeker 300 en mogelijk 400 tot 600 jaar en uitgroeien tot monumentale afmetingen. In Duitsland, Zwitserland en Groot-Brittannië zijn zeer fraaie exemplaren te vinden met enorme kronen en een stamomtrek tot 9 meter. Dergelijke reuzen zijn in Nederland nog niet te vinden. De esdoorn aan de Raadhuissteeg mag er desondanks zijn, hij torent prachtig uit boven de smalle steeg. Hij schijnt rond 1860 - 1870 te zijn aangeplant. Hij helt scheef over, maar is enkele jaren geleden nog deskundig gesnoeid: hopelijk kunnen we nog decennia genieten van deze markante boom. Jeroen Philippona

6 / 10


Beoordeling van verleende kapvergunningen De Bomenstichting kijkt al geruime tijd kritisch naar de aanvragen voor kapvergunningen en de verleende kapvergunningen. Beiden worden door de gemeente in de Koerier gepubliceerd. Zo nodig maken we bezwaar tegen een verleende kapvergunning. Paul Koopman is hierin het meest actief; wekelijks bezoekt hij de gemeente, balie 8 van de afdeling burgerzaken, alwaar de aanvragen ter inzage liggen. Het is dan nog niet zeker dat er ook een vergunning wordt verleend, maar de Bomenstichting vindt het belangrijk de aanvragen te zien, om zo nodig in een vroeg stadium actie te kunnen ondernemen. Een enkele keer wordt Paul door ondergetekende vervangen. Ik wil wel iets vertellen over mijn ervaringen hiermee, als nieuwkomer en relatieve bomenleek. Toen ik ermee begon dacht ik: het is vast niet veel werk, de meeste gevallen kun je natuurlijk gewoon op papier beoordelen. Als zowel de aanvrager als de gemeente hun werk goed zouden doen zou dat vermoedelijk ook kunnen. Maar dat doen zij niet. Om te beginnen zijn de aanvraagformulieren vaak onvolledig ingevuld. Aanvragers weten soms niet om wat voor een boom het gaat. Ze halen ‘omtrek’ en ‘diameter’ nog wel eens door elkaar en vaak wordt onvoldoende aangegeven waar de boom precies staat en of er herplant plaats vindt. De gemeente neemt dit soort onvolledig ingevulde formulieren gewoon in behandeling. Bij balie 8 liggen alléén kopieën van de aanvraag. Als aanvragers daar bijlagen bij hebben gedaan, bijvoorbeeld foto’s van de boom, of een tekening met een aanduiding van de plaats van de boom, dan worden deze niet meegekopieerd. Juist die bijlagen helpen je om de zaak op papier te kunnen beoordelen, het is dus lastig als ze ontbreken. Daar hebben we al eens wat van gezegd, maar dat heeft tot nu toe niet tot een verbetering geleid. Ik had verwacht dat de gemeente vervolgens wel een lijst zou hebben met criteria op grond waarvan wordt besloten al dan niet een kapvergunning af te geven. Aan zo’n lijst zou je als aanvrager, maar ook als beoordelaar houvast hebben. Zo’n lijst is er echter niet. Is bijvoorbeeld een argument als ‘wij willen geen boom in de tuin’ of ‘ boom zorgt voor bladafval’ een reden om kap toe te staan?

Dat lijkt mij niet, maar in Zutphen kan je het op zijn minst proberen en lukt het soms ook nog. Er is wel een protocol voor de kapvergunningen voor monumentale bomen, maar de andere aanvragen worden volgens mij dus uit de losse pols beoordeeld en ik krijg vooralsnog de indruk dat de gemeente de aanvragers graag een eind tegemoet komt. Dhr. Visser, die de beoordelingen doet, werkt op een vestiging van de gemeente op het industrieterrein de Revelhorst. Wil je inzage in de verléénde vergunningen, dan moet je je aldaar vervoegen. Ik ben één keer mee geweest met Paul naar de Revelhorst, in de veronderstelling daar dan toch wel de complete aanvraag aan te zullen treffen, plus een beoordeling en een gemotiveerd besluit. Maar nee hoor, ook daar vond ik in de ter inzage liggende map alleen maar aanvragen zónder bijlagen. De verslaglegging van de beoordeling en het besluit bleek minimaal te zijn. In nogal wat gevallen roept dat dus vragen op. Vervolgens moet je gaan uitzoeken hoe het echt zit. Als je pech hebt is dhr. Visser niet in het gebouw en hij wordt niet vervangen. Kortom: het is meer werk dan eigenlijk nodig is en over de kwaliteit van de beoordeling heb ik mijn twijfels. Het is m.i. helaas dan ook nodig dat de Bomenstichting dit controlerende werk voorlopig voortzet. Het zou wel helpen als de aanvragen in het vervolg vollediger ter inzage worden gelegd, dus compleet ingevuld en mét bijlagen. Ook is het m.i. nodig dat er duidelijke criteria komen voor al dan niet verlening van een kapvergunning. Verder is het m.i. handig dat ook de verléénde vergunningen in het gemeentehuis ter inzage worden gelegd en niet op de (afgelegen) Revelhorst. Tenslotte moeten de verleende vergunningen m.i. beter worden gemotiveerd. Dit zijn onderwerpen die in het overleg van de Bomenstichting en de wethouder al wel af en toe aan de orde zijn geweest, maar tot nu toe nog met beperkt resultaat. De belangrijkste vraag is natuurlijk of onze acties zin hebben. Het lukt een enkele keer wel om middels een informeel dan wel formeel bezwaar de voorgenomen kap van een boom te voorkomen dan wel een minder rigoureus kapplan gerealiseerd te krijgen. Maar dat is vooral het werk van Jeroen, hij zal daar zelf het één en ander over schrijven. Marié Fels

7 / 10


Activiteiten van het afgelopen jaar Niet zo zichtbaar maar wel met resultaat! Het afgelopen jaar is de Zutphense Bomenstichting wat minder naar buiten toe getreden dan de drie voorgaande jaren. Dat wil niet zeggen dat we stilgezeten hebben. Zoals eerder gemeld heeft de Bomenstichting nauw samengewerkt met de gemeente aan een nieuwe Kapverordening. Deze is in januari van kracht geworden voor de oude gemeente Zutphen en in maart voor de gehele nieuwe gemeente inclusief Warnsveld. Om de start van deze verordening te markeren hebben we de Zutphense gemeenschap een boom aangeboden, een Ginkgo biloba, die is aangeplant in het Philip Sydneypark. Daar houdt hij nu de ongeveer 90 jaar oude monumentale Ginkgo gezelschap. Boomkwekerij Wout Bleyenberg heeft ons de boom geschonken. Samen met de Stichting Koninginnedag hebben we op Koninginnedag op de Bult van Ketjen een tweede boom geplant: een Fladderiep (Ulmus laevis), een zeldzame inheemse boomsoort die goed bestand is tegen de iepziekte. Op 14 mei hebben onze bestuursleden Nicolaas Bessels en Paul Koopman een snoeimiddag voor donateurs gehouden in de Overtuin in Warnsveld. Hoewel het aantal belangstellenden tegenviel, waren de aanwezigen enthousiast en werd van een geslaagde activiteit gesproken.

2. NAAR AANLEIDING VAN ONZE BEZWAREN TEGEN DE grootschalige kap bij het Graaf Ottobad zijn we gevraagd deel te nemen aan overleg over de herinrichting van het nieuwe sportpark. Hierbij hebben we onze wensen ingediend waar de gemeente gedeeltelijk aan tegemoet is gekomen. Ook is een aantal grote populieren hierdoor voorlopig niet gekapt. 3. WE ZIJN BETROKKEN GEWEEST BIJ DE HERINRICHTINGSplannen van het Stationsplein, waarbij een aantal van onze voorstellen zijn verwerkt in het definitieve ontwerp. 4. WE HEBBEN BEZWAAR GEMAAKT TEGEN DE IN ONZE OGEN te rigoureuze kap van bomen op de oude Begraafplaats aan de Warnsveldse weg. De gemeente is gedeeltelijk aan onze wensen tegemoet gekomen. Hierdoor is een oude eik gespaard en een moeraseik bij de ingang verplant en niet gekapt. 5. WE WAREN, MEDE OP VERZOEK VAN DE STICHTING Waardevol Warnsveld en de Vrijwillige Molenaars van Warnsveld, betrokken bij de kapplannen rond de Warnsveldse molen. Onze adviezen zijn gebruikt bij zowel kapplannen als bij het herplantplan.

We hebben een aantal malen bezwaar gemaakt tegen projecten van de gemeente waarbij bomen zouden sneuvelen en tegen enkele kapvergunningen van individuele bomen. De projecten betroffen:

6. WE HEBBEN BEZWAAR GEMAAKT TEGEN DE GROOTSCHALIGE kap in verband met de voorgenomen uitbreiding van winkelcentrum De Dreiumme in Warnsveld. De gemeente heeft de plannen inmiddels flink aangepast, waardoor een deel van de bomen niet wordt gekapt, een ander deel wordt verplant en de kap bovendien pas mag plaatsvinden wanneer het bestemmingsplan is goedgekeurd. De brief van B & W hierover is overigens nog niet verstuurd.

1. GROOTSCHALIGE KAPPLANNEN IN DE BRAAMKAMP Verontruste bewoners hebben ons om advies en betrokkenheid gevraagd. We hebben met bewoners gesproken, de situatie beoordeeld en vervolgens een brief met onze visie en voorstellen aan de gemeente gestuurd. Naar aanleiding van de visies van bewoners en ons heeft de gemeente de plannen fors aangepast, waardoor veel meer bomen behouden konden worden.

7. WE HEBBEN TEVENS BEZWAAR GEMAAKT TEGEN DE KAP VAN een ± 115 jaar oude zomereik aan de Berkelsingel. Hiervoor had de gemeente vanwege de holle stamvoet een normale kapvergunning afgegeven, hoewel de eik samen met zijn tien buren aan de Berkelsingel al jaren op de lijst Monumentale / Bijzondere bomen van Zutphen staat. In dergelijke gevallen dient een openbare voorbereidingsprocedure te worden ingezet.

8 / 10


De gemeente heeft naar aanleiding van ons bezwaar de boom laten onderzoeken door BTL Bomendienst Apeldoorn, die heeft geconcludeerd dat hij voorlopig voldoende veilig is om te laten staan, mits enige snoei en regelmatige controle plaats vinden. Recent speelt een vergelijkbaar geval, waarbij de gemeente in onze ogen voortijdig een kapvergunning heeft afgegeven bij beeldbepalende bomen: drie hoge Italiaanse populieren van ongeveer 60 jaar oud nabij de Spanjaardspoort aan de Isendoornstraat. Enige aanleiding is dat de aangrenzende school, het Stedelijk Daltoncollege, overleg wilde over boomwortels die de bestrating van de aangrenzende fietsenstalling opdrukken. Volgens de ambtenaar zouden er ook takken zijn gevallen, maar de schooldirectie weet hier niets van. Zij vraagt ook niet om kap, maar om overleg over de bestrating. De kapvergunning is inmiddels ingetrokken. Th. Sontrop DE EIKEL SPREEKT Waar mijn ontbladerde vader zijn harige takken laat ruisen, en de bast van mijn moeder met welgevallen beziet, wordt de mier op de grond door mijn val invalide. Wellicht word ik woudreus, en schud met de vuist naar mijn vader die kromgroeit.

HET AFGELOPEN JAAR IS HET REGELMATIGE OVERLEG TUSSEN Bomenstichting en Gemeente voortgezet met een frequentie van eens per twee maanden. Het kapvergunningenbeleid en de inzage-procedure van aangevraagde en afgegeven kapvergunningen zijn daar terugkerende onderwerpen van gesprek. Wij proberen de gemeente er van te overtuigen dat bij de beoordeling van kapvergunningen steeds het algemeen belang van de waarde van bomen in de stedelijke omgeving in de beoordeling moet worden betrokken en afgewogen tegenover het vaak individuele belang van een kap-aanvrager. Een ander belangrijk item is het uitbreiden van de lijst van Bijzondere en daardoor extra beschermde bomen. Van de gemeentebomen in de oude gemeente Zutphen was de lijst al goedgekeurd door gemeenteraad en B&W. De lijst particuliere bomen in Zutphen is nog onvolledig en heeft nog geen 9 / 10

juridische status, omdat er geen bekendmaking naar de eigenaren heeft plaatsgevonden, behoudens enkele in de 80-er jaren monumentaal verklaarde bomen. Daarnaast gaat het om zowel gemeentebomen als private bomen in Warnsveld, waar alleen een beperkt aantal bomen stond op de lijst van landelijke Monumentale bomen. Samen met twee gemeenteambtenaren hebben we na inventarisatie een voorlopige lijst van Bijzondere bomen in Warnsveld opgesteld. Met een lijst van private bomen zijn we nog bezig. Volgende stap is het beleid wat de gemeente inzet naar eigenaren van dergelijke private bijzondere bomen. Wat zijn de consequenties voor het onderhoud, heeft de gemeente medeverantwoordelijkheid hiervoor, zo ja, hoe wordt dit betaald? We denken hierbij aan het opzetten van een gemeentelijk bomenfonds. Een andere activiteit van de Bomenstichting is het onderhouden van contacten met groepen en individuen in de omliggende gemeenten en met de landelijke bomenstichting. Ik heb het contactpersoonschap voor de landelijke Bomenstichting overgenomen van Astrid Werdmuller. We vinden de locale contacten van belang om informatie uit te wisselen en bij elkaar inspiratie en ideeën opdoen. Bij de landelijke Bomenstichting kunnen we met allerlei vragen terecht. Zij geven informatiemateriaal uit en geven korte cursussen, bijvoorbeeld over de criteria die gemeenten zouden kunnen hanteren bij het afgeven van kapvergunningen en over problemen met bomen in de stedelijke omgeving. Daarnaast is de landelijke Bomenstichting momenteel actief bezig om het netwerk van contactpersonen landelijk fors uit te breiden. Daartoe zijn dit jaar al twee dagen voor de contactpersonen georganiseerd. Recent ben ik naar een zeer inspirerend Iepensymposium geweest. Hier werd de stand van zaken op het gebied van bestrijding van de Iepziekte besproken, evenals die van de speurtocht naar resistente iepenvariëteiten, alles in het kader van het ontwikkelen van nieuw beleid. Als Bomenstichting Zutphen willen we ons inzetten voor de terugkeer van deze schitterende inheemse boomsoort in de regio Zutphen. Bovenstaande is geen volledige lijst, maar de belangrijkste zaken zijn wel vermeld. Al met al kijken we terug op een vruchtbaar jaar! Jeroen Philippona


Kastanjeboom Toen ik lang geleden aan de Egelantiersgracht in Amsterdam op een zolderetage woonde, had ik hoog over de daken uitzicht op de top van een kastanjeboom in de verte. Het was het enige stukje groen tussen een woud van tv-antennes en schoorstenen. Op een dag ontdekte ik tijdens een wandeling dat dit groene lapje aan de hemel geworteld was in een tuin aan de overzijde van de Prinsengracht, bij het huis waar Anne Frank geleefd heeft. Er was in die tijd nog geen onophoudelijke stroom van bezoekers, geen bussen vol Japanse en Amerikaanse toeristen. Het huis was nog lang niet het beroemde monument, maar een verwaarloosde opslagruimte. Er was zelfs een tijdje sprake van dat het pand zou worden afgebroken… Maar door een actie van inwoners van Amsterdam is dit goddank voorkomen. In die tijd bezocht ik het vervallen gebouw eens en zag uit het raam aan de achterzijde de boom waarvan ik tot dan toe slechts de top had waargenomen. Bij herlezing van het dagboek realiseerde ik mij dat dit het enige stukje natuur was dat Anne Frank al die jaren kon zien. Anne schreef in haar dagboek veel over de boom en deed dat zo beeldend dat de kastanjeboom daardoor een monument in de literatuur kon worden.

In de jaren zestig werd op een dag naast het Anne Frankhuis een hoge studentenflat gebouwd waardoor de boom geheel aan het zicht werd onttrokken. Sindsdien leidde de kastanje een verborgen bestaan. Tot ik ongeveer tien jaar geleden, wandelend door de Jordaan, zag dat die moderne lelijke flat weer werd afgebroken. Door de sloop was er ineens een uniek zicht op de zijgevel van Prinsengracht 263 en 265. Daar stond (korte tijd) in volle glorie van herfstlicht de kastanjeboom… Kenners constateerden in 1994 echter dat de 150-jarige boom ziek was. Er werd voor 350.000 gulden een reddingsoperatie uitgevoerd om de boom te redden van een schimmelziekte (een tonderzwam). Maar kort geleden, in augustus 2004, is ontdekt dat de boom tot in de kern rot is en waarschijnlijk moet worden omgezaagd. Een vriend in Amsterdam vertelt mij dat de boom nu is gestekt zodat in de toekomst 'dezelfde boom' terug kan worden geplant. Waar ik over na moet denken is zijn specialistische opmerking: "Ach, de natuur heeft het eeuwige leven". Scipio Hamming.

Van de penningmeester Met grote voldoening zien wij het aantal donateurs gestaag stijgen. We hebben nu 89 geregistreerde donateurs. Deze steun betekent natuurlijk dat er aardig wat mensen zijn die veel om de natuur geven en van bomen houden.

Iedere belangstellende kan het boekje bij ons bestellen door € 2,50 over te maken op giro 9313440 tnv Bomenstichting Zutphen e.o.. U kunt het boekje ook bij het VVV kopen.

Stichting Bronsbergen Wij willen de Stichting Bronsbergen bij deze zeer hartelijk bedanken voor de genereuze donatie van € 345,73.

Acceptgiro Bij deze nieuwsbrief vindt u ook de jaarlijks terugkerende acceptgiro waarmee u ons kunt blijven ondersteunen.

Boekje Bomenwandeling Het boekje met daarin de bomenwandeling door het centrum van Zutphen is ook dit jaar weer goed verkocht.

Marc Vos

Bomenstichting Zutphen en omstreken Gironummer: 9313440

Website: www.bomenstichtingzutphen.nl

Secretariaat Berkelsingel 70 7201 BM Zutphen Tel: 0575-540982 E-mail: [email protected] 10 / 10

U kunt ons ook nog steunen als u de nieuwsbrief en andere post digitaal kunt en wilt ontvangen. Dat spaart portokosten en papier(transport). Mailt u ons dan alstublieft het e-mailadres waarop u onze digitale post wenst te ontvangen.

Nieuwsbrief November 2005

Recommend Documents