Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief
76
Nieuwsbrief no 76 pag. 1
Juli 2010 Beste vrienden,
We feliciteren allemaal Gelska van der Vlugt, ze kreeg een lintje = Ridder in de Orde van Oranje Nassau. Dan verschillende brieven van het Indisch Platform. Tevens een oproep van het Indisch Platform . Er wordt aan de Indische organisaties gevraagd om zich zoveel mogelijk bij het IP aan te sluiten en een brief om aan je kennissen te sturen. Een aankondiging van de reünie van de jongenskampen. Een verslag van de regio Noord. en Zuid- Holland en Zeeland, W.Brabant en Zeeland. Ook een verslag van de bijeenkomst regio Groningen/Friesland/Drenthe en Overijssel/ Gelderland. Daarbij een oproep van Thea Meulders om op 15 augustus de vlag uit te hangen. Een verslag van Dik de Moor over de naam van het ereveld Leuwigajah en In memoriam Robbie Thermorshuizen. Helaas moeten we constateren dat noch in het Pelitanieuws noch in de nieuwsbrief van het IHCB vermeld stond dat wij aanwezig waren bij de Vrijheidstrein van 25 April te den Haag perron 6. Er waren 6 gastdocenten met onze banieren tentoonstelling en we hebben veel mensen te woord gestaan! Ik wens jullie veel leesplezier met hartelijke groet namens het bestuur,
Inhoud VLAG UIT op 15 AUGUSTUS!!! ........................................................................ 1 Herdenking jongenskampen.............................................................................. 1 Het Indisch Monument. Boekje ......................................................................... 1 Bezoek aan Tokio voor een speech .................................................................. 2 Het boek ‘Camp Stories .................................................................................... 4 65 jaar vrede..................................................................................................... 5 Kinderen van de rekening. ................................................................................ 5 Wervingsbrief Donateurs................................................................................... 6 Brochure Stichting Het Indisch Platform, .......................................................... 6 Foto/Expositie museum Bronbeek..................................................................... 8 Een nazi-staatje van niks .................................................................................. 9 In memoriam Robbie Thermorshuizen ............................................................ 10 Bijeenkomst regio N- en Z-holland , W-Brabant, Zeeland................................ 11 Cubiss, de kunst van cultureel ondernemen.................................................... 12 Bijeenkomst regio Groningen/Friesland/Drenthe en Overijssel/Gelderland ..... 13 Auteur: Rudy E. Groenewald .......................................................................... 14 Boek: “De Grote Sprong....van Kampong naar Windmolens” .......................... 14 Boek: "INDO” Indonesiër of Hollander"............................................................ 14 Boek: "Anak Jepang, Anak Kolong, Anak Pungut" .......................................... 14 Onze activiteiten worden mede mogelijk gemaakt door de opbrengsten uit de Giroloterij en de Bankloterij. Uw deelname aan de Giro- c.q. Bankloterij wordt daarom van harte aanbevolen.
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 2
VLAG UIT op 15 AUGUSTUS!!! Nu zijn we echt vrij!!! In het vlagreglement van de overheid staat 15 augustus vermeld als één van de dagen dat er in Nederland officieel gevlagd dient te worden van ALLE overheidsgebouwen. Helaas gebeurt dat niet omdat de meeste inwoners van Nederland niet weten dat op 15 augustus 1945 met de capitulatie van Japan een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog en NIET zoals zo velen denken dat het einde van WO II op 4 en 5 mei herdacht wordt. Dat is een grove collectieve denkfout. Terwijl Europa vrij was na vele gruwelijke oorlogsjaren, zaten duizenden mensen onder de meest barre omstandigheden nog steeds gevangen in Japanse interneringskampen. Het werd zelfs nog erger: na de capitulatie van Nazi-Duitsland besloot de Japanse
legerleiding de gewone” kampen te veranderen in vernietigingskampen waarbij veel mannen, vrouwen en kinderen het leven lieten. Na maanden van capitulatieonderhandelingen waarbij Japan de Geallieerden stelselmatig aan het lijntje hield, waren er helaas twee atoombomaanvallen nodig om Japan op de knieën te krijgen. Zeker, die atoombommen hebben veel slachtoffers veroorzaakt maar vele duizenden geïnterneerden hebben hun leven eraan te danken. Ik vraag u dus vriendelijk om allemaal te vlaggen op 15 augustus 2010. Het aangedane leed wordt nog steeds gevoeld. Thea Meulders
HERDENKING JONGENSKAMPEN DE COMMISSIE HERDENKING JONGENSKAMPEN maakt bekend dat de jaarlijkse Herdenkingsbijeenkomst Jongenskampen op maandag 23 augustus 2010 op het landgoed “Bronbeek”, Velperweg 147 te Arnhem. plaats vindt. Deze Herdenkingsbijeenkomst, onder leiding van de jaarvoorzitter Wiko Lamain (oud-kampgenoot Ambarawa/Bandoengan) is zoals steeds een samenkomst ter nagedachtenis van alle jongens, die zijn omgekomen in Japanse jongensinterneringskampen èn van oudkampgenoten, die in het afgelopen jaar zijn overleden. Maar in dit lustrumjaar – 65 jaren na de ‘bevrijding’ in 1945 – is er extra gelegenheid voor oud-kampgenoten om elkaar te ontmoeten. Tevens is er een afscheid van de oude leden CHJK en een kennismaking met de Stichting Nieuwe Commissie Herdenkingen. Een groep jongen mensen die – uit puur respect voor hun (groot)vader in een jongenskamp – voortaan de Herdenkingsbijeenkomsten gaat organiseren. De Herdenking begint om 11.00 uur. Neem voor vragen contact op met : secretariaat CHJK, Sportlaan 358, 2566 LP Den Haag of per e-mail :
[email protected]
PERSBERICHT
Het Indisch Monument. Engelse versie van het boekje.
De Engelse versie van het boekje Het Indisch Monument is zojuist van de pers gerold. In het boekje wordt de achterliggende historie en het belang van het Indisch Monument in Den Haag voor de Indische gemeenschap beschreven. De uitgifte van The Indisch Monument is mogelijk gemaakt door een substantiële financiële bijdrage van de gemeente Den Haag, internationale stad van vrede en recht. Het boekje is te downloaden op onze website www.indieherdenking.nl. Bestellen van The Indisch Monument in gedrukte vorm is mogelijk bij de Stichting Herdenking 15 Augustus 1945, Postbus 85747, 2508 CK DEN HAAG, telefoon 070-3305145 (ma. en do. Van 10.0013.00 uur), e-mailadres
[email protected]. Vergeet niet uw naam, adres, postcode, woonplaats en het gewenste aantal exemplaren te vermelden. Na ontvangst van uw bestelling sturen wij u deze zo snel mogelijk gratis toe. Een bijdrage als tegemoetkoming in de verzendkosten door een storting op onze rekening bij de ING nr. 697988, ten name van de Stichting Herdenking 15 Augustus 1945 wordt zeer gewaardeerd.
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 3
Bezoek aan Tokio voor een speech 5 juni 2010 Henriette van Raalte-Geel Dames en Heren, Voor de tweede maal bezoek ik Japan en het is verheugend dat ik hier in Tokyo sta waar mijn boek over het Japanse oorlogsverleden wordt uitgegeven. Dit is het verhaal van een jonge Nederlandse ‘prisoner of war’, tijdens de Tweede Wereldoorlog. Het verhaal van een meisje van 5 jaar dat niet besefte dat een verblijf achter prikkeldraad met honger en dorst een abnormale situatie was; niet begreep dat het oorlog was. De lange reis naar Tokyo is niet alleen een eerbetoon aan mijn dappere moeder, maar aan alle moeders die uit een comfortabel bestaan werden weggerukt en voor het leven van hun kinderen moesten vechten in die verschrikkelijke jaren. Het is daarom ook prachtig dat de uitgever de Japanse titel van mijn boek: ‘Een hymne voor de moeders’ heeft gegeven. Omdat ik altijd al graag had willen schrijven ben ik in 1996 begonnen met een cursus creatief schrijven. Ik was verrast dat ik zoveel verborgen herinneringen bewaarde aan de oorlog in Z.O. Azië, die ik opschreef en verwerkt werden in dit boek. In 2002 heeft de Japanse regering mij in de groep ex-krijgsgevangenen en nabestaanden (EKNJ) uitgenodigd om naar Japan te gaan. Hier heb ik vriendelijke en behulpzame Japanners ontmoet, die ook erg onder hun oorlog hadden geleden. In Hiroshima en Nagasaki legde ik een gevouwen kraanvogel neer bij het monument om de duizenden onschuldige slachtoffers te gedenken. Zij moesten hun leven offeren om de afschrikwekkende oorlog te beëindigen! In Hirado ontmoette ik de heer Akira Tanzawa die getroffen was door de foto’s van de kampbewoners uit mijn boek. Het waren de foto’s die direct na de vrede met Japan waren gemaakt. Omdat hij zelf regelmatig naar Thailand gaat en met Australiërs werkt voor het museum Hell Fire Pass in Kanchanaburi, uitte hij de wens dat het boek in het Japans vertaald zou worden omdat nog steeds het agressieve oorlogsverleden door de regering van Japan ontkend wordt. Dit verleden is voor Japan een zwarte bladzijde geworden, waar vele onschuldige Japanners die buiten hun land reizen op worden aangekeken. Door de positieve herinneringen aan mijn Japan-
se reis, heb ik mij aangesloten bij de conferentie Nederland-Japan die geleid wordt door Prof. Muraoka. Vanuit het christelijk geloof besteedt hij veel aandacht aan de dialoog tussen Nederland en Japan waar een toekomst van vrede en samenwerking op basis van begrip en verzoening mogelijk wordt. De meeste Nederlanders die op deze conferentie aanwezig zijn, waren in de oorlog de slachtoffers van de Japanse bezetting. Hier heb ik mevrouw Yukari Tangena-Suzuki leren kennen die mijn boek in het Japans vertaalde in de hoop dat zoveel mogelijk Japanners geinteresseerd zullen raken in de verborgen gehouden geschiedenis van hun land. Toen ik de dominee van mijn kerk over Prof. Muraoka vertelde, werd hij uitgenodigd om mee te werken aan de Herdenkingsdienst in mijn kerk in Den Haag. Toen mijn boek voor de tweede maal in het Nederlands werd uitgegeven, heeft de particulier secretaris van Hare Majesteit, koningin Beatrix, mij laten weten dat de koningin het een bemoediging vond dat het boek in het Japans vertaald werd. Toch komt na zoveel jaren meer licht over de schaduwzijde van de Japanse geschiedenis. Als voorbeeld noem ik het Japans/Nederlandse monument in Mizumaki, een herinnering aan de Tweede Wereldoorlog. Op dit monument staan de namen gegraveerd van 871 Nederlanders die in Japan omkwamen. Ook weet ik dat de schoolkinderen in Kamaishi van het vertaalde dagboek van de heer Lindeijer een toneelstuk hebben gemaakt. Enige jaren geleden is zelfs door een ontmoeting van de kinderen van de voormalige vijand, een gezamenlijke wens tot stand gekomen: het planten van een boom in Japan, in Nederland en in Engeland. Zo zijn er vele positieve ontwikkelingen tussen Japan en het Westen gaande! De uitgever Word of life Press Ministeries heeft gevraagd of een Nederlandse autoriteit een aanbeveling zou willen schrijven voor het Japanse publiek De heer van Nouhuys, voormalig Nederlandse ambassadeur in Tokyo, is bereid gevonden dit te doen. Toen ik hem had geschreven, ontmoette ik geheel onverwacht twee weken later oud-ambassadeur Jacobs, zijn opvolger in Tokyo. Heer Jacobs heeft direct contact met de heer van Nouhuys gezocht en zijn Woord Vooraf staat in het boek vermeld. Hij was net als ik een kampkind, maar bewaart de
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
mooiste herinneringen aan Japan en aan zijn bevolking. Hij hoopt dat dit boek door vele lezers in Japan zal worden gelezen. Op de Nationale Dodenherdenking van 4 mei, capitulatie Duitsland en op 15 augustus bij de capitulatie van Japan, staat Nederland stil bij de gestorvenen en bij hen die de sporen van de oorlog nog met zich meedragen. Wij leerden van de oorlog dat leven in vrede niet vanzelfsprekend is; dat wij voor toekomstige generaties een positieve basis moeten scheppen om in vrijheid te kunnen leven!
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 4
Dit boek met de herinneringen van een klein meisje reik ik u aan als instrument om de eigen geschiedenis onder ogen te zien. Dankbaar ben ik dat uitgeverij Word of Life Press Ministeries dit heeft gedaan! Doomo arigotoo gozaimashta! Tokyo, 5 juni 2010 Henriette van Raalte-Geel
Het boek ‘Camp Stories‘ Door Marjan Bruinvels ANNELIES FORTUIN BILTHOVEN
De Bilthovense Marjan Bruinvels heeft onlangs haar belevenissen als kind onder de Japanse bezetting in Indië op papier gezet. Het boek valt onder literatuur, is Engelstalig en uitermate geschikt voor tweetalig onderwijs in Nederland. Het zou in geen enkele bibliotheek mogen ontbreken. Marjan vertelde als gastdocent haar verhaal al honderden malen aan kinderen en volwassenen. 'Camp Stories' is in het bijzonder bedoeld voor kinderen van de tweede generatie, die in Engelssprekende landen zijn opgegroeid. Van de cover: (vertaald in het Nederlands): "De gelukkige jeugd van Marianne Bruinvels-Bakker eindigt in 1942, wanneer de Japanners Java binnenvallen”. In eenvoudige woorden vertelt Marianne over angst, gevangenschap en honger. Dit is het ware verhaal van een jong Joods meisje dat de Japanse bezetting probeert te overleven onder de tropische zon. Deze aangrijpende verhalen kunnen apart gelezen worden of in zijn geheel als boek. Ze zijn geschikt voor kinderen boven 10 jaar en hun ouders. Nu, 65 jaar later draagt Marianne deze verhalen op aan Engelssprekende kinderen en kleinkinderen van overlevenden van de tweede wereldoorlog". De 15e augustus is elk jaar de dag waarop al die ingrijpende gebeurtenissen kunnen worden herdacht in gezelschap van personen met een gedeelde Indische achtergrond. Velen van de generatie die de Tweede Wereldoorlog in Azië daadwerkelijk hebben meegemaakt zijn inmiddels overleden. Desondanks wordt de jaarlijkse Herdenking op 15 augustus druk bezocht. De capitulatie van Japan op 15
augustus 1945 betekende het einde van de Tweede Wereldoorlog in voormalig NederlandsIndië. De herdenking in Bilthoven vindt dit jaar voor de vijftiende keer plaats op zondag 15 augustus bij het monument naast gemeentehuis Jagtlust, Soestdijkseweg 173. Er wordt een plaquette met grond van het ereveld op Java bij het monument geplaatst. Monseigneur Bär onthult de gedenkplaat en houdt een toespraak. Bestellen Het boek Camp Stories is per e-mail te bestellen:
[email protected] Prijs: 14,75 euro, excl. verzendkosten. BILTSCHE COURANT - DEWEEKKRANT.NL DAG 7 JULI 2010 - PAGINA 22
WOENS-
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 5
Stichting Vlaggen parade Rotterdam.
65 JAAR VREDE 1945 augustus 2010 65 jaar geleden capituleerde Japan en daarmede was WO II voor het gehele Koninkrijk der Nederlanden teneinde. De Stichting Gastdocenten WO II Werkgroep Zuidoost-Azië is de initiatiefnemer van de vlagceremonie. Plaats Organisatie Ceremoniemeester PROGRAMMA 10.00 uur 10.20 uur 10.30 uur
: Vlaggenparade op de Boompjes, Rotterdam : Echtpaar Huijsman-Engelberts : mevrouw Eveline M. Brugghe
: Verzamelen genodigden in Brasserie "Water"/Inntel Hotel*) : Wandelen naar de Vlaggenparade (4 minuten) : Woord van welkom door mevrouw Eveline Brugghe
10.35 uur : Inleidend woord door de heer Tom Bokhout, voorzitter Vlaggenparade 10.40 uur : Toelichting door mevrouw Mieke Huijsman-Engelberts 10.50 uur : Toespraak door Burgemeester Ahmed Aboutaleb 11.00 uur : Het hijsen van de nationale vlag in de hoge mast, door Burgemeester Ahmed Aboutaleb 11.03 uur : Het hijsen van de vlag van Rotterdam door de heer Tom Bokhout, voorzitter Vlaggenparade 11.06 uur : Het hijsen van de vlag Zuid-Holland door mevrouw Huij sman-Engelberts 11.12 uur : Zingen van het Wilhelmus (1e en 6e couplet) door Husson Groenenboom, bariton, begeleid door mevrouw Marga van Hintum 11.25 uur : Terugkeer naar Brasserie "Water" *) Brasserie "Water", ingang Inntel Hotel Leuvehaven 80, 3011 EA Rotterdam. Tramlijnen 23, 25 en 8 en metro Aanmelding voor bijeenkomst 15 augustus 2010, 10.00 uur: Aan
[email protected] öf Weigelialaan 36 3053 PP Rotterdam öf Telefoon 010-4182191 De heer/ mevrouw .........................................................………………………..komt met ..... personen Telefoonnummer ................................... E.mail …………………………………………. Adres………………………………………………………………………………………….. Kinderen welkom!' Toegang vrij
“Kinderen van de rekening.” Deze tentoonstelling laat op indringende wijze zien waarom de Nederlanders uit het voormalig Nederlands-Indië zich na 65 jaar nog altijd kinderen van de rekening voelen. De tentoonstelling is te zien in het Atrium van het Stadhuis, Spui 70 te Den Haag. Van 1 aug. t/m 28 augustus 2010. Openingstijden ma-vrij 0.700 - 19.00 uur, do 0.7.00 - 23.00 uur, za 9.30 - 17.00 uur, zondag 19 augustus speciale openstelling 14.00 - 18.00 uur. secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 6
Wervingsbrief Donateurs Indisch Platform Afzender: ……………………………….. Aan:de Heer/Mevrouw Straat Postcode/Plaats
: : :
Plaats……………………………... Datum………………………………. Beste …………………………….., Hierbij doe ik persoonlijk een beroep op jou. Het betreft het voortbestaan van het Indisch Platform, de organisatie welke voor de Indische gemeenschap de gelden voor “Het Gebaar” met de regering heeft uit-onderhandeld. In verband met de bezuinigingen zal het Indisch Platform met ingang van 1 januari 2011 geen subsidie meer ontvangen van het Ministerie van VWS. Wij zullen bij andere Ministeries subsidieverzoeken indienen, maar staan daarbij sterker als wij kunnen aantonen zelf ook actief fondsen te werven. Door een statutenwijziging is het mogelijk geworden, dat ook individuele personen als donateur het werk van het Indisch Platform kunnen steunen. Wij zetten ons nog steeds in voor een erkenning van het onrecht, door de naoorlogse regeringen de Indische gemeenschap aangedaan, en voor een adequate compensatie van de “backpay” en van de geleden oorlogsschade. Onze doelstellingen zijn weergegeven in de ingesloten folder over het Indisch Platform. Wat biedt het donateurschap? Naast het ons financieel mogelijk maken om door te gaan zullen de donateurs middels een nieuwsbrief regelmatig op de hoogte worden gehouden van onze contacten met parlement en regering. En eens per jaar hopen wij een donateursdag te organiseren. Teneinde de drempel zo laag mogelijk te houden, hebben wij de minimumdonatie afhankelijk gemaakt van het wel of niet bezitten van een e-mail adres. Donateurs met een e-mail adres zullen de Nieuwsbrief per e-mail ontvangen. Dat spaart administratie- en portokosten uit. Reden waarom wij de minimumdonatie voor deze groep hebben gesteld op € 10 per jaar Donateurs welke geen e-mail adres hebben, ontvangen de Nieuwsbrief per post, en hun minimumbijdrage is daarom gesteld op € 20 per jaar. Meer geven mag natuurlijk ook. Ik weet dat je de Indische gemeenschap een warm hart toedraagt. Vandaar mijn vraag, of je ons zou willen steunen in ons werk. Zoals je weet ben ik bestuurder van het Indisch Platform. Wil je meer informatie over onze doelstellingen, bel mij dan gerust op. In de hoop, jou als donateur te mogen begroeten, teken ik , met vriendelijke groeten, (Uw naam……………………..) Bijlage: exemplaar IP-folder. Te verzenden aan: Zie pag. 8: Stichting Het Indisch Platform Brochure IP-folder
Stichting Het Indisch Platform, het overkoepelend overlegorgaan van organisaties en personen uit de Indische gemeenschap. Tot de Indische Gemeenschap behoren alle Nederlanders, die afkomstig zijn uit het voormalig Nederlands-Oost-Indië en/of het voormalig Nederlands Nieuw Guinea en de Republiek Indonesië, aldaar zijn geboren en/ of opgegroeid, dan wel aldaar verbleven of verblijven en de afstammelingen van deze personen. Het Indisch Platform werd in 1991 op verzoek van de toenmalige Minister-President Ruud Lubbers opgericht om als aanspreekpunt en overlegorgaan te dienen met betrekking tot de algemene en specifieke belangen van de Indische gemeenschap. secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 7
Aandachtspunten Belangrijke aandachtspunten van de stichting zijn o.a.: • Sociale voorzieningen, zorg en hulpverlening • Culturele activiteiten • Herdenking en herinnering • Onderwijs en wetenschap • Rechtsherstel betreffende backpay en oorlogsschade Nieuwe vorm, nieuwe toekomst De Stichting Het Indisch Platform tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door: • Werven van fondsen en subsidies • Werven van aangesloten organisaties, organisatie/ begunstigers en individuele donateurs • Schenkingen, erfstellingen en legaten • Het organiseren van activiteiten • Het ontwikkelen en onderhouden van effectieve relaties met de politiek De stichting respecteert daarbij volledig de identiteit en de autonomie van de aangesloten organisaties, die zelf op een of meerdere van deze doelgebieden actief zijn. De Stichting Het Indisch Platform heeft sinds 2010 een stichtingsvorm, waardoor meer effectief als rechtspersoon kan worden opgetreden, bijvoorbeeld bij het verwerven van financiële middelen. Stichting Het Indisch Platform tracht haar doelen te bereiken door-via publiciteit- belangstelling te wekken voor de activiteiten van de stichting, voor de bij haar aangesloten organisaties en voor de Indische Gemeenschap als geheel. Waar nodig zal Stichting Het Indisch Platform standpunten naar buiten brengen en -gevraagd of ongevraagd- adviezen geven op gebieden die de Indische gemeenschap raken. Doelstelling Bij de stichting kunnen zich alle Indische Nederlandse organisaties aansluiten, die de vorm van een rechtspersoonlijkheid hebben, zijn ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en die de doelstellingen van de Stichting Het Indisch Platform onderschrijven. De aangesloten organisaties behartigen de materiële en/of immateriële belangen van hun achterban, die zowel bestaat uit de eerste als tweede generatie als hun nazaten. Iedere organisatie benoemt een vertegenwoordiger in het Algemeen Bestuur van het stichting. Uit het Algemeen Bestuur wordt een Dagelijks Bestuur gekozen. Organisaties die om een of andere reden niet kunnen deelnemen aan het bestuur van de Stichting Het Indisch Platform, kunnen wel Begunstiger van de stichting worden. Begunstigers hebben geen stemrecht en zijn niet vertegenwoordigd in het bestuur van de stichting, maar hebben het recht de vergaderingen als toehoorder te volgen en ontvangen alle relevante informatie. Ook Individuele personen kunnen voortaan tot de Stichting Het Indisch Platform toetreden en wel als donateur. Enkele concrete zaken De afgelopen jaren heeft het Indisch Platform bereikt dat de datum van 15 augustus 1945 erkend is als het formele einde van de Tweede Wereldoorlog. Hiermede is 15 augustus een nationale herdenkingsdag geworden met de daaraan gekoppelde instructie, dat op die dag gevlagd wordt op alle rijksgebouwen. Het Indisch Platform heeft meegewerkt aan de totstandkoming van Het Gebaar. Dit was een compensatie van de Regering voor de bureaucratische en kille ontvangst van de gerepatrieerden uit Duitsland en het voormalig Nederlands Indië/lndonesië in de periode 1945-1965. Het Gebaar bestond uit een individuele tegemoetkoming, een bedrag voor projecten ten behoeve van de Indische Gemeenschap en de opdracht tot het laten uitvoeren van een wetenschappelijk onderzoek naar het dekolonisatieproces door het NIOD. De twee rapporten, "Indische rekening" door Hans Meijer en "Sporen van vernieling" door Peter Keppy, zijn de laatste jaren onderwerp van gesprek geweest met de regering en de Tweede Kamer. Gesprekken met de vertegenwoordigers van de politieke partijen hebben in elk geval geleid tot een beter begrip van de "Indische Kwestie" bij de politiek. De reacties varieerden van: " geheel onbekend, maar schokkend" tot "onacceptabel maar uiterst moeilijk". secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 8
De Indische Kwestie betreft de betaling van achterstallige salarissen aan de ambtenaren en militairen over 41 oorlogsmaanden en de vergoeding van de materiële schade door het verlies van bijna alle bezittingen. Zaken die bij de westerse bondgenoten in Z.O. Azie naar volle tevredenheid van hun betrokken burgers werden afgehandeld. Nederland is hierin dus helaas uniek! De Stichting Het Indisch Platform is van mening dat de Indische gemeenschap daarmede ernstig is gediscrimineerd en weggezet is als een tweederangs bevolkingsgroep en dat deze zwarte bladzijde uit de Nederlandse geschiedenis moet worden uitgewist door een FAIR deal, een Finale, Allesomvattende, Integrale en Rechtvaardige regeling. Tot slot.. Voor het succes van onze onderhandelingen met de regering en onze continuïteit is het van zeer groot belang dat de Stichting Het Indisch Platform zoveel mogelijk organisaties en personen in haar gelederen weet te verzamelen.. Ondersteun daarom de Stichting Het Indische Platform door u aan te melden als aangesloten organisatie, als organisatie/ begunstiger, of als individuele donateur! De Stichting Het Indisch Platform is ingeschreven bij het Kamer van Koophandel te Den Haag onder nummer. 27181696 Stichting Het Indisch Platform - overkoepelend overlegorgaan Postbus 85564
Fax 070.3562809
2508 CG, Den Haag
E-mail:.
[email protected]
Tel. 070.3305111
www.indischplatform.nl
Expositie museum Bronbeek:14 juli t/m - 29 oktober - 2010
De foto-expositie ‘Veteranen: ingezet in dienst van de vrijheid’ gaat in op de geschiedenis van de Nederlandse veteraan en is in museum Bronbeek te Arnhem zien van 14 juli t/m 29 oktober 2010. De strijd van Nederlandse militairen in de Tweede Wereldoorlog in Nederland en NederlandsIndië komt aan de orde, maar ook hun inzet in Korea, het voormalige Nederlands Nieuw Guinea en in het grote aantal vredesoperaties waaraan Nederland in latere jaren deelnam. De tentoonstelling bestaat uit twaalf manshoge panelen met foto’s en begeleidende tekst. Via touchscreens hebben bezoekers toegang tot levensbeschrijvingen van acht militairen die sinds 1940 betrokken waren bij oorlogssituaties. Hun sterk uiteenlopende persoonlijke ervaringen illustreren de gemeenschappelijke gebeurtenissen. Groepen die het museum bezoeken kunnen bij hun reservering aanvragen of een veteraan uit het tehuis voor oud-militairen Bronbeek aanwezig kan zijn in de expositie ‘Veteranen’ om zijn persoonlijke ervaringen te delen; dit betreft vetera-
nen uit de Tweede Wereldoorlog, Nederlands-Indië, Korea en Nederlands Nieuw Guinea. Op basis van beschikbaarheid zal er naar worden gestreefd een dergelijk verzoek te honoreren. Met deze expositie wil het Koninklijk Tehuis voor -militairen en Museum Bronbeek de erkenning van en waardering voor de Nederlandse veteranen en hun bijdrage aan vrede in de wereld bevorderen. De tentoonstelling is dit jaar te zien in meerdere steden. Hij is mede tot stand gekomen met een financiële bijdrage van het Nationaal Fonds voor Vrijheid en Veteranenzorg en van het NCDO. Adres: Museum Bronbeek, Velperweg 147, Arnhem www.bronbeek.nl
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 9
NRC Handelsblad Dinsdag 1 juni 2010
Een nazi-staatje van niks De Tweede Wereldoorlog biedt nog steeds onverwachte verhalen. Bijvoorbeeld uit 'ons' Indië. Door WILLEM OOSTERBEEK
Nias is een eiland voor de kust van Sumatra. Na de capitulatie van NederlandsIndië op 8 maart 1942 duurde het meer dan een maand voordat de eerste Japanner er voet aan wal zette. Het rotsachtige eiland met aan de oostkust mangrovebossen telde in die tijd tweehonderdduizend inwoners, van wie een paar honderd van Nederlandse komaf. Het tachtig man tellende garnizoen dat was gelegerd in de hoofdstad Goenoeng Sitoli, was er begin december vertrokken om elders te worden ingezet. Het werd vervangen door een politiemacht van 38 man, waarvan het overgrote deel bestond uit Bataks, een bevolkingsgroep uit Noord-Sumatra. Deze Bataks zouden een weinig betrouwbare bondgenoot blijken voor de Nederlanders op het eiland. Op 19 januari 1942 vergaat zo'n honderd kilometer voor de kust van Nias een koopvaardijschip met aan boord bijna vijfhonderd door de Nederlands-Indische overheid geïnterneerde Duitsers: artsen, leraren, scheepslui en natuurlijk zendelingen. De overgrote meerderheid verdrinkt, maar 67 door storm, hitte en dorst geteisterde Duitsers krabbelen op 24 januari op Nias aan land. Ze worden opgevangen door inlanders en vervolgens overgedragen aan de Nederlandse autoriteiten die de Duitsers onderbrengen in de kazerne. Daar worden ze geïnterneerd. In de nacht van zondag 29 op maandag 30 maart nemen de gebeurtenissen een onverwachte wending. Als zendingszuster Glastra om half twaalf 's avonds naar het BBC-nieuws luistert, klinken er schoten. Ze belt met dokter Van der Plas die haar gerust probeert te stellen met de
mededeling dat er waarschijnlijk op zwerfhonden wordt geschoten. In de loop van de nacht echter worden de assistentresident, de controleur en de commandant van de veldpolitie na een wilde schietpartij van hun bed gelicht en opgesloten. Bij het krieken van de dag patrouilleren met karabijnen bewapende Duitsers zij aan zij met de Batakse agenten door de straten van Goenoeng Sitoli en wappert de hakenkruisvlag op de kazerne. Dat is althans wat de vrouw van de assistent-resident, die met de andere vrouwen in het huis van de politiecommandant is opgesloten, zich herinnert. Feit is wel dat twee Duitsers die zichzelf hebben benoemd tot respectievelijk ministerpresident en minister van buitenlandse zaken, de volgende dag rondlopen met door lokale Chinese kleermakers gemaakte nazi-insignes. Feit is ook dat de Duitsers in het kersverse nazistaatje zich flink tegoed doen aan de koffie, worst, ham en boter in het huis van de assistentresident. Ruim twee weken heersen de Duitsers over hun koninkrijk tot op 17 april de eerste Japanners komen. Met zes vaartuigen landen ze op de pier van Goenoeng Sitoli waar ze worden opgewacht door de 'regering' van Nias. Vol overgave brengen de Duitsers de Hitlergroet als de Japanners aan wal stappen, maar de ongetwijfeld hartelijk bedoelde ontvangst wordt door hun bondgenoten niet begrepen en volkomen genegeerd. De rol van de Duitsers is dan definitief uitgespeeld en daarmee komt een einde aan een klein stukje Derde Rijk waar zelfs Hitler niks van wist.
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 10
In memoriam Robbie Thermorshuizen 25-3-1931 † 14-4-1945 Op 25 maart 1945 gaven vrienden van Robbie, waaronder Piet Dietze en Dik de Moor, de eerder van hem geleende rijst terug om van zijn verjaardag een feest te maken. Zijn uitgehongerde maag was dat niet gewend en drie weken later stierf hij. Çimahi, 1995 In het ochtendgloren staat een man voor de ingang van de kazerne waarin de Siliwangi-divisie van het Indonesische leger is gehuisvest. Zijn ogen tasten de contouren van het poortgebouw af. Dan draait hij zich om en loopt de drie kilometer die hem scheiden van het ereveld Leuwigajah. De verkeersdrukte gaat langs hem heen. De kronen van de tamarindebomen aan weerskanten van de weg hangen zwaar van morgendauw. Zo nu en dan vallen er druppels. Hij voelt ze niet. Hij loopt maar, alleen met zijn schaduw. Tot hij er is. Vijftig jaar eerder Robbie was twaalf jaar toen hij met zijn moeder werd geïnterneerd in het Tjidengkamp, een 'beschermde woonwijk' en per 15 maart 1944 een concentratiekamp voor vrouwen en kinderen in Batavia, de hoofdstad van Nederlands-OostIndië. Hij was nog maar net dertien toen hij bij zijn moeder werd weggehaald, omdat de Japanse bezetter jongens vanaf elf jaar als volwassen mannen beschouwde, die niet meer in een vrouwenkamp thuishoorden. Met zijn lotgenoten werd hij voor de ogen van de verbijsterde en machteloze moeders, op een volgepakte vrachtwagen het kamp uitgereden. Hij kwam in Grogol terecht, een voormalige psychiatrische inrichting in de moerassige kuststrook benoorden Batavia, dat tijdelijk als jongenskamp fungeerde. Hier was hij voor het eerst van zijn leven aan zichzelf overgeleverd. Overdag viel dat nog wel te dragen: er waren corveediensten die de aandacht verlegden, er was een kampdokter bij wie hij voor zijn tropenzweren terecht kon, er waren jongens bij wie hij aansluiting zocht. Maar 's nachts, als hij dacht dat niemand het zag, huilde hij zijn verdriet eruit. Na een verblijf van enkele maanden werden die jongens uit Grogol op transport gesteld. Een geblindeerde trein bracht hen in een dag van de verstikkende hitte in de laagvlakte naar de verkwikkende koelte in het bergland van de Preanger. Het was november 1944. Begin van de regentijd. Bij het station van de garnizoensplaats Tjimahi werd appèl gehouden. Japanse militairen splitsten de groep willekeurig in tweeën. Een
aantal jongens marcheerde af naar het nabijgelegen Baroskamp; de overigen, onder wie Robbie, waren bestemd voor de vroegere KNIL-kazerne van het 4e/9e Bataljon, waar een honderd jongens bij de ongeveer tienduizend mannen, allen burger-geïnterneerden, werden ondergebracht. Niet bij elkaar, maar verspreid over de diverse overbevolkte barakken. In de druilerige regen sjokten zij door de vrijwel verlaten straten, geëscorteerd door Japanse soldaten en met de bevelvoerend officier op de fiets achter de stoet aan. Tot de kamppoort in de avondschemering opdoemde. Sommige jongens hadden het geluk hier, in dit kamp, hun al eerder geïnterneerde vader, oudere broers, ooms, onderwijzers of vrienden te ontmoeten. Maar dat was dan puur toeval. De meeste jongens stonden er 'alleen op de wereld', al waren er die steun vonden bij een 'kampvader': iemand die zich het lot van zo'n jongetje aantrok en een beetje voor hem zorgde. Maar Rob was dat geluk niet beschoren. Temidden der velen was hij een eenling; in die massa liep hij verloren rond. Een prikkeldraadomheining en gedèkmatten die het zicht op de buitenwereld ontnamen, markeerden zijn territorium. Alleen corveediensten buiten het kamp, hoe onaangenaam en zwaar ook, ontsloten een andere wereld en boden soms ook mogelijkheden om het karige kamprantsoen aan te vullen, omdat met corvee doorgaans extra voedsel viel te verdienen. Maar het scheen Rob allemaal niet te raken, verteerd als hij werd door heimwee naar zijn moeder. Hij verzonk in apathie en belandde met dysenterie in het kamphospitaal. Toen hij daaruit werd ontslagen, voelde hij zich nog steeds ziek: de buikloop had hem uitgeput. Zijn maag was zó gekrompen, dat de behoefte aan voedsel nauwelijks gevoeld werd. In die situatie viel het hem niet moeilijk af en toe niet te eten en zijn porties 'uit te lenen', iets wat om hem heen wel meer voorkwam. Daarbij werd dan bedongen het uitgeleende rantsoen op een bepaalde dag terug te ontvangen, zodat op die dag (meestal een verjaardag) van twee, drie of meer maaltijden, naargelang men had uitstaan, de feestelijke sensatie van een gevulde maag werd ervaren. Het had Rob weinig moeite gekost een zevental
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
porties rijst met groenten at bij deze en gene uit te zetten tot 25 maart, de dag dat hij veertien zou worden. Na het middagappèl van die dag zat hij dan ook met die extra maaltijden voor zich, buiten in de schaduw van de barak op de grond. Om hem heen had zich een kring gevormd van zittende en hurkende jongens en mannen. Zeker zullen daarbij geweest zijn die hun schuld hadden moeten inlossen en met rammelende maag en lede ogen hun eten van die dag op een hoop bijeengebracht zagen. Alle ogen waren nu op Robbie gericht, die strak voor zich uit bleef kijken. Had hij misschien gehoopt met al dit voedsel ook die andere honger te kunnen stillen, die knagende hunkering naar zijn moeder? Hij besefte dat er nu geen weg terug meer was en begon te eten. Traag eerst, met het automatisme van iemand die eraan gewoon is geraakt lang over een kleine hoeveelheid voedsel te doen, langdurig te kauwen en langzaam door te slikken. Maar gaandeweg steeds sneller, gulziger, waarbij de kleffe rijst met beide handen in zijn mond propte. Tot hij niet meer kon en hij de om hem heen zittende jongens met een schuwe oogopslag en een verontschuldigend handgebaar aangaf dat zij het restant mochten hebben. Waarna hij, kokhalzend, de barak in ging en op zijn plek neerplofte.
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 11
manier. Eerst werd het kerkhofcorvee samengesteld: twee of drie mannen, die onder leiding van een Japanse militair het lijk op een foeragekarretje naar de begraafplaats zouden brengen. Vervolgens moesten zij er een kuil graven, het lichaam van de overledene aan de aarde toevertrouwen en er een paaltje met zijn P.O.W.nummer bij plaatsen. Het was een gewild corvee, omdat Leuwigajah aan een kampong grensde en de Japanse bewaking na afloop van de begrafenis wel eens een oogje wilde dichtknijpen als de corveeërs een ruiltje probeerden te leggen met de kampongbewoners; een kledingstuk voor wat fruit bijvoorbeeld. Voor deze gelegenheid was ook één van de jongens uit Robbie's barak aan het kerkhofcorvee toegevoegd. Leuwigajah is tegenwoordig het één na grootste ereveld voor Nederlanders in Indonesië. De naam Leuwigajah is oud Javaans uit de boeddhistische periode op Java en betekent "De Witte Olifant". In Thailand is het nog steeds het hoogst bereikbare ereteken. Onderstaand een afbeelding van het ereteken van De Witte Olifant (Leuwigajah) voor overledenen op dit ereveld. Copyright: Piet Dietze & Dik de Moor
Die avond werd hij doodziek. In de kilte van de Preangernacht kwam alles eruit. Tussen het overgeven door schreeuwde hij om zijn moeder, zó hartverscheurend dat zijn omgeving er niet van kon slapen. Hij bleef ziek, at niet meer, teerde weg. Drie weken na zijn verjaardag overleed hij in alle eenzaamheid, in een volle barak vol slaapgeluiden. Voor het ochtendappèl was zijn lichaam al naar het dodenkamertje vlak naast de poort overgebracht, om van daaruit dezelfde dag nog te worden begraven. Dat gebeurde op de gebruikelijke VERSLAG BIJEENKOMST GASTDOCENTEN REGIO NOORD- EN ZUID-HOLLAND , WEST BRABANT EN ZEELAND GEHOUDEN BIJ PELITA OP DONDERDAG 8 APRIL 2010, JAVASTRAAT 52, DEN HAAG. Wat er aan vooraf ging was de behoefte van een paar gastdocenten om van gedachten te wisselen over een paar dringende onderwerpen, vervolgens naar het bestuur met voorstellen te komen zodat daar op de landelijke dag in breder kring informatie kan worden gegeven. AANWEZIG: Mieke Huijsman (regioleider ZuidHolland), Thea Meulders (idem Noord-Holland), Jacques Mövig (vertegenwoordiger bestuur) en de leden
Wenda van Bruggen, Janneke Oosterhuis, Ruud Greve, Erik Michels en Aldert de Haan. AFWEZIG MET BERICHT: Connie Suverkropp, Ankie Werner,Theo van Beek, Mary Reyen, Masja Dragt, Jan Willem Hoegen, Charles Ligtvoet, Edje Zorgdrager, Hein Marchant, Teun Vermeulen, Theo Versteijn, Ans Bouman, Pim Goldsmann, van Ommen, PIERRE. van Zeijl, Tineke Doorenbos, Cor Snoek, Tineke Vis , Riet Castelein en Ton de Neeve. OPENING Om 11.02 opent Mieke de bijeenkomst. Zij zal als voorzitter optreden. Thea maakt het verslag. Mieke meldt dat zij blij is dat deze bijeenkomst door gaat ondanks het feit dat er zoveel afmeldingen zijn. In ie-
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË der geval is het plezierig dat men zich heeft afgemeld zodat zij wist hoeveel mensen er zouden komen. Ruud spreekt zijn waardering uit over het jaarverslag 2009. 15 AUGUSTUS 2010, 65 JAAR NA DATO. Thea vertelt hoe zij in 2009 aandacht heeft gekregen in de media, zoals Het Witte Weekblad in Nieuw-Vennep, het Haarlems Dagblad, het journaal van TV NoordHolland en dat ook de Volkskrant in een artikel aandacht heeft besteed voor het vlaggen op 15 augustus 2009. Het idee is om voor de komende jubileumherdenking meer bekendheid te geven aan deze datum die een officiële dag om te vlaggen is volgens het vlagreglement. Het voorstel naar het bestuur is dat Mieke en Thea een persbericht zullen opstellen en dat per email zullen verspreiden zodat elke gastdocent in zijn eigen omgeving daarmee aan de slag kan gaan. Advies van Erik om het persbericht op meerdere momenten naar hetzelfde adres te sturen. Thea zal ‘Pauw en Witteman’ benaderen, heeft ook al contact gehad met een hoofdredacteur van het AD en zal mettertijd ook vermelden welke krant of organisatie zij dan al heeft benaderd. DE TOEKOMST VAN DE STICHTING GASTDOCENTEN: A de toekomst van de stichting Een moeilijk onderwerp. Waar komt ons materiaal terecht, zodanig dat het ook gebruikt blijft worden! Jacques zegt dat standpunt van het bestuur is dat men ‘zijn eigen verhaal’ vertellen moet, dus een ooggetuigenverslag. Mieke geeft aan dat met de juiste overdracht ook ‘het eigen kind’ verslag kan geven. Ons materiaal zou ook doorgeschoven kunnen worden naar de werkgroep INOG, Indische Nazaten Oorlogsgetroffen. Benadrukt wordt de functie van een ‘waakhond’ in het bestuur van bv het INOG. Zo’n waakhond kan dan controleren of ons materiaal gebruikt blijft worden en niet alleen voor museaal gebruik voor lezingen, voor een bibliotheek en zeker niet in opslag verdwijnt. Het is zinnig om op tijd onze (klein-) kinderen hiervoor te mobiliseren, zodat zij een persoonlijke missie kunnen uitdragen in het bestuur van de instelling waar ons materiaal zal komen. Het voorbeeld van dit denkbeeld is Ankie Werner die nu in het bestuur van de Stichting werkzaam is. Jacques geeft aan dat het Indisch Herinnerings Centrum, gevestigd op het terrein van Bronbeek en dat deze zomer geopend zal worden, meer museaal zal gaan optreden i.s.m. Westerbork. Hij memoreert ook kort waarom in de naam van de Stichting het woord ‘gastdocenten’ is opgenomen. Die eis werd door het
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 12
ministerie gesteld i.v.m. een inmiddels vervallen subsidie. B het nut van de regiobijeenkomsten De laatste jaren is de opkomst op deze bijeenkomsten minimaal te noemen, zoals Ruud en Thea meerdere jaren achtereen hebben meegemaakt. Vandaar het voorstel om Noord en Zuid-Holland bijeen te voegen. Ook Mieke heeft bij de organisatie van deze dag gemerkt dat de mogelijkheden om aanwezig te zijn voor veel gastdocenten moeilijkheden geven. Ook al zou het in andere regio’s geen probleem zijn, vinden wij toch dat er misschien op een andere wijze de mogelijkheid kan komen om van gedachten te wisselen. Een idee zou zijn om tijdens de landelijke dag een kort regio-treffen te organiseren over een bepaald onderwerp, of om dat tijdens de maaltijd te doen. Ideeën komen dan vaak naar boven en zijn mogelijk ook te gebruiken in groter verband. In deze bijeenkomst kwam bijvoorbeeld de suggestie naar voren om te gaan inventariseren welke gastdocent kennis heeft van een bepaald onderwerp zoals Multatulli. CUBISS, HET SCHRIJVERSCOLLECTIEF VAN DE RONDE TAFEL (Zie onder) De initiatiefnemers van dit project willen in een nieuwe vorm de geschiedenis van de oorlog aan de hand van verhalen onder de aandacht brengen van de jeugd. Scholen kunnen zich inschrijven en bij inloting kunnen zij in de plaatselijke bibliotheek een presentatie krijgen. Reeds verschenen boek van dit collectief zijn ‘Kamp in de jungle’ van Joyce Pool. Het boek gaat over een strafkamp in de binnenlanden van Suriname. Mieke raadt aan om de plaatselijke bibliotheken over deze actie in te lichten en ons verhaal daarbij aan te bieden. Het adres van CUBISS is: Postbus 90114, 5000 LA Tilburg. Tel. 013 – 46 56 700. Bezoekadres Statenlaan 4, 5042 RX Tilburg. Website: http://www.cubiss.nl/ VRIJHEIDSTREIN Op 25 april zal de Vrijheidstrein staan op spoor 2 van het Hollands Spoor in Den Haag. Via Mieke vraagt Connie om assistentie op die dag. Thea meldt zich. SLUITING Tegen 12.30 wordt een eenvoudige lunch gebruikt en met dank aan Pelita voor de gastvrijheid sluit Mieke de bijeenkomst. Wij hopen dat het bestuur naar ons zal reageren op onze voorstellen en wij zullen dan eventueel nog bijeen komen voor de landelijke dag. Nieuw-Vennep, 12 april 2010. Thea H. Meulders
Cubiss, de kunst van cultureel ondernemen Hoe geeft een bibliotheek vorm aan haar cultureel ondernemerschap? Cubiss ondersteunt bibliotheken om hier in de praktijk antwoorden op te geven. Dat doen we voor een groot deel in opdracht van de provincie Noord-Brabant. In nauwe samenwerking met de VBB (Vereniging Brabantse Basisbibliotheken) voeren we projecten uit voor de 22 Brabantse basisbibliotheken. Daarnaast werkt Cubiss voor bibliotheken buiten Brabant en weten ook andere culturele instellingen ons steeds vaker te vinden.
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË Regio Groningen/Friesland/Drenthe en Overijssel/ Gelderland
Notulen van de regiodag op woensdag 17 maart 2010 De Schelf, Binnenhof 51, 7608 KH Almelo, tel. 0546 860 778 Notulist Thea Buys Totaal aantal aanwezigen 11. Bijdrage onkosten € 12,- p.p. Opening door kepala kampoeng Bep Schillemans. Zij doet op de Landelijke Dag vaak inspiratie op voor het thema van de regiodag (zie verderop). Personalia. Connie Suverkropp vertegenwoordigt vandaag het landelijk bestuur van onze stichting i.p.v. Ferry Koper die in 2009 afscheid nam als penningmeester. Hij en zijn vrouw Lucky zijn ziek en alle aanwezigen schrijven hen opbeurende woorden op een briefkaart die Bep meenam. Ferry hartinfarct & hersenbloeding. In het afgelopen jaar verloren wij uit onze regio Jo van Geldere – vorige keer nog in ons midden – en Dolf Nanlohy. Dolf was een stille man uit Ambon die zich wat afzijdig hield, maar veel voor de Molukse gemeenschap heeft gedaan. Hilly en Wim Hoogestijn verhuisden uit Epe naar Oegstgeest en zijn daarom afwezig. Tineke van der Woude geeft vandaag een gastles op een school in Apeldoorn. TVGelderland maakt hiervan opnames in het kader van ‘Vrouwen in de Oorlog’, een goed lopend programma met een prettige toon. Dit is de 1e keer dat een vrouw uit Indië aan het programma deelneemt. Erik Muller verhuisde van Zutphen naar Beverwijk en verlaat daarmee onze regio. Hij schrijft een afscheidsbrief: Aan de railing. Verbondenheid met ons die aangeraakt zijn door de Indische goden. Piet Bos doet aangifte bij de politie omdat bij zijn geboorteplaats Indonesië staat vermeld als geboorteland i.p.v. Nederlands Indië. Connie weet dat dit bij alle gemeentelijke administraties in Nederland het geval is, met uitzondering van Amsterdam. Het thema van deze regiodag is: Wat kunnen we met het Indisch Platform. Er wordt gewerkt aan ‘Indië in oorlog’, een stripboek dat misschien in de brugklassen wordt uitgedeeld. Als er een flyer komt, zou daarop zeker onze stichting vermeld moeten staan. NOT 2010 is door Connie afgezegd. Na Westerbork-stripboek is de subsidie op. Op ons voorstel om op NOT 2011 samen te werken, kan Westerbork pas in de loop van 2010 ingaan. Jan Jagtman suggereert (middelen te vragen aan?) Pelita; Connie denkt dat dat niet lukt. Jan Arntzenius vindt dat onze website niet meer up to date is. Ankie Werner kan websites zelf maken voor € 52,- per jaar. Ook de regioverslagen horen
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 13
volgens Jan op de website Bep en Connie vinden vermelding van onze stichting in het stripverhaal essentieel. Bep haalt een vraag aan van een stagiaire (Pabo Deventer) bij een gastles: ‘Was men in het kamp bekend met de gaskamers?’ Haar antwoord: hoe stel je je dat voor? (Bedoelend: in een Jappenkamp, zonder enig contact met de buitenwereld, heel misschien met een clandestiene radio). Er is ook op de Pabo voldoende bekend omtrent de Europese oorlogssituatie, Westerbork en de Molukkers die daar naderhand zijn ondergebracht, maar niet over Ned.Indië. Jan A. trof eens een hoofdonderwijzer, die voor een gastles info had klaargelegd over troostmeisjes. Jan’s reactie: ‘Daar doe ik niets mee’ Piet Veenhuysen en Connie: in Apeldoorn is Indisch Erfgoed al jaren verenigd in koempoelan in Velp. Lezingen enz. Jan A. heeft de Dampit-affaire op website. Vraagt adres van distributeur in NL Connie: opnemen in Nieuwsbrief Jan A.: bij Seniorweb-mailgroep Tempo Doeloe is Dampit-affaire ook opgenomen. Bep: Bekendheid van KIT-pakket? Wanneer dat pakket in de klas behandeld/bekeken is blijken de kinderen goed op de hoogte te zijn. Aan basisscholen is namens Stichting 15 augustus 1945, de lezing van Marion Bloem uitgedeeld (zie periodiek Aanspraak) Bep heeft ervaren: op basisscholen is Gestapo een bekend begrip; van Kempetai heeft niemand gehoord. Middelbare scholen hebben weinig tijd voor het inplannen van gastlessen. Museon tentoonstelling ‘Kind in de oorlog’ is heel leerzaam. Jan Jagtman: Inog (Indische na-oorlogse generatie) in Hilversum – directeur Bakker – werkt goed samen met Stg. Gastdocenten. Heerlijke Indische lunch van 12:35 – 14:15. Connie: Vrijheidstrein= speciaal ingerichte treinwagon, staat op diverse stations verspreid over heel Nederland. Organisatie in handen van Comité 4 en 5 mei. Connie laat weten dat Stg. Gastdocenten wel wil meedoen. Museon regelde al een tijdstip voor Den Haag HS, perron 1. Connie: (aanvragen bij haar) 2 gratis cd’s van Stg. Gastdocenten voor scholen, ter voorbereiding van gastles. Panelen ‘Winkler’ nu bij Inog (www.inog.nl) aldaar te bevragen Bep en Mieke Huisman hebben elk een set banieren, te gebruiken voor een tentoonstelling (vgl. banieren Aldert de Haan). Jan A. vertelt tot slot een verhaaltje in petjot. Rondvraag Jan J.:Nu Jo van Geldere is overleden, follow up op de scholen die hij bezocht geboden. Welke zijn dat? Hij hield ze graag voor zichzelf.
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)
Stichting GASTDOCENTEN WO II Werkgroep ZUIDOOST AZIË
juli 2010
Nieuwsbrief no 76 pag. 14
Frans staat niet meer voor de klas. Hij blijft nog wel op de regiodag komen. Voor Thea geldt hetzelfde, maar dan zonder notuleren. Piet vindt de regiodag gezellig en therapeutisch. Frans heeft ervaren dat de schoolklassen het eind van de oorlog kennen als WO II in Europa (mei 1945) i.p.v. ZO-Azië (augustus 1945). Ook staat hij positief tegenover vastleggen van dialecten van Indië en Suriname. Sluiting van een leerzame en gezellige bijeenkomst ca 15:30
<<<>>>
Auteur: Rudy E. Groenewald Op 4 februari 1940 werd in Sukabumi (West-Java), als vierde van tien kinderen Rudy E. Groenewald geboren. Hij overleefde de Japanse en Bersiap-periode in kamp,gesticht, kindertehuis en internaat. Hij bleef hondsdolheid of hydrofobie en "Malaria Tropica", ook wel de koning der ziekten genoemd, de baas. Zijn laatste jaren in Indonesië leefde hij als Indonesiër met de Inheemse bevolking. Hierdoor kruis ten zijn Christelijke opvoeding (internaat) en de Islam (kampongs) elkaar. In 1960, op twintigjarige leeftijd, werd hij als "spijtoptand" verplicht met zijn ouders mee te gaan naar Holland. Hij is gaan schrijven om zijn levenservaringen in Indonesië te kunnen vergelijken met de jaren hier in Holland. Het monde uit in drie boeken waarin hij op zoek gaat naar zijn ware identiteit.
Bestellen: Contact: Rudy E.Groenewald – ’t Hoog 2 – 3451RC – Vleuten – tel/fax 030-6775877 – mob.: 06-13565777 – email
[email protected].
"INDO” Indonesiër of Hollander" ISBN. 978-90-812087-2-7 Geïllustreerd 98 pagina's Auteur: Rudy E. Groenewald
Boek.
“De Grote Sprong.................van Kampong naar Windmolens” ISBN: 978-90-812087-3-4 Geïllustreerd – 300 pag. Auteur: Rudy E. Groenewald Is het vervolg van: “Anak Jepang, Anak Kolong, Anak Pungut” De levenservaring van een IndonesiërHollander of Indo, die de moeilijke jaren 1956 – 1960 als “Warna Negra Indonesia”, de vernederingen en discriminaties in Indonesia beschrijft. Vervolgens gaat de beschrijving door. Wanneer hij medio 1960, op twintigjarige leeftijd, als “spijtoptand” met zijn ouders verplicht mee gaat naar Holland. Eenmaal in Holland aangekomen, de eerste jaren opgevangen wordt in “contractpensions” en tijdens het werk te maken krijgt wederom met vernederingen en discriminatie op de werkvloer en samenleving. Hijzelf afvraagd “ben ik Indonesiër of Hollander of....Indo”
"Anak Jepang, Anak Kolong, Anak Pungut" ISBN, 978-90-812087-1-0 Geïllustreerd 295 pagina's Auteur: Rudy E. Groenewald
secretariaat: Mw. C.E. Suverkropp - Bosdrift 148 - 1215 AR Hilversum - tel. (035) 624 96 08 - e-mail:
[email protected] K.v.k. Centr. Gelderland reg. nr. 41053164 Banknummer: 60.17.24.070 (t.n.v. penningmeester Amstelveen)