Nieuwsbrief Commissie PaVEM
Oktober 2004 Inhoud Voorwoord Dagboekestafette Rotterdam zorgt voor werk Tussenstand steden Vrouwenorganisatie: IDEA Column Uitgelicht: Helpdesk Zaanstreek Instrumenten en subsidies Colofon
2 3 4/5 6 6 7 8 8
Steden geven impuls aan participatie allochtone vrouwen De commissie PaVEM is ruim een jaar aan het werk. Een jaar waarin we weinig achter ons bureau hebben gezeten maar des te vaker het land in zijn gegaan. Om te praten met gemeenten, CWI en UWV. Om naar de visie van werkgevers te luisteren. En uiteraard om de verhalen van de vrouwen zelf te horen. Ervaringen die hebben geleid tot concrete afspraken met gemeenten om de participatie van allochtone vrouwen een extra impuls te geven. Want er zijn nog steeds te veel vrouwen die een geïsoleerd bestaan leiden, de Nederlandse taal niet goed beheersen en geen werk kunnen vinden. Daar moet verandering in komen. Om met de woorden van burgemeester Opstelten van Rotterdam te spreken: het is onaanvaardbaar dat er zoveel onbenut talent rondloopt. Afspraken De commissie streeft ernaar met alle dertig grote steden afspraken te maken die moeten leiden tot een structurele aanpak van de participatie van allochtone vrouwen. Het accent ligt daarbij op de thema’s Taal en Werk. Met de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen, Arnhem, Groningen, Zaanstad, Almere, Alkmaar, Haarlem, Dordrecht, Tilburg, Eindhoven, Breda, Schiedam, Lelystad en Zwolle is het tot een samenwerking gekomen. Een groot aantal lokale participatieagenda’s zijn al afgesloten. De afspraken die hierin staan variëren van het opzetten van thuislesorganisaties en het vermeerderen van het aantal inburgeringstrajecten tot het initiëren van coachprojecten en het organiseren van banenmarkten en werkgeversbijeenkomsten. Van deze laatste is het Rotterdamse intiatief ‘Van Talent naar Succes’ een goed voorbeeld: werkgevers stellen 250 stage-
plekken beschikbaar voor allochtone studentes. Kortom, gemeenten zetten zich unaniem in om meer vrouwen Nederlands te leren en aan een baan te helpen. Ook op nationaal niveau zijn er stappen gezet: De afspraken tussen PaVEM en het landelijk CWI moeten leiden tot een extra inzet voor werkzoekende allochtone vrouwen. Al achttien steden werken samen met PaVEM aan de participatie van allochtone vrouwen Participatieteam Wij vinden het belangrijk dat de beweging die nu in gang is gezet een structureel vervolg krijgt. Ook na de opheffing van de commissie in juli 2005 moet participatie van allochtone vrouwen een begrip blijven. Om deze reden hebben we een team ingesteld met dertig succesvolle en gedreven allochtone vrouwen: het Participatieteam (Pteam). De leden van het P-team kunnen - naast rolmodel voor hun achterban - optreden als gesprekspartner voor gemeenten en u adviseren vanuit hun expertise en ervaring. 16 september jl. hebben zij kennisgemaakt met wethouders van een aantal grote steden. Een vruchtbare ontmoeting waarbij bestuurders hun knelpunten op tafel legden en afspraken maakten met het P-team voor een toekomstige samenwerking. Wij hopen binnenkort ook met u tot een constructieve samenwerking te komen. Aarzel daarbij niet om een beroep te doen op het P-team. Zij staan tot uw beschikking! Namens de commissie PaVEM, Paul Rosenmöller, voorzitter
PaVEM commissieleden Lilian Callender en Hans de Boer tijdens bijeenkomst ‘Van Talent naar Succes’ op 23 september: Rotterdam levert 250 stageplekken voor allochtone vrouwen!
foto Joost Trines
Dagboekestafette Kleurrijk Talent Allochtone vrouwen zijn regelmatig onderwerp van gesprek. Maar wat vinden ze eigenlijk zelf? PaVEM geeft hen het woord tijdens de dagboekestafette op www.pavem.nl. In dit nummer de week van Samira Boucetta. Samira is 31 jaar en heeft een zoontje van vijf. Samen wonen zij in Vijfhuizen. Oorspronkelijk komt ze uit Marokko. Als kleuter is zij samen met haar moeder en twee zussen naar Nederland gekomen. Samira is oprichtster en coördinator van Stichting Oemnia. Een stichting die door middel van verschillende activiteiten de zelfredzaamheid en emancipatie van vrouwen bevordert. Daarnaast is zij lid van het Participatieteam van PaVEM Maandag De wekker gaat, het is 06.30 uur. Het belooft een rustige week te worden. Eerst breng ik Noussayr, mijn kleine, naar school. Op kantoor word ik begroet door een aantal vrouwen, dat er al vroeg is om Nederlandse taalles te volgen. Al snel ben ik weer geheel op de hoogte gebracht van de gebeurtenissen van de afgelopen weken. Met onze Samira Boucetta boekhoudster bespreek ik vervolgens het financiële overzicht van uitgaven en inkomsten van het afgelopen jaar. In de middag neem ik mijn e-mail berichten door, handel de telefoontjes af en werk ik de stapels post van de afgelopen dagen door. Dinsdag Vandaag heb ik veel afspraken buiten kantoor. Mijn zoon is niet lekker en heeft mij bijna de hele nacht wakker gehouden. Tot mijn opluchting kan mijn zus Fatiha oppassen. Mijn afspraak begint om 9.00 uur in een appartement in hartje Amsterdam. Daar spreek ik een project door met Kiki, een geweldige vrouw, die mijn steun en toeverlaat is in de afgelopen jaren met Oemnia. Daarna ga ik naar ‘de dag van de projectleiders’ in Dordrecht. De bijeenkomst is in het bijzonder gericht op media. Oemnia heeft zelf het afgelopen jaar, met haar slagzin ‘Marokkaanse moeders worden geholpen door hun Amsterdamse dochters’ veel mediabelangstelling gehaald. Na informatie te hebben uitgewisseld met andere projectleiders rond ik af. Noussayr is nog steeds niet lekker. Woensdag Ik bel Farida en geef aan dat ik niet naar kantoor kom. In de middag heb ik even oppas voor een paar uurtjes. In het centrum van Osdorp stuit ik op een opening van een jongerencentrum. Een mooi initiatief in het woongedeelte van Amsterdam-West. Ik kom wat ‘oude’ bekenden tegen.
2
Het jongerencentrum is een mooie gelegenheid voor samenwerking tussen de jongeren en de groep vrouwen die bij Oemnia actief zijn. Het is al tegen 16.00 uur als ik thuiskom. Ik ga heerlijk knuffelend met mijn zoontje op de bank liggen en we kijken samen naar zijn lievelingsfilm van Disney. Donderdag Na een rustige ochtend op kantoor ga ik naar Delft voor een brainstormsessie met het Fonds voor Vrouwen, Godsdienst en Samenleving. Centraal staat hoe vrouwen uit verschillende culturen en religies in het emancipatieproces kunnen samenwerken. Er worden thema’s aangesneden zoals seksualiteit, tienermoeders, kinderopvang, onderwijs, etc. Het doel is om deze kwesties in de zomer voor te leggen aan verschillende vrouwenorganisaties in Nederland. Ik geniet van het solidariteitsgevoel onder de vrouwen. Vrijdag Ik krijg onverwacht bezoek van drie jonge Marokkaanse vrouwen uit Zaandam. Het zijn OAT leraressen op een basisschool in Zaandam. Ze hebben te horen gekregen dat ze op korte termijn hun baan zullen verliezen. De vrouwen spreken perfect Nederlands, maar zijn heel onzeker over hun verdere toekomst. Ik maak een afspraak met ze om te kijken wat ik voor hen kan betekenen. In het daarop volgende overleg praat ik over de moeizame voortgang rondom de financiële middelen voor de groep eerste generatie vrouwen. We organiseren hiervoor een bijeenkomst, waar we ook Tweede-Kamerleden voor uitnodigen, die moet leiden tot een concreet actieplan. Zaterdag De kleine komt mij al tegen 8.00 uur wakker maken. We hebben de afgelopen nacht bij opa en oma overnacht. Ik kies er voor om lekker een uitgereid Marokkaans ontbijtje te maken. Ik maak een volkoren ‘El Harscha’, een soort kruimelig brood. Olijfolie en Marokkaanse thee maken het geheel compleet. Ik geniet ervan om met mijn zussen en broers te ontbijten en over van alles en nog wat te praten. In de middag ga ik met Noussayr en Zakia (mijn zus) naar het winkelcentrum in Osdorp. ‘s avonds bezoek ik een hele goede vriendin die ik al ken vanaf de kleuterschool. Zondag Noussayr gaat tegen de middag met zijn papa op stap. Ik heb om 12.30 uur een lunchafspraak met een goede vriendin. Ik heb haar lange tijd niet gezien, omdat ze in het buitenland was. Ze heeft mij heel wat te vertellen en ik luister genietend naar haar ervaringen. ‘s avonds ga ik barbecuen met familie. Het is altijd leuk om te zien hoe ieder zijn best doet op zijn eigen specialiteit. Na de kleine in bed gestopt te hebben pleeg ik nog wat telefoontjes ter voorbereiding van de komende week. Met Farida bespreek ik ook de bijeenkomst voor morgenavond met het bestuur en de fondsen. Het voorbereiden van de stukken verschuif ik maar naar morgen….
Rotterdam helpt allochtone vrouwen aan werk Op initiatief van de gemeente Rotterdam en de commissie PaVEM slaan Rotterdamse bedrijven, het CWI en hogescholen de handen in elkaar om werk zoekende allochtone vrouwen aan een baan of stageplek te helpen. 23 september ondertekenden zij het convenant ‘Van Talent naar Succes’. Drie spelers aan het woord over een uniek Rotterdams project: ‘Gebruik die kanjers in de bakken van het CWI!’ Maritza Russel, voorzitter van Zwarte Zakenvrouwen Nederland (ZZVN) en mede organisator van het project Russel: ‘Veel werkgevers hebben nauwelijks ervaring met allochtone vrouwen. En onbekend maakt onbemind. Met dit project willen we de koudwatervrees van bedrijven doorbreken.’ Rotterdam richt zich in eerste instantie op de redelijk tot goed bemiddelbare vrouwen. Zij moeten de weg vrijmaken voor hun eigen achterhoede. De ondertekening van het convenant is volgens Russel één ding. ‘Maar nu komt het erop aan niet in de marge te blijven hangen’. Recruiters van bedrijven, CWI adviseurs en medewerkers van Hogescholen heeft ze daarom met elkaar in contact gebracht. Zij moeten de daadwerkelijke match tussen vrouwen en vacatures realiseren. Dat vrouwen de baan die ze krijgen ook behouden is een tweede aandachtspunt: ‘Te veel allochtone vrouwen stromen voortijdig uit omdat ze moeite hebben met de hen onbekende bedrijfscultuur. Elke vrouw krijgt daarom een coach toegewezen, vaak een succesvolle allochtone vrouw die al bij het bedrijf werkt. Zij kan haar wegwijs maken in de cultuur en gewoonten van de organisatie. Gemeenten wil ze vooral adviseren de vrouwen zichtbaar te maken. ‘Laat ze niet verstoffen en gebruik die kanjers in de bakken van het CWI! En ‘Realiseer je dat je geen probleem hebt, maar een kans. Trek de vrouwen mee in het arbeidstraject, reik ze de hand en profiteer er zelf van mee’, aldus een gedreven Russel.
Studentes Hogeschool In Holland tijdens ondertekening van het convenant.
Kees van der Waaij, voorzitter Rotterdam Morgen en directievoorzitter van Unilever Nederland. Van der Waaij: ‘Rotterdam Morgen is een ondernemersvereniging die de top van het Rotterdamse bedrijfsleven omvat. Het is ons doel mee te denken over de ontwikkeling van de stad.’ Het initiatief van de gemeente Rotterdam en de commissie PaVEM om de werkloosheid onder allochtone vrouwen in Rotterdam terug te dringen had daarom meteen de aandacht van de vereniging. ‘Het grote aantal allochtone vrouwen zonder baan is een niet te onderschatten maatschappelijk vraagstuk. Wij voelen ons verantwoordelijk een bijdrage te leveren aan de participatie van de vrouwen en daarmee aan de Rotterdamse economie, aldus van der Waaij.’ Van der Waaij onderkent het belang van een divers personeelsbestand. Je moet geen blank bolwerk willen zijn in een samenleving waar ongeveer tien procent van de bevolking van niet-westerse afkomst is. Toch zijn allochtone vrouwen nog steeds sterk ondervertegenwoordigd in het bedrijfsleven. Hoe dat komt? ’Veel bedrijven komen simpelweg nooit met allochtone vrouwen in aanraking. Een project als dit kan een waardevolle eerste stap zijn om beide partijen met elkaar te laten kennis maken. Het begin van een olievlek.’ Kern van het convenant is dat de bedrijven • voortaan al hun vacatures aanbieden aan het CWI. Deze zoekt daar allochtone kandidates bij • 250 stageplekken leveren voor allochtone studentes van de hogescholen. Deze worden dit schooljaar nog ingevuld • hun allochtone medewerksters inzetten om nieuwe werkneemsters te coachen. Jasper Tuytel, voorzitter college van bestuur Hogeschool Rotterdam ‘Dertig procent van onze 21.000 studenten is allochtoon. Meer dan de helft hiervan is vrouw. Onder hen zijn veel allochtone vrouwen van rond de dertig. Zij hebben zich na jaren zorg voor man en kinderen gerealiseerd meer uit het leven te willen halen. Bij ons krijgen ze de kans om in te stromen via een maatwerktraject voor mensen zonder vooropleiding,’ aldus Tuytel. Bij de driejarige opleiding die daarop volgt investeert de hogeschool in begeleiding. Elke student krijgt een coach toegewezen die in de gaten houdt of er behoefte is aan extra ondersteuning. Tijdens de opleiding werken studenten veel in de praktijk. Daarvoor zijn wel stage aanbiedende bedrijven nodig. Het convenant kan daarbij behulpzaam zijn. Toch blijkt het zelfs voor allochtone vrouwen met een HBO diploma op zak niet altijd eenvoudig om een passende baan te vinden. Tuytel: ‘Ze kennen geen mensen op de juiste plekken. Een deel van de vacatures gaat zo aan hun neus voorbij.’
foto Joost Trines
3
Steden zetten zich in voor allochtone vrouwen In ongeveer de helft van de grote steden zijn concrete afspraken gemaakt over intensivering van de par ticipatie van allochtone vrouwen. De afspraken lopen zeer uiteen, maar hebben vooral betrekking op de PaVEM-speerpunten TaalPlus en Werk. PaVEM volgt de voortgang van deze afspraken. Een voorlopige tussenstand: Tussenstand per 1 oktober 2004 TaalPlus - in 12 steden wordt extra ingezet op taallessen voor allochtone vrouwen: 9 steden zetten een thuislesorganisatie op en in 3 wordt de thuislesorganisatie uitgebreid. Werk - in 10 steden zijn afspraken gemaakt om meer allochtone vrouwen aan het werk te helpen. In 4 steden zijn coachingstrajecten gestart voor (jonge) allochtone vrouwen, in 8 gemeenten spannen het CWI en de werkgevers zich samen met de gemeenten in voor meer werk voor allochtone vrouwen, bijvoorbeeld door de organisatie van netwerkbijeenkomsten en banenmarkten. Bovendien wordt in 2 gemeentes extra geïnvesteerd in reïntegratieprojecten voor allochtone vrouwen in de WAO.
Om de cursisten meer centraal te stellen is de keten aangevuld met een Taalwinkel. Hier kunnen bewoners terecht voor informatie over het lesaanbod en voor een persoonlijke intake. De winkel gaat bijhouden hoeveel ouden nieuwkomers er bereikt worden en welke vorderingen de cursisten maken. Abdel Salhi, projectleider Winkel, doet actief aan werving: ‘We zoeken mensen thuis op of spreken hen aan op straat, in moskeeën en buurthuizen’. Het kan niet anders of de Taalwinkel is binnenkort een begrip in het oude Noorden. www.taallesaanhuis.nl Ook in het kader van Taalplus brengt de commissie bij gemeenten de thuislesmethode onder de aandacht. De werkwijze houdt in dat allochtone vrouwen die hun huis niet kunnen, mogen of durven verlaten les aan huis krijgen van een vrijwilligster gedurende maximaal anderhalf jaar. Gebleken is dat 75 procent van de lesneemsters doorgaat met activiteiten en lessen buitenshuis. Om gemeenten te laten kennis maken met deze laagdrempelige en efficiënte methode organiseerde de commissie in Arnhem een kennisatelier over thuislesorganisaties. Prinses Máxima lanceerde er de webiste www.taallesaanhuis.nl waar alle informatie over thuislesmethodes en bestaande thuislesorganisaties staat. Een groot aantal steden is inmiddels enthousiast geraakt over de lesmethode (zie kader).
TaalPlus Taalketen en -winkel 23 september bracht de commissie een bezoek aan de Taalketen- en winkel in deelgemeente Rotterdam Noord. Dit project sluit aan bij de overtuiging van PaVEM dat taal niet op zichzelf staat maar deel uitmaakt van het participatieproces. Uit behoefte aan een gestructureerd lesaanbod voor haar 11.000 allochtone bewoners heeft de deelgemeente in 2003 de Taalketen opgezet. Deze stroomlijnt het aanbod van verschillende taalaanbieders en zorgt voor een ‘perfect fit’ tussen vraag en aanbod. De keten bestaat uit drie niveaus. Thuislessen en les in de wijk leiden uiteindelijk naar het derde niveau: de professionele lesmethode van het ROC.
Hoe is het om een nieuwe taal te leren? Ambtenaren krijgen Arabische les tijdens kennisatelier Thuislesorganisaties.
Oranje Fonds steunt thuislesorganisaties Gemeenten die thuislesorganisaties willen opzetten of uitbreiden kunnen een beroep doen op het Oranje Fonds. Het fonds heeft een driejarig stimuleringsprogramma ontwikkeld voor de dertig grootste gemeenten in Nederland en geeft bijdragen tot maximaal 100.000 euro per jaar. Meer kunt u lezen op www.oranjefonds.nl. PaVEM kiest voor TaalPlus omdat ze het belangrijk vindt dat taallessen zich richten op de praktijk en een schakel vormen in het participatieproces. Geïsoleerde allochtone vrouwen en vrouwen met jonge kinderen zijn daarbij de voornaamste doelgroepen.
Paul Rosenmöller en Prinses Máxima maken kennis met mevrouw Yüksel tijdens haar intake bij de Taalwinkel.
4
Werk
Participatieteam
Rotterdam sluit convenant voor allochtone vrouwen 23 september tekenden gemeente, werkgevers, CWI en hogescholen Rotterdam in het bijzijn van de commissie PaVEM het convenant ‘Van Talent naar Succes’ om allochtone vrouwen aan stage of werk te helpen. 250 stageplekken zijn al toegezegd. Zie artikel op pagina 2.
Wethouders ontmoeten P-team Het Participatieteam (P-team) bestaat uit dertig succesvolle allochtone vrouwen. Zij gaan er als gesprekspartner van gemeenten zorg voor dragen dat de ontwikkelingen die PaVEM in gang heeft gezet een vervolg krijgen. 16 september hebben wethouders en burgemeesters van een groot aantal steden hun knelpunten besproken met leden van het P-team op het stadhuis in Utrecht.
Landelijke afspraken PaVEM - CWI Het landelijk CWI en de commissie PaVEM hebben in juni afspraken gemaakt om lokale CWI’s aan te zetten tot actieve bemiddeling van allochtone vrouwen. In dit kader heeft het CWI twee projectmedewerkers aangesteld voor de periode tot en met juni 2005. Enkele afspraken uit het convenant: Het landelijk CWI • zorgt voor een kwantitatieve vacaturevervulling voor allochtone werkzoekende vrouwen conform evenredigheid. • gaat een coach project opzetten waarbij allochtone werkneemsters van het landelijk CWI werkzoekende allochtone vrouwen gaan coachen. • werkt samen met de commissie PaVEM aan het maken van afspraken tussen lokale CWI en gemeenten enerzijds en werkgevers anderzijds. Steden die zich samen met PaVEM inzetten voor de participatie van allochtone vrouwen: Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Nijmegen, Arnhem, Groningen, Zaanstad, Almere, Haarlem, Dordrecht, Tilburg, Breda, Eindhoven, Alkmaar, Lelystad, Schiedam en Zwolle Naast het maken van afspraken over extra vacaturevervullingen voor allochtone vrouwen gebruikt de commissie coachprojecten als instrument om de vrouwen in contact te brengen met de ervaring en het netwerk van burgers met een betaalde baan.
Wethouder Heerkens (links) van Breda in gesprek met leden van het P-team
Gastvrouw Burgemeester Brouwer van Utrecht kondigt aan dat haar stad bevlogen is handen en voeten te geven aan de samenwerking met het P-team. ‘Wij willen graag de kennis van deze ambassadeurs gebruiken om een fase verder te komen.’ Enkele knelpunten: Wethouder Spekman van Utrecht geeft aan dat er in zijn stad veel allochtone meisjes van school worden gehaald en geen kans krijgen hun opleiding af te maken. Hoe dit beeld te keren? Wethouder Kok van Lelystad vindt het ‘waanzin om als gemeente alles zelf te moeten bedenken’ en wil samen met het P-team aan een oplossing werken voor de vele allochtone vrouwen die nauwelijks hun huis verlaten. Ook Dordrecht roept de hulp van het P-team in als het gaat om de zorgwekkend lage arbeidsparticipatie van allochtone vrouwen in zijn stad. Wethouder Spigt: ‘Hoe bereik je dat werkgevers ook vrouwen ‘met een kleurtje’ serieus nemen?’ Het is helder: beide partijen willen met elkaar verder. Wethouders zien hun knelpunten onder ogen en hebben behoefte aan deskundig advies. Het P-team aan de andere kant staat te popelen haar expertise te delen. Na de bijeenkomst zijn de eerste afspraken tussen wethouders en leden van het P-team een feit. Er kan een begin worden gemaakt met de vertaalslag van praktijk naar beleid. Wil uw gemeente ook een beroep doen op het P-team? Bel met Ingrid Richardson, projectleider P-team: 070 - 333 53 47. Yasemin Tümer, lid commissie PaVEM, nam samen met collega Hans Dijkstal het initiatief tot de oprichting van het P-team.’Er is te lang over de hoofden van de vrouwen gesproken. Zij moeten nu zelf een rol krijgen in het participatieproces.’
Stagiare van hogeschool Rotterdam aan het werk
5
De Vrouwenorganisatie: IDEA, Utrecht
Ben ik een Turkse of een Nederlandse vrouw?
IDEA staat voor Informatie, Diversiteit, Emancipatie en Activiteiten en zet zich binnen de gemeente Ut recht in voor emancipatie en interculturele samenwerking. Het pand aan de Wittevrouwenkade is de thuisbasis voor verschillende multiculturele vrouwenorganisaties. IDEA is in 2002 ontstaan uit een fusie van drie vrouwenorganisaties
Ik ben op vakantie in Turkije, Izmit. Mijn vaderland en de geboortestad van mijn vader en moeder. Ik ben hier de dochter van Mustafa Karaaslan en de schoondochter van Semsi Kilic. Beiden zeer gerespecteerde mannen binnen deze gemeenschap. Hier krijg ik zonder dat ik daar ooit iets voor heb gedaan, automatisch een deel van dat respect. Ik ga hier op in de menigte. Ik ben hier geen allochtoon, maar Meryem Kilic.
Arzu Karadeniz is als emancipatiemedewerker betrokken bij IDEA. Arzu: ’IDEA is een ontmoetingsplek voor een heel diverse groep vrouwen in de stad Utrecht. Marokkaanse, Turkse, maar ook Griekse en Spaanse vrouwenorganisaties kunnen de hele week bij ons terecht. Ze werken samen onder één paraplu maar met behoud van eigen identiteit’. IDEA ondersteunt de organisaties waar nodig. “Ze kunnen hier advies krijgen bij het oplossen van emancipatievraagstukken, of bij het opzetten van projecten en het indienen van subsidieaanvragen.’ Verder kunnen de vrouwen er tegen een vriendelijke prijs kantoor- of vergaderruimte huren en er hun vaste activiteiten volgen. Op dit moment zijn cursussen Word, Internet en e-mail erg populair. Veel belangstelling was er ook voor de debattenreeks die IDEA het afgelopen jaar organiseerde. Vrouwen met verschillende etnische achtergronden gingen met elkaar in gesprek over onderwerpen als vrouwenemancipatie en religie. Een project wat nu loopt heet ’Kleurrijke leeskring’: Allochtone en autochtone vrouwen komen samen om eenvoudige Nederlandse lectuur te bespreken. Arzu: ‘Het mes snijdt zo aan twee kanten: taalbeheersing en integratie in een notendop!’ De samenwerking met de gemeente Utrecht noemt Arzu redelijk. Het vrouwenemancipatiebeleid van de Gemeente is op dit moment in ontwikkeling. IDEA wil graag betrokken worden bij de totstandkoming van dit nieuwe beleid en haar deskundigheid inzetten. ‘Want emancipatie, zowel onder allochtone vrouwen als bij Nederlandse vrouwen is echt nog niet voorbij!’ Arzu Karadeniz maakt deel uit van het Participatieteam.
Meryem Kilic
Ondanks dat ik hier anders ben dan de ‘echte’ Turkse vrouw, omdat ik me anders kleed, of gedraag of anders omga met mijn sociale contacten, hoor ik erbij. Ik ben anders, maar toch ben ik één van hen. Niemand vraagt me of ik uitgehuwelijkt ben, of ik maagd moest zijn of waarom ik een hoofddoek draag. Ik kan hier veel delen met de mensen; een gezellige Turkse bruiloft, gezamenlijk in de moskee de religieuze spiritualiteit, de ‘horon’ dansen, en vriendschappen op een hechte en warme manier. Hier vragen ze me niet een keuze te maken tussen Nederland en Turkije. Ze vragen niet of ik me meer Turks of Nederlands voel. Ik hoef niet te kiezen. Ze weten dat ik me een Turkse voel omdat ik een Turkse ben, maar ze weten ook dat ik deels een Nederlandse ben omdat ik daar ben geboren, ben opgegroeid en daar bezig ben met mijn toekomst. Ze weten dat Turkije mijn land is, maar niet mijn thuis. Ze hebben gelijk. Turkije is mijn vaderland, een plek waar ik me thuis voel. Maar toch is het niet mijn thuis. Mijn thuis is op de Emminkhuizerberg in Amersfoort. Van daaruit ga ik elke ochtend naar mijn werk, gaan mijn kinderen naar school. Vanuit de Emminkhuizerberg werk ik aan mijn carrière en mijn kinderen aan hun toekomst. Een thuis in Nederland, maar ook een thuis in Turkije. Nederlanders vragen me of ik het niet lastig vind om tussen twee landen in te zitten. Ze denken dat het identiteitscrisis met zich meebrengt en mijn antwoord op deze vraag verbaast ze meestal. Nee, ik vind het niet lastig om tussen Turkije en Nederland in te zitten. Want het is wie ik ben. Ik ben een Turkse gevormd in Nederland. Ik ben een Turkse die haar leven probeert op te bouwen in Nederland. Mijn identiteit bestaat uit twee delen. En dat zal altijd zo blijven.
Vrouwen volgen Nederlandse les.
6
Meryem is communicatiemedewerker bij Twynstra Gudde Management Consultant en is lid van het Participatieteam van PaVEM
Uitgelicht: Goede praktijkvoorbeelden De gemeente Zaanstad subsidieert samen met de provincie Noord-Holland en het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid een uniek project om allochtonen te begeleiden naar een baan : de helpdesk allochtonen Zaanstreek. Sinds de oprichting in 2001 hebben honderden vrouwen hun weg gevonden via de desk. Directeur Findik Demir over de aanpak achter dit succes. Demir: ‘De helpdesk richt zich op allochtonen vanaf achttien jaar die willen werken of die van baan willen veranderen. Zij kunnen bij ons binnenlopen voor advies en ondersteuning.’ De laatste jaren doen steeds meer vrouwen een beroep op de desk. Gemiddeld melden zich 20 0 vrouwen per jaar. ‘De meeste vrouwen Findik Demir die bij ons komen zijn de zogenaamde fase 3 vrouwen: ze zijn minimaal geschoold en beheersen de Nederlandse taal onvoldoende om meteen aan het werk te kunnen.’ Op basis van een intake krijgt elke vrouw de ondersteuning die ze nodig heeft om kans te maken op een baan. Een taalcursus is voor de meeste van hen een eerste logische stap. Vervolgens stoomt het deskteam van elf consulenten en enkele freelancers de vrouwen via beroepenoriëntatiecursussen, sollicitatie-, empowerment- en vakgerichte trainingen klaar voor de arbeidsmarkt. Bij het zoeken naar werk kunnen de vrouwen gebruik maken van het werkgeversbestand van de desk. Werkgevers worden actief benaderd om vacatures of stageplekken te reserveren voor de vrouwen. Om nieuwe deelneemsters te werven gaan consulenten de wijk in en zoeken de vrouwen op in hun vertrouwde omgeving.
Coachen Ook als de vrouwen eenmaal een baan hebben gevonden kunnen ze een beroep blijven doen op de helpdesk. Met behulp van coachtrajecten worden zij begeleid bij het vinden van hun weg in de organisatie. Demir: ‘Onze ervaring is dat door onbekendheid met de bedrijfscultuur allochtone medewerkers moeite hebben hun draai in de organisatie te vinden. We leren hen om te gaan met die cultuur en te functioneren binnen het team.’ Uitgangspunt voor de coach is dat de cultuur van medewerkers niet als knelpunt wordt gezien, maar onderwerp van leren is. ‘Zestig procent van de vrouwen die zich bij ons inschrijven hebben geen recht op een uitkering. Het is een kwetsbare groep. Het zijn allemaal vrouwen met de ambitie om te leren maar ook met een gezin om voor te zorgen. De meeste mannen vinden het geen probleem dat hun vrouw gaat werken, maar verwachten wel dat de situatie thuis onveranderd blijft. Dus het eten moet gewoon op tafel, de kinderen van school gehaald en het huis aan kant’. Empowerment trainingen helpen vrouwen de kracht in zichzelf te ontdekken en voor zichzelf op te komen. Om de vrouwen tegemoet te komen helpt de desk bij het zoeken naar kinderopvang. Werk combineren met een gezin en een opleiding vergt veel inspanning, maar het is niet onmogelijk, benadrukt Demir. Zelf is ze ooit een jaar lang alleenstaande moeder geweest. ‘Ik probeer vanuit mijn eigen ervaring de vrouwen te overtuigen dat ze meer kunnen dan ze zelf denken. Ik hoop dat ze zich in mij herkennen en zich aan mij kunnen optrekken.’ Helpdesk allochtonen Zaanstreek, tel. 075 - 659 09 89
Agenda commissie PaVEM Oktober • 27 Bestuurlijk Overleg (BO) Schiedam • 28 Landelijk congres zelfstandig ondernemerschap allochtone vrouwen. Arnhem November • 3 BO Zwolle • 4 Werkgeversbijeenkomst met P&O adviseurs Arnhem • 4 Dag van de Diversiteit, Rabobank Utrecht • 17 Banenmarkt Tilburg • 17 Werkgeversdiner Eindhoven • 18 Symposium Coaching to Work Alkmaar • 18 BO Alkmaar December • 8 Werkgeversbijeenkomst Haarlem • 8 BO Haarlem
Helpdesk Zaanstreek: Trotse vrouwen tijdens hun certificaatuitreiking
7
Instrumenten en subsidies In het kader van het Plan van aanpak Emancipatie en Integratie (2003) ontwikkelt het ministerie van SZW samen met het ministerie van Justitie instrumenten die gemeenten kunnen ondersteunen bij hun aanpak allochtone vrouwen meer te betrekken bij de samenleving. Eén van die instrumenten is de commissie PaVEM. Het is belangrijk dat de beweging die door de commissie PaVEM in gang is gezet een vervolg krijgt. Onderstaande instrumenten kunnen gemeenten helpen een structurele inbedding te geven aan de afspraken die zij maakten/gaan maken met de commissie. •
•
De Toolkit Participatie. De Toolkit ondersteunt gemeenten bij het bepalen op welke groepen vrouwen zij hun beleid met voorrang moeten richten, welke beleidsinstrumenten en subsidies hiervoor beschikbaar zijn en hoe ingezet beleid bijgesteld en gemonitord kan worden. Publiekscampagne Deze richt zich op meisjes en vrouwen uit etnische minderheidsgroepen die tot nu toe niet of nauwelijks met beleid zijn bereikt. De campagne beoogt hen te inspireren actief mee te doen in onze samenleving. Gemeenten kunnen een lokale invulling geven aan de campagne. De campagne gaat eind van dit jaar van start.
•
Discussieleiders FORUM traint een pool van 50 discussieleiders om bijeenkomsten over zogenaamde taboe-onderwerpen te (bege)leiden. Gemeenten die met de commissie PaVEM afspraken hebben gemaakt over het voeren van dialogen biedt de pool de mogelijkheid om gestalte te geven aan deze afspraken.
Gemeenten kunnen een aanvraag doen voor een bijdrage uit de Stimuleringsregeling van het ministerie van SZW. Deze bedraagt maximaal € 75.000,-. De regeling gaat uit van cofinanciering door de gemeente van minimaal hetzelfde bedrag. De regeling loopt tot september 2006. De subsidie kan tot 1 november worden aangevraagd. Daarnaast kunnen gemeenten deelnemen aan het ESFEqualproject Toolkit Participatie. Per gemeente bedraagt de subsidie maximaal € 60.000,- voor de periode 2005 tot en met 2007. De cofinanciering vanuit de gemeente komt daarmee ook op maximaal € 60.000,-. Gemeenten kunnen nog voor 1 november 2004 een intentieverklaring tekenen. Informatie over instrumenten en subsidiemogelijkheden: Mieke Maas (070 - 333 42 11) of Carlien Scheele (070 - 333 49 31) van de directie Coördinatie Emancipatiebeleid van het ministerie van SZW.
Colofon
De Nieuwsbrief is een uitgave van de Commissie PaVEM Commissieleden: De heer Paul Rosenmöller (voorzitter) Hare Koninklijke Hoogheid Prinses Máxima De heer Hans de Boer Mevrouw Lilian Callender De heer Hans Dijkstal Mevrouw Yasemin Tümer
Paul Rosenmöller
Prinses Máxima
Hans de Boer
Lilian Callender
Hans Dijkstal
Yasemin Tümer
Secretariaat: Nel Buis p/a Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Postbus 90801 2509 LV Den Haag Telefoon 070 333 47 83 Fax 070 333 40 51 E-mail
[email protected] website www.pavem.nl
8
