Nieuwsbrief 12
mei 2012
Beste lezer Een nieuwsbrief met divers nieuws, niet alles even leuk. Het eerste onderwerp is een impressie van de algemene ledenvergadering, de notulen daarvan komen pas volgend jaar. Wij vermelden hier alvast de besluiten uit de vergadering. Verder een paar interessante hoogtepunten daaruit:de toekomstvisie door onze voorzitter en het traditionele praatje van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Equens. Het zal niemand verbazen dat beiden het vooral over de hoogte en betrouwbaarheid van onze pensioenen hebben gehad. Aansluitend aan dat onderwerp ook nog wat informatie over de pensioenonderhandelingen tussen Equens en de bonden. Op dit moment is de door de vergadering ingestelde lustrumcommissie ook van start gegaan. Als eerste onderzoekt de commissie welke mogelijkheden er zijn om tot een aantrekkelijke viering van ons eerste lustrum te komen. De commissie mikt op een viering rond eind oktober. Wij beginnen echter met treurig nieuws. Onlang hebben wij gehoord dat ons lid, de heer T.W.E. van Baal op 4 april 2012 is overleden.
Wij nemen aan dat je na het lezen van deze nieuwsbrief weer op de hoogte bent van wat er omgaat bij ons.
Het bestuur VEP
Oproep Beste leden, Zouden jullie zo vriendelijk willen zijn je geboortedatum door te gegeven aan de secretaris? Wij hebben hiervoor twee redenen: Inzicht in de leeftijdsopbouw van onze vereniging Inzicht in de ingangsdatum van het pensioen (sommige “leden” zijn eigenlijk nog donateur.)
1
Nieuwsbrief 12
mei 2012
1. Korte impressie van de algemene ledenvergadering van 28 maart. Op dinsdag 28 maart kwamen 43 leden naar het gebouw van Equens voor de ledenvergadering van 2012, 78 leden hadden afgezegd. Allereerst werd uiteraard begonnen met koffie en een praatje, daarna kon de vergadering beginnen. Op de vergadering werden de standaard “vergadering onderwerpen” behandeld, zoals daar zijn: de notulen van de vorige vergadering, het jaarverslag van de secretaris, de financiële verantwoording 2011, de begroting 2012, enz. Dit verliep tot algemeen genoegen in een vlot tempo. Zie voor het inhoudelijk verslag de (concept)notulen die beschikbaar zijn op onze website. Ook worden ze bij de uitnodiging voor volgend jaar meegezonden. Bij het onderwerp “Vooruitblik 2012 en toekomstvisie” hield onze voorzitter, Wim Duivis, een betoog dat ook nog een terugblik op de afgelopen pensioenonderhandelingen omvatte. Het resultaat ervan is te vinden in het artikel “Waar de VEP op moet letten in de komende tijd” in deze nieuwsbrief. Vervolgens kwam aan de orde of wij ons eerste lustrum wel of niet zouden moeten vieren, en zo ja, hoe dan. Dit maakte wel het een en ander los omdat veel leden vonden dat de voorstellen van het bestuur nogal zwaarwichtig waren. Het toevoegen van muziek of andere meer frivole activiteiten stuit echter nogal snel op financiële beperkingen. Uiteindelijk kwam er een echt politieke oplossing uit de bus: een commissie. De lustrumcommissie moet met de beperkte middelen van de vereniging een zo leuk mogelijk programma ontwikkelen. Na de formele vergadering was het traditioneel tijd voor het praatje van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Equens. Het verslag hiervan is opgenomen in de notulen, maar is staat ook hierna in deze nieuwsbrief onder de titel “Verslag van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de SPE, Fred Steenwinkel”. Na de vergadering was het tijd voor de lunch. Deze werd weer prima verzorgd door de cateraar Albron. Na een gezellig samenzijn was de bijeenkomst om ca. twee uur afgelopen. De conceptnotulen staan op http://www.vep-site.nl. Besluiten van de ALV: 1. De ALV accepteert het financieel jaarverslag, inclusief een beperkt verlies ten laste van de reserve. Conform het voorstel van de kascommissie verleent de vergadering het bestuur kwijting voor het gevoerde financieel beleid. 2. Wim Duivis wordt herkozen als voorzitter voor een nieuwe periode van 3 jaar. 3. De begroting wordt vastgesteld als gepresenteerd, met de volgende aantekeningen: Dit jaar geen verhoging van de contributie, volgend jaar onder vast te stellen en te publiceren voorwaarden, al dan niet een verhoging. Dit jaar nog wel een agenda, maar er wordt gekeken naar een goedkopere oplossing.
4. Het bestuur maakt een voorstel voor de volgende ALV:
Bij welk tekort, cq. bij welk niveau van de reserve, moet de contributie worden verhoogd Bij welk overschot, cq. welk niveau van het overschot, moet de contributie worden verlaagd.
Dit zou kunnen worden opgenomen in het huishoudelijk reglement. 5. Wij beginnen ieder geval te werken aan een lustrumviering. De vergadering stemt in met de instelling van een gemengde commissie: 3 bestuursleden + 2 deelnemers aan de ALV.
2
Nieuwsbrief 12 6.
mei 2012
De nieuwe kascommissie bestaat uit de leden Jan Jonkheer en Peter van der Weerdt. Ruud Ojevaar wordt reserve kandidaat.
Een antwoord Op de ALV meldde een van de leden dat hij gehoord had dat de mogelijkheid om een autoverzekering via de Equens personeelsvoorzieningen af te sluiten, zou vervallen. Wij antwoordden hier niets van te weten, en zouden dit navragen. Dat is gebeurd. HRM meldt dat er geen verandering in de collectieve autoverzekering is. Dat betekent: wie bij zijn pensionering al een contract via de fa. Driessen bezit, behoudt dat, zolang betrokkene dat zelf wil. Als lid van de VEP kan elk VEP lid zich aanmelden bij Centraal beheer voor gebruikmaking van de personeelsvoorzieningen, waaronder een autoverzekering met korting. Het gerucht is dus ten onrechte!
2. Waar de VEP op moet letten in de komende tijd. De indexatie van pensioenen vindt alleen plaats als de dekkingsgraad dat toelaat. De inspanning van de SPE is vooral gericht op het voldoen aan de nominale toezegging (d.i. het beloofde pensioen), en het voldoen aan de regels van de DNB. Er bestaat een spanning tussen belangen bij het nastreven van een nominaal pensioen dan wel een reëel pensioen. Dit betekent dat wij maar marginaal indexatie krijgen. Belangrijk voor de robuustheid van de SPE is het af te sluiten CAO contract tussen Equens en de vakbonden. De afgelopen vijf jaar betaalde Equens 22,5% premie aan het fonds. Er is nu nog geen nieuw contract en daarom is de bestaande overeenkomst nog een jaar, d.i. voor 2012, verlengd. Gegeven deze situatie is het belangrijk dat wij contact houden met de bonden. Sturen op geïndexeerde pensioenen eist zulke hoge premies dat de VEP het niet voor elkaar zal krijgen dat de bonden zo’n eis stellen. Via een omweg heeft de VEP geprobeerd een zekere pensioenverhoging voor elkaar te krijgen, maar dat lukte niet. Toen is geprobeerd of een extra bijdrage aan de ziektekostenpremie mogelijk was, al staat die juist voor de huidige werknemers onder druk. Dit is echter ook mislukt omdat het hele CAO overleg mislukte: FNV bondgenoten is niet tot een akkoord met Equens gekomen. Nu is er allen een akkoord met de Unie zonder onze inbreng. Overigens leidde deze situatie tot een stakingsdreiging die via de rechter voorkomen is. Deze situatie betekent dat wij op dit punt in de nabije toekomst weinig kunnen doen. Toezicht op het afhandelen van fouten en vragen houden wij wel. Dit gaat echter de laatste jaren vrij goed. De communicatie van SPE met gepensioneerdenkan zeer wel verbeterd worden, al wordt er nu regelmatig een bulletin rondgestuurd. De website bijvoorbeeld is niet actueel (al staat daar wel elke maand de actuele dekkingsgraad vermeld).
3
Nieuwsbrief 12
mei 2012
De pensioenwet van 2007 zal aangepast worden, m.n. op het gebied van de organisatie van de pensioenfondsen:
Beleid zou gaan naar de werkgever en de bonden, De uitvoering ligt bij de pensioenfondsen.
Dit zou betekenen dat wij als gepensioneerden, via onze invloed op het bestuur van het pensioenfonds, geen invloed meer zouden hebben op het beleid van dat fonds. Dit is een bedreiging voor de gepensioneerden, en dus een aandachtspunt voor de VEP. Als bestuur VEP moeten wij dus contacten gaan leggen met degenen die wel invloed hebben op het beleid:
De bonden, Andere gepensioneerdenverenigingen.
De verschuiving tussen de aantallen gepensioneerden (meer) en de aantallen actieven (steeds minder) werd door ons al eerder onderkend als een dreiging. Het bestuur SPE heeft dit punt overgenomen.
3. Verslag van onze vertegenwoordiger in het bestuur van de SPE, Fred Steenwinkel Na de afsluiting van de algemene ledenvergadering volgt nog een sessie waarin Fred Steenwinkel vertelt over zijn werk als bestuurslid bij de Stichting Pensioenfonds Equens (SPE), en vragen beantwoordt. Hierbij een impressie Indexeren Fred begint door in te haken op wat Wim Duivis heeft gezegd over indexeren en afstempelen. Door de financiële crisis leek het voor de pensioenfondsen op een drama af te stevenen, met name door de lage rente. De rente wordt namelijk gebruikt om de verplichtingen contant te maken, d.i. uit te rekenen hoeveel geld er in kas moet zijn om de pensioenen in de toekomst uit te betalen. Wat er in het pensioenfonds zit gedeeld door de berekende verplichtingen levert de dekkingsgraad. Door de ongebruikelijk lage rente liet de DNB toe dat niet de rente van de afgelopen maand, maar het gemiddelde van de afgelopen drie maanden gebruikt mocht worden. Dit maakte dat de SPE niet hoefde af te stempelen, maar dat de nominale dekking op 107% uitkwam (nominaal betekent de pensioenen zoals toegezegd, dus zonder aanpassing aan de inflatie). Als je naar de reële dekking (dus pensioenen inclusief indexatie) kijkt, dan is de dekkingsgraad rond de 60%. Op indexatie hoeft voorlopig dus niet gerekend te worden. Er is echter in pensioenland een discussie gaande over het feit dat wij prognoses geven over de komende 20 jaar op basis van dagkoersen. Hier is sprake van schijnprecisie. De directe toekomst van het fonds Het is moeilijk om tot een pensioenakkoord te komen met de bonden. Met FNV Bondgenoten is het op dit moment moeilijk zaken doen i.v.m. interne problemen. Het is niet mogelijk om een nieuw akkoord te implementeren voor alleen nieuwe deelnemers. Dus moet er een akkoord komen dat invloed heeft op iedereen. Het is overigens zo dat het afstempelen niet alleen geldt voor de huidige pensioenontvangers, maar ook voor de nu nog actieve deelnemers, d.i. het afstempelen heeft ook zijn invloed op de hoogte van de opgebouwde pensioenrechten. Dit betekent wel, in antwoord op de opmerking van Wim Duivis, dat “de uitruil van rechten” wat
4
Nieuwsbrief 12
mei 2012
minder gemakkelijk is dan hij stelde. De situatie bij de FNV heeft ook consequenties voor het pensioenakkoord tussen Equens en de bonden. Dat is een onderdeel van de cao onderhandelingen. Door het ontbreken van nieuwe afspraken en het aflopen van de oude CDC regeling ontstond een probleem. Dat is met kunst en vliegwerk voor het komende jaar opgelost. Aan een vervolg moet gewerkt worden. Het is overigens zo dat volgens sommigen een CDC regeling binnen het huidige pensioenakkoord niet (meer) mogelijk is. (Een CDC regeling houdt in dat een bedrijf voor een aantal jaren vastlegt dat per jaar een afgesproken bedrag aan pensioenpremies wordt betaald en dat er geen nabetalingen meer zullen plaatsvinden.) Beleggingsbeleid De SPE voert een voorzichtig beleggingsbeleid. Dat betekent dat de resultaten ook bij een aantrekkende markt niet spectaculair zullen zijn, de verliezen echter evenmin. Het voordeel van een pensioenfonds boven individueel te regelen pensioen is dat een beetje risico nemen om een beter rendement te krijgen, altijd mogelijk is. Een individu kan boven zijn 50e eigenlijk geen risico meer lopen met zijn spaargeld, dat is dan binnen afzienbare tijd nodig voor z’n pensioen. Het nadeel van een pensioenfonds is weer wel dat je het eens moet worden over het beleid, m.n. de mate waarin je risico wilt lopen. Vragen
Loopt het fonds ook risico met derivaten? Fred antwoordt dat “derivaten” een verzamelnaam is voor een groot aantal producten die niet allemaal even veel risico kennen. Eén van die producten is het afdekken van het risico van inflatie. Het fonds heeft dat product, maar dat wordt afgebouwd. De SPE gebruikt derivaten om risico’s af te dekken, niet om er veel geld mee te verdienen (wat meer risico oplevert). Is de ambitie van de SPE om geld te verdienen om te kunnen indexeren verlaten? Nee dat niet, maar DNB heeft geëist dat als je zo’n ambitie hebt, je die ook min of meer waar moet maken. Het is de vraag of dat kan. Wat zijn de kosten van het beleggen? Dat is niet zo simpel te zeggen. Er zijn niet alleen directe kosten, maar ook achterliggende kosten (bv. die van beleggingsfondsen die een deel van de winst houden als vergoeding). Langzaam worden kosten nu duidelijk gemaakt. Dat dit mogelijk is komt omdat de Nederlandse pensioenfondsen door het enorme belegde vermogen een machtspositie hebben. Daarnaast moet je de kosten altijd in verband zien met de opbrengsten. Alleen de kale kosten zeggen niet alles. Wat betekent het als er geen nieuwe cao komt? Dan wordt het lastig voor de SPE. Dat zou betekenen dat de actieve deelnemers geen verdere groei van hun pensioen zouden kennen. Wij (een andere instelling) hebben een beheercontract voor het vermogen bij ABN-AMRO tegen 3,5%. Heeft de SPE dat niet? SPE heeft een contract met Schroders, maar dat is goedkoper (een vast bedrag). Dit zegt echter niets, want het gaat ook om de diensten die daar tegenover staan en de verborgen kosten.
4. De pensioenonderhandelingen tussen Equens en bonden. Zoals al uit opmerkingen in de twee voorafgaande artikelen blijkt, gaan de onderhandelingen tussen Equens en de bonden stroef. Er is zelfs een stakingsdreiging geweest die via de rechter is tegengegaan. Toch zijn er weer nieuwe onderhandelingen geweest, waarbij het erop lijkt dat Equens de twee betrokken bonden, de Unie en FNV Bondgenoten, uit elkaar probeert te spelen. 5
Nieuwsbrief 12
mei 2012
Begin april lag er weer een bod van Equens dat aan de bondsleden moest worden voorgelegd. De voorstellen over een salarisverhoging en de afschaffing van de 58+ regeling daarin zijn op zich niet meer interessant voor ons als gepensioneerden. Ze hebben echter aspecten die de pensioenpremie raken, en zijn dat daarmee toch weer wel. Formeel zou de af te dragen pensioenpremie dekkend moeten zijn voor de opbouw van pensioenen voor de actieve deelnemers, maar als die te laag is kan dat de robuustheid van het hele fonds aantasten. Een paar citaten uit de publicatie van de FNV hierover: Aangaande het afschaffen van de 58+ regeling (van 36 naar 32 uur werken, met behoud van salaris) wil Equens niet eens een overgangsregeling afspreken. Het afschaffen van deze regeling wordt gebruikt voor het betalen van de korting op de huidige pensioenpremie (de 2% i.p.v. 5%), m.a.w. je betaalt de premiekorting uiteindelijk zelf vanuit afschaffen van een arbeidsvoorwaarde. Indien uit berekeningen later blijkt, dat het Pensioenfonds te weinig inkomsten krijgt, bijvoorbeeld omdat de pensioenleeftijd toch niet naar 66 of 67 gaat, wil Equens de mogelijkheid hebben door middel van een harde afspraak met de bonden de pensioenpremie voor medewerkers verder te verhogen of de pensioenopbouw te verlagen. De laatste optie leidt tot een lager pensioen. Extra pensioenpremie zal waarschijnlijk betaald moeten worden vanuit je loonsverhoging. FNV Bondgenoten noemde de laatste regeling een “blanco cheque” waarbij alle risico’s van het pensioenfonds bij de werknemer liggen. Dit bod is dan ook door de leden afgewezen. Uiteindelijk is men toch tot elkaar gekomen en nu is er alsnog een CAO met bovengenoemde pensioenafspraken. De “blanco cheque” is ondervangen door de afspraak te maken dat deze zomer nader met elkaar gesproken zal worden op basis van de ontwikkelingen van de pensioenwetgeving en een ALM studie1. Eventueel optredende premieproblemen leiden dan tot nieuw overleg op dat punt.
1
ALM is de afkorting van Asset Liability Management, het afstemmen van de beleggingsmix op verplichtingen.
6
