Nieuwe wettelijke kaders - Huisvestingswet2014 - Wbmgp (Rotterdamwet) - Woningwet (handhaving)
Inge Vossenaar, directeur Woon- en Leefomgeving Portefeuillehoudersoverleg Wonen, Stadsregio Rotterdam 24 september 2014 19 november 2014
Inhoud presentatie -
Leefbaarheidssituatie- en ontwikkeling in de Stadsregio
-
Kern van de drie wetten * Huisvestingwet (oud versus nieuw) * Wbmgp (selectieve woningtoewijzing) * Woningwet (versterking handhavingsinstrumentarium)
-
Rol gemeenten
-
Wetgeving in voorbereiding: aanpak woonoverlast
-
Tot slot: Huisvesting EU-arbeidsmigranten
2
19 november 2014
Leefbaarheidssituatie 2012 in de Stadsregio
3
19 november 2014
Ontwikkeling leefbaarheid 2008-2012 in de Stadsregio
4
19 november 2014
Principes Huisvestingwet 2014 Vereenvoudiging van de regelgeving. Versterking lokale verantwoordelijkheid: - Onderbouwen van schaarste (elke 4 jaar); type woningen (vb. grote woningen), voor bepaalde doelgroepen; kan ook bepaald soort woningen in een wijk betreffen. - Geen vaste huurprijsgrenzen in de wet. - Ruimte voor max. 50% regionaal maatwerk, waarvan 25% per kern. Procescriteria gericht op betrekken belanghebbende partijen. Democratische legitimering door de gemeenteraad -> verordening als basis. De wet regelt woonruimteverdeling en woonruimtevoorraadbeheer uitputtend (geen regels meer voor koopwoningen en kavels). Generiek toezicht door provincie, Rijk op afstand. 5
19 november 2014
Huisvestingwet 2014 Regelt het volgende: • Gemeenten kunnen sturen op de woonruimteverdeling: in geval van schaarste ter bescherming lage inkomens. • Huisvestingsverordening regelt wie een huisvestingsvergunning krijgt (transparantie, democratische legitimatie, kenbaarheid).
• Gemeenten kunnen sturen op woonruimtevoorraadbeheer: samenvoeging, onttrekking, omzetting, woningvorming en splitsing.
6
19 november 2014
Huisvestingswet 1992 - Huisvestingswet 2014 (oud versus nieuw) • Schaarste als uitgangspunt –>
schaarste als uitgangspunt; leefbaarheid is geen grond voor verordening. • Vaste prijsgrenzen –> prijsgrenzen op gemeentelijk niveau bepalen (NB. niet meer voor koopwoningen) • Convenant en verordening -> uitsluitend via verordening woonruimteverdeling. • Permanente sturing -> tijdelijke sturing (verordening 4 jaar geldig) • Procesvoorwaarden (partijen en regio betrekken) • Lokaal maatwerk • Uitsluitend bestuurlijke handhaving (bestuurlijke boete, dwangsom) Ondersteuning door VNG: modelverordening, ledenbrief van 23 juli 2014; zie https://www.vng.nl/onderwerpenindex/ruimte-enwonen/huisvestingswet/brieven/model-huisvestingsverordening-2014 7
19 november 2014
Wbmgp (Rotterdamwet) •
Wbmgp maakt voor alle gemeenten mogelijk: - OZB-verlaging (ruggesteun MKB in moeilijke wijken) Selectieve woningtoewijzing (max. 4x4 jaar): - Art. 8: inkomenseisen stellen aan woningzoekenden in aangewezen gebieden (wooncomplexen, straten of wijken waar leefbaarheid ernstig onder druk staat). - Art 9: Voorrang verlenen aan woningzoekenden in aangewezen gebieden op basis van sociaal-economische kenmerken (zoals samenstelling huishouden, leeftijd, opleidingsniveau) -> leefbaarheid. • Via Wbmgp in Woningwet geregeld (in 2005): sluiting van panden als gevolg van bedreiging van de leefbaarheid of gevaar voor veiligheid of gezondheid (aanpak malafide pandeigenaren). • Via Wbmgp in Huisvestingswet geregeld (in 2014): vergunning voor woningvorming (woning verbouwen tot twee of meer woningen). • Toepassing Wbmgp is ‘ultimum remedium’, in kader van integrale aanpak. 8
19 november 2014
Werkwijze Wbmgp: selectieve woningtoewijzing Doelgroep art. 8 Wbmgp (inkomenseisen): 1. Woningzoekenden die minder dan zes jaar voorafgaand aan de aanvraag huisvestingsvergunning onafgebroken ingezetene zijn van de regio. 2. Woningzoekenden die niet beschikken over: - inkomen op grond van het in dienstbetrekking verrichten van arbeid; - inkomen uit zelfstandig beroep of bedrijf; - inkomen uit aantal regelingen (vrijwillig vervroegd uittreden, AOW, ouderdoms- of nabestaandenpensioen, studiefinanciering).
9
19 november 2014
Werkwijze Wbmgp: selectieve woningtoewijzing (art 8 en 9) -
Aanvraag door Gemeenteraad aan Minister voor W&R; voorbereiding en onderbouwing in afstemming met directie W&L/BZK.
-
Toetsing door Minister voor W&R aan criteria in Wbmgp (noodzaak, geschiktheid, subsidiariteit en proportionaliteit + toets op mogelijkheid vinden van passende huisvesting elders in regio).
-
Opstellen/aanpassen van (gemeentelijke) huisvestingsverordening, specifiek voor de aangewezen gebieden t.b.v. verlenen van huisvestingsvergunning. [Mogelijk alternatief: het Wbmgp-regime voor de aangewezen gebieden invoegen in de regionale verordening]
-> Advies: afstemming/afspraken binnen stadsregio over toepassing Wbmgp.
10
19 november 2014
Woningwet (versterking handhavingsinstrumentarium) Aanleiding voor steviger aanpak: • Onvoldoende instrumentarium om malafide pandeigenaren aan te pakken; •
Geen eigenaargericht instrumentarium;
•
Geen mogelijkheid tot straffen.
11
19 november 2014
Woningwet (versterking handhavingsinstrumentarium) 1. Bestuurlijke boete: - bij overtreding artikel 1b Woningwet (bouwvoorschriften); - op te leggen bij de tweede overtreding; - afspraken maken in de driehoek. 2. Zorgplicht (van eigenaar tot onderzoek naar staat bouwwerk): - verduidelijking artikel 1a Woningwet (veiligheid, gezondheid); - is van toepassing als de minister voor W&R besluit een regeling op te stellen (voor nieuwe gevallen; eerdere voorbeelden: vallende geluidsbox in zwembad, afbrekende balkons). 3. Beheerovername zonder een gebouw te sluiten i.v.m. veiligheid, gezondheid en leefbaarheid; pas als dwangsom niet opgevolgd: - eigenaargerichte aanpak (terugvorderen kosten en evt. beslaglegging op tegoeden tot schade is hersteld; bij overtreding in ander pand direct beheerovername) - bij ‘herhaalde overtreding’: sluiting panden. 12
19 november 2014
Rol van gemeenten • Huisvestingswet 2014: kaderstellend gericht op schaarste, meer ruimte voor eigen invulling, versterking lokale verantwoordelijkheid • Wet bijzondere maatregelen grootstedelijke problematiek: sturing op leefbaarheid (inkomen, sociaal-economische kernmerken), in kader van integrale aanpak • Woningwet: meer mogelijkheden voor handhaving (bv. aanpak huisjesmelkers)
13
19 november 2014
Wetgeving in voorbereiding: aanpak woonoverlast Uitbreiding Wbmgp: wetsvoorstel screening woningzoekenden in aangewezen gebieden i.v.m. overlastgevend en crimineel gedrag. - aanwijzing van complexen, straten of gebieden; - Via VOG of onderzoek politiegegevens; - via (eenvoudige) huisvestingsverordening èn huisvestingsvergunning; - mandaat mogelijk voor corporaties en particuliere verhuurders. Tijdelijke verhuur mogelijk maken (max. 2 jaar) Initiatiefwetsvoorstel VVD-TK-lid Dijkhoff: gedragsaanwijzing voor huurder en eigenaar (wijziging Gemeentewet) n.a.v. proefschrift Michel Vols (RuG)
14
19 november 2014
Huisvesting EU-arbeidsmigranten: een gezamenlijke opgave •
Politieke context TK-cie LURA (2011) 400.000 arbeidsmigranten in Nederland (2012) Tijdelijkheid als permanente kans (Rutte II 2012)
•
Nationale Verklaring (tijdelijke) huisvesting EU-arbeidsmigranten (2012) 9 prioritaire regio’s met bestuurlijke afspraken (31.000 bedden) Urgentie/opgave ook in SRR Bestuurlijke daadkracht + samenspel omwonenden Zelfregulering door werkgevers (SNF) Expertisecentrum Flexwonen Arbeidsmigranten (ondersteuning en advies) Experimenten Platform 31
•
Uitvoeringsagenda 2014-2015 van BO 2013 Van afspraken naar realisatie
15
19 november 2014
Huisvesting EU-arbeidsmigranten: Regierol BZK/Min.W&R Voortgang regionale afspraken •Rapportage minister aan TK •1x per jaar bestuurlijk overleg (26 november a.s.) •Praktijkcongres Flexwonen Arbeidsmigranten (16 oktober a.s.)
Wet- en regelgeving •Wetsvoorstel tijdelijk huren (eind 2014 naar TK) •Aanpassing eis IB-60 formulier (verblijfsadres)
16
19 november 2014
