12 april 2016
Nieuwe tentoonstelling bij sogent: ‘Van Wynantz naar Gent anno 2016. 200 jaar Gent in stadsgezichten’ Inhoudelijk Twee keer per jaar organiseert sogent een nieuwe, tijdelijke tentoonstelling in haar werkplek, de Bank van de Arbeid. Dit voorjaar slaat het stadsontwikkelingsbedrijf de handen in elkaar met Stadsarcheologie Gent en het Stadsarchief Gent (samen De Zwarte Doos) voor de unieke tentoonstelling: ‘Van Wynantz naar Gent anno 2016. 200 jaar Gent in stadsgezichten’. Omstreeks 1820, middenin de regeerperiode van Willem I, schilderde soldaat Jean-Baptiste Joseph Wynantz een 75-tal unieke stadsgezichten. De verbloemde taferelen van Wynantz tonen ons een vredig, ietwat ingedommeld en schijnbaar ongerept Gent. Het Stadsarchief van Gent ging in 2015, ter herdenking van 200 jaar Verenigd Koninkrijk der Nederlanden, met de Wynantz-collectie aan de slag. In samenwerking met uitgeverij Snoeck en fotograaf Philippe Debeerst, werd het boek ‘Kleurrijk – Wynantz en Gent omstreeks 1820’ uitgebracht. Hierin worden alle stadsgezichten van Wynantz afgebeeld naast foto’s van de huidige situatie door Philippe Debeerst, die telkens dezelfde positie innam als de schilder 200 jaar geleden. De tentoonstelling bij sogent werkt verder op die publicatie en beoogt een optimale vergelijking tussen beide beelden. Op die manier wordt de verandering in het stadsbeeld tussen toen en nu geïllustreerd. Hoe zag Gent eruit 200 jaar geleden? Bood de stad toen een heel andere aanblik dan vandaag, of is er integendeel weinig veranderd? Kom het ontdekken op deze verrassende tijdelijke tentoonstelling!
Botermarkt met het Stadhuis en het Belfort
De Sint-Michielskerk (westgevel) en het Sint-Michielsplein
De Kortrijkse Poort en de Kortrijksepoortstraat
sogent, Voldersstraat 1, 9000 Gent T: 09 269 69 00 - F: 09 269 69 99 - E:
[email protected] - W: www.sogent.be sogent (voorheen AG SOB) is een autonoom gemeentebedrijf van de Stad Gent en voert het Gentse beleid inzake stadsontwikkeling en vastgoedbeheer uit. 1/5
12 april 2016
Praktisch De tentoonstelling loopt van 12 april tot en met 31 augustus 2016 in de Kluizenzaal van de Bank van de Arbeid (Voldersstraat 1, 9000 Gent). Ze is vrij toegankelijk op weekdagen van 8.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 16.30 uur en op zaterdag doorlopend van 11 tot 18 uur. De tentoonstellingsruimte is gesloten op zondagen, feestdagen en brugdagen.
Bevoegd Tom Balthazar, voorzitter sogent en schepen voor Stadsontwikkeling, Wonen en Openbaar groen, Stad Gent. Annelies Storms, schepen van Cultuur, Toerisme en Evenementen, Stad Gent.
Contact voor de pers Barbara Dubaere, communicatieverantwoordelijke sogent, 09 269 69 75,
[email protected] Stadsarchief Gent, De Zwarte Doos 09 266 57 60,
[email protected]
sogent, Voldersstraat 1, 9000 Gent T: 09 269 69 00 - F: 09 269 69 99 - E:
[email protected] - W: www.sogent.be sogent (voorheen AG SOB) is een autonoom gemeentebedrijf van de Stad Gent en voert het Gentse beleid inzake stadsontwikkeling en vastgoedbeheer uit. 2/5
12 april 2016
Bijlage 200 jaar geleden maakte Gent deel uit van het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Het huidige België en Nederland werden toen als één land geregeerd door koning Willem I van Oranje-Nassau. Willem I was een ondernemende en vooruitstrevende vorst en Gent profiteerde volop mee van dit beleid. De stad kreeg onder andere een universiteit, een moderne haven en een nieuwe citadel. Eén van de soldaten in dienst van de vorst, was de kunstschilder Jean-Baptiste Joseph Wynantz. Wynantz werd in 1785 geboren in Düsseldorf als telg van een welgestelde Brusselse familie, maar verhuisde omstreeks 1816 naar Gent en trad in dienst van het leger. Omstreeks 1820, middenin de regeerperiode van Willem I, schilderde Wynantz een 75-tal unieke stadsgezichten. Stadsgezichten waren Wynantz’ specialiteit en een populair genre in de teken- en schilderkunst van de 18de en 19de eeuw. De kunst bestond erin om esthetisch aangename gehelen af te leveren en niet zozeer de realiteit getrouw weer te geven. De aquarellen van Wynantz passen volledig in die traditie. Ze tonen ons een vredig, wat ingedommeld en schijnbaar ongerept Gent. Met zijn grote variatie aan onderwerpen vormen zijn 75 stadsbeelden een mozaïekbeeld van Gent in de Nederlandse tijd. De grootste Wynantz-collectie wordt bewaard in het Stadsarchief Gent (De Zwarte Doos). In 2015-2016 viert Gent 200 jaar Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. In dat kader nam het Stadsarchief haar Wynantz-collectie onder handen. Alle aquarellen kregen een conservatiebehandeling, werden gedigitaliseerd en ontsloten via de beeldbank van de stad (http://beeldbank.gent.be) In oktober 2015 bracht Uitgeverij Snoeck N.V. in samenwerking met de stad Gent en fotograaf Philippe Debeerst het boek ‘Kleurrijk – Wynantz en Gent omstreeks 1820’ uit. Hierin worden alle stadsgezichten van Wynantz afgebeeld naast foto’s van de huidige situatie door Philippe Debeerst, die telkens dezelfde positie innam als de schilder 200 jaar geleden. De tentoonstelling bij sogent werkt verder op die publicatie en beoogt een optimale vergelijking tussen beide beelden. Op die manier wordt de verandering in het stadsbeeld tussen toen en nu geïllustreerd. De stadsgezichten zijn ingedeeld in vijf thema’s: stadspoorten, waterwegen, pleinen, monumenten en stadsontwikkeling.
sogent, Voldersstraat 1, 9000 Gent T: 09 269 69 00 - F: 09 269 69 99 - E:
[email protected] - W: www.sogent.be sogent (voorheen AG SOB) is een autonoom gemeentebedrijf van de Stad Gent en voert het Gentse beleid inzake stadsontwikkeling en vastgoedbeheer uit. 3/5
12 april 2016
Stadspoorten
De Heuvelpoort
Eeuwenlang was Gent een versterkte en gesloten stad. De stadswallen met grachten en poorten vormden een fysieke en mentale grens tussen de stad en het omliggende platteland. In de loop der tijd verloren de poorten echter hun (economisch) nut. Na de afschaffing van de stedelijke invoerrechten in 1860, werden ze afgebroken en maakten ze plaats voor de boulevards, die we nu onder andere, in aaneengeschakelde vorm, kennen als de stadsring R40.
Waterwegen en bruggen
De Coupure en de Rozemarijnbrug
Water heeft altijd een belangrijke rol gespeeld in de ontwikkeling van Gent. De stad ontstond aan de samenvloeiing van de Leie en de Schelde en benutte de waterlopen, samen met gegraven grachten, voor het transport, de afwatering en de stadsverdediging. De middeleeuwse haven ter hoogte van de Gras- en Korenlei speelde een economisch cruciale rol. In de 19de eeuw veranderde het Gentse waterlandschap grondig van aanzicht. Een moderne zeehaven kreeg vorm in het noorden van de stad en in het kader van de sanering van de binnenstad werden veel kleine waterlopen gedempt. Een ingreep die de laatste jaren terug ongedaan wordt gemaakt.
Pleinen
Het Sint-Pietersplein
Tot 1800 was Gent niet echt een stad van grote pleinen. Zo was er geen centraal gelegen Grote Markt. De Vrijdagmarkt en de Kouter waren eeuwenlang de grootste pleinen in de stad. De Botermarkt en de Korenmarkt waren in Wynantz’ tijd een stuk kleiner en meer gesloten dan vandaag. Omstreeks 1800, in de Franse Tijd, kreeg Gent twee nieuwe open ruimtes: het Sint-Pietersplein en omgeving en het Koophandelsplein. Voor de aanleg van deze pleinen, werden belangrijke gebouwen, zoals de Onze-Lieve-Vrouwekerk, gesloopt.
sogent, Voldersstraat 1, 9000 Gent T: 09 269 69 00 - F: 09 269 69 99 - E:
[email protected] - W: www.sogent.be sogent (voorheen AG SOB) is een autonoom gemeentebedrijf van de Stad Gent en voert het Gentse beleid inzake stadsontwikkeling en vastgoedbeheer uit. 4/5
12 april 2016
Monumenten
De Sint-Baafskathedraal en de Wijdenaard (Bisdomplein)
Monumenten waren en zijn nog steeds een favoriet onderwerp van schilders van stadsgezichten. Ook Wynantz waren de oudste en meest imposante bouwwerken niet ontgaan. Hij bracht de beide abdijsites van Sint-Pieters en Sint-Baafs in beeld, maar ook de twee middeleeuwse kasteelsites: het Gravensteen en het Geraard de Duivelsteen. Op zijn wandeling langs de Gentse monumenten vergat Wynantz tenslotte ook twee van de oudste en grootste stadskerken niet: de SintBaafskathedraal en de Sint-Jacobskerk.
Stadsontwikkeling
Het Rasphuis en Ekkergem
Ruimtelijke planning en stadsontwikkeling zijn geen nieuwe fenomenen. Elke periode kende zijn eigen uitdagingen, ambities en oplossingen op het vlak van stedenbouw. Zo werd tijdens Wynantz’ verblijf in Gent de ‘keizerlijke route’ van Napoleon heraangelegd Straten werden verbreed en rechtgetrokken, gevelwanden ondergingen een metamorfose in empirestijl. Ook vandaag is het openbaar domein onderhevig aan modernisering, zoals het KoBra-project aantoont.
sogent, Voldersstraat 1, 9000 Gent T: 09 269 69 00 - F: 09 269 69 99 - E:
[email protected] - W: www.sogent.be sogent (voorheen AG SOB) is een autonoom gemeentebedrijf van de Stad Gent en voert het Gentse beleid inzake stadsontwikkeling en vastgoedbeheer uit. 5/5
