Nieuwe sterren WELKOM etiket

Periodiek van LETS Utrecht e.o. Jaargang 15 nummer 2 april - mei 2009

83 «Nieuwe sterren WELKOM etiket

«Deelnemersraadvergadering 14 mei 2009

Sterrenstof 83, april - mei 2009 Vijftiende jaargang, nummer 2 Oplage 200 exemplaren Sterrenstof is een periodieke uitgave van Stichting LETS Utrecht e.o. en verschijnt 5 x per jaar voor deelnemers, donateurs en geïnteresseerden. LETS staat voor Local Exchange Trading System. Een LETSysteem is een lokale ruilkring zonder winstprincipe die voor iedereen toegankelijk is. In Utrecht en omstreken is dit Stichting LETS Utrecht e.o., het Sterrenstelsel. Coördinatie Sterrenstof Vacature Coördinatie reproductie en distributie Amie Reproductie Cato Vormgeving /Redactie Peer Aan dit nummer werkten mee: Chrustel, Soleil, Viking, Harmento, Lonneke, Floor, Noach, Hein* Kopij aanleveren [email protected] of bel Peer Kamer van Koophandel 39147793 Gironummer 82886 Moderator Yahoogroep Jigme, Rijk Bestuur Arnold, voorzitter Christel, secretaris Bruintje, penningmeester Peer, handelsbevordering Woody, PR Raad van Toezicht Soleil, Floor, aspirant-lid Korf Vertrouwenspersoon Marileen Administratie Wanja Klachtencommissie vacature Sterrenstof 84 verschijnt begin juni 2009 Sterrenstof is gekopieerd op 100% kringlooppap

Wie, wat, waar? Sterlijn Voor alles wat te maken heeft met je deelnemerschap, adreswijzigingen, **- of euroafrekeningen, advertenties, ideeën, vragen, opmerkingen, problemen of klachten kun je contact opnemen met de Sterlijn: 030-2252776, of stuur een e-mail naar [email protected]

Inleveradressen Advertentieformulieren en cheques kunnen opgestuurd worden naar het postadres van LETS Utrecht e.o., Bonairedreef 6, 3563 SJ Utrecht, t.a.v. de administratie; worden ingeleverd op het Spreekuur in de LETSbrievenbus of in de brievenbus van Oudegracht 60 te Utrecht.

Spreekuren Voor informatie, vragen, opmerkingen, nieuwe inschrijvingen: Utrecht: Spreekuur eerste en derde donderdag van de maand van 19.00 tot 20.00 uur. in het MCU, Oudegracht 60 te Utrecht. Telefoon (alleen tijdens spreekuur) 030-2367240. Zeist/Driebergen: Eva, tel. 030 7855652 (woensdag tussen 19.00 en 20.00); Houten: Anadi, tel. 030-6377642; Leidsche Rijn: Luuk, tel. 06-45088099; Nieuwegein: Peer, tel. 030-6034601 (tussen 20.30 en 22.00 uur, anders 06-17564000). Of stuur een e-mail naar [email protected]

Deelnemerschap Kosten in sterren: 7 per maand. Kosten in euro’s: per kalenderjaar 9,50 voor personen en 15,75 voor bedrijven, over te maken op giro 82886 ten name van LETS Utrecht e.o. onder vermelding van je LETSnaam. Kortingen voor U-pashouders 1,52 en Zeister Pas 1,27. Buiten de bezorgregio’s Utrecht, Zeist, Houten en Nieuwegein vragen we de portokosten van 8,80 per jaar. Donateurs kunnen minimaal 12,50 overmaken naar giro 82886 t.n.v. LETS Utrecht e.o. onder vermelding van ‘donatie' Wil je LETS ondersteunen? Neem dan actief deel aan het sterrenstelsel door te handelen en diensten te verlenen. Vele handen maken werk licht! Word LETShelper * De Raad van Toezicht, met twee gekozen leden Soleil en Floor, kan uitbreiding goed gebruiken. * Het Bestuur zoekt een vaste en een reserve notulist, inlichtingen bij Christel * Introductiegroep, kLETScafé, PR-groep, spreekuur: jouw creativiteit, inzet en ideeën zijn zeer welkom. Werf een nieuwe deelnemer en ontvang 10** Hoe groter de kring, hoe meer keus!

Supernova

Inhoud

Zomaar een dag in de beginnende lente... Het is een zonnige ochtend eind maart, en de Supernova voor Sterrenstof moet nog...

Colofon Binnenzijde omslag Wie, wat, waar? Wil je LETS ondersteunen? Supernova 1 Inhoud Grote Beer 2 Advertentie bestuur Deelnemersraadvergadering Nieuwe Sterren Bettina en Twinkle Star 3 Introduktiebijeenkomst 4 Veggie in Pumps Eetclubje Anti-colportage logo 5 Advertentie Raad van Toezicht Handel & Wandel Viking Knoppencursus 6 Loesje Cradle to Cradle 7 Inpressie kLETScafé 8 Doe Mee-winkel 10 Advertentie EMMA Er is er een jarig, hoera, hoera... 11 Armoedebestrijding en LETS The Hunger Site 12 Comcafé 13 Verzekering voor LETShelpers Josje, dank je wel! 14 Transition Towns 15 De geboorte van genootschap HEEL 16 Deelnemersraadvergadering 17 Basisinkomen 18 Het kLETScafé in April De wederopstanding van ruilhandel 19 Schrijf je mee? 20 Bronnen Advertenties 21 Agenda Achterpagina

Ik zit in mijn tuintje, koffie binnen handbereik, pen en papier in de aanslag en verder niets. Nou ja niets? Ik hoor fluitende vogels, zacht gerommel en ‘gefluister’ in het nestkastje, de forsythia staat op bloeien, onze konijnen liggen languit in de zon , en ik zie overal van alles uit de grond komen. De dag is nog jong en de lucht ruikt zuiver. Ik voel een vleugje wind door mijn haren, droom weg van hier, mijmer over vakantie. Avontuur, beetje kletsen, beetje helpen hier en daar, lui onderuit, lezen, niks moeten, géén deadlines... Snuf snuf. Wat ruik ik? Brand! Brand? De geur van aanmaakblokken. Oh nee... schijnt de zon eindelijk, moet de barbeque weer aan, een varken aan het spit en vanavond tot laat geklets en geschreeuw buiten. Weg rust en weg zondagochtendgevoel. Naar binnen met de ramen dicht, weg van die doordringend stinkende blauwe walm, bah! Terug naar de werkelijkheid: de Supernova. De lente is in onze LETS ook voelbaar: het aanstaande kLETScafé met handel in tuinzaden en plantjes voor het nieuwe groeiseizoen, nieuwe deelnemers, ontwakende deelnemers, deelnemers met initiatieven binnen en buiten LETS, deelnemers met zin in uitbreiding van hun groepje om er een nog leukere club van te maken, een Deelnemersraadvergadering die op stapel staat. Ik denk aan de schrijvers en de fotografen die uit zich zelf of op verzoek materiaal hebben ingestuurd om er een mooie Sterrenstof van te maken. Dank jullie wel allemaal. En wat er allemaal op ons spoor komt. Heb ik net ergens een mooi artikel gevonden over Transition Town, belt een nieuwe deelnemer dat ze daar interesse in heeft en er misschien iets over schrijven wil. Wordt dus vervolgd. Lees over genootschap HEEL, een uitnodiging aan iedereen voor een verjaardagsfeest, het Basisinkomen. En ruilhandel voor bedrijven; niks geiten wollen sokken, 2009, hier en nu!

Hartelijke groet, tot ziens en veel LETSplezier Peer

Nog even over het kLETScafé, door omstandigheden is tijdelijk Christel het aanspreekpunt en het adres waar je je kunt opgeven als je deel wilt nemen aan de maaltijd. Sterrenstof 83

april - mei 2009

1

Grote Beer Mij is de eer te beurt gevallen Grote Beer voor Sterrenstof te mogen schijven. Je begrijpt zeker wel dat dat voor mij een hele klus is. Maar met hulp van Peer en inspiratie van Anke is het toch gelukt. De afgelopen maanden zijn we in het bestuur druk in de weer geweest met plannen en vergaderen. Zo was de bestuursvergadering van februari geheel gewijd aan een gesprek met de administratie om de samenwerking te verbeteren. Een heel inspirerende meeting onder de bezielende leiding van Anke waarin we o.a. oud zeer hebben besproken. Anke (geen LETSer) coacht het bestuur en licht de organisatie door zodat we met zin, goede moed en een frisse kijk op de zaak verder kunnen. We gaan subsidieaanvragen om de deelnemers-werving meer gestalte te geven en de PR uit te breiden. De huidige middelen zijn hiervoor niet toereikend en subsidie is een mogelijke oplossing. Bij de subsidie aanvraag moeten we hard kunnen maken waarom we geld nodig hebben en wat de baten en lasten zijn. Hiervoor is het nodig de structuur van LETS te beschrijven en voor de afzonderlijke afdelingen begrotingen en budgetten te maken. Er is dus nog veel te doen. Door een aantal LETShelpers wordt er hard gewerkt aan de schaduwlijst (dat is een lijst van deelnemers die afgehaakt zijn en nog een **schuld aan de organisatie open hebben staan of tijdelijk uit het stelsel zijn) en we hopen binnenkort alle niet-actieve deelnemers op de deelnemerslijst aangespoord te hebben om toch weer iets met LETS te gaan doen. De Raad van Toezicht organiseert een Deelnemersraadvergadering op 14 mei aanstaande, zie hiervoor ook de aankondiging verder in dit blad. Zowel Raad van Toezicht als bestuur hopen op een goede opkomst van veel gemotiveerde deelnemers waarmee we een goed gesprek over LETS kunnen hebben. Dit jaar starten we met een bonus van 10** als handelsbevordering voor iedere deelnemer die de Deelnemersraadvergadering bezoekt. Graag tot ziens Namens het bestuur, Christel

«

Het bestuur zoekt uitbreiding Op dit moment moet veel werk verricht worden door weinig bestuurders

«

«

van harte welkom!

2

14 mei

«

Deelnemersraadvergadering

Meld je aan als bestuurder LETShelpers die bestuurders per project willen ondersteunen met het uitvoeren van (deel)taken zijn ook

De Raad van Toezicht organiseert

Informatie over locatie, programma en agenda volgt in de Nieuwsbrief Sterrenstof van Mei Iedere aanwezige deelnemer ontvangt een bonus van 10** ter bevordering van de handel

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Introduktiebijeenkomst nieuwe deelnemers De eerste bijeenkomst vond plaats op donderdag 22 januari van 20.00 - 22.00 bij Floor thuis. Van de uitgenodigde deelnemers waren er 3 aanwezig, 4 meldden zich af waarvan 1 persoon wel gemotiveerd bleef. De avond begon met een korte inleiding over het doel van de LETS introduktie. Daarna werd er een kennismakings ronde gehouden. Het was leuk om van de nieuwe deelnemers hun motivatie en achtergrond te horen. Een deelnemer was net verhuisd uit Amersfoort. Ze vertelde dat LETS daar een andere manier van introduktie kent. De nieuwe deelnemers vroegen zich af wat een LETShelper is en doet. Woody en Willa vertelden hun ervaringen en waar ze zich nu mee bezig houden.

Willa is welkomst gastvrouw. Woody is bestuurslid met als taak LETS meer bekendheid te geven. Zij houdt zich o.a. met de werving van nieuwe deelnemers bezig. Onder het genot van een drankje en hapje ontstond een levendige discussie over ruil en handel en vragen over HOE en WAT t.a.v. de organisatie van LETS. Kortom, het was een gezellige bijeenkomst. En we kijken al weer uit naar de volgende bijeenkomst

Vriendelijke groeten van Willa, Woody, Korf en Floor

Inmiddels heeft de tweede bijeenkomst op 24 maart plaats gevonden, bij Korf thuis.

Veggie in Pumps How ecofabulous are you? Veggie in Pumps staat voor alle dames in de wereld die waarde hechten aan hun vrouw zijn, maar tevens aan eerlijkheid en rechtvaardigheid. Er leuk en mooi uitzien is heel belangrijk en ze trekken er graag wat tijd voor uit, maar dit mag niet ten koste gaan van anderen. Met respect voor de natuur, dier en mens, gaan zij volledig gestileerd de wereld in. Ze willen de keuze kunnen maken en dat is voor hen al een doel op zich. Op hoge hakken gewapend tegen het geitenwollensokkenvirus gaan zij op zoek naar mooie eerlijke kleding, het eten van (h) eerlijk tofulicious eten, zeer culinair en prachtige respectfull accessories. Veggie in pumps is dus een praktische gids voor iedereen die waarde hecht aan een fijn leven, maar tevens eerlijkheid en rechtvaardigheid hoog in het vaandel draagt. Je kunt hun site bezoeken: www.veggieinpumps.nl, en de dames hebben ook een veggieinpumps-hyves aangemaakt.

Eetclubje Sinds oktober 2006 vormen een aantal LETsers een eetclubje die maandelijks in onderling overleg ergens gaan eten. Streefbedrag voor een diner is 10 euro, soms is het wat meer. Het clubje loopt goed, en nog steeds komen er nieuwe mensen bij. Er wordt gevarieerd gegeten in verschillende type restaurants, zoals bistro, de chinees of vietnameesch eethuis, eetcafe, vrijwilligerscafe, en uiteraard ook vegetarisch. Plan voor de toekomst is om te gaan eten bij de Malle Jan op de Gageldijk, een 3-gangen menu voor 10 euro, waarbij je zelf en vaker mag opscheppen. De bedoeling 4 april - mei 2009

is in de zomer van 2009 want in de winter is er nauwelijks busverbinding naar de Gageldijk.

Wil jij meer weten of mee eten met deze gezellige club mensen? Neem dan contact op met Noach. Sterrenstof 83

Josje, dank je wel!

Josje heeft meer dan 5 jaar de coördinatie verzorgd van de repro en verzend groep. Iedere keer als er weer een nieuwe sterrenstof gedrukt moest worden zorgde zij ervoor dat dit gebeurde en dat de stapels te bezorgen sterrenstoffen klaar lagen voor de koeriers. Zij vond het tijd worden dat een ander het stokje van haar overnam en vond een goede opvolger in Amie, die de klus sinds januari 2009 klaart. LETS is gelukkig met de inzet van alle LETShelpers maar iemand die het zolang volhoud mag best eens in het zonnetje gezet worden Het bestuur vond dan ook dat zo’n lange tijd trouwe arbeid beloond moet worden en heeft voor Josje een afscheidsdinertje georganiseerd. Op Josje’s verzoek werd het een intiem dinertje met een paar genodigden. Het etentje werd bij de, inmiddels vaste locatie, EMMA gehouden en er werd gezellig gegeten en gedronken. Er was 60’er en 70’er jarenmuziek op de achtergrond waardoor er een uitstekende sfeer werd gecreëerd. Er werden herinneringen op gehaald aan de jaren dat Josje LETShelper was, Arnold bedankte Josje voor haar inzet en overhandigde haar een grote bos bloemen namens alle LETSers die mede door haar toedoen iedere keer weer de Sterrenstof in de bus kregen. Na afloop was er koffie met bonbons en nog wat later ging een stalende Josje huiswaarts, evenals de andere genodigden met een voldaan gevoel. Ik hoop dat alle LETShelpers die er nu zijn en in de toekomst komen zullen met net zo veel plezier en toewijding hun werk doen als Josje gedaan heeft. Christel

14

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Nieuwe sterren B e t t i n a en Tw i n k l e * Goed nieuws! LETS heeft er twee nieuwe enthousiaste deelnemers bij. Bettina en Twinkle Star gaan het systeem versterken en hebben behoorlijk wat te bieden. 'Oh, daar ben je', Bettina doet de deur van haar charmante stadswoning open. 'Wel jammer dat jij het bent. We hadden ons eigenlijk erg op Peer verheugd.' Bettina en Twinkle Star lachen er om, maar ze zijn wel een betje teleurgesteld. De wijze en het tijdstip waarop Peer hen gevraagd had mee te werken aan dit interview een sms om kwart over elf 's avonds had hun fantasie op hol doen slaan. Dat ze Peer nu dus niet gaan ontmoeten, is niet makkelijk. Maar, de goedlachse dames dragen hun verlies waardig. Bettina biedt mij, als toch minder gewenste plaatsvervangster, Bettina beleefd een cappuccino aan en ik mag zelfs de door Twinkle Star megebrachte chocola proeven. Heerlijk. We kunnen beginnen. Eens kijken wie deze twee nieuwe LETSers zijn en wat hen beweegt zich in te schrijven bij LETS. Hoewel ze praktisch bij elkaar om de hoek wonen, hadden Twinkle Star en Bettina elkaar nooit eerder gezien. Ze leerden elkaar pas kennen tijdens het inloopsprekuur, waar ze al snel met Willa en Cato stonden te brainstormen over alle mogelijke dingen die ze wilden gaan vragen en aanbieden. Na afloop ging het brainstormen nog even door, terwijl ze elkaars huisjes bewonderden. En al dat brainstormen had resultaat, want ze zitten vol met wilde plannen voor de toekomst. Van kabouterstadswandelingen (het precieze thema moet nog iets verder uitgewerkt worden) tot een soort boekenruilsysteem. Twinkle Star Ruth en Bettina hebben er zin in.

Van daaruit kan ze dan straks mensen gaan begeleiden bij Zen-meditatie. Maar ze heeft nog veel meer te bieden. 'Ik wil graag Nederlandse les geven aan allochtonen en ik kan mensen helpen met het schrijven van juridische brieven. Ik wil ook graag honden uitlaten van mensen in de buurt, zodat ik gestimuleerd wordt wat vaker te gaan hardlopen.' 'Hardlopen?', Twinkle Star veert op. 'Ik wil ook gaan hardlopen, laten we samen gaan.' 'Goed plan', vindt Bettina, 'maar hondeneigenaren in de buurt van de Mariaplaats, kunnen zich nog steeds melden.' Twinkle Star (Twinkle* in de deelnemerslijst) heeft al net zo veel leuke ideeën. In haar werk als pro-ject supporter bij een zakelijk reisbuTw i n k l e * reau moet zij vooral heel veel organiseren. Dat talent wil ze graag gebruiken om mensen te helpen met bijvoorbeeld het organiseren van evenementen. Ook heeft ze een achtergrond in NLP, waardoor ze mensen kan coachen. Verder wil ze graag Engelse bijles geven en koken voor kleine groepen. In ruil daarvoor zou ze graag wat hulp hebben bij het verder afmaken van haar nieuwe huis. 'Ik ben net in Utrecht komen wonen, en er moeten nog wel wat dingen aan mijn huis gebeuren. Er moet nog van alles worden opgehangen bijvoorbeeld, en de tuin is nog lang niet klaar. Ik zou het fijn vinden als ik iemand vind die me hierbij zou kunnen helpen.' Beide dames zijn enthousiast over het LETSconcept. 'Ik kan heus wel iemand betalen om het grind in mijn tuin te vervangen', zegt Bettina, 'maar het is juist leuk als je op deze manier een veel persoonlijker contact krijgt met diegene die iets voor je doet.' Twinkle Star vindt het vooral ook leuk om nieuwe mensen te leren kennen. Ze heeft nu Bettina al ontmoet, wat erg goed bevalt. Maar ze hoopt er op meer leuke mensen te leren kennen. Met name Peer natuurlijk. De dames hopen dat ze snel een herkansing krijgen en zijn zelfs bereid wat sterren in te leveren voor een ontmoeting.

Bettina (LETS naam: Bettina) vond LETS altijd een leuk idee, maar was er nooit toe gekomen zich in te schrijven. Pas sinds ze in een midlife/vraagstuk/crisis terechtkwam, besloot ze de tijd te nemen voor nieuwe en inspirerende dingen. Ze nam ontslag, werd lid van een Hopelijk besluit Peer naar het kLETScafé op 11 april te leesclubje, stapte in een groentenzak-panel en ging op komen, want daar zijn Bettina en Twinkle Star in reis naar Japan. 'Daar in Japan zag ik zulke schitterende levende lijve te bewonderen. Ze zullen beiden ook wat Zen-tuinen dat ik dacht: dat wil ik ook!' artikelen meenemen om te verhandelen en willen blijEenmaal terug in Nederland meldde Bettina zich bij het ven eten. Genoeg tijd dus, om uitgebreid kennis te inloopspreekuur in de hoop iemand te vinden die haar maken. kan helpen het grind in haar tuin te vervangen voor Viking mooi, nieuw grind, zodat ze haar eigen Zen-tuin heeft. Sterrenstof 83 april - mei 2009 3

Anti-colportage logo Het tv-programma Radar heeft een eigen logo ontworpen in de strijd tegen colporteurs.

den vanaf de website. Je moet 'm dan nog wel als sticker uitprinten, of met lijm/plakband oplakken.

In de uitzending van 7 januari besteedde Radar aandacht aan de opdringerige deurverkoop van energiebedrijven. Nuon, Oxxio en Greenchoice gaven in de uitzending aan dat haar colporteurs voortaan aan de deuren met zichtbaar logo voorbij zullen lopen.

Radar hoopt dat andere (energie)maatschappijen het voorbeeld van NUON, OXXIO en Greenchoice zullen volgen. Uit een enquete van Radar blijkt dat 95 procent van de consumenten uit ons testpanel colportage als negatief ervaart en niet zitten te wachten op een verkoper aan de deur. Hertsenberg: ‘Hopelijk helpt dit logo ergernissen te voorkomen.’

Je kunt de kant-en-klare sticker kosteloos bestellen via de site van TROS Radar. Je ontvangt hem dan per post. Het logo is ook rechtenvrij te downloa-

«

adres van de website: www.trosradar.nl

Oproep van de Raad van Toezicht Beste LETSers, Wij - Soleil, Floor en aspirant-lid Korf - kunnen uitbreiding van de RvT goed gebruiken. Het takenpakket is leuk en luchtig. Eens per maand komen we bij elkaar en combineren dat met een hapje eten. Als plezierige bijkomstigheid verdien je sterren met het meedenken. «

«

«

Heb je interesse, ben je nieuwsgierig, bel of mail naar Soleil of Floor.

Handel & Wandel Vik in g Wat is je LETSnaam en waarom deze naam? Ik had er niet lang over nagedacht. Tot ik me inschreef wist ik niet dat ik een extra naam kon aannemen. Viking slaat op mijn vriend, die is Noors. In de periode waarin ik me inschreef, deden we mee aan een TVprogramma Camping Life. Ze vonden het natuurlijk heel grappig dat hij Noor was. In het programma moest hij telkens een houding aannemen om een sterke Viking te imiteren.

en toevallig waren we in de buurt van de Oudegracht waar je je kon inschrijven. Wat bied je aan? De laatste keer dat ik keek, stond ik er niet meer in. Het wordt regelmatig opgeschoond, en dan had ik waarschijnlijk iets moeten doen – wat ik niet gedaan heb.

Taal en taalproblemen, daarmee kan ik mensen helWat was de aanleiding deelnemer te worden? pen. Als bijvoorbeeld iemand een sollicitatiebrief wil Ik had al van LETS gehoord, maar er was nooit wat schrijven, of iets anders belangrijks, kan ik daarbij helvan gekomen. Op een donderdag gingen we uit eten, pen. Ook kan ik mensen Nederlandse taalles geven, Sterrenstof 83 april - mei 2009 5

ook met het oog op het goed (uit)spreken van de taal. Noorwegen is natuurlijk ook iets waarover ik mensen heel veel informatie kan geven. Ik heb er zelf gewond en mijn vriend komt er vandaan. Niet alleen wanneer mensen op vakantie willen naar Noorwegen, maar ook als ze erover denken te emigreren. Ik kan ze uit eigen ervaring vertellen hoe het is om te leven in Noorwegen. Wat vraag je? Vervoer. Het zou fijn zijn – als we ergens een keer heen moeten – als we een auto binnen LETS kunnen huren of dat iemand ons zou willen taxiën. Zelf hebben we geen auto. Mijn kat is een beetje raar. Ik zoek dus ook iemand die me hiermee kan helpen. Mijn kat plast namelijk steeds in de gang, wat superirritant is. Ze heeft gewoon een bak, maar op een of andere manier snapt ze het niet... Ze had al epilepsie maar heeft nu ook allerlei allergien. Ik zou weleens iemand meer uit de alternatieve hoek willen spreken: mogelijk komen mijn kat en ik daarmee verder. Wat brengt LETS jou? Ik moet eerlijk toegeven dat ik een vrij passieve deelnemer ben. Ik sta ontzettend achter het initiatief LETS, en dus schreef ik me in met een goed gevoel daarover. Het sprak me enorm aan om je talenten in te kunnen

zetten in een ruilsysteem zonder geld. Toch merk ik dat het nog niet in mijn systeem zit om in de Sterrenstof te kijken op het moment dat ik iets nodig heb. Mijn automatisme is nog dan gewoon naar de winkel te gaan, etc., dus in de gangbare economie te regelen wat ik nodig heb. Eigenlijk wil ik wel echt actiever binnen LETS worden en heb met anderen al afgesproken het kLETScafé te gaan bezoeken. Wat is je (levens)motto? Pluk de dag: geniet van het moment.

Harmento

Knoppencursus Een cursus voor wie het gevoel heeft achter te blijven bij de technologie: al die nieuwe apparaten en je weet niet precies hoe je ze moet bedienen. Je wilt mee met de tijd en bent het zat om steeds maar anderen om hulp te vragen. In de knoppencursus worden onderwerpen behandeld zoals: het instellen van de tv, de mobiele telefoon, de magnetron. Pinnen en chippen, kaartjes trekken uit de NS automaat enzovoort. Daarnaast kan een bezoek gebracht worden aan de ‘knoppenwinkel’ waar je met knoppen kunt oefenen van alle denkbare elektrische apparaten. Denk daarbij aan een afstandbediening, teletekst en bijvoorbeeld een DVD-speler. Duur van de cursus: 12 weken Aanmelden: (030) 265 25 40 ROC Midden Nederland - Unit Educatie 6

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Cradle to Cradle Aardappelschil wordt kabelslurf Je moet het maar bedenken: een biologisch afbreekbare kabelslurf of -goot. Vaak zijn bestaande kabelgoten op kantoren van aluminium of staal. ‘Dat moet milieuvriendelijker kunnen’, dacht Bas Luiting van kabelgotenbedrijf Connex in Moergestel. Hij vond de Chipchain uit: een flexibele kabelgoot gemaakt van het zetmeel van aardappels en maïs, 100% Cradle to Cradle. Bio-Plastic is de naam voor plastic vervaardigd uit natuurlijke producten, zoals zetmeel gewonnen uit aardappels of maïs. Connex produceert hieruit onder andere verticale, flexibele kabelgoten. De ‘Chipchain’ kabelslurf bijvoorbeeld is een voordelig alternatief voor Energiezuilen! Om al die snoeren van computers te bundelen, zijn er al de nodige klemmen en goten en slurven. Maar deze is van plantaardig materiaal. Van aardappelafval, om precies te zijn. Connex Cablemanagement heeft een eco-design kabelgoot voor de utiliteitsbouw vervaardigd. Deze geschakelde, verticale kabelgoot dient als snoergeleider van plafond naar werkplek. De kabelgoot is vervaardigd uit bioplastic (aardappelschillen, restmateriaal aardappelzetmeel, maÏsmeel), een volledig afbreekbaar materiaal dat aan het einde van de levenscyclus weer teruggeven wordt aan de biologische kringloop. Afval wordt weer grondstof en blijft eindeloos bruikbaar.

compilatie van diverse kranteartikelen

Luiting laat zijn snoerslurven produceren bij Pavari, waar ook kratten worden gemaakt van aardappelschillen. Nieuwe matrijzen had hij niet nodig. ‘De zetmeelkorreltjes worden gesmolten op 120 graden. Dan wordt de massa in matrijzen geperst, waarna het spul moet afkoelen. Dat was een kwestie van uitproberen.’ Ook de kleuren zijn net zo natuurlijk als die van groene of rode lasagnavellen. Gemaakt dus uit natuurlijke producten. Luiting: ‘Spinazie-afval is groen. Bietjes zijn rood. Koolstof is zwart. En dat hoeft dus allemaal niet duurder te zijn.’ Als het aan Connex ligt, blijft het trouwens niet bij de kabelgoot van aardappelschillen. ‘Binnenkort ga ik experimenteren met bioplastic gemaakt uit houtafval’, vertelt Luiting. ‘Dan kan ik ook een houtversie van de biologisch afbreekbare kabelslurf aanbieden.’ De ondernemer kent de opvatting dat je deze grondstoffen eigenlijk niet zou moeten gebruiken om er spullen van te maken, omdat je dan voedsel – aardappelSterrenstof 83

schillen dienen ook als varkensvoer - aan de voedselketen onttrekt. ‘Maar geloof me, de aardappelwereld produceert zo veel afval, ze weten niet waar ze ermee nartoe moeten.’ Ook voor de kleurstoffen wordt volgens Luiting alleen echt afval gebruikt. Een ander traject waar de ondernemer veel mogelijkheden ziet, is hergebruik van bestaande kabelgoten. ‘Als een kantoorpand wordt heringericht, worden meestal alle kabelgoten eruit gesloopt’, weet hij. “Bijvoorbeeld omdat de lak die erop zit, niet de goede kleur heeft.’ Zonde van het materiaal, vindt hij. ‘Die kabelgoten zijn van staal, die kunnen wel vijfhonderd jaar mee.’ Voor zijn eigen studio heeft Luiting bij wijze van experiment stoffen omhulsels ontwikkeld, die met klittenband om de oude kabelgoot heen kunnen worden gedaan. ‘Dan zijn ze weer als nieuw, en bij een herinrichting kun je ze eenvoudig vervangen.’ Het liefst wil Luiting zijn kabelgootomhulsels laten maken van composteerbare cradle-to-cradle-textiel. Hij gaat binnenkort contact leggen met de Zwitserse textielfabrikant Rohner, die cradle-to-cradle-meubelstoffering maakt. De ontwerper van kantoorbenodigheden geniet van de stormachtige aandacht die hij kreeg, toen hij zijn slurf op een beurs in Brabant liet zien. Hij had een klein stalletje, maar groeide uit tot de publiekslieveling. Maar groeien? ‘Ons bedrijf is mooi zo, met acht mensen. Tien mensen, hooguit. Wij willen het familieachtige karakter bewaren. Arbeids- en levensvreugde, daar gaat het ons om.’ Cradle to Cradle is een nieuwe kijk op duurzaam ontwerpen, die naar voren is gebracht in het boek Cradle to Cradle: Remaking the Way We Make Things (2002) van William McDonough en Michael Braungart. Duurzame ontwikkeling is in 1987 door de commissie-Brundtland (in het Brundtland-rapport) gedefiniëerd als de ontwikkeling waarbij de huidige generatie in haar noden voorziet, zonder de mogelijkheden daartoe voor de volgende generatie te beperken. Het streven van de cradle to cradle (C2C) visie gaat verder; het voorzien in onze eigen noden en de toekomstige generaties van meer mogelijkheden voorzien. Probeer in plats van minder slecht, goed te zijn. Het boek is ook in het Nederlands vertaald onder de titel "Cradle to Cradle. Afval = voedsel

april - mei 2009

7

Impressie kLETScafé Op zaterdag 14 maart was het kLETScafé bij EMMA. Het was een gezellige drukte. Enkele deelnemers hadden hun handel meegenomen. Voor anderen stond de middag in het teken van Palestijns koken. Terwijl Pooja het kLETScafé met gedrevenheid leidde, was Marisca de organisator van het eetfestijn.

Ondergetekende had Marisca enkele dagen eerder gesproken over haar ideeën met betrekking tot de maaltijd. Haar enthousiasme had zich weerspiegeld in zowel de aankleding, de uitvoering als de presentatie van het geheel. Dank ook aan haar helpers, die middag. Het was mooi om mee te maken.

8

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Je zal begrijpen dat aanwezigen hebben genoten van dit maal, onderwijl een blik werpend naar de koopjes die zelfs tijdens de maaltijd aangeboden werden. Genieten was het devies deze middag. Volgend kLETScafé is op zaterdag 11 april 2009 wederom vanaf 15.00u bij EMMA. Soleil

Sterrenstof 83

april - mei 2009

9

Doe Mee-winkel Op donderdag 12 februari 2009 heeft wethouder Marka Spit het startsein voor de verbouwing van de nieuwe Doe Mee-winkel in Hoograven gegeven. Deze winkel is de uitvalsbasis voor het Doe Mee-team Hoograven dat bestaat uit Utrechtse werkzoekenden die een steuntje in de rug nodig hebben. Het verbouwen van deze winkel is hun eerste opdracht.

Doe Mee helpt inwoners van Utrecht die aan de slag willen. Zij helpen met beroepskeuze en bieden scholing en training. Natuurlijk bemiddelen ze ook naar passend werk.Doe Mee biedt ook de mogelijkheid om een aantal uren per week activiteiten te doen met behoud van uitkering en een onkostenvergoeding. Bij Doe Mee doe je ervaring op, die je kunt gebruiken om een stap verder te komen.

Wethouder Marka Spit van Sociale Zaken is enthousiast over het Doe Mee-team Hoograven: ‘De gemeente heeft de gesubsidieerde Doe Mee banen ontwikkeld voor mensen met een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Naast hun werk volgen de deelnemers trainingen en krijgen zij de mogelijkheid te sporten. Een Doe Mee baan geeft mensen die soms lang aan de zijlijn stonden een kans weer actief te worden en vergroot hun mogelijkheden op een reguliere baan.’

Kandidaten kunnen bij Doe Mee aangemeld worden door hun klantmanager van Sociale Zaken van de gemeente Utrecht of door een aantal door de gemeente Utrecht aangewezen reïntegratiebedrijven. Neem contact op met je klantmanager als je belangstelling hebt voor het Doe Mee-project.

Doe Mee deelnemers verrichten werk bij diverse Utrechtse bedrijven, instellingen, verenigingen. Doe Mee participeert ook in diverse initiatieven in Utrechtse wijken. Veel organisaties in Hoograven, zoals scholen, (sport)verenigingen of woningcorporaties, hebben regelmatig klussen. Het Doe Mee-team Hoograven gaat deze werkzaamheden uitvoeren. Waaronder assisteren bij brede schoolactiviteiten, helpen bij evenementen of bij het onderhoud van sportvelden, scholen of woningcorporaties. Het mes snijdt aan twee kanten: organisaties krijgen hulp bij hun klussen en de Doe Mee-medewerkers doen ervaring op. De Doe Mee-winkel Hoograven maakt deel uit van het wijkactieplan. Het idee komt voort uit een samenwerking tussen de gemeente Utrecht, UW Reïntegratie, de woningbouwcorporaties en andere partners uit Hoograven. De winkel is gratis beschikbaar gesteld door Mitros.

Wat houdt een Doe Mee-baan in? * Je krijgt een arbeidscontract voor 32 uur per week. * In die 32 uur werk je en volg je trainingen. * Je ontvangt een salaris boven het minimumloon. * Je bent aan het werk bij een instelling, bedrijf of vereniging in Utrecht. * Diverse soorten werkzaamheden, trainingen en scholing zijn mogelijk. * Je wordt de mogelijkheid geboden om een keer per week te sporten. * Je krijgt werkbegeleiding op de werkplek en individuele begeleiding door een vaste consulent. *Een Doe Mee-baan is een tijdelijke baan. De ervaring die je opdoet in een Doe Mee-baan helpt je om een volgende stap te zetten, bijvoorbeeld naar een reguliere baan.

Meer informatie kun je krijgen bij Doe Mee. Aidadreef 4-6 (bezoekadres) 3561 GE Utrecht T 030 - 239 15 00 [email protected] www.uw.nl/doemee

Wil jij (veel) sterren verdienen? Neem dan kontakt op met Woody. Bij EMMA is zij voor LETSers (tijdelijk) het aanspreekpunt van het onderhoudswerk, binnen en buiten. LETSers die hun handen uit de mouwen willen steken en komen schuren, schoonmaken, schilderen, klussen of andere onderhoudswerkzaamheden willen verrichten zoals tuinwerk, maaien of snoeien, zijn van harte welkom bij EMMA. 10

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Aankondiging Verjaardagsfeest Stella! Stella wil graag met jullie feest vieren vanwege haar 70-ste verjaardag!

Dus voor aanmeldingen, informatie en overleg, bel of mail Liecat.

Dit feest wordt 16 mei a.s. in EMMA gevierd, tussen 16.00 en 20.00 uur. Stella nodigt jullie van harte uit om hierbij aanwezig te zijn! Haar verjaardagswensen betreffen het opfleuren van dit feest. Als je een bijdrage wilt leveren denk dan aan: - eten, hapjes, drankjes - toespraken - presentaties - acts, voorstellingen, optredens - liederen Wat een mooi cadeau is, is het organiseren van een spel of activiteit voor de kinderen die op dit feest aanwezig zullen zijn. Zowel voor een bijdrage aan het eten of drinken als voor een toespraak, voorstelling, presentatie, enzovoorts, gaarne in overleg met Liecat, de organisator van dit feest.

Laten we er een mooi feest van maken! Liecat

Armoedebestrijding en LETS Als kontaktpersoon van LETS afdeling Nieuwegein heb ik op 15 februari de beleidsadviseur die zich inspant voor de armoedebestrijding in de gemeente Nieuwegein een mail gestuurd. Genoemd dat er in Nieuwegein een groep mensen is die onderling diensten uitwisselt en goederen verhandelt met gesloten beurs en aangesloten is bij een LETSysteem. Dat destijds, bij de oprichting van LETS NIeuwegein, er kontakten waren met de gemeente; dat dat inmiddels meer dan 10 jaar geleden en ver voor mijn tijd is; het eerste bestuur niet meer bestaat en LETS NIeuwegein in 2000 samengegaan is met LETS Utrecht. Geschetst dat deelname aan LETS mensen uit een isolement kan halen, zelfvertrouwen geven, laten ervaren dat hun inbreng in de samenleving gewaardeerd wordt en belangrijk is, dat (zelf)ontplooiing ook mogelijk is als je geen werk hebt. Tenslotte gevraagd hoe de gemeente Nieuwegein in deze tijd tegenover deelname van uitkeringsgerechtigden aan een LETSysteem staat, en of uitkeringsgerechtigden gekort worden op hun uitkering indien ze deel nemen aan een LETS. Sterrenstof 83

Aanleiding voor deze vraag was een PR praatje, gehouden op verzoek van een docent van een cursus Budgetteren voor uitkeringsgerechtigden, waarbij de cursisten de terechte vraag stelden of de gemeente hen zou korten op hun uitkering indien ze deel zouden nemen aan LETS. Samen met bovengenoemde heb ik een artikel meegestuurd (LETS-economie voor iedereen) wat ik speciaal geschreven had over LETS voor plaatsing in een blad voor mantelzorgers. Citaat: 'In LETSystemen krijgen mensen die in de reguliere economie buitengesloten zijn geraakt, weer een kans. LETS kan dan ook een rol spelen in het tegengaan van armoede. Stille armoede wordt omgezet in de opbouw van sociale structuren. Want vergis je niet: als je met een gezin niet meer dan 800,- in de maand te besteden hebt, verdwijnt het meeste geld naar de vaste lasten. Aan wat leuks kom je niet toe. Als je dan via LETS leuke dingen kunt krijgen, maakt dat het bestaan er een stuk aangenamer op. In veel gevallen kan handelen via LETS en vrijwilligerswerk in LETS een middel zijn om te reïntegreren, zowel op het gebied van arbeidsparticipatie als in multiculturele zin'. De beleidsadviseur heeft mij gebeld voor nadere infor-

april - mei 2009

11

matie. Nog eens beklemtoond dat deelname aan een LETS gezien moet worden als vrijwilligerswerk en je buiten LETS niets kunt kopen met je sterren. Vervolgens is de vraag voorgelegd aan het Hoofd van de afdeling Werk en Inkomen voor een uitspraak.

diensten in het economische verkeer op geld waardeerbaar zijn. Daarom adviseren wij de uitkeringsgerechtigde om eventuele deelname aan LETS te bespreken met zijn of haar klantmanager’.

Op 17 maart het volgende antwoord ontvangen: ‘Centraal in de Wet Werk en Bijstand (WWB) staat het uitgangspunt werk boven inkomen. Alle inspanningen van de uitkeringsgerechtigde en de gemeente zijn gericht op arbeidsinschakeling (reïntegratie). Wanneer deelname van een uitkeringsgerechtigde aan een LETSysteem een belemmering vormt kunnen wij besluiten om de hoogte van de uitkering daarop aan te passen. Daarnaast is het mogelijk om de inkomsten in mindering te brengen indien de werkzaamheden en geleverde

Mijns inziens is er alleen gekeken naar het wel of niet beschikbaar zijn voor arbeid, en is voorbij gegaan aan de positieve bijdrage die LETS kan betekenen aan het (her)winnen van zelfvertrouwen voor wie gedwongen aan de kant staat. Ik wil opnieuw de Gemeente Nieuwegein aanspreken, maar vind dat een zware klus. Graag zou ik daar ondersteuning bij willen hebben. Wil jij mij daar bij helpen? Peer

The Hunger Site Het bedrijven van liefdadigheid krijgt tegenwoordig via internet een geheel nieuwe (kostenloze) dimensie: charity-sites kennen in de Verenigde Staten een opzienbarend succes. Het wegschenken van voedselpakketten van het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties via de Hunger Site (http://www.hungersite.com) is één van de meest frappante voorbeelden. ‘Elke dag sterven zo’n 24.000 mensen van honger of de gevolgen ervan’, meldt de homepage van de Hungersite, ‘driekwart van de slachtoffers zijn kinderen onder de vijf.’ Een deprimerende wereldkaart die om de 3,6 seconden één bepaald land zwart laat oplichten, maakt dit aanschouwelijk. De zwarte vlek geeft een hongerslachtoffer aan.

Vervolgens kun je klikken op een button, waarmee je een voedselpakket wegschenkt. De operatie kost de surfer niks, want in ruil voor publiciteit op de site schieten een aantal sponsers en bedrijven het geld voor. Helaas mag je maar een keer per dag op die honger-knop klikken, meer heeft geen effect. Op een volgende pagina krijg je een welhaast wiskundig overzicht van het geschonken geld en dat oogt indrukwekkend. Volgens de Hungersite gaat het doneren via het internet erg vlot: de hoeveelheid vaste kosten (mailings, personeel) ligt veel lager en het geld komt sneller ter plekke. De Amerikaanse non-profitsector heeft ten volle deze mogelijkheid ontdekt om geld in te zamelen. Via www.charity.org, www.givetocharity.com of www.helpeing.org kan je naar eigen gading een organisatie of doel uitzoeken waaraan je je virtuele geld kan schenken. Via www.guidestar.org bereik je maar liefst 620.000 liefdadigheidsinstellingen. De sitebouwers hebben ook kant en klare pakketten ontwikkeld om NGO’s op weg te helpen bij het samenschrapen van Internetgeld. Ongetwijfeld een trend die binnenkort ook in Europa furore zal maken. ‘One click a day wipes the hunger away’. Zou het zo eenvoudig zijn? In ieder geval is het een efficiënte, vlugge en energie besparende manier om even snel van je ‘rijke-westen-schuldgevoel’ af te raken. 12

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Comcafé Geweldloze communicatie blijkt een manier van praten te zijn die veel mensen graag willen leren. In Utrecht vind een Comcafé plaats, dé gelegenheid om op informele wijze te oefenen, om de week op dinsdag. Het Comcafé is een samenwerkingsproject van Karin Dijkstra en Anke van Mourik. Het Comcafé maakt het mogelijk om over dingen te praten die belangrijk voor je zijn. Door gebruik te maken van de principes van geweldloze communicatie krijgen de gesprekken diepgang en kunnen ze helderheid en inzicht opleveren voor jezelf en de andere deelnemers. Geweldloos communiceren is een manier om in verbinding te komen en te blijven met wat er in jezelf en in anderen leeft. Ervaringen van deelnemers: 'Ik hoorde van het Comcafé via het kLETScafe van LETS Utrecht e.o. Ik was nieuwsgierig naar geweldloos communiceren en ben eens gaan kijken. Ik vond het een bijzondere ervaring. Mensen die allen een interessant verhaal hadden en elkaar lieten uitspreken zodat iedereen zijn verhaal ook kwijt kan. Soms is het moeilijk om goed te luisteren maar zeker de moeite waard. Ik zal dan ook zeker vaker te gast zijn bij het Com café. Om regelmatig te kunnen oefenen in liefdevol communiceren' - Christel.

Dijkstra. Sommigen kennen Anke door haar coaching van het LETSbestuur. Vanmorgen was het thema 'vernieuwing'. Terwijl de eerste rondes met de praatstok geleid werden, kon men in ronde drie en vier elkaar bevragen op de uiteenlopende perspectieven over het thema. Door de veelheid aan invalshoeken bruiste de morgen. Gevoelens van verwondering en verbazing wisselden elkaar af gedurende deze anderhalf uur. Een van de mooiste cadeaus is dat je ervaart hoe mooi het is als we echt naar elkaar luisteren en interesse tonen voor eenieders uitgangspunt. Er is ruimte om alle gevoelens en belevingen rondom het thema te uiten. Soms leidt dit tot verhelderende gesprekken die vaak blijdschap en (zelf) relativering opleveren’. - Soleil Locatie, tijd, data en thema's: Stadscafé-restaurant Broers, Janskerkhof 9, Utrecht. Inloop 10.00, start 10.15, afsluiting 12.00. 7/4 Contact, 21/4 Vergeven, 5/5 Vrijheid, 19/5 Leven, 2/6 Geborgenheid

Graag je komst even doorgeven aan Karin Dijkstra, tel.: 030-2300562 of aan Anke van Mourik, tel:: 030-7850595. Voor meer informatie: www.gezondheidsatelier.eu

«

‘Op dinsdag 10 maart was er Comcafé bij Broers. Comcafé wordt geleid door Anke van Mourik en Karin

Verzekering voor LETShelpers Voor degenen die LETS ondersteunen om de organisatie draaiende te houden, de LETShelpers, is een verzekering afgesloten die hen verzekert tegen wettelijke aansprakelijkheid en ongevallen gedurende de tijd dat zij voor LETS actief zijn. Het bestuur heeft gemeend dit voor de LETShelpers te moeten doen. LETShelpers kun je beschouwen als vrijwilligers. De sterrenvergoeding die zij krijgen is niet te vergelijken met een vergoeding in sterren of geld die normaal voor het werk gevraagd zou worden. De aansprakelijkheidsdekking vergoedt alleen die schades die optreden in de tijd welke de LETShelper voor LETS actief is. Dit zijn dus alleen die uren waarop daadwerkelijk gewerkt wordt. Hetzelfde geldt voor de ongevallen verzekering. Als er een ongeval plaats vindt gedurende de werkuren kan er een vergoeding vertrekt worden. Dit geldt tevens voor het van huis naar de werkplek gaan en vice versa. De premie van de verzekering wordt betaald door de gemeente Utrecht die vrijwilligersorganisaties in deze ondersteunt. Uiteraard zijn er een aantal regels aan verbonden aan deze verzekering. Mensen die geïnteresseerd zijn kunnen bij mij een kopie van de polisvoorwaarden aanvragen. Deze zullen dan per e-mail toegestuurd worden. Mocht je geen e-mail hebben, bel mij dan zodat we een afspraak kunnen maken waar de voorwaarden ingezien kunen worden. Christel Sterrenstof 83

april - mei 2009

13

Transition Towns Ik maakte kennis met Transition Towns via een artikel in Permaculture Magazine in februari 2006. Ik deed wat ik nooit doe: ik zette strepen en een uitroepteken in de tekst. Dit is belangrijk! Dit kon wel eens groot worden! In de Findhorngemeenschap, Schotland, makten mijn man Hugo en ik het jaar daarop verder kennis met Transition Town. Het leek ons geweldig als dat ook naar Nederland kwam, maar het kwam niet in ons op dat we dat ook zélf konden doen. Pas deze zomer (2008) viel het kwartje, opnieuw in Findhorn. We ontmoetten twee mensen die een Transition Town waren gestart en ons zeiden: natuurlijk kunnen jullie dat. Begin gewoon klein en vertrouw erop dat het proces gaat waar het gaat. Een grote opwinding maakte zich van ons meester en na een slapeloze nacht meldden wij ons nog tijdens die vakantie bij de Engelse site, vertaalde Hugo een deel van de basishandleiding en schreven we onze familie thuis: we gaan Transition Town introduceren in Nederland! Gezamenlijk enthousiasme Eenmaal in Nederland merkten we al snel, dat het ook elders kriebelde. We kregen contact met Transitie Vlaanderen en met andere Nederlandse initiatiefnemers. In een mum van tijd ontwikkelde zich een groot gezamenlijk enthousiasme en een flinke daadkracht. Gesterkt door zoveel vuur besloten we, enigszins nerveus, onze eerste bijeenkomst te houden op 30 oktober. We zouden de film The power of Community gaan vertonen, vlak daarvoor ondertiteld in het Nederlands door onze Vlaamse transitiecollega’s. We fröbelden een website in elkaar, maakten flyers en stuurden e-mails naar onze eigen contacten (een stuk of zeventig) en vroegen hen het bericht door te sturen. Eerst liep het niet zo hard en zonk ons de moed in de schoenen. Maar opeen ‘pakte’ het. We kregen e-mails van allerlei onbekenden en er meldden zich 22 mensen.

Zinderende avond Nog voor de zaal open ging, kwamen mensen al binnen, uiteindelijk 41! Hugo en ik stelden ons voor en zetten meteen een transition-tool in met de vraag: zoek iemand op die je niet kent en vertel hem waarom je hier bent. Sterrenstof 83

Vervolgens vertelde Hugo kort iets over peak oil en over Transition Towns en draaiden we de film, die zeer positief ontvangen werd. Na de film vertelde ik wat we in Groningen willen gaan doen en welke hulp we daarbij nodig hebben. Ons voornaamste doel was stuurgroepleden te vinden. Daarna gebruikten we een ander transition-instrument: post-it-briefjes. Iedereen schreef zijn antwoord op drie vragen op drie post-it’s: Wat deed deze avond je? Wat is jouw droom voor Groningen? Wat kun jij bijdragen? Dat werkte goed: er bleek een enorm reservoir van kennis, ervaring, inspiratie en betrokkenheid aanwezig te zijn. Toen de briefjes op de deuren geplakt waren, stonden velen ze te lezen en kwamen met elkaar in gesprek. De volgende dag typte ik de briefjes uit, mailde ze aan de bezoekers en zette een verslag op de site. Zo kon iedereen merken: er gebeurt iets met mijn opmerkingen en er zit vaart in deze club! Inmiddels bereiden we onze tweede avond voor en hebben we er nog drie in de planning. Dat doen we nu samen met vier andere stuurgroepleden. Het gaat enorm snel en er is een grote daadkracht. In korte tijd realiseerden we een folder, een betere site, tweewekelijkse evenementen, tweewekelijkse nieuwsbrieven, contact met de gemeente (op hun initiatief) en dagelijks krijgen we mails van mensen die op de hoogte gehouden willen houden. Gewoon beginnen! Voel je je ook gegrepen door Transition Towns en overweeg je zelf een initiatief te beginnen? Doe het gewoon! Denk niet dat je alles al moet weten of kunnen voordat je kunt beginnen. Lees het Handboek van Rob Hopkins, zoek contact met mensen die iets verder zijn dan jij en vertrouw erop dat je gaandeweg leert wat je het beste kunt doen. Er leiden vele wegen naar Transition Town, dus zoek die weg, die past bij jou en bij de plek waar je woont. De tijd is rijp is voor een initiatief als dit, waarbij mensen iets kunnen dóen en zich verbonden voelen. Het vraagt veel energie, maar levert nog meer op. Stap er in met overgave en een open mind en weet, dat je de wind mee zult hebben. Veel succes! Wat zijn Transition Towns? Transition Towns hebben een ambitieus doel: je eigen stad, wijk, dorp of streek voorbereiden op de combinatie van een permanente oliecrisis (Peak Oil) en de gevolgen van klimaatverandering. Ze beginnen de omslag naar een radicaal duurzamer samenleving die zich richt op lokaal geproduceerd voedsel, energie, bouwmateriaal etc. en daardoor minder afhankelijk van industrieën en fossiele brandstoffen. Het TT-concept gaat over oplossingen en laat zien hoe je die zelf organiseert. Het doet een beroep op de eigen inzichten, wijsheid, creativiteit en ervaringen van gewone mensen. Transition Town Groningen: hoe het begon Door Eveline Rodenburg

april - mei 2009

15

De geboorte van Genootschap HEEL Sinds enkele maanden is er een nieuwe spirituele organisatie actief in Utrecht: Genootschap HEEL. Heelheid is een groot verlangen van veel bewust levende mensen; bovendien is de naam HEEL een afkorting van Holistische Eigentijdse Eclectische Levensvervulling. In onze samenleving is een grote groep van ongebonden spiritueel ingestelde mensen. Het doel van Genootschap HEEL is deze mensen bij elkaar te brengen. Dit willen wij doen door het organiseren van inspirerende activiteiten, zoals seizoensfesten, vollemaansfeesten en regelmatige vieringen. Hierin staan onze spirituele beleving, met elkaar delen, ervaringen en inzichten uitwisselen op een gelijkwaardig niveau centraal. De oprichters van HEEL, alle vier al jaren actief op diverse innerlijke paden, stelden vast dat zij zich bij geen enkele bestaande spirituele organisatie echt thuis voelden. En zij zijn niet te enigen. Volgens het groots opgezette onderzoek ‘God in Nederland’ (2006) beschouwt intussen een kwart van alle Nederlanders zich als ‘spiritueel ongebonden.’ Zij geloven niet dat er maar één waarheid zou zijn, ofwel maar één weg naar bewustwording en verlichting. Liever ontwikkelen zij hun eigen visie, gebaseerd op persoonlijke ervaringen. Meestal proberen ze verschillende stromingen en technieken uit (Egyptean healing, sjamanisme, boeddhisme, yoga, vasten…) en nemen die elementen over die hun het meeste aanspreken. In andere woorden: zij zijn eclectisch ingesteld. Daarbij gaan zij uit van het goddelijke in iedere mens en van het grote geheel dat meer is dan de som der delen. Zodoende noemt HEEL zich ook holistisch.

Het HEEL-bestuur tijdens een etentje om de oprichting te vieren. Drie van de vier bestuurders zijn ook actief binnen Lets; dit verklaart mede waarom je dit artikel in Sterrenstof aantreft. Van rechts naar linksachter voorzitter Jigme, penningmeester Soleil, PR-man Hein*. Op de voorgrond Marie-José van de Kimmenade, secretaris. 16

Eigentijds verwijst naar het integreren van spiritualiteit in het dagelijkse leven, het hier en nu. Er bestaat immers maar één tijd; jouw eigen tijd: NU. Levensvervulling tot slot betekent in de visie van HEEL: het volgen van je innerlijke pad brengt je tot het vervullen van je levensopdracht en daarmee tot steeds meer Liefde, harmonie in jezelf en compassie met al wat leeft. Waarom deze nieuwe organisatie? HEEL gaat ervan uit dat er onder de circa 26% spiritueel ongebonden Nederlanders behoefte is aan bepaalde ontmoetingsplekken en –momenten; gelegenheden waar zij regelmatig geestverwanten kunnen ontmoeten in een open, inspirerende en gezellige sfeer. Nu kun je je natuurlijk afvragen of daar wéér een nieuwe organisatie voor nodig is. Immers, er worden al talloze spirituele cursussen, bijeenkomsten en symposia aangeboden. De praktijk leert echter dat deze doorgaans één bepaalde visie uitdragen, dus niet eclectisch zijn, ofwel zij zijn op het moment zelf heel inspirerend, maar als deelnemer blijf je kort na afloop toch (weer) met een gevoel van leegte zitten. Het is geweldig om opgepept te worden door een bijzondere lezing of healing, maar ja, de volgende morgen moet je gewoon weer naar je werk; de meditatie die je je vast voorgenomen had is in je eentje vaak lastig vol te houden en de nieuwe wereld waar jij en je leraar zo graag in geloven, lijkt weer akelig ver weg als je de krant openslaat… Deze ervaringen hebben een grote rol gespeeld bij het oprichten van Genootschap HEEL. Er is gezocht naar een nieuwe aantrekkelijke ‘formule’, die tegelijk teruggrijpt op oeroude tradities. Al duizenden jaren lang kennen vele volkeren een aantal universele momenten om feest te vieren: de seizoenswisselingen en ook de volle manen. Zeker in voorchristelijke tijden draaiden het jaarritme en de religie bijna altijd rond deze momenten. De katholieke kerk nam weliswaar veel jarfeesten in aangepaste vorm over, maar daarbij kreeg het rationele patriarchale denken de overhand. Het besef van verbondenheid met de natuur en de grote kringloop van het leven, ooit vanzelfsprekend, zwakte met de tijd steeds meer af. Juist (maar zeker niet alleen) spiritueel ongebonden mensen verlangen er vaak sterk naar dat besef weer terug te vinden. Daarom heeft HEEL besloten de oeroude cyclus van jaarfeesten en volle manen centraal te stellen in de activiteitenkalender. Door deze gebeurtenissen steeds op een toepasselijke manier te vieren met een min of meer vaste groep, die organisch kan groeien, zal naar verwachting ook het gevoel van verbondenheid en innerlijke vervulling groeien. Feesten en vieringen In de westerse traditie kennen we vier seizoensfeesten (21/3, 21/6, 22/9 en 21/12), plus vier andere die er ongeveer midden tussenin vallen: rond 1 februari, 30 april,

april - mei 2009

Sterrenstof 83

1 augustus en 31 oktober. Al deze feesten worden bij HEEL op een originele manier gevierd, afgestemd op de wensen van de leden en ook op de actuele planeetstanden. De veelzijdige programma’s, geschikt voor alle leftijden, bieden veel ruimte voor zowel bezinning en (geleide) meditatie als actie en plezier. Steeds nieuwe mensen worden uitgenodigd ook eens een activiteit voor te bereiden en te begeleiden, dit om het eclectische karakter van HEEL te versterken. De feestlocaties kunnen wisselen, al naar gelang het seizoen en de aard van de viering. HEEL wil graag zo spoedig mogelijk een eigen plek verwerven. . De feesten zijn openbaar; gratis voor leden, anders tegen een redelijke vergoeding. Om praktische redenen vinden ze steeds plaats in een weekend, op of zo dicht mogelijk bij de historische data. Vaak is er een ‘potluck’: iedereen neemt iets te eten en te drinken mee voor een verrassende maaltijd met goede gesprekken en veel gezelligheid. Daarnaast vindt er elke volle maan een inspirerende (huiskamer)viering plaats, uiteraard afgestemd op de actuele maanstand. Deze vieringen zijn besloten, alleen toegankelijk voor leden en introducés. Het is mogelijk tweemaal gratis zo’n avond bij te wonen ter kennismaking. HEEL-centrum Op dit moment zijn alle bijeenkomsten nog geconcentreerd in en rond de stad Utrecht. Onder de paraplu van HEEL kunnen echter gemakkelijk zusterafdelingen in andere plaatsen opgezet worden. Iedereen die zich dartoe geroepen voelt is van harte welkom; Genootschap HEEL wil graag een sneeuwbaleffect teweegbrengen. Daarnaast is het doel zo spoedig mogelijk een eigen plek te huren of kopen. Een sfeervol gezellig centrum van alle leden samen waar regelmatig vollemaansvieringen, jaarfeesten en andere HEEL-activiteiten, zoals meditatiecursussen, plaatsvinden. Activiteiten Op 1 februari vierde HEEL zijn geboorte met een bruisend lichtfeest in het EMMA-centrum. Bijna 50 mensen

«

namen deel aan onder meer een ritueel met zelfgemaakte wensvlaggen, een geweldige Biodanza-workshop

en/of een verrukkelijk Indonesisch buffet. Verschillenden van hen werden lid. Op 11 maart vond de eerste besloten vollemaansviering plaats met 9 deelnemers. Ook deze avond was een groot succes. Enkele nieuwe leden boden meteen hun hulp aan om het genootschap verder te versterken en bekend te maken op bijvoorbeeld beurzen en markten. Tot slot Je vraagt je nu misschien af of HEEL ook lid van LETS wordt. Zoals het nu er nu voor staat gebeurt dit niet; de doelgroepen en activiteiten van de twee organisaties zijn zo verschillend dat het beter lijkt ze gescheiden te houden. Maar, zoals gezegd, bestaan er in de persoonlijke sfeer zeer sterke banden tussen LETS en HEEL, dus… Je weet maar nooit hoe een balletje rolt.;-) Wie weet tot ziens bij Genootschap HEEL? Hein* Voor informatie over programma, bijeenkomsten, (voordelen van) lidmaatschap: kijk op www.genootschapheel.nl, bel Jigme of Hein* of stuur een mail naar [email protected]

«

De Raad van Toezicht organiseert

14 mei

Deelnemersraadvergadering

Informatie over locatie, programma en agenda volgt in de Nieuwsbrief Sterrenstof van mei Sterrenstof 83

april - mei 2009

17

Basisinkomen Werken zorgt voor een inkomen, maar… Een basisinkomen maakt zinvol werken (= leven) mogelijk. Bedenk eens wat jij zou doen, als je je geen zorgen meer zou hoeven maken over je dagelijkse basisbehoeften ... Zou het niet geweldig zijn als er een maatschappelijk/sociaal systeem zou zijn, dat wellicht in één klap de oplossing is voor o.a. :

de maatschappij. Dit jaar starten wij een grootse campagne om Nederland warm te krijgen voor dit plan. Onder het motto: Ieder mens is een royaal basisinkomen waard. Dus, jij die dit nu zit te lezen, of je nou al lid bent of niet, we hebben je nodig om dit in Nederland te kunnen realiseren. We vragen je steun voor het idee om een basisinkomen in Nederland bespreekbaar/uitvoerbaar te maken. Je kunt ons helpen door o.a. flyers en andere info te verspreiden.

* het opheffen van werkloosheid en armoede door de mogelijkheid tot herverdeling van het beschikbare werk, tevens verlaging van werkdruk in bestaande banen * het afschaffen van te veel, dure, tijdrovende en ingewikkelde bureaucratie, * afschaffing van een mensonvriendelijk (en te duur wordend) uitkeringssysteem. Een basisinkomen biedt veel voordelen, zoals: * het vergroten van keuzevrijheid, ook voor lager geschoolde mensen die nu weinig kansen hebben op de arbeidsmarkt * het ieder in staat stellen om op een zinvolle manier inhoud aan zijn/haar leven te geven * meer mogelijkheden voor ontwikkeling van duurzame, biologische en/of Fair Trade bedrijven en projecten * de samenleving socialer maken en dus ook gezonder * het stimuleren van ieders waardigheid en creativiteit, en respect voor eigen initiatieven * verandering van mentaliteit ten aanzien van wat een ‘goede baan’ is, wanneer iemand een ‘goed mens’ is, of welk soort werk wellicht ook schadelijk is voor samenleving en milieu De meeste mensen hebben sowieso al een inkomen, het heeft nu alleen maar heel veel verschillende etiketjes. Wij, de Vereniging Basisinkomen, vinden dat het tijd wordt dat ieder mens eindelijk echt mee mag doen in

Kom naar onze stand op Koninginnedag. Een uitstekende gelegenheid om veel informatie te ontvangen en te verspreiden. Er zal een team van de Vereniging Basisinkomen op de vrijmarkt staan naast de Sint Jacobskerk. Voor kleine kinderen is er een leuke knipplaat. Laat er een overvloed aan informatie over Nederland losbarsten, opdat aan het eind van dit jaar alle inwoners van Nederland, inclusief alle kamerleden, van ‘het basisinkomen’ gehoord hebben!!!

Voor meer informatie: bel Sacajawea, kijk op www.basisinkomen.nl of mail naar [email protected]

Het kLETScafé in april Lieve LETSers, Langzaam komen de narcissen, sneeuwklokjes en crocussen de grond uit en verschijnen er jonge knoppen aan alle struiken en bomen. Voor veel LETSers is er weer volop werk aan de winkel in hun tuin en/of volkstuin. Dit kLETScafé staat in het teken van het ruilen en/of verhandelen van zaden, plantjes en stekjes. Neem je collectie mee en verrijk je tuin met andere soorten bloemen, groente-, kruiden-, en sierplanten en mooie kleuren. Hopelijk zien we jullie op zaterdag 11 april en natuurlijk wordt er zoals altijd weer een maaltijd verzorgd. Locatie: Stichting Emma, Cremerstraat 245 te Utrecht van 15.00 - 20.00 uur. Tot ziens, Het kLETScafé team 18

april - mei 2009

Sterrenstof 83

De wederopstanding van ruilhandel Jij een printer, ik een hotelletje

handelsfinanciering meer te krijgen voor de riskantere transacties.

In de VS is barteren - ruilhandel - redelijk ingeburgerd in het bedrijfsleven. In Nederland nog niet. 'Dit is niet voor impulsieve mensen.' Zo rond het Paasweekend, dan komt er weer een mooie gelegenheid, heeft Cees van der Horst al bedacht. De eigenaar van het gelijknamige entertainmentbedrijf in Breda weet dat het dan druk wordt en dat zijn magazijnen bezorgdienst volledig bezet zullen zijn. 'Prima moment om een Barter-aanbieding de deur uit te doen', zegt hij. 'De omzet die daar uitkomt, is omzet zonder extra kosten. Mijn mensen staan daar toch al de hele dag springkussens uit te geven, die doen er dan nog wel een paar springkussens, skelters of kostuums bij.' De extra omzet komt binnen deels in geld en deels in 'bartervaluta'. Die laatste zijn naar keuze bij andere gebruikers van het systeem te gebruiken. Barteren is niet zomaar ruilhandel. Het is een spel dat je moet leren spelen, zegt Van der Horst. Hij doet het al twintig jaar. Sommige jaren ging het om 'een substantieel deel' van zijn omzet. Een paar jaar geleden kon hij bijvoorbeeld de aanleg van de airconditioning in zijn bedrijfsgebouwen financieren uit barteropbrengsten. Barteren in crisistijd Door de economische crisis krijgt het fenomeen nieuwe aandacht. Als geld en krediet schaars zijn, zou het zomaar een goed idee kunnen zijn voor diensten en producten te betalen met de eigen diensten en producten. In de Verenigde Staten werpen van oudsher (de jaren zeventig) honderden bedrijfjes zich op als tussenpersoon annex handelsplatform voor barteraars. Prominente vertegenwoordigers van de branche (Itex, Joebarter.com) meldden onlangs meer leden en stijgende omzetten op hun 'beurzen'. Volgens de International Reciprocal Trade Association (IRTA) ruilden Amerikaanse bedrijven vorig jaar voor 16 miljard dollar aan spullen met elkaar. Daarvan kwam 11 miljard op het conto van het midden- en kleinbedrijf, een stijging van ongeveer 10 procent ten opzichte van 2007. Rijst ruilen voor olie Landen kunnen ook barteren. Dat ze dat nu (weer) gaan doen, is overigens geen goed teken. Thailand verschept rijst naar Iran, in ruil voor olie, zonder tussenkomst van banken. Maleisië levert palmolie aan Noord-Korea, Cuba en Rusland, in ruil voor meststoffen en landbouwmachines, schreef de Financial Times onlangs. Reden: door de crisis in de financiële sector is er geen Sterrenstof 83

Zo krijgt barteren, of handel met gesloten beurzen, het imago van vluchthaven in slechte tijden. Werkt het zo ook in Nederland? Niet echt, zegt Therecia Venema, directeur van TradeXchange in Drachten, een van de twee barterplatforms die Nederland rijk is. 'Als je op zoek bent naar geld, dan moet je dit niet doen', zegt ze. 'Als overlevingstactiek is het niet geschikt. Je moet toch voorfinancieren, geld beschikbaar hebben.' Een extra verkoopkanaal Het andere platform is Bartering in Den Bosch. Dat is al enkele tientallen jaren actief in Nederland en België, en sinds kort in Turkije. Volgens eigen opgave telt Bartering 3.200 leden in Nederland en België, maar die zijn zeker niet allemaal tegelijk actief. Rayon-manager Nieneke Combé sluit niet uit dat het nu drukker zal worden. 'Toen het de afgelopen jaren zo goed ging met de horeca, nam de belangstelling uit die hoek wat af. Je kunt verwachten dat de behoefte nu weer toeneemt.' Maar als noodsprong werkt het niet: 'Een extra verkoopkanaal en een goede manier om nieuwe klanten te werven, dat zijn de belangrijkste vordelen van bartering.' Zo gebruikt het Haarlemse bedrijf Dantuma het barteren ook. Het levert printers en andere producten rond documentautomatisering, en diensten zoals service en onderhoud. 'Het is een leuke vorm van handel', aldus commercieel directeur Ronald Stuvel. 'Bijvoorbeeld als we nog een paar modellen hebben staan die uit de collectie gaan, die bieden we dan via dit kanaal aan. Vervolgens kunnen we wellicht een onderhoudscontract afsluiten, en dat gaat dan zonder barter.' Betalen in ruilvaluta Zonder tussenpersonen is bartering nauwelijks te doen. Een jamfabriek zal misschien juridisch advies willen ruilen voor het eigen product, maar wat moet een advocatenkantoor met een pallet jampotten? Daarom werken de platforms met ruilvaluta, Bartereuro's (Bartering) of Trade Euro's (TradeXchange) genoemd. Veel transacties gaan deels in euro's en deels in ruilvaluta. Die hebben dezelfde waarde als een euro, en het barterbedrijf houdt de saldi van de deelnemers bij Je verkoopt bijvoorbeeld meubels voor 2.000 euro plus 2.000 Bartereuro's (fifty-fifty komt veel voor) en dan

april - mei 2009

19

kun je voor die BarterEuro's gaan neuzen in de aanbiedingen van aangesloten bedrijven. 'Het klinkt makkelijker dan het is', vindt Cees van der Horst, ‘je moet er echt mee leren omgaan. Het is niet voor impulsieve types, die als ze bedenken: ik wil een auto, dan meteen naar de showroom lopen. Dan betaal je de volle mep. Nee, je moet echt kunnen plannen: wanneer doe ik een aanbieding, wanneer koop ik zelf, hoe moet ik prijzen, hoeveel gewone euro's vraag je? Het is geen eenvoudig spel. Maar als het lukt, dan betaal je veel minder voor de auto die je op het oog had.' Niet geschikt voor iedereen Marcel van der Woude uit Emmeloord, handelaar in aggregaten en gereedschappen, had er geen gevoel voor, zegt hij. 'Ik vond het drie keer niks. Ik had voort-

durend het idee dat ik iets miste, dat ik er op inleverde.' Hij is tot 2005 een aantal jaren barterklant geweest, maar toen hield het bedrijf waar hij zijn saldo had uitstaan het Australische E Banc Trade - er mee op in Nederland. 'Het saldo was ik kwijt. Ach, ik heb wel vaker geld verloren.' Navraag leert dat Van der Woude zijn saldo in de nog resterende vestigingen van E Banc Trade in het buitenland had kunnen besteden. E Banc Trade werd toentertijd geleid door Therecia Venema, maar zij raakte gebrouilleerd met de Australische leiding en begon toen met TradeXchange voor zichzelf. Het geval van Van der Woude kan ze zich nog herinneren. 'Dat was inderdaad iemand die er nooit aan had moeten beginnen.' tekst Geert Dekker / Intermediair

Schrijf je mee? De redactie vindt het belangrijk dat Sterrenstof voor alle deelnemers toegankelijk is, zowel om te lezen als om in te schrijven. Wil jij een bijdrage leveren, neem dan (graag voor de deadline) contact op met de redactie. Schrijf mee, lever ideeën aan of neem foto's. Ook andere LETSgerelateerde artikelen zijn van harte welkom. Attentie: De redactie behoudt zich het recht om aangeleverde stukken in te korten of te weigeren. (zie Sterrenstof 78 pagina 9 eerste kolom)

Roger Klaassen illustratie & cartoon

Deadline voor Sterrenstof 84 is 30 april 2009. In overleg kan hiervan worden afgeweken.

20

april - mei 2009

Sterrenstof 83

Agenda april - mei 2009 19.00 - 20.00 uur Spreekuur LETS Utrecht Elke eerste en derde MCU, Oudegracht 60, Utrecht. donderdag van de maand 20.00 - 22.00 uur Bestuursvergadering Elke tweede Wil je erbij zijn geef je dan drie dagen van tevoren maandag van de maand op bij Christel Zaterdag 11 april 9 mei 13 juni

15.00 - 20.00 uur kLETScafé EMMA, Cremerstraat 245/247. Mocht je willen mee-eten, dan graag drie dagen van tevoren opgeven bij CHRISTEL

Oneven weken op zaterdag

14.00 - 16.00 uur Ruilwinkel Lunetten, Kinderboerderij Koppelsteede, Koppeldijk 115

«

14 mei

«

Deelnemersraadvergadering

Informatie over locatie, programma en agenda volgt in de Nieuwsbrief Sterrenstof van Mei

Sterrenstof 83 verschijnt begin April Deadlines inleveren Kopij 30 april 2009 Declaraties 10 mei 2009 Cheques en advertenties 15 mei 2009

STOF TOT NADENKEN Als je met een ernstig probleem geconfronteerd wordt, denk dan zeer goed na. Is er een oplossing, dan heeft het geen zin u op te winden. Is er geen oplossing, dan heeft het geen nut u op te winden.

DALAI LAMA