Nieuwe Liefde. Ik droom van een rustig leven THEMA: vluchtelingen. Syriërs op weg naar. Mini. Opiniekwartaalblad voor meer medemenselijkheid

MINI-EDITIE » zomer 2014

Nieuwe Liefde

Mini

Opiniekwartaalblad voor meer medemenselijkheid

THEMA:

vluchtelingen

Syriërs op weg naar Europa

‘Ik droom van een rustig leven’

» redactioneel

Hoop

‘V In 2001 riepen de Verenigde Naties 20 juni uit tot Wereldvluchtelingendag met als doel regeringen en organisaties te bewegen oplossingen te zoeken voor de miljoenen mensen op de vlucht. In Nederland worden sindsdien op deze dag door het hele l and activiteiten en evenementen georganiseerd die vluchtelingen en hun zoektocht naar veiligheid en vrijheid onder de aandacht brengen. www.wereld vluchtelingendag.nl

ooraleer alles te verliezen, is het beter alles te verlaten,’ luidt een mooi gezegde dat enige inzage geeft in de beweegredenen van mensen om hun land, huis en haard te verlaten. Enige inzage, want het blijft moeilijk je voor te stellen hoe hoog de nood moet zijn voordat een mens besluit dat gaan noodzakelijker is dan blijven. Een dag als Wereldvluchtelingendag is van blijvend belang om ons daaraan te herinneren. Deze speciale mini-uitgave van Nieuwe Liefde magazine heeft daarom als thema Vluchtelingen. ‘Ik vraag niet veel. Ik wil alleen werken en een dak boven ons hoofd,’ zegt de 35-jarige Kerim (pagina 3) die met zijn gezin de oorlog in Syrië ontvluchtte en nu in Istanbul met moeite het hoofd boven water houdt. Hij weet dat ze in Europa ook niet op hen zitten te wachten. Maar gelukkig zijn er ook andere verhalen. Zoals van vrijwilliger Elisabeth Kooij (pagina 9) die zich inzet voor gezinshereniging. Hoop brengen in een verwoest leven is wat zij doet – een streven dat wij als opiniekwartaalblad voor meer medemenselijkheid graag omarmen.

» reportage

Syriërs op de vlucht Ruim 4 miljoen Syriërs zullen eind dit jaar hun land ontvlucht zijn, misschien zelfs meer. Onvoorstelbare, trieste cijfers. En of ze nu in de buurlanden of in Europa terechtkomen, er wacht hun zelden een warm onthaal. Tekst: Jessica Maas Fotografie: Agata Skowronek / Georgi Kozhuharov

Helen Johnson, hoofdredacteur denieuweliefde.com/magazine

[email protected] Facebook.com/ NieuweLiefdeMagazine Twitter: @nieuweliefdemag

3 » NIEUWE LIEFDE » zomer 2014

I

n Istanbul droomt de 35-jarige Kerim van een toekomst in Europa, van een rustig leven voor zijn vrouw en drie zonen van 10, 8 en 1 jaar oud. ‘Ik vraag niet veel. Ik wil werken en een dak boven ons hoofd.’ Kerim en zijn familie verlieten drie maanden geleden Ghouta, de regio buiten Damascus waar in augustus 2013 het Syrische leger een aanval met chemische wapens uitvoerde. Zijn jongste zoon lag een maand lang met ademhalingsproblemen in het ziekenhuis. Daarna kon de familie er niet langer blijven. ‘Slapen is niet meer mogelijk in Syrië,’ zegt Kerim. ‘Elke dag zoveel angst, dat houd je niet vol.’ Na de eerste vijf dagen te hebben overnacht in een park, hoorde Kerim via via over lege woningen in de oude wijk Tarlabasi. Hij wijst om zich heen in het vervallen huis zonder ramen en deuren: ‘Het is nog steeds niet veel, maar beter dan buiten slapen.’ Inmiddels wonen er vier Syrische families in het pand.

g emeenteambtenaar heeft hen al gewaarschuwd dat ze weg moeten. ‘Maar ik kan geen huur betalen,’ zegt Kerim. ‘En werk is er niet. Ik verkoop nu flesjes water op het stadsplein. Daarmee verdien ik twintig lira (6,60 euro) op een dag. Ik heb nauwelijks genoeg geld voor eten. De kinderen gaan soms met honger slapen.’ Met pijn in het hart denkt Kerim terug aan zijn vroegere leven in Damascus. ‘Ik was bouwvakker. We waren niet rijk, maar we hadden een goed leven: eten, een appartement, een auto.’ Elke dag praten zijn vrouw en hij nu over de toekomst. Wat gaan ze doen? Naar Europa? Terug naar Syrië? ‘Ik zou zo naar Europa gaan, maar de mensenhandelaren vragen een hoop geld,’ zegt Kerim. Hij weet dat Europa niet zit te wachten op Syrische vluchtelingen. ‘De wereld moet gewoon snel een eind maken aan deze oorlog. Drie jaar is al te lang.’

‘Elke dag zoveel angst, dat houd je niet vol’

Hoe lang de Syriërs hier kunnen blijven, weet niemand. Een

Smokkelaars Een paar honderd kilometer verderop, dicht bij de Turkse grens in Bulgarije, ligt het vluchtelingen-


Kerim met zijn drie kinderen.

kamp Harmanli. Hier zitten honderden Syrische vluchtelingen die met hulp van smokkelaars Bulgarije hebben weten te bereiken. Ze wonen in containers of in een kamer van het vervallen militaire complex. Ali Mohamed uit de overwegend door Koerden bewoonde stad Qamishli in Syrië is een van hen. Hij betaalde 700 euro voor zijn gezin. ’s Nachts werden ze met een andere familie naar de grens bij de Turkse stad Edirne gebracht. Ze liepen urenlang totdat ze de

ulgaarse grenswachten tegen B kwamen. De behandeling door de Bulgaren was vreselijk, vertelt zijn vrouw Niscine. ‘Onze kinderen kregen niet eens wat te drinken. Ze behandelden ons alsof we criminelen zijn. Niemand hier wilde weg uit Syrië, maar we moesten wel. Is dit nu Europa?’ klinkt het wanhopig. Die vraag klinkt vaak in Harmanli. Van een warm welkom is geen sprake. Bulgarije, een van de armste landen van de Europese Unie, werd vorig jaar overweldigd door


René Bruin, hoofd van UNHCR Nederland, is realistisch. ‘Hoe goed Europa zijn grenzen ook bewaakt, mensen blijven toch komen.’ Het afgelopen jaar slaagden 50.000 Syriërs er ondanks alle grensbewaking in Europa te bereiken, het merendeel over land. Dat aantal steekt schril af tegen de ruim 2,5 miljoen Syriërs die uit hun land zijn gevlucht. Het overgrote deel van hen wordt in Jordanië, Libanon, Irak, Egypte en Turkije opgevangen.

zijn en de buurlanden verlichten, maar het gaat tot nu toe om te kleine aantallen.’ Nederland bood aan om in 2013 en 2014 in totaal 250 Syriërs te hervestigen. Een druppel op een gloeiende plaat, beaamt Bruin. ‘Van de 28 EU-lidstaten heeft slechts de helft een hervestigingsbeleid. Als de andere EU-lidstaten ook mensen gaan opnemen, kun je echt wat substantieels bijdragen.’ Bruin benadrukt dat Nederland wat financiële hulp betreft, ruimhartig is geweest. ‘Maar ik vind dat Nederland zich in Brussel sterk moet maken voor meer hervestiging en een soepeler gezinsherenigingsbeleid door alle lidstaten. Dan kan Europa mede een verschil maken en de regio enigszins ontlasten.’

‘Is dit nu Europa?’

Familie Mohammed in kamp Harmanli.

de stroom Syriërs. Het land dat in 2012 nog een kleine 1200 asielzoekers binnen kreeg, zat ineens met zesduizend Syriërs in de maag. Er was gebrek aan alles: geschikte opvang, sanitair, voedsel, een goedwerkende asielprocedure. De condities in het kamp waren erbarmelijk. Beelden van Harmanli gingen de wereld over. Hulporganisaties sloegen alarm.

Harde werkelijkheid Inmiddels is de situatie in Bulgarije sterk verbeterd, concludeert VN-vluchtelingenorganisatie

UNHCR in haar tussenrapport van maart 2014. Wel is de organisatie bezorgd over de maatregelen die Bulgarije aan de grens heeft genomen: sinds de regering daar in november 2013 vijftienhonderd extra agenten naartoe stuurde, loopt het aantal vluchtelingen snel terug. Verhalen over Bulgaarse grensbewakers die Syriërs terug de Turkse grens over ‘duwen’, duiken steeds vaker op; praktijken waar eerder ook buurland Griekenland door mensenrechtenorganisaties op is aangesproken. De Bulgaarse overheid ontkent.


‘Opvang in de regio is de realiteit en heeft ook de voorkeur,’ zegt Bruin, ‘maar we moeten onze ogen niet sluiten voor de harde werkelijkheid. Het einde van de toestroom is nog niet in zicht. De verwachting is dat eind dit jaar het aantal vluchtelingen is opgelopen tot vier miljoen.’ De internationale gemeenschap moet daarom volgens Bruin een langetermijnstrategie ontwikkelen waarin de problemen van de buurlanden worden meegenomen. ‘Hervestiging (vluchtelingen de kans bieden zich definitief elders dan in een buurland te vestigen, red.) kan een duurzame oplossing

In Istanbul weet Kerim nog niet wat hij gaat doen. ‘Zo kunnen we niet blijven leven. We moeten wat. Misschien toch terug naar Damascus. Maar dan ben ik binnen een paar weken dood.’ » De naam Kerim is op zijn verzoek gefingeerd. Lees de uitgebreide reportage in het zomernummer van Nieuwe Liefde.


» de feiten

Landen die de meeste vluchtelingen opvangen

Een irreguliere migrant heeft geen geldig verblijfsdocument (meer). Dit kan een uitgeprocedeerde asielzoeker zijn, maar evengoed een toerist of een buitenlandse student die langer dan toegestaan in Nederland verblijft. Net als ‘ongedocumenteerde’ of ‘iemand zonder papieren’ is de term een neutraler alternatief voor het veelgehoorde ‘illegaal’

Bron: UNHCR, Mid-Year Trends 2013

Een stateloze heeft geen nationaliteit (meer). Omdat geen enkele staat hen als staatsburger beschouwt, hebben statelozen grote moeite een verblijfsvergunning aan te vragen

Gezinshereniging

2288

Op dit moment wonen er 2288 vluchtelingen in Bulgarije, veelal a fkomstig uit Syrië, die van daaruit hun weg naar andere EU-landen hopen te vervolgen. Bron: UNHCR, april 2014

is het bij elkaar brengen van een gezin dat door een vlucht van elkaar gescheiden is geraakt. Wanneer een vluchteling een verblijfsvergunning heeft gekregen, kan hij of zij gezinsleden laten overkomen naar Nederland

Statistieken ten aanzien van vluchtelingenstromen zijn onderhevig aan de actualiteit.


2013 totaal 17.189

2003 totaal 13.402

(waarvan 14.399 eerste aanvragen)

1993 totaal 35.399

Bron: IND

Kenia

13.402

550.506

Afghanistan Syrië Somalië Soedan (inclusief Zuid-Soedan, omdat aparte statistieken ontbreken) Democratische Republiek Congo Myanmar Irak Colombia Vietnam Eritrea

862.800

is iemand die zijn huis en haard heeft moeten achterlaten. De Engelse term (internally) displaced person verwijst hiernaar

17.189

1.621.525

Een ontheemde

Jordanië

heeft een aanvraag ingediend om als vluchteling te worden erkend

613.104

Een asielzoeker

Iran

Libanon

35.399

Turkije

Aantal asielaanvragen in Nederland

712.911

Landen waaruit de meeste mensen op de vlucht slaan

1.022.157

is iemand die buiten zijn land verblijft en niet kan terugkeren wegens een gegronde angst voor vervolging op grond van ras, religie, nationaliteit, politieke opinie, lidmaatschap van een bepaalde sociale groep, of iemand die gevlucht is voor een oorlog of burgeroorlog

Pakistan

Een vluchteling

De meeste vluchtelingen in Pakistan en Iran komen uit Afghanistan. In Kenia zijn het vooral Somalische vluchtelingen. Het aantal vluchtelingen in Libanon is verdrievoudigd t.o.v. 2012 door de Syrische vluchtelingenstroom en in Jordanië is het aantal verdubbeld.

Bron: UNHCR, april 2014

De meeste vluchtelingen in ons land komen uit Somalië

3078

Syrië

2673

Irak

1094

Syrië

918

Somalië

436

2013

Eritrea

253

Bron: UNHCR en IND 9 » NIEUWE LIEFDE » zomer 2014

januari – februari 2014

» met alle liefde Portretten van gedreven mensen

‘A

ls je uit een oorlogsgebied gevlucht bent en je kind hebt moeten achterlaten, dan wil je het natuurlijk zo snel mogelijk weer bij je hebben,’ zegt Elisabeth Kooij, vrijwilliger voor VluchtelingenWerk Nederland in Almere.

Elisabeth begon negen jaar geleden na een carrière in de commerciële advocatuur aan deze vrijwilligersbaan. Ze begeleidt gelijktijdig ongeveer vijf vluchtelingen die zich bij VluchtelingenWerk hebben aangemeld voor hulp bij gezinshereniging. Samen met hen vult ze de aanvraagformulieren

Foto: Martijn Gijsbertsen

‘Het is heel frustrerend om dan te maken te krijgen met eindeloze procedures en kosten… Ik ben blij dat ik mensen in zulke situaties kan bijstaan.’

in voor de Immigratie- en Naturalisatie Dienst en helpt hen de noodzakelijke familieaktes te verzamelen. Ook heeft ze veel contact met Nederlandse ambassades. ‘Die contacten gaan bijvoorbeeld over het DNA-onderzoek dat moet worden gedaan bij achtergebleven kinderen, maar waartoe de lokale ambassades niet altijd in staat zijn. Ik probeer dan in ieder geval te zorgen dat ze dat in eigen land kunnen doen, wat vaak een hele uitdaging is.’


En als het uiteindelijk gelukt is om in een hereniging te voorzien? ‘Dan zie je in een verwoest leven weer hoop verschijnen!’

‘Nieuwe toekomst mogelijkheden scheppen’

H

et geven van sollicitatie trainingen, het vinden van zakelijke mentoren voor zijn studenten, het bieden van loopbaanbegeleiding: de dagen van Michael Ogubai zijn goed gevuld. Hij begon drie jaar geleden als consulent Job Support bij de Stichting voor Vluchteling- Studenten UAF en is er op zijn plek: ‘Mijn vader komt uit Eritrea en enkele van mijn familieleden hebben moeten vluchten. Ik vind het daarom heel leuk om mensen nu te kunnen helpen aan nieuwe toekomstmogelijkheden, door middel van de begeleiding naar een baan.’ Als Job Consulent heeft Michael het project ‘Startbaan’

mede onder zijn hoede. Dit project, in samenwerking met VluchtelingenWerk Nederland, en gefinancierd door de Nationale Postcode Loterij, heeft als doelstelling om binnen drie jaar zeshonderd vluchtelingen aan een stage of duurzame arbeidsrelatie te helpen. ‘We zijn goed op koers. VluchtelingenWerk hecht aan arbeidsparticipatie in de breedste zin, wij zetten ons van oudsher in voor de hogeropgeleiden; zo staan we voor iedereen klaar.’

Foto: Hanneke van der Linde

‘Hoop brengen in een verwoest leven’


Michael benadrukt graag de kracht van vluchtelingen: ‘Als een UAF-student binnen een paar jaar in een nieuw land met een andere taal een studie heeft weten af te ronden, dan geeft dat blijk van een behoorlijk niveau.’

ezenlijke 3x W vragen aan:

‘Wij dragen bij aan levensonderhoud en onderdak voor de meest kwetsbaren. Dat doen we onder meer in de kerk zelf. Daarnaast beschikken we over een eigen medische dienst en geven we taalles. Bed, bad, brood – zo zeggen we dat hier. En dat is een mensenrecht.’ Want mensen zonder verblijfspapieren, zoals Dick hen bewust noemt, zijn via wetgeving grotendeels ont-recht: ‘Hun toegang tot het systeem is beperkt tot medische zorg, onderwijs tot 18 jaar en toegang tot de rechter, al is ook dat laatste moeilijk vanwege de (verhoogde) kosten van een procedure

voor een verblijfsvergunning. Daar helpen wij bij, want mensen zonder status mogen geen aanspraak maken op collectieve voorzieningen, maar ook niet werken om in hun inkomen te voorzien.’ In die uitzichtloze toestand wachten ze soms vijftien jaar op een uitspraak. Wie dan uitgeprocedeerd is en vrijwillig vertrekt, wordt door de Pauluskerk, in samenwerking met IOM (Internationale Organisatie voor Migratie), geholpen met terugkeer naar het land van herkomst. ‘Bij vertrek proberen we te zorgen voor een “zachte landing”: contact met familie of vrienden daar, organisatie van huisvesting, een baan of wat geld als buffer.’ Foto: Maarten Albrecht

D

ick Couvée is predikant in de Pauluskerk in Rotterdam en werkt intensief samen met Kerk in Actie voor een humaner Nederlands vreemdelingenbeleid.


George Elias Tobal

Foto: Jean van Lingen

‘Bed, bad en brood’

Drie wezenlijke vragen aan theatermaker en ex-vluchteling George Elias Tobal.

‘Ik mag hier leven en zij niet’

W

1x at b rengt jou in vervoering? ‘De Krim, oorlog in Syrië, leuzen van Wilders; het politieke verlamt me, maar geeft me ook inspiratie voor teksten. Misschien zoek ik het daarom wel op: zonder geraakt te worden, kan ik het publiek niet ontroeren.’

2x

W

aar heb jij ontzag voor?

‘Toen ik een vluchtelingenkamp bezocht, vroeg ik een Afrikaanse man of hij bang was weggestuurd te worden. Maar zijn zorg was de tent waarvoor hij zoveel moeite had gedaan. Iedereen was tegen hem, toch bleef hij krachtig: “Doe met mij wat je wil, maar die tent

gaat mee.” Een komische situatie, en tegelijkertijd vreselijk.’

3x

W

aar is het je om te doen?

‘Ik heb door mijn vluchtelingverleden geleerd idealist te zijn. Ik weet hoe het is om zo te leven en gun dat niemand anders. Ik voel me verantwoordelijk voor het welzijn van de wereld. Ik heb een podium en moet dat verhaal vertellen. Ook deels egoïstisch, want ik wil die schuldgevoelens kwijt. Ik mag hier leven en zij niet.’ Tobal toert deze zomer met deel I en II van de voorstelling ‘George & Eran lossen wereld vrede op’. Lees het volledige interview in het zomernummer van Nieuwe Liefde.


Kerk in Actie Kerk in Actie steunt zowel in Nederland als wereldwijd het werk van honderden kerken en organisaties om mensen tot hun recht te laten komen en toekomstperspectief te bieden. Colofon Nieuwe Liefde magazine is een uitgave van Stichting De Nieuwe Liefde in Amsterdam. www.denieuweliefde.com/ magazine [email protected] Redactie Helen Johnson en Julia Ploum Eindredactie Alex van Heusden en Maaike de Hon Ontwerp Lava, Amsterdam Vormgeving def., Amsterdam Op de cover Een jonge bewoner uit het Bulgaarse vluchtelingenkamp Harmanli. Foto: Georgi Kozhuharov

UAF De Stichting voor Vluchteling-Studenten UAF steunt hoger opgeleide vluchtelingen bij hun studie en het vinden van een passende baan.

Heeft deze mini-editie van Nieuwe Liefde u nieuwsgierig gemaakt naar de reguliere uitgave? Neem dan een ‘mini-abonnement’:

2 nummers voor slechts € 10!

Ja,

ik neem een abonnement op Nieuwe Liefde

❍ en geef toestemming om eenmalig het abonnementsgeld van € 10,- af te schrijven. Het abonnement stopt automatisch na twee edities.

UNHCR UNHCR helpt mensen die gedwongen ontheemd zijn, door onder andere noodhulp en onmiddellijke praktische ondersteuning te verlenen, maar ook door het vinden van duurzame oplossingen voor hun benarde situatie.

Mijn gegevens: * (s.v.p. volledig invullen) Meneer / Mevrouw voornaam achternaam geboortedatum

VluchtelingenWerk Nederland VluchtelingenWerk Nederland behartigt de belangen van vluchtelingen en asielzoekers in Nederland vanaf het moment van binnenkomst tot en met de integratie in de Nederlandse samenleving, door zich in te zetten voor begeleiding, gezins hereniging, educatie en werk.

Foto achterpagina Ed van Rijswijk

adres postcode plaats emailadres telefoonnummer

rekeningnummer

handtekening

Stuur deze kaart naar: Nieuwe Liefde magazine, Da Costakade 102, 1053 WP, Amsterdam * U kunt deze gegevens onder vermelding van ‘mini-abonnement’ ook mailen naar [email protected]

✃

❍ Ja, ik blijf graag via de digitale nieuwsbrief op de hoogte van activiteiten van


debatcentrum De Nieuwe Liefde


De Afghaanse Husnia Gohari (7) woont sinds 2010 in asielzoekerscentra in Nederland

‘Ik droom altijd dat ik in een mooie wereld ben. Er zijn ook huizen in mijn mooie droomwereld’

Nieuwe Liefde. Ik droom van een rustig leven THEMA: vluchtelingen. Syriërs op weg naar. Mini. Opiniekwartaalblad voor meer medemenselijkheid

Recommend Documents