1
INHOUDSOPGAVE WOORD VOORAF
2
VOORSTELLING VAN HET PROJECT
3
STEDENBOUW
7
ERFGOED
11
MOBILITEIT
12
SOCIAAL EN ECONOMISCH
17
BODEM EN GRONDWATER
19
AFVALWATER EN REGENWATER
22
FAUNA EN FLORA
23
GELUIDS‐ EN TRILLINGSOMGEVING
25
MICROKLIMAAT
27
LUCHTKWALITEIT
29
ENERGIE
30
AFVAL
32
DE MENS (gezondheid, veiligheid, leefkader en welzijn)
33
CONCLUSIE
34
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
2
WOORD VOORAF Dit document geeft een niet‐technische samenvatting van het milieueffectenrapport voor het Bijzonder Bestemmingsplan (BBP) "Gulden Kasteel ‐ Horzel – Vleeskersen”. Een milieueffectenrapport is bedoeld om de effecten van een toekomstig project op zijn omgeving te analyseren. Daarin komen diverse aspecten aan bod: onder meer de effecten op de stedenbouw, het erfgoed, de bodem, het water, de lucht, het microklimaat, de mens... Deze samenvatting moet het milieueffectenrapport voor iedereen beter begrijpbaar maken. Bij de opstelling van een milieueffectenrapport zijn er drie partijen betrokken: de aanvrager, het begeleidingscomité en de auteur van het rapport. Voor dit BBP zijn dat meer bepaald: ‐ de gemeente Ukkel is de aanvrager; ‐ het begeleidingscomité is samengesteld uit het Bestuur voor Ruimtelijke Ordening en Huisvesting (BROH), Brussel Mobiliteit (BUV), Leefmilieu Brussel (BIM), Infrabel, de NMBS Holding en de gemeente Ukkel; ‐ het studiebureau BRAT is de auteur van het rapport. De gemeenteraad voerde werkzaamheden uit in het kader van het BBP "Gulden Kasteel ‐ Horzel ‐ Vleeskersen", voornamelijk om de reconversie en de toekomstige ontwikkeling van het huizenblok tussen de Gulden Kasteelstraat, de Horzelstraat en de spoorlijn evenwichtig te omkaderen.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
3
VOORSTELLING VAN HET PROJECT 1° Ligging van de site De perimeter van het plan ligt in het zuidwestelijke deel van de gemeente Ukkel, vlak bij de gewestgrens. Het gebied beslaat een oppervlakte van 7,33 hectare. De perimeter wordt afgebakend door de volgende verbindingsassen: ‐ de Gulden Kasteelstraat ten noorden van de perimeter, ‐ de Horzelstraat vormt de grens in het westen, ‐ spoorlijn nr. 124 vormt de oostelijke grens van de BBP‐perimeter. Verder loopt er ook een kort stuk van de Vleeskersenstraat door dit gebied en bevat het plan de herziening van het BBP N°5bis.
Lokalisatie op gewestelijke schaal
Lokalisatie op wijkschaal
2° Belangen van het project Het BBP streeft de volgende doelstellingen na: ‐ de productieactiviteiten op de site nieuw leven in blazen en ervoor zorgen dat dit ontwikkelingspotentieel qua economische activiteiten voor de gemeente behouden blijft; ‐ de realisatie van toekomstige woningen in het gebied omkaderen; ‐ de functie “voorzieningen” uitbreiden en meer bepaald de oprichting toelaten van een nieuwe infrastructuur in antwoord op de behoeften verbonden met de verdichting van dit deel van het gebied; ‐ een buurtaanbod dat op de wijk is afgestemd (handelszaken, scholen enz.) in stand houden en uitbreiden; ‐ gezellige openbare ruimtes, zoals pleinen en groene ruimtes, aanleggen die een aanvulling vormen op de bestaande dynamiek.
3° Aanwezige functies Huisvesting, productieactiviteiten, handel en uitrustingen zullen de vier belangrijkste functies in het bedekte gebied zijn, in antwoord op de behoeften die voor dit deel van de gemeente vastgesteld werden. _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
4
4° Inplanting De inplanting van nieuwe gebouwen moet ervoor zorgen dat de verschillende functies in het gebied harmonieus op elkaar afgestemd worden: - in de Horzelstraat en in de Vleeskersenstraat wordt de bestaande inplantingslogica behouden: gevelrij verplicht tegen de straatkant, voorgevel naar de openbare ruimte gericht, achtergevel naar een privaat binnenhuizenblok gericht; - in de Gulden Kasteelstraat: het BBP plant de herbouw van een gevelrij tegen de straatkant in antwoord op de woningen die aan de overkant van de straat gebouwd worden, om zo een gezellige straat voor de wijk te creëren; - binnen in de perimeter wordt de inplanting van de constructies rond een centrale woonruimte ingedeeld: die stedelijke ruimte wordt een ontmoetingsplaats voor de bewoners en zal de inrichting bevatten van een groene ruimte die de plaatselijke fauna en flora zal helpen te herstellen; - ten zuiden van de perimeter moet een nieuwe gevelrij de spits van het huizenblok sluiten: die locatie wordt voorbehouden voor huisvesting om zo de residentiële kwaliteit van de omgeving te beschermen; - de verschillende woonruimtes worden met elkaar verbonden via een netwerk van voetgangerspaden die de banden met de wijk moeten aanhalen. Langs die ruimtes worden er groene ruimtes aangelegd; - binnen het gebied van de productieactiviteiten mogen de gebouwen vrij ingeplant worden, zodat ze optimaal kunnen worden afgestemd op de vereisten van de toekomstige activiteiten. Toch bepaalt het BBP dat daar een buffergebied met talrijke bomen voorzien moet worden, om de overgang naar de koeren en tuinen langs de rand van deze gebieden moet temperen.
Maquette die de hoofdlijnen van het ontwerp weergeeft
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
5
5° Bouwvolumes De hoogte van de constructies valt binnen de bestaande bouwvolumes in de perimeter. Het plan bepaalt dat: ‐ de bestaande middelhoge volumes, namelijk 0+1+dak, in de Horzel‐ en Vleeskersenstraat gevolgd moeten worden; ‐ de gebouwen langs de Gulden Kasteelstraat moeten overeenstemmen met de constructies gepland aan de overkant, namelijk 0+3+dak. Dankzij de kenmerken van de openbare ruimte op die plaats is er immers een dichtere bebouwing mogelijk; ‐ de hoogtes rond het woonblok afgestemd moeten worden op de bouwvolumes van de bestaande huizen in de Horzelstraat en de overgang moeten verzekeren naar de hogere bouwvolumes in de Gulden Kasteelstraat, namelijk van 0+2+dak tot 0+3+dak; ‐ de constructies in de gebieden voor productieactiviteiten beperkt moeten worden tot een hoogte van maximaal 8 m om voldoende ruimte te vrij te laten voor de organisatie van activiteiten op de site en tegelijk de mogelijke potentiële impact voor de buurt te beperken.
6° Aanleg van openbare en private ruimtes Het kruispunt gevormd door de Gulden Kasteelstraat, de Horzelstraat, de Alsembergsesteenweg en Drogenbossesteenweg is momenteel niet erg aantrekkelijk als woonomgeving. Toch is dit een tamelijk grote ruimte in verhouding tot de grootte van de wijk; een ruimte die tal van mogelijkheden biedt en die de toegang naar de stad aangeeft. Dankzij een algemene heraanleg kan deze ruimte beter op zijn functie afgestemd worden: dit veronderstelt gevels, bebouwde randen en aangepaste openbare ruimte. Daarom spoort het BBP onder meer aan om er ruimtes voor te behouden voor de leeffunctie. De Gulden Kasteelstraat biedt eveneens interessante mogelijkheden om daar een brede en gezellige “stadslaan” aan te leggen. Die laan kan een uitstekend kader voor activiteiten in de wijk vormen, met handelszaken, terrasjes, een markt, een cultureel centrum die samen een straatgevel vormen voor de werkplaatsen die in het aangrenzende gebied voor productieactiviteiten worden gevestigd. Het BBP wil dit mogelijk maken dankzij het definiëren van de trottoirs, het afbakenen van de bebouwbare gebieden en het aanduiden van de toegestane bestemmingen. Dat potentieel kan alleen effectief benut worden via toekomstige ontwikkelingsprojecten in de wijk. Het BBP definieert een woonruimte in het hartje van de perimeter, terugwijkend tegenover de Gulden Kasteelstraat en voldoende ver van de bestaande woningen om niet hinderlijk te zijn. Deze woonruimte omvat de creatie van een groene ruimte en sluit aan op een netwerk van voetgangerspaden richting kerk in de Horzelstraat, de Gulden Kasteelstraat en het hoger gelegen deel van de perimeter.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
6
Stadslaan en nieuwe gevelrij in de Gulden Kasteelstraat
Residentiële openbare ruimte in binnenhuizenblok
Productieactiviteiten langs de spoorwegberm Natuurlijke groene ruimte en voetgangersdoorgangen door het blok
Sluiting van de punt van het blok d.m.v. huisvesting
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
7
STEDENBOUW 1° Bestaande rechtstoestand Het Gewestelijk Bestemmingsplan (GBP) voorziet de volgende bestemmingen voor de verschillende delen van de site op gewestelijk niveau: ‐ woongebied: deze gebieden zijn voornamelijk voor huisvesting voorbehouden. Binnen bepaalde oppervlaktebeperkingen kunnen daar ook voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten ondergebracht worden, net als productieactiviteiten, kantoren, handelszaken en hotelinrichtingen; ‐ sterk gemengd gebied: deze gebieden zijn bestemd voor woningen, voorzieningen van collectief belang of van openbare diensten, kantoren en productieactiviteiten; Het BBP preciseert echter dat de vloeroppervlakte van alle andere functies dan de huisvesting per gebouw niet meer dan 1.500 m² mag bedragen, waarin kantoren niet meer dan 1.000 m² mogen innemen. Op gemeentelijk niveau wenst de Agenda 21 de gemeente te herontwikkelen om haar imago te verbeteren en haar potentieel te optimaliseren. Enkele van de opgesomde maatregelen: ‐ aanbevelingen opstellen om duurzaam te urbaniseren en te bouwen; ‐ in grote stedenbouwkundige projecten een percentage gesubsidieerde woningen voorzien; ‐ gediversifieerde en moduleerbare woningen realiseren; ‐ gemeenschappelijke ruimtes creëren in openbare woongebouwen; ‐ de aanwezigheid van buurtvoorzieningen verzekeren; ‐ nadenken over hoe de buurthandel gestimuleerd kan worden; ‐ het naast elkaar bestaan van de verschillende vervoermiddelen bevorderen. Een deel van het BBP n°5 bis bevindt zich in de perimeter van het huidig BBP. Vandaag is dit deel praktisch verwezenlijkt. Dit deel zal opgeheven en bedekt worden door het BBP N°66.
2° Bestaande feitelijke toestand Het middelste deel van de BBP‐ruimte bestaat momenteel uit de voormalige gebouwen van de industriële drukkerij Illochroma, met een toegang tot de Gulden Kasteelstraat , en uit een opslagplaats met kantoorgebouw die bereikbaar zijn via de Horzelstraat. De woningen binnen de perimeter van het BBP bevinden zich voornamelijk langs de west‐ en zuidgrens, in de Horzelstraat en in de Vleeskersenstraat. Het gaat voornamelijk om rijwoningen met een of twee verdiepingen. Momenteel vertegenwoordigt de grondinneming van de gebouwen 24.952m² d.w.z ongeveer 34% van de totale oppervlakte van de perimeter. De waterdichtheidsgraad kan op 71% geschat worden. De bruto bestaande vloeroppervlakte in de site bedraagt 48.854m² voor een totale oppervlakte van 73.267m². De bestaande vloer /terrein ‐ verhouding voor het geheel van de perimeter van het BBP bedraagt dus 0,66. Spoorlijn nr. 124, die ten oosten van de site loopt, vormt een uitgesproken grens in het landschap: de lijn loopt over een spoorwegberm die 20 m hoger ligt dan de Gulden Kasteelstraat en 10 m hoger dan de Vleeskersenstraat. Ten noorden van de site is de Gulden Kasteelstraat een belangrijke verkeersas.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
8
De site ligt tegenover het Horzelplein, waar momenteel een ontwikkelingsproject loopt voor huisvesting en, in mindere mate, voor activiteiten. Het noordelijke deel van het Horzelplein werd ingericht in een groene ruimte waar de Geleytsbeek onoverdekt vloeit. Het kruispunt gevormd door de Gulden Kasteelstraat, de Horzelstraat, de Alsembergsesteenweg en Drogenbossesteenweg is momenteel niet erg aantrekkelijk als woonomgeving en biedt geen echte mogelijkheden voor leefactiviteiten voor de buurtbewoners. Toch is dit een tamelijk grote ruimte in verhouding tot de grootte van de wijk; een ruimte die tal van mogelijkheden biedt, met op de eerste plaats de creatie van een echte "stadstoegang". Heel wat elementen maken de sterkte van deze locatie uit, maar worden momenteel niet op hun juiste waarde geschat: ‐ deze plaats ligt op het snijpunt van verschillende dynamiekbewegingen, ‐ ze is een potentiële ontmoetingsruimte voor de buurtbewoners, ‐ ze geniet een grote zichtbaarheid dankzij de vele gebruikers van deze straat, ze vormt een doorkijk naar de omliggende groene ruimtes ‐ ‐ …
Luchtfoto van de perimeter
3° Beoordeling van de effecten van het project op het stedenbouwkundige vlak Het project ontwikkeld in het BBP is verenigbaar met de doelstellingen vooropgesteld in de bestaande reglementen en projecten. Het project integreert in het bestaande stadsweefsel, zowel wat betreft morfologie als dichtheid en inplantingslogica: de samenstelling van het project maakt het mogelijk om het residentiële karakter van de site te behouden en tegelijk mogelijkheden voor de ontwikkeling van productieactiviteiten te bieden. Het plan blijft erg flexibel met betrekking tot de normen die de architectuur van de toekomstige gebouwen kunnen beïnvloeden en laat voldoende handelsmarge voor de ontwerpers van die gebouwen. Toch: ‐ moet er in het bijzonder gelet worden op de esthetiek van de constructies opdat ze een zekere coherentie behouden, zowel in samenstelling als in de gebruikte materialen en kleuren; ‐ accepteert en stimuleert het project ook de realisatie van toekomstige gebouwen met een rationeel energiegebruik die milieuvriendelijk zijn. Met betrekking tot de inrichting van de openbare ruimtes, beogen de voorschriften de aanleg van gezellige ruimtes die de zachte verkeersmiddelen aanmoedigen en een groen aspect introduceren. _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
9
Het BBP reikt richtlijnen aan voor de heraanleg van het kruispunt en langsheen de Gulden Kasteelstraat opdat dit knooppunt naar zijn juiste waarde zou worden ingericht en toelaat een emblematische openbare ruimte voor de wijk te creëren. En meer bepaald: ‐ bouwfronten creëren met hoogtes die passen in de ruimte waarin ze kaderen; ‐ ruimtes vrijhouden voor de leeffunctie (in de bestaande toestand wordt het kruispunt nagenoeg volledig ingenomen voor het beheer van de verkeersstromen); ‐ een voldoende comfortabele openbare ruimte voorbehouden voor activiteiten die verband houden met het leven in de wijk; ‐ de aanwezigheid van de groene ruimte, die zich uitstrekt vanaf het kruispunt, opwaarderen; de toegang naar deze ruimte zou hertekend moeten worden, zo zou de visuele aanwezigheid van het groen op het kruispunt sterker benadrukt kunnen worden; ‐ … Het hertekende bouwfront in de Gulden Kasteelstraat kadert in verlenging van deze ruimte om een brede en leefbare "stadslaan" te creëren. Ook het handelspotentieel kan in deze ruimte doorgetrokken worden, meer bepaald kan de horecasector op buurtniveau ontwikkeld worden. De te creëren kruispunt en stadslaan zijn goed georiënteerd om een openbare verblijfruimteruimte in te richten (pal op het westen).
Voorbeelden van “stadslanen”
In dit project kan er een netwerk van voetgangerspaden aangelegd worden die aansluiten op de rest van de wijk: zo kunnen de banden aangehaald worden met de Horzelstraat, de scholen, de kerk, de ontmoetingsplaatsen van de buurt, de handelszaken in de Alsembergsesteenweg, de haltes van het openbaar vervoer, de groene ruimtes… Het plan voorziet groene ademruimtes binnen in het huizenblok. Dit maakt de omgeving niet alleen aangenamer voor de buurtbewoners, maar ook voor de werknemers van de vlakbij gelegen activiteitengebieden: dit moet een leefruimte worden langs het aan te leggen voetgangerspad.
Voorbeelden van vergroende woonruimtes
Vanuit een louter ecologisch standpunt, maken deze ruimtes een goed regenwaterbeheer mogelijk (en meer bepaald als opvangbekken dienen dankzij de inrichting ervan) en een adempauze vormen in het groene net van _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
10
de wijk. De voorkeur moet uitgaan naar inheemse soorten en naar een aanleg die de ontwikkeling van de plaatselijke fauna en flora stimuleert.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
11
ERFGOED 1° Bestaande toestand Binnen de perimeter vinden we geen beschermde gebouwen of landschappen aan, noch gebouwen of landschappen die op de bewaarlijst staan. Wel ligt het natuurgebied Kinsendael op minder dan 100 meter ten oosten van de BBP‐perimeter. Het gaat om een halfnatuurlijk gebied van 7,5 ha dat sinds 17 juni 1993 beschermd wordt en door Leefmilieu Brussel – BIM beheerd wordt. Dit gebied met moerasgebieden, vijvers, waterlopen, weilanden en woudgebieden heeft een aanzienlijke biodiversiteit. Diverse bomen op het natuurgebied Kinsendael zijn opgenomen in de inventaris van opmerkelijke bomen.
Kinsendael
2° Beoordeling van de effecten op het erfgoed Het voorgestelde plan heeft geen directe negatieve impact op het geïnventariseerde erfgoed op de site en in de omgeving. Integendeel: wanneer de ontwikkeling van begroende ruimtes wordt aangemoedigd, vormt het gebied een schakel in het plaatselijke groene net.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
12
MOBILITEIT 1° Bestaande toestand Verbindingswegen De studieperimeter wordt door verschillende verbindingswegen doorkruist: - Gulden Kasteelstraat: dit is een belangrijke invalsweg naar Brussel vanuit Vlaams‐Brabant. Het autoverkeer op deze interwijkenweg is in de huidige toestand al erg druk; - Horzelstraat en Vleeskersenstraat: ze hebben een voornamelijk residentiële functie, maar dienen ook als verzamelweg van en naar de Gulden Kasteelstraat.
Gulden Kasteelstraat en Horzelstraat
Bij een telcampagne, uitgevoerd in mei 2011 tussen 7 en 9 uur en tussen 16 en 18 uur, werden de verkeersstromen gemeten op elk van de wegen bedoeld in het BBP. Aan de hand van die cijfers kan de verkeersdruk in de wijk gemeten worden: meerdere wegen zitten dicht tegen de verzadigingsgrens aan of overschrijden die zelfs. Dit brengt onvermijdelijk risico’s op verkeersopstoppingen met zich mee. Ondanks dat drukke verkeer en de occasionele problemen, leidt de huidige autostroom niet tot frequente verkeersopstoppingen en het transitverkeer blijft er tamelijk goed doorstromen. Het grootste zwarte punt is het kruispunt van de Drogenbosse‐ en de Alsembergsesteenweg en de Gulden Kasteel‐ en Horzelstraat.
Openbaarvervoeraanbod De site wordt bediend door een tramlijn en twee buslijnen van de MIVB: - Lijn 51 (tram): Van Haelen / Heizel; - Lijn 43 (bus): Kauwberg / Observatorium: - Lijn 60 (bus): Ukkel Kalevoet / Ambiorix.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
13
Deze lijnen bedienen drie haltes in en rond de onderzochte perimeter: Vleeskersen, Gulden Kasteel en Engeland.
Netplan ‐ MIVB
In dit gebied worden diverse grote gewestelijke projecten gepland om het openbaar vervoernetwerk te verbeteren, om op termijn ook dit aanbod uit te breiden: - de verbetering van de reissnelheid van de trams in de Alsembergsesteenweg, de Gulden Kasteelstraat en de Engelandstraat; - de verlenging, naar het zuiden, van de tramlijnen in de Alsembergsesteenweg; - een onderzoek naar de invoering van een nieuwe metroverbinding tussen het centrum van Brussel en het station Kalevoet; - een onderzoek naar nieuwe tramlijnen die het station Moensberg zouden bedienen; - de verlenging van de Wagenstraat tot het Kalevoetstation om er een weg van te maken die voornamelijk gebruikt zou worden door het openbaar vervoer; - uitbreiding van het rollend materieel om de bedieningsfrequentie op lijn 60 te verhogen; - de aanleg van een busbaan voor lijn 43 in het lage deel van de Horzelstraat. _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
14
De site wordt bediend door drie buslijnen van De Lijn: - Lijn 153: Ninove / Het Rad; - Lijn 154: Halle AZ Sint‐Maria / Het Rad; - Lijn 155: Halle AZ Sint‐Maria / Het Rad. De site wordt verder ook bediend door buslijn 40 van de TEC. In de nabijheid van de perimeter vinden we 2 stations: het station Ukkel Kalevoet op lijn 124: Schaarbeek / Charleroi Sud, gelegen op ongeveer 650 meter in vogelvlucht van het middelpunt van de BBP‐site; het station Moensberg op lijn 26: Mechelen / Halle, op 750 meter in vogelvlucht van het middelpunt van de BBP‐site. Parkeeraanbod Binnen de BBP‐perimeter is parkeren toegestaan in bepaalde zones in de Gulden Kasteelstraat en in de Horzelstraat. Parkeren is niet‐betalend en niet in duur beperkt. Ter plaatse werd er een telling gedaan van het gebruik van de parkeerplaatsen. Uit die telling kwamen de volgende grote trends naar voren: - de Gulden Kasteelstraat biedt een niet te onderschatten potentieel dat heden onderbenut wordt; - het deel van de Alsembergsesteenweg tussen de Gulden Kasteelstraat en het station Kalevoet biedt een niet te onderschatten potentieel dat onderbenut wordt; - in het zuiden van de perimeter worden de hoogste bezettingsgraden genoteerd. De waarnemingen op het terrein suggereren geen verzadiging in de huidige toestand. Dat aanbod zal echter inkrimpen als gevolg van de ontwikkeling van de Horzelvlakte en de komst van nieuwe bewoners in de wijk. Fietsverkeer Het aanbod aan fietsinrichtingen is tamelijk zwak: - er zijn geen aangelegde fietspaden in de perimeter te vinden; - er is geen enkel station voor leenfietsen (“Villo"); - op de site zijn er geen fietsparkeerinrichtingen voorzien. Het aanbod aan infrastructuren bestemd voor fietsers is zwak en blijft beperkt tot fietsvakken bij de verkeerslichten. Parallel met dat incomplete aanbod moeten we vaststellen dat er slechts weinig fietsers zijn in de wijk. Hier dient opgemerkt dat er momenteel een Gewestelijke Fietsroute1 (GFR nr. 7) wordt onderzocht door het Gewest : die GFR wordt langs de noordwestelijke grens van de perimeter gepland. Voetgangersverkeer Alle voetgangerswegen binnen de perimeter zijn op de openbare weg gelegen. De trottoirs zijn tamelijk goed onderhouden en in goede staat. Bovendien loopt de Groene Wandeling vlakbij de site, over de Horzelvlakte.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
15
De Groene wandeling ‐ BIM
2° Beoordeling van de effecten van het project op de mobiliteit Effecten op de mobiliteit van voertuigen Met betrekking tot de mobiliteit vallen er diverse effecten van het project op de site te verwachten: - Stijging van het aantal woningen, die een effect zal hebben op het aantal voertuigen in de wijk; aanleg van nieuwe invals‐ en uitvalspunten vanaf het huizenblok naar de Gulden Kasteelstraat; - Toename van de vraag naar openbaar vervoer; - Toename van de vraag naar fietsinfrastructuren; - Toename van de vraag naar comfortabele openbare ruimtes voor voetgangers. Er werden simulaties uitgevoerd op basis van alle parameters om de te verwachten impact op de wijk en op de verzadiging van het autoverkeer te peilen. Het risico op verzadiging in de Gulden Kasteelstraat zal onvermijdelijk toenemen. De organisatie van de mobiliteit zal in een duurzame visie moeten kaderen en mee‐ evolueren volgens de verwachte ontwikkelingen van de wijk. Daartoe moeten het beleid en de veranderingen op een bredere schaal doorgevoerd worden. Een bijzonder plan kan jammer genoeg de verkeersproblemen in een wijk niet oplossen. Hier dient opgemerkt dat het standpunt van de gemeente m.b.t. de geplande woondichtheid ver onder de gebruikelijke dichtheden in de tweede kroon van het Brusselse Gewest blijft. Een keuze die rechtstreeks in verhouding staat tot de verzadiging waargenomen in de wijk. De voorschriften bepalen het statuut en de gewenste inrichtingen voor de verschillende plaatselijke wegen. Ze specificeren het residentiële karakter dat behouden moet blijven, de noodzaak om groen te integreren in de inrichting, de kwaliteit van de gewenste verhardingen, met als doel de aanmoediging van het zachte verkeer en de beperking van de verkeerssnelheid. Effecten op het parkeergegeven De ontwikkeling van de site zal een impact hebben op de verzadiging van de parkeerplaatsen op de openbare weg binnen de perimeter. Op dat punt zullen de volgende bepalingen van toepassing zijn: - ten minste één privéparkeerplaats per woning voorzien; - parkeermogelijkheden voor tweewielers in de openbare ruimte voorzien, meer bepaald in de omgeving van het kruispunt tussen de Alsembergsesteenweg en de Gulden Kasteelstraat; - parkeermogelijkheden voor fietsen voorzien in de omgeving van scholen en andere voorzieningen; - ruimtes voor leveringen voorzien (zelfs met tijdsbeperking) in de omgeving van de Gulden Kasteelstraat, om de werking van de handelszaken en potentiële voorzieningen te vergemakkelijken. Effecten voor het fiets‐ en voetgangersverkeer _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
16
Het project besteedt extra aandacht aan de kwaliteit van het fiets‐ en voetgangersverkeer binnen de perimeter. Zo voorziet het project: ‐ om verbindingen met de bestaande paden in de wijk aan te leggen; ‐ om de continuïteit, het comfort en de veiligheid voor voetgangers en fietsers te behouden; ‐ wegbekledingen en snelheidsremmende voorzieningen die niet lawaaierig mogen zijn. ‐ de aanplanting van bomen langs de openbare weg en de vergroening van de openbare ruimtes. Zo wordt er ten minste 1 boom geplant per 5 parkeerplaatsen. Dit verbetert ook de landschappelijke kwaliteit van de openbare ruimtes in de stad; ‐ dat de gebruikte materialen moeten harmoniëren met de site.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
17
SOCIAAL EN ECONOMISCH 1° Bestaande toestand Bestaande bestemmingen in de perimeter en in de omgeving
De Horzelwijk en zijn omgeving zijn hoofdzakelijk residentieel van aard, maar worden ook gekenmerkt door de aanwezigheid van productieactiviteiten, in het bijzonder op de BBP‐site. Een aanzienlijk deel van het grondgebied onderzocht in het kader van dit BBP wordt ingenomen door de vroegere gebouwen van de industriële drukkerij Illochroma, een opslagplaats en een kantoorgebouw. Deze geven enerzijds uit op de Gulden Kasteelstraat en anderzijds op de Horzelstraat. Verder zijn er ook schoolvoorzieningen en handelszaken te vinden in de perimeter van het BBP en in de omgeving. Profiel van de bevolking
Binnen de bredere onderzochte perimeter zijn er momenteel ongeveer 250 inwoners. In dit deel van de gemeente wordt de bevolking gekenmerkt door de volgende aspecten: - ze is jonger dan het gemiddelde van de gemeente; - de bevolkingsdichtheid leunt dicht bij het gemeentegemiddelde aan; - de inkomens zijn er hoger dan het gewestgemiddelde. Algemeen werden de woonkwaliteiten streng beoordeeld door de inwoners: qua rust, luchtkwaliteit, netheid en groene ruimtes worden de omstandigheden in de onderzochte perimeter beoordeeld als minder goed dan in de naburige wijken.
2° Geïdentificeerde behoeftes De twee grootste behoeftes op sociaal en economisch vlak die in de wijk geïdentificeerd werden: - de behoefte aan woningen; - de behoefte aan productieactiviteiten. Volgens het Brussels Instituut voor Statistiek en Analyse (BISA) zou de bevolking in de gemeente Ukkel evolueren van 77.428 inwoners in 2010 naar 80.374 inwoners in 2020. Dat is een toename met meer dan 3.000 inwoners in die periode. Daarnaast blijkt volgens de GOMB dat de oppervlaktes voorbehouden voor werkplaatsen en andere industriële activiteiten sterk afnemen in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Terwijl het Gewest in 2004 nog 438.000 m² aan opslag‐ en werkplaatsen telde, liep dat cijfer terug naar 217.000 m² in 2008. Toch is er wel degelijk vraag naar dergelijke activiteiten om de ontwikkeling van binnen de gemeente actieve kleine ondernemingen (schilders, loodgieters, zelfstandigen…) mogelijk te maken Deze cijfers wijzen op een reële noodzaak om zowel de huisvesting als de productieactiviteiten te ontwikkelen (wat het doel is van het sterk gemengd gebied van het GBP).
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
18
3° Beoordeling van de effecten op het sociale en economische vlak Het programma dat door het BBP is voorzien voldoet aan de waargenomen vraag : Het moedigt de ontwikkeling van woningen aan. Door de uitwerking van dit ontwerp verwacht men een bevolkingstoename van 652 tot 890 inwoners. De configuratie van de ruimtes zou de bouw van woningen van middelhoge tot hoge standing mogelijk maken. Dit aanbod zou een bevolking uit de middenklasse op het grondgebied van de gemeente kunnen houden en voorkomen dat ze uit het Gewest wegtrekt. Het project raadt de ontwikkeling van productieactiviteiten aan. Dit zijn zwakke functies die beschermd moeten worden en waarvoor de site specifieke mogelijkheden biedt. Het project maakt de ontwikkeling van handelszaken mogelijk. De toename van het aantal inwoners, het aantal banen en van het aantal leerlingen doen ook de vraag toenemen, wat gunstig is om nieuwe handelszaken en buurtvoorzieningen te openen, iets wat in het voordeel van de hele wijk zou zijn. Zoals aangemoedigd in het GewOP en Agenda 21 wordt de inplanting van een voorziening (al moet het exacte type nog bepaald worden) mogelijk gemaakt door het plan. Om het buurtleven te versterken en te bevorderen, wordt ook de aanleg van openbare ruimtes en groene ruimtes gepland. Dergelijke ruimtes ontwikkelen en versterken de sociale banden tussen de inwoners en de gebruikers van de wijk.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
19
BODEM EN GRONDWATER 1° Bestaande toestand Bodem Een groot deel van de site wordt ingenomen door constructies en door wegen bestemd voor de doorgang van voertuigen. De site telt 29% aan groene ruimtes. Het gaat voornamelijk om achtertuinen bij de woningen in de Horzel‐ en Vleeskersenstraat, net als enkele groene ruimtes rond industriegebouwen en de spoorwegberm. De ondoorlaatbaarheidsgraad kan op 71% geschat worden.
50 m
Luchtfoto van de perimeter ‐ Google Earth
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
20
De site helt af van zuid naar noord: op een afstand van 500 m vertoont het terrein een niveauverschil van zo’n 15 meter.
40
50
100 m
60
Topografische kaart NGI 1:10000 ‐ Databank Ondergrond Vlaanderen
De ondergrond bestaat uit deze opeenvolgende lagen: - tuinaarde - bruingrijs zand - harde blauwgrijze klei - groen zand met klei - witgrijze schiste. Grondwater Onderzoeken in de buurt van de BBP‐perimeter toonden aan dat het grondwater zich op 2 tot 3 meter diepte bevindt. Verontreiniging Analyses hebben aangetoond dat de bodem en het grondwater verontreinigd zijn ter hoogte van het perceel nr. 13 in de Gulden Kasteelstraat, op de plaats waar Illochroma vroeger gevestigd was. De concentraties HAP, zink, minerale oliën en EOX zijn er te hoog. Het grondwater is besmet met chloorhoudende oplosmiddelen, zware metalen, minerale oliën, benzeen en tolueen.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
21
2° Beoordeling van de effecten op de bodem en het grondwater Het project brengt geen substantiële veranderingen met zich mee voor het bestaande bodempeil, noch grote wijzigingen voor het grondwater. In tegendeel, het BBP bepaalt op dat punt dat: “grondverzet tot het strikte minimum beperkt wordt". De toekomstige activiteiten op de site zijn niet van dien aard dat ze een specifieke bodemverontreiniging met zich meebrengen. De ontwikkeling van de site zal echter wel gevolgen hebben voor de doorlaatbaarheid van de oppervlakken. De ondoorlaatbaarheid kan toenemen met 11.000 m² tot 16.000 mé. Die uitbreiding beperkt dus de mogelijkheden voor het regenwater om direct in de bodem te dringen, wat op zeer lokaal niveau de grondwaterlaag zou kunnen doen zakken. De geplande aanleg van de groene ruimtes zouden echter het beheer van het regenwater ter plaatse toelaten. Om een grotere infiltratie van het afstromend water mogelijk te maken, moedigt het BBP het behoud van doorlaatbare oppervlakken aan.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
22
AFVALWATER EN REGENWATER 1° Bestaande toestand Binnen de grenzen van het BBP is er geen enkele waterloop aanwezig. Ten noorden van de site stroomt de Geleytsbeek. De vallei van deze beek wordt geregeld door overstromingen getroffen. Bepaalde overstromingen in de Horzel‐ en Gulden Kasteelstraat tussen 1999 en 2005 werden door het Rampenfonds erkend.
Geleytsbeek
Alle wegen langs de BBP‐site zijn uitgerust met een rioleringssysteem door zwaartekracht. Net zoals alle wegen langs de site een leidingwaternet hebben. We merken eveneens op dat de intercommunale Hydrobru beneden de site een stormbekken van ongeveer 8000m³ heeft geprogrammeerd.
2° Beoordeling van de effecten op het afval‐ en regenwater Het bijkomende afvalwater, na de ontwikkeling van de site, wordt tussen 40.000 en 50.000 m³ per jaar geschat. Er worden diverse middelen ingeschakeld om de afvoer van water naar de riolering te beperken: ‐ maximalisering van aangeplante en doorlaatbare zones, verdeling ter plaatse, om de infiltratie van afstromend water te verbeteren. Een bijzondere aandacht wordt besteed aan de achteruitbouwstroken, de zones van koeren en tuinen, de groene ruimtes en de openbare wegen; ‐ de installatie van regenputten bedoeld als regenwaterreserves en wateropvangbekkens; ‐ de aanleg van groendaken; ‐ de aanleg van een gescheiden afvoersysteem voor afvalwater en regenwater van het dak.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
23
FAUNA EN FLORA 1° Bestaande toestand Behoudens de privétuinen telt de onderzochte perimeter geen enkele groene ruimte. De enige groene ruimtes zijn de omgevingen van de woningen die als tuin zijn aangelegd en de omgeving rond de Illochroma‐gebouwen. Vlakbij de site liggen er echter twee grote groene ruimten die ecologisch een bijzondere waarde hebben : Kinsendael – Kriekenput ten oosten van de site en Keyenbempt in het noordwesten. Het natuurgebied Kinsendael – Kriekenput herbergt een bijzonder fauna en flora op gewestniveau. Dit is een halfnatuurlijke site waar meerdere milieus gedefinieerd kunnen worden: een vijver, een weiland met hoog gras, moerasachtig weiland, bronnen, gemengd woud en kreupelhout.
Kinsendael
Keyenbempt is een park met een sociale en ecologische rol. Het park bestaat uit verschillende entiteiten: de Geleytsbeek, een moeras, drie moestuinzones, een maaiweide en een beboste heuvel. 2° Beoordeling van de effecten op de fauna en flora De huidige groene ruimtes op de site hebben geen bijzondere ecologische waarde. De ontwikkeling zal dus geen specifieke effecten hebben op de fauna‐ en floradiversiteit in de perimeter. Gezien de ligging van de huizenblokken betrokken bij de aanpassing van het BBP, namelijk stroomafwaarts van Kinsendael, zal het project geen negatieve effecten hebben op deze sites als gevolg van de afstroming van water of schommelingen in de grondwaterlaag die de fauna en flora zouden verstoren. De ontwikkeling van de site zal het aantal inwoners doen toenemen, wat meteen ook een potentiële stijging van het aantal bezoekers aan het nabijgelegen Kinsendael met zich meebrengt. Die stijging zou echter relatief beperkt blijven, vooral omdat de inrichtingen aanwezig in het natuurgebied Kinsendael geen echte grote ruimtes biedt die geschikt zijn als speelterreinen en omdat de doorgang er goed is bebakend. Het project stuurt een ontwikkeling aan die de aanwezigheid van groen in de openbare ruimte maximaliseert en de aanleg van groene ruimtes van minimum 800 m², beplante stedelijke ruimtes, achteruitbouwstroken, zones van koeren en tuinen en beplante bufferzones mogelijk maakt. Ook dient opgemerkt dat het BBP de voorkeur geeft aan inheemse soorten, want die zijn optimaal voor de ontwikkeling van de plaatselijke biotoop.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
24
Die soorten moeten de kwaliteit van de fauna en flora op de site verbeteren en de site een soort verbindingsrol met de nabijgelegen natuurgebieden laten spelen. De verwezenlijking van BBP zal dus op dit gebied een heilzaam gevolg hebben.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
25
GELUIDS‐ EN TRILLINGSOMGEVING 1° Bestaande toestand De voornaamste bronnen van lawaai in de onderzochte perimeter zijn het auto‐ en spoorverkeer. De studie van Leefmilieu Brussel m.b.t. geluid veroorzaakt door transportmiddelen identificeert de perimeter van de site als "lawaaierig" tot "erg lawaaierig" (langs de Gulden Kasteelstraat en de spoorlijn).
Geluidsbelastingskaart gebaseerd op de indicator Lden (2006) – BIM, Geluidsbelastingskaarten van het vervoer te land in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest
Het geluid door het autoverkeer houdt nauw verband met de staat van de openbare wegen. Binnen de perimeter bestaan alle openbare wegen uit asfalt en zijn globaal in goede staat. De wegen in het binnenhuizenblok, op de site van Illochroma, zijn in een erbarmelijke staat. Brussel Leefmilieu ontving vier klachten. Twee daarvan hadden betrekking op problemen tussen particulieren. Eén betrof het geluid veroorzaakt door de spoorweg en een andere klacht had betrekking op het lawaai veroorzaakt door de vuilnisophaaldienst bij nr. 100 in de Horzelstraat. Onder de inrichtingen binnen de perimeter vormen scholen overdag een bron van lawaai, voornamelijk bij het begin en het einde van de schooltijd en tijdens de speeltijd. De impact van die bron moet echter gerelativeerd worden: het blijft beperkt tot enkele uren per dag en uitsluitend in de week.
2° Beoordeling van de effecten op het lawaai De voornaamste bronnen van lawaai binnen de perimeter zijn het verkeer in de Gulden Kasteelstraat, het autoverkeer gegenereerd door de nieuwe inwoners en gebruikers, de productieactiviteiten aanwezig op de site en de spoorlijn. Een reeks voorzorgen wordt voorzien om het residentiële karakter van de wijk te beschermen: - inplanting van de gebieden voor productieactiviteiten langs de spoorlijn, om een zekere afstand tegenover de woongebieden te creëren; - toch zal aangepaste geluidsisolatie nodig zijn voor de woongebieden op minder dan 50 m van de spoorlijn; - de beperking van de snelheid op de lokale wegen, het gebruik van niet‐lawaaierige verhardingen; - de beperking van de toegestane bestemmingen: verbod om een bepaalde drempel (uitgedrukt in m²) te overschrijden voor activiteiten anders dan huisvesting in woongebieden; _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
26
-
de beperking van geluidsoverlast afkomstig van technische voorzieningen op het dak; de realisatie van afsluitingen en bufferruimtes om de rust in de verschillende gebieden te vrijwaren; …
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
27
MICROKLIMAAT 1° Bestaande toestand Het zuidwestelijke gebied van de perimeter, waar de overheersende wind vandaan komt, bestaat uit een tamelijk dichte bebouwing. Deze huizenblokken verhinderen dat de wind vrij spel heeft, zodat de impact van de overheersende wind op de perimeter verwaarloosbaar is. Andere opmerkingen: - de ongemakken gekoppeld aan het Venturi‐effect of turbulentie aan de voet van gebouwen blijven beperkt omdat de constructies niet erg hoog zijn; - de spoorwegberm vormt een reliëf van twintig meter hoog die de perimeter tegen de wind uit het noordoosten beschermt. De bestaande gebouwen werpen erg weinig schaduw op elkaar binnen de onderzochte perimeter.
Schaduw : 3D modelisatie _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
28
2° Beoordeling van de effecten op het microklimaat Een 3D‐modelweergave van de huidige en toekomstige bebouwing in en rond de BBP‐perimeter en van het bestaande reliëf gaf een duidelijk inzicht in het toekomstige microklimaat. Daaruit bleek dat: - de afstanden tussen de gebouwen goede zonneschijnomstandigheden garanderen voor elk gebouw, net als voor de openbare ruimte; - de geplande bouwvolumes laag zijn en het lokale klimaat dus weinig zullen beïnvloeden; - de voorgestelde inplantingen een goede bezonning van de nieuw gecreëerde buitenruimtes garanderen.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
29
LUCHTKWALITEIT 1° Bestaande toestand Slechts weinig verontreinigingsbronnen kunnen een impact hebben op de luchtkwaliteit in de studieperimeter. Dat kan verklaard worden door de volgende vaststellingen: - op de Gulden Kasteelstraat in het noorden (dus beneden de overheersende wind) na, blijft het autoverkeer beperkt. Er zijn immers alleen lokale wegen; - de Illochroma‐site wordt momenteel niet gebruikt en de hangars in het noorden van de perimeter herbergen geen activiteiten die een specifieke impact kunnen hebben op dat vlak; - in en rond de perimeter is er geen enkele Seveso‐site aanwezig. Daarnaast ligt de site in het zuidwesten van het Brussels Gewest, dus onder de overheersende wind (uit het zuidwesten) afkomstig van de woonwijken in Vlaams‐Brabant.
2° Beoordeling van de effecten op de luchtkwaliteit Omdat het project zo’n kleine oppervlakte vertegenwoordigt, zal de impact op de algemene luchtkwaliteit verwaarloosbaar zijn. Toch worden er verschillende maatregelen opgelegd: - de uitgestoten polluenten zullen voornamelijk afkomstig zijn van de verwarmingssystemen van de aanwezige functies; - de effecten veroorzaakt door verwarmingssystemen, verluchtingskanalen en verschillende verluchtingspunten zullen beperkt blijven dankzij de gewestelijke vereisten op het vlak van energieprestaties; - de vergroening van de niet‐bebouwbare gebieden zal een positieve invloed hebben op de luchtkwaliteit; - de ontwikkeling van de site zal het autoverkeer doen toenemen. Om de uitstoot door het verkeer minimaliseren, moeten het autoverkeer en de parkeerfunctie zo veel mogelijk ingeperkt worden, vooral in de residentiële openbare zones; ook moet de verkeerssnelheid beperkt worden.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
30
ENERGIE 1° Bestaande toestand Uit metingen in het gebied blijkt dat de gemiddelde isolatie van de gebouwen binnen de perimeter algemeen boven het gemiddelde ligt.
Luchtthermografie ‐ BIM
De volledige site beschikt over de nodige voorzieningen voor de ontwikkeling: - wat betreft het aardgasnet binnen de perimeter: de Gulden Kasteelstraat, Vleeskersenstraat en Horzelstraat (tussen de Gulden Kasteelstraat en de Vleeskersenstraat) zijn uitgerust met gasleidingen onder middelhoge en lage druk. Het deel van de Horzelstraat ten zuiden van de Vleeskersenstraat heeft alleen leidingen onder lage druk. Middelhoge drukleidingen garanderen de toevoer naar de opslagruimte en het kantoorgebouw nr. 100 in de Horzelstraat evenals naar Illochroma in de Gulden Kasteelstraat. - wat betreft het elektriciteitsnet binnen de perimeter: de Horzelstraat, Vleeskersenstraat en Gulden Kasteelstraat zijn voorzien van kabels onder middelhoge en lage spanning. De Illochroma‐vestiging in de Gulden Kasteelstraat heeft eveneens kabels onder middelhoge spanning.
2° Beoordeling van de effecten op de energie De ontwikkeling zou het stroomverbruik met ongeveer 3.500.000 kwh/jaar doen toenemen en het thermisch verbruik met 5.700.000 tot 6.000.000 kWh/jaar. _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
31
Het beleid op gewestniveau om de energieprestaties van nieuwe gebouwen te verbeteren, zijn ook van toepassing in de perimeter. Om een rationeel energieverbruik te bevorderen, voorziet het BBP: - een aaneengesloten inplanting van de constructies; - de optimalisering van de oriëntatie van de woningen; - een tamelijk beperkte diepte voor de woningen; - een hellingshoek en oriëntatie van de daken die de plaatsing van zonnepanelen mogelijk maken; - de compactheid en kwaliteit van de bouwschil zal aangemoedigd worden.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
32
AFVAL 1° Bestaande toestand
De jaarlijkse afvalproductie in de ruime perimeter van het BBP bedraagt om en bij de 130 ton. Op de site zelf zijn er geen glascontainers, maar vlakbij zijn er wel twee glasinzamelpunten. Op het kruispunt van de Horzelstraat en de Alsembergsesteenweg bevindt zich een inzamelpunt van Spullenhulp. Huishoudelijk afval en papier/karton en PMD worden elke week opgehaald in de perimeter van de site. Tussen april en november wordt het groen afval elke zondag ingezameld door Net Brussel
Glascontainers (lokalisatie) – Net Brussel
2° Beoordeling van de effecten op het afval De afvalproductie zal toenemen na de ontwikkeling van de site. De toename wordt geschat op 272T tot 347T, enkel wat betreft de woningen en voorzieningen. Ingeval de productieactiviteiten gevestigd op de site gevaarlijk afval zouden produceren, dan zullen ze dat afval op een milieuvriendelijk en wettelijke manier opgeslagen moeten worden voor ze door een erkende inzamelaar worden opgehaald. Met betrekking tot de opslag van afvalstoffen worden er verschillende maatregelen voorgesteld: ‐ de naleving van de gewestelijke normen op het vlak van afvalopslag; ‐ de plaatsing van vuilnisbakken in de openbare ruimte en de installatie van ondergrondse, gesorteerde inzamelpunten; ‐ de invoering van collectieve composteerpunten; ‐ het verbod op de opslag van elementen in de open lucht. De toekomstige ontwikkelde site zal volledig en continu toegankelijk zijn en zal zo ingedeeld worden dat het afval gemakkelijk kan worden opgehaald. Een faciliteit die ook deel zal uitmaken van de nieuwe inrichting van de openbare wegen.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
33
DE MENS (gezondheid, veiligheid, leefkader en welzijn)
1° Bestaande toestand De volgende aspecten kenmerken de situatie in de perimeter wat de algemene leefkwaliteit betreft: ‐ bij een enquête onder de buurtbewoners werd nagegaan hoe zij de leefkwaliteit binnen de perimeter ervaren2: ze beoordelen die als middelmatig, terwijl de rest van de wijk een hogere waardering krijgt. ‐ In en rond de perimeter is er geen enkele Seveso‐site aanwezig. ‐ De netheid in de BBP‐perimeter is algemeen genomen goed (in de onderzochte perimeter staan er openbare vuilnisbakken). ‐ De trottoirs zijn tamelijk goed onderhouden en in goede staat. De voetgangersvoorzieningen in de Horzelstraat zijn algemeen niet erg aangenaam en niet bepaald veilig, wegens te smal. ‐ De perimeter van het BBP omvat weinig openbare ruimtes. Geen enkele ruimte fungeert als leefruimte en er zijn geen ruimtes waar evenementen kunnen plaatsvinden. ‐ Op de onderzochte site is er geen enkele openbare groene ruimte. Toch is de Horzelwijk tamelijk groen en zijn er meerdere grote groene ruimtes en recreatieruimtes aanwezig in de nabijheid van de site.
2° Beoordeling van de effecten van het project op de mens
De ontwikkeling van de site, de realisatie van een duidelijke stadsstructuur, het uitgebreidere gebruik zullen een positieve invloed hebben op de sociale controle en zullen het veiligheidsgevoel doen toenemen. In het project wordt er een bijzondere aandacht besteed aan: ‐ de creatie van kwalitatieve openbare ruimtes; ‐ de creatie van groene ruimtes; ‐ het beheer van de grenzen tussen de verschillende functies; ‐ de ontwikkeling van voetgangers‐ en fietsnetwerken, aansluitend op de rest van de wijk; ‐ de mogelijkheden voor de ontwikkeling van buurtvoorzieningen.
2
‐Sociaaleconomische enquête uitgevoerd door het Nationaal Instituut voor de Statistiek in 2001. _______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
34
CONCLUSIE
De uitvoering van het project, dat raakvlakken heeft met heel wat aspecten, houdt onvermijdelijk synergieën en spanningen in tussen de conclusies en de aanbevelingen voorgesteld voor elk domein afzonderlijk. De wisselwerkingen tussen de aanwezige aspecten worden in de onderstaande tabel gerangschikt volgens drie types van waargenomen interacties om zo aan het licht te brengen welke punten bepaalde keuzes of een bijzondere aandacht vereisen bij de realisatie van het project. ‐ De conclusies en aanbevelingen voor de verschillende aspecten gaan in dezelfde richting en versterken elkaar ( + + ). ‐ De conclusies en aanbevelingen voor de verschillende aspecten zijn a priori tegenstrijdig, maar indien bepaalde maatregelen nageleefd worden bij de realisatie van het project, kan de negatieve impact tot een minimum beperkt worden ( ! ). ‐ De conclusies en aanbevelingen voor de verschillende aspecten zijn onmiskenbaar tegenstrijdig en impliceren een politieke keuze en/of aanpak van de negatieve impact van het probleem op een andere schaalgrootte. ( ‐ ‐ ).Dat laatste type is specifiek aanwezig in de interactie tussen: ‐ stedenbouw en mobiliteit ‐ het sociaaleconomische vlak en het aspect grondwater en bodem. De tegenstellingen tussen deze aspecten worden hieronder toegelicht.
STEDEN BOUW
ERFGO ED
MOBILI TEIT
SOCIAA LECON OMISC H VLAK
BODEM & GROND WATER
WATER
FAUNA & FLORA
LAWAA I
MICRO KLIMAA T
LUCHT
AFVAL
ENERGI E
DE MENS
STEDENBO UW
‐ ‐
++
!
!
++
++
!
!
++
ERFGOED
MOBILITEI T
!
!
!
!
SOCIAALE CONOMIS CH VLAK BODEM & GRONDW ATER
‐ ‐
!
!
!
++
++
WATER
++
++
++
++
!
++
!
ENERGIE
DE MENS
FAUNA & FLORA LAWAAI MICROKLI MAAT LUCHT AFVAL
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012
35
Stedenbouw ‐ Mobiliteit De ontwikkeling van de site zal een invloed hebben op de mobiliteit voor voertuigen binnen de wijk. De stroom van personen met de auto, met het openbaar vervoer, te voet, op de fiets staat rechtstreeks in verhouding tot de vloeroppervlakte toegestaan in het BBP. De nieuwe bewoners en werknemers die gebruik zullen maken van de site, zullen een reeds verzadigde mobiliteitstoestand dus doen toenemen. Toch moet een gebied met een dergelijk potentieel absoluut benut worden: de vereisten inzake huisvesting, voorzieningen, productieactiviteiten enz. zijn van die aard dat het Brussels grondgebied het zichzelf verplicht is om zijn troeven op te waarderen en de ontwikkeling van activiteiten met een lokale invloedssfeer aan te moedigen. De ontwikkeling van een gemengd project, dat woningen maar ook buurtvoorzieningen omvat, zal bovendien een buurtleven doen ontstaan die de mogelijkheden voor voetgangers en het zachte verkeer stimuleren. Er is een verandering in de mobiliteitsgewoontes nodig die veel verder reikt dan dit BBP: de uitbreiding van het openbaarvervoeraanbod en het gebruik van het zachte vervoer veeleer dan het gebruik van de privéwagen moeten immers op grote schaal aangemoedigd worden. Om een evolutie in die zin in gang te zetten, besteden de voorschriften van het BBP een bijzondere aandacht aan de kwaliteit van het voetgangers‐ en fietsverkeer en voorzien ze inrichtingen die het zacht verkeer aanmoedigen en de impact van voertuigen op de site inperken. De voorschriften oriënteren de inrichting van de openbare weg op zo’n manier dat ze verenigbaar zijn met de residentiële functie van woongebieden. Sociaaleconomisch vlak – Bodem en grondwater De sanering van de bodem, noodzakelijk om het project te kunnen ontwikkelen, zal een meerkost met zich meebrengen die zal afhangen van de bijzonderheden van het project. Vanuit sociaaleconomisch standpunt ligt het voor de hand dat de saneringsvereisten voor de site geminimaliseerd worden. Deze zullen immers een directe impact hebben op de terreinvoorwaarden, dus op het uitvoeringspotentieel van het project. Met het oog op de kwaliteit van de bodem en het grondwater echter, dient de sanering maximaal te zijn om te garanderen dat verontreinigende stoffen in de bodem zich niet kunnen verspreiden en de lokale biotoop niet kunnen aantasten. Ondanks de tegenstellingen tussen deze twee aspecten is de algemene balans zonder twijfel positief: het project vertegenwoordigt een meerwaarde voor de site, net zoals voor de stadsomgeving waarin het project integreert. Het bestemmingenprogramma introduceert een sociale en functievermenging op een site die voornamelijk op zichzelf gericht is. De invoering van nieuwe constructies en de realisatie van nieuwe ontmoetingsruimtes brengen meer leven op de site en trekken deze open naar de omliggende ruimtes, terwijl de leefkwaliteit van de bewoners en gebruikers van de site gerespecteerd wordt. Het BBP voert de streefdoelen van de gemeente uit en geeft ze een reglementair karakter in de vorm van grafische en woordelijke voorschriften gecombineerd met aanbevelingen. Het uitvoerige milieueffectenrapport maakte het mogelijk om tot een coherent project te komen.
_______________________________________________________________________________________ NIET‐TECHNISCHE SAMENVATTING Milieueffectenrapport voor het BBP – “Gulden Kasteel – Horzel – Vleeskersen” Ukkel – BRAT bvba – september 2012