NIERTRANSPLANTATIE Patrick Boon Groep 6 13 mei 2009
1
Voorwoord Ik heb het onderwerp niertransplantatie gekozen omdat me opa een transplantatie krijgt. Mijn opa is al heel lang ziek en doet nu buikdialyse. Mijn oma gaat een nier aan me opa geven. Maar ze hebben niet dezelfde bloedgroep. Dat maakt het heel moeilijk. Mijn opa wordt de tweede patient waarbij ze zo’n operatie doen. En daarom wil ik er meer over weten
2
Inhoudsopgave
1. Wat zijn nieren?
4
2. Wanneer worden ze ziek?
5
3. Als je nieren ziek zijn
6
4. Niertransplantatie
10
5. Bronnenlijst
11
3
Wat zijn nieren? Nieren zijn organen die meehelpen om je lichaam gezond te houden. Een mens heeft 2 nieren de linker en de rechter. Een nier is zo groot als je vuist en zien er uit als een koffieboon. Hij is elf centimeter lang en zeven centiemeter breed. Aan de holle kant gaat er een bloedvat je nier in. Je nieren bestaan uit allerlei kanaaltjes die je bloed filteren. Als er te veel vocht in je bloed zit wort het er uit gehaald. je nieren doen nog meer dingen.ze maken hormonen. Hormonen zijn stoffen die in je bloed zitten.
De nieren: 1: Nierslagader 2: Aorta 3: Onderste holle ader 5: Nier 6: Urineleiders 7: Blaas 8: Plasbuis 9: Bekken
4
Wanneer worden ze ziek? De nieren kunnen ziek worden door: Een erfelijke ziekte. Dat wil zeggen dat een kind geboren wordt met een nierziekte. Mensen die geboren zijn met gezonde nieren, kunnen zieke nieren krijgen door: Een ontsteking of infectie; koorts! Een probleem met de blaas waardoor de urine niet goed uitgeplast kan worden en daardoor weer terugstroomt naar de nieren. De nieren kunnen daar niet tegen en worden ziek. En soms kan de dokter niet vinden waarom de nieren niet meer werken. Als de nieren niet goed meer werken blijven de afvalstoffen achter in het bloed en kunnen er allerlei klachten ontstaan zoals: moeheid, je slecht kunnen concentreren waardoor het op school minder goed gaat. Je kunt jeuk krijgen, of bloedarmoede waardoor je bleek gaat zien. Je kunt misselijk worden of geen trek meer hebben in eten. Je kunt een hoge bloeddruk krijgen waardoor soms hoofdpijn ontstaat. Je kunt botproblemen krijgen en je groeit niet goed meer. Zieke nieren kunnen soms minder urine gaan maken waardoor er vocht achterblijft in het lichaam en je dikker wordt. Ook komt het voor dat de nieren juist heel veel urine gaan maken waardoor je veel moet drinken.
5
Als je nieren ziek zijn: Als je nieren ziek zijn kun je 1 – medicijnen nemen 2-- dialyse (twee manieren)
A - De kunstnier (hemodialyse) De kunstnier is uitgevonden in Nederland , en uit gevonden door dokter Kolff. Via een slangentje word je bloed er uit gehaald en in een machine gebracht. In de machine zit een kunstnier die uit heel veel slangentjes bestaan. Er wort vloeistof bij gespoten op die manier word het gefilterd. het bloed word weer teruggespoten het duurt 4 tot 6 uur voor dat het bloed is gezuiverd. B Buikdialyse Je buikvlies is een dun vlies met veel héle kleine bloedvaatjes(adertjes). Dit vlies zit om je organen in je buik. Daarnaast zit een leeg plekje: de buikholte. En weer dááromheen zit je buikwand. Bij buikvliesdialyse wordt je buikvlies als filter gebruikt. Er loopt een slangetje van het dialyseapparaat, dwars door je buikwand heen, de buikholte in. Voor je de allereerste keer met de dialyse begint moet er eerst een klein gaatje in je buik gemaakt worden, om dat slangetje doorheen te leiden. Dit gebeurt operatief en daar merk je niks van, je ligt te slapen. Je bent onder narcose.
6
De gekleurde rondjes in de volgende tekeningen zijn:
Door het slangetje loopt speciaal water : de spoelvloeistof. Dit loopt de lege buikholte in. In dit water zitten suikerklontjes zo klein dat je ze niet eens kunt zien.
Deze suikerklontjes trekken als magneetjes het teveel aan vocht uit de bloedvaatjes van je buikvlies. Daarbij houdt je buikvlies alle gezonde stoffen en bloed tegen.
7
Het teveel vocht en afvalstoffen, die nu in de spoelvloeistof zitten, loopt de buikholte uit, via het slangetje naar een lege (afval)zak. Om het bloed goed te filteren moet er dus steeds eerst vers water in en dan ‘oud’ water uit je buik gepompt worden. Dat verse water wordt eerst een beetje warm gemaakt, anders is het te koud in je buik.
Het slangetje in je buik Nadat de dokter door een kleine operatie het slangetje in je buik heeft gelegd, heb je een poosje een pleister op je buik. Onder deze pleister zit het slangetje dat de dokter goed aan je buik heeft vastgemaakt. Het kan er dus niet zomaar uitvallen!
8
Aan dit slangetje zit een klemmetje en een dopje, Die gaan pas weer los als je aan het apparaat gaat om te dialyseren. Dit slangetje blijft dus in je buik zitten en wordt elke avond opnieuw gebruikt. Daarom is het slangetje heel belangrijk en moet je hier heel voorzichtig mee zijn. Het gaatje in je buik wordt huidpoort genoemd omdat het een klein ‘poortje’ is. Dit poortje is vlak na de operatie een klein wondje. Dit moet goed genezen, en daarom moet het goed verzorgd worden Buikdialyse thuis Het apparaat voor buikvliesdialyse is niet erg groot of ingewikkeld. De dialyse kan thuis gebeuren. Je kunt het apparaat ook meenemen als je op vakantie gaat of een nachtje gaat logeren. Buikvliesdialyse moet elke dag en gebeurt meestal ’s nachts. Voor je gaat slapen wordt het apparaat klaar gezet met alle vloeistofzakken en wordt het slangetje van je buik vastgemaakt aan het slangetje van het apparaat. Daarna wordt het apparaat aangezet en die pompt dan het water steeds in en uit je buik. ‘s Morgens worden de slangetjes er weer afgehaald.
9
Niertransplantatie Als nierdialyse niet meer genoeg werkt, kun je een niertransplantatie krijgen. Daar moet je lang op wachten, want je kan niet zomaar aan nieren komen. Je kan op 2 manieren aan een nieuwe nier komen: - van een overleden donor - van een levende donor Die gezonde nier moet zoveel mogelijk op de jouwe lijken, toen je nier nog niet ziek was (soms is het lang zoeken naar een goede donor-nier!). Past die nieuwe nier goed bij je lichaam dan heb je meestal geen dialyse en dieet meer nodig! Medicijnen moet je wél blijven gebruiken. Die zorgen ervoor dat je lichaam de nier niet afstoot.
Een bijzondere niertransplantatie Mijn opa krijgt een nier van mijn oma, maar eigenlijk past dat niet want hun bloedgroep is niet hetzelfde. Sinds 2009 heeft het AMC ziekenhuis een speciaal iets bedacht zodat het wel kan. Nu krijgt mijn opa 4 weken lang heel veel medicijnen zodat zijn bloed meer op dat van oma gaat lijken. Het bloed van mijn opa wordt een boel keer gefilterd(dan wordt het schoon gemaakt). En dan kunnen ze gaan opereren. Bij oma wordt een nier weggehaald zodat die er bij mijn opa in kan. En opa moet dan altijd medicijnen slikken. Mijn opa is de tweede patient in dit ziekenhuis die dit ondergaat. Op 13 mei 2009 begint mijn opa met de medicijnen die hij moet krijgen.
10
Bronnenlijst Via google Informatieboekje van de bieb: N178 / Een kunstnier J 605.15 Via de site van het AMC Via: http://www.kidneeds.nl
11
