NEN 2767 Conditiemeting en Risicosturing Johan Smit
Doel Inzicht in: Methodiek van conditiemeting en risicobeoordeling van gebreken voor gebouwen. Toepassing van NEN 2767 deel 1 en 2 in prestatiecontracten.
Dia 2 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Agenda • Inleiding NEN 2767 • Toelichting Methodiek Conditiemeting NEN 2767 • Risicobepaling onderhoudsgebreken • Prestatieniveaus toegepast in prestatiecontracten • Ten slotte
Dia 3 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Inleiding NEN 2767
Wat is Conditiemeting? Definitie NEN 2767 • Objectieve methodiek voor de bepaling (gebaseerd op een gebrekenopname) van de conditie van een bouw- of installatiedeel
Conditie is de technische toestand of staat waarin een bouw- of installatiedeel verkeert
Dia 5 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Visie op onderhoud • Onderhoud is primair gericht op Instandhouding en Waarborgen Prestaties
• Het Meerjarenonderhoudsplan o.b.v. NEN 2767 is als hulpmiddel gericht op beheersen onderhoudskosten, -kwaliteit en -risico’s in de tijd • Conditiemeting NEN 2767 moet de effectiviteit van het onderhoudsproces optimaliseren en bijdragen aan beheersing van prestaties op korte en lange termijn
Dia 6 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Conditie van bouw- en installatiedelen en gebouwen Wanneer heeft een gebouw een uitstekende of een slechte conditie?
Dia 7 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Onderhoud van gebouwen Prestatieverloop
De aanwezige gebreken bepalen de conditie waarin een gebouw verkeert.
Dia 8 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Opbouw NEN 2767 - Conditiemeting • NEN 2767-deel 1: Methodiek Algemeen – Deel 4.1: Methodiek specifiek voor Infrastructuur (aanvulling op deel 1)
• NEN 2767-deel 2: Gebrekenlijst van bouw- en installatiedelen gebouwen – Deel 4.2: Gebrekendatabase/demarcatie Infrastructuur Aanvullende relevante publicaties voor meerjarenplannen: • NTA 8026 • NTA 8027
Vastgoedsturing en conditiemeting Kwaliteitscriteria voor kwaliteitsverstrekking voor conditiemetingen en opstellen van onderhoudsbehoefte en meerjarenbegrotingen (concept)
Dia 9 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Doelstellingen gebouwbeheerder met Conditiemeting (1) • In beeld brengen van de huidige conditie van de gebouwenvoorraad • Meten en controleren van onderhoudscondities • Kwantificeren van “achterstallig of uitgesteld onderhoud” • Opstellen van meerjarenonderhoudsplanningen – korte en lange termijn • Afstemming gewenste technische staat (prestaties) en huidige technische staat (instandhouding) • Middel om over OH-beleid en gewenste prestatie te kunnen communiceren
Dia 10 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Doelstellingen gebouwbeheerder met Conditiemeting (2) • Verdelen van onderhoudsbudgetten in relatie tot de risicoafweging - wat kunnen we betalen/wat heeft prioriteit • Toetsing bijdrage onderhoudsactiviteiten aan doelstellingen • Optimaliseren onderhoudsprognose, -kosten, kwaliteit en rendement – efficiënt en effectief • Kader voor afspraken (huurcontract) over onderhoudsverplichtingen huurder/verhuurder (kruisjeslijst)
• Basis voor prestatieafspraken t.b.v. contractvorming
Dia 11 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Conditieverloop zie deel 1 blz. 9 • Conditie 1
Uitstekend
• Conditie 2
Goed
• Conditie 3
Redelijk
• Conditie 4
Matig
• Conditie 5
Slecht
• Conditie 6
Zeer slecht
Dia 12 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
De norm Technische staat
Corrigeren kwaliteitstekorten
Corrigeren kwaliteitsverliezen
Narooikosten
Temporiseren kwaliteitsverliezen
Bouwfase
Gebruiksfase
Oplevering
Dia 13 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Calamiteiten
Tijd
Inspecteur & Adviseur staan centraal in de Methodiek Informatie = input voor prestatieafspraken en beleid 1
2
3
4
5
6
1 1 1 2 111 2 2 3 222 3 3 333
Dia 14 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Toelichting methodiek Conditiemeting NEN 2767
Kader Conditiemeting en risico beoordeling
Dia 16 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
TOTAAL Overzicht
STAP 1
Inventarisatie Hoofdcode
Voor input zie NEN 2767 deel 2
STAP 2
Inventarisatie Bouwdeelcode
Voor input zie NEN 2767 deel 2
STAP 3
Inventarisatie Beschrijving element en afwerking/type
Eigen uitwerking op basis van waargenomen feiten
Inspectie Gebreken & Vaststellen Ernst
NEN 2767 deel 2, gebrekenlijsten
STAP 4
Ernstig STAP 5
Vaststellen Intensiteit
Vaststellen Omvang
Bepaal Conditie 1
STAP 8
STAP 9
STAP 10
STAP 11
STAP 12
2=Midden
CONDITIEMETING Let op in geval van Meerdere gebreken & Verval
3=Hoog
NEN 2767 deel 1 blz. 12, tabel 2 1=<2%
STAP 7
Gering
NEN 2767 deel 1 blz. 12, tabel 3 1=Laag
STAP 6
Serieus
INVENTARISATIE
2=2-10% 3=1=-30% 4=30-70%
5=>70%
NEN 2767 deel 1 blz. 13, tabel 4 (of zie het kaartje van NEN) 2 3 4 5
6
Bepaal Risico in geval van het niet herstellen van het gebrek
NEN 2767 Bijlage D (nader vast te stellen welke aspecten) blz. 21
Bepaal Activiteit
Eigen kennis op basis van inzicht, ervaring en specifiek kennis/expertise
Bepaal Startjaar
Zet uit met verouderingskromme in NEN 2767 deel 1 blz. 14
Bepaal Herstelkosten
Gebruik kengetallen of bereken arbeid/materiaal kosten
Bepaal Conditie na uitvoeren onderhoud
NEN 2767 deel 1 blz. 13 (rekening houden met eventueel rest gebreken)
Dia 17 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
RISICO BEPALING
Meerjarenonderhoudsbehoefteraming
CONDITIEMETING
Gebrek (zie deel 1 blz. 16 Bijlage A) • Ernst • Intensiteit • Omvang
Dia 18 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
ERNST van gebreken zie deel 1 blz. 16 Bijlage A en Uitwerking Deel 2
• Mate van invloed van het gebrek op het functioneren • Ernstige: – Directe inbreuk op functioneren: houtrot, corrosie • Serieuze: – Degradatie: erosie, verwering • Geringe:
– Esthetisch: vervuiling en dergelijke
Dia 19 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
ERNST van gebreken
Dia 20 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
INTENSITEIT van gebreken zie deel 1 blz. 12 Tabel 3 •
Beginstadium:
– Nauwelijks waarneembaar, beginnend •
Gevorderd stadium:
– Duidelijk waarneembaar •
Eindstadium – Zeer duidelijk waarneembaar, kan niet verergeren
Dia 21 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
OMVANG van gebreken zie deel 1 blz. 12 Tabel 2 • Percentage van de totale hoeveelheid • Uitgedrukt in omvangklassen: – Incidenteel – Plaatselijk
< 2% 2 - 10%
– Regelmatig
10 - 30%
– Aanzienlijk
30 - 70%
– Algemeen
70%
Bij installatie vaak op basis van % van de totale vervangingswaarde! Dia 22 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Gebrek -> Conditiemetingmatrix zie deel 1 blz. 13 Tabel 4 Ernstige gebreken Omvang 1: Incidenteel 2: Plaatselijk 3: Regelmatig 4: Aanzienlijk 5: Algemeen Intensiteit (<2%) (2-10%) (10-30%) (30%-70%) (>=70%) 1: Begin1 1 2 3 4 Stadium 2: Gevorderd 1 2 3 4 5 Stadium 3: Eind2 3 4 5 6 Stadium
Serieuze gebreken Omvang 1: Incidenteel 2: Plaatselijk 3: Regelmatig 4: Aanzienlijk 5: Algemeen Intensiteit (<2%) (2-10%) (10-30%) (30%-70%) (>=70%) 1: Begin1 1 1 2 3 Stadium 2: Gevorderd 1 1 2 3 4 Stadium 3: Eind1 2 3 4 5 stadium
2
Geringe gebreken Omvang 1: Incidenteel 2: Plaatselijk 3: Regelmatig 4: Aanzienlijk 5: Algemeen Intensiteit (<2%) (2-10%) (10-30%) (30%-70%) (>=70%) 1: Begin1 1 1 1 2 Stadium 2: Gevorderd 1 1 1 2 3 Stadium 3: Eind1 1 2 3 4 stadium Dia 23 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Voorbeeld (1) • Gebrek
• Gat ->lekkage
• Ernst
• Ernstig
• Intensiteit
• Eindstadium
• Omvang
• 2-10%
• Conditie
• 3: redelijk
Dia 24 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Voorbeeld (2) • Gebrek
• Verzanding
• Ernst
• Serieus
• Intensiteit
• Gevorderd stadium
• Omvang
• 10-30%
• Conditie
• 2: goed
Dia 25 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Gebrek verspreid over oppervlak
10-30% van totaal
Dia 26 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Gebrek geconcentreerd
10-30% van totaal
Dia 27 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Conditie en restlevensduur • Alleen bij verouderingsgebreken!!!!!! • Voorbeeld: levensduur dakbedekking/koelmachine: 20 jaar – bij conditie = 2 vervangen na 10 jaar – bij conditie = 3 vervangen na 5 jaar
Dia 28 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Restlevensduur Voorbeeld: HWA van PVC en 20 jaar oud heeft nu conditie = 3. Theoretische levensduur is 20 jaar. Wanneer kosten opnemen voor vervanging?
Na 5 jaar vervanging opnemen > Alleen toepassen bij verouderingsgebreken
Dia 29 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Restlevensduur (vervolg) PVC HWA: 20 jaar Conditie = 3 Wanneer vervangen?
Manifeste gebrek: Direct een activiteit opnemen!
Dia 30 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Werkwijze meerdere gebreken aan een bouw- of installatiedeel
Dia 31 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Casus Dak
Dia 32 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak Drie mogelijke situaties! SITUATIE 1 - Afzonderlijke gebreken op exact hetzelfde ‘deel’ • De conditiescore wordt bepaald door het gebrek dat tot de slechtste conditie leidt
Dia 33 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (1) SITUATIE 1 - Afzonderlijke gebreken op exact hetzelfde ‘deel’ • De conditiescore wordt bepaald door het gebrek dat tot de slechtste conditie leidt Waarneming ter plaatse op Dak: • Afschot
= Serieus
• Craquelé
= Serieus
• Blazen
= Serieus
• Vervuiling
= Gering
Afschot, Craquelé en Blazen zijn Ernstiger dus die zijn uitgangspunt voor het bepalen van de Conditie. Dia 34 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (2) SITUATIE 2 - Gebreken met dezelfde ernst en intensiteit en op verschillend ‘gedeelte’ Op hetzelfde oppervlak - vlakke dakvlak
• Afschot /Blazen (Craquelé) = Serieus & Eindstadium (Begin) Op ander verschillend te onderscheiden deel - goot • Blazen en Plooien = Serieus & Eindstadium Omvang van afzonderlijke gebreken optellen tot totale omvang waarmee de Conditie wordt bepaald. Dia 35 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (3) SITUATIE 3 - Gebreken met verschillende ernst en intensiteit op verschillend ‘gedeelte’ => Splitsen We hebben al …
• Afschot/Blazen zijn Serieuze Gebreken in Eindstadium op een groot deel van het vlakke dakoppervlak op diverse plaatsen in de goot .. daar komt bij:
• Lekkage, en dat is een Ernstig Gebrek in Eindstadium op één plaats in de goot En! • Geen gebreken aan overige deel van het vlakke dakoppervlak en delen van de goot!
Dia 36 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (4) Conditiebepaling diverse afzonderlijke gedeeltes van het dakvlak Uitgangspunt kiezen: •
vanuit Concrete hoeveelheid (m2)
of
•
vanuit Vervangingswaarde (€)
naar Percentage in % t.o.v. gehele bouwdeel dakbedekking • Deel vlakke dakvlak + deel goot is • Lekkage plek in goot is • Overig deel dakbedekking is Totaal is dat
Dia 37 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
85% van het hele dakvlak 1% van het hele dakvlak 14% van het hele dakvlak 100%
Uitvoering casus Dak (5) Conditiebepaling diverse afzonderlijke gedeeltes van het dakvlak De omvang voor het bepalen van de conditie van elk afzonderlijk deel van het dakvlak is dan 100% •
Deel vlakke dakvlak + deel goot - Serieus & Eindstadium : Conditie is 5 (o.b.v. 100%)
•
Lekkage plek in goot - Ernstig & Eindstadium
: Conditie is 6 (o.b.v. 100%)
•
Overig deel dakbedekking - Geen gebreken
: Conditie is 1 (o.b.v. 100%)
Dia 38 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (6) Conditiebepaling van het bouwdeel vanuit het samenstel van de delen Elk deel met een bepaalde conditie vermenigvuldigen we met de correctiefactor in Tabel B1
Tabel B.1 (85% x 1,7 = 144,5) + (1% x 2 = 2) + (14% x 1 = 14) = 160,5% : 100% = 1,605
Dia 39 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Uitvoering casus Dak (7) Conditiebepaling van het bouwdeel vanuit het samenstel van de delen Met de uitkomst uit Tabel B.1 wordt de totale conditie herleid van het bouwdeel vanuit het samenstel van delen.
Tabel B.2 De uitkomst 1,605 zit tussen 1,4 en <= 1,78 = Conditie 5
Dia 40 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Hoe werkt Conditie aggregatie?
Zie einde film op You Tube
Dia 41 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Risico bepaling onderhoudsgebreken
Conditie- en risico gestuurd onderhoud… Kwaliteit
Onderhoudskosten in relatie tot herstel prioriteit Risico
Dia 43 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
… = input voor prioriteren!! 100% Kwaliteit
0% risico Dia 44 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Aspecten (risico’s) (1) • Aspecten of risico parameters • In te vullen o.b.v. wensen opdrachtgever • In te vullen door inspecteur op basis van feitelijke situatie en los van beleid • Directe relatie tussen risico van niet herstellen aangetroffen gebreken en gewenste minimale prestatie
Dia 45 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Aspecten (risico’s) (2) (zie deel 1 Bijlage D) •
Belevingswaarde – Esthetica, het aanzien
•
Gebruik – Gebruik en functionaliteit
•
Binnenmilieu
– Binnenluchtkwaliteit, vocht, rookgassen of Wet- en regelgeving met betrekking tot technische staat •
Veiligheid – Constructieve veiligheid, gevaar op letsel
Verder: Vervolgschade, Toename Storingsonderhoud, …, Milieu/Duurzaamheid, …etc. Dia 46 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Invulling risicoaspecten door inspecteur • Mogelijke invullingen – Het gebrek heeft geen/gering effect op het betreffende criterium (1) – Het gebrek heeft een matig effect op het betreffende criterium (2) – Het gebrek heeft een sterk/ernstig effect op het betreffende criterium (3)
Gebrek
Geen/Gering effect
Risico Aspect
Matig effect
Sterk effect
Beleving Gebruik Binnenmilieu
1 1 1
2 2 2
3 3 3
Veiligheid Klachtenonderhoud Vervolgschade
1 1 1
2 2 2
3 3 3
Dia 47 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Toepassing in prestatiecontracten
Prestatienormering Bijvoorbeeld • Conditie- en risicoscores o.b.v. NEN 2767
• Functionele eisen -> Kritische Prestatie Indicatoren (KPI); Kwaliteitseisen die buiten de conditiemeting vallen • Storingsgedrag, responstijden en maximaal aantal storingen
• Uitvoeringseisen en –kwaliteit • Aanvullende eisen zoals; aanleveren rapportages, keuringen, tijdstippen van onderhoud en maximale duur van onderhoud
Dia 49 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Prestatieafspraken o.b.v. NEN 2767 Essentieel voor succes: • Transparante en ‘objectieve’ methodiek conditiemeting NEN 2767 • Aanwezigheid van een goed startniveau • Ondergrens aan prestaties: conditie, functionaliteitseisen en acceptabele risico’s = • = waarde prestatie op einddatum contact • Vastleggen duidelijke toetsmomenten en verdere samenwerkingsafspraken
Dia 50 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Prestatie-eisen Functionele prestatie-eisen •
Kwalitatieve eisen die aan de functie(s) van een bouw- of installatiedeel worden gesteld
•
Beschikbaarheid
Technische prestatie-eisen o.b.v. NEN 2767 •
Minimale technische staat = conditie
•
Maximaal aanvaardbare risico’s
Dia 51 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Conditieniveau 3 – wat zegt dat nu? E r n s t ig e g e b r e k e n O m vang
1 : In c id e n te e l 2 : P la a ts e lijk
3 : R e g e lm a tig 4 : A a n z ie n lijk 5 : A lg e m e e n
In te n s ite it
(< 2 % )
(1 0 -3 0 % )
1 : B e g in -
(2 -1 0 % )
(3 0 % -7 0 % )
(> = 7 0 % )
1
1
2
3
4
1
2
3
4
5
2
3
4
5
6
S ta d iu m 2 : G e vo rd e rd S ta d iu m 3 : E in d S ta d iu m
S e r ie u z e g e b r e k e n O m vang
1 : In c id e n te e l 2 : P la a ts e lijk
3 : R e g e lm a tig 4 : A a n z ie n lijk 5 : A lg e m e e n
In te n s ite it
(< 2 % )
(1 0 -3 0 % )
1 : B e g in -
(2 -1 0 % )
(3 0 % -7 0 % )
(> = 7 0 % )
1
1
1
2
3
1
1
2
3
4
1
2
3
4
5
S ta d iu m 2 : G e vo rd e rd S ta d iu m 3 : E in d s ta d iu m
G e r in g e g e b r e k e n O m vang
1 : In c id e n te e l 2 : P la a ts e lijk
3 : R e g e lm a tig 4 : A a n z ie n lijk 5 : A lg e m e e n
In te n s ite it
(< 2 % )
(1 0 -3 0 % )
1 : B e g in -
(2 -1 0 % )
(3 0 % -7 0 % )
(> = 7 0 % )
1
1
1
1
2
1
1
1
2
3
1
1
2
3
4
S ta d iu m 2 : G e vo rd e rd S ta d iu m 3 : E in d s ta d iu m
Dia 52 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Aanvaardbaarheid aanwezige gebreken Hoe omgaan met: • Eis aan maximaal toegestane type gebreken en in welke hoeveelheid ze mogen voorkomen en waar wel en/of waar niet… • Niet toepassen van gebrek Verval bij bepaalde installaties (bijlage F deel 1) -> Conditie blijft hierdoor staat van onderhoud • Categoriseer alle gebreken op risico’s -> relatie tot managen van verwachtingen van de klant/gebouwgebruiker = communicatiemodel
Dia 53 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Voorbeeld bouwtechnisch basis prestatieniveau Risico Aspect
Invulling Geen effect
Matig effect
Sterk effect
Beleving
Geringe afbreuk acceptabel
1
2
3
Gebruik
Geringe afbreuk acceptabel
1
2
3
Binnenmilieu
Afbreuk niet acceptabel.
1
2
3
Veiligheid
Afbreuk niet acceptabel.
1
2
3
Klachtenonderhoud
Geringe afbreuk acceptabel
1
2
3
Vervolgschade
Geringe afbreuk acceptabel
1
2
3
Conditie
Invulling
Score
Conditie
Minimum conditie 3
3
Correctie cyclus
Basiswaarde aanhouden
Dia 54 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Ten slotte ….
Kennis en competenties inspecteur Beschikken over: • Beheersen methodiek NEN 2767 (conditie en risicobeoordeling) en kunnen toepassen in de praktijk • Materialenkennis, herkennen van gebreken en oorzaken van gebreken en bouwfouten e.d. • Inzicht in veroudering en brede kennis van levensduren (oh. cycli) • Kennis van opbouwen meerjarenonderhoudsplannen en software • Inzicht kosten van onderhoudsactiviteiten • Kunnen rapporteren • Adviesvaardigheden
Dia 56 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Opleidingen in Nederland NEN • NEN 2767 Basiskennis en Verdieping • NEN 2767 E-Learning in ontwikkeling • NEN 2767 Bedrijfstrainingen op Management en Uitvoerend niveau indien gewenst ook praktijktrainingen (maatwerk) Hogescholen/NVDO • Integraal Inspecteur Vastgoed
Stichting COMOG Examens Vastgoed (zie www.scev.nl) Onafhankelijk examens voor • Methodiek en …?
• Integraal Inspecteur (IIV) • Adviseur (IAV) Vastgoed en • Comog Onderhoudskundige Vastgoed (COV) Dia 57 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis
Imagine the result
Johan Smit, Senior Consultants
[email protected] +31 655892370 Dia 58 Conditiemeting van gebouwen volgens NEN 2767: basis