Nederland Wethoudersland Opleidingen, masterclasses, actualiteiten en meer... Het verenigingsblad voor Wethouders!
eel: Ledenvoord gen in gratis opleid
Voorjaarseditie 2016
Colofon
Voorwoord
Redactie:
Jeroen van Gool, Lies van Aelst en Nadia Zarrouk, Wethoudersvereniging
Vormgeving:
Colorworks, Den Haag
Voorjaar 2016
Uitgave van:
De Wethoudersvereniging
Voor u ligt de voorjaarseditie van Nederland Wethoudersland van 2016. Het is inmiddels bijna 2 jaar geleden dat de gemeenteraadsverkiezingen plaatsvonden. U bent dus als wethouder bijna halverwege deze raadsperiode. De fase van verwondering bij de nieuwe wethouders ligt nu wel achter ze, successen zijn inmiddels gerealiseerd of onderweg, de tijd om te oogsten wordt allengs korter en voor u het weet gaat de programcommissie en de selectiecommissie van uw partij alweer aan de slag met het oog op de volgende gemeenteraadsverkiezingen. Een deel van de Raad zal zeggen: het glas is halfvol, het College is goed op weg, andere raadsleden zullen benadrukken dat er nog veel beloofde zaken moeten worden gerealiseerd. Zo zijn de rollen verdeeld halverwege deze rit.
www.wethoudersvereniging.nl
[email protected]
070 - 373 8123
Tegen deze achtergrond kijk ik ook naar de inhoud van deze editie. Interessante masterclasses rond ‘Omgaan met de media’, rond het loco-burgemeesterschap (‘Loco voor de Leeuwen’) en andere relevante modules staan op de rol in de komende maanden. Ook starten weer een aantal nieuwe intervisiegroepen, aangemoedigd door de positieve ervaringen van deelnemers aan eerdere groepen. Deze keer maakt u kennis met de laatste 3 bestuursleden, die hun achtergrond beschrijven en hun motivatie toelichten om zich in te zetten voor het wethoudersvak. Maar ook ligt Jan Nathan Rozendaal, wethouder in Papendrecht, zijn ervaringen in deze eervolle functie toe, onder het motto ‘Trots op het vak’. Een bijzondere bijdrage komt deze keer van gedeputeerde Rogier van de Sande. Hij is de eerste die gebruik maakt van de mogelijkheid om ook als gedeputeerde (of als waterschapsbestuurder) lid te worden van onze vereniging. Zijn motivatie is niet alleen gelegen in zijn wethouderschap in Leiden dat hij eerder bekleedde, maar vooral in het één front vormen tegen agressie en geweld dat politici steeds vaker ten deel valt. Een boodschap waar ik mij graag bij aansluit. De democratie staat onder druk en dat vergt veel van alle politici. Ik wens u veel leesplezier en u weet: De Wethoudersvereniging, Uw partner in wethouderschap!
Arne Weverling, Voorzitter bestuur Wethoudersvereniging
2 Colofon
Voorwoord 3
Inhoudsopgave
Agenda
Colofon . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 Voorwoord . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3 Inhoudsopgave . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Agenda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
Actueel Nieuwe huisstijl Wethoudersvereniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Trots op je vak - Jan Nathan Rozendaal . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 De eerste gedeputeerde in de vereniging - Rogier van der Sande . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Samenspel: Lokale Democratie in Beweging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 Een geschiedenis van het wethouderschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 De Nationale Wethouders Enquête . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 Wijzigingen 2016 rechtspositie wethouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 Het jaar van de ambassadeur voor de regio! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Opleidingen Coaching door (voormalig) wethouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Coaching Basics voor (voormalig) wethouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Women on Boards leergang publieke sector . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10 Cursus ‘Integriteit in de praktijk’ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 Post-HBO voor wethouders: Politiek bestuurlijk management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Wethoudersprogramma: keuzemenu 2016 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 Intervisietrajecten voor wethouders . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
Bijeenkomsten Halverwege: Reisverhalen in 3D perspectief . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 De waarde van seizoensarbeid! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
Masterclasses Loco voor de leeuwen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Omgaan met de media: “Mag ik u iets vragen?” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 Tijdmalen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 Dilemma’s voor de toekomst van SW-bedrijven . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Ondernemen met idealen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Publicaties Boekrecensie: De Belofte - Pieter Hilhorst . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 Boekrecensie: De transformative van de wethouder - Henk Gossink . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Ledenprijs Niet ledenprijs
Februari 24
Hoe om te gaan met het vluchtelingenvraagstuk De Wolden, 16-20u
Gratis
€300
Hoe om te gaan met het vluchtelingenvraagstuk Locatie Tilburg 16-20u Tijdmaal: Botsende bestuurslagen! Samenspel tussen verschillende belangen Masterclass: Ondernemen met idealen Intervisietraject voor wethouders Meppel Tijdmaal: Dat doen wij toch gewoon!? Nieuwe vormen van lokale democratie Intervisietraject voor wethouders Echt-Susteren Masterclass: Transitie SW bedrijven Masterclass: Loco voor de leeuwen
Gratis
€300
Gratis
€150
Gratis €250 Gratis
€300 €1.250 Gratis
€ 250 Gratis Gratis
€ 1.250 €300 €300
Tijdmaal: Dat doen wij toch gewoon!? Nieuwe vormen van lokale democratie. Masterclass: Omgaan met de media: “Mag ik u iets vragen?” Tijdmaal: Kan de overheid maatwerk bieden? Flexibiliteit in de praktijk
Gratis
€150
Gratis
€300
Gratis
€150
Tijdmaal: Kan de overheid maatwerk bieden? Flexibiliteit in de praktijk. De waarde van seizoensarbeid! Halverwege: Reisverhalen in 3D perspectief
Gratis
€150
Gratis Gratis
Gratis Gratis
nnb nnb
nnb nnb
Maart 3 7 9 11 23 24 24 30 April 4 13 20 Mei 9 11 13
De vereniging Kennismaken het bestuur van de Wethoudersvereniging - Rinette Reynvaan-Jansen . . . . . . . . 6 Kennismaken het bestuur van de Wethoudersvereniging -Hans Keuken . . . . . . . . . . . . . . . . 23 De Wethoudersvereniging en het lidmaatschap . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Inzet en ondersteuning van de Wethoudersvereniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Belangenbehartiging en dienstverlening . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 Het bestuur en het bureau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34 Lidmaatschap voor de Wethoudersvereniging . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
4 Inhoudsopgave
November 22 23
Wethoudersconferentie Wethoudersconferentie
Agenda 5
De vereniging
Actueel
Kennismaken het bestuur van de Wethoudersvereniging
Nieuwe huisstijl Wethoudersvereniging
Rinette Reynvaan-Jansen
De nieuwe visuele identiteit en website die door bureau Ontwerpwerk uit Den Haag vervaardigd is, draagt het doel van de Wethoudersvereniging uit: professionalisering van het wethoudersvak. Het wethoudersvak is onderdeel van de lokale driehoek van het lokaal bestuur.
Wethouder Dordrecht en bestuurslid Wethoudersvereniging In maart 2010 belde Piet Sleeking, lijsttrekker en politiek leider van Beter Voor Dordt, om te praten over de functie van wethouder. Beter Voor Dordt boekte een eclatante verkiezingsoverwinning en mocht drie van de vijf wethouders leveren. Voor ik het wist zat ik aan de onderhandelingstafel namens deze lokale partij. Zonder ook maar enige raadservaring begon ik enthousiast aan deze nieuwe baan. Door mijn kennismaking met fractie, collegeleden en ambtelijke organisatie kreeg ik meer inzicht in wat er van mij werd verlangd. Ik ben zeer blij met mijn rol als wethouder en met mijn portefeuille. Ik krijg daar veel energie van. Vooral omdat mijn portefeuille is gericht op inwoners en je echt iets kunt betekenen voor mensen en verenigingen. Dordrecht had gelukkig de goede traditie nieuwe wethouders naar de wethouderscursus van Publiek Domein (inmiddels een goede samenwerkingspartner van de Wethoudersvereniging) te sturen. In een groep van negen startende wethouders deelden we, onder deskundige leiding, onze eerste ervaringen. Daar heb ik veel van geleerd en veel vertrouwen van gekregen! Een aantal van deze wethouders is net als ik een tweede collegeperiode ingegaan en nog steeds komen we bij elkaar. Naast continueren van de cursus in onze gemeenten zoeken we elkaar op tijdens landelijke activiteiten. We delen naast informatie ook lief en leed; een ware vriendschap is ontstaan!
Een wethouder is verbonden aan een raadsfractie, een politieke partij, deel uitmakend van een College van Burgemeester & Wethouders en in samenwerking met de ambtelijke organisatie. Het nieuwe logo verwijst naar deze driehoek en bestaat uit een geabstraheerde W en V met een gecentreerd woordbeeld in een helder en open lettertype. De visuele identiteit maakt gebruik van een frisse en transparante beeldtaal en is door de heldere typografie en het persoonlijke en moderne beeldmateriaal bij uitstek geschikt om online toe te passen. Het vaste lettertype, de Akkurat en een professioneel kleurpalet van donkerblauw, helder oranje en een set secundaire kleuren zorgt voor herkenning. De verschillende communicatiemiddelen worden met elkaar verbonden door het illustratieve huisstijlelement: een ‘W’ in lijnvorm die zich aanpast aan verschillende formaten zoals het wethoudersvak aansluit bij de dynamiek van de actualiteit en de veranderingen in de samenleving. De website richt zich op drie pijlers: vereniging, belangenbehartiging en professionalisering. Een belangrijke focus is kennisdeling en het verbinden van wethouders. De homepage geeft een helder overzicht van aan het wethoudersvak gerelateerde actualiteit via nieuwsitems, agenda en berichtgeving van social media. Uiteraard is de nieuwe site responsive en geoptimaliseerd voor gebruik via desktop, laptop, tablet en smartphone. Een deel van de content is niet publiek toegankelijk maar staat exclusief ter beschikking aan de leden.
Ronald Borremans Partner / creatief directeur bij Ontwerpwerk
De Wethoudersvereniging biedt naast een cursus voor startende wethouders ook bijeenkomsten met inhoudelijke thema’s, intervisie voor ervaren wethouders, coaching door collega’s voor beginnende wethouders en als hoogtepunt de jaarlijkse 24-uurs Wethoudersconferentie. Het is zeer zeker de moeite waard om hieraan deel te nemen. Met meer inhoudelijke bagage, maar ook met de nodige contacten kom je hier altijd rijker van terug om vervolgens vol energie aan de slag te gaan. De vereniging, met een groot aantal leden, heeft veel contacten met VNG, zusterverenigingen en ministerie, en zet zich naast kwaliteitsverbetering in voor de positie van wethouders. Eigenlijk moeten alle wethouders lid van onze Wethoudersvereniging zijn! Toen er in het voorjaar van 2013 een vacature kwam in het bestuur twijfelde ik geen moment te solliciteren. Ik vind het een eer lid te mogen zijn van dit bestuur. Het lijkt me een uitdaging na mijn wethouders-carrière anderen te coachen!
Rinette Reynvaan-Jansen Wethouder Wonen, Leefbaarheid en Veiligheid, Stadsbeheer en Dierenwelzijn, Sport en Recreatie, Dordrecht-West
6 De vereniging
Actueel 7
Publicatie
Opleidingen
Boekrecensie: De Belofte - Pieter Hilhorst
Coaching door (voormalig) wethouders
In november 2012 werd Pieter Hilhorst onverwacht de opvolger van Lodewijk Asscher als wethouder van Amsterdam. Als politicoloog en columnist van De Volkskrant had hij de politiek geanalyseerd, als Ombudsman van de VARA de politiek bekritiseerd en als presentator van Politieke Junkies politieke spelletjes blootgelegd. En toen werd hij zelf politicus. Een politicus met een missie.
Er zijn verschillende momenten in het wethoudersleven waarin je wat extra ondersteuning kunt gebruiken. Waarin je vertrouwelijk wilt praten met een deskundige die het klappen van de zweep kent.
Maar de man die de politiek wilde veranderen, werd door de politiek veranderd. In een razend tempo beleefde hij zijn opkomst en ondergang. In de lente nog genomineerd tot wethouder van het jaar, in de winter de man van 188 miljoen die de verkiezingen verloor. In dit openhartig boek laat hij zien waar het mis ging en wat daarvan te leren valt. Politiek moet niet de kunst zijn van het mogelijke, maar de kunst om mogelijk te maken wat onmogelijk lijkt. Hij maakt de hitte voelbaar van politieke strijd in een tijd van framen en spinnen en laat zien wat er moet veranderen om te zorgen dat politiek zijn belofte waar kan maken. De belofte dat we met elkaar kunnen bepalen in wat voor stad, wat voor land en wat voor wereld we willen leven. De belofte dat politiek geen zaak van enkelen, maar een zaak van velen is. Van het volk, voor het volk, door het volk.
Of het nu gaat over dilemma’s rondom je portefeuille, discussie met ambtenaren, raad, collegeleden of je eigen fractie. Wanneer je even niet weet hoe en wat je verder wilt. Omdat je als wethouder erg kwetsbaar en daardoor eenzaam bent. Je daarom niet ‘ even’ met iemand rond de tafel kunt voor advies. Raadpleeg dan één van onze vakkundig opgeleide coaches. Vertrouwelijk, snel, laagdrempelig en deskundig kan een coach je verder helpen. Bel de Wethoudersvereniging voor een coach bij jou in de buurt: 070 - 373 8123
Coaching Basics voor (voormalig) wethouders Je bent een ervaren wethouder en hebt leuke en lastige situaties meegemaakt. Dat samen met je eigen levenservaring zorgt ervoor dat je stevig in je schoenen staat. Je collega’s helpen wanneer zij voor dilemma’s staan, is een tweede natuur. Je herkent de kwetsbaarheid van een wethouder en je weet dat vertrouwelijkheid een absolute vereiste is voor je iets kunt delen. Ondersteuning en professionalisering van het wethoudersvak is jouw passie. Dan is de basisopleiding Coaching voor wethouders wellicht iets voor jou. Je maakt in vier lesdagen kennis met de basisprincipes van coaching. Je kunt ervaren of dit vak bij jou past. Samen met collega-wethouders leer je de juiste technieken toepassen om mensen verder te helpen. De opleiding wordt gegeven door de Alba academie, gerenommeerd instituut op het gebied van coaching en counselling. Zelf de opleiding volgen? Zie: www.wethoudersvereniging.nl
Fotograaf: Claudia Kamergorodski
8 Publicatie
Opleidingen 9
Opleidingen
Opleidingen
Women on Boards leergang publieke sector
Cursus ‘Integriteit in de praktijk’
We zijn verheugd te kunnen laten weten dat we in het najaar van 2016 voor de 2e maal van start gaan met de leergang Women on Boards speciaal ontwikkeld voor de public sector. Dit unieke programma richt zich op talentvolle vrouwen die een functie bekleden in de Raad van Bestuur of Raad van Commissarissen binnen de public sector.
Het werken aan integriteit is geen eenmalige activiteit, maar heeft voortdurend aandacht en onderhoud nodig. De organisatie dient voortdurend te sturen op haar integriteitsmanagement, waardoor de medewerkers zich bewust gaan worden van integriteitsrisico’s, deze risico’s kunnen hanteren en daarbij afwegingen kunnen maken in lijn met de normen en waarden van de organisatie. Om integriteit daadwerkelijk te organiseren, is het van belang om binnen het integriteitsmanagement van de organisatie de benodigde activiteiten op te nemen, bijvoorbeeld het volgen van trainingen op het gebied van integriteit, op grond waarvan de komende jaren het gewenste integriteitsniveau kan worden bereikt en vastgehouden.
Wat levert de leergang Women on Boards u op? Tijdens deze leergang wordt uw kennis verdiept over relevante onderwerpen zoals dynamiek in de bestuurskamer, governance- kennis en impact, veranderende realiteit in de publieke sector, personal branding en leiderschapsstijl in de bestuurskamer. Samen verdiept u zich in business cases, wisselt u kennis en ervaring uit in interactieve werkvormen en werkt u aan uw hard skills én soft skills Daarnaast biedt het programma volop ruimte om een netwerk op te bouwen met uw collegacursisten en sprekers. In een vertrouwelijke sfeer en op unieke locaties bouwt u aan een sterke onderlinge band. Een band die niet ophoudt na deze leergang en die u helpt succesvol te opereren als bestuurder of toezichthouder. Er is plaats voor een beperkt aantal deelneemsters en om verzekerd te zijn van deelname aan dit programma bieden we u de mogelijkheid om u nu al vrijblijvend aan te melden. We zullen u spoedig op de hoogte brengen van het volledige programma en dan kan u definitief besluiten tot deelname.
Uw investering De kosten van het totale programma bedragen € 7.995,- per persoon, exclusief BTW. De leergang bestaat uit 7 losse dagen en vindt plaats vanaf het najaar 2016 tot en met het voorjaar 2017. In deze kosten zijn onder andere inbegrepen: diners, lunch, borrels en het lesmateriaal. Voor meer informatie en/of vrijblijvende aanmelding kunt u contact opnemen met Alieke Bloem, opleidingsspecialist Deloitte Academy Executive learning:
[email protected] of kijk op www. deloitte.nl/executiveacademy
10 Opleidingen
Wat levert de training Integriteit in de praktijk u op Voor u als bestuurder, raadslid, toezichthouder van een (semi) publieke organisatie heeft u na afloop van de training de volgende inzichten opgedaan: • U bent zich meer bewust van integriteit- en frauderisico’s en bent in staat deze eerder te signaleren en te herkennen • U bent beter in staat (integriteit) dilemma’s te hanteren en op te lossen • U bent in staat integriteit- en frauderisico’s en (integriteit) dilemma’s op een adequate wijze bespreekbaar te maken.
Uw investering De kosten van de dilemmatraining van een dagdeel bedragen € 395,- per persoon excl. BTW, inclusief koffie en thee en lesmateriaal. Het is ook mogelijk de training voor u op maat te maken en inhouse te laten plaatsvinden. Voor meer informatie en/of vrijblijvende aanmelding kunt u contact opnemen met Bianca Hofstede, opleidingsspecialist Deloitte Academy publieke sector:
[email protected] of kijk op www. deloitte.nl/publiekesectorlearning
Opleidingen 11
Opleidingen Post-HBO voor wethouders: Politiek bestuurlijk management Tijdens de Wethoudersconferentie van 2015 is aangekondigd dat de Wethoudersvereniging in 2016 een post-hbo opleiding voor wethouders zal introduceren. Deze opleiding zal een aantal algemene modules bevatten als; Staats- en bestuursrecht, staatssteun, inkoop & aanbesteding, opdrachtgeverschap en accountantscontrole, integriteit en ethiek. Maar ook wordt ruim aandacht besteed aan inhoudelijke aan portefeuille gebonden modules en Persoonlijke en Relationele Effectiviteit als; Persoonlijk leiderschap en de kunst van de politiek bedrijven. Daarnaast zal aan de hand van masterclasses ingespeeld worden op de actualiteit. Deelname aan de opleiding leidt tot een volwaardig getuigschrift aan draagt in positieve zijn bij aan de uitoefening van uw vak en uw CV. Wij zijn momenteel in gesprek met een aantal partijen om de laatste hand te leggen aan het programma. Meer informatie over de inhoud, startdatum, duur, tijdsinvestering, kosten en locatie volgt zo spoedig mogelijk. U kunt uw belangstelling doorgeven aan Jeroen van Gool,
[email protected]
Masterclass Loco voor de leeuwen Sinds een aantal jaren organiseert de Wethoudersvereniging samen met het Nederlands Genootschap van Burgemeesters de masterclass ‘’Loco voor de Leeuwen”. Deze masterclass is er op gericht om locoburgemeesters voor te bereiden op hun rol, aan de hand van ervaringen van een andere locoburgemeester die over zijn of haar ervaring vertelt. Uit onderzoek blijkt dat 50% van alle crises begint bij afwezigheid van de burgemeester. Daarbij gaat het om meer traditionele crises in de sfeer van openbare orde en veiligheid. In het verleden hebben we bijv. stilgestaan bij de ervaringen rond een vliegramp, rond een familiedrama, rond een grote asbestsituatie met evacuatie. Steeds vaker hebben incidenten ook een lange nasleep waarbij het voor de hand ligt dat naarmate de situatie langer duurt locoburgemeesters hierin ook vaker de burgemeester zullen moeten ‘aflossen’ gezien de duur van het proces. Bovendien zien we dat ook binnen andere portefeuilles steeds meer risico bestaat op crises met een soortgelijke dynamiek als bij de meer traditionele crises, zeker na de recente decentralisaties. Het recente kraanincident bij de plaatsing van de Julianabrug, maar ook de acute situatie en het vervolg op de grote schietpartij in winkelcentrum de Ridderhof in 2011 maken gemeente Alphen aan den Rijn onverhoopt ervaringsdeskundige met het opereren in crisissituaties. Dit heeft de wethouders in de rol van loco-burgemeester ervaringen opgeleverd, die met andere wethouders kunnen worden gedeeld. Organisatie:
Wethoudersvereniging en het Nederlands Genootschap voor Burgemeesters
Locatie:
Alphen aan den Rijn
Datum:
30 maart 2016, van 16.00-20.00 uur
Kosten:
Leden van de Wethoudersvereniging nemen gratis deel.
Niet-leden dragen €300,- exclusief BTW bij in de kosten.
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
12 Opleidingen
Masterclass 13
Masterclass
Opleidingen
Omgaan met de media: “Mag ik u iets vragen?”
Wethoudersprogramma: keuzemenu 2016
Opeens een gigantische knal! Ramen knallen uiteen, stenen vliegen in het rond, mensen schreeuwen en lopen in paniek op straat die bezaaid is met glasscherven. En daar zien ze dat het appartementencomplex volledig is vernield, verwoest. En tot hun grote ontsteltenis zien ze dat hun eigen appartement grote schade heeft en zelfs voor een deel op instorten staat. Groot alarm voor politie, ambulance en brandweer.
Midden in de lopende bestuursperiode hebben wij het beproefde programma voor startende wethouders opgeknipt in vier zelfstandige modules. Iedere module wordt verzorgd door een deskundige docent uit ons netwerk en een ervaren bestuurder. Ook in deze nieuwe opzet staat de praktijk van de deelnemers centraal. Met een programmering op vrijdagmiddag (van 12:30 tot 19:00 uur) denken we dat de modules relatief makkelijk inpasbaar zijn in uw agenda. De modules kunnen naar eigen behoefte gecombineerd worden.
In no time is de pers aanwezig, gealarmeerd door sociale media en vraagt naar de autoriteiten, de verantwoordelijken. Alleen de politie staat hen te woord maar kan vragen over gemeentelijke beleidsmaatregelen niet beantwoorden. Er wordt gevraagd naar de wethouder. Die wordt opgepiept, net als de burgemeester en de woordvoerder van de burgemeester. Als zij na een dik half uur arriveren, staan de landelijke en regionale pers te dringen om hen te spreken. De verantwoordelijke wethouder wordt herkend door de regionale pers en men stormt op hem af met een spervuur aan vragen. “Wist u dat er in dat appartement iemand woonde die vaker aan de bel heeft getrokken bij de GGZ maar geen gehoor kreeg voor zijn noodkreten? Is hij de verantwoordelijke? Was het vuurwerk? Was het een gasexplosie?” De wethouder kijkt naar de journalist en ziet een camera. Deze registreert feilloos zijn reactie. Hij is nog beduusd door de impact van de instorting. Hij zegt uit alle eerlijkheid dat hij dat niet weet, maar hij had het moeten weten omdat een dienstdoende ambtenaar – zo blijkt uit de reacties op Twitter – hem daar met enige regelmaat van op de hoogte heeft gesteld. “Nee, ik wist hier niets van…”, antwoordt de wethouder en zijn eerste schaduwleugen omfloerst de ether. Wat had de wethouder moeten zeggen? Wat had de wethouder moeten doen? Wie had hij wel en wie had hij niet te woord moeten staan? Welke strategie had hij moeten toepassen? Is hij wel eerstverantwoordelijk om de pers te woord te staan? Dit zijn een paar vragen die je op metaniveau kunt opwerpen naar aanleiding van een mediagebeurtenis zoals hierboven omschreven. En de vervolgvragen: Had de wethouder zich hierop kunnen voorbereiden? Had hij kunnen weten hoe het qua media werkt? En op welke manier en welk moment had hij de pers te woord moeten staan? In een interactieve training, onder leiding van Job de Haan en Wiggele Wouda, gaan wij aan de hand van een door u aangedragen casus, inzicht geven in het medialandschap en proberen u (zelf) vertrouwen te geven in het omgaan met de media. Er worden geen trucs en foefjes toegepast of aangeleerd, wel technieken om u zoveel mogelijk u zelf te laten zijn in media situaties: professioneel, zelfbewust en met overtuiging. Deze zogeheten IVO-methode (Inzicht, Vertrouwen, Overtuiging) is zeer geschikt om u als professional te trainen in de dagelijkse omgang met de media en in crisissituaties. Organisatie:
Wethoudersvereniging i.s.m. Wiggele Wouda en Job de Haan
Locatie: Zaltbommel Datum:
13 april, 16.30 – 20.00 uur
Kosten:
Voor leden van de Wethoudersvereniging gratis.
Voor niet-leden bedraagt de deelnemersbijdrage €300,- exclusief BTW.
14 Masterclass
Wij bieden vier aparte modules aan:
Module 1:
Strategisch positie kiezen in complexe krachtenvelden
Hoe blijf ik effectief als het complex wordt? Deze module wordt verzorgd door Jan den Hollander Periode: april 2016
Module 2:
Samenwerking met de ambtelijke organisatie
Wat is er nodig voor een productieve Bestuurlijk Ambtelijke Samenwerking? Deze module wordt verzorgd door Jan de Vreugd Periode: mei 2016
Module 3:
Bestuursstijl en presentatie
Hoe maak ik de verbinding tussen mijn drijfveren (waar sta ik voor) en wat ik neerzet bij publieke optredens (wat laat ik zien)? Deze module wordt verzorgd door Jetske Zijlstra Periode: juni 2016
Module 4:
Wethouderschap: het vak en de volgende stap
Een gezamenlijke reflectie op het ambt, het vak en de betekenis daarvan voor uw persoonlijke ontwikkeling. Deze module wordt verzorgd door Rodney Weterings Periode: september 2016
Organisatie:
Publiek Domein
Locatie:
Nieuwegracht 56 in Utrecht
Datum:
Afzonderlijke modules in april, mei, juni en september 2016
De exacte data staan op www.publiekdomein.nl
Start om 12:30 uur met lunch, einde 19:00 uur.
Kosten:
Prijs voor leden: € 525,- (exclusief BTW, maar inclusief de conferentiekosten)
Prijs voor niet-leden: € 575,- (exclusief BTW, maar inclusief de conferentiekosten)
Aanmelden: www.publiekdomein.nl
Opleidingen 15
Actueel
B&G is digitaal
Trots op je vak: Jan Nathan Rozendaal Elke editie van Nederland Wethoudersland vertelt een wethouder wat hem of haar bewoog wethouder te worden en wat het vak zo mooi en bijzonder maakt Het mooiste aan het wethoudersbestaan zijn die momenten dat ik een bijdrage kan leveren aan een mooi maatschappelijke initiatief. Zo herinner ik me van het afgelopen jaar de opening van een sociale wijkwinkel (“Fideel”), de opening van de voedselbank-moestuin (“Voedselbron”) en de uitreiking van diploma’s aan mensen met arbeidsbeperkingen. Allemaal dingen die alleen mogelijk waren omdat mensen als vrijwilliger, professional of ondernemer zich inzetten voor hun medemensen. En dat verdient applaus. Als wethouder ben ik er dan graag bij om mensen te bedanken. Want wat zou een samenleving zijn zonder mensen die zich inzetten voor anderen? In het begin vroeg ik me dan wel eens af wat ik daar zelf nu echt aan toegevoegd had. Ik kwam er toch vooral uit hoofde van mijn functie. En vaak was de rol van de gemeente beperkt geweest. Maar, zo ontdekte ik, niet onbelangrijk. Het ter beschikking stellen van een stukje grond, het lobbyen voor wat geld voor een eenvoudige opleiding of het bevorderen van participatieplekken, kan voor individuen heel veel betekenen. Nooit vergeet ik de vreugde op het gezicht van een 57-jarige Papendrechter met SW-indicatie die vol trots zijn eerste diploma in ontvangst nam. En het meisje uit de dagbesteding dat nu koffie mag schenken in de sociale wijkwinkel. En de alcoholverslaafde die dankzij de voedselbanktuin toch iedere dag verse groente eet.
Foto Jan Nathan Rozendaal
Dat maakt het vak bijzonder!
Bekijk de nieuwste artikelen voortaan via www.bngbank.nl/bg Neem nu een gratis abonnement op de digitale B&G via www.bngbank.nl/nieuwsbrieven
Actueel 17
Actueel
Publicatie
De eerste gedeputeerde in de vereniging Enkele waterschapsbestuurders en gedeputeerden gaven aan behoefte te hebben aan ondersteuning op vraagstukken vergelijkbare vraagstukken voor wethouders. Om die reden is een wijziging van de statuten doorgevoerd, waardoor ook waterschapsbestuurders en gedeputeerden lid kunnen worden. De Zuid-Hollandse gedeputeerde Rogier van der Sande is de eerste gedeputeerde die lid is van de Wethoudersvereniging. De reden hiervoor? “Ik ondersteun de gedachte dat een goede belangenbehartiging en goede scholing voor bestuurders van belang is. Maar meer nog: het afgelopen jaar hebben de lokale bestuurders het zwaar voor de kiezen gekregen. Nieuwe, gevoelige, verantwoordelijkheden door de drie decentralisaties. En recent nog de extra toestroom van asielzoekers. Lokale bestuurders opereren wat dat betreft in de ‘maatschappelijke frontlinie’. Dus nu welbewust lid geworden. Ook om solidariteit te laten zien tussen bestuurders, zeker in tijden dat veel wethouders bedreigd worden” zo verteld hij gepassioneerd. “We zijn allemaal bestuurders die iets gemeen hebben.” De Wethoudersvereniging speelt in deze onderlinge solidariteit een belangrijke rol door zich in te zetten voor bescherming van wethouders en door de (collectieve) belangen te behartigen. Rogier van der Sande
Van der Sande is ook van mening dat de Wethoudersvereniging een toegevoegde waarde kan hebben voor het werk van gedeputeerden. “De initiële schroom om hulp te vragen of een scholing te volgen is bij gedeputeerden en wethouders even groot. Er is ook nog geen sprake van veel onderlinge kennisuitwisseling. Zeker niet buiten partijpolitieke kanalen om.” En hij vervolgt: “Het idee heerst, ook in de samenleving, dat je het als bestuurder allemaal vanaf het begin al moet kunnen. Maar ook in een bestuurdersfunctie moet je, net als in elke andere functie blijven leren. Het zou goed zijn als de Wethoudersvereniging zich in zou zetten voor de acceptatie van dit idee.” Van der Sande benadrukt hierbij dat het hierbij wat hem betreft gaat om gecertificeerde opleidingen die een diploma of certificaat opleveren en daarmee echt van toegevoegde waarde zijn. Ook voor een carrière na het bestuurderschap. Voordat hij gedeputeerde werd was Van der Sande van 2000 tot 2006 wethouder in Leiden. Ook hij vond de eerste periode na zijn wethouderschap niet makkelijk. “Het is na zo`n lange tijd politieke eindverantwoordelijkheid best even schakelen om in een andere functie, buiten de politiek, aan de slag te gaan. Daarnaast blijkt uit eerdere onderzoeken dat het beeld van en over oud-bestuurders niet altijd overeenkomt met de realiteit. Zelf schatten politiek bestuurders hun ‘marktwaarde’ regelmatig te hoog in. En de buitenwereld heeft niet zelden een –mijns inziens onterecht- negatief beeld. Ook hier zie ik een rol weggelegd voor de Wethoudersvereniging om, eventueel samen met goede HR mensen, te helpen bij de vraag ‘hoe nu verder na het wethouderschap’. Zo worden oud-wethouders en andere oud-bestuurders geholpen met inzien wat hun marktwaarde is en hoe ze weer aan de slag kunnen. Meedraaien in opleidingen van de vereniging, ook na het bestuurderschap, zou hier goed bij kunnen helpen.”
18 Actueel
Boekrecensie: De transformatie van de wethouder - Henk Gossink Hoe lokaal bestuur het sociaal domein verandert Henk Gossink was, samen met Sandra Kensen, programmaleider Van het programma ‘wethouders in 3D perspectief’. Dit boek is ontstaan vanuit de inzichten die hij in de bijeenkomsten voor dit programma opgedaan heeft. De verschillende hoofdstukken worden opgehangen aan een concrete ervaring of casus die in deze bijeenkomsten ter tafel gekomen zijn. De casussen worden gebruikt om te laten zien wanneer je welke keuze maakt als bestuurder, en op welke manier je tot zo`n keuze komt.
De transformatie van de wethouder Hoe lokaal bestuur het sociaal domein verandert
Met alle veranderingen die op de gemeenten af komen, kunnen ook de wethouders niet achterblijven. Ook de wethouder moet transformeren, meegroeien. De verschillende tips, zoals ‘Don’t be a stranger’ bij samenwerkingspartners, gaan natuurlijk niet alleen op voor de decentralisaties in het sociaal domein, maar voor veel meer facetten binnen de gemeente. Zo ook de tips over mensen betrekken, zichtbaar en aanwezig zijn en door eerlijk en open zijn mensen aan je binden. Het boekje zet aan het denken over uw rol als wethouder en hoe u uw rol invult. Daarnaast biedt het tips en trucs over hoe goed om te gaan met moeilijke situaties, partners, burgers en andere zaken. Het werk geeft een duidelijk overzicht van ‘hoe het zo gekomen is’ met de decentralisaties. Daarnaast schetst het valkuilen die bestuurders onvermijdelijk tegen zullen komen. Ook geeft Gossink praktische handvatten en tips voor bijvoorbeeld het creëren van een goede bestuurlijke visie. Het boek is opgebouwd uit 5 essays. De onderwerpen zijn: visievorming, bestuurlijke monitoring en waaraan dit moet voldoen, ‘meervoudige monogamie’ over de relaties met de inwoners van je stad, samenwerking tussen instituten en het laatste essay gaat over de bijzondere rol die de wethouder speelt. Veel inzichten uit het boekje zijn voortgekomen uit de bijeenkomsten in het kader van ‘wethouders in 3D perspectief’ vanuit de Wethoudersvereniging.
Publicatie 19
Bijeenkomsten
Actueel
Halverwege: Reisverhalen in 3D perspectief
Samenspel: Lokale Democratie in Beweging
U kent een goede reis niet aan de foto’s, maar aan de verhalen. Op 18 maart 2016 zijn de gemeenten halverwege de eerste termijn van de periode 2014 – 2018 en kunnen we de balans opmaken van de reis tot nu toe. Geen best practices, geen foto’s; maar bewegende verhalen, avonturen verteld door degenen die nog volop onderweg zijn. Op 22 april blikken we terug en vooruit.
Het programma Lokale Democratie in Beweging 2014-2018 gaat het derde jaar in. Het programma Lokale Democratie In Beweging wil alle betrokken partijen op de gemeentelijke werkvloer ondersteunen in de opgave nieuwe wegen naar en met de samenleving mogelijk maken om draagvlak en legitimatie voor de (vernieuwde) democratie te waarborgen. Het gaat om een vernieuwd samenspel in een dynamische samenleving waarin netwerken en nieuwe vormen van informatie delen steeds belangrijker zijn. Van inwoners wordt verwacht dat zij meer zelf doen en van het gemeentehuis dat zij inwoners de mogelijkheden bieden om de samenleving zelf vorm te geven.
Er zijn verschillende plekken waar de drie decentralisaties gestalte krijgen. Wat er op die plekken gebeurt, is in hoge mate bepalend voor de kwaliteit van de reis. Gezamenlijk verkennen wij een aantal bestemmingen uit de praktijk. Iedere deelnemer neemt een ‘significant other’ mee naar de bijeenkomst. Iemand die tot op dat moment belangrijk voor hem/ haar is in de transformatie. Dat kan een eigenwijze ambtenaar zijn, een gouden bewoner, een innovatieve directeur of de wijkverpleegkundige.
Avonturen Deelnemers aan het programma ‘wethouders in 3D perspectief’ delen hun avonturen. Zij nemen daarbij iemand uit hun reisgezelschap mee, die van belang is geweest voor de ontwikkeling die in die Op basis van deze verhalen gaan wij dieper in op nieuwe mogelijkheden die de drie decentralisaties bieden. In een collectieve brainstorm verzamelen wij optimisme en realiteitszin voor het tweede deel van de reis en verwoorden wij een nieuwe bestemming. Organisatie:
Wethoudersvereniging i.s.m. Henk Gossink en Sandra Kensen
Locatie: Leusden Datum:
13 mei 2016, van 10.00 – 16.30 uur
Kosten:
Voor leden en niet leden is deelname aan deze bijeenkomst kostenvrij.
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
Het programma is uniek omdat alle betrokken partijen burgemeesters, wethouders, raadsleden, gemeentesecretarissen en griffiers berokken zijn, tezamen met de VNG en het ministerie van Binnenlandse Zaken. Het afgelopen jaar zijn er veel lokale activiteiten uitgevoerd binnen dit programma. Van het grootschalige D1000 evenement in Apeldoorn voorafgaand aan het VNG-congres tot en met het organiseren van een Democratie testLab als waarin nieuwe vormen van lokale samenwerking kunnen worden uitgetest. In 2016 zal de Wethoudervereniging als deelnemende partij weer een aantal activiteiten organiseren, zoals het Democratie testLab en maaltijdgesprekken met bestuurders en ambtenaren (Tijdmalen). Maar ook dit jaar zijn wij op zoek naar creatieve ideeën en vernieuwende concepten van samenwerking tussen verschillende groepen binnen de lokale democratie. Vooral daar waar er energie vrijkomt in nieuwe vormen van samenwerking of juist daar waar het schuurt en problemen oplevert. Voorwaarde is dat er meerdere functionarissen bij betrokken zijn; het gaat tenslotte om het samenspel! De Wethoudersvereniging is op zoek naar uw energie en creativiteit op dit terrein. Naar nieuwe concepten in uw raakvlak met anderen: wethouders-raad, wethouders-griffie, wethouders-ambtelijke apparaat. Wij horen graag van u.
Frank Speel, programmanager Lokale Democratie in Beweging.
[email protected]
20 Bijeenkomsten
Actueel 21
Kennismaken het bestuur van de Wethoudersvereniging
Hans Keuken Wethouder Neder-Betuwe en bestuurslid Wethoudersvereniging Na mijn overstap van de financiële wereld naar het wethouderschap ben ik inmiddels ruim 7 jaar actief in het publieke domein. Ik herinner me nog heel goed hoe ik in september 2008 mijn eerste schreden zette richting mijn werkkamer. Alles was nieuw, een nieuwe omgeving, nieuwe medewerkers, volstrekt andere verhoudingen en verantwoordelijkheden, een stapel problemen en trage processen. Het was een sprong in het diepe, al had ik wel wat politieke ervaring.
SCHRIFTELIJK VASTLEGGEN
Op enig moment werd ik door de toenmalige griffier van onze gemeente geattendeerd op de Wethoudersvereniging. Voor mij was het bestaan ervan niet bekend, maar het weerhield me niet om lid te worden. De vereniging zat kennelijk nog in de wederopbouwfase. Een jaar later werd ik in het bestuur gekozen. Er waren al flinke stappen gezet om de vereniging verder uit te bouwen en te positioneren op het niveau van de zusterverenigingen, zoals het Nederlands Genootschap van Burgemeesters, Raadslid.nu, Vereniging van Gemeentesecretarissen en Vereniging van griffiers.
Hans Keuken
Wat mij bijzonder aanspreekt is vooral de focus van de Wethoudersvereniging op het professioneel wethouderschap. De wethouder staat vaak in de schijnwerpers, leeft in een glazen kooi, heeft een voorbeeldfunctie en is een gemakkelijke prooi. En daar moet je op voorbereid zijn. Het aantal vallende wethouders is daarvan helaas een duidelijk bewijs. Zelf heb ik bij de start ervaren dat je als wethouder meer nodig hebt dan alleen een verbinding met de politiek. Opleidingen zijn hier een voorbeeld van. Je bent nooit te oud of te wijs om te leren. Het opleidingsprogramma van de Wethoudersvereniging is erop gericht ondersteuning te bieden om het vak in een dynamische omgeving op een goede wijze te kunnen uitoefenen. Dat geldt ook voor het intervisietraject. Ik heb lang geaarzeld om hieraan mee te doen, maar ik kan nu uit ervaring zeggen dat het zeer de moeite waard is. Het geeft je nieuw energie wanneer je even afstand kunt nemen van de waan van de dag en met collega’s uit verschillende gemeenten kunt sparren over lastige kwesties waar je soms plotseling mee te maken hebt. In de praktijk blijkt dat die contacten ertoe leiden dat je elkaar wat makkelijker rechtstreeks benadert om even te klankborden. Als bestuurslid ben ik blij een steentje te mogen bijdragen aan een vereniging die staat voor ons vak!
@NotuBiz notubiz.nl
TOEGANKELIJK ARCHIVEREN
LIVE UITZENDEN VAN VERGADERINGEN
PAPIERLOOS VERGADEREN
De vereniging VERGADERSTUKKEN PUBLICEREN
De vereniging
De vereniging 23
Masterclass
Actueel
Tijdmalen
Een geschiedenis van het wethouderschap
Na de succesvolle Tijdmalen tussen bestuurders en topambtenaren in is er nu een nieuwe reeks met Tijdmalen over Samenspel in de lokale democratie. Elke bestuurder vraagt een andere werkwijze en elke topambtenaar gaat hier op een eigen manier mee om. Toch zijn er raakvlakken, niet alleen tussen collega’s in dezelfde bestuurslaag maar ook daarbuiten, en juist ook met je tegenhanger in het samenspel. De zoektocht naar het handwerk rondom deze raakvlakken was de reden voor de Wethoudersvereniging, de Vereniging voor OverheidsManagement, de Vereniging van Gemeentesecretarissen en het Nederlands Genootschap van Burgemeesters om elkaar op te zoeken.
Hoe vreemd het ook mag klinken, er lijkt nog niet veel geschreven over de historie van het wethouderschap. De Wethoudersvereniging wil hierin verandering brengen. Want wie het verleden niet kent, begrijpt het heden niet en zal vrezen voor de toekomst. Wij werken daarom aan een geschiedschrijving die teruggaat tot de tijd van schouten en schepenen (in die tijd de stadsbestuurders) en eindigt in het heden. Een geschiedschrijving die de lange historie van het ambt en de veranderingen daarin weergeeft. Vele (vergeten) grote wethouders uit het verleden verdienen een podium, maar ook lessen uit het verleden verdienen de aandacht in het heden. Wie weet welke waardevolle inzichten ons dat zal bieden.
In drie reeksen van eenvoudige maaltijdgesprekken buigen burgemeesters, wethouders en gemeentesecretarissen zich over de vraag hoe interne bestuurskracht is te versterken om zo waar te kunnen maken waar je als gemeente voor aan de lat staat. Tijdens de Tijdmalen wordt aandacht geschonken aan de onderlinge afhankelijkheid en het bestuurlijk-ambtelijke samenspel tussen de verschillende spelers. Het samenspel tussen bestuurder en topambtenaar vraagt van twee partijen vakmanschap. Hoe zorg je voor optimaal samenspel in de mooie en soms lastige opgaven waartoe je met elkaar bent veroordeeld? Wanneer weet je dat je vooruit kan en wat is daarvoor in elk geval noodzakelijk? De avond begint met een open insteek. Elke deelnemer krijgt gelegenheid uit eigen praktijk vraagstukken, worstelingen of oplossingen in te brengen. Vanuit actuele vraagstukken
Graag willen we daarbij aandacht besteden aan bijzondere, memorabele wethouders, en zelfs eventuele schouten en schepenen. We zouden hier graag tips over krijgen van onze leden. Kent uw gemeente een wethouder met een bijzondere historie (te denken valt aan wethouders naar wie straten in uw gemeente zijn vernoemd)? Dan horen wij graag van u!
Organisatie:
Wethoudersvereniging, Vereniging van gemeentesecretarissen
Misschien wilt u zelf wel een tekstuele bijdrage leveren aan deze geschiedschrijving? Ook literatuurtips zijn van harte welkom!
en de Vereniging overheidsmanagement
Deze kunt u doorgeven aan Lies van Aelst via
[email protected]
Data en locaties: De avonden duren van 17.00 – 20.00 uur . Er wordt in een maaltijd voorzien.
• 7 maart, regio Zwolle. Botsende bestuurslagen! Samenspel tussen
verschillende belangen.
• 23 maart, regio Tilburg. Dat doen wij toch gewoon!?
Nieuwe vormen van lokale democratie.
• 4 april: regio Leiden. Dat doen wij toch gewoon!?
Nieuwe vormen van lokale democratie.
• 20 april, regio NNB. Kan de overheid maatwerk bieden?
Flexibiliteit in de praktijk.
• 9 mei, regio Utrecht. Kan de overheid maatwerk bieden?
Flexibiliteit in de praktijk.
Een derde reeks wordt na de zomer opgestart.
Kosten:
Deelname aan deze bijeenkomsten is voor leden gratis. Niet-leden dragen
€150,- (exclusief BTW) bij in de kosten).
De Nationale Wethouders Enquête Eind 2015 heeft de Wethoudersvereniging de Nationale Wethoudersenquête gelanceerd. De vereniging behartigt de belangen van wethouders bij ministeries en de Tweede Kamer. Deze belangenbehartiging van de beroepsgroep is gericht op de professionalisering van het vak en de rechtspositie van wethouders. Om dit gefundeerd te kunnen doen wordt periodiek een enquête onder wethouders gehouden. Zo krijgt de vereniging meer en uit úw praktijk onderbouwd zicht op hoe u het vak beleeft. Tevens kunnen wij met behulp van de gegevens uit de enquête politiek-bestuurlijke trends zichtbaar maken. Wij hebben sinds de lancering al veel reacties ontvangen, maar nog niet genoeg om een dekkend beeld te kunnen geven. Vandaar onze oproep om mee te doen aan de enquête. U vindt deze op www.wethoudersvereniging.nl.
Meer informatie of interesse om deel te nemen aan één van deze avonden? Stuur een email naar:
[email protected]
24 Masterclass
Actueel 25
Masterclass
Masterclass
Ondernemen met idealen
Dilemma’s voor de toekomst van SW-bedrijven
Veel wethouders blijken na hun wethouderschap prima ondernemers. Bestuurlijke vaardigheden als netwerken, schakelen en resultaatgerichtheid komen ook ondernemers van pas. Voor degenen die overwegen hun idealen te combineren met ondernemerschap heeft KNAP Academie de leergang ‘Ondernemen met Idealen’ ontwikkeld.
SW-bedrijven hebben jarenlange ervaring met de mensen uit de doelgroep van de participatiewet. Toch zijn er weinig bedrijven die het op de ‘oude’ manier gaan redden. Daarvoor is er met de decentralisatie van deze belangrijke taak te veel veranderd.
Sociaal ondernemers hanteren een dubbele doelstelling: commercieel én sociaal. Zo zorgen zij onder meer voor werkgelegenheid voor kwetsbare personen. Zowel de maatschappij als de ondernemer wint bij een sociale onderneming. Bestaande voorbeelden zijn: biologische bakkerij met verstandelijk beperkten, ICT bedrijf met autistische werknemers, Prael bier: ambachtelijk gebrouwen door GGZ cliënten, Kunstuitleen met werk van psychiatrische patiënten. Een ander voorbeeld is Tot2021, de oude ambachtsschool van Apeldoorn. Tot2021 is een commercieel initiatief dat tijdelijk invulling geeft aan een leegstand pand, als ankerpunt voor de gemeentelijke gebiedsontwikkeling van het havengebied van Apeldoorn. Met een unieke combinatie van sociale en commerciële initiatieven komt ‘de Haven’ over een dood punt heen. Op 9 maart 2016 verzorgt KNAP Academie een KNAP Lab om kennis te maken met het sociaal ondernemerschap. U test uw ondernemersvaardigheden en maakt kennis met inspirerende mogelijkheden van het sociaal ondernemerschap. Dit KNAP Lab is kosteloos voor leden van de Wethoudersvereniging. Organisatie:
KNAP Lab
Locatie:
Tot 2021, Molenstraat-Centrum 1 te Apeldoorn
Datum:
9 maart 2016 van 16.00 tot 20.00 uur
Kosten:
Deelname voor leden van de Wethoudersverenigng is gratis.
Niet-leden betalen €300,- exclusief BTW.
Hoe gaan lokale bestuurders deze enorme veranderingen oppakken? Over dilemma’s rond het begeleiden van kwetsbare werknemers gaan wij in gesprek met Job Cohen, voorzitter van Cedris en met Yvonne van Mierlo, voormalig wethouder in Helmond en tegenwoordig voorzitter van de raad van bestuur van Movisie. Organisatie:
Wethoudersvereniging in opdracht van de Programmaraad
Locatie:
De Observant, Amersfoort
Datum:
Donderdag 24 maart 2016 van 13.00 – 17.00 uur.
Kosten:
Deelname voor leden van de Wethoudersverenigng is gratis.
Niet-leden betalen €300,- exclusief BTW.
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
Job Cohen
26 Masterclass
Yvonne van Mierlo
Masterclass 27
Opleidingen
Actueel
Intervisietrajecten voor wethouders
Wijzigingen 2016 rechtspositie wethouders
Met intervisie wordt voorzien in de behoefte om in een veilige omgeving van elkaar te leren en zodoende op een andere manier om te gaan met vraagstukken. De methode van intervisie stelt de deelnemende wethouders in staat om in betrekkelijk korte tijd tot de kern van een specifieke, door een deelnemer ingebrachte situatie te komen. Het kan hierbij gaan om zaken als hoe deze persoon met anderen samenwerkt, optreedt in allerlei omstandigheden, omgaat met lastige situaties, tot oordeelsvorming komt, etc. Deze onderwerpen zijn niet gekoppeld aan vak inhoud of portefeuille, maar wel nadrukkelijk verbonden aan de persoon en de kennis en vaardigheden, waarover hij/zij beschikt, zijn/haar manier van handelen en (be)oordelen. De werkwijze van intervisie stimuleert ook voor de overige deelnemers een andere kijk op de wijze waarop hij/zij het wethouderschap invult.
Per 2016 zijn er wijzigingen in de rechtspositie van wethouders. Het betreft hierbij een algemene wijziging voor alle wethouders van de wethouderswedde per 1 januari 2016. Tevens wijzigt per 1 februari 2016 de regeling voor wethouders van buiten de gemeente.
Aan de orde te stellen onderwerpen kunnen, bijv. de volgende zijn: •
bestuurlijke probleemsituaties,
•
politiek draagvlak binnen de eigen partij en in de coalitie,
•
optreden in (en samenwerking met) de gemeenteraad,
•
eigen houdbaarheid,
•
bezinning op en voorkoming van escalaties en omgang met de pers.
Organisatie en begeleiding: De Wethoudersvereniging werkt inmiddels al jaren met tevredenheid samen met de volgende intervisiebegeleiders: Hilda de Reeder, Kees van Rooijen, Kees Feenstra, Liesbeth Tettero en Henk-Jan Bierling.
Data, tijden en locaties: U kunt kiezen uit twee startdata. Het gehele traject bestaat uit een persoonlijk intake gesprek en zes bijeenkomsten. 11 maart Meppel 10.00 – 13.00 uur 24 maart Echt-Susteren 13.00 – 16.00 uur
Kosten: Leden dragen € 250,- (ex. BTW) bij in de kosten. Niet-leden betalen € 1.250,- (ex. BTW) voor het gehele traject.
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
Algemene loonstijging vanwege nieuwe cao voor rijksambtenaren De wijziging van de bezoldiging van wethouders per 1 januari 2016 betreft de doorwerking van het cao-akkoord voor rijksambtenaren. Als gevolg daarvan stijgt de bruto wethouderswedde vanaf deze datum met 3%. Op uw loonstrook vindt u daardoor dus vanaf januari 2016 een hoger bedrag dan u in 2015 ontving.
Wijziging regeling voor wethouders van buiten de gemeente Een nieuwe voorziening voor wethouders van buiten de eigen gemeente betreft een vergoeding voor daadwerkelijke, dubbele woonlasten. Wethouders van buiten krijgen vanaf 1 februari 2016 (net als burgemeesters) gedurende maximaal 3 jaar recht op vergoeding van dubbele woonlasten in de gemeente waarin zij werkzaam zijn. De termijn van 3 jaar is gelijkgeschakeld aan de termijn in dezelfde regeling voor burgemeesters.
Er zijn wel enkele voorwaarden verbonden aan dit recht: 1 Er dient door de gemeenteraad ontheffing voor het woonplaatsvereiste te zijn verleend aan de betreffende wethouder; 2 De wethouder dient ingeschreven te staan in de gemeentelijke basisadministratie van de door hem/haar bestuurde gemeente; 3 De wethouder dient de huidige, oude woning voor ieder kenbaar te koop hebben staan. 4 Het recht op vergoeding van dubbele woonlasten bedraagt maximaal 18% netto van het bruto maandsalaris. Ook voor wethouders van buiten de gemeente, die hun huidige woning niet te koop hebben staan, verandert er per 1 februari 2016 iets aan de huidige pensionkostenregeling. Het huidig recht op vergoeding van 90% van de daadwerkelijke hotel- of pensionkosten tot een maximum van 50% van de bruto bezoldiging wordt gewijzigd in een recht op volledige vergoeding van de daadwerkelijk gemaakte hotel- of pensionkosten tot een maximum van 18% netto van de bruto bezoldiging. De over de vergoeding verschuldigde loon- en inkomstenbelasting wordt ten laste van de gemeente aan de wethouder vergoed. Tevens krijgen wethouders van buiten de gemeente het recht op vergoeding van de reiskosten van en naar hun gezin/partner, indien deze in de huidige woning in de vorige woonplaats zijn/is blijven wonen. De vergoeding betreft de reiskosten van een wekelijkse reis naar het gezin en betreft ofwel de werkelijke kosten voor het gebruik van het openbaar vervoer, ofwel € 0,15 per kilometer bij gebruik van de eigen personenauto. De Wethoudersvereniging is blij dat het overleg met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties tot dit resultaat heeft geleid, omdat op deze wijze knelpunten rond de dubbele woonlasten voor wethouders van buiten in redelijkheid adequaat worden opgelost. Ook is de vereniging blij met de gelijkschakeling van wethouders en burgemeesters in de nieuwe regeling.
28 Opleidingen
Actueel 29
Actueel
Bijeenkomsten
Het jaar van de ambassadeur voor de regio!
De waarde van seizoensarbeid!
De Wethoudersvereniging wil graag gaan (samen)werken met regionale netwerken. Na verzoeken van verschillende wethouders uit het land, heeft de Wethoudersvereniging deze ambitie omarmd in haar nieuwste meerjarenbeleidsplan. De Wethoudersvereniging zoekt daarbij aansluiting op bestaande regionale netwerken of wil bijdragen aan de totstandkoming van nieuwe regionale netwerken van wethouders. Met behulp van ambassadeurs streeft de vereniging ernaar meer zicht te krijgen op uw lokale vragen en behoeften. Daarmee kunnen wij het aanbod van de Wethoudersvereniging nog beter laten aansluiten op uw wensen. Niet voor niets is ons motto: De Wethoudersvereniging: uw partner in wethouderschap!
“Korte verblijf accommodaties”, “toeristenbelasting”, “niet ingezetenen registratie”, “identiteitsfraude”, “huisvestingsvragen”, “overlast”, “economische belangen”. Zo maar wat begrippen die voorbij komen als je als wethouder verkent wat de mogelijkheden zijn om de in- en uitstroom van arbeidsmigranten te beheersen.
Vanuit het verenigingsbureau zijn er twee kwartiermakers actief voor dit project, namelijk Frank Speel (
[email protected]) en Falgun Binnendijk (
[email protected]).
Tijdens het jaarcongres van de Nederlandse Vereniging voor Burgerzaken (NVVB) organiseert de Wethoudersvereniging een deelcongres samen met wethouder Henri de Jong van gemeente Noordwijkerhout. Tijdens dit deelcongres leggen wij een bezoek af aan voor dit onderwerp relevante locaties. Organisatie:
Wethoudersvereniging samen met gemeente Noordwijkerhout en de NVVB
Zij hebben in het afgelopen jaar een behoeftepeiling onder wethouders gehouden om de wensen van wethouders te inventariseren. Uit deze peiling is gebleken dat er behoefte is aan bijeenkomsten met regionale insteek bij vraagstukken rond regionale samenwerking en vraagstukken rond landelijk gebied, maar ook verdere professionalisering van het vak werd veel genoemd.
Locatie:
NH Leeuwenhorst te Noordwijkerhout
Datum:
11 mei 2016, van 16.00 tot 19.00 uur
Kosten:
Deelname is gratis.
In 2016 wil de vereniging graag in iedere regio een ambassadeur vinden die als schakel tussen de vereniging en de betreffende regio wil fungeren. Uiteraard wordt u daarbij ondersteund door het bureau van de vereniging. Zo wordt de Wethoudersvereniging nog meer voor en door wethouders.
Aanmelden: www.wethoudersvereniging.nl
Bent u geïnteresseerd om het gesprek aan te gaan over het ambassadeurschap of wilt u graag dat wij samen met u een themabijeenkomst organiseren, laat het ons weten en wij komen graag naar u toe. In het eerste kwartaal 2016 zijn de eerste regiobijeenkomsten gepland in de provincie Zeeland, Noord-Holland en Flevoland. Volg de kalender op de website www.wethoudersvereniging.nl voor de bijeenkomsten bij u in de buurt.
30 Actueel
Bijeenkomsten 31
De vereniging De Wethoudersvereniging en het lidmaatschap De Wethoudersvereniging zet zich, sinds de oprichting in 2004, in voor het wel en wee van de wethouders. Denk daarbij aan integriteit, het aanzien van het ambt en de rechtspositie. Niet alleen in de sfeer van belangenbehartiging, maar ook steeds meer gericht op de professionalisering van het wethoudersvak. In de visie van de Wethoudersvereniging staat de gedachte centraal dat het wethouderschap een specifiek politiek-bestuurlijk vak is en elk vak kan verder worden geprofessionaliseerd. Het wethoudersvak is onderdeel van de lokale driehoek van het lokaal bestuur. Verbonden aan een raadsfractie, een politieke partij, deel uitmakend van een College van Burgemeester & Wethouders en in dagelijkse en voortdurende samenwerking met de ambtelijke organisatie. De Wethoudersvereniging stelt zich ten doel om het wethoudersvak in deze context verdergaand te professionaliseren. Dit houdt in dat de activiteiten van de WHV gericht zijn op en/of afgeleid kunnen worden uit deze professionalisering. Daarbij richten wij ons op de nieuwe instroom, de doorstroom en de uitstroom van wethouders. De vereniging is voor alle wethouders in Nederland en maakt geen onderscheid in politieke kleur. Wethouder zijn is een vak waarvoor vaardigheden en kennis nodig zijn, een vak om trots op te zijn! Als wethouder en ook als oud-wethouder kunt u lid worden van de Wethoudersvereniging. In deze gids treft u een overzicht van onze activiteiten in het derde trimester van 2015. Op onze website www.wethoudersvereniging.nl treft u nog meer informatie over het lidmaatschap en het aanmelden voor het lidmaatschap. Voor meer informatie kunt u contact opnemen met het bureau van de Wethoudersvereniging: Uw partner in wethouderschap!
De vereniging Inzet en ondersteuning van de Wethoudersvereniging Belangenbehartiging en dienstverlening De Wethoudersvereniging zet zich als beroepsvereniging in voor de beroepsgroep en de daarbij behorende rechtspositie. Dit mede vanuit het oogpunt dat er geen ander orgaan of vakbond is dat deze specifieke belangen behartigt. Niet iedere politieke ambtsdrager is dezelfde, terwijl de wetgever deze vaak wel over één kam scheert of gelijk stelt aan andere werknemers. Dit laatste is extra vreemd, omdat aan een bestuurlijke functie abrupt en ongewild een einde kan komen en herbenoeming in een politiek ambt geen vanzelfsprekendheid is. En er bestaat geen ontslagtoets door het UWV of de kantonrechter, er zijn geen opzegtermijnen en ontslagbescherming, laat staan collectieve arbeidsvoorwaarden om tot aanvullende regelingen te komen. Op verzoek van vele wethouders zetten wij ons voor deze zaak in.
Opleidingen en Masterclasses Het opleidingsprogramma is voor alle wethouders in Nederland toegankelijk. Leden krijgen een korting op deelname of betalen een kleine bijdrage om een deel van de kosten te dekken. Aan een aantal onderdelen kunnen leden zelfs kosteloos deelnemen. Niet-leden betalen het volledige tarief. Om het opleidingsaanbod actueel en toegesneden op de behoefte van wethouders te houden, vernieuwen wij het aanbod - zeker als het gaat om de masterclasses - regelmatig. Wij hebben gemerkt - en van wethouders terug gekregen - dat het lastig is om de opleidingsbehoefte een jaar vooruit te plannen. Ook kan de opleidingsbehoefte gedurende het jaar veranderen. Door periodiek met een actueel aanbod te komen, hopen wij aan de behoefte te voldoen.
Intervisiebijeenkomsten Met intervisie wordt voorzien in de behoefte om in een veilige omgeving van elkaar te leren en zodoende op een andere manier om te gaan met vraagstukken. De methode van intervisie stelt de deelnemende wethouders in staat om in betrekkelijk korte tijd tot de kern van een specifieke, door een deelnemer ingebrachte situatie te komen. Het kan hierbij gaan om zaken als hoe deze persoon met anderen samenwerkt, optreedt in allerlei omstandigheden, omgaat met lastige situaties, tot oordeelsvorming komt, etc. Deze onderwerpen zijn niet gekoppeld aan partij-, vakinhoud of portefeuille, maar wel nadrukkelijk verbonden aan de persoon en de kennis en vaardigheden, waarover hij/zij beschikt, zijn/haar manier van handelen en (be)oordelen. De ervaring leert dat juist hier het als een rijke toevoeging wordt ervaren dat er wethouders aan de intervisie deelnemen die niet op grond van de eigen partij vraagstukken delen. De werkwijze van intervisie stimuleert ook voor de overige deelnemers een andere kijk op de wijze waarop hij/zij het wethouderschap invult.
32 De vereniging
De vereniging 33
De vereniging Arne Weverling Westland GemeenteBelang Westland Voorzitter
Ton Roerig Directeur
[email protected]
Janny Bakker-Klein Huizen CDA Vicevoorzitter
Jeroen van Gool Plaatsvervangend directeur 06 - 2089 5001
[email protected]
Hans Keuken Neder-Betuwe SGP Penningmeester
Nadia Zarrouk Bureaumedewerker 070 - 373 8123
[email protected]
Marcel Adriani Soest D66 Bestuurslid
Vandana Jankipersadsing Bureaumedewerker 070 - 3738 383
[email protected]
Marcelle Hendrickx Tilburg D66 Bestuurslid
Ruud Roepers Finance controller
[email protected]
Joyce Langenacker Haarlem PvdA Bestuurslid
Falgun Binnendijk Adviseur
[email protected]
Han Looijen Zaltbommel) VVD Bestuurslid
Frank Speel Adviseur
[email protected]
Rinette Reynvaan Dordrecht Beter voor Dordt Bestuurslid
Lies van Aelst Adviseur
[email protected]
Elly van Wageningen Lelystad CU Bestuurslid
Lidmaatschap voor de Wethoudersvereniging De Wethoudersvereniging: uw partner in wethouderschap! Als beroeps- en belangenvereniging zet de Wethoudersvereniging zich in voor wethouders als persoon en functionaris. Dit doen wij door: •
Belangenbehartiging op de rol en (rechts)positie van wethouders.
•
Vertrouwelijke consultatie bij bestuurscrises, agressie en geweld, integriteit en uw rechtspositionele vragen.
•
Een Professionaliseringsprogramma met opleidingen, masterclasses en trainingen.
•
Intervisie en onderlinge reflectie tussen wethouders.
De Wethoudersvereniging ondersteunt wethouders tijdens de uitoefening van het vak en ook daarna. Het lidmaatschap is voor wethouders en voormalig wethouders. Tevens kunnen gedeputeerden en waterschapsbestuurders lid worden van de vereniging.
Kosten van het lidmaatschap De kosten voor het lidmaatschap in 2016 bedragen €250,00. In het Rechtspositiebesluit wethouders (artikel 28b) is bepaald dat contributie voor beroepsverenigingen door de gemeente vergoed worden. De kosten vallen onder bestuurskosten en niet onder de onkostenvergoeding. Dit is vastgesteld in de handreiking ‘Integriteit politieke ambtsdragers’. •
U bent lid tot wederopzegging en het lidmaatschap is persoonsgebonden.
•
Ook als oud-wethouder kunt u lid worden en blijven van de Wethoudersvereniging.
•
Aanmelden kan ook via www.wethoudersvereniging.nl.
U kunt dit formulier ingevuld en ondertekend retour zenden naar:
Wethoudersvereniging / Antwoordnummer 10750 / 2501 WB Den Haag Knip langs deze lijn af
...........................................................................................................................................................................................................................................................................
Voorletters: .......................................................................................................................................................................................................................................... Voornaam: ............................................................................................................................................................................................................................................ Achternaam: ....................................................................................................................................................................................................................................... Gemeente/provincie/waterschap: ............................................................................................................................................................................. Wethoudersvereniging Postbus 30435, 2500 GK Den Haag 070 - 373 8123
Emailadres: .........................................................................................................................................................................................................................................
[email protected] www.wethoudersvereniging.nl
Datum: ...................................................................................................................................................................................................................................................... Handtekening: ..................................................................................................................................................................................................................................
34 De vereniging
www.wethoudersvereniging.nl