Natuurleerpad 8 tot 12 posten voor groep 3-4 Algemeen:
Het leerpad heeft vragen en opdrachten voor alle 4 seizoenen Afhankelijk van de beschikbare tijd, omstandigheden en groepssfeer kan het aantal posten worden bepaald. Totale tijdsduur: ca 1 tot 1,5 uur; het is aan te bevelen ongeveer halverwege de tijd een gezamenlijke drinkpauze te houden. De post-palen bestaan uit 3 delen. Een A4-bakje met deksel, een staander en een voet. De voet is voor een omgeving met harde bodem, bij een zachte bodem kan de staander ook in de grond worden geplaatst mbv een grondboor (op aanvraag verkrijgbaar bij DuNaMis). De onderdelen moeten natuurlijk schoon en droog worden opgeborgen!
Werkwijze:
Groepjes van 4-6 leerlingen Bij 30 leerlingen 5 groepjes van 6 + begeleider Alle groepjes beginnen gelijktijdig (1 lege post tussen 2 groepjes) Spreek een tijd af per post; met de stopwatch die iedere begeleider meeneemt, kun je de tijd bijhouden. Richttijd: 5-8 minuten per post (afhankelijk van de groep) Als een groepje de volgende groep tóch inhaalt, moet het snelle groepje wachten en een 'rode draad-opdracht' doen.
Tussenpost:
Na 3 of 4 posten (afspreken) een 'speelpost' inplannen. Tikkertje/Sluipspel/Evenwichtspel om even lekker stoom af te blazen etc; ook geschikt om tijdverschillen op te vangen.
RodeDraad-opdracht:
Natuurgeoriënteerde kruiswoordpuzzel, rebus, verschillenzoekplaatje, woordzoeker
Doelstelling:
Met name zintuig-gericht en gericht op bewust waarnemen van de schoonheid en biodiversiteit van de eigen omgeving. In de bovenbouw relaties leggen met wereldoriëntatie, duurzaamheid, biodiversiteit en PPP (People, Planet, Profit). Daarnaast secundaire doelen mbt specifieke kennis.
Kerndoelen:
primair secundair
37, 39, 40, 43 41, 42, 56
Voorbereiding: 1) Plaats de posten minimaal 30 meter uit elkaar zodat de kinderen zich niet met elkaar bezig kunnen houden; de bewegwijzering is niet meegeleverd, dus het pad moet logisch zijn! 2) Leg de materialen en de gespreksleidraden in de betreffende postpaaltjes. 3) Hang de eekhoorn- en de specht-plaat in een boom op ongeveer 40 meter afstand, een beetje verstopt zodat ze echt moeten zoeken…. 4) Zorg dat iedere begeleider een stopwatch en de rode-draad-opdrachten heeft.
DuNaMis
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Materialenlijst Natuurleerpad groep 3/4 Post Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen Algemeen
Omschrijving Kruiswoordpuzzel Rebus Verschillenzoeker Woordzoeker Postpalen 1 t/m 12 5 Stopwatches Voorbeelden sluipspel, tikspel, evenwichtspel Lijst met Speelpostspelletjes
1
Doorzichtige plastic beker met deksel + water(‘regen’)
2 2
Dierenplaten (gesealed) 5 Verrekijkers
3 3
5 vergrootglazen per kind 1 vel papier (liefst A3) + 3 kleuren wasco
4 4
5 Loeppotjes 2 Microscopen (niet voor groep 3=te kwetsbaar)
5 5
5 vergrootglazen 5 loeppotjes
6 6
Plaatje smaakgebieden tong 20 Plastic showtassen (5 per groep)
7
5 Verrekijkers Zoekkaarten vogels
8 8
5 Blinddoeken 20 geluidsdoosjes
9
geen materialen nodig
10
geen materialen nodig
7
11
5 vuilniszakken
DuNaMis
Natuurleerpad Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 1
Ons hoofd is een weerstation Plastic potje staat onder de post; (rest in het bakje) Vraaggesprekje over combinatie tussen elementen en zintuigen
Aanknopingspunten begeleider: Wat kunnen we allemaal met ons hoofd? (Ruiken/kijken/horen/proeven/voelen) Kun je het weer ruiken? Zien? Etc Waaraan kun je zien of het hard waait? Waaraan kun je zien of het veel geregend heeft? Waaraan kun je zien of het heet of koud is? Laat de kinderen ook de aarde en planten ruiken…. Bij ieder weertype ruikt het anders. Kun je nog meer in het potje doen wat te maken heeft met het weer? > onthouden wat wel en niet in het potje kan (sneeuw/wind/hagel/bliksem/donderslagen/zonnestralen/wolken/gerommel etc). Werkvorm-vb: Kinderen laten herhalen wat de vorige kinderen zeiden + een nieuwe erbij… Een boom laten nadoen: bij verschillende windkrachten/bij 10 cm sneeuw, etc
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 2
Ver kijken én zien
(5 verrekijkers in kistje bij de post) Met verrekijker (foto’s van) dieren zoeken die in de omgeving zijn neergezet/neergehangen + Wat zie je nog meer ? Hoort dat in deze omgeving? Maakt het geluid? Hoort het in dit seizoen? Aanknopingspunten begeleider: Leg eerst uit (IN DE KLAS; duurt zéker een half uur!) hoe je de verrekijker even breed maakt als je ogen en hoe je moet scherpstellen. Voor groep 3 is dit de eerste keer lastig en kun je dit beter vooraf in een aparte les in de klas doen. Als je hulp nodig hebt bij verrekijken, kijk dan op www.walterwoudloper.nl onder het kopje 'leerlingen'>'info'
Zonder verrekijker beginnen. Details vragen van onderwerpen in de omgeving. Welke kleur/vorm heeft dit of dat? Zie je het wél als je door de kijker kijkt? En draai de kijker eens om. Wat gebeurt er dan? Laat de platen van de groene specht en de eekhoorn zoeken (zijn op ongeveer 30 mtr afstand opgehangen/neergezet). (Ik zie een eekhoorn/specht! Wie ziet hem ook?) Vraag weer zoveel mogelijk details.
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 3
De boom van dichtbij en veraf
1) Begrippen: Als je de hele boom kunt zien: is hij dan - kort en dik? - lang en smal? - met een ronde ‘kruin’? (kruin = alles wat blad is) niet rond? Welke vorm dan? NB!!! > Héél vaak is de vorm van de kruin identiek aan de vorm van de blaadjes! Maar dat geldt voor ‘natuurlijke bomen’ NIET voor kweekvarianten!! 2) Textuur/zintuigen: Als je héél dicht bij de boom staat: Onderzoek de boom (kijken/voelen/ruiken/horen). Vertel wat je ervan vind. Neem het vel papier (liefst A3), houd dat tegen de stam en ga er met de lange kant van het vetkrijt overheen. Záchtjes. Doe dit met 2 of 3 kleuren! Welke beestjes leven er in/onder/op de boom? Kun je er vinden?
Aanknopingspunten begeleider: Verschillen in schors/takvorm/blaadjes zijn belangrijk als start van leren herkennen. Kun je ook knopjes vinden van de nieuwe takjes/vruchtjes voor volgend jaar? Bij véél bomen wel!
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 4
Kriebelen deze diertjes lekker?
(loeppotjes/vergrootglazen) Wat leeft er in dit seizoen? Zoek in de planten/graaf in de grond; wat kun je vinden? Hoeveel pootjes/oogjes/lijfjes heeft het beestje? Wie heeft het beestje met de meeste kleuren gevonden?
Aanknopingspunten begeleider: Als je iets héél goed onderzoekt, leer je het beter kennen en verwonder je je vaak! Bij groep 3 nog geen microscoop gebruiken; te moeilijk om scherp te stellen…. Met de handen in de grond is erg belangrijk voor de band met de natuur en goed voor de emotionele ontwikkeling omdat het kind (en ook de volwassene!) automatisch bij de éigen natuur komt. Kleuren zoeken op een beestje haalt vaak de (geconditioneerde!) angst voor dat dier weg, omdat je het accent verlegt naar iets neutraals als kleur. Eventueel combineren met zoeken naar dierensporen.
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 5
Bloempjes maar dan van héél dichtbij
Kies een bloem uit, pluk hem NIET, maar kijk/voel/ruik héél goed. Maak een foto in je hoofd van alle verschillende stukjes zodat je hem goed onthoudt Opdracht: Vertel een klasgenootje wat je gezien hebt zonder het te laten zien. Eventueel: Straks in de klas mag je hem precieser gaan tekenen/schilderen in kleur. (In de winter (in plaats van bloem): mos, korstmos, spinneweb, gallen, paddestoel etc)
Aanknopingspunten begeleider: Het hoogste niveau van leren is een ander iets uit kunnen leggen. Als je dat goed kunt, weet je precies waar je het over hebt en vergeet je dat niet meer….. Daar beginnen we dus al jong mee! Bloemen/planten (en naturlijk insecten) hebben veel verschillende onderdelen! Laat ze die goed onderzoeken, leg de nadruk op bloemen; in de herfst en winter is er veel minder te zien, maar mossen en schorsstukken zijn ook héél dankbaar materiaal. Stel als begeleider zoveel mogelijk vragen waarmee je de kinderen details laat zoeken. Met alle zintuigen….
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 6
Zoet, zout, zuur of bitter?
Plaatje van de smaakgebieden van de tong uitleggen. Per tasje dingen verzamelen met dezelfde smaak (plastic showtasjes meenemen) (In winter en herfst combineren met herfstkleuren/bladvormen) Verschillende vormen laten verzamelen (plastic showtasjes meenemen) Evtl in de klas laten drogen/collage etc
Aanknopingspunten begeleider: Laat kinderen bewust worden van hun smaakvermogen door ze bewust te maken van hoe de tong werkt en dit meteen in de praktijk uit laten proberen. Er zijn geen planten die gevaarlijk giftig zijn in nederland, behalve het vingerhoedskruid en enkele nachtschades (zie de plaatjes). Maar als je van iedere plant slechts een vingertopje groot laat proeven loop je geen enkel risico. Zelfs niet bij paddestoelen, maar die moet je sowieso niet plukken en niet proeven. Je zult verbaasd staan van de verscheidenheid aan smaken. Als je dit niet wil of durft, proef dan alleen madeliefjes, paardebloemen, brandneteltopjes en gras en
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 7
Verre vogeltjes
(5 Verrekijkers, zoekblad met vogels). Welke vogel(s) zie je? Laten benoemen: vorm snavel, lengte en kleur poten(zoek op de kaart!!). Hoeveel kleuren in de veren etc Hoeveel verschillende vogels zie je hier? (Géén? Welke vogels zouden hier dan kúnnen zijn?): >>>watervogels/roofvogels<<<
Andere dieren buiten kriebeldiertjes? > >>>konijnen/vossen/katten/honden/muizen/ratten<<<
Aanknopingspunten begeleider: Leg eerst uit (IN DE KLAS; duurt zéker een half uur!) hoe je de verrekijker even breed maakt als je ogen en hoe je moet scherpstellen. Voor groep 3 is dit de eerste keer lastig en kun je dit beter vooraf in een aparte les in de klas doen. Als je hulp nodig hebt bij verrekijken, kijk dan op www.walterwoudloper.nl onder het kopje 'leerlingen'>'info'
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 8
Natuurgeluiden
(blinddoeken, diverse materialen om geluiden mee te maken) Als het droog is: op de grond zitten in een kring met de rug naar het midden, armlengte van elkaar af. Wat hoor je? Natuur-nietnatuur geluiden benoemen en scheiden Aanknopingspunten begeleider: Eerst om de beurt de kinderen aanraken en dan mogen ze een natuurgeluid en een mensgeluid noemen. Als er genoeg geoefend is blinddoeken af en het volgende oefeningetje doen: Ze krijgen een aantal ouderwetse doosjes van fotorolletjes. Zoek steeds de 2 zelfde geluiden bij elkaar door te rammelen en goed te luisteren. Probeer te verzinnen wat er in zit. Als ze het verzonnen hebben, mogen ze de doosjes (voorzichtig!) openmaken en de oplossing bekijken…..
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 9
Wat gebeurt er allemaal om me heen?
Onder een boom liggen op de rug (als het weer het toelaat; anders staand schuin omhoog kijken) liggen/staan in cirkel met rug naar midden); stil zijn. Ik tel tot 60; wat zie je voorbij komen? (Vogels, insecten, vlinders etc) Niet roepen maar onthouden… Heb je details gezien (het dier héél goed kunnen bekijken)? Kon dat? (Snelle en langzame dieren) Welke had je gehoopt? Kan dat in dit seizoen? Aanknopingspunten begeleider: Spreekt voor zich
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
Post 10
Dichtbij en veraf
Wat zie je als je ver weg kijkt? (dit naar 2 of meer kanten doen) Kun je héél ver weg kijken? Wat staat er 'in de weg'? Vraaggesprekje over vormen/hoeveel kleuren groen/hoeveel andere kleuren/ Dichtbij meer kleur dan veraf… laten zien!! Dichtbij alles groter: Als je je arm heel ver vooruit steekt en je steekt één vinger op: kijk langs je vinger naar ‘ver weg’: wat zie je dat er net zo groot is als je vinger?
Aanknopingspunten begeleider: Alternatief: (als je tijd over hebt of dit onderwerp leuker vind) De verschillende plekken die je ziet hebben ook verschillen in gebruik. Je kunt vaak ook zien of iets al lang onveranderd is of niet. Ook of het in Nederland hoort of niet, maar dat is voor groep 3 nog te moeilijk… Het doel is weer om de kinderen geconcentreerd beter te laten 'zintuig-richten' op dingen verder van ze af. En om natuur en cultuur duidelijker te gaan herkennen.
Natuurleerpad
Groep 3-4 Zintuigen/Beleving
Versie 30 jan 2013
