Koninklijke Vopak N.V. Westerlaan 10 3016 CK Rotterdam
Persbericht
Vopak: bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten over eerste halfjaar 2008 stijgt met 12% tot EUR 156,8 miljoen Rotterdam, 28 augustus 2008 1H 2008
1H 2007
∆%
Opbrengsten uit dienstverlening
453,9
423,7
+7
Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) excl. bijz. posten
218,8 209,1
196,6 186.8
+11 +12
Bedrijfsresultaat Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten
166,5 156,8
149,3 139,4
+ 12 + 12
Nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen Nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen exclusief bijzondere posten
106,9
91,5
+ 17
98,9
82,3
+ 20
1,71 1,59
1,47 1,32
+ 16 + 20
In miljoenen EUR
P E R S
Winst per gewoon aandeel Winst per gewoon aandeel exclusief bijzondere posten
Kernpunten eerste halfjaar 2008: • Het bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten stijgt met 12% tot EUR 156,8 miljoen (1H 2007: EUR 139,4 miljoen) • Het nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen stijgt met 17% tot EUR 106,9 miljoen (1H 2007: EUR 91,5 miljoen) • Winst per gewoon aandeel stijgt met 16% tot EUR 1,71 (1H 2007: EUR 1,47) • De wereldwijde opslagcapaciteit van Vopak is in dit halfjaar verder uitgebreid met meer dan 4,5 miljoen kubieke meter (cbm) door ingebruikname van nieuw gebouwde opslagcapaciteit (1,1 miljoen cbm) en door acquisities en nieuwe samenwerkingsverbanden (3,4 miljoen cbm) Vooruitzichten: • In totaal wordt er in de jaren 2008 tot en met 2011 aan het wereldwijde netwerk van Vopak meer dan 7 miljoen cbm toegevoegd • Het totale investeringsbedrag van alle projecten in uitvoering (2008-2011) bedraagt circa EUR 1,7 miljard (exclusief acquisities en fusies); het aandeel van Vopak in het resterend te investeren bedrag is circa EUR 400 miljoen • Vopak is positief over haar commerciële, operationele en financiële ontwikkelingen en houdt derhalve onverminderd vast aan de eerder afgegeven verwachting voor 2008 van een minimaal 10% hoger bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten (2007: EUR 272,9 miljoen) • Als gevolg van de oplevering van de huidige uitbreidingsprojecten en acquisities verwacht Vopak, ondanks de groeivertraging in de economie, reeds een of twee jaar eerder de indicatie voor 2011 te bereiken, te weten een bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) van EUR 475-550 miljoen per jaar. John Paul Broeders, Voorzitter van de Raad van Bestuur van Koninklijke Vopak N.V.: ‘De consequente verdere uitvoering van onze strategie heeft in het afgelopen halfjaar weer geleid tot een toename van het bedrijfsresultaat. Onze bewezen internationale groeistrategie krijgt, met de verdere uitbreidingen op onze bestaande terminals en de afronding van enkele belangrijke samenwerkingsverbanden in ondermeer de Bahamas en Estland, steeds meer gestalte op -voor onze klanten- strategische locaties in 31 landen op vijf continenten. Een belangrijke mijlpaal is het officiële startsein van de bouw van Gate terminal (Gas Access To Europe) op 28 juni 2008, een verdere versterking van onze kernactiviteiten met een aanlandingsterminal voor LNG. Vopak levert hiermee vanaf 2011 een positieve bijdrage aan een efficiënte, duurzame en veilige aanvoer, opslag en doorvoer van vloeibaar aardgas bestemd voor miljoenen Europese huishoudens.’
Marktontwikkelingen De internationale markten, waarin Vopak actief is, ontwikkelen zich positief, ondanks de groeivertraging in de economie, doordat het gebruik van energie en vloeibare chemicaliën blijft stijgen en deze over grotere afstand worden aangevoerd. Dit resulteert in meer vervoer over zee. In die vervoersketen is het tijdelijk opslaan en overslaan van producten in strategisch gelegen havenplaatsen een essentiële voorwaarde voor een efficiënt transport. Deze structurele trend blijft onverminderd van kracht. Daarnaast neemt de vraag naar opslag en overslag van biobrandstoffen toe. Vopak speelt op deze vraag in door opslagcapaciteit beschikbaar te stellen en specifieke services te ontwikkelen in samenwerking met de producenten en handelaren van deze producten.
P E R S
Groei zet door In de eerste helft van 2008 neemt de wereldwijde opslagcapaciteit van Vopak toe met in totaal meer dan 4,5 miljoen cbm (20%) tot 26,4 miljoen cbm. Een belangrijke bijdrage hieraan wordt geleverd door de acquisitie van de joint venture Vopak Terminal Bahamas en de fusie Vopak E.O.S. (Estland), die beiden actief zijn in de opslag van olieproducten. Daarnaast is het netwerk uitgebreid met een nieuwe chemieterminal in Antwerpen (Belgie). Ook is de capaciteit uitgebreid op de nieuwe terminal in Zhangjiagang (China) voor chemieproducten, en voor opslag van diverse olieproducten in Fujairah, Rotterdam en Singapore. Op basis van de toegenomen vraag van haar klanten heeft Vopak ook in deze verslagperiode weer nieuwe uitbreidingsplannen aangekondigd. Voor een overzicht van de gerealiseerde, onderhanden en geplande groeiprojecten wordt verwezen naar bijlage 1. Voor de in aanbouw zijnde LNG terminal in Rotterdam is een contract met E.ON Ruhrgas als vierde klant getekend. Hiermee wordt een jaarlijkse doorzet van het huidige project van 12 miljard kubieke meter gas (12 bcm) bereikt. Verdere uitbreiding tot maximaal 16 bcm is mogelijk op dezelfde locatie. Toelichting bij het verkorte geconsolideerde tussentijds financieel bericht Opbrengsten uit dienstverlening Vopak realiseert in de eerste helft van 2008 EUR 453,9 miljoen aan opbrengsten uit dienstverlening, een stijging van 7% ten opzichte van het eerste halfjaar 2007 (EUR 423,7 miljoen), dit ondanks een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 15,1 miljoen. Nagenoeg alle divisies dragen positief bij aan de verdere stijging van de opbrengsten uit dienstverlening, hetgeen de vermindering als gevolg van vorig jaar verkochte bedrijfsonderdelen en het negatieve valutaomrekeningseffect meer dan compenseert. Het realiseren van deze verbetering is een combinatie van capaciteitsuitbreidingen op bestaande terminals, het ontwikkelen van nieuwe terminals, acquisities, en een verhoging van de omzet per kubieke meter opslagcapaciteit. De bezettingsgraad handhaaft zich op een niveau van circa 95% (1H 2007: 96%), dit ondanks de sterke toename van de totale opslagcapaciteit, hetgeen de marktbehoefte aan opslag onderstreept. Bedrijfsresultaat
Bedrijfsresultaat inclusief bijzondere posten Bijzondere posten Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Bedrijfsresultaat van volledig afgestoten activiteiten Valutaomrekeningseffect Bedrijfsresultaat 1)
1H 2008
1H 2007
∆%
166,5 - 9,7 156,8
149,3 - 9,9 139,4 - 3,4 - 5,3 130,7
+ 12
156,8
+ 12
1)
+ 20
Pro forma bedrijfsresultaat 1H 07 berekend op basis van valutakoersen 1H 08
Het bedrijfsresultaat stijgt met 12% tot EUR 166,5 miljoen (1H 2007: EUR 149,3 miljoen). Gecorrigeerd voor bijzondere posten stijgt het bedrijfsresultaat met eveneens 12% tot EUR 156,8 miljoen (1H 2007: EUR 139,4 miljoen). Indien het bedrijfsresultaat 2007 pro forma tevens wordt gecorrigeerd voor inmiddels volledig afgestoten activiteiten en het effect van de valutaomrekening dan bedraagt de stijging 20%. Deze stijging is het resultaat van de strategische focus op groei, zowel bij bestaande bedrijven als door het ontwikkelen van nieuwe terminals en door acquisities. Door actief in te spelen op de wensen van onze cliënten kunnen diverse divisies hun marges handhaven. De beheersing van toenemende kosten voor onder andere de voorbereiding van uitbreidingsprojecten, de energiekosten en de operationele kosten in verband met stijgende inflatie blijven de aandacht vragen. 2
Met de toename van het resultaat mede vanwege uitbreidingen en het daarmee toegenomen kapitaalsbeslag, daalt de ROCE, inclusief bijzondere posten, licht naar 24,2% (1H 2007: ROCE 25,9%), bij een stijgende winst per aandeel. Als bijzondere posten zijn in het eerste halfjaar van 2008 opgenomen de boekwinsten als gevolg van de fusie van Pakterminal met E.O.S. terminals in Estland en de inbreng van de binnenvaartactiviteiten in de joint venture Interstream Barging, samen een bijzondere post van EUR 9,7 miljoen positief (bijzondere posten 1H 2007: EUR 9,9 miljoen positief). Nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen Het nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen neemt met 17% toe tot EUR 106,9 miljoen (1H 2007: EUR 91,5 miljoen). Het nettoresultaat stijgt door een hoger bedrijfsresultaat en lagere financieringslasten. De effectieve rentelast is lager dan vorig jaar, de lagere dollarkoers heeft een positief effect op de financieringslasten en tevens wordt een relatief groter deel van de rente toegerekend aan projecten in aanbouw. Deze stijging resulteert in een toename van de winst per gewoon aandeel tot EUR 1,71 (1H 2007: EUR 1,47).
P E R S
Vaste activa De vaste activa nemen toe tot EUR 2.016,9 miljoen (jaareinde 2007: EUR 1.780,6 miljoen) als gevolg van acquisities van joint ventures en investeringen in onder meer de Vopak Terminal Bahamas. Door de inbreng van Pakterminal (Estland) in de joint venture Vopak E.O.S. en de inbreng van de activiteiten van Vopak Barging Europe in de joint venture Interstream Barging worden de materiele vaste activa verlaagd, terwijl de Financiële vaste activa toenemen. Nadere details van de effecten van deze transacties worden weergegeven in bijlage 3f: Acquisities en deconsolidaties. Naast de acquisities wordt er gedurende het eerste halfjaar 2008 in totaal EUR 179,8 miljoen geïnvesteerd in materiele vaste activa (1H 2007: EUR 155,5 miljoen), waarvan EUR 133,4 miljoen (1H 2007: EUR 113,4 miljoen) in uitbreidingsinvesteringen op bestaande terminals en de constructie van nieuwe terminals. Voor nadere details van de goedgekeurde plannen verwijzen wij naar het groeiperspectief in bijlage 1. Eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders Het eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders stijgt in het eerste halfjaar met EUR 37,8 miljoen tot EUR 847,5 miljoen (jaareinde 2007: EUR 809,7 miljoen). De stijging wordt met name veroorzaakt door het nettoresultaat over het eerste halfjaar en de rechtstreekse mutaties in het eigen vermogen. Verder is er in het eerste halfjaar een totaal dividend uitgekeerd van EUR 61 miljoen. Voor een nadere specificatie verwijzen wij naar bijlage 3e. Rentedragende leningen Als gevolg van het investeringsprogramma stijgt het totaal van de langlopende rentedragende leningen per 30 juni 2008 naar EUR 724,4 miljoen (31 december 2007: EUR 672,2 miljoen). De gemiddelde rentelasten dalen naar 6,1% (1H 2007: 6,5%). Gebeurtenissen na balansdatum 20 juli 2008 Gate terminal B.V., een joint venture van N.V. Nederlandse Gasunie en Koninklijke Vopak N.V. sluit een project-financieringsovereenkomst ter waarde van EUR 745 miljoen af met de European Investment Bank en een syndicaat van 10 internationale relatiebanken. De faciliteiten hebben een looptijd van 20 jaar en bestaan uit 2 financieringsregelingen. De European Investment Bank financiert rond EUR 340 miljoen en het syndicaat van 10 banken maximaal rond EUR 405 miljoen exclusief een garantiefaciliteit. Beide faciliteiten zijn gebaseerd op variabele rentetarieven. Gate terminal beschikt over financiële ‘hedge’ instrumenten om de gevolgen van eventuele renteschommelingen substantieel te beperken.
3
30 juli 2008 Vopak breidt haar aandelenbelang uit in de joint venture Vopak E.O.S. in Estland, van 35% naar 50%. Vopak maakt gebruik van de “call option”, die haar was toegekend bij de oprichting van de joint venture op 23 april 2008. N-Trans en Vopak richtten de joint venture Vopak E.O.S. op om op efficiënte wijze gebruik te maken van de beschikbare combinatie van hun beider terminal faciliteiten in deze regio. De haven van Tallinn is een strategische locatie om olieproducten te exporteren vanuit Rusland, Wit-Rusland en Kazachstan naar de rest van de wereld. 1 augustus 2008 De Japanse joint venture Nippon Vopak (Vopak aandelenbelang is 40%) bereikt overeenstemming met Mitsui & Co over de aankoop van 100% van de activa in de Nagoya en Moji Tank Terminals in Japan, met een totale capaciteit van 84.700 cbm. Beide terminals worden momenteel volledig gebruikt door een aantal Japanse chemie- en oliebedrijven. De faciliteiten worden onderdeel van het Japanse terminalnetwerk van Nippon Vopak, dat reeds bestaat uit 3 terminals in Kawasaki, Kobe en Yokohama. Samen met de terminals in Nagoya en Moji neemt de totale opslagcapaciteit in Japan toe tot 220.500 cbm.
P E R S
5 augustus 2008 N.V. Nederlandse Gasunie (Gasunie) en Koninklijke Vopak (Vopak), strategische partners in Gate terminal, maken bekend dat Gate terminal een langetermijn contract getekend heeft met E.ON Ruhrgas AG (E.ON Ruhrgas) uit Duitsland. E.ON Ruhrgas is een van Europa’s toonaangevende energiebedrijven en zal jaarlijks 3 miljard kubieke meter (bcm) tot gas verdampt vloeibaar aardgas (LNG) doorvoeren. Het is het vierde energiebedrijf dat Gate terminal zal gebruiken als locatie voor de levering van LNG aan de Noordwest-Europese markt. Samen met de eerder gesloten overeenkomsten met DONG Energy, EconGas en Essent zal Gate terminal vanaf de tweede helft van 2011, wanneer de terminal naar verwachting volledig operationeel is, een jaarlijkse doorzet van gas van 12 miljard cbm verzorgen. Als onderdeel van de overeenkomst zal E.ON Ruhrgas een aandelenbelang van 5% verwerven in Gate terminal. Gate terminal is de eerste onafhankelijke LNG import terminal in aanbouw in Nederland. ‘Toekomstgerichte uitspraken’ Dit document bevat uitspraken waarin een vooruitblik wordt gegeven. Deze uitspraken zijn gebaseerd op thans beschikbare plannen en projecties. Gezien de dynamiek van de markten en de omgeving waarin wij onze logistieke diensten in 31 landen aanbieden, kunnen wij de juistheid en volledigheid van dergelijke verklaringen niet garanderen. Eventuele onvoorziene omstandigheden betreffen ondermeer bijzondere baten en lasten, onverwachte economische, politieke en valutaontwikkelingen en mogelijke veranderingen in IFRS-verslaggevingsregels. De verklaringen waarin een vooruitblik wordt gegeven moeten altijd worden beoordeeld in het kader van gebeurtenissen, risico’s en onzekerheden in de markten en omgeving waarin Vopak opereert. Mogelijk kunnen deze factoren ertoe leiden dat de uiteindelijk behaalde resultaten materieel afwijken.
4
Kerncijfers*
Resultaten (in miljoenen EUR) Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) ** Bedrijfsresultaat (EBIT) ** Nettoresultaat toe te rekenen aan aandeelhouders ** Nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen ** Kasstroom uit operationele activiteiten (netto) Investeringen (in miljoenen EUR) Totaal investeringen Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen
P E R S
Vermogen en financiering (in miljoenen EUR) Eigen vermogen toekomend aan aandeelhouders Rentedragende leningen Netto rentedragende schuld Verhoudingscijfers Return On Capital Employed (ROCE) incl. bijzondere posten Return On Capital Employed (ROCE) excl. bijzondere posten Nettofinancieringspositie : EBITDA Interestdekkingsgetal (EBITDA : nettofinancieringslasten) Kerncijfers per gewoon aandeel (in EUR) Winst per gewoon aandeel Winst per gewoon aandeel exclusief bijzondere posten Verwaterde winst per gewoon aandeel Verwaterde winst per gewoon aandeel exclusief bijzondere posten
Bedrijfsgegevens Aantal medewerkers op het einde van de periode Opslagcapaciteit op het einde van de periode (in cbm) Bezettingsgraad (in %) Valutakoersen (in EUR) Gemiddelde US Dollar US Dollar op het einde van de periode Gemiddelde Singapore Dollar Singapore Dollar op het einde van de periode Aantal uitstaande gewone aandelen Gewogen gemiddelde Gewogen gemiddelde, verwaterd Totaal inclusief ingekochte eigen gewone aandelen Totaal ingekochte eigen gewone aandelen Aantal uitstaande financieringspreferente aandelen * **
5
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast inclusief bijzondere posten
1H08
1H07
∆%
453,9 218,8 166,5 107,5
423,7 196,6 149,3 92,4
7 11 12 16
106,9 153,7
91,5 96,1
17 60
375,3 2.410,9 1.375,9
164,1 2.216,4 1.152,8
129 9 19
847,5 724,4 756,7
719,6 672,7 529,4
18 8 43
24,2 23,2 2,22 9,2
25,9 24,5 1,83 8,1
1,71 1,59 1,71
1,47 1,32 1,47
16 21 16
1,59
1,32
21
3.536 26.396.221 95,2
3.489 21.332.800 96,3
1,53 1,58 2,12 2,14
1,33 1,35 2,03 2,07
62.332.727 62.374.451 62.450.656 120.000 19.451.000
62.343.418 62.381.925 62.450.656 60.000 19.451.000
Belangrijke data 5 november 2008 13 maart 2009 21 april 2009 23 april 2009 27 april 2009 29 april 2009 4 mei 2009 28 augustus 2009 13 november 2009
Publicatie resultaten derde kwartaal 2008 middels een trading update Publicatie jaarresultaat 2008 Publicatie resultaten eerste kwartaal 2009 middels een trading update Algemene Vergadering van Aandeelhouders Aandelenkoers ex-Dividend Registratiedatum Dividend (‘Record Date’) Betaalbaarstelling Dividend Publicatie resultaten eerste halfjaar 2009 Publicatie resultaten derde kwartaal 2009 middels een trading update
Profiel
P E R S
Koninklijke Vopak N.V. is ’s werelds grootste onafhankelijke tankterminal operator, gespecialiseerd in de opslag en overslag van vloeibare en gasvormige chemie- en olieproducten. Desgewenst levert Vopak logistieke diensten voor klanten van de terminal. Vopak exploiteert 78 terminals met een opslagcapaciteit van ruim 26 miljoen cbm in 31 landen. Deze liggen op strategische plaatsen ten opzichte van de gebruikers en de belangrijkste vaarroutes. Klanten zijn overwegend ondernemingen uit de chemische en olie-industrie voor wie Vopak een grote verscheidenheid aan producten opslaat die zijn weg naar een groot aantal industrieën vindt. Voor meer informatie Koninklijke Vopak N.V. Corporate Communication & Investor Relations Rolf Brouwer Telefoon E-mail Website
: 010 – 400 2777 :
[email protected] : www.vopak.com
De analistenpresentatie zal via een on-demand videoweergave op 28 augustus 2008 vanaf 11.00 uur op de website (www.vopak.com) worden weergegeven. Persfoto’s van Vopaks Raad van Bestuur, nieuwe terminals en activiteiten zijn als downloads beschikbaar op http://www.vopak.nl/press/142_460.php.
Bijlagen: 1. Groeiperspectief 2. Toelichting op de resultaten per divisie 3. Verkort geconsolideerd tussentijds financieel bericht a. Geconsolideerde winst- en verliesrekening b. Specificatie opbrengsten uit dienstverlening en bedrijfsresultaat c. Verkorte geconsolideerde balans d. Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht e. Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat f. Acquisities en deconsolidaties 4. Vopak geconsolideerd inclusief proportionele consolidatie van de joint ventures in tankopslag
6
Bijlage 1:
Groeiperspectief*
Gerealiseerd in 1H 2008
Goedgekeurde plannen en in aanbouw
Ontwikkelingen/studies
Optimalisatie huidige capaciteit •
Kleinere optimalisaties en buiten-
•
Verplaatsing van de Vopak DUPEG Terminal naar de nabijgelegen Vopak
gebruikstellingen, -47.500 cbm,
Terminal Hamburg (Duitsland)
ondermeer in Vlaardingen (Nederland) om ruimte te maken voor uitbreidingen
•
Overdracht van de terminal in Hemiksem (België) in 2008
Uitbreiding op bestaande terminals •
Rotterdam (Nederland): extra
•
steiger voor olieproducten • •
P E R S
•
•
•
Diverse onderzoekingen en studies
Lokale projecten in 2008, vooral
Fujairah (VAE): 380.000 cbm voor
chemische producten, in onder meer
olieproducten
Chili, Singapore, Vietnam, VS, in totaal 85.000 cbm
Sebarok (Singapore): 223.000 cbm voor olieproducten
•
Banyan (Singapore): fase 3 oplevering in 2008 met een totaal van 320.000 cbm
capaciteit van 200.000 cbm en een
•
Uitbreidingen in 2009 en 2010 in
Uitbreiding van de terminal in
Australië, België, Brazilië, Colombia,
Zhangjiagang (China) met 84.900 cbm
Nederland, Pakistan, Singapore, Spanje
Lokale projecten in 2008, vooral
en Zweden, in totaal meer dan 1,0 miljoen
chemische producten, in onder meer
cbm
China, Korea, Mexico, Nederland, Thailand, Venezuela, VK, in totaal 166.000 cbm Overname, fusies en joint ventures •
Joint venture (50%, vanaf 30/7/08) met
•
Joint venture (20%) Vopak Terminal
•
Vopak Malaysia – Pasir Gudang terminal
Aankoop van een terminal in Suape (Brazilië)
Uitbreiding van de Vopak Terminal Bahamas met 290.000 cbm
Bahamas, 3.000.000 cbm opslagcapaciteit •
•
totaal 84.700 cbm in augustus 2008
435.000 cbm toe •
Nippon Vopak heeft twee terminals in Japan gekocht, in Nagoya and Moji,
E.O.S. terminals in Estland voegt
•
Uitbreiding van Vopak E.O.S. met 200.000 cbm
20.600 cbm voor chemieproducten Nieuwe terminals op nieuwe locaties •
Antwerpen (België): chemieterminal op
•
Linkeroever, 100.000 cbm
Jakarta (Indonesië): olieterminal van
•
250.000 cbm in 2009
Amsterdam (Nederland): Milieueffectrapportage ingediend
•
Diverse studies, waaronder olieterminals in Eemshaven (Nederland) en in Hainan (China)
Ontwikkelen van concepten voor nieuwe producten • •
Teesside (VK): uitbreiding 40.000 cbm,
•
Onderzoek naar uitbreiding
onder andere biobrandstoffen in 2008
LNG Gate terminal met
Gate terminal LNG-project in Rotterdam
180.000 cbm en LNG-
(Nederland), oplevering in 2H 2011 van
terminal in de Eemshaven (Nederland)
12 miljard cbm doorvoercapaciteit en 540.000 cbm opslagcapaciteit
•
Onderzoek LNG-terminal in Rostock (Duitsland)
In totaal is netto 4.562.000 cbm nieuwe
Bovenstaande projecten resulteren in een
capaciteit in gebruik genomen in de
verdere capaciteitstoename in de komende
eerste helft van 2008
jaren van rond 2,2 miljoen cbm (netto) en een LNG-terminal van 0,5 miljoen cbm
In totaal wordt er in de jaren 2008 tot en met 2011 aan het wereldwijde netwerk van Vopak meer dan 7 miljoen cbm opslagcapaciteit toegevoegd * Deze lijst geeft een indicatie van de inspanning om het netwerk uit te breiden en is niet limitatief
7
Bijlage 2:
Toelichting op de resultaten per divisie
Chemie Europa, Midden-Oosten & Afrika (CEMEA) In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Return On Capital Employed (ROCE) Bezettingsgraad
P E R S
1H08
1H07
159,5 65,3 49,3 44,8 701,6 362,0 27,2% 95%
154,9 58,2 41,7 42,5 685,6 333,7 24,9% 97%
De opbrengsten uit dienstverlening nemen met 3% toe tot EUR 159,5 miljoen, als gevolg van verandering van producten en tariefsaanpassingen en van het gemis van opbrengsten uit inmiddels verkochte bedrijfsonderdelen. Het valutaomrekeningseffect is EUR 4,0 miljoen negatief voor deze periode. Capaciteitsuitbreidingen, tariefsaanpassingen, een goede beheersing van de kosten en een bijzondere bate in verband met het onderbrengen van de binnenvaartvloot in de joint venture Interstream Barging dragen bij aan de verbetering van het bedrijfsresultaat met 18% tot EUR 49,3 miljoen. Het valutaomrekeningseffect is EUR 1,3 miljoen negatief voor deze periode. De Hemiksem terminal in Antwerpen (België) is verkocht en wordt voorbereid voor overdracht in het derde kwartaal van 2008. Olie Europa, Midden-Oosten & Afrika (OEMEA In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Return On Capital Employed (ROCE) Bezettingsgraad
1H08
1H07
126,0 68,5 56,3 51,1 552,0 283,8 39,7% 95%
102,2 53,5 45,2 43,8 462,7 178,9 50,5% 97%
Met name door toevoeging van extra opslagcapaciteit in Rotterdam stijgen de opbrengsten uit dienstverlening met 23% naar EUR 126 miljoen. Deze capaciteitsuitbreiding in Rotterdam, tezamen met verbeterde resultaten van de joint ventures in Fujairah en Estland en een bijzondere bate van EUR 5,2 miljoen met betrekking tot de inbreng van Pakterminal in de joint venture Vopak E.O.S., zorgen voor een verdere toename van het bedrijfsresultaat met circa 25% naar EUR 56,3 miljoen. Azië In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Return On Capital Employed (ROCE) Bezettingsgraad
1H08
1H07
77,6 60,5 46,3 46,3 754,7 522,5 17,7% 96%
67,1 50,9 39,0 39,0 635,5 417,7 18,7% 97%
De opbrengsten uit dienstverlening nemen toe met 16% tot EUR 77,6 miljoen, ondanks een valutaomrekeningseffect van EUR 2,4 miljoen negatief. De belangrijkste oorzaak is de capaciteitsuitbreiding op nieuwe en bestaande terminals, waaronder de terminals in Australië, Singapore en Zhangjiagang (China). Dit gecombineerd met betere resultaten van verschillende joint ventures resulteert in een 19% hoger bedrijfsresultaat van EUR 46,3 miljoen, inclusief stijgende kosten in verband met de nieuwe terminals en een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 2,0 miljoen.
8
Noord-Amerika In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Return On Capital Employed (ROCE) Bezettingsgraad
P E R S
1H08
1H07
56,0 22,0 16,8 16,8 288,9 157,2 21,4% 96%
66,0 24,1 18,3 15,5 306,2 145,9 25,1% 96%
De lagere opbrengsten uit dienstverlening van EUR 56,0 miljoen zijn te verklaren door het gemis van opbrengsten van verkochte bedrijfsonderdelen in 2007 en een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 7,1 miljoen. Dit gemis aan opbrengsten wordt deels gecompenseerd door tariefsverbeteringen. Het bedrijfsresultaat daalt om dezelfde redenen tot EUR 16,8 miljoen, waarin een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 1,6 miljoen is opgenomen. Tevens is er in 2007 een bijzondere bate van EUR 2,8 miljoen opgenomen. Deze zaken worden deels gecompenseerd door verbeterde marges. Ook de Vopak Terminal Bahamas draagt reeds positief bij aan het bedrijfsresultaat. Latijns-Amerika In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten Gemiddeld bruto geïnvesteerd vermogen Gemiddeld geïnvesteerd vermogen Return On Capital Employed (ROCE) Bezettingsgraad
1H08
1H07
33,4 13,7 10,4 10,4 124,4 81,0 25,6% 91%
31,3 13,8 10,5 10,5 121,4 83,1 25,2% 84%
De opbrengsten uit dienstverlening stijgen licht tot EUR 33,4 miljoen, dankzij een stijgende bezettingsgraad in Brazilië en opslagcapaciteitsuitbreiding in Mexico, deels gecompenseerd door een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 1,5 miljoen. Het bedrijfsresultaat daalt licht tot EUR 10,4 miljoen, inclusief een negatief valutaomrekeningseffect van EUR 0,5 miljoen.
9
Bijlage 3:
Verkort geconsolideerd tussentijds financieel bericht
Algemeen Koninklijke Vopak N.V. (‘Vopak’) is een beursgenoteerde onderneming die gevestigd is in Nederland en activiteiten heeft in 31 landen. Het verkorte geconsolideerde tussentijds financieel bericht over het eerste halfjaar 2008 omvat de cijfers van Vopak, haar dochterondernemingen (gezamenlijk de ‘Groep’ genoemd) en het belang van de Groep in joint ventures en geassocieerde ondernemingen waarop de ‘equity-methode’ wordt toegepast. Dit verkorte geconsolideerde tussentijds bericht is opgesteld op basis van IAS 34 Tussentijdse financiële verslaggeving. Het bevat niet alle informatie die vereist is voor een volledige jaarrekening en dient in samenhang gelezen te worden met de door de accountants gecontroleerde jaarrekening zoals opgenomen in het Jaarverslag 2007. Bij het opstellen van dit verkorte geconsolideerde tussentijds bericht zijn, met uitzondering van IFRIC 14 en het nieuwe “long term incentive plan”, dezelfde waarderingsgrondslagen en berekeningsmethodes toegepast als voor de balans per 31 december 2007 en de resultatenrekening 2007.
P E R S
De doelstellingen en het beleid van de Groep op het gebied van financiële risico’s en risicobeheersing zijn eveneens ongewijzigd ten opzichte van hetgeen in de geconsolideerde jaarrekening over het boekjaar 2007 uiteengezet is. Dit verkorte geconsolideerde tussentijds bericht is op 27 augustus goedgekeurd door de Raad van Bestuur en de Raad van Commissarissen. Op de geconsolideerde halfjaarcijfers is geen accountantscontrole toegepast. IFRIC 14 IFRIC 14 geeft richtlijnen om te beoordelen tot welk bedrag een overschot op basis van IAS 19 mag worden verwerkt als een actiefpost. Als een pensioenregeling een tekort heeft op financieringsbasis (dus niet IAS 19-basis), geeft IFRIC 14 aan wanneer boven de IAS 19verplichting/actiefpost een aanvullende verplichting voor dit tekort moet worden opgenomen. Deze stelselwijziging is effectief per 1 januari 2008 en heeft een negatieve invloed op het eigen vermogen per 1 januari 2008 van EUR 2,5 miljoen (na belastingen) en een negatief effect van EUR 0,2 miljoen op het netto halfjaarresultaat van 2008. Op aandelen gebaseerde beloning Per 1 januari 2008 heeft Vopak een op aandelen gebaseerde beloning (“long term incentive plan”) geïntroduceerd voor de leden van de Raad van Bestuur en voor leden van het senior management. De reële waarde per toekenningsdatum van de toegekende rechten op aandelen wordt opgenomen onder personeelskosten, tegen een overeenkomstige toename in het eigen vermogen, over de periode waarin de werknemers onvoorwaardelijk aanspraak kunnen maken op de rechten op aandelen. De kosten van het aandelenplan worden gelijkmatig verdeeld over de periode waarin de prestatie gemeten wordt. Op elke balansdatum herziet Vopak de schattingen van het aantal rechten op aandelen dat naar verwachting zal worden uitgeoefend. De eventuele effecten van de herziening van de oorspronkelijke schattingen worden opgenomen in de winst- en verliesrekening tegen een overeenkomstige aanpassing van het eigen vermogen. De reële waarde wordt per toekenningsdatum bepaald op basis van een binomiaal model, met inachtneming van de bepalingen en voorwaarden van het “long term incentive plan”.
10
Bijlage 3a:
Geconsolideerde winst- en verliesrekening* 1H08
In miljoenen EUR Opbrengsten uit dienstverlening Overige bedrijfsopbrengsten
453,9 12,3 1)
Totaal bedrijfsopbrengsten Personeelskosten Afschrijvingen en bijzondere waardeverminderingen Overige bedrijfskosten
P E R S
1H07 423,7 12,32)
466,2 125,2 52,3 143,5
436,0 121,6 48,23) 134,6
Totaal bedrijfslasten
321,0
304,4
Exploitatieresultaat
145,2
131,6
Resultaat joint ventures en geassocieerde ondernemingen volgens de equity-methode
21,3
17,7
Bedrijfsresultaat (EBIT)
166,5
149,3
Interest- en dividendopbrengsten Financieringslasten
3,2 - 22,6
3,2 - 24,2
Nettofinancieringslasten
- 19,4
- 21,0
Resultaat voor belastingen
147,1
128,3
Belastingen
- 31,4
- 27,6
Nettoresultaat
115,7
100,7
Toe te rekenen aan: Houders van gewone aandelen Houders van financieringspreferente aandelen Aandeel van derden
1)
115,7
100,7
Winst per gewoon aandeel
1,71
1,47
Verwaterde winst per gewoon aandeel
1,71
1,47
inclusief EUR 9,7 miljoen aan bijzondere posten inclusief EUR 10,8 miljoen aan bijzondere posten 3) inclusief bijzondere waardevermindering van EUR 0,9 miljoen
11
91,5 0,9 8,3
Nettoresultaat
* op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast 2)
106,9 0,6 8,2
Bijlage 3b:
Specificatie opbrengsten uit dienstverlening en bedrijfsresultaat*
Opbrengsten uit dienstverlening
P E R S
In miljoenen EUR
1H08
1H07
∆%
Chemie Europa, Midden-Oosten & Afrika
159,5
154,9
3,0
Olie Europa, Midden-Oosten & Afrika
126,0
102,2
23,3
Azië
77,6
67,1
15,6
Noord-Amerika
56,0
66,0
- 15,2
Latijns-Amerika
33,4
31,3
6,7
Niet toegerekend
1,4
2,2
Opbrengsten uit dienstverlening uit kernactiviteiten
453,9
423,7
Niet-kernactiviteiten
-
-
Opbrengsten uit dienstverlening
453,9
423,7
7,1
In miljoenen EUR
1H08
1H07
∆%
Chemie Europa, Midden-Oosten & Afrika
44,8
42,5
5,4
Olie Europa, Midden-Oosten & Afrika
51,1
43,8
16,7
Azië
46,3
39,0
18,7
Noord-Amerika
16,8
15,5
8,4
Latijns-Amerika
10,4
10,5
- 1,0
Niet toegerekend
- 12,6
- 12,0
Bedrijfsresultaat uit kernactiviteiten exclusief bijzondere posten
156,8
139,3
Niet-kernactiviteiten
-
0,1
Bedrijfsresultaat exclusief bijzondere posten
156,8
139,4
Bijzondere posten: - Chemie Europa, Midden-Oosten & Afrika - Olie Europa, Midden-Oosten & Afrika - Noord-Amerika - Niet toegerekend - Niet-kernactiviteiten
4,5 5,2 -
- 0,9 1,4 2,8 6,6
Bedrijfsresultaat (EBIT)
166,5
149,3
7,1
Bedrijfsresultaat
*
12
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
12,6
12,5
11,5
Bijlage 3c:
Verkorte geconsolideerde balans*
In miljoenen EUR Activa Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Latente belastingen Derivaten Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Overige vaste activa Totaal vaste activa Debiteuren en overige vorderingen Verstrekte leningen Vooruitbetalingen Derivaten Liquide middelen Activa aangehouden voor verkoop Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Totaal vlottende activa
P E R S
30/06/08 35,5 1.425,1 443,5 13,8 4,4 76,6 18,0 201,3 3,8 23,0 3,0 75,6 5,1 8,8
Schulden aan kredietinstellingen Rentedragende leningen Derivaten Crediteuren en overige schulden Verschuldigde belastingen Pensioenen en soortgelijke verplichtingen Overige voorzieningen Totaal kortlopende verplichtingen
*
13
1.780,6 189,1 0,5 17,6 3,7 136,4 5,1 0,1
320,6
352,5
2.337,5
2.133,1
847,5 68,9
Totaal eigen vermogen Verplichtingen Rentedragende leningen Derivaten Voorzieningen Totaal langlopende verplichtingen
62,6 1.385,0 220,7 16,3 3,0 75,4 17,6 2.016,9
Totaal activa
Eigen vermogen Eigen vermogen toekomend aan aandeelhouders Aandeel van derden in eigen vermogen
31/12/07
809,7 70,2 916,4
708,9 32,8 177,0
879,9 624,6 26,5 195,1
918,7 107,9 15,5 4,1 316,0 48,4 1,9 8,6
846,2 26,1 47,6 22,0 259,4 39,0 3,3 9,6
502,4
407,0
Totaal verplichtingen
1.421,1
1.253,2
Totaal eigen vermogen en verplichtingen
2.337,5
2.133,1
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
Bijlage 3d:
Verkort geconsolideerd kasstroomoverzicht* 1H08
In miljoenen EUR
P E R S
Kasstroom uit operationele activiteiten (bruto) Ontvangen interest Ontvangen dividend Betaalde financieringslasten Betaalde winstbelasting Kasstroom uit operationele activiteiten (netto)
185,4 1,9 0,3 - 18,9 - 15,0
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Joint ventures en geassocieerde ondernemingen Verstrekte leningen Verwerving dochterondernemingen incl. goodwill Overige vaste activa Totaal investeringen
- 4,1 - 179,8 - 137,0 - 47,3 - 6,8 - 0,3
Materiële vaste activa Joint ventures en geassocieerde ondernemingen Verstrekte leningen Dochterondernemingen Totaal desinvesteringen
0,4 8,7 38,8
Netto kasstroom Koers- en omrekeningsverschillen Mutatie liquide middelen i.v.m. (de)consolidatie Mutatie in liquide middelen (inclusief schulden aan kredietinstellingen) Netto liquide middelen (inclusief schulden aan kredietinstellingen) per 1 januari Netto liquide middelen (inclusief schulden aan kredietinstellingen) per 30 juni *
14
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
127,3 5,9 0,4 - 20,7 - 16,8 153,7
96,1 - 1,4 - 155,5 - 3,0 - 3,4 - 0,7 - 0,1
- 375,3
Kasstroom uit investeringsactiviteiten Uitgekeerd deel agioreserve financieel preferente aandelen Aflossing langlopende rentedragende leningen Opname langlopende rentedragende leningen Uitgekeerd dividend in contanten Inkoop aandelen Uitgekeerd preferent dividend Uitoefening optierechten Mutaties kortlopende financiering Kasstroom uit financieringsactiviteiten
1H07
- 164,1 4,0 6,9 1,9 3,3
47,9
16,1
- 327,4
- 148,0
- 13,0 - 90,0 231,4 - 59,2 - 2,8 - 1,8 0,3 - 29,6
- 13,0 - 105,0 277,9 - 46,7 - 2,5 0,7 - 3,5 35,3
107,9
- 138,4 - 1,9 - 2,3
56,0 - 1,1 -
- 142,6
54,9
110,3
88,4
- 32,3
143,3
Bijlage 3e:
Geconsolideerd overzicht van het totaalresultaat* 30/06/08
In miljoenen EUR Koersverschillen en effectief deel afdekkingen op netto investeringen in buitenlandse activiteiten Aanwending koersverschillen en effectief deel afdekkingen op netto-investeringen in buitenlandse activiteiten Effectief deel reële waardewijziging cashflow hedges Aanwending effectief deel cashflow hedges naar resultatenrekening Totaal van de rechtstreeks geboekte winsten en verliezen in het eigen vermogen
P E R S
30/06/07
- 9,0
0,7
0,7 1,4
0,5
1,4
2,1 - 5,5
3,3
Nettoresultaat
115,7
100,7
Totaalresultaat
110,2
104,0
Toe te rekenen aan: Houders van gewone aandelen Houders van financieringspreferente aandelen Totaal toe te rekenen aan aandeelhouders Aandeel van derden Totaalresultaat
103,0 0,6
96,1 0,9 103,6 6,6 110,2
97,0 7,0 104,0
Mutaties in het eigen vermogen toe te rekenen aan aandeelhouders*
In miljoenen EUR
2008
2007
Stand per 31 december Stelselwijziging (IFRIC 14) Stand per 1 januari
809,7 - 2,5 807,2
671,0 671,0
Totaalresultaat toe te rekenen aan aandeelhouders Dividend aan gewone aandeelhouders in contanten Dividend aan financieringspreferente aandeelhouders Inkoop aandelen ter afdekking “long term incentive plan” Kosten “long term incentive plan” Ingekochte aandelen geplaatst bij optiehouders Mutaties eerste halfjaar Stand per 30 juni
*
15
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
103,6 - 59,2 - 1,8 - 2,8 0,2 0,3
97,0 - 46,7 - 2,5 0,8 40,3
48,6
847,5
719,6
Bijlage 3f:
Acquisities en deconsolidaties* 30/06/08
In miljoenen EUR
P E R S *
Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Overige vaste activa Totaal vaste activa Liquide middelen Overige vlottende activa Totaal vlottende activa Totaal activa
- 24,5 - 62,8 168,4 0,4
Rentedragende leningen Voorzieningen Totaal langlopende verplichtingen Totaal kortlopende verplichtingen Totaal verplichtingen
- 13,7 - 6,1 - 19,8 2,4
30/06/07 0,9 - 1,8 0,8 -
81,5 - 2,3 - 1,2
- 0,1 - 1,9
- 3,5 78,0
- 1,9 - 2,0 -
- 17,4
-
Totaal effect op activa minus verplichtingen
95,4
- 2,0
Effect op cash flow Aandeel van derden Aanwendingen koersverschillen op netto-investeringen in buitenlandse activiteiten (naar resultatenrekening) Boekwinst op deconsolidaties Betaalde en ontvangen vergoeding in liquide middelen Liquide middelen acquisities en deconsolidaties Nettokasstroom
- 95,4 -
2,0 - 0,3
- 0,3 9,7 - 86,0 - 2,3 - 88,3
10,8 12,5 12,5
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
Gedurende het eerste halfjaar 2008 bedraagt de kasstroom uit investeringsactiviteiten EUR 327,4 miljoen. De nettokasstroom als gevolg van de onderstaande acquisities en deconsolidaties bedraagt EUR 88,3 miljoen: - Op 24 april hebben Vopak and N-Trans, respectievelijk eigenaar van Pakterminal en Estonian Oil Service (E.O.S.) olieopslagbedrijven in Tallin (Estland), de terminalactiviteiten samengevoegd in een joint venture. Vopak heeft een belang van 35% in deze joint venture en heeft na balansdatum gebruik gemaakt van de call-optie en het belang uitgebreid naar 50%. - Op 24 april heeft Vopak overeenstemming bereikt met Mitsui & Co en Tejana Trading Corporation Sdn Bhd over de aankoop van 100% van de aandelen in Intercontinental Terminals (M) Sdn Bhd in Maleisië. De terminal is gelegen in de vrijhandelszone van de Johor haven op Pasir Gudang, dat ligt in het Iskandar ontwikkelingsgebied in het zuiden van Maleisië en bestaat uit 17 tanks met een totale opslagcapaciteit van 20.600 cbm. In de Pasir Gudang regio vindt momenteel een snelle groei plaats van de productie en export van palmolie en gerelateerde oleochemische producten, biodiesel en petrochemische producten. Om deze groei te ondersteunen zal Vopak plannen ontwikkelen voor het uitbreiden van de capaciteit van de terminal. - Op 29 april hebben Vopak en First Reserve Corporation olie-opslag terminal Bahamas Oil Refining Company (BORCO) in Freeport, Bahamas overgenomen. Het eigen vermogen van het nieuwe bedrijf bedraagt USD 571 miljoen, hetgeen in een verhouding van 80-20% verdeeld is tussen respectievelijk dochterondernemingen van First Reserve Fund XI, L.P. en Vopak. De terminal zal als een integraal onderdeel van het Vopak netwerk beheerd gaan worden en heeft een capaciteit van drie miljoen cbm met de mogelijkheid tot uitbreiding naar vijf miljoen cbm voor op- en overslagcapaciteit van ruwe olie, stookolie, en witte olieproducten. De verwachting is dat de terminal zal uitgroeien tot een internationaal logistiek knooppunt voor ruwe olie en olieproducten voor de grootste oliebedrijven. - Op 2 juni heeft Koninklijke Vopak (Vopak) de barging activiteiten van Vopak Barging Europe ondergebracht in Interstream Barging, een bestaande joint venture van Vopak en Van der Sluijs Groep. Hiermee verbreedt Interstream Barging, dat gevestigd is in Dordrecht en Düsseldorf (Duitsland), haar bestaande werkterrein van minerale oliebevrachting met het vervoer van chemische producten. 16
Bijlage 4:
P E R S
*
17
Vopak geconsolideerd inclusief proportionele consolidatie van de joint ventures in tankopslag* In miljoenen EUR
1H08
1H07
Winst en verliesrekening Opbrengsten uit dienstverlening Bedrijfsresultaat voor afschrijvingen (EBITDA) Bedrijfsresultaat (EBIT) Nettoresultaat toe te rekenen aan aandeelhouders Nettoresultaat toe te rekenen aan houders van gewone aandelen
511,8 235,6 172,8 107,5
476,1 202,1 156,1 92,4
106,9
91,5
Balans Totaal vaste activa Totaal vlottende activa
2.198,1 379,0
1.679,1 471,6
Totaal activa
2.577,1
2.150,7
Totaal langlopende verplichtingen Totaal kortlopende verplichtingen
1.100,0 560,7
898,5 462,2
Totaal verplichtingen
1.660,7
1.360,7
Totaal eigen vermogen
916,4
790,0
Financiële ratio’s Interestdekkingsgetal Nettofinancieringspositie : EBITDA
9,1 2,25
8,2 1,77
op deze cijfers is geen accountantscontrole toegepast
