Natuur een leer ruimte voor kinderen

Natuur
een
‘leer’ruimte
voor
kinderen
 Dieuwke Hovinga  Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind 

Lectoraat
Natuur
&
Ontwikkeling
Kind


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Onderzoek
 •  Onderzoeksgroep
 •  Huidig
onderzoek


–  De
‘leer’kracht
van
groene
schoolpleinen
 –  Leren
omgaan
met
aanvaarbaar
risico
bij
het
gebruik
 van
de
buitenruimte
in
de
kinderdagopvang
 –  De
leerwaarde
van
natuur
voor
de
taalvaardigheid
van
 jonge
kinderen
 –  Natuur
als
speelleeromgeving
in
de
dagopvang
 –  Samen
Opleiden
2.0
ter
versterking
van
de
 samenwerking
tussen
de
lerarenopleiding
en
 schoolbesturen


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Groen
School
Plein


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Waarom
eigenlijk?
 Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Waarom
onderwijs?
 •  Maatschappelijk
belang
 •  Kind
belang
 Biesta
(2012)
 –  KwalificaOefuncOe
 •  Wereld
van
werk
&
arbeid,
burgerschap


–  SocialisaOefuncOe
 •  In
standhouden
van
cultuur
&
tradiOe


–  SubjectwordingsfuncOe
(persoonsvorming)
 •  Autonoom;
onaUankelijk
in
denken
en
handelen
 Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Tijdsgeest


Onderwijs

 anno 2014 

Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Onderwijs

 anno 2014
 •  De
effecOeve
school
 studiesucces/‘out put’ denken/meten is weten 

•  ExcellenOe
 •  Onderwijs
op
maat
 adapOef/passend‐/gedifferenOeerd/gepersonaliseerd


•  ICT
en
sociale
media


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Leeshond


Beeld: www.happytails.nl

Maar
ook
…


onderwijs anno 2014


•  Vrije
scholen
groeien
 •  Onderwijsraad
(Smalle kijk op onderwijskwaliteit)
 en
WRR
(Naar een lerende economie)
pleiten
voor
 meer
aandacht
voor
de
brede
ontwikkeling
van
 kinderen
en
minder
op
alleen
cogniOeve
 prestaOes.
 •  Aandacht
voor
‘groen’ onderwijs
 ‐  Groen
versus
Grijs
(V)MBO
 ‐  Boerderijschool/Bosklas/Buitenklas/Lekker
Buiten
 ‐  Groene
zorgarrangementen
(passend
onderwijs)
 Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Hoe
komt
dat?


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Waarom?



deze aandacht voor natuur  •  RelaOe
met
gezondheid
 •  RelaOe
met
een
‘gezonde’
ontwikkeling
van
kinderen
 •  RelaOe
met
het
‘doel’
van
onderwijs


Meer fundamenteel van aard Het heeft te maken met -  onze omgang met tijd -  onze omgang met ruimte

Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind


RelaOe
met
gezondheid



 Vitamine
G

 Eerder onderzoek

Het
belang
van
natuur
voor
de
gezondheid
 
Dr.
Jolanda
Maas



VU
Medisch
Centrum



Een
natuurrijke
 woonomgeving
is
 gezond!


Heea
dit
gevolgen
voor
onze
 gezondheid?


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Ja
 Ja!


Mensen
met
meer
groen
in
hun
 woonomgeving
voelen
zich
 gezonder!


Bezoek
aan
huisarts
 Hart‐
en
vaten:
 •  Coronaire
hartziekten
 (niet:
beroerte,
hartstoornissen
 hoge
bloeddruk)
 Bewegingsapparaat
 •  Rugklachten
 •  Nek/
schouder
klachten
 •  Nek
/
rugklachten

 •  Aandoening
aan
arm
 (niet:
gewrichtsslijtage,
 gewrichtsontsteking)
 Psychische
aandoeningen
 •  Depressie
 •  Angststoornissen


Aandoeningen
aan
luchtwegen
 •  Verkoudheid
 •  Astma,
COPD
 Neurologische
aandoeningen
 •  Migraine
 •  Duizeligheid
 Aandoeningen
van
de
spijsvertering
 •  InfecQeziekten
van
 maagdarmkanaal
 (niet:
Darmstoornissen)
 Diversen
 •  Diabetes
 •  UrineweginfecQes
 •  MUPS


Bezoek
aan
huisarts
 Bezoek aan huisarts (per 1000 patiënten)

Waarom
is
een
natuurrijke
omgeving
 goed
voor
de
gezondheid?


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Herstel van

Stress

+

+ +

Bewegen +

Natuur + +

Social contacten Ontwikkeling van

+ + Gezondheid +

Kinderen

+ Klimaat

Waarom
is
natuur
goed
voor
 kinderen?


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Steeds
meer
dikke
kinderen


Natuur en beweeggedrag kinderen • 20 minuten doorbrengen in natuur leidt tot 5x zoveel bewegen • Met name meisjes bewegen meer op natuurlijke speelplekken

Natuur en overgewicht

Natuur
en
overgewicht


Kinderen die binnen een straal van 500 meter van een park wonen hebben minder kans op over gewicht.

Kinderen die werken in een moestuin eten meer groenten en fruit

Natuur en de motorische ontwikkeling Betere motorische ontwikkeling na 1 jaar elke schooldag spelen in het bos

Natuur en welzijn kinderen Kinderen zijn de afgelopen 50 jaar steeds minder buiten gaan spelen. In dezelfde periode is de psychopathologie bij kinderen gestegen. Kinderen in een natuurarme woonomgeving hebben 6 x zo vaak last van een depressie.

SOjging
uitgiae
ADHD
recepten
 Aantal
uitgeschreven
recepten
voor
ADHD
(bron
sd)


Natuur, schoolprestaties en concentratie • Aandacht herstel door natuurrijke omgeving • Kinderen met ADD/ADHD kunnen zich beter concentreren na verblijf in natuur.

Hoe
komt
dit?


Dieuwke Hovinga, Lectoraat Natuur & Ontwikkeling Kind

Met
heel
je
hebben
en
houden
 fysiek, zintuiglijk, gevoelsmaJg, denkmaJg


Natuur
geea
‘leer’Ojd
 on going play


AcJe‐reacJe‐acJe 

 een
voort‐durende
acOviteit


directe
feedback
zonder
oordeel
 steeds
opnieuw
word
je
 uitgedaagd
 Alle
ontwikkelingsgebieden
doen
 mee
en
elk
kind
kan
vertrekken
 vanuit
een
ervaring
of
 competenOe
waarmee
hij
zich
 vertrouwd
voelt.


De
ontwikkeling
van
het
‘zelf’
 natuur en de ontwikkeling van kinderen
 De
ervaring
dat
je
onaUankelijk
kan
denken
en
 handelen.
 Ontdekken
 van
 je
 mogelijkheden
 en
 beperkingen:
 fysiek,
 wilskracht,
 moed,
 kracht,
 slimheid,
vindingrijkheid
…
.


Je hebt jezelf van top tot teen ervaren 

Groen
School
Plein



ondersteunt de taakstelling van de school
 *
Welzijn
&
welbevinden

 concentraJe, gerichte aandacht, stressreducJe 

• Motor
voor
ontwikkeling
  interacJe ‘ik’ met de omgeving 

*
Je
‘roots’
 thuis raken in de wereld, verbondenheid, idenJteit 

*
Zelf
 onaOankelijkheid & gebondenheid 

Bedankt
voor
jullie
aandacht
 Dieuwke Hovinga  [email protected]
 Zie
ook
de
website
van
het
lectoraat
Natuur
&
Ontwikkeling
Kind