Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Financiële problemen op de werkvloer
Micha Aarts
Nibud Nibud is een onafhankelijk kenniscentrum Doelstellingen: • Verhogen zelfredzaamheid consument • Voorkomen (en oplossen) financiële problemen Doelgroepen: maatschappij in brede zin • Consumenten/huishoudens • Professionals • Beleidsmakers
Doel workshop Vanuit Nibud: U handvatten bieden om: • Adequaat om te gaan met werknemers met schulden • Schulden te voorkomen / tijdig te signaleren Vanuit u: ?
Programma • • • • • • • •
Rondkomen moeilijk? Financiële problemen op de werkvloer Signalen bij schuldproblemen Loonbeslag Knelpunten voor werkgever Aanpak van schuldproblemen Voorschot of lening? Preventie
Wat zijn financiële problemen? Objectief Huishouden kan op korte en langere termijn niet aan financiële verplichtingen voldoen Subjectief Huishouden ervaart de situatie (zonder hulp) als groot of onoplosbaar probleem
Oorzaken financiële problemen • Budgettair • Verandering levensfase • Psycho-sociale problemen
Type schulden • Aanpassingsschulden • Compensatieschulden • Overlevingsschulden • Overbestedingschulden
Risicogroepen schulden • • • • • •
Sociale minima Eenoudergezinnen Gezinnen met opgroeiende kinderen Jongeren met lage opleiding Alleenstaande mannen Ouderen AOW
• Eigen woningbezitters • Nieuwe werklozen • Gescheiden personen
Financiële problemen op de werkvloer – Sociaal Fonds Taxi
Peiling naar in hoeverre financiële problemen belastend zijn voor werkgevers in de taxibranche en hoe daar mee om gegaan wordt 2012
Centrale vragen • Hoe vaak worden werkgevers met financiële problemen van werknemers geconfronteerd? • Welke impact hebben deze problemen op het bedrijf? • Hoe gaan bedrijven hier mee om?
Financiële problemen Nooit Zelden 2% 7%
Vaak 39% Af en toe 52%
Vaak
Af en toe
Zelden
Nooit
Loonbeslagen Nooit 6%
Zelden 7%
Nooit 6%
Vaak 34%
Af en toe 53%
Oorzaken % Een verandering in de relationele sfeer Op te grote voet leven Slordig in de administratie Gebrek aan financiële vaardigheden Verkeerde keuzes in het verleden Moeite om met een laag inkomen rond te komen Als gevolg van een verandering in inkomen Door psychologische problemen Niet begrijpen van brieven van instanties Problemen met de verkoop van het huis Geen interesse in geldzaken Ziekte
70 68 55 52 57 54 42 25 27 18 13 15
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Kosten voor werkgevers Schatting werkgevers Tijd loonbeslag
1 uur
Afname productiviteit
15 procent
Ziektegerelateerd verzuim
5 dagen
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Kosten voor werkgevers Opdracht: Een bedrijf heeft 300 medewerkers waarvan 10% loonbeslag heeft. De gemiddelde loonsom is € 33.000,--. Wat zijn de kosten op basis van deze gegevens uit het onderzoek van het Nibud? Schatting werkgevers Tijd loonbeslag
1 uur
Afname productiviteit
15 procent
Ziektegerelateerd verzuim
5 dagen
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Kosten voor werkgevers Uitwerking: Een bedrijf heeft 300 medewerkers waarvan 10% loonbeslag heeft. De gemiddelde loonsom is € 33.000,--. Wat zijn de kosten op basis van deze gegevens uit het onderzoek van het Nibud? Schatting werkgevers Tijd loonbeslag
30 uur
Afname productiviteit
€ 148.500,--
Ziektegerelateerd verzuim
€ 18.965,--
Signalen bij problemen • Belangrijkste signaal: loonbeslag • Let op: CVZ-inning is ook loonbeslag • Deurwaarder legt beslag op (deel van) inkomen • Beslagvrije voet: 90% van de bijstandsnorm + correctie woonlasten en ziektekosten • 60% van de werkgevers controleert beslagvrije voet niet • Geen geldige ontslaggrond
90% bijstandsnorm per 1 januari 2014 Gezinssamenstelling Gehuwden/samenwonenden (beiden ouder dan 21 jaar, jonger dan 65 jaar) met of zonder kinderen
90% bijstandsnorm € 1.219,09
Alleenstaanden (ouder dan 21 en jonger dan 65 jaar)
Tussen € 609,54 en € 853,36
Alleenstaande ouder (ouder dan 21 en jonger dan 65 jaar)
Tussen € 853,36 en 1.097,18
Is de beslagvrije voet lager dan deze bedragen? Actie ondernemen richting medewerker/ deurwaarder
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Loonbeslag Een medewerker heeft in 2013 een inkomen van € 1.670,00 netto per maand. Hij is 40 jaar en getrouwd. Zijn partner heeft geen inkomen. De huur, inclusief servicekosten bedraagt € 600,00 en ze betalen € 222,70 voor hun zorgverzekering. Ze ontvangen € 102,00 huurtoeslag en € 117,00 zorgtoeslag per maand. Bereken de beslagvrije voet.
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Loonbeslag
Bereken de beslagvrije voet.
“Spanningen op de werkvloer beïnvloeden kwaliteit en kwantiteit geleverde prestaties van betreffende medewerker en andere medewerkers. Dit is onwenselijk.”
Loonbeslag
De werkgever moet in dit voorbeeld maandelijks € 1.670,00 – € 1.523,72 = € 146,28 afdragen aan de gerechtsdeurwaarder. Van de resterende € 1.523,72 moet de medewerker zijn vaste lasten en boodschappen betalen.
Rekenhulp narekenen beslagvrije voet
http://www.schuldinfo.nl/fileadmin/kwijtschelding/invoerBeslag.php
Wat ziet de werkgever niet? • • • •
Bankbeslag Afsluiting G/E/W Dreigend beslag op auto/ rijbewijs Kinderen die niet mee kunnen doen met sporten/school • Alimentatie die niet betaald wordt • Structureel teveel uitgaven t.o.v. inkomen
Signalen bij problemen
Signalen bij problemen • • • • • • • •
Ziekteverzuim Werknemer is stressgevoelig Verzoek om meer uren, voorschot of lening Concentratieproblemen Werknemer leent geld van collega's Vraag om hulp bij het oplossen van de problemen Fraude of diefstal bij personeel Werknemer belt met schuldeisers/deurwaarders
Acties • 16% besteedt preventief en reactief aandacht aan financiële problemen op de werkvloer • Merendeel (66%) onderneemt alleen reactief bij financiële problemen van werknemers
Actie bij signalen • • • • • •
Een persoonlijk gesprek Doorverwijzen Voorschot op salaris Voorschot op vakantiegeld / eindejaarsuitkering Verstrekking van een lening Aanbieden van informatie over omgaan met geld • Toekennen van extra uren of meer uren met toeslag
Aanpak financiële problemen Wat kan de werknemer doen? Vier stappen: 1. Adminstratie op orde brengen 2. Inzicht in inkomsten en uitgaven 3. Aanvragen alle inkomensondersteunende maatregelen 4. Een bespaarplan maken www.nibud.nl/omgaan-met-geld/overzicht-houden/grip-op-geld-nu.html
Aanpak financiële problemen Wat kan de werknemer doen? • Schulden inventariseren • Afbetalingsregeling treffen • Bij loonbeslag: geen andere regelingen meer treffen • Hulp inschakelen (Humanitas, Schuldhulpmaatje) • Doen: huur, energie en water, ziektekosten eerst!
Aanpak financiële problemen Wat kan de werkgever doen? • Bespreekbaar maken in organisatie • Informeren, doorverwijzen • Samenwerken gemeentelijke schuldhulpverlening • Preventieve activiteiten • Vaste lasten doorbetalen via salaris
Aanpak financiële problemen Wat kan de werkgever doen? • Visie Wat wilt u bereiken? - welke problemen spelen er en hoe groot is de omvang van de problematiek is. Wat wil u wel doen en wat niet?
• Beleid Wie wilt u bereiken? - bij wie en wanneer doen de problemen zich voor
• Invulling
Verstrekken voorschot, doen of niet doen? Alleen effectief bij kleine schuld Verrekenen in maximaal drie maanden Vaak gevraagd om korte termijn probleem op te lossen, maar er kan veel meer aan de hand zijn
En een lening? • Uiterste mogelijkheid! • Werkgever wordt schuldeiser • Alleen als laatste mogelijkheid bijvoorbeeld in geval van uit huiszetting • Stel voorwaarden: • Inzicht in financiële situatie (wat speelt er nog meer) • Oplossen problemen • Hulp inroepen
Nibud-coach • Financiële coaching • Inventarisatie bij medewerker thuis • Adviesrapport met plan van aanpak voor werkgever • Mogelijkheden: – hulp bij treffen betalingsregeling – begeleiden naar gemeentelijke schuldhulp
Schuldhulpverlening • Lokale projecten, informeer bij de gemeente • Minnelijk traject • Wettelijk traject, de WSNP
Preventie: Wat kunt u doen? Voorlichting • Rekentools op de site van het Nibud zoals Persoonlijk Budgetadvies en Risicometer Lenen • Workshop ‘In vier stappen grip op geld’ • Artikel personeelsblad • Trainen HR en management
Voorlichting
Nationaal Instituut voor Budgetvoorlichting Financiële problemen op de werkvloer