Instituut voor Veteranen - Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers
IV-INIG IV-NIOOO
jaar verslag
2007
voorwoord
Mevrouw, Mijnheer, Met fierheid stelt ons Instituut u zijn eerste jaarverslag voor. De opdrachten van het Instituut voor Veteranen – Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers zijn: • materiële hulp aan zijn rechthebbenden (terugbetaling van kosten inzake medische zorgen) • sociale bijstand • het bewaren en het doorgeven van de Herinnering (de offers gebracht door onze rechthebbenden en de idealen die aan de grondslag van deze offers lagen). In de hierna volgende bladzijden vindt u inlichtingen over de categorieën en aantallen van onze rechthebbenden, ons personeel en ons budget, de verwezenlijkte uitgaven… U zult aldus meer te weten komen, niet alleen over hoe ons Instituut werkt, maar ook over de wijze waarop wij ons van voormelde opdrachten kwijten door het verlenen van diensten van optimale kwaliteit aan onze rechthebbenden. Teneinde die kwaliteit nog
te kunnen verbeteren werden in 2007, ten behoeve van ons personeel, strategische objectieven vastgelegd rond vijf grote assen: materiële hulp, sociale bijstand, herinnering, expertise en communicatie. Die objectieven worden per Directie verder uitgewerkt en aangepast aan de specifieke situatie van hen die geroepen zijn om op het terrein onze opdrachten te verwezenlijken.
IV-INIG IV-NIOOO
Want achter de cijfers en grafieken zitten onze personeelsleden, beroepsspecialisten in een zeer gespecialiseerd domein: de dienstverlening aan mannen en vrouwen die, dikwijls met inzet van hun fysische en psychische integriteit, zich bijzonder verdienstelijk hebben gemaakt voor hun land, het Onze. Ik wens u een aangename lectuur toe. Victor GODIN, Administrateur-Generaal
inhoudstafel
Voorwoord ............................................................................................................................................................. 3 Inhoudstafel ....................................................................................................................................................... 5 Historiek ................................................................................................................................................................... 7 Onze rechthebbenden ...................................................................................................................... 9 • De oud-strijder ................................................................................................................................... 10 • De krijgsgevangene .................................................................................................................... 10 • De weggevoerde dwangarbeider tijdens de oorlog 1940-1945 ............................................................................................. 10 • De politieke gevangene ........................................................................................................ 11 • De werkweigeraar ......................................................................................................................... 12 • De weerstander ................................................................................................................................ 13 • De verplicht ingelijfde in het Duitse leger ................................................ 13 • De zeevisser .......................................................................................................................................... 13 • Het slachtoffer van raciale nazivervolgingen ........................................ 13 • Het burgerlijk oorlogsslachtoffer ........................................................................... 13 • De veteraan ............................................................................................................................................. 13 De Veteranen ............................................................................................................................................... 15 Terugbetaling Gezondheidszorgen ........................................................................ 17 • Gerechtigden ....................................................................................................................................... 17 • Structuur van het departement ................................................................................. 17 • Activiteiten van het departement ............................................................................ 18 Sociale actie ................................................................................................................................................... 25 Herinnering .................................................................................................................................................... 31 • Oog in oog met de Herinnering ................................................................................ 32 • Wapenstilstand en Te Jong… ....................................................................................... 32 • Herdenkingen en ceremonies ..................................................................................... 33 • Veteranendag ....................................................................................................................................... 34 • Buchenwald en Dora ................................................................................................................ 34
• Lerarenconferentie in Ciney .......................................................................................... • Dit nooit meer?! ................................................................................................................................ • Klassedag .................................................................................................................................................. • Bibliotheek .............................................................................................................................................. • La Coupole en het Fort van Bondues ............................................................... • Budget 2007 ........................................................................................................................................... Cel synthese .................................................................................................................................................. Oprichting van een secretariaat voor de vaderlandse verenigingen ..................................................................................................... • Voorgeschiedenis ........................................................................................................................... • Evolutie ......................................................................................................................................................... • Wettelijke basis ................................................................................................................................. De logistiek ..................................................................................................................................................... Het personeel ............................................................................................................................................. • Opleidingen ............................................................................................................................................ Begroting 2007 ....................................................................................................................................... • Uitvoering van het budget 2007 van het Instituut .......................... • Evolutie van de eigen fondsen en van de fondsen van derden .............................................................................................. Communicatie ........................................................................................................................................... • Publicaties gerealiseerd door de dienst ........................................................ • Budget ............................................................................................................................................................ De Raad van Beheer ...................................................................................................................... Hoge Raad voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers ............................................................... Organigram ..................................................................................................................................................... Nuttige telefoonnummers ......................................................................................................
34 34 35 35 35 35 37 39 39 39 39 41 43 45 47 47 49 51 52 53 55 57 59 60
historiek
k
ort na de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) besloot de wetgever tot de oprichting van twee instellingen die tot doel hadden in alle levensomstandigheden de nodige bijstand te verlenen aan de slachtoffers van het oorlogsgeweld. Zo zagen in 1919 het Nationaal Werk voor Oorlogswezen (NWOW) en het Nationaal Werk voor Oorlogsinvaliden (NWOI) het licht. 20 jaar later, in 1938, kwam er een derde organisatie bij de vorige twee: het Nationaal Werk voor Oud-strijders, Weggevoerden en Politieke Gevangenen (NWOS). De oorlog van 1940-1945 had een uitbreiding tot gevolg van de bevoegdheden van die drie grote instellingen tegenover de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. In 1948 breidde het Nationaal Werk voor Oorlogswezen zijn activiteiten uit en werd het omgedoopt tot Nationaal Werk voor Wezen, Weduwen en Gelijkgestelden en dat naar alle oorlogsslachtoffers toe (NWWWG).
De noodzaak van een meer doeltreffende instelling ten gunste van de oorlogsslachtoffers liet zich voelen en in 1956 fuseerden het NWWWG en het NWOS. In 1981 ging men over tot het samenbrengen van de twee overblijvende werken (met name het NWOS en het NWOI) en werd het Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers (NIOOO) opgericht. Ten slotte verscheen op 6 mei 2003 in het Belgisch Staatsblad de wet van 10 april 2003 houdende de wijziging van de oprichtingswet van het Instituut van 8 augustus 1981 en ter oprichting van het INSTITUUT VOOR VETERANEN – NATIONAAL INSTITUUT VOOR OORLOGSINVALIDEN, OUDSTRIJDERS EN OORLOGSSLACHTOFFERS (IV-NIOOO genoemd). Sindsdien is dit Instituut, als parastatale B, afhankelijk van Defensie.
onze rechthebbenden
o
nze “Anciens”, zo noemen we ze veralgemenend, vormen een zeer diverse groep mensen die niet eenvoudig is samen te vatten.
De termen “Ancien” en “Oud-strijder” zijn verzamelnamen die een grote lading dekken: militairen of burgers, gewapend of niet, al dan niet gevangen genomen. Al die verschillende benamingen hebben soms voor heel wat verwarring gezorgd: iemand die naar een concentratiekamp werd gedeporteerd was geen weggevoerde dwangarbeider, een politieke gevangene is geen krijgsgevangene, een weerstander is niet noodzakelijk een maquisard, enzovoort. Daarbovenop creëert de vertaling van de termen ook wel eens problemen: een oud-strijder in het Nederlands is “a veteran” in het Engels, maar die benaming is in België voorbehouden aan een andere categorie.
Het is niet de bedoeling om in de hierna volgende beschrijvingen de juridische verschillen uit de doeken te doen. Onderstaande tekst zou daartoe niet volstaan. De tekst wil vooral de essentiële verschillen tussen de belangrijkste categorieën duidelijk maken en op die manier het publiek attenter maken op de waarden die aan de basis lagen van hun strijd, eerst voor de democratie en later voor het behoud van de vrede. Het is aan de lezer om te beseffen dat de individuele ervaringen van deze mensen, zelfs al zijn ze complementair, uitermate uiteenlopend zijn, net zoals hun persoonlijke geschiedenis, waarvan de globale som een essentiële bladzijde vormt uit de geschiedenis van ons land en waarvan de overdracht tot ons gemeenschappelijke erfgoed behoort, tot onze Herinnering.
Bovendien kregen die verschillende categorieën oud-strijders elk een juridisch etiket toebedeeld: de meeste oud-strijders werden door de Belgische Staat erkend en kregen een wettelijk bepaald statuut of titel toegewezen.
De oud-strijder
De krijgsgevangene
De oud-strijder in de strikte zin van het woord, is iemand die soldaat was tijdens een conflict waaraan België deelnam. De oud-strijders die nog in leven zijn, zijn voor het grootste deel die van de Tweede Wereldoorlog. Zowel diegenen die deelnamen aan de 18-daagse Veldtocht (van 10 tot 28 mei 1940) als diegenen die als vrijwilliger werden ingelijfd in het heropgerichte Belgische leger, aan de zijde van het geallieerde leger na de Landing in Normandië.
Een krijgsgevangene is een militair die wordt gevangen genomen door een vijandelijke mogendheid in oorlogstijd of juist na het beëindigen van een gewapend conflict.
Tot die categorie behoren o.a. ook de roemrijke Oorlogsontsnapten en de Oudstrijders van de Belgische Strijdkrachten in Groot-Brittannië, alsook de leden van de Openbare Weermacht van Belgisch Kongo, enzovoort.
Internationale verdragen moeten erover waken dat de krijgsgevangenen op een humane manier behandeld worden. Ze treden in voege vanaf de gevangenneming tot aan de vrijlating of de repatriëring. Een van de hoofdrichtlijnen van deze conventies verbiedt het folteren van gevangenen en stipuleert dat men de gevangene slechts zijn naam, geboortedatum, graad en stamnummer mag vragen. Het statuut van krijgsgevangene geldt niet voor ongewapende burgers die werden gevangen genomen in oorlogstijd. Die worden beschermd door de vierde conventie van Genève. Het aantal Belgische soldaten dat tijdens de Tweede Wereldoolog werden gevangen genomen bedraagt 225.000.
10
De weggevoerde dwangarbeider tijdens de oorlog 1940-1945 Een weggevoerde dwangarbeider van de oorlog 1940-1945 is een persoon die, ondanks de toelating om op regelmatige tijdstippen terug naar huis te keren, door de vijand of door zijn agenten tijdens de oorlog 19401945 verplicht werd om te gaan werken in Duitsland of in één van de door Duitsland bezette landen, behalve België. Men werd dwangarbeider ten gevolge van de toepassing van de Duitse verordening van 6 maart 1942, die de dwangarbeid in Duitsland algemeen oplegde aan alle valide mannen van 18 tot 50 jaar en aan alle ongehuwde vrouwen tussen 21 en 35 jaar.
De politieke gevangene Een politieke gevangene is een persoon die tijdens de oorlog 1940-1945 gevangen genomen of opgesloten werd door de vijand of door personen in dienst van de vijand, op basis van ideologische, sociale, religieuze redenen of wegens het plegen van Verzetsdaden. Algemeen werd een politieke gevangene geïnterneerd in een concentratiekamp. In de door sommige staten ingerichte concentratiekampen werden op grote schaal mensen opgesloten - meestal burgers - die de overheid als gevaarlijk of als ongewenst beschouwde op basis van ideologische, politieke, raciale, religieuze of sociale redenen, en dat zonder enige vorm van proces of veroordeling.
Om in België het statuut van politieke gevangene te verkrijgen, moet aan één van de volgende voorwaarden zijn voldaan: • Gevangenschap van ten minste 30 dagen (om de titel te verkrijgen volstaat echter 1 dag). • Zware mishandelingen hebben ondergaan. • Ter dood veroordeeld zijn of ter dood gebracht zijn door de vijand of gestorven zijn in gevangenschap. • Van de vrijheid beroofd als rechtstreeks gevolg van een belangeloze daad van patriottisme. • Aangeduid zijn als gijzelaar. • Zich een houding van verzet hebben aangemeten tijdens de gevangenschap. Hier dienen we aan toe te voegen dat politieke gevangenen, in geval van overlijden op het ogenblik van de feiten, dikwijls een familie achterlieten, soms ook wezen. De oorlogswezen kregen dan ook een statuut van Nationale erkentelijkheid toegekend.
11
De werkweigeraar
De weerstander
Een werkweigeraar is een persoon die zich vrijwillig onttrokken heeft aan de arbeidsverplichting opgelegd door de Duitse verordeningen.
Een weerstander is een persoon die deelnam aan de clandestiene strijd tegen de vijand door het plegen van gevaarlijke, risicovolle daden.
De weggevoerde die op verlof naar België kwam of ontsnapte en zich vrijwillig aan de dwangarbeid had onttrokken, wordt eveneens als werkweigeraar beschouwd, op voor waarde dat de werkweigering gebeurde voor 6 juni 1944.
12
Bij daden van verzet kunnen we vier hoofdvormen onderscheiden: • De gewapende strijd, guerilla-aanslagen of sabotage, hoofdzakelijk in Oost-Europese landen als Joegoslavië en Rusland, in mindere mate bij ons; • De politieke strijd door het verspreiden van pamfletten of sluikpers. In België waren er tijdens de oorlog 650 clandestiene kranten in omloop waaraan 12.000 mensen meewerkten; • Hulp aan geallieerde parachutisten (via de bekende vluchtnetwerken Komeet of Pat O’Leary), aan vluchtelingen, aan werkweigeraars, aan Joden. Duizenden Joodse kinderen werden door de Belgen verstopt om hen te onttrekken aan de grote razzia’s van 1943 en 1944; • Het verzamelen van inlichtingen die van belang waren voor de geallieerden bv. het doorgeven van uurschema’s en routeplannen van Duitse konvooien. In veel
gevallen bleek het doorgeven van informatie van vitaal belang, zoals het doorspelen van informatie naar Londen die bijdroeg tot het ontcijferen van de codes die de vijand gebruikte bij radiocommunicatie. Zo konden troepenbewegingen gelokaliseerd worden. Zonder dat voorbereidend werk zou de bevrijding van ons land voor de geallieerden veel gevaarlijker geweest zijn. In België beschikte het Gewapend Verzet over 130.000 mensen (mannen en vrouwen), verdeeld over een vijftiental bewegingen. Actief tijdens de oorlog en meestal georganiseerd op een militaire structuur, werden ze soms belast met zeer riskante opdrachten. Overal waar het enigzins kon probeerden ze de Duitse oorlogsmachine te dwarsbomen: brandstofopslagplaatsen aanvallen en vernietigen, Duitse militaire konvooien tot stilstand brengen, gevangen genomen kameraden bevrijden, munitiedepots leegplunderen…, kortom, ze waren de stok in het wiel van de nazi’s.
De verplicht ingelijfde in het Duitse leger
Het slachtoffer van raciale naziver volgingen
Iemand die verplicht werd ingelijfd in het Duitse leger:
Een slachtoffer van raciale naziver volgingen is een persoon die werd opgesloten omwille van zijn Joodse-, Slavische- of zigeunerafkomst en meestal weggevoerd naar een vernietigingskamp.
• ten gevolge van zijn arrestatie door de vijand of zijn agenten; • ten gevolge van zijn aanbieding bij de rekruteringsbureaus van de Duitse overheid in uitvoering van Duitse verordeningen (Musterung); (Musterung Musterung); • ten gevolge van het opvolgen van een persoonlijk bevel, in toepassing van de Duitse verordeningen met betrekking tot de rekrutering en mobilisatie in het Duitse leger. In de praktijk kwamen deze mensen meestal uit de Oostkantons (Eupen, Malmédy).
De zeevisser Beroepsvissers die, onder het mom van de zeevisserij, instonden voor het ver voer van personen of goederen vanuit Britse havens tijdens de oorlog 1940-1945.
De Wet kent ook het statuut van ondergedoken kind toe. Dat heeft betrekking op een kind van Joodse origine dat werd gered van de raciale vervolgingen door het in de clandestiniteit onder te brengen.
Het burgerlijk oorlogsslachtoffer Een burgerlijk oorlogsslachtof fer is een niet-militair persoon die van een nationale erkentelijkheid geniet als hij kan blijk geven van een belangeloze vaderlandslievende activiteit tegen de bezetter. Hij kan eventueel ook genieten van een burgerlijk invaliditeitspensioen indien kan aangetoond worden dat een onherstelbare fysische of psychologische schade het gevolg is van een oorlogsfeit. Dergelijke personen die als oorlogsinvaliden erkend zijn, genieten van een invaliditeitsspensioen waarvan het bedrag in verhouding staat tot de ernst van de aandoening.
De veteraan Een veteraan is een militair of een burger, al dan niet in actieve dienst, die deelnam aan minstens één, bij koninklijk besluit erkende, operatie in het buitenland, nà de Koreanse Oorlog (1950-1953). In het algemeen, zijn de missies waaraan een veteraan deelneemt humanitaire missies of missies voor het behoud van de vrede.
13
de veteranen
h
et statuut van veteraan, dat ingesteld werd bij de wet van 10 april 2003, kreeg binnen ons Instituut pas echt invloed vanaf 1 januari 2007, de datum waarop de cel “Veteranen”, die afhangt van het Departement “Herinnering en Communicatie”, werd opgericht. Deze dienst volgt, met de hulp van DGHR (Algemene Directie Human Resources), de evolutie op van de behoeften en verwachtingen van de veteranen op het gebied van sociale bijstand. Hij zet ook de bakens uit voor een herinneringsbeleid, geconcentreerd op de conflicten, de gewapende operaties voor het behoud van de vrede en humanitaire operaties waaraan de veteranen sinds het einde van de Tweede Wereldoorlog deelnamen. De oprichting van het statuut van veteraan en dus van de officiële erkentelijkheid van de staat ging gepaard met de organisatie van een speciale “Veteranendag” op 7 april 2007 voor een hoogstaand publiek van zowel militaire als burgerlijke autoriteiten. Op die dag werd er in het Koninklijk Museum van het Leger en van de
Krijgsgeschiedenis, voor de 800 genodigden, een documentaire getoond over de veteranen, gerealiseerd door de DGIPR-archieven en het Instituut. De eerste tweehonderd “veteranenkaarten” en pins werden er door ons Instituut uitgedeeld. Sindsdien werden er niet minder dan 8.500 kaarten aangemaakt door onze dienst. Ondanks zijn jonge leeftijd heeft de cel “Veteranen” al enkele projecten verwezenlijkt en zijn er nog velen in ontwikkeling. De cel creëerde ook het model van de veteranenkaart (type kredietkaart) en de folder die de kaart vergezelt bij verzending. We organiseerden verschillende infosessies rond het statuut van Veteraan binnen het Instituut en binnen Defensie. Op 27 juni werd dit statuut voorgesteld voor een publiek van vakbondsafgevaardigden van Defensie. De vele vragen die gesteld werden na de projectie van de presentatie gaven blijk van de belangstelling voor dit statuut. Verder overwegen we de realisatie van een documentaire over de verschillende missies
die ons leger uitvoerde sinds de jaren 1950 die de evolutie toont naar “peace keeping”. Ter aanvulling van die documentaire wordt er eveneens een “woordenboek van de missies” voorbereid dat de context van het historisch moment en de redenen die de overheid ertoe aanzetten om tussen te komen uit de doeken doet. We voorzien het woordenboek uit te delen tijdens de herinneringseducatieve projectdagen. De cel heeft eveneens als taak banden aan te knopen met de vriendenkringen en federaties van veteranen om ons werk bekend te maken en een “pool van getuigen” samen te stellen die de ervaring, die zij meemaakten op de verschillende strijdtonelen waar de Belgische Defensie aanwezig was, zullen komen vertellen tijdens ontmoetingen met de jeugd. Daardoor zal het “de reserve” van overbrengers van de herinnering van het Instituut, die onder druk van de omstandigheden afnam, versterkt kunnen worden. Bovendien zullen er dankzij de actieve deelname van de federaties andere acties ondernomen kunnen worden binnen de dienst: permanenties in de kazernes van de federaties van veteranen, deelname aan verschillende debatten... of andere herinneringsactiviteiten.
15
terugbetaling gezondheidszorgen
d
e voornaamste opdracht van de Directie Gezondheidszorgen bestaat uit de terugbetaling van medische, paramedische, farmaceutische en ziekenhuiszorgen, alsook van de kosten voor prothesen volgens de modaliteiten vastgelegd bij het koninklijk besluit van 29 oktober 1986 en andere besluiten die daaruit voortvloeien. De specificiteit van de tussenkomst van het Instituut in de kosten van geneeskundige verzorging ten gunste van de oorlogsinvaliden en andere oorlogsslachtoffers is één van de uitingen van de nationale erkentelijkheid ten opzichte van diegenen die Koning Albert 1 “de eerste schuldeisers van de Natie” noemde. Deze specificiteit vindt haar bestaansrecht in de bijzondere pathologie van de begunstigden ingevolge de fysieke en psychologische onderwerpingen ondergaan tijdens de oorlogen.
Gerechtigden
Structuur van het departement
Op 1 januari 2008 mogen 29.581 rechthebbenden van het I.V. – N.I.O.O.O. aanspraak maken op de terugbetaling van geneeskundige verzorging door tussenkomst van het Nationaal Instituut, namelijk:
Het Departement Geneeskundige Verzorging wordt onderverdeeld in verschillende diensten.
• 20 burgerlijk invaliden van de Eerste Wereldoorlog • 8.982 invaliden van de Tweede Wereldoorlog, van de Korea-oorlog, van de gebeurtenissen in Kongo en ingevolge humanitaire operaties onder VN-vlag
I. Terugbetalingdiensten: a. Dienst Terugbetaling van het remgeld b. Dienst Prothesen c. Dienst voor medische en farmaceutische verzorging II. Medische en farmaceutische dienst
ofwel in totaal 9.002 invaliden die recht hebben op de kosteloosheid van geneeskundige verzorging.
III. Dienst Inspectie
• 2832 krijgsgevangenen van korte duur (6 tot 12 maanden) • 14.517 titularissen van een statuut van nationale erkentelijkheid • 1.540 gerechtigden van het statuut van politiek gevangene • 1.690 slachtoffers van de raciale ver volging door de nazi’s
V. Dienst Klassement
IV. Dienst Boekjes
VI. Onthaal Op 31 december 2007, telt het volledige departement 64 ambtenaren (55,5 EVT).
voor wie het Nationaal Instituut aanvullend op de ziekenfondsen tussenkomt.
17
Activiteiten van het departement
Alvorens de terugbetaling van geneeskundige verstrekkingen opgenomen in de R.I.Z.I.V.-nomenclatuur (medische, paramedische, farmaceutische zorgen, hospitalisaties, prothesen) aan het Nationaal Instituut te vragen, moeten zij zich eerst tot de instelling richten die hen verzekert tegen ziekte en invaliditeit (ziekenfonds). Het Nationaal Instituut betaalt het verschil (remgeld) terug tussen de basiserelonen (R.I.Z.I.V.-tarief aan 100%) en het bedrag van de tussenkomst van de verzekeringsinstelling.
A. Activiteiten van de verschillende diensten I. Terugbetalingsdiensten a. Dienst Terugbetaling van het remgeld. Terugbetalingen uitgevoerd in 2007 Terugbetalingen aan krijgsgevangenen Terugbetalingen aan andere rechthebbenden op het remgeld Totaal dienst
Aantal terugbetalingen
Bedragen (euro)
4.492
768.068,80
28.512
4.780.346,26
33.004
5.548.415,06
Volgende personen genieten, door tussenkomst van het Nationaal Instituut, van de terugbetaling van geneeskundige verzorging binnen de grenzen van het R.I.ZI.V.-barema: • De krijgsgevangenen van 60 jaar oud, die geen titularis zijn van een invaliditeitspensioen en die een gevangenschap van minstens 6 maanden ondergingen • de titularissen van een statuut van nationale erkentelijkheid van een periode van minstens 6 maanden in één of meerdere statuten • de kinderen van politiek gevangenen die de hoedanigheid van rechthebbende van het statuut van politiek gevangene verwierven • de slachtoffers van rassenvervolgingen tijdens de oorlog 1940-1945
18
b. Dienst Prothesen Terugbetalingen uitgevoerd in 2007 Terugbetalingen aan de oorlogsinvaliden Terugbetalingen aan derden Terugbetalingen aan het buitenland Totaal Dienst Prothesen
Aantal terugbetalingen
Bedragen (euro)
8.507
1.152.344,37
1.799 31 10.337
1.127.770,61 20.535,27 2.300.650,25
Deze dienst betaalt de brillen en andere oogprothesen, gehoorapparaten, verstrekkingen die vallen onder de bevoegdheid van bandagisten, orthopedische prothesen en andere prothesen voor alle letstels of aandoeningen al dan niet ontstaan door de oorlog terug ten gunste van de oorlogsinvaliden, militairen, burgers en gelijkgestelden. Bovendien is de Dienst Prothesen, in sommige bijzondere en zeer specifieke gevallen, bevoegd om diverse vergoedingen toe te kennen. De terugbetalingen worden uitgevoerd door de Dienst Prothesen ofwel aan de invaliden, ofwel aan derden (leveranciers, tandartsen, bandagisten...).
en paramedische verstrekkingen, de contant geleverde farmaceutische producten voor zover de medische en farmaceutische dienst zijn goedkeuring gaf
c. Diensten voor geneeskundige en farmaceutische verzorging Terugbetalingen uitgevoerd in 2007 Terugbetalingen aan de invaliden (dienst B2) Terugbetalingen aan de invaliden (dienst B3) Terugbetalingen aan het buitenland Totaal terugbetalingen aan de oorlogsinvaliden
Aantal terugbetalingen
Bedragen (euro)
43.047
5.900.374,35
6.657
2.554.796,46
429
367.699,51
50.133
8.822.870,32
Deze diensten betalen de medische, paramedische en farmaceutische zorgen terug voor alle letsels en aandoeningen, al dan niet het gevolg van de oorlog, ten gunste van de oorlogsinvaliden, militairen, burgers en gelijkgestelden. Die terugbetalingen worden uitgevoerd ofwel aan de invaliden, ofwel aan derden (artsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, ziekenhuizen...) volgens de diensten. Twee diensten houden zich bezig met het uitvoeren van de terugbetalingen aan de oorlogsinvaliden volgens de aard van de betreffende verstrekkingen. Een dienst betaalt volgende medische en paramedische verstrekkingen terug aan de oorlogsinvaliden en gelijkgestelden, op basis van de attesten van verstrekte zorgen: de pedicureverstrekkingen, de remgelden op de medische
Een dienst betaalt volgende kosten terug aan de oorlogsinvaliden en gelijkgestelden: de hospitalisatiekosten die ten laste blijven, de vervoerskosten, de huurkosten van sanitair materiaal, de kosten voor logopedie, de kosten van kuren, alsook de kosten van de medische, paramedische en farmaceutische verstrekkingen die daarmee gepaard gaan Een andere dienst houdt zich bezig met de terugbetaling van geneeskundige verzorging aan derden, namelijk aan ziekenhuizen en algemene klinieken, aan artsen, tandartsen, kinesitherapeuten, verpleegkundigen, logopedisten, aan laboratoria, aan rusthuizen, rust- en zorgtehuizen, psychiatrische zorgtehuizen, alsook aan transportfirma’s en firma’s die sanitair materiaal verhuren. Wat de farmaceutische verstrekkingen betreft, die worden aan derdebetalersregeling terugbetaald aan de tariferingsdiensten die ze aan hun aangesloten apothekers terugbetalen. Terugbetalingen uitgevoerd in 2007 Terugbetalingen aan derden (behalve apothekers) Terugbetalingen aan de tariferingsdiensten. Totaal terugbetaling aan derden
Aantal terugbetalingen
Bedragen (euro)
17.289
11.311.093,56
522
12.882.858,64
17.811
24.193.952,20
19
II. Medische en farmaceutische dienst De activiteiten van de dienst bestaan uit: • het onderzoeken van de goedkeuringsaanvragen, het geven van adviezen en het nemen van beslissingen betreffende: - de terugbetaling van zorgen met betrekking tot medische, paramedische, medisch-technische of hospitalisatieverstrekkingen - de terugbetaling van farmaceutische leveringen - het vervoer van zieken - de terbeschikkingstelling van zorgmateriaal - de terugbetaling en/of de levering van prothesen • het verzekeren van het secretariaat van de Ministeriële Commissie voor Geneeskundige Verzorging geïnstalleerd bij het Instituut betreffende: - de indiening van de medische dossiers bij de Commissie - de medisch-administratieve opvolging van de beroepsprocedures - het opstellen van de notulen met betrekking tot de medische gevallen; - de uitwerking van technische verslagen betreffende het zorgmateriaal, de prothesen en de zorgen die niet opgenomen zijn in de R.I.Z.I.V.-nomenclatuur.
20
• het toezien op en het uitvoeren van de tarifering van de geneesmiddelen • het uitwerken van ontwerpen van besluiten die de voorwaarden vastleggen voor tussenkomst door het I.V.-N.I.O.O.O. in de kosten van de farmaceutische leveringen die niet door het R.I.Z.I.V. worden terugbetaald. • het bijwerken van de lijsten van farmaceutische specialiteiten die terugbetaald worden aan de oorlogsinvaliden • het opstellen van brieven in het kader van de dossiers die hun worden toevertrouwd in hun functie III. Dienst Inspectie
Die procedure brengt het drukken van de gevraagde blaadjes met zich mee. Bovendien worden de aanvragen voor de formulieren M en P die verzameld worden door de dienst voor de terugbetaling van het remgeld eveneens door deze dienst gedrukt en behandeld. Aantal boekjes bezorgd in 2007: Categorieën van O.I. Boekjes met verzorgingsattesten
40-45
Deze dienst vormt één van de beheersingselementen van de toename van de uitgaven inzake tussenkomst in geneeskundige zorgen door de misbruiken te berispen en fraude op te sporen. Deze dienst heeft zowel een afschrikkings- als een onderdrukkingsrol. IV. Dienst Boekjes Deze dienst centraliseert de vragen om vernieuwing van de medische en farmaceutische boekjes en codeert ze.
14-18
Subtotaal
Taal
Antal
Fr Nl Fr Nl Fr Nl
2 9 1.912 699 1.914 708 2.622 2 13 4.061 1.375 4.063 1.388 5.451
Totaal Voorschriftboekjes
14-18 40-45 Subtotaal Totaal
Fr Nl Fr Nl Fr Nl
V. Dienst klassement Deze dienst beheert het klassement van de papieren dossiers van de oorlogsinvaliden, alsook van de begunstigden van de terugbetaling van het remgeld. Hij beheert de stroom van die dossiers tussen de diensten onderling en verzekert de bijwerking ervan. VI. Onthaal Deze dienst verzekert het onthaal van en de raadgeving aan de bezoekers die zich naar het Instituut begeven om inlichtingen in te winnen en/of hun documenten te overhandigen met het oog op de terugbetaling van hun kosten voor geneeskundige verzorging. In functie van hun beschikbaarheid verzekeren de ambtenaren van die dienst bovendien de rechtstreekse behandeling van de vragen tot terugbetaling die hun worden afgegeven.
B. Uitgaven voor geneeskundige verzorging in 2007 De uitgaven 2007 gewijd aan de terugbetaling van geneeskundige verzorging bedragen in totaal 40.889.634 €.
De grafiek hieronder toont de verdeling van de uitgaven volgens de zorgverstrekkers of de verstrekkingen voor alle uitgaven aan geneeskundige verzorging in 2007.
Apotheek (36,14%) Hospitalisatieverblijven (4,82%) Andere verblijven(RH, RZT, PZT…) (8,93%) Kuren (0,52%) Vervoer (1,46%) 3,48% Specialisten (1,44%) 0,06% Verzorging in het buitenland (0,97%) Bandagisterie - Prothese (5,85%) 7,38% Huisartsen (9,18%) Verpleegkundigen (9,84%) 0,04% Huur zorgmateriaal (0,36%) 0,24% Diversen (0,25%) 5,14% Technische handelingen (3,31%) Pedicuren (0,59%) 0,59% Kinesitherapeuten (5,14%) 3,31% Tandverzorging behalve 0,25% prothesen (0,24%) 0,36% Logopedisten (0,04%) Tussenkomst na ziekenfonds (7,38%) 9,84% Palliatieve zorgen aan huis (0,06%) Saldo niet behandeld in 2007 (3,48%)
36,14%
4,82%
8,93% 0,52% 1,46% 1,44% 0,97% 9,18%
5,85%
21
De tabel hieronder geeft de verdeling weer van de uitgaven volgens de zorgverstrekkers of de verstrekkingen enerzijds en volgens de 3 grote categorieën van rechthebbenden op de terugbetaling van de kosten van geneeskundige verzorging anderzijds. Verstrekkers/Verstrekkingen Huisartsen Specialisten Technische handelingen Tandverzorging behalve prothesen Verpleegkundigen Kinesitherapeuten Logopedisten Pedicuren Apotheek Hospitalisatieverblijven Andere verblijven (RH,RZT,PZT,…) Kuren Vervoer Tussenkomst na ziekenfonds Verzorging in het buitenland Bandagisterie - Prothese Huur zorgmateriaal Palliatieve zorgen aan huis Diversen Saldo niet behandeld in 2007 TOTAAL Verdeling
22
Oorlogsinvaliden 3.728.198,01 578.392,00 1.346.190,89 93.773,64 4.000.563,22 2.089.603,85 15.965,30 239.156,13 12.687.778,31 1.339.435,80 3.616.327,76 213.348,60 596.739,15 1.290.176,74 376.924,85 2.258.926,90 145.949,66 25.073,15 101.976,09 547.225,39 35.291.725,44 86,30%
Gevangenen 6-12 maanden 8.697,89 963,25 637,35 176,81 19.550,06 2.833,42
Andere statuten 15.503,55 9.815,78 6.072,94 2.857,55 2.523,64 8.284,75
276.068,91 123.895,33 10.961,96
1.805.140,59 504.758,12 21.024,54
222.140,01 34,37 13.143,08
1.501.942,65 21.219,47 120.304,01
96.662,76 775.765,20 1,90%
802.695,94 4.822.143,53 11,80%
TOTAAL 3.752.399,45 589.171,03 1.352.901,18 96.808,00 4.022.636,92 2.100.722,02 15.965,30 239.156,13 14.768.987,81 1.968.089,25 3.648.314,26 213.348,60 596.739,15 3.014.259,40 398.178,69 2.392.373,99 145.949,66 25.073,15 101.976,09 1.446.584,09 40.889.634,17
Verdeling 9,18% 1,44% 3,31% 0,24% 9,84% 5,14% 0,04% 0,59% 36,14% 4,82% 8,93% 0,52% 1,46% 7,38% 0,97% 5,85% 0,36% 0,06% 0,25% 3,48%
Oorlogsinvaliden (86,30%) Gevangenen 6-12 maanden (1,90%) Andere statuten (11,80%)
De volgende grafiek toont de verdeling van de uitgaven volgens de 3 grote categorieën van rechthebbenden op de terugbetaling van de kosten van geneeskundige verzorging.
Gemiddelde kosten (in €)
Ten slotte geven zowel de tabel als de grafiek hieronder de evolutie weer van de gemiddelde jaarlijkse kosten van de grote categorieën van onze rechthebbenden op de terugbetaling van geneeskundige verzorging tussen 2000 en 2007. 4.000,00 3.000,00
2.987,09
3.201,09
3.726,84
3.546,15
3.380,08
3.783,99
11,80% 1,90%
3.694,70
3.579,30
86,30%
2.000,00 1.000,00
217,57 270,92
0,00 2000
179,34 222,34
289,87 356,56
230,11 267,64
237,62 282,28
245,54 288,77
258,26 282,17
247,21 282,98
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Jaren
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2.987,09
3.201,09
3.380,08
3.546,15
3.726,84
3.783,99
3.579,30
3.694,70
Gemiddelde jaarlijkse kosten / Krijgsgevangene 6-12 maanden (in €)
217,57
179,34
289,87
230,11
237,62
245,54
258,26
247,21
Gemiddelde jaarlijkse kosten / Ander statuut (in €)
270,92
222,34
356,56
267,64
282,28
288,77
282,17
282,98
Gemiddelde jaarlijkse kosten / Oorlogsinvalide (in €)
23
sociale actie
Sociale en morele bijstand aan de gerechtigden A. De werking van de Sociale Actie
Rekening houdend met de demografische evolutie van zijn gerechtigden heeft het Nationaal Instituut zijn sociaal beleid aangepast aan hun veranderende noden.
Alle gerechtigden van het Nationaal Instituut, ongeacht de categorie of het statuut waartoe zij behoren, kunnen aanspraak maken op hulpverlening in het kader van de Sociale Actie van het I.V. - N.I.O.O.O.
De vergrijzing zet zich sterk door en de gerechtigden, die minder mobiel zijn geworden, hebben het vaak moeilijk om hun noden te communiceren en om zich zonder steun te behelpen in de complexe hedendaagse samenleving.
De directie Sociale Actie heeft als doelstelling het welzijn van elke gerechtigde na te streven en beschikt daarvoor over een ploeg maatschappelijk werkers, die door het verstrekken van inlichtingen, door sociale begeleiding, door financiële hulpverlening of door een combinatie van die middelen zal trachten het welzijnspeil van de gerechtigden te optimaliseren.
Om zijn opdrachten ten volle te kunnen uitvoeren is het noodzakelijk dat het I.V. - N.I.O.O.O. een dynamische politiek voert waarbij het zelf naar zijn gerechtigden toe gaat.
Het Instituut kan eveneens via zijn sociale actie de diverse aanvragen om hulpverlening kanaliseren naar andere professionele dienstverleners toe, waarbij het zal opvolgen of de gewenste resultaten bereikt worden. De maatschappelijk werkers worden bijgestaan door een administratief team teneinde de werking van de Sociale Actie in goede banen te leiden.
De sociale actie wordt georganiseerd vanuit 3 Logistieke Secretariaten, die ieder een taalgebied voor hun rekening nemen. Concreet betekent dit dat een gerechtigde, die een beroep wenst te doen op de werking van de sociale actie, zich kan wenden tot het Logistieke Secretariaat dat bevoegd is voor de regio waarin hij woont. Voor de gerechtigden wonende in de provincies West-Vlaanderen, Oost-Vlaanderen, Antwerpen, Limburg, Vlaams-Brabant en voor de Nederlandstalige inwoners van BrusselHoofdstad is dat:
I.V. - N.I.O.O.O. - Logistiek Secretariaat van Gent Voskenslaan 95, 9000 GENT Tel.: 09 / 222 52 58 Voor de gerechtigden wonende in de provincies Luik, Namen, Luxemburg, Henegouwen, Waals-Brabant en de Franstalige inwoners van Brussel-Hoofdstad is dat: I.V. - N.I.O.O.O. Logistiek Secretariaat van Namen rue des Croisiers 8 bte. 6, 5000 Namen Tel.: 081 / 22 46 46 Voor de gerechtigden wonende in het Duitstalige landsgedeelte is dat: I.V. - N.I.O.O.O. Logistiek Secretariaat van Eupen Neustrasse 66, 4700 Eupen Tel.: 087 / 74 31 75 Alle gerechtigden kunnen zich eveneens richten tot het secretariaat van de Sociale Actie op het Hoofdbestuur van het I.V. - N.I.O.O.O.: I.V. - N.I.O.O.O. - Secretariaat Sociale Actie Regentlaan 45 - 46, 1000 Brussel Tel.: 02 / 227 62 51
25
De hierboven vermelde diensten zijn alle werkdagen geopend van 9 tot 12 en van 14 tot 16 uur. Om de gerechtigden zoveel mogelijk te behoeden voor lastige verplaatsingen wordt in de hoofdplaatsen van 5 andere provincies gedurende 1 of 2 dagen per week van 9 tot 12 en van 14 tot 16 uur een permanentie georganiseerd, m.n. te:
3500 Hasselt
Guffenslaan 24 (lokaal 4) Tel. 011/45 74 27 (maandag en dinsdag)
2018 Antwerpen Belgiëlei 117 (Provinciecommando) Tel. 03/285 74 34 (maandag en woensdag) 8000 Brugge
Kraanrei 1A (lokaal 1.7) Tel. 050/47 67 55 (dinsdag en vrijdag)
4000 Luik
rue St.-Laurent 79 (bloc C – local 27) Tel. 04/220 83 13 (maandag en woensdag)
6000 Charleroi
Administration communale Place Charles II Tel. 071/86 10 34 (alle dinsdagen behalve de 4de van de maand en alle woensdagen behalve de 1ste van de maand)
Daarnaast worden in verschillende steden en gemeenten 1 of 2 keer per maand plaatselijke permanenties gehouden met een beperkte tijdsduur. De lijst van die permanenties is verkrijgbaar op aanvraag.
26
B. Sociale leningen aan de gerechtigden van het Instituut Via zijn Dienst voor Kredietverstrekking kan de Sociale Actie aan alle gerechtigden van het I.V. - N.I.O.O.O. sociale leningen toestaan om buitengewone en onvoorziene kosten te dekken. De aanvragen hiervoor moeten gericht worden aan het bevoegde logistieke secretariaat, waar een sociaal verslag zal opgemaakt worden. Voorwaarden voor een dergelijke lening zijn o.m. dat het voorwerp van de lening sociaal verantwoord is, het bedrag (max. 6.250 euro) en de looptijd (max. 5 jaar) beperkt zijn en dat er tezelfdertijd geen andere lening bij het I.V. - N.I.O.O.O. is. Bovendien moet er een aanvaardbare waarborg zijn die bv. kan bestaan uit de afstand van het oorlogspensioen en/of de borgstelling door een persoon met stabiele en voldoende inkomsten.
Aantal bezoekers op de logistieke secretariaten en de permanenties
C. De Sociale Actie in cijfers Personeelseffectief Het gemiddeld personeelseffectief, uitgedrukt in equivalent voltijdse tewerkstelling was in 2007 als volgt: Administratief zetel
Type personeel Administratief Hoofdbestuur personeel te Brussel Maatschappelijk werkers Administratief Logistiek personeel Secretariaat Maatschappete Gent lijk werkers Administratief Logistiek personeel Secretariaat Maatschappete Namen lijk werkers Administratief Logistiek personeel Secretariaat Maatschappete Eupen lijk werkers
Aantal personeelsleden 4
In 2007 bezochten 6.744 gerechtigden onze burelen in de logistieke secretariaten en de vaste permanenties. Het aantal gerechtigden dat de Sociale Actie op het Hoofdbestuur te Brussel bezoekt, wordt niet geregistreerd. Voor de bezoekers op de logistieke secretariaten en de permanenties is de verdeling als volgt:
1 7,8 6,8
1500
10,8
1200
9 1 1
Aantal bezoekers op de logistieke secretariaten en de permanenties Locatie
Aantal 773 821 1.051 987 1.281 695 985 62 89
Gent Hasselt Antwerpen Brugge Namen Charleroi Luik Aarlen Eupen
900 600 300 0
Gent
Hasselt Antwerpen Brugge Namen Charleroi
Luik
Aarlen
Eupen
27
Onze maatschappelijk werkers bezochten in 2007 6841 gerechtigden. De verdeling per provincie is als volgt: Sociale onderzoeken door de maatschappelijk werkers Provincie West-Vlaanderen Oost-Vlaanderen Antwerpen Limburg Vlaams-Brabant Henegouwen
Aantal 890 764 358 338 432 1.136
In 2007 werden door de logistieke secretariaten 88.754 poststukken verstuurd. Een flink deel van de correspondentie komt van of is bestemd voor het hoofdbestuur. Briefwisseling gevoerd door de logistieke secretariaten
Provincie Namen Luxemburg Waals-Brabant Luik Oostkantons
Aantal 831 598 608 759 127
Soort Inkomend Uitgaand
Aantal 14.386 23.594
Soort Van hoofdbestuur Naar hoofdbestuur
Aantal 10.108 40.666
50.000 40.000 30.000
1200
20.000
1000
10.000
800
0
600
Inkomend
Uitgaand
Van Naar hoofdbestuur hoofdbestuur
400 Zitdagen gehouden door de maatschappelijk werkers in verschillende gemeenten
200 0 a
Vl
tes W
28
er
d an
en a
Vl
tos
O
er
d an
en An
en
rp
e tw
rg
bu
m Li
s-
m
aa Vl
nt
ba
a Br
ne
He
n
we
u go
en
m
Na
x
Lu
rg
bu
em
ls-
aa W
nt
ba
a Br
ik
Lu
st
Oo
ns
to
n ka
Aantal zitdagen Aantal bezoekers
606 4.528
Departement Sociale Actie Jaaruitgaven per logistiek secretariaat. Gent Sociale hulp Levensminimum Medisch - farmaceutisch hulp Wintertoelage TOTAAL
Taks assignatie
369.569,77 0,00
48,98% 0,00%
Namen 210.108,43 22,81% 3.691,00 0,40%
146.111,26
19,36%
243.136,50
26,40%
680,00
5,21%
2.479,00
10,08%
238.834,00 754.515,03
31,65% 100,00%
464.113,00 921.048,93
50,39% 100,00%
7.827,00 13.057,00
59,94% 100,00%
6.375,00 24.586,50
25,93% 100,00%
Budget 874.007,46
Saldo 119.492,43 1.069,90 118.422,53
Budget 922.049,31
Saldo 1.000,38 872,50 127,88
Eupen 4.550,00 0,00
Budget 13.124,03
34,85% 0,00%
Saldo 67,03 66,25 0,78
Buitenland 7.735,50 31,46% 7.997,00 32,53%
Budget 31.553,21
Saldo 6.966,71 0,00 6.966,71
29
herinnering
d
e dienst Herinnering en Burgerzin is binnen het IV-NIOOO verantwoordelijk voor de herinneringseducatie. Het concept van herinneringseducatie is relatief nieuw, maar heeft in slechts enkel jaren tijd een enorm belang gekregen. Concreet organiseren we projecten voor jongeren rond oorlog en vrede, democratie, burgerzin, vrijheid, tolerantie, herinnering... Een aantal van die projecten zijn langlopend, andere projecten eenmalig. Het ver trekpunt is de Tweede Wereldoorlog en de vaak algemeen verspreide opvatting dat we sindsdien geen oorlog meer kennen. We vierden 60 jaar Bevrijding, maar merken ook vandaag nog dat die vrijheid niet iedereen gegund is. We zijn trots op de vrede, maar zien een wereld vol conflicten. We prediken solidariteit, maar vinden het steeds moeilijker om samen te leven. Democratie is een werk van alledag. “De toekomst van het verleden”. De oud-strijders doen hun best om de herinnering aan die vreselijke periode uit de geschiedenis levendig te houden. Ze
trekken naar scholen om hun verhaal te ver tellen, bezoeken met groepen de concentratiekampen waar ze terechtkwamen, ze getuigen over gebeur tenissen die ze het liefst zouden vergeten. Het doel van deze onbaatzuchtige daad: onze jongeren er van over tuigen dat ze alles in het werk moeten stellen om een herhaling te voorkomen. Dat zij instaan voor de toekomst, hun toekomst, maar ook die van anderen. Dat ze op elke leeftijd de wereld kunnen veranderen. De oud-strijders worden echter schaars. Het is dan ook aan het Instituut om die permanente vorming voor t te zetten en dat gebeur t via herinneringseducatie. Een enthousiaste ploeg zet zich in het Instituut dagelijks in om projecten te organiseren voor scholen, ontmoetingen te regelen tussen oud-strijders en jongeren, herdenkingen te leiden… kor tom: om de publieke opinie te informeren Het rappor t beslaat hoofdzakelijk de activiteiten die de dienst organiseerde tijdens de periode januari – december 2007.
31
Oog in oog met de Herinnering Oog in oog met de Herinnering is het langstlopende project van de dienst Herinnering en Burgerzin: pedagogische daguitstappen naar één van de 6 voorgestelde historische sites in België met het oog op herinneringseducatie en opvoeding tot burgerzin. In de voormiddag gidst iemand van onze dienst de groep op de site of in het museum, in de namiddag begeleidt hij een debat tussen een overlevende van Wereldoorlog II of een recenter conflict en de leerlingen. De 6 dagprogramma’s die we voorstellen zijn: 1. Het Nationaal Gedenkteken van het Fort van Breendonk 2. Het Fort van Eben Emael 3. De Dodengang + Tyne Cot Cemetery + Memorial Museum Passchendaele (Westhoek) 4. Het Koninklijk Museum van het Leger en de Krijgsgeschiedenis 5. Het Joods Museum voor Deportatie en Verzet 6. Het Nationaal Museum van de Weerstand
32
Wapenstilstand en Te Jong… Dit project wordt georganiseerd voor alle leerlingen van het lager en secundair onderwijs. Enkel het Fort van Breendonk en het Joods Museum voor Deportatie en Verzet organiseren we alleen voor het secundair onderwijs. Het project gaat door op elke schooldag, uitgezonderd woensdag, vakanties en wettelijke feestdagen. In 2007 namen 3800 personen deel aan dit project en bezochten zo de verschillende sites van de Historische Pool van Defensie via de dienst Herinnering en burgerzin van het IV-NIOOO. Ondanks de grote historische en maatschappelijke waarde van elke site, merken we toch een uitgesproken voorkeur bij de scholen voor het Fort van Breendonk.
Ter gelegenheid van de herdenking op 11 november nodigde de Senaat het Instituut uit om onze tentoonstelling rond de Belgische militaire graven, getiteld “Te Jong…”, op te stellen in haar gebouw. Heel de dag lang konden geïnteresseerden de tentoonstelling vrij bezoeken. Het project “Te Jong...”, dat in 2005 aan de Belgische scholen werd voorgesteld, nodigde de jongeren uit om een pedagogisch werkje te maken rond de Belgische militaire graven. Via een historisch-biografisch onderzoekje kwamen ze meer te weten over de personen in de graven. We vroegen hen ook om hun ideeën rond oorlog en vrede op een creatieve manier te uiten. Het zijn die werkjes die gebruikt zijn in de tentoonstelling.
Herdenkingen en ceremonies Jaarlijks organiseert Defensie talrijke herdenkingen over heel België. Daarbij vraagt Defensie de dienst Herinnering en Burgerzin vaak een programma te voorzien voor jongeren. De scholen worden uitgenodigd om deel te nemen, voorzien in een programma voor de jongeren op de dag zelf en begeleiden hen. We merken meer en meer dat jongeren niet meer weten waarom ze vrij hebben op 11 november of wat herdacht wordt op 8 mei. Het wordt dan ook belangrijk om hen opnieuw
meer te betrekken bij deze herinneringsactiviteiten, hen uit te leggen waarom we nog plechtigheden organiseren op deze dagen, wat de mannen en vrouwen die we er herdenken hebben opgegeven of in de strijd hebben gegooid voor hun vrijheid. Er zijn een aantal vaste herdenkingen waar het Instituut ieder jaar aan deelneemt, zoals V-day op 8 mei, maar er zijn ook herdenkingen die tijdgebonden zijn of enkel georganiseerd worden omdat het een belangrijke verjaardag
is, zoals de Belgische strijdkrachten in GrootBrittannië. De herdenkingen gaan door in heel België, maar hoofdzakelijk in Brussel. Ze worden heel het jaar door georganiseerd, zelfs tijdens de schoolvakanties. Zo nodigt het Instituut ieder jaar jongeren uit om deel te nemen aan de Cenotaafparade in juli. Dit project is toegankelijk voor alle leerlingen van het lager en secundair onderwijs en gratis.
Tabel: herdenkingen 2007 Datum 21 januari 07 7 april 07 29 april 07 8 mei 07 9 mei 07 13 mei 07 15 juli 07
Herdenking Auschwitz Veteranendag 100 Jaar Scouts V-day 50 Jaar Europa Herdenking necropool Chastres Cenotaaf parade
Locatie
Deelnemers
Aantal leerlingen 110 80 4.000 50 30
Jaarlijks/ eenmalig Jaarlijks Jaarlijks Eenmalig Jaarlijks Eenmalig
Polen Brussel Brussel Brussel Brussel
200 80 4.000 50 30
Chastres
350
350
Jaarlijks
Londen
200
50
Jaarlijks
33
Veteranendag
Lerarenconferentie in Ciney
Sinds 2003 is er een nieuwe categorie rechthebbenden in het leven geroepen: de veteranen. Voor de officiële overhandiging van de eerste erkenningstekens voor veteranen waren er op 7 april een tachtigtal jongeren door het Instituut uitgenodigd. Ze woonden de ceremonie bij en bezochten nadien het Koninklijk museum van het leger en de krijgsgeschiedenis. Vooral vernemen dat je op twintigjarige leeftijd al veteraan kan zijn, dat er ook vandaag nog mannen en vrouwen zich over de hele wereld inzetten voor het behoud van de vrede en dat die soms niet veel ouder zijn dan hen, kwam als een schok voor onze jongeren.
Op 15 november was dienst Herrinnering en Burgerzin te gast in Ciney op een conferentie van een veertigtal schooldirecteurs. De dienst was er uitgenodigd om te komen spreken over “Herinneringseducatie: wat houdt het in en hoe organiseer je het?” Een uur lang kregen de directeurs uitleg over de verschillende projecten en pedagogische werkmiddelen. Ze kregen praktische manier aangereikt om om te gaan met de conflicten van vandaag aan de hand van die van gisteren. Na de voorstelling kregen ze allemaal een pedagogisch pakket mee naar huis.
Buchenwald en Dora
Dit nooit meer?!
In 2007 organiseerde de dienst Herinnering en Burgerzin, twee herinneringsreizen naar de Duitse concentratiekampen Buchenwald en Dora. Van 19 tot 22 februari vetrok het Verplegerinstituut van Aalst, van 4 tot 7 april was het de provincie Luxemburg die vertrok. Een vijftigtal mensen per keer, jong en oud, man en vrouw, leerkracht of niet, Franstalig of Nederlandstalig, maar telkens enorm gemotiveerd om kennis te maken met één van de donkerste bladzijden uit de geschiedenis van de mensheid. Ze vertrokken met een gezonde interesse en kwamen terug met een vaste overtuiging, de overtuiging dat we er alles aan moeten doen opdat de gruwel van Wereldoorlog II zich nooit meer herhaalt.
De dienst Herinnering werkte dit jaar ook mee aan een tentoonstelling rond de geschiedenis van de concentratiekampen en deportaties voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Die stond van 12 tot 23 november opgesteld in het Brussels parlement. Het project, dat een samenwerking was tussen het IV-NIOOO, het Fort van Breendonk, de Raad van de Vlaamse Gemeenschapscommissie en de Parlement francophone bruxellois, liep twee weken en bracht maar liefst 1800 bezoekers op de been, Franstalige en Nederlandstalige jongeren uit de Brusselse scholen.
34
Klassedag Op 29 april organiseerde de dienst Herinnering een “Klassedag”, in samenwerking met Klasse (het onderwijstijdschrift van de Vlaamse overheid) en de gemeente Zonnebeke. We ontvingen 230 geïnteresseerde leerkrachten uit het Vlaamse lager en secundair onderwijs in het Memorial Museum Passchendaele 1917. Daar konden ze kennismaken met ons project “Oog in oog met de Herinnering”, alsook met de educatieve werking van het IV-NIOOO. De Klassedag was een groot succes, aangezien de 230 plaatsen ingenomen waren in minder dan 24 uur.
Bibliotheek In 2007 kent onze bescheiden bibliotheek een nieuwe lente. Een opfrissing en actualisatie van de boekenverzameling zorgen ervoor dat vanaf januari de jongeren zich nog beter kunnen komen informeren in de bibliotheek van het Instituut.
La Coupole en het Fort van Bondues In samenwerking met het 8 mei Comité en de verschillende onder wijsnetten van de stad Mechelen trokken we op 20 november met een vijftigtal jongeren naar La Coupole en het Fort van Bondues in Noord-Frankrijk. Daar leerden ze over alle aspecten van Wereldoorlog II: het verzet, de represailles, de concentratiekampen, de geheime wapens van Hitler, het leven tijdens de bezetting, enzovoort.
Budget 2007 Soort activiteit Auschwitz per Airbus Buitenlandse projecten Oog in oog met de Herinnering Diverse projecten (herdenkingen, dagprojecten) Expo “Te jong...” Project “Deportatie en Genocide” (tentoonstelling) Aankopen bibliotheek Diversen
Ver wezenlijkte uitgaven 1.657,00 2.222,39 31.779,42 2.041,14 3.025,00 1.557,40 4.619,34 227,42 47.129,11
De dienst Herinnering telt 7 werknemers.
35
cel synthese
d
e Cel Synthese omvat vier specifieke afdelingen: strategische studies, juridische zaken, coördinatie en evaluatie en speciale projecten die praktisch alle aspecten van het beleid van het Instituut omvatten. Concreet is de cel, behalve de Adjunct-administrateurgeneraal, samengesteld uit een adviseur, twee juristen en twee uitvoerende ambtenaren en wordt deze, in functie van de aangekaarte kwesties, uitgebreid tot de verschillende betrokken ambtenaren niveau A. Hij komt regelmatig samen en onderzoekt de dossiers om de Administrateur-generaal en de Raad van Beheer te kunnen informeren over de beleidsopties.
7. de opvolging van de aanwending van een ondersteuningsstructuur voor de vaderlandse verenigingen om aan de vraag van deze laatsten te beantwoorden; 8. de hulp bij de ontbinding van de vereniging van de Grootste Verminkten en Invaliden van de Oorlog en de overname van haar opdrachten ten gunste van de invaliden door het Instituut. De Cel Synthese zal zijn werk verderzetten in 2008 en streeft ernaar zijn bijstandsrol volledig te spelen in de beslissing van de Administrateurgeneraal en de Raad van Beheer.
De Cel Synthese, die nog steeds in de oprichtingsfase zit, voert nog niet alle opdrachten uit die hem werden toevertrouwd, maar heeft zich voornamelijk geconcentreerd op: 1. het onderzoek van de evolutie op lange termijn van de elementen die het beleid van het Instituut zouden kunnen beïnvloeden; 2. het starten van een reflectie over de instrumenten voor het meten van de performantie die binnen het Instituut zouden kunnen aangewend worden; 3. de opvolging van de budgettaire verbintenissen en van het gebruik van de kredieten; 4. de opvolging van de realisatie van een onthaalbrochure bestemd voor de personeelsleden; 5. de opvolging van het diversiteitsplan van het Instituut; 6. de structurering van een reflectie over duurzame ontwikkeling binnen het Instituut;
37
oprichting van een secretariaat voor de
vaderlandse verenigingen
Voorgeschiedenis Meermaals wordt er op de voogdijminister een beroep gedaan door vaderlandse verenigingen die steeds meer geconfronteerd worden met huisvestings-, werkings- en secretariaatsproblemen door de afname van het aantal leden die hun werking nog verzekeren en door de vermindering van hun financiële middelen. In die context deed het departement Herinnering en Communicatie een onderzoek in de vorm van een vragenlijst die in januarifebruari 2007 naar de 82 officieel erkende verenigingen verstuurd werd. Het Instituut kreeg 45 antwoorden.
Evolutie Als gevolg van diverse omstandigheden werd deze problematiek in juli 2007 overgedragen van het departement Herinnering en Communicatie aan de Cel Synthese, waarvan de verantwoordelijken een individueel contact hadden met de voornaamste verenigingen die het meeste nood hadden aan hulp en die bijeenkwamen op 4 september.
Daaruit bleek dat de behoeften voornamelijk van drie ordes zijn: 1. de toekomst van de publicaties van de verenigingen verzekeren (maar eerder in de vorm van een gemeenschappelijke driemaandelijkse brochure waarvan een ontwerp wordt voorbereid) 2. een algemene ondersteuning verschaffen (telefoonpermanentie, secretariaat, financiën, opvolging van de ledenbestanden…) 3. ondersteuning voor de bewaring van de archieven Ten slotte wijzen we bijkomstig op de aanmaak van websites of de versterkte ondersteuning voor de vaderlandse evenementen, officiële ceremonieën...
Wettelijke basis In de wet van 8 augustus 1981 houdende oprichting van het NIOOO alsmede van de Hoge Raad voor Oorlogsinvaliden, Oudstrijders en Oorlogsslachtoffers, is in artikel 3 - §2 uitdrukkelijk het volgende voorzien: “Het Nationaal Instituut verleent eveneens
hulp aan de verenigingen die gelast zijn met de belangen van de personen bedoeld in alinea 1” (namelijk: de oorlogsinvaliden, oudstrijders en oorlogsslachtoffers opgesomd in artikel 4). Bovendien bepaalt het K.B. van 29.11.1982 met zijn latere wijzigingen, in artikel 3 - §2 het volgende: “De morele opdrachten van het Nationaal Instituut zijn met name: (…) 6° de aflossing van de bedrijvigheden bij de vaderlandse verenigingen en 7° de verklaring van de wil om de offers gebracht door alle gemeenschappen van het land en door alle categorieën van de bevolking erkend te zien”. Ten slotte geeft het K.B. van 11.01.1999, artikel 3 het volgende weer: “Het Nationaal Instituut is eveneens gemachtigd om zijn hulp te verlenen aan de verenigingen die gelast zijn met de belangen van zijn rechthebbenden.” Een koninklijk uitvoeringsbesluit is nochtans nodig om de voorgestelde hulp te kunnen verlenen.
39
de logistiek
d
e logistiek omvat de ondersteuningsdiensten zoals het Onthaal, de dienst CIS, Infrastructuur, Cafetaria, Verzending en Vertaling.
Sinds de intrek van het Instituut in de Regentlaan in 2006, beschikt deze over een gecentraliseerd onthaal voor zijn rechthebbenden en over een cafetaria die een kleine honderdtal personen kan ontvangen. Zonder de goede werking van onze administratie te benadelen, stellen wij onze vergaderzalen ter beschikking van de vaderlandse verenigingen als zij dat wensen. Ons beleid voor het beheer van het gebouw en ons aankoopbeleid zijn sterk gericht op duurzame ontwikkeling. Er werden een aantal maatregelen genomen om het energieverbruik te verminderen: aanpasbaarheid van de verwarming en verlichting, koelsysteem met een meer energiebesparende airco. Het aankoopbeleid voor printers werd gewijzigd: maximale beperking van randapparatuur (printers, scanners, faxtoestellen) en investeringen in randapparatuur die met het netwerk gedeeld wordt. We wijzen ook op de geleidelijke vervanging van de oude inkjetprinters door meer energiebesparende
en zuinigere collectieve laserprinters die recto-verso afdrukken mogelijk maken. Dankzij al deze maatregelen, bespaarde het Instituut in totaal tussen 30 en 35% van zijn energieverbruik. Er werden eveneens maatregelen genomen om de hoeveelheid papier die gebruikt wordt, maximaal te verminderen. Zo werd de relevantie van een bepaald aantal controledrukken bij de directie die de medische zorgen terugbetaalt, herzien en alles wat geschrapt kon worden, werd geschrapt. Dankzij de aanmaak van een intranetsite en van een e-mailadres voor ieder personeelslid, wordt een aantal inlichtingen of dienstnota’s elektronisch naar de ambtenaren gestuurd in plaats van een nota op papier. Er werd een sorteersysteem voor afval en voor de terugwinning van inktpatronen ingevoerd. De cafetaria stelt een aantal dranken en versnaperingen ter beschikking van de ambtenaren; in dit kader koos het Instituut voor herbruikbare flessen met statiegeld (glas) voor alle aangeboden dranken. Tijdens de week van de eerlijke handel organiseert de Sociale Dienst van het Personeel een OXFAMontbijt om het personeel hiervoor ontvankelijk te
maken, wat een waar succes is. Wat de technologie betreft, is de hoofddoelstelling van de dienst CIS iedere ambtenaar een efficiënt en steeds beter presterend werkmiddel te verschaffen. Sinds de overgang naar het jaar 2000 beschikt het Instituut over een client serversysteem. In 2001 bracht het Instituut oplossingen aan voor de gebruikers op basis van “Open Source” kantoorautomatiseringssoftware, evenals Mozilla en Thunderbird voor het surfen op internet en voor de mails. Dankzij de gegenereerde besparingen kon de dienst CIS de nodige middelen en infrastructuur ter beschikking stellen van ieder personeelflid, zowel bij het Centraal Bestuur als in de regionale secretariaten. Hij vernieuwt geleidelijk het materiaal om beter presterend materiaal te verschaffen. De back-up van de computers gebeurt voor meer dan 95%. Zo worden de gegevens in geval van verlies, diefstal of elektronische pannes bewaard. Behalve de gangbare dienstverlening verschaft de dienst CIS een interne toepassing aan de gebruikers van de Directie voor Geneeskundige Verzorging en zijn heel wat controleprocedures voor de terugbetaling van geneeskundige verzorging vandaag geautomatiseerd.
41
het personeel
i
10,00% n 2007 voorziet het personeelsplan van het Instituut 164 Equivalent Voltijds (EVT).
Het personeelsbestand evolueert in functie van de werklast en neemt dus sinds enkele jaren af wegens het verloop van onze begunstigden. Die evolutie heeft een dubbele impact:
• enerzijds stelt men de veroudering vast van het personeelsbestand. Meer dan 40% van onze medewerkers zijn ouder dan of juist 50 jaar. • anderzijds stelt men sinds enkele jaren een aanwerving met een voorkeur voor contractuele werknemers vast om zich aan te passen aan de werklast, wat betekent dat het jongere personeel voornamelijk contractueel is.
12,50%
Personeelsindeling per afdeling: Gemiddelde leeftijd: 45 jaar. 20 - 29 jaar (12,50%) 30 - 39 jaar (21,25%) 40 - 49 jaar (23,13%) 50 - 59 jaar (33,13%) 60 jaar en ouder (10,00%)
21,25% 33,13%
Statutair en contractueel personeel per leeftijd: Statutair Contractueel
23,13%
60 jaar en ouder 50 - 59 jaar 40 - 49 jaar 30 - 39 jaar 20 - 29 jaar 0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
43
De operationele Directies “Gezondheidszorgen” en “Sociale actie” tellen het grootst aantal personeelsleden:
Personeelsindeling per afdeling
29%
Sociale Actie (29%) Andere (1%) Budget en financiën (6%) Algemeen bestuur (2%) Materiaal en Diensten (12%) Herinnering en Communicatie (7%) Human Resources (4%) Medische zorgen (39%)
39% 1% 6% 2% 4%
Personeelsindeling op basis van geslacht Mannen Vrouwen Overeenkomstig de dienstensector is ons personeel voor het grootste deel vrouwelijk.
12%
7%
60 jaar en ouder 50 - 59 jaar 40 - 49 jaar 30 - 39 jaar 20 - 29 jaar 0
44
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
Opleidingen In 2007 legde de dienst Opleidingen zich vooral toe op het organiseren van de opleidingen gevraagd door de departementshoofden en/of de ambtenaren. Die opleidingen werden voornamelijk toevertrouwd aan de OFO (Opleidingsinstituut van de Federale Overheid) aangezien dat onze bevoorrechte partner is. Het OFO beschikt immers over een zekere deskundigheid inzake specificiteiten van de administratie en bovendien zijn er voor de ambtenaren geen kosten voor de opleidingen. Als er zich echter andere behoeften manifesteren, kunnen ambtenaren naar andere opleidingscentra gestuurd worden, hetzij met een dienstvrijstelling, hetzij onder het stelsel van het opleidingsverlof. In 2007 werden de opleidingen in verschillende types ingedeeld:
• opleidingen bestemd om de toegang tot een hoger niveau te vergemakkelijken. Voor het Franstalig stelsel werden er 102 inschrijvingen geregistreerd, ofwel 52,95% van de franstalige. Voor het Nederlandstalig stelsel werden er 37 inschrijvingen geregistreerd, ofwel 35% van de nederlandstalige. Ze worden onderverdeeld in: Soort opleiding Individuele Gecertificeerde Toegangsopleidingen
In het Frans 12 25
In het Nederlands 19 9
17
9
• individuele opleidingen die beantwoorden aan specifieke behoeften; • gecertificeerde opleidingen;
45
begroting 2007
Uitvoering van de begroting 2007 van het Instituut Geboekte uitgaven De totale uitgaven in 2007 bedroegen 51.912.080 € op een voorzien budget van 53.228.852 €. Die uitgaven werden onderverdeeld per programma. Die programma’s groeperen de verschillende activiteiten verbonden aan de opdrachten van het Instituut.
Bestaansmiddelenprogramma Lonen van het statutair personeel Lonen van het contractueel personeel Lonen van het personeel op fondsen MARIBEL Sociale hulp aan het personeel Andere werkingskosten Investeringsprogramma (meubilair, materiaal, informatica...) Programma voor terugbetaling van medische zorgen Programma voor sociale hulp aan de gerechtigden Programma voor morele actie Communicatieprogramma Programma voor hulp aan de residenten van de rusthuizen TOTAAL 1
Aangepast budget (rvb van 29 oktober 2007)
2
Rekening van uitvoering van het budget
Voorzien in het budget1 9.237.030 € 4.830.000 € 2.130.611 € 194.488 € 92.000 € 1.989.931 €
Gerealiseerd2 9.028.203 € 4.836.950 € 2.057.812 € 148.300 € 80.522 € 1.904.619 €
121.500 €
114.942 €
42.000.000 € 1.767.888 € 57.662 € 26.500 € 18.272 € 53.228.852 €
40.889.634 € 1.769.463 € 47.129 € 17.698 € 45.011 € 51.912.080 €
47
Geboekte ontvangsten:
Afnemingen en overdrachten (begrotingssaldo)
Het Instituut beschikt over verschillende financieringsbronnen, waarvan de voornaamste zijn dotatie is, ingeschreven op het federaal budget van de Sociale Zekerheid.
Het verschil tussen de ontvangsten en de uitgaven werd op volgende wijze gedekt:
Voorzien in het budget Dotatie en diverse subsidies van het jaar Eigen ontvangsten, diverse schenkingen en tussenkomsten van derden Overdracht van het saldo van de subsidies van de voorgaande jaren Ontvangsten bestemd voor de eigen fondsen of aan de fondsen van derden
48
48.326.233 €
Gerealiseerd 47.149.635 €
289.500 €
372.873 €
3.892.702 €
3.892.702 €
9.992 €
570.557 €
52.518.427 €
51.985.767 €
Voorzien in het budget Afnemingen op eigen fondsen van het Instituut Afnemingen op bestemde fondsen en fondsen van derden Overdrachten aan de eigen fondsen van het Instituut Overdrachten aan de gepersonaliseerde fondsen en fondsen van derden Kredietsaldo van het jaar en terug te betalen ontvangsten
Gerealiseerd
552.664 €
628.797 €
167.752 €
202.724 €
0€
– 559.994 €
-9.991 €
– 147.194 €
0€
– 198.020 €
710.425 €
– 73.687 €
Evolutie van de eigen fondsen en van de fondsen van derden
Bestemde fondsen en fondsen van derden. Deze fondsen werden aan het Instituut toevertrouwd voor een goed gedefinieerde aanwending:
Eigen fondsen. Het Instituut beschikt over eigen fondsen die, aan de passiefzijde van de balans, de restwaarde vertegenwoordigen:
• De provinciale fondsen zijn afkomstig van de lokale subsidies (gemeenten, provincies...), van schenkingen en legaten om lokaal gebruikt te worden in het kader van de sociale bijstand; • Het DAIMLER-fonds, afkomstig van een schenking van de onderneming Daimler-Benz uit Stuttgart, is bestemd voor de WVT (Weggevoerden voor de Verplichte Tewerkstelling) ondergebracht in de (voormalige) rusthuizen van het Instituut; • Het Fonds HAELEWYN, afkomstig van een legaat van de heer HAELEWYN, is bestemd voor de (voormalige) rusthuizen van het Instituut; • Het fonds van de kalenders vloeit voort uit de opbrengst van de verkoop van de kalenders en is bestemd voor de sociale hulp aan de gerechtigden; • Het fonds MARIBEL, toegekend door de FOD Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg, is bestemd voor de aanwerving van werknemers in het kader van de maatregelen om de tewerkstelling in de non-profitsector te promoten; • Het fonds van de cafetaria vloeit voort uit de gecumuleerde opbrengsten van de cafetaria.
• van de fondsen afkomstig van de instellingen die vroeger bij het Instituut werden gegroepeerd tijdens zijn oprichting, van de schenkingen en legaten die hem achteraf gedaan werden, • van de financiële opbrengst van de verkoop van de rusthuizen en van de bijgewerkte waarde van de investeringen en van de voorraden.
Eigen fondsen
Situatie op Wijzigingen Situatie op Andere 31/12 (ontvangsten 31/12 wijzigingen4 2006 - uitgaven)3 2006 4.719.338 € – 69.804 € 25.729 € 4.675.263 €
De aanwending van deze fondsen (ontvangsten / uitgaven) moet opgenomen worden in het budget en daarom het voorwerp uitmaken van het akkoord van de Raad van Beheer en van de goedkeuring van de voogdijministers en van de minister van Begroting in het kader van de goedkeuring van het budget. 4 Andere niet-budgettaire wijzigingen, zoals meerwaarden, afschrijvingen, voorraadwijzigingen, enzovoort. 3
Provinciale fondsen DAIMLER-fonds Fonds HAELEWYN Fonds van de kalenders Fonds MARIBEL Fonds van de Cafetaria
Situatie op 31/12/2006 260.895 € 27.482 € – 1.730 € 141.480 € 308.084 € 9.524 €
Wijzigingen (ontvangsten - uitgaven) – 2.651 € – 20.928 € 10.127 € – 104.760 € 94.883 € 25 €
Andere wijzigingen
– 796 €
Situatie op 31/12/2007 258.244 € 6.554 € 8.397 € 36.720 € 402.967 € 8.703 €
49
communicatie
d
e metamorfose van het Instituut in IV-NIOOO gaat gepaard met een nieuwe benadering van het concept communicatie: aantrekkelijker, dynamischer, coherenter en toegankelijker voor de buitenwereld. De Dienst Communicatie is een “veelzijdige” dienst. In 2004 kwam er een nieuw communicatieplan tot stand en dat sindsdien ieder jaar wordt aangepast in functie van de noden en van de realiteit van het werkveld. Een eerste fase was de creatie, de goedkeuring en de invoering van een nieuw logo met een sleutelboodschap die het verband tussen het Instituut als parastatale van het type B en de Belgische Defensie bevestigde. In verband daarmee vormt de slagzin van het Instituut “De Toekomst van het Verleden” de brug met die van Defensie ““Voorrang aan Vrede” door het intergeneratieverband te bevestigen dat anciens (onze gerechtigden) en jonge generaties verenigt rond de concepten vrede, democratie en vrijheid. Behalve de creatie van logo’s en grafische charters, de lay-out van de kalenders en alle
publicaties van het Instituut (brochures, folders, drieluiken, interne kranten...) helpt de Dienst Communicatie bij de aanmaak en het bijhouden van de nieuwe website www.iv-inig.be die volop omgewerkt wordt met de hulp van een privéonderneming en die in 2008 tot stand zal komen. Er kwamen meerdere synergieën met onze voogdij-FOD tot stand. De eerste, onze “core-business”, is de herinneringseducatieve tak van Defensie. Deze rol bestaat vooral uit: • Het promoten van de Historische Pool van Defensie • Het uitbreiden van het aanbod van educatieve projecten naar een nieuwe doelgroep, jongeren, leerkrachten... • Het promoten van de burgerzin • Het actief deelnemen aan grote publieke gebeurtenissen (21 juli, Defensiedagen, Dag van de Democratie, Veteranendag, Klassedag...) om de verschillende opdrachten van het Instituut bij een breder publiek gekend te maken en een nieuwe dynamiek in te blazen.
51
Eén van de voornaamste strategische doelstellingen is de sleutelwaarden van democratie vanuit het standpunt van de burgers en vooral bij de jonge generaties te promoten. Om op één lijn te staan met de communicatiestrategie van Defensie en van de andere parastatalen, neemt het IVNIOOO vier keer per jaar actief deel aan de Beheercomités. Die comités dienen om de verschillende communicatieacties en de vectoren die aangewend moeten worden tijdens de realisatie er van te coördineren. Vanuit het standpunt van de federale regering is een actieve deelname aan de “Commnetvergaderingen” de manier om op de hoogte te blijven van de verschillende tendensen inzake moderne communicatie en maakt dat een regelmatige uitwisseling van ideeën met de andere federale communicatiespecialisten mogelijk.
52
Publicaties gerealiseerd door de dienst • Een algemene voorstellingsfolder van het IV-NIOOO voor het grote publiek. • Een algemene voorstellingsfolder van de cel veteranen van het IV-NIOOO voor het grote publiek. • Een brochure in A5 die het project “Oog in oog met de Herinnering” voorstelt aan scholen en leerkrachten. Het project wordt erin voorgesteld, alsook de verschillende historische sites die bezocht worden. • “Voor Frieda”, een uitgave met de getuigenis van een overlevende van de Holocaust. Bestemd voor leerlingen. • Begeleidende brochures in A4 over Auschwitz in het kader van educatieve bezoeken aan de site. • Pedagogisch dossier voor het project “Te Jong…” voor scholen. • De jaarlijkse kalender van het IV-NIOOO • Een kaart van België waarop alle contactpunten van Defensie en haar parastatalen staan. De kaart werd gerealiseerd in samenwerking met Defensie en de verschillende parastatalen. • Promotiemateriaal (lanyard, posters, balpennen, dvd’s voor de promotiestand van het instituut en relatiegeschenken).
Budget Uitgavepost 528.01 – intern blad 528.02 – (divers drukwerk) 528.03 (infobulletin) 528.04 (promotiepolitiek) TOTAAL
Budget 6.000 € 3.000 € 2.500 € 15.000 € 26.500 €
Gerealiseerd 817,50 € 922,74 € 1.720,95 € 14.236,71 € 17.697,90 €
Een andere taak bestaat erin om logistieke ondersteuning te bieden tijdens specifieke pedagogische projecten, alsook de opvolging van pers en media door te helpen bij het opzetten van pilootprojecten zowel in België als in het buitenland. De dienst communicatie telt 2,5 ambtenaren.
53
de raad van beheer
d
e Raad beraadslaagt en beslist over al wat het Instituut aanbelangt. De samenstelling maakt dat vertegenwoordigers van onze Rechthebbenden de Raad van beheer bijwonen. Dat is een weerspiegeling van de wil van de wetgever voor wie de deelname van de Rechthebbenden aan het beheer van het Instituut een belangrijk punt is. Gestimuleerd door en op voorstel van zijn nieuwe voorzitter, Generaal LEJOLY, heeft de Raad besloten om voortaan tijdens iedere vergadering aandacht te besteden aan een bijzonder thema. De laatste vergaderingen van het jaar 2007 lieten toe om, behalve de gewone onderwerpen van de agenda, de volgende thema’s, voorgesteld door de bevoegde diensthoofden, aan te snijden: • personeel (vergadering van 30 juli), • geneeskundige verzorging (vergadering van 24 september), • budget (met inbegrip van analyse en aanpassingsvoorstellen - vergadering van 29 oktober), • sociale actie (vergadering van 26 november). De raad kwam in de loop van het jaar tien keer samen.
Samenstelling van de Raad Voorzitter Gen.-Maj. o.r. André LEJOLY Vice-voorzitters Dhr. Paul BRUSSON Dhr. Michel VANDERBORGHT Beheerders voorgesteld door de minister en in het kader van de openstelling voor de veteranen Dhr. Albert CORDIER Lt. Kol. MAB Marc DERMUL Kol. v/h Vlw SBH Thierry de SCHREVEL Dhr. Emiel DIRCKX Med Kol SBH Jean GOEDERT Mevr. Ilse HEYLEN Kol. MAB Sonja HERTOGS Dhr. Steve MAERTENS Kol. MAB Jean MARSIA Gen. Maj. Philippe MARTIN Lt.-Gen. Baudouin SOMERS Korvetkap SBH Philippe WARNAUTS Beheerders voorgedragen door het Contactcomité van de vaderlandslievende verenigingen Dhr. André BERTOUILLE Dhr. Gérard BERTRAND Mevr. Madeleine FONTAINE-DEBELLE
Dhr. Roland DECLERCQ Dhr. Felix DE KEYSER Dhr. André DUBOIS Mevr. A. du BOIS de VROYLANDE Dhr. René GENGOUX Dhr. Emile RUMMENS Beheerders voorgedragen door het Coördinatiecomité der verenigingen van weggevoerden, werkweigeraars en burgerlijke slachtoffers van beide oorlogen Dhr. David DE NEEF Dhr. Henri HEUKEMES Dhr. Joseph NEVEN Dhr. Hendrik VANBELLE Dhr. Jozef VERHAERT Regeringscommissaris Mevr. Godelieve PORIAU Afgevaardigde van de Minister van Financiën Dhr. Jean -Marie LAMBERMONT Secretaris Dhr. Victor GODIN, Administrateur-generaal
55
de hoge raad
Hoge Raad voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers De wet van 8 augustus 1981, van kracht geworden op 1 januari 1982, heeft de Hoge Raad voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers opgericht. In artikel 29 bepaalt die wet dat de Raad moet geraadpleegd worden over elk ontwerp of voorstel van wet of reglement in verband met heel of een deel van de gemeenschap van de oorlogsgetroffenen en dat hij eveneens op eigen initiatief voorstellen kan formuleren en adviezen verstrekken betreffende bovengenoemde gemeenschap. De Hoge Raad is samengesteld uit vierentwintig vooraanstaande besturende personaliteiten van de grote erkende vaderlandse verenigingen van het land. Hij is het enige wettige orgaan voor strijders en burgerlijke en militaire oorlogsslachtoffers. Hij functioneert als een Comité van Wijzen, die beschikken over de praktische kennis en de reële ervaring van elke materie in verband met de oorlog waarover beslissingen kunnen of moeten genomen worden. Bijgevolg kan en moet de Hoge Raad de auteurs van eventuele wettelijke of reglementaire teksten
adviseren, die sinds enige jaren tot jongere generaties behoren en die alleen nog beschikken over theoretische kennis of die de gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog slechts uit de boeken kennen. Zodoende kan hij behoeden voor betreurenswaardige verwarringen, voor vergissingen, voor interpretaties die niet overeenstemmen met de historische werkelijkheid, voor dwalingen en misschien voor onopzettelijke onrechtvaardigheden. De wetgever heeft daarom, in alle wijsheid, door de wet van 8 augustus 1981 deze onvermijdbare verplichting opgelegd aan de auteurs van en de verantwoordelijken voor wettelijke of reglementaire teksten. Na een onderzoek, gevraagd door de toenmalige voogdijminister, aan het voorzitterschap van de Hoge Raad in 1996, gaf de regering haar goedkeuring voor de oprichting van een Centrale Commissie belast met het onderzoek van de concretisering van de niet-voldane eisen van de oud-strijders en oorlogsslachtoffers. Die Commissie zetelde tot 2003. Tijdens de vorige legislatuur vond de minister het onnodig een lange administratieve procedure te starten om een nieuwe Centrale Commissie samen te stellen terwijl het volstond om de Hoge Raad te verruimen met twee of drie experts van het bestuur om de eisen die hem zouden voorgelegd worden te onderzoeken.
In de loop van het jaar 2007 onderzocht en formuleerde de Hoge Raad, die in de hoedanigheid van Centrale Commissie zetelde, op vraag van de Voorzitter van de Commissie voor Buitenlandse Betrekkingen en voor Landsverdediging van de Senaat een advies over de volgende wetsvoorstellen: • wetsvoorstel dat het koninklijk besluit van 23 december 2002 wijzigt, dat de modaliteiten vastlegt volgens welke de staat de kosteloosheid van geneeskundige verzorging verzekert, door tussenkomst van het Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogsslachtoffers, aan verschillende categorieën van oud-strijders en oorlogsslachtoffers; • wetsvoorstel tot toekenning van een militair statuut aan de personen die zich tijdens de Tweede Wereldoorlog bij de Rekruteringscentra van het Belgisch Leger (R.C.B.L.) hebben gevoegd; • wetsvoorstel dat een verlenging voorziet van de diensten ten gunste van de leden van het Expeditiekorps voor Korea tot 15 september 1954. De Raad sneed ook de niet-voldane eisen aan van het Contactcomité van de vaderlandse verenigingen en het Coördinatiecomité van de verenigingen van weggevoerden, werkweigeraars en burgerlijke slachtoffers van beide oorlogen.
57
organigram
Administrateurgeneraal
Adjunct Administrateurgeneraal
Cel Synthese
Departement Operatie
Departement Steun
Directie Gezondheidszorgen
Directie Begroting en Financiën
Directie Sociale Actie
Directie Human Resources
Directie Herinnering en Communicatie
Directie Materiel en Diensten
59
Instituut voor Veteranen – Nationaal Instituut voor Oorlogsinvaliden, Oud-strijders en Oorlogslachtoffers Centraal bestuur Regentlaan 45-46 – 1000 Brussel 02 227 63 00 – Fax: 02 227 63 31 http://www.iv-niooo.be
Verantwoordelijke uitgever : Victor Godin - IV-NIOOO - Regentlaan 45-46 - 1000 Brussel - 02 227 63 00
Directie Gezondheidszorgen Derde betaler 02 227 62 73 Terugbetaling Medicatie 02 227 62 76 Commissie Geneeskundige Verzorging 02 227 62 81
Terugbetalingen aan ziekenhuizen 02 227 62 70 Terugbetaling Krijgsgevangenen 02 227 62 83 Apothekers 02 227 63 33
Terugbetalingen Invaliden 02 227 62 71 / 62 67 Vervaardeging Medische boekjes 02 227 62 84 Prothesedienst 02 227 62 89
Dienst voor Kredietverstrekking 02 227 62 58
Dienst Kalenders 02 227 62 59
Dienst Herinnering 02 227 62 53 / 62 97 ou 63 18
Dienst Communicatie 02 227 63 12
Directie Sociale Actie Logistiek Secretariaat Brussel 02 227 62 54 Directie Herinnering en Communicatie Directie 02 227 62 49
DEFENSIE VOORRANG AAN VREDE
IV-INIG IV-NIOOO
