NAPK - ACTIVITEITENVERSLAG 2013 INLEIDING 2013 was voor de Nederlandse Associatie voor Podiumkunsten (NAPK) een bijzonder roerig jaar met veel onrust en onvrede in de vereniging. Dit leidde in de tweede helft van het jaar tot een ingrijpende reorganisatie van het verenigingsbureau waarbij afscheid werd genomen van de directeur en het merendeel van het personeel. In dit jaarverslag wordt beknopt verslag gedaan van de aanleiding voor en de gevolgen van deze reorganisatie. Daarnaast heeft het bureau in 2013 evenwel veel tot stand gebracht binnen de vijf terreinen van dienstverlening die door de Algemene Ledenvergadering werden vastgesteld. Die vijf terreinen zijn in 2013: werkgeverszaken, belangenbehartiging, ondernemerschap, ontmoeting en informatievoorziening.
VERENIGINGSBUREAU De ingrijpende bezuinigingen op de kunsten bij de overheid hebben in 2013 alle leden van de NAPK direct of indirect geraakt. Leden zagen zich vanwege het teruglopen - of soms geheel stoppen - van subsidie genoodzaakt hun lidmaatschap van de NAPK op te zeggen. Bij andere leden ontstond in de loop van het jaar onrust over de vraag wat de voordelen van een lidmaatschap van de vereniging waren, met name in verhouding tot de hoogte van de contributie. Een substantieel aantal leden meldde zich in juni (pro forma) af en daarmee stond het voortbestaan van de NAPK onder druk. Het bestuur besloot in de zomer tot een rigoureuze reorganisatie. Bureauorganisatie Eind juli verhuisde het bureau van de Sarphatistraat in Amsterdam naar een kleinere kantoorunit in het Muziekgebouw aan ‘t IJ eveneens in Amsterdam. De bureaubezetting werd vanwege de terugloop van het aantal leden en de reorganisatie aanzienlijk teruggebracht. Er werd in 2013 afscheid genomen van 7 medewerkers, waaronder de directeur. De formatieomvang van het bureau ging van 9,1 fte op 1 januari 2013 naar 4,0 fte per 1 januari 2014 (4 medewerkers en 1 directeur). __________________________________________________________________________________ WERKGEVERSZAKEN Het cluster werkgeverszaken hield zich bezig met arbeidsvoorwaardenbeleid, arbeidsrecht, personeelsbeleid en arbobeleid. Veel tijd en aandacht ging in 2013 naar de cao-onderhandelingen voor de sector orkesten en voor de sectoren theater en dans (gezamenlijk). Cao theater en dans In januari 2013 zijn de cao-commissies van de sectoren dans en theater samengevoegd tot één commissie met als doel om per 1 januari 2014, voor het eerst een gezamenlijke cao te hebben. De 1
samengestelde commissie bestond uit: Bram de Ronde, Nicolien Luttels, Maarten van der Cammen, Maurice Dujardin, Remco Holtzer en Eric Japenga namens de sector theater en Robert Knoester, Ronald van Gastel, Manuel Segond von Banchet, Thomas Smit namens de sector dans. Lineke Burghout was vanuit NAPK de secretaris en Dick van de Vooren trad op als extern voorzitter. De voorbereidingen voor de nieuwe cao waren intensief. Op basis van een gedetailleerde vergelijking van alle bepalingen in beide cao’s, maakten sociale partners – NAPK en FNV KIEM – hun inzetbrieven voor de nieuwe cao. Doel voor de werkgevers was tot een basale minimum-cao te komen met zoveel mogelijk flexibiliteit, opdat zowel de grote als de kleinere werkgevers ermee uit de voeten kunnen en de cao goed aansluit bij de sociaaleconomische ontwikkelingen die noodzaken tot versobering. Tussen 28 januari en 12 december 2013 vonden elf vergaderingen plaats. De werkgeverscommissie kwam vijf maal bijeen voor intern overleg. Daarnaast vond er zes maal (constructief) overleg plaats met FNV KIEM. In december begonnen de contouren van de nieuwe cao zich af te tekenen en het jaar werd afgesloten met de verwachting dat de nieuwe cao begin 2014 zou kunnen worden afgerond. Cao orkesten Nadat de vorige Cao Nederlandse Orkesten per 31 december 2009 expireerde, lukte het medio 2013 voor het eerst weer om met de vakbonden FNV-KIEM en de Ntb een nieuw cao-akkoord voor de orkesten te sluiten. De orkesten die de nieuwe cao ondertekenden waren: Nederlands Philharmonisch Orkest, Het Gelders Orkest, het Noord Nederlands Orkest, philharmonie zuidnederland, Residentie Orkest, het Rotterdams Philharmonisch Orkest en het Nederlands Symfonie Orkest. De cao heeft een looptijd van 13 maanden, beginnend 1 juli 2013 en van rechtswege eindigend per 31 juli 2014. De cao-commissie bestond uit Maria Mennen, Rob Strevelaar, George Wiegel en Gabriëlle Bunnik met Mirjam Coronel vanuit NAPK als secretaris en als adviseur Cees de Wildt (extern, Altersum). In de preambule van de cao is een aantal werkafspraken gemaakt, waaronder een tussentijdse evaluatie waarin sociale partners de toepassing van en praktijkervaringen met de nieuwe cao met elkaar bespreken, dit als opmaat voor de vervolg-cao per 1 augustus 2014. Fusie sociale fondsen Medio 2013 hebben sociale partners NAPK, FNV KIEM en Ntb het initiatief genomen om tot één Sociaal Fonds Podiumkunsten te komen waarin de volgende fondsen en regelingen worden opgenomen: Loopbaanfonds Theater (LBFT), Sociaal Fonds Orkesten (SFO), Sociaal Fonds Theater (SFT) en Hans Boswinkel Fonds (HBWF). Met financiering van het Sociaal Fonds Theater (SFT) en het Sociaal Fonds Orkesten is aan extern bureau Altersum de opdracht gegeven om het fusieproces te begeleiden en uit te voeren, dit in nauwe samenspraak met een stuurgroep bestaande uit de voorzitters van de besturen van de betrokken fondsen en met sociale partners. De stuurgroepleden zijn: Miep van Diggelen (LBFT), Remco Holtzer (SFT), Steven Hartman (SFO) en Florian Diepenbrock (HBWF).Begin oktober werd een 2
transitieplan vastgesteld waarin de beoogde activiteiten en het bestuursmodel van het nieuwe fonds zijn beschreven. Eind 2013 werd duidelijk dat de fusie per 1 juli 2014 zou kunnen worden voltooid. Mobiliteitsondersteuning via C3-werkt en Servicepunten Kunst & Cultuur Op basis van een door de NAPK opgesteld projectplan werd, gefinancierd door het ministerie van OCW, per 1 april 2013 een mobiliteitsvoorziening voor de cultuursector in het leven geroepen onder de titel Servicepunten Kunst & Cultuur. Voor dit project trad de Federatie Cultuur (FC) op als projectverantwoordelijke, UWV als uitvoerder en werd er een externe projectmanager aangesteld: Martin Verboom. De NAPK nam deel in de stuurgroep van het project naast OCW, UWV, FC en FNV KIEM. De doelgroep van het project bestaat uit werknemers die als gevolg van de bezuinigingen op de landelijk gesubsidieerde culturele instellingen werden ontslagen. Zij ontvangen voorlichting en begeleiding – waaronder sollicitatie-ondersteuning - bij het vinden van nieuw werk. De duur van het project dat aanvankelijk 1 december 2013 zou eindigen, is in het najaar verlengd tot eind 2014. De NAPK bewaakt dat de mobiliteitsactiviteiten goed aansluiten op de reeds in 2012 opgerichte mobiliteitsvoorziening voor de podiumkunsten bij C3-werkt. Themabijeenkomst Modernisering Ziektewet Op 4 maart 2013 heeft de NAPK, in samenwerking met Kunstconnectie, VSCD en VNPF, een themabijeenkomst georganiseerd over de modernisering van de ziektewet en ontwikkelingen in het arbeidsrecht. Er werden presentaties verzorgd door UWV (Henriëtte Sterken), AWVN (mr. Jan Mathies) en mr. Manuela Paumen (Advocatenkantoor Wessels, Tideman en Sassen). De leden van de organiserende brancheorganisaties konden kosteloos aan de bijeenkomst deelnemen. ANBI In Federatie Cultuur-verband is in 2013 gewerkt aan een website specifiek gericht op informatie omtrent de ANBI-status. Deze portal biedt de leden van de aangesloten koepelorganisaties ondersteuning bij het voldoen aan de nieuwe wettelijke verplichtingen die vanaf 2014 gelden. Deze site doet tevens dienst als internetportaal waarop de wettelijk verplichte gegevens van ANBI's kunnen worden vermeld.
BELANGENBEHARTIGING Politiek algemeen Er zijn in de eerste maanden van 2013 kennismakingsgesprekken gevoerd met de nieuwe cultuurwoordvoerders in de Tweede Kamer. Speciaal voor deze gelegenheid is in overleg met de sectorvoorzitters door het bureau een mapje samengesteld met informatie over de podiumkunstenbranche. Per deelsector werd hierin een overzicht van de instellingen opgenomen en tevens de belangrijkste aandachts- c.q. knelpunten. Alle cultuurwoordvoerders ontvingen hiervan 3
een exemplaar. Sectorvoorzitters waren Ruud van Meijel (theater), Joost Westerveld (ensembles), Harm Mannak (orkesten) en Ronald van Gastel (dans). lobby Vanuit werkgeverszaken heeft de NAPK, samen met de vakbonden FNV KIEM en de Ntb, ACT en Kunsten 92, gelobbyd tegen het afschaffen van de uitzondering voor podiumkunstenaars in de WW (de zogenaamde WW-artiestenregeling). Zo werd deelgenomen aan een hoorzitting in de Tweede Kamer en aan een aantal overleggen op het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het resultaat was dat de invoering van deze afschaffing een half jaar werd uitgesteld – tot 1 januari 2014 - en de toezegging van het ministerie van SZW dat de sector zou ondersteunen bij het zelf regelen van een alternatief. Dit laatste bleek helaas praktisch en financieel onhaalbaar. Ministerie van OCW Er zijn diverse gesprekken op directie- en bestuursniveau gevoerd op het ministerie, en ook in FCverband is er zowel met de minister als met ambtenaren informatie uitgewisseld. De directeur heeft namens de Federatie Cultuur (FC) zitting genomen in de stuurgroep van het Programma Ondernemerschap van het ministerie. Deze stuurgroep begeleidde de aanbesteding van het trainingsprogramma Leiderschap in Cultuur (LinC) en van Wijzer Werven. Fonds Podiumkunsten Veel bij de NAPK aangesloten instellingen die in de nieuwe meerjarenregeling van het Fonds Podiumkunsten waren gehonoreerd, ervoeren principiële en/of praktische problemen met de aanvraagprocedure en de wijze van beoordeling. De NAPK heeft deze ervaringen in het voorjaar van 2013 geïnventariseerd en vervolgens de directie van het Fonds Podiumkunsten uitgenodigd voor een bijeenkomst met de gezelschappen. Deze vond plaats op 27 juni 2013, onder begeleiding van Maarten van der Meer. Vanuit het FPK waren aanwezig Henriëtte Post, Niek vom Bruch, Nico Schaafsma en Ron Visser. Dit gaf leden gelegenheid om in gezamenlijkheid de knelpunten aan te kaarten en te bespreken. Het fonds zegde toe één en ander mee te nemen in de eigen evaluatie. Cultuureducatiebeleid In de sector-overleggen dans (2 april 2013) en theater (19 april 2013) is de notitie Stappen zetten in cultuureducatie geaccordeerd. Deze notitie is door de NAPK opgesteld omdat met ingang van de cultuurnotaperiode 2013-2016 alle podiumkunstproducenten in de basisinfrastructuur de verplichting hebben om educatieve activiteiten te ontwikkelen, waarop zij aan het einde van de vierjarige cyclus ook afgerekend worden. Er ligt een gezamenlijk belang om duidelijke afspraken te maken over wat kwalitatief inhoudelijke cultuureducatie is en welke rol professionele podiumkunstproducenten kunnen nemen. Er zijn gesprekken gevoerd met het Landelijk Kenniscentrum voor Cultuureducatie en Amateurkunst (LKCA), de PO-raad en de projectmedewerker cultuureducatie van de Raad voor Cultuur. Hiervan is in de diverse sector-overleggen verslag gedaan. Minister Bussemaker stuurde de Tweede Kamer een aparte visiebrief over cultuureducatie en talentontwikkeling, hiervoor heeft de NAPK in mei 2013 een inputbrief verstuurd. 4
Inzet op cultuureducatie vanuit het bureau is na de start van de reorganisatie ‘on hold’ gezet. Wel zijn in het najaar van 2013 twee workshops Beter evalueren van cultuur-educatieve activiteiten door Claudia de Grauw aangeboden aan NAPK-leden. Het doel was om in vervolg op de workshops een meetinstrumentarium te ontwikkelen waarmee instellingen zelf de kwaliteit van hun activiteiten konden gaan meten en aantonen. Mogelijk krijgt dit in 2014 alsnog gestalte. Talentontwikkeling De notitie Talentontwikkeling in de podiumkunsten na 2012 (vastgesteld in ALV d.d. 29-11 2012) is verstuurd naar de minister, de cultuurwoordvoerders van de Tweede Kamer, het Fonds Podiumkunsten en de Raad voor Cultuur. Politiek woordvoerders werden gebriefd over de knelpunten die zijn ontstaan door de beleidswijzigingen op het gebied van talentontwikkeling. In april is een gesprek met de Raad voor Cultuur gevoerd over ontwikkelingen op het gebied van talentontwikkeling en de ideeën van de Raad bij het monitoren en beoordelen van talentontwikkeling. Op reguliere basis werd afgestemd en informatie uitgewisseld met Kunsten ’92. Op 1 november 2013 is een bijeenkomst over talentontwikkeling georganiseerd voor alle leden. Het resultaat van deze bijeenkomst was een aantal gezamenlijk gedragen standpunten en een werkgroepje bestaande uit Aukje Bolle (Korzo), Frans Lommerse (Toneelschuur), Cobie de Vos (Het Huis Utrecht), Wouter van Ransbeek (Toneelgroep Amsterdam), Remco van Rijn (Het Nationale Toneel), Paul Smelt (Grand Theatre), Erica van Eeghen (Toneelmakerij) en Mark Timmer (Frascati). Deze werkgroep heeft een brief opgesteld die door een groot deel van de aangesloten instellingen is ondertekend en naar de Tweede Kamer is gestuurd voorafgaand aan het debat van maandag 11 november 2013. Ook is een uitnodiging aan minister Bussemaker uitgegaan om in gesprek te gaan over talentontwikkeling. Hierop kreeg de NAPK medio januari 2014 antwoord. Partners De NAPK was in 2013 lid van de Federatie Cultuur, Kunsten ’92, MKB-NL en PMSE (Nederlandse Belangenvereniging Draadloze Audio Verbindingen -Programme Making & Special Events). Vanuit het perspectief van de producenten is inhoudelijke input geleverd ten behoeve van het Congres Podiumkunsten van de VSCD en Promotie Podiumkunsten. Laatstgenoemde organisatie, waarbij de directeur van de NAPK bestuurslid was, werd in de zomer van 2013 opgeheven.
ONDERNEMERSCHAP Aanbod en afname De NAPK heeft in mei en september 2013 twee sessies gefaciliteerd voor de BIS-theatergezelschappen en de schouwburgen. De NAPK heeft hierbij zowel cijfermatige, praktische als inhoudelijke ondersteuning geleverd. De eerste sessie vond plaats op 12 en 13 mei, het vervolg hiervan vond 5
plaats op 16 september. Het resultaat van deze sessies is veel ideeën- en informatie-uitwisseling over onder meer het theaterbestel, bespelingsvoorwaarden, cijfers en data en behoeften van de diverse partijen. De bedoeling is om in 2014 opnieuw bijeen te komen en verder te spreken, en acties uit te werken. In de laatste maanden van 2013 werden de eerste voorbereidingen getroffen voor een symposium over aanbod en afname in samenwerking met de VSCD en de VVTP. Model- en mantelovereenkomsten In 2013 zijn de beschikbare modelovereenkomsten via de website van de NAPK ontsloten. Eind 2013 is daar een modelovereenkomst voor compositieopdrachten aan toegevoegd. Mantelovereenkomsten die de NAPK met diverse partijen heeft afgesloten ten gunste van leden worden eveneens op de website vermeld. In Federatie Cultuur-verband is een werkgroep actief die voor de diverse koepels inkoopvoordeel organiseert op het gebied van BHV, payrolling, energieinkoop en besparing, WOZ-waardebepaling. Zenderfrequenties De NAPK ondersteunde met lidmaatschap en het doorzetten van informatie de PMSE (Nederlandse Belangenvereniging Draadloze Audio Verbindingen Programme Making & Special Events) in haar lobby op het frequentiebeleid voor draadloze microfoons, intercoms, reportagezenders en andere essentiële productiemiddelen.
ONTMOETING De NAPK heeft in 2013 de volgende bijeenkomsten georganiseerd: Algemene Ledenvergadering (ALV): 21 maart, 15 mei, 16 september en 29 november Sectoroverleg dans: 2 april en 10 oktober Sectoroverleg theater: 19 april en 20 september Sectoroverleg ensembles: 8 maart, 4 juli en 9 oktober Sectoroverleg orkesten: 21 februari, 28 maart, 16 oktober Platform P&O orkesten: 31 januari, 11 april en 6 juni Platform jeugd: 13 maart, 10 oktober Ovale Tafel (overleg instellingen met subsidie FPK): 19 april Themabijeenkomst modernisering ziektewet: 4 maart
6
Bijeenkomst met Fonds Podiumkunsten: 27 juni Workshop evalueren van cultuur-educatieve activiteiten: 10 september en 2 december Bijeenkomst talentontwikkeling: 1 november
INFORMATIEVOORZIENING & COMMUNICATIE Maand van de Muziekensembles In november 2013 vond voor het eerst de Maand van de Muziekensembles plaats. Tijdens deze maand presenteerden de dertig ensembles zich met ruim 100 concerten in heel Nederland, met programma’s voor jong en oud. Hadewych Minis opende De Maand op 1 november op de Beurs in Amsterdam samen met Slagwerk Den Haag door middel van een muzikale gongslag op de grootste tamtam van Europa. Er was bij de ensembles veel interesse om zich door middel van deze activiteit te profileren, maar het bleek lastig om de concertzalen, de media en ook de ensembles zelf te mobiliseren om de Maand van de Muziekensembles actief onder de aandacht van de achterban te brengen. De vraag rijst of het beschikbare budget wel toereikend is voor de ambitie. Het bleek dat een echte mediapartner onmisbaar is om een dergelijk initiatief goed van de grond te krijgen. NAPK-website In 2013 werd ook een nieuwe website voor de NAPK ontwikkeld. Belangrijke verbeteringen in de nieuwe site zijn de nadruk op actualiteit, lay-out, routing en het uitsluitend voor leden toegankelijke Mijn NAPK waarin veel verenigingsinformatie wordt ontsloten. Overige communicatiemiddelen De NAPK verstuurde driewekelijks een digitale nieuwsbrief met uiteenlopende informatie over de podiumkunstensector naar een bestand van een kleine 700 abonnees. Aangesloten instellingen ontvingen tevens regelmatig onderwerp- en/of sectorspecifieke mailingen. Daarnaast onderhield het bureau telefonisch contact met leden. Ook is de NAPK in de tweede helft van 2013 gestart met een Facebook- en Twitteraccount.
7
SAMENSTELLING BUREAU EN BESTUUR Bureau Mirjam van Dootingh, directeur tot 15 december Lineke Burghout, hoofd cluster werkgeverszaken & plaatsvervangend directeur Mirjam Coronel, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken Bianca Nieuwboer, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken Peter de Wit, beleidsmedewerker cluster werkgeverszaken, ziektevervanging vanaf 1 oktober Paul Dijkema, hoofd cluster belangenbehartiging en ondernemerschap Marcus Cohen, beleidsmedewerker cluster belangenbehartiging en ondernemerschap Iris Daalder, beleidsmedewerker cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 september Ria van Gelderen, beleidsondersteuner cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 maart Eveline Alders, beleidsondersteuner cluster belangenbehartiging en ondernemerschap tot 1 oktober Marloes Reus, directiesecretaresse Marjolein Prot, secretaresse Elma Wolters, secretaresse en medewerker financiële administratie tot 1 december Bestuur Onno Hoes, voorzitter, onafhankelijk bestuurslid Joachim Fleury, secretaris, onafhankelijk bestuurslid Loe Koekelkoren, penningmeester, onafhankelijk bestuurslid tot 16 mei Harm Mannak, vicevoorzitter, bestuurslid namens de sector orkesten Ruud van Meijel, bestuurslid tot 1 september namens de sector theater Eric Japenga, bestuurslid vanaf 1 september namens de sector theater Sophie Lambo, bestuurslid namens de sector dans Joost Westerveld, bestuurslid namens de sector ensembles
8
